taler-merchant-demos

java-trap.html (14807B)

---

 <!--#set var="ENGLISH_PAGE" value="/philosophy/java-trap.en.html" -->
 
 <!--#include virtual="/server/header.nl.html" -->
 <!-- Parent-Version: 1.96 -->
 <!-- This page is derived from /server/standards/boilerplate.html -->
 <!--#set var="TAGS" value="essays licensing traps" -->
 <!--#set var="DISABLE_TOP_ADDENDUM" value="yes" -->
 
 <!-- This file is automatically generated by GNUnited Nations! -->
 <title>Vrij maar geketend - De Java-valstrik - GNU-project - Free Software
 Foundation</title>
 
 <!--#include virtual="/philosophy/po/java-trap.translist" -->
 <!--#include virtual="/server/banner.nl.html" -->
 <!--#include virtual="/philosophy/ph-breadcrumb.nl.html" -->
 <!--GNUN: OUT-OF-DATE NOTICE-->
 <!--#include virtual="/server/top-addendum.nl.html" -->
 <div class="article reduced-width">
 
 <h2>Vrij maar geketend - De Java-valstrik</h2>
 
 <address class="byline">door <a href="https://www.stallman.org/">Richard Stallman</a></address>
 
 <div class="emph-box" style="background: none">
 <h3 class="footnote">Mededeling</h3>
 <p>Sinds publicatie van dit artikel heeft Sun (nu onderdeel van Oracle) het
 grootste deel van de referentie-implementatie van het Java-platform onder de
 GNU General Public License <a
 href="https://www.fsf.org/news/fsf-welcomes-gpl-java.html">uitgebracht</a>,
 en er is nu een vrij ontwikkelplatform voor Java. Daarmee vormt de
 Java-programmeertaal niet langer een valkuil.</p>
 
 <p>Oppassen echter, niet ieder Java platform is hiermee vrij. Sun verspreidt
 ook nog steeds een uitvoerbare versie die niet vrij is, evenals andere
 bedrijven.</p>
 
 <p>De vrij omgeving voor Java heet IcedTea; dit bevat ook de broncode die Sun
 vrij heeft gegeven. Die moet je dus gebruiken. Veel GNU/Linux-distributies
 bevatten IcedTea maar sommigen bevatten niet-vrije varianten. (Opmerking in
 oktober 2015: de vrije implementatie van Java staat in veel
 GNU/Linux-distributies bekend als OpenJDK.)</p>
 
 <p>Om te kunnen achterhalen of je Java-programma's goed in een vrije omgeving
 zullen draaien zul je met IcedTea moeten ontwikkelen. Theoretisch zouden de
 platformen uitwisselbaar moeten zijn maar dat is nooit voor 100 procent.</p>
 
 <p>Verder zijn er niet-vrije programma's in omloop met &ldquo;Java&rdquo; in
 hun naam, zoals JavaFX, en zijn er niet-vrije Java-pakketten die je wellicht
 zou willen gebruiken maar dat niet moet doen. Controleer dus altijd de
 licenties. Wanneer je Swing gebruikt, vergewis je er dan van dat je de vrije
 versie gebruikt die in IcedTea zit. (Opmerking in oktober 2015: een vrije
 vervanging voor JavaFX, OpenJFX genaamd, is uitgebracht.)</p>
 
 <p>Desalniettemin blijft het hier beschreven probleem relevant omdat andere
 niet-vrije programmabibliotheken of platformen hetzelfde probleem zouden
 kunnen bevatten.  Laat deze geschiedenis van Java dus een les zijn om
 toekomstige valstrikken te voorkomen.</p>
 
 <p>Zie verder: <a href="/philosophy/javascript-trap.html">De
 JavaScript-valstrik</a>.</p>
 </div>
 <hr class="no-display" />
 
 <p><em>12 april 2004</em></p>
 
 <p>
   Wanneer je programma vrije software is, is het van zichzelf ethisch
 verantwoord&mdash;maar er loert een valstrik waar je voor uit moet
 kijken. Hoewel je programma zelf vrij is kan het toch beperkingen hebben
 door andere software waar het van afhankelijk is. Omdat dit probleem vooral
 speelt bij Java-programma's noemen we het de Java-valstrik.
 </p>
 
 <p>
   Een programma is vrije software wanneer gebruikers ervan bepaalde
 belangrijke vrijheden krijgen. Grof gezegd zijn dit: de vrijheid een
 programma te gebruiken, de vrijheid het te bestuderen en de broncode te
 veranderen, de vrijheid de broncode en binaire code opnieuw te verspreiden
 en de vrijheid om nieuwe, verbeterde versies ervan te publiceren (zie ook <a
 href= "/philosophy/free-sw.html">de definitie van vrije software</a>). Of
 een programma vrij is of niet is geheel afhankelijk van de licentie die erop
 van kracht is.
 </p>
 
 <p>
   De vraag of het programma gebruikt kan worden in de vrije wereld, door
 mensen die in vrijheid behoren te leven, is moeilijker te beantwoorden. Dit
 wordt niet alleen bepaald door de licentie van een programma, want geen
 enkel programma werkt in totale isolatie. Ieder programma is afhankelijk van
 andere programma's. Het moet bijvoorbeeld gecompileerd worden of
 ge&iuml;nterpreteerd en is daarmee afhankelijk van een compiler of
 interpretator. Wanneer het gecompileerd wordt naar byte-code is het ook nog
 eens afhankelijk van een byte-code interpretator. Verder heeft het
 programmabibliotheken nodig om te draaien en het zou ook nog andere
 programma's kunnen starten die in andere processen draaien. Al die
 programma's vormen afhankelijkheden. Die afhankelijkheden kunnen nodig zijn
 voor het programma om &uuml;berhaupt te draaien of alleen voor bepaalde
 stukjes functionaliteit. Hoe dan ook, het programma, in zijn geheel of
 gedeeltelijk, kan niet draaien zonder de afhankelijkheden.
 </p>
 
 <p>
   Wanneer sommige van die afhankelijkheden van een programma niet vrij zijn,
 betekent het dat het programma, of een gedeelte daarvan, niet kan draaien op
 een compleet vrij systeem&mdash;het is onbruikbaar in de vrije
 wereld. Natuurlijk, we kunnen het programma verspreiden en kopie&euml;n
 houden op onze machines maar dat heeft weinig nut als we ze niet kunnen
 laten draaien. Het programma mag dan vrije software zijn, het wordt bij
 wijze van spreken geketend door zijn niet-vrije afhankelijkheden.
 </p>
 
 <p>
   Dit probleem kan zich voordoen in alle software, geschreven in welke taal
 dan ook. Een vrij programma bijvoorbeeld dat alleen op Microsoft Windows
 draait is duidelijk onbruikbaar in de vrije wereld. Maar software op
 GNU/Linux kan ook onbruikbaar zijn wanneer het afhankelijk is van andere,
 niet-vrije, software. In het verleden waren Motif (voordat we LessTif
 hadden) en Qt (voordat de ontwikkelaars het vrije software maakten) grote
 veroorzakers van dit probleem.  De meeste 3D-videokaarten werken alleen
 volledig met niet-vrije stuurprogramma's die ook een oorzaak van het
 probleem vormen. Maar de grootste bron van problemen op dit moment is Java,
 mede doordat veel mensen die vrije software schrijven Java sexy
 vinden. Verblind door de aantrekkingskracht van de taal zien ze het probleem
 van de afhankelijkheden over het hoofd en raken verstrikt in de
 Java-valstrik.
 </p>
 
 <p>
   De Java-implementatie door Sun is niet vrij. De standaard Java-bibliotheken
 zijn ook niet vrij. We hebben echter wel vrije versies van Java, zoals de <a
 href="https://objectcomputing.com/resources/publications/sett/january-2003-gcj-the-gnu-compiler-for-java">GNU-compiler
 voor Java</a> (GCJ) en <a href= "/software/classpath">GNU Classpath</a>,
 maar die ondersteunen nog niet alle mogelijkheden. We zijn bezig met een
 inhaalslag.
 </p>
 
 <p>
   Wanneer je een Java-programma op het Java-platform van Sun ontwikkelt loop
 je het risico Sun-specifieke dingen te gebruiken zonder dat je het door
 hebt. Wanneer je daar maanden later achter komt kan het ook weer maanden
 kosten voordat je die afhankelijkheid eruit hebt. Je zou dan kunnen
 verzuchten: &ldquo;Het is teveel werk om opnieuw te beginnen&rdquo;. Op dat
 moment is je programma verstrikt geraakt in de Java-valstrik; het is niet
 meer bruikbaar in de vrije wereld.
 </p>
 
 <p>
   De enige betrouwbare methode om de valstrik te omzeilen is alleen een vrije
 implementatie van Java op je systeem toe te laten. Wanneer je op die manier
 iets specifieks gebruikt van Java of een bibliotheek wat nog niet wordt
 ondersteund, kom je er direct achter en kun je meteen je code aanpassen.
 </p>
 
 <p>
   Sun blijft bezig met het ontwikkelen van nieuwe &ldquo;standaard&rdquo;
 Java-bibliotheken en ze zijn bijna allemaal niet-vrij; in veel gevallen is
 zelfs de specificatie van de bibliotheek een handelsgeheim en de meest
 recente versie van de licentie van Sun voor deze specificaties verbiedt
 zelfs publicatie van implementaties die niet volledig zijn. (Zie <a href=
 "http://jcp.org/aboutJava/communityprocess/JSPA2.pdf"><i>Java Specification
 Participation Agreement</i></a> en <a href=
 "http://jcp.org/aboutJava/communityprocess/final/jsr129/j2me_pb-1_0-fr-spec-license.html"><i>J2ME&trade;
 Personal Basis Profile Specification</i></a> voor voorbeelden).
 </p>
 
 <p>
   Gelukkig laat die licentie wel toe dat er een vrije implementatie
 uitgebracht kan worden; anderen die deze bibliotheek dan ontvangen mogen hem
 dan wel veranderen en hoeven niet volledig aan de specificatie te
 voldoen. Maar deze vereiste beperkt wel de mogelijkheid om via een
 samenwerkingsmodel een vrije implementatie te maken. In een dergelijk model
 moet je onvolledige versies publiceren wat diegenen die de specificatie
 hebben gelezen niet mogen doen.
 </p>
 
 <p>
   In de begintijd van de vrije software beweging was het onmogelijk om geen
 afhankelijkheden te hebben met niet-vrije programma's. Voordat we de GNU
 C-compiler hadden was ieder C-programma (vrij of niet), afhankelijk van een
 niet-vrije C-compiler. Voordat we de GNU C-bibliotheek hadden was ieder
 programma afhankelijk van een niet-vrije C-bibliotheek. Voordat we Linux
 hadden, de eerste vrije kernel, was ieder programma afhankelijk van een
 niet-vrije kernel. Voordat we Bash hadden moest ieder script
 ge&iuml;nterpreteerd worden door een niet-vrije shell. Deze beperkende
 afhankelijkheden waren onvermijdelijk maar dit was acceptabel omdat ons plan
 was ze in de toekomst hiervan te redden. Ons hogere doel, een zelfstandig
 besturingssysteem, zou een vrije vervanging hebben voor al deze
 afhankelijkheden; wanneer we dit doel zouden bereiken zouden al onze
 programma's gered zijn. Aldus geschiedde: met het GNU/Linux-systeem kunnen
 we deze programma's laten draaien op een vrij platform.
 </p>
 
 <p>
   Vandaag de dag is het anders. We hebben krachtige vrije besturingssystemen
 en een hoop vrije programmeer-hulpmiddelen. Wat je ook wilt doen, je kunt
 het op een vrij platform doen; er is geen reden meer om een niet-vrije
 afhankelijkheid te accepteren, zelfs niet voor even. Mensen raken
 voornamelijk nog verstrikt omdat ze er niet goed over nadenken. De simpelste
 oplossing voor deze Java-valstrik is door mensen aan te leren dit te
 vermijden.
 </p>
 
 <p>
   Om je Java-code te beschermen tegen de Java-valstrik moet je een vrije
 Java-ontwikkelomgeving installeren en die gebruiken. Meer in het algemeen,
 wat voor taal je ook gebruikt, let op en controleer de vrije status van de
 afhankelijkheden van je programma. De makkelijkste manier om dit na te gaan
 is door te kijken of het programma in de <a
 href="https://www.fsf.org/directory">lijst van vrije software</a> staat. Als
 hij niet in die lijst voorkomt dan kun je altijd nog zijn licentie nagaan op
 de lijst van vrije licenties (<a href= "/licenses/license-list.html">
 http://www.gnu.org/licenses/license-list.html</a>).
 </p>
 
 <p>
   We proberen nu de verstrikte Java-programma's te redden dus als je een zwak
 hebt voor Java wordt je van harte uitgenodigd om te helpen bij de
 ontwikkeling van GNU Classpath. Het testen van je programma met de
 GCJ-compiler en GNU Classpath en problemen met reeds gebouwde klassen
 rapporteren is ook nuttig. Het afmaken van GNU Classpath vergt echter tijd;
 indien er meer niet-vrije programmabibliotheken toegevoegd blijven worden
 zullen we wellicht nooit bij raken. Dus keten je vrije software alsjeblieft
 niet.  Wanneer je nu een applicatie gaat schrijven, doe het dan zo dat het
 vanaf het begin op vrije voorzieningen draait.
 </p>
 
 <h3 class="footnote">Zie ook:</h3>
 <p><a href="/philosophy/sun-in-night-time.html">Het Merkwaardige Incident van
 Sun in de Nacht</a></p>
 </div>
 
 <div class="translators-notes">
 
 <!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't have notes.-->
  </div>
 </div>
 
 <!-- for id="content", starts in the include above -->
 <!--#include virtual="/server/footer.nl.html" -->
 <div id="footer" role="contentinfo">
 <div class="unprintable">
 
 <p>Gelieve algemene vragen over FSF &amp; GNU te sturen naar <a
 href="mailto:gnu@gnu.org">&lt;gnu@gnu.org&gt;</a>. Er zijn ook nog <a
 href="/contact/">andere manieren om in contact te komen</a> met de
 FSF. Foute links en andere correcties graag sturen aan <a
 href="mailto:webmasters@gnu.org">&lt;webmasters@gnu.org&gt;</a>.</p>
 
 <p>
 <!-- TRANSLATORS: Ignore the original text in this paragraph,
         replace it with the translation of these two:
 
         We work hard and do our best to provide accurate, good quality
         translations.  However, we are not exempt from imperfection.
         Please send your comments and general suggestions in this regard
         to <a href="mailto:web-translators@gnu.org">
 
         &lt;web-translators@gnu.org&gt;</a>.</p>
 
         <p>For information on coordinating and contributing translations of
         our web pages, see <a
         href="/server/standards/README.translations.html">Translations
         README</a>. -->
 We doen ons best om goede vertalingen te maken maar staan altijd open voor
 verbeteringen. Suggesties, op- en aanmerkingen sturen aan: <a
 href="mailto:web-translators@gnu.org">&lt;web-translators@gnu.org&gt;</a>.</p>
 <p>Zie <a href="/server/standards/README.translations.html"> Translations
 README</a> voor informatie over het onderhoud van vertalingen op deze
 website.</p>
 </div>
 
 <!-- Regarding copyright, in general, standalone pages (as opposed to
      files generated as part of manuals) on the GNU web server should
      be under CC BY-ND 4.0.  Please do NOT change or remove this
      without talking with the webmasters or licensing team first.
      Please make sure the copyright date is consistent with the
      document.  For web pages, it is ok to list just the latest year the
      document was modified, or published.
      
      If you wish to list earlier years, that is ok too.
      Either "2001, 2002, 2003" or "2001-2003" are ok for specifying
      years, as long as each year in the range is in fact a copyrightable
      year, i.e., a year in which the document was published (including
      being publicly visible on the web or in a revision control system).
      
      There is more detail about copyright years in the GNU Maintainers
      Information document, www.gnu.org/prep/maintain. -->
 <p>Copyright &copy; 2004, 2010, 2015, 2021 Richard Stallman</p>
 
 <p>Deze pagina is uitgebracht onder de <a rel="license"
 href="http://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0/deed.nl">Creative
 Commons Naamsvermelding-GeenAfgeleideWerken 4.0 Internationaal licentie</a>.</p>
 
 <!--#include virtual="/server/bottom-notes.nl.html" -->
 <div class="translators-credits">
 
 <!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't want credits.-->
 <strong>Vertaling:</strong> <a
 href="//savannah.gnu.org/projects/www-nl">www-nl</a></div>
 
 <p class="unprintable"><!-- timestamp start -->
 Bijgewerkt:
 
 $Date: 2021/10/01 17:39:49 $
 
 <!-- timestamp end -->
 </p>
 </div>
 </div>
 <!-- for class="inner", starts in the banner include -->
 </body>
 </html>