gpl-american-way.html (11918B)
1 <!--#set var="ENGLISH_PAGE" value="/philosophy/gpl-american-way.en.html" --> 2 3 <!--#include virtual="/server/header.nl.html" --> 4 <!-- Parent-Version: 1.96 --> 5 <!-- This page is derived from /server/standards/boilerplate.html --> 6 <!--#set var="TAGS" value="essays licensing copyleft" --> 7 <!--#set var="DISABLE_TOP_ADDENDUM" value="yes" --> 8 9 <!-- This file is automatically generated by GNUnited Nations! --> 10 <title>De GNU GPL en de “American Way” - GNU-project - Free Software 11 Foundation</title> 12 13 <!--#include virtual="/philosophy/po/gpl-american-way.translist" --> 14 <!--#include virtual="/server/banner.nl.html" --> 15 <!--#include virtual="/philosophy/ph-breadcrumb.nl.html" --> 16 <!--GNUN: OUT-OF-DATE NOTICE--> 17 <!--#include virtual="/server/top-addendum.nl.html" --> 18 <div class="article reduced-width"> 19 <h2>De GNU GPL en de “American Way”</h2> 20 21 <address class="byline">door Richard M. Stallman</address> 22 23 <p> 24 Microsoft omschrijft de GNU General Public License (GNU GPL) als een 25 “Open Source” (open bron) licentie en beweert dat dit indruist 26 tegen de “American Way” (de Amerikaanse Manier). Om de GNU GPL 27 te kunnen begrijpen en te zien hoe dit onderdeel is van die American Way, 28 moet je je eerst realiseren dat de GPL niet is gemaakt voor Open Source.</p> 29 <p> 30 De Open Source Beweging, gestart in 1998, heeft als doel het ontwikkelen van 31 krachtige, betrouwbare software en verbeterde technologie middels het 32 uitnodigen van het publiek om deel te nemen aan diezelfde software 33 ontwikkeling. Veel van deze ontwikkelaars gebruiken de GPL en ze zijn 34 daarbij van harte welkom. Maar de ideeën en logica van de GPL zijn niet 35 terug te vinden in de Open Source beweging. Deze zijn afkomstig van de 36 diepere normen en waarden van de vrije software beweging.</p> 37 <p> 38 De Vrije Software Beweging is opgericht in 1984 maar is geïnspireerd op 39 de idealen van 1776: vrijheid, gemeenschap en vrijwillige samenwerking. Dit 40 leidt tenslotte tot vrij ondernemerschap, vrijheid van meningsuiting en 41 vrije software.</p> 42 <p> 43 Het “vrij” in vrije software staat voor vrijheid in gebruik niet 44 voor vrij van kosten (noot van de vertaler: het Engelse “free” 45 kan zowel de betekenis hebben van vrijheid alsook van gratis, vandaar deze 46 uitweiding); meer specifiek betekent het de vrijheid om de software die je 47 gebruikt te kunnen bestuderen, wijzigen en her-distribueren. Deze vrijheden 48 helpen burgers zichzelf en elkaar te helpen en aldus deel te nemen aan een 49 gemeenschap. Dit in tegenstelling tot de meer gangbare private software, die 50 gebruikers afhankelijk maakt en verdeeld: de interne werking van het geheel 51 blijft geheim en je mag het niet met je buurman delen. Krachtige, 52 betrouwbare software en verbeterde technologie zijn nuttige bijproducten van 53 vrijheid maar de vrijheid om een gemeenschap te vormen is op zich al 54 belangrijk.</p> 55 <p> 56 We konden in het land van private software, waar ieder programma zijn 57 meester heeft, geen gemeenschap van vrijheid vestigen. We moesten een eigen 58 land maken in cyberspace—het vrije besturingssysteem GNU waar we in 59 1984 mee begonnen. In 1991, toen GNU bijna voltooid was, kwam Linus Torvalds 60 met het laatste stuk van de puzzel, de Linux kernel; en al snel was het 61 GNU/Linux systeem beschikbaar. Tegenwoordig zijn er miljoenen gebruikers van 62 GNU/Linux die dagelijks profiteren van de vrijheid en de gemeenschap.</p> 63 <p> 64 Ik heb de GNU GPL zodanig ontworpen dat dit de vrijheid verdedigt en 65 waarborgt die de essentie vormt van vrije software—om met de woorden 66 van 1776 te spreken, het zet ze neer als onvervreemdbare rechten van 67 programma's die onder de GPL worden uitgebracht. Het waarborgt je vrijheid 68 om het programma te bestuderen, wijzigen en kopiëren door te stellen 69 dat niemand gemachtigd is die vrijheid bij je weg te nemen door het 70 programma opnieuw te distribueren onder een beperkte licentie.</p> 71 <p> 72 Om samenwerking te stimuleren moedigen we anderen aan de programma's die we 73 publiceren te veranderen en uit te breiden. Om onze vrijheid te garanderen 74 maken we hierbij het voorbehoud dat gewijzigde versies hetzelfde respect ten 75 opzichte van vrijheid moeten betonen als de originele versie. We stimuleren 76 samenwerking van beide kanten door parasieten af te wijzen: wie er delen van 77 onze software in zijn programma wil opnemen moet dan ook toestaan dat wij 78 delen van zijn programma in de onze gebruiken. Niemand wordt gedwongen bij 79 de club te komen, maar diegenen die mee willen doen moeten wel dezelfde 80 bereidwilligheid tot samenwerking hebben. Hierdoor blijft het systeem 81 eerlijk.</p> 82 <p> 83 Miljoenen gebruikers, tienduizenden ontwikkelaars en grote bedrijven als 84 IBM, Intel en Sun hebben er voor gekozen om op deze manier samen te 85 werken. Maar sommige bedrijven willen de voordelen zonder de verplichtingen.</p> 86 <p> 87 Af en toe zeiden bedrijven ons, “Wij zouden een verbeterde versie van 88 dit programma kunnen maken wanneer je ons toestaat het zonder vrijheid uit 89 te brengen.” Wij zeggen dan “Nee dank je—je verbeteringen 90 kunnen nuttig zijn wanneer ze vrij waren geweest maar als we ze niet in 91 vrijheid mogen gebruiken dan hebben ze totaal geen zin.” Vervolgens 92 doen ze een beroep op ons ego met het argument dat onze code “meer 93 gebruikers” zal hebben binnen hun private programma's. Daarop is ons 94 antwoord dat we onze vrijheid liever hebben dan een irrelevante vorm van 95 populariteit.</p> 96 <p> 97 Microsoft wil zeker de voordelen van onze code hebben zonder de 98 verplichtingen. Maar het heeft een ander, nauwer omschreven doel voor ogen 99 met het aanvallen van de GNU GPL. Microsoft staat meer bekend om imiteren 100 dan om innoveren. Wanneer Microsoft iets nieuws doet heeft dat een 101 strategisch doel—niet om het computergebruik te verbeteren voor zijn 102 gebruikers maar om alternatieven voor hen de pas af te snijden.</p> 103 <p> 104 Microsoft bezigt een anti-concurrentie strategie, bekend als “omhels 105 en breid uit”. Dit betekent dat ze starten met een technologie die 106 anderen gebruiken, er een miniem obstakel in aanbrengen dat geheim is zodat 107 niemand het kan imiteren en vervolgens het obstakel inzetten zodat alleen 108 andere Microsoft software met Microsoft software kan praten. In sommige 109 gevallen wordt het daarmee moeilijk voor een niet-Microsoft programma om 110 taak A te doen wanneer je voor taak B een Microsoft programma gebruikt. Hoe 111 dan ook, “omhels en breid uit” vergroot de macht van Microsoft 112 in de markt.</p> 113 <p> 114 Geen enkele licentie kan Microsoft stoppen in het uitoefenen van het 115 “omhels en breid uit”-principe wanneer ze dit uit alle macht 116 willen doen. Wanneer ze hun eigen programma van de grond af schrijven en 117 niets van onze code gebruiken dan heeft de licentie van onze code geen 118 effect op ze. Maar de kosten van het compleet herschrijven van een programma 119 zijn hoog en zelfs Microsoft kan dit niet steeds blijven doen. Vandaar hun 120 campagne om ons over te halen de licentie die onze gemeenschap beschermt te 121 laten vallen. De licentie die hun verbiedt te zeggen: “Wat van jou is, 122 is van mij en wat van mij is is van mij”. Ze willen dat wij hen laten 123 begaan zodat ze kunnen nemen wat ze willen zonder daar iets voor terug te 124 geven. Ze willen dat wij onze verdediging afbreken.</p> 125 <p> 126 Maar weerloosheid is niet de “American Way”. In het land van de 127 dapperen en de vrijen, verdedigen we onze vrijheid met de GNU GPL.</p> 128 129 <h3 class="footnote">Addendum:</h3> 130 131 <p> 132 Microsoft beweert dat de GPL tegen “intellectueel eigendom” 133 is. Ik heb geen mening over “intellectueel eigendom” want de 134 term is té breed om er een behoorlijke mening over te hebben. Het is 135 een verzamelnaam voor auteursrechten, patenten, merkenrecht en andere 136 niet-gerelateerde wettelijke begrippen; begrippen die dusdanig verschillend 137 zijn, in wettelijke zin alsook in hun uitwerking, dat welke uitspraak over 138 dit hele gebied dan ook veel te simplistisch zou zijn. Om op intelligente 139 wijze een mening te kunnen vormen over auteursrechten, patenten of 140 handelsmerken, zul je over die onderwerpen apart na moeten denken. De eerste 141 stap hierin is te weigeren om over het geheel na te denken als 142 “intellectueel eigendom”.</p> 143 <p> 144 Ik heb een uur nodig om mijn visie op auteursrechten te geven maar daarin 145 staat één basisprincipe centraal: het wegnemen van elementaire 146 vrijheden van mensen is er nooit mee goed te praten. Zoals Abraham Lincoln 147 het al zei: “Altijd wanneer er conflict is tussen mensenrechten en 148 eigendomsrecht behoren mensenrechten voor te gaan”. Het eigendomsrecht 149 is er voor het welzijn van mensen, niet als excuus om het te negeren.</p> 150 </div> 151 152 <div class="translators-notes"> 153 154 <!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't have notes.--> 155 </div> 156 </div> 157 158 <!-- for id="content", starts in the include above --> 159 <!--#include virtual="/server/footer.nl.html" --> 160 <div id="footer" role="contentinfo"> 161 <div class="unprintable"> 162 163 <p>Gelieve algemene vragen over FSF & GNU te sturen naar <a 164 href="mailto:gnu@gnu.org"><gnu@gnu.org></a>. Er zijn ook nog <a 165 href="/contact/">andere manieren om in contact te komen</a> met de 166 FSF. Foute links en andere correcties graag sturen aan <a 167 href="mailto:webmasters@gnu.org"><webmasters@gnu.org></a>.</p> 168 169 <p> 170 <!-- TRANSLATORS: Ignore the original text in this paragraph, 171 replace it with the translation of these two: 172 173 We work hard and do our best to provide accurate, good quality 174 translations. However, we are not exempt from imperfection. 175 Please send your comments and general suggestions in this regard 176 to <a href="mailto:web-translators@gnu.org"> 177 178 <web-translators@gnu.org></a>.</p> 179 180 <p>For information on coordinating and contributing translations of 181 our web pages, see <a 182 href="/server/standards/README.translations.html">Translations 183 README</a>. --> 184 We doen ons best om goede vertalingen te maken maar staan altijd open voor 185 verbeteringen. Suggesties, op- en aanmerkingen sturen aan: <a 186 href="mailto:web-translators@gnu.org"><web-translators@gnu.org></a>.</p> 187 <p>Zie <a href="/server/standards/README.translations.html"> Translations 188 README</a> voor informatie over het onderhoud van vertalingen op deze 189 website.</p> 190 </div> 191 192 <!-- Regarding copyright, in general, standalone pages (as opposed to 193 files generated as part of manuals) on the GNU web server should 194 be under CC BY-ND 4.0. Please do NOT change or remove this 195 without talking with the webmasters or licensing team first. 196 Please make sure the copyright date is consistent with the 197 document. For web pages, it is ok to list just the latest year the 198 document was modified, or published. 199 200 If you wish to list earlier years, that is ok too. 201 Either "2001, 2002, 2003" or "2001-2003" are ok for specifying 202 years, as long as each year in the range is in fact a copyrightable 203 year, i.e., a year in which the document was published (including 204 being publicly visible on the web or in a revision control system). 205 206 There is more detail about copyright years in the GNU Maintainers 207 Information document, www.gnu.org/prep/maintain. --> 208 <p>Copyright © 2001, 2021 Richard M. Stallman</p> 209 210 <p>Deze pagina is uitgebracht onder de <a rel="license" 211 href="http://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0/deed.nl">Creative 212 Commons Naamsvermelding-GeenAfgeleideWerken 4.0 Internationaal licentie</a>.</p> 213 214 <!--#include virtual="/server/bottom-notes.nl.html" --> 215 <div class="translators-credits"> 216 217 <!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't want credits.--> 218 </div> 219 220 <p class="unprintable"><!-- timestamp start --> 221 Bijgewerkt: 222 223 $Date: 2021/09/28 16:34:03 $ 224 225 <!-- timestamp end --> 226 </p> 227 </div> 228 </div> 229 <!-- for class="inner", starts in the banner include --> 230 </body> 231 </html>