gnu-history.html (10264B)
1 <!--#set var="PO_FILE" 2 value='<a href="/gnu/po/gnu-history.nl.po"> 3 https://www.gnu.org/gnu/po/gnu-history.nl.po</a>' 4 --><!--#set var="ORIGINAL_FILE" value="/gnu/gnu-history.html" 5 --><!--#set var="DIFF_FILE" value="/gnu/po/gnu-history.nl-diff.html" 6 --><!--#set var="OUTDATED_SINCE" value="2021-11-02" --><!--#set var="ENGLISH_PAGE" value="/gnu/gnu-history.en.html" --> 7 8 <!--#include virtual="/server/header.nl.html" --> 9 <!-- Parent-Version: 1.84 --> 10 11 <!-- This file is automatically generated by GNUnited Nations! --> 12 <title>Een overzicht van het GNU-systeem - GNU-project - Free Software Foundation</title> 13 <meta name="Keywords" content="GNU, GNU-project, FSF, Free Software, Vrije Software, Free Software 14 Foundation, Geschiedenis" /> 15 16 <!--#include virtual="/gnu/po/gnu-history.translist" --> 17 <!--#include virtual="/server/banner.nl.html" --> 18 <!--#include virtual="/server/outdated.nl.html" --> 19 <h2>Overzicht van het GNU-systeem</h2> 20 21 <p> 22 Het GNU-besturingssysteem bestaat volledig uit vrije software en is 23 uitwisselbaar met het Unix-besturingssysteem. GNU is een afkorting van 24 “GNU's Not Unix” (GNU is geen Unix). Het wordt uitgesproken als 25 <i>knoe</i>, als <a href="/gnu/pronunciation.html">één lettergreep met een 26 zachte k</a>. <a href="http://www.stallman.org/">Richard Stallman</a> deed 27 de <a href="/gnu/initial-announcement.html">eerste aankondiging</a> van het 28 GNU-project in september 1983. Een langere versie daarvan is het <a href= 29 "/gnu/manifesto.html">GNU-manifest</a> en kwam uit in september 1985. Het is 30 sindsdien vertaald in diverse <a 31 href="/gnu/manifesto.html#translations">andere talen</a>.</p> 32 33 <p> 34 De keuze viel op de naam “GNU” omdat het voldeed aan een aantal 35 criteria; allereerst was het een recursief acroniem voor “GNU's Not 36 Unix”, ten tweede is het een bestaand woord (gnu is het Engelse woord 37 voor gnoe) en ten derde is het een leuk woord om uit te spreken (of te <a 38 href= "http://www.poppyfields.net/poppy/songs/gnu.html">zingen</a>).</p> 39 40 <p> 41 Het woord “vrij” in “vrije software” staat voor <a 42 href= "/philosophy/free-sw.html">vrijheid</a>, niet voor de prijs (het 43 Engelse woord “free” kan zowel <em>gratis</em> als <em>vrij</em> 44 betekenen, vandaar de nadruk hierop). Je zou voor GNU-software kunnen 45 betalen maar dat hoeft niet. Hoe dan ook, wanneer je de software hebt heb je 46 vier specifieke vrijheden in het gebruik ervan. Allereerst mag je het 47 programma gebruiken zoals jij wil; ten tweede mag je het programma 48 kopiëren en weggeven aan vrienden en collega's; ten derde mag je het 49 programma veranderen, hoe en wanneer je dat wilt omdat je volledige toegang 50 hebt tot de broncode van het programma; en ten vierde mag je deze 51 wijzigingen en verbeteringen op hun beurt weer verspreiden, waarmee je de 52 gemeenschap steunt. (Wanneer je GNU-software opnieuw verspreidt mag je 53 daarvoor kosten in rekening brengen maar je mag het ook gratis weggeven.)</p> 54 55 <p> 56 Het project om het GNU-systeem te ontwikkelen noemen we het 57 “GNU-project”. Het GNU-project werd bedacht in 1983 met als doel 58 de mentaliteit van samenwerking terug te brengen in het wereldje van de 59 automatisering—een samenwerking die weer mogelijk wordt gemaakt door 60 het verwijderen van de obstakels, opgeworpen door eigenaren van private 61 software.</p> 62 63 <p> 64 In 1971 startte Richard Stallman zijn loopbaan bij het MIT en werkte daar in 65 een groep die uitsluitend <a href="/philosophy/free-sw.html">vrije 66 software</a> gebruikte. Zelfs computerbedrijven distribueerden in die dagen 67 vrije software. Programmeurs hadden de vrijheid om met elkaar samen te 68 werken en deden dat dan ook.</p> 69 70 <p> 71 Tegen 1980 was bijna alle software <a href= 72 "/philosophy/categories.html#ProprietarySoftware">privaat</a>, wat betekent 73 dat de software een eigenaar had die samenwerking tussen gebruikers 74 verbood. Dit maakte het GNU-project noodzakelijk.</p> 75 76 <p> 77 Iedere computergebruiker heeft een besturingssysteem nodig; wanneer je geen 78 vrij besturingssysteem hebt kun je niet eens beginnen met het gebruiken van 79 een computer zonder private software aan te schaffen. Dus het eerste punt op 80 de agenda van vrije software werd natuurlijk het realiseren van een vrij 81 besturingssysteem.</p> 82 83 <p> 84 We besloten het systeem op Unix te baseren omdat het ontwerp hiervan bekend 85 was, het systeem zichzelf al had bewezen, omdat het makkelijk naar andere 86 computers was over te zetten en de uitwisselbaarheid het gebruikers van Unix 87 vergemakkelijkte om over te stappen van Unix naar GNU.</p> 88 89 <p> 90 Een Unix-achtig besturingssysteem bestaat uit meer dan een kernel; het heeft 91 ook compilers nodig, editors, tekstzetter-software, e-mailprogramma's en 92 vele andere hulpprogramma's. Het schrijven van een besturingssysteem is dus 93 een gigantische klus. Daar startte we mee in januari 1984. De <a 94 href="http://fsf.org/">Free Software Foundation</a> werd gesticht in oktober 95 1985, oorspronkelijk met als doel om fondsen te werven voor de ontwikkeling 96 van GNU.</p> 97 98 <p>Tegen 1990 hadden we de belangrijkste onderdelen gevonden of zelf 99 geschreven, op één na—de kernel. Toen kwam Linux, een 100 Unix-achtige kernel, ontwikkeld door Linus Torvalds in 1991, die werd 101 omgezet naar vrije software in 1992. De combinatie van Linux met het bijna 102 complete GNU-systeem resulteerde in een volledig besturingssysteem: het 103 GNU/Linux-systeem. Huidige schattingen zijn dat tientallen miljoenen mensen 104 nu GNU/Linux systemen gebruiken, meestal via <a 105 href="/distros/distros.html">GNU/Linux-distributies</a>. De normale versie 106 van Linux bevat tegenwoordig niet-vrije firmware “blobs”; 107 voorstanders van vrije software onderhouden tegenwoordig een gewijzigde, 108 vrije versie van Linux, genaamd <a 109 href="http://directory.fsf.org/project/linux"> Linux-libre</a>.</p> 110 111 <p> 112 Het GNU-project is echter niet beperkt tot het besturingssysteem. Ons doel 113 is om een heel scala aan software aan te bieden, alles wat grote groepen 114 gebruikers maar zouden willen hebben. Daaronder vallen ook toepassingen. Zie 115 het <a href="/directory">Overzicht Vrije Software</a> voor een overzicht van 116 vrije toepassingen.</p> 117 118 <p> 119 We willen ook software aanbieden aan gebruikers die geen computerexperts 120 zijn. Daarvoor hebben we een <a href="http://www.gnome.org/">grafisch 121 bureaublad (GNOME genaamd)</a> ontwikkeld om beginnende gebruikers te helpen 122 bij het gebruik van het GNU-systeem.</p> 123 124 <p>We willen ook computerspellen en andere ontspanningssoftware aanbieden. Er 125 zijn al veel <a href="http://directory.fsf.org/wiki/Category/Game">vrije 126 spellen</a> verkrijgbaar.</p> 127 128 <p> 129 Hoe ver kan vrije software gaan? Er is geen beperking, behalve wanneer <a 130 href="/philosophy/fighting-software-patents.html">wetten zoals het 131 patentsysteem vrije software volledig gaan verbieden</a>. Het uiteindelijke 132 doel is om vrije software aan te bieden die alle dingen kunnen doen die 133 computergebruikers maar willen—en daarmee private software overbodig 134 zal maken.</p> 135 136 137 <div class="translators-notes"> 138 139 <!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't have notes.--> 140 </div> 141 </div> 142 143 <!-- for id="content", starts in the include above --> 144 <!--#include virtual="/server/footer.nl.html" --> 145 <div id="footer"> 146 <div class="unprintable"> 147 148 <p>Gelieve algemene vragen over FSF & GNU te sturen naar <a 149 href="mailto:gnu@gnu.org"><gnu@gnu.org></a>. Er zijn ook nog <a 150 href="/contact/">andere manieren om in contact te komen</a> met de 151 FSF. Foute links en andere correcties graag sturen aan <a 152 href="mailto:webmasters@gnu.org"><webmasters@gnu.org></a>.</p> 153 154 <p> 155 <!-- TRANSLATORS: Ignore the original text in this paragraph, 156 replace it with the translation of these two: 157 158 We work hard and do our best to provide accurate, good quality 159 translations. However, we are not exempt from imperfection. 160 Please send your comments and general suggestions in this regard 161 to <a href="mailto:web-translators@gnu.org"> 162 163 <web-translators@gnu.org></a>.</p> 164 165 <p>For information on coordinating and submitting translations of 166 our web pages, see <a 167 href="/server/standards/README.translations.html">Translations 168 README</a>. --> 169 We doen ons best om goede vertalingen te maken maar staan altijd open voor 170 verbeteringen. Suggesties, op- en aanmerkingen sturen aan: <a 171 href="mailto:web-translators@gnu.org"><web-translators@gnu.org></a>.</p> 172 <p>Zie <a href="/server/standards/README.translations.html"> Translations 173 README</a> voor informatie over het onderhoud van vertalingen op deze 174 website.</p> 175 </div> 176 177 <!-- Regarding copyright, in general, standalone pages (as opposed to 178 files generated as part of manuals) on the GNU web server should 179 be under CC BY-ND 4.0. Please do NOT change or remove this 180 without talking with the webmasters or licensing team first. 181 Please make sure the copyright date is consistent with the 182 document. For web pages, it is ok to list just the latest year the 183 document was modified, or published. 184 185 If you wish to list earlier years, that is ok too. 186 Either "2001, 2002, 2003" or "2001-2003" are ok for specifying 187 years, as long as each year in the range is in fact a copyrightable 188 year, i.e., a year in which the document was published (including 189 being publicly visible on the web or in a revision control system). 190 191 There is more detail about copyright years in the GNU Maintainers 192 Information document, www.gnu.org/prep/maintain. --> 193 <p>Copyright © 1996, 1997, 1998, 1999, 2001, 2002, 2003, 2005, 2007, 2009, 194 2012, 2014, 2017 Free Software Foundation, Inc.</p> 195 196 <p>Deze pagina is uitgebracht onder de <a rel="license" 197 href="http://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0/deed.nl">Creative 198 Commons Naamsvermelding-GeenAfgeleideWerken 4.0 Internationaal licentie</a>.</p> 199 200 <!--#include virtual="/server/bottom-notes.nl.html" --> 201 <div class="translators-credits"> 202 203 <!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't want credits.--> 204 <strong>Vertaling:</strong> <a 205 href="//savannah.gnu.org/projects/www-nl">www-nl</a></div> 206 207 <p class="unprintable"><!-- timestamp start --> 208 Bijgewerkt: 209 210 $Date: 2022/01/01 13:30:03 $ 211 212 <!-- timestamp end --> 213 </p> 214 </div> 215 </div> 216 </body> 217 </html>