linux-and-gnu.html (23114B)
1 <!--#set var="PO_FILE" 2 value='<a href="/gnu/po/linux-and-gnu.fa.po"> 3 https://www.gnu.org/gnu/po/linux-and-gnu.fa.po</a>' 4 --><!--#set var="ORIGINAL_FILE" value="/gnu/linux-and-gnu.html" 5 --><!--#set var="DIFF_FILE" value="" 6 --><!--#set var="OUTDATED_SINCE" value="2010-09-23" --> 7 8 <!--#include virtual="/server/header.fa.html" --> 9 <!-- Parent-Version: 1.79 --> 10 11 <!-- This file is automatically generated by GNUnited Nations! --> 12 <title>لینوکس و گنو - پروژه گنو - بنیاد نرمافزارهای آزاد</title> 13 <meta http-equiv="Keywords" content="گنو, FSF, بنیاد نرمافزارهای آزاد, لینوکس, ایمکس, GCC, یونیکس, نرمافزار 14 آزاد, سیستم عامل, هسته گنو, کرنل, هارد, گنو هارد, Hurd" /> 15 <meta http-equiv="Description" content="از سال ۱۹۸۳، توسعه سیستم عامل گنو، یک سیستم مشابه یونیکس آغاز گشت. بنابراین 16 کاربران کامپیوتر آزادی به اشتراک گذاری و بهبود نرمافزارهایی را که استفاده 17 میکنند خواهند داشت." /> 18 19 <!--#include virtual="/gnu/po/linux-and-gnu.translist" --> 20 <!--#include virtual="/server/banner.fa.html" --> 21 <!--#include virtual="/server/outdated.fa.html" --> 22 <h2>لینوکس و سیستم گنو</h2> 23 24 <p><strong>نوشتهٔ <a href="http://www.stallman.org/">ریچارد 25 استالمن</a></strong></p> 26 27 <div class="announcement"> 28 <blockquote><p>برای اطلاعات بیشتر همچنین میتوانید <a href="/gnu/gnu-linux-faq.html">سوالات 29 رایج گنو/لینوکس</a>، و <a href="/gnu/why-gnu-linux.html">چرا گنو/لینوکس؟</a> 30 را ببینید.</p> 31 </blockquote> 32 </div> 33 34 <p> 35 بسیاری از کاربران کامپیوتر بدون اینکه خود متوجه باشند هر روزه از یکی از 36 نسخههای تغییریافته <a href="/philosophy/categories.html#TheGNUsystem">سیستم 37 گنو</a> استفاده میکنند. بر اثر تغییرات عجیبِ وقایع، امروزه نسخه سیستم گنویی 38 که بصورت گسترده مورد استفاده قرار میگیرد با عنوان «لینوکس» شناخته میشود، و 39 بسیاری از کاربران <a href="/gnu/gnu-users-never-heard-of-gnu.html">آگاه 40 نیستند</a> که این سیستم به طور اساسی سیستم گنو است، که توسط <a 41 href="/gnu/gnu-history.html">پروژه گنو</a> توسعه یافته است.</p> 42 43 <p> 44 لینوکس واقعا وجود دارد و این کاربران از آن استفاده میکنند، اما لینوکس تنها 45 بخشی از سیستمی است که آنان استفاده میکنند. لینوکس یک هسته است: برنامهای که 46 در سیستم منابع ماشین را به برنامههایی که اجرا میکنید تخصیص میدهد. هسته یک 47 قسمت ضروری یک سیستمعامل میباشد اما به تنهایی بیفایده است و تنها در متنِ 48 یک سیستمعامل کامل میتواند کار کند. بطور عادی لینوکس در ترکیب با سیستمعامل 49 گنو بکار برده میشود: بطور اساسی کل سیستم گنو است، به علاوه لینوکس که به 50 عنوان هسته عمل میکند، به طور خلاصه گنو/لینوکس. تمام آنچه توزیعهای «لینوکس» 51 نامیده میشوند در حقیقت توزیعهای گنو/لینوکس هستند.</p> 52 53 <p> 54 بسیاری از کاربران بطور کامل از تفاوت بین هسته که لینوکس میباشد و کل سیستم 55 که آنها آن را نیز «لینوکس» میخوانند، آگاه نیستند. استفاده مبهم از این نام 56 آگاهی را افزایش نمیدهد. این کاربران گاهی اوقات حتی فکر میکنند که لینوس 57 توروالدز در سال ۱۹۹۱ با کمی کمک تمام سیستمعامل را توسعه داد.</p> 58 59 <p> 60 عموما برنامهنوسان میدانند که لینوکس یک هسته است. اما از آنجاییکه شنیدهاند 61 کل سیستم «لینوکس» نامیده میشود، اغلب پیشینهای در ذهن خود ایجاد میکنند که 62 نام نهادن کل سیستم با نام هسته را توجیح میکند. برای نمونه بسیاری اعتقاد 63 دارند که هنگامیکه لینوس توروالدز کار نوشتن هسته را به اتمام رساند، کاربران 64 آن به دنبال نرمافزارهایی بودند که با آن کار کنند، و بیشتر موارد لازم برای 65 ساختن یک سیستم شبه یونیکس را که از قبل فراهم بود پیدا کردند (بدون هیچ 66 دلیلی).</p> 67 68 <p> 69 اما چیزی که آنها پیدا کردند تصادفی نبود—آن سیستم گنو بود. <a 70 href="/philosophy/free-sw.html">نرمافزارهای آزادِ</a> موجود برای یک سیستم 71 کامل جمعآوری شده بودند، زیرا پروژه گنو از سال ۱۹۸۴ برای ساختن یک سیستم کامل 72 مشغول فعالیت بود. در <a href="/gnu/manifesto.html">بیانیهٔ گنو</a> هدف خود 73 که توسعهٔ یک سیستم آزاد مشابه یونیکس است را مشخص کرده بودیم. <a 74 href="/gnu/initial-announcement.html">نخستین اعلان</a> پروژه گنو نیز طرحهای 75 اصلی سیستم گنو را برنامهریزی کرده بود. هنگامیکه لینوکس نوشته شد سیستم گنو 76 تقریبا تکمیل شده بود.</p> 77 78 <p> 79 بیشتر پروژههای نرمافزارهای آزاد دارای هدف توسعه یک برنامه بخصوص برای یک 80 کار بخصوص هستند. برای نمونه لینوس توروالدز برای نوشتن یک هسته شبه یونیکس 81 (لینوکس)؛ Donald Knuth برای نوشتن یک قالب متن (TeX) و Bob Scheifler برای 82 توسعه یک سیستم پنجره (سیستم پنجره X) شروع به کار کردند. این طبیعی است که 83 بخواهیم میزان کمک و همکاری این پروژهها را در برنامههایی که از این پروژهها 84 بوجود آمدهاند اندازه بگیریم.</p> 85 86 <p> 87 اگر بخواهیم میزان همکاری پروژههای گنو را به این طریق محاسبه کنیم، چه 88 نتیجهای ممکن است بگیریم؟ یکی از فروشندگان سیدی متوجه شد که در «توزیع 89 لینوکس» آنها <a href="/philosophy/categories.html#GNUsoftware">نرمافزارهای 90 گنو</a> بیشترین سهم را داشتهاند، چیزی در حدود <span dir="ltr">٪۲۸</span> از 91 کل کدهای منبع که شامل اجزاء اصلی و ضروری سیستم میباشد و بدون آنها دیگر 92 سیستمی وجود نخواهد داشت. خود لینوکس در حدود <span dir="ltr">٪۳</span> 93 بود. (این تناسب در سال ۲۰۰۸ نیز به همین صورت است: در مخازن «اصلی» توزیع 94 gNewSense، لینوکس <span dir="ltr">٪۱/۵</span> و بستههای گنو <span 95 dir="ltr">٪۱۵</span> هستند) بنابراین اگر میخواهید برای سیستم بر اساس اسم 96 کسانی که برای سیستم برنامه نوشتهاند نامی انتخاب کنید، تنها انتخاب مناسب 97 «گنو» میباشد.</p> 98 99 <p> 100 اما این درستترین روش برای مطرح کردن این پرسش نیست. پروژهٔ گنو پروژهای برای 101 توسعه یک بسته نرمافزاری خاص نبوده و نیست. پروژهای برای <a 102 href="/software/gcc/">توسعه کامپایلر C</a> نیست، اگر چه ما این کار را انجام 103 دادیم. پروژهای برای توسعه یک ویرایشگر متن نیست، اگر چه ما یکی را توسعه 104 دادیم. بلکه پروژه گنو در نظر دارد تا یک <em>سیستم کامل و آزاد شبه 105 یونیکس</em> (گنو) را توسعه دهد.</p> 106 107 <p> 108 در این سیستم افراد بسیاری کمکهای زیادی به نرمافزار آزاد کردهاند و همگی 109 سزاوار اعتبارند. اما دلیل اینکه سیستم گنو یک <em>سیستم مجتمع</em> است و فقط 110 یک مجموعه از برنامههای مفید نیست این است که پروژهٔ گنو میخواهد آن را 111 «واحد» کند. ما لیستی از برنامههایی که نیاز داریم تا یک سیستمِ کاملِ آزاد 112 ایجاد کنیم تهیه کردیم و بطور اصولی همهٔ چیزهایی که در آن لیست بود را پیدا 113 کردیم، نوشتیم و یا افرادی را پیدا کردیم تا این کار را انجام دهند. ما اجزای 114 ضروری اما غیر جذاب <a href="#unexciting">(۱)</a> را نوشتیم، زیرا بدون آنها 115 نمیتوانستید یک سیستم داشته باشید. بعضی از اجزای سیستم ما مانند ابزارهای 116 برنامهنویسی در بین برنامهنویسان محبوب شدند اما ما اجزای بسیار دیگری که 117 ابزار نیستند را نیز نوشتیم <a href="#nottools">(۲)</a>. ما حتی یک بازی شطرنج 118 به نام GNU Chess را نیز توسعه دادیم، زیرا یک سیستم کامل به بازیهای خوب نیز 119 احتیاج دارد.</p> 120 121 <p> 122 در اوایل دهه ۹۰ ما تمام سیستم بجز هسته را در کنار هم قرار دادیم. همچنین کار 123 بر روی هستهٔ <a href="/software/hurd/hurd.html">گنو هرد</a> را نیز آغاز کرده 124 بودیم. توسعهٔ این هسته سختتر از چیزی بود که انتظار داشتیم و سرانجام <a 125 href="/software/hurd/hurd-and-linux.html">گنو هرد در سال ۲۰۰۱ بطور قابل 126 اعتماد شروع به کار کرد</a>، اما هنوز راه زیادی در پیش است تا آن را برای 127 استفادهٔ عموم مردم آماده کنیم.</p> 128 129 <p> 130 خوشبختانه لازم نبود منتظر هرد بمانیم، زیرا لینوکس در دست است. هنگامیکه لینوس 131 توروالدز لینوکس را نوشت، آخرین خلاء عمده را پر کرد. بنابراین افراد توانستند 132 با <a 133 href="http://ftp.funet.fi/pub/linux/historical/kernel/old-versions/RELNOTES-0.01">قرار 134 دادن لینوکس در کنار سیستم گنو</a> یک سیستمِ کاملِ آزاد ایجاد کنند: یک نسخه 135 مبتنی بر لینوکس از سیستم گنو یا به اختصار یک سیستم گنو/لینوکس.</p> 136 137 <p> 138 در کنار هم قرار دادن آنها ساده به نظر میرسد اما این یک کار ساده و ناچیز 139 نیست. بعضی از اجزای گنو <a href="#somecomponents">(۳)</a> برای کار کردن با 140 لینوکس به تغییرات قابل توجهی احتیاج داشتند. مجتمع کردن یک سیستم کامل به 141 عنوان یک توزیع که بطور صحیح کار کند نیز کار بزرگی است. همچنین به آدرسدهی و 142 نحوهٔ نصب و بوت کردن سیستم نیز احتیاج بود، مشکلی که ما تا آن زمان با آن 143 روبرو نشده بودیم، زیرا هنوز به آن مرحله نرسیده بودیم. کسانی که توزیعهای 144 مختلفی را توسعه دادند کمک قابل توجهی کردند. اما مطابق طبیعت کارها، این کاری 145 بود که باید توسط شخصی انجام میگرفت.</p> 146 147 <p> 148 پروژه گنو از سیستم گنو/لینوکس به خوبیِ سیستم گنو پشتیبانی میکند. <a 149 href="http://fsf.org/">بنیاد نرمافزارهای آزاد</a> بر روی بازنویسیِ الحاقاتِ 150 مربوط به لینوکسِ کتابخانه C گنو سرمایهگذاری کرد، در نتیجه اکنون آنها به 151 خوبی با یکدیگر سازگار هستند و جدیدترین سیستمهای گنو/لینوکس بدون هیچ تغییری 152 از نسخهٔ جاری کتابخانه استفاده میکنند. همچنین بنیاد نرمافزارهای آزاد بر 153 روی مراحل اولیهٔ توسعهٔ توزیع گنو/لینوکس دبیان نیز سرمایهگذاری کرده است.</p> 154 155 <p> 156 امروزه انواع مختفلی از سیستم گنو/لینوکس (که اغلب «توزیع» نامیده میشوند) 157 وجود دارد. بیشتر آنها شامل نرمافزارهای غیر آزاد نیز 158 میشوند—توسعهدهندگانشان فلسفهٔ لینوکس را دنبال میکنند و نه فلسفهٔ 159 گنو را. اما <a href="/distros">توزیعهای کاملا آزاد</a> نیز وجود دارد. بنیاد 160 نرمافزارهای آزاد <a href="http://gnewsense.org/">gNewSense</a> را حمایت 161 میکند.</p> 162 163 <p>ساخت یک توزیع گنو/لینوکسِ آزاد تنها با حذف نرمافزارهای غیرآزاد مختلف میسر 164 نمیشود. امروزه، نسخههای معمول لینوکس شامل برنامههای غیر آزاد نیز 165 میشوند. هنگامی که سیستم شروع به کار میکند این برنامهها درون دستگاههای 166 ورودی/خروجی بارگذاری میشوند، و «کد منبع» لینوکس شامل تعداد زیادی از آنها 167 است. بنابراین، داشتن یک توزیع آزاد از گنو/لینوکس مستلزم داشتن <a 168 href="http://directory.fsf.org/project/linux">نسخهای آزاد از لینوکس</a> نیز 169 است.</p> 170 171 <p>چه از گنو/لینوکس استفاده میکنید و چه نمیکنید، لطفا با استفاده دوپهلو از 172 نام «لینوکس» عموم مردم را گیج نکنید. لینوکس هسته است، یکی از اجزاء اصلی و 173 ضروری سیستم. کل سیستم یک سیستم گنو میباشد که لینوکس به آن اضافه شده 174 است. هنگامیکه در مورد این ترکیب صحبت میکنید لطفاً آنرا «گنو/لینوکس» 175 بخوانید.</p> 176 177 <p> 178 اگر میخواهید بر روی «گنو/لینوکس» لینکی به عنوان مرجع بگذارید، این صفحه و 179 نیز <a href="/gnu/the-gnu-project.html"> 180 http://www.gnu.org/gnu/the-gnu-project.html</a> انتخابهای مناسبی 181 میباشند. اگر به «لینوکس» به عنوان هسته اشاره کردید و خواستید لینکی به عنوان 182 مرجع به آن اضافه کنید <a 183 href="http://foldoc.org/linux">http://foldoc.org/linux</a> یک آدرس خوب برای 184 استفاده است.</p> 185 186 <h3>ضمیمه</h3> 187 188 <p> 189 بجز گنو، پروژه دیگری بطور مستقل یک سیستمعامل آزاد شبه یونیکس تولید کرده 190 است. این سیستم با عنوان BSD شناخته میشود و در دانشگاه برکلی توسعه پیدا 191 میکند. این سیستم در دهه ۸۰ آزاد نبود اما در اوایل دهه ۹۰ آزاد شد. امروزه 192 سیستمعاملهای آزادِ موجود اغلب یا یک نوع سیستم گنو میباشند و یا یک نوع 193 سیستم BSD.</p> 194 195 <p> 196 گاهی اوقات مردم سوال میکنند که آیا BSD نیز مانند گنو/لینوکس یک نسخه از 197 سیستم گنو میباشد. توسعهدهندگان BSD با الهام گرفتن از پروژهٔ گنو کدهای خود 198 را آزاد کردند، و درخواستهای آشکار طرفداران گنو آنها را برای انجام این کار 199 ترغیب کرد، اما کد آن با کد گنو اشتراک کمی دارد. امروزه درست همانگونه که 200 سیستم گنو و انواع آن از بعضی برنامههای BSD استفاده میکنند، سیستمهای BSD 201 نیز از بعضی از برنامههای گنو استفاده میکنند. اما با این حال با در نظر 202 گرفتن کل آنها، آنها دو سیستم متفاوت میباشند که جداگانه رشد 203 کردهاند. توسعهدهندگان BSD هستهای ننوشتهاند و آنرا به سیستم گنو اضافه 204 نکردهاند، بنابراین نامی مانند GNU/BSD برای این وضعیت متناسب نیست.<a 205 href="#gnubsd">(۵)</a></p> 206 207 <h3>یادداشتها</h3> 208 <ol> 209 <li> 210 <a id="unexciting"></a>این اجزای غیر جذاب اما ضروری شامل GNU assembler (GAS) 211 و لینکر (GLD)، که هردو هم اکنون جزئی از بستهٔ <a 212 href="/software/binutils/">GNU Binutils</a> هستند، <a 213 href="/software/tar/">GNU tar</a>، و بسیاری میشود.</li> 214 215 <li> 216 <a id="nottools"></a>برای نمونه، Bourne Again SHell (همان BASH)، مفسر پست 217 اسکریپتِ <a href="/software/ghostscript/ghostscript.html">Ghostscript</a>، و 218 <a href="/software/libc/libc.html">GNU C library</a> ابزارهای برنامهنویسی 219 نیستند. GNUCash، GNOME، و GNU Chess نیز همینطور.</li> 220 221 <li> 222 <a id="somecomponents"></a>به عنوان مثال <a 223 href="/software/libc/libc.html">GNU C library</a>.</li> 224 225 <li> 226 <a id="newersystems"></a>هنگامی که این بخش نوشته شد، یک سیستم تقریبا آزاد 227 مشابه ویندوز توسعه داده شده بود، اما از نظر فنی به هیچ عنوان مشابه گنو یا 228 یونیکس نبود، بنابراین تاثیری در این بحث ندارد. بخش اعظم هستهٔ سولاریس آزاد 229 شده است، اما اگر بخواهید سیستمی آزاد از آن بسازید، گذشته از جایگزینیِ 230 بخشهای غیرآزاد هسته، بازهم مجبورید آن را درون گنو یا BSD قرار دهید.</li> 231 232 <li> 233 <a id="gnubsd"></a>از طرف دیگر، در سالهایی که این مقاله نگاشته شد، GNU C 234 Library برای هستهٔ BSD نیز ویرایش شد، و این امکان را به وجود آورد که سیستم 235 گنو را با آن هسته نیز به کار رود. درست همانند گنو/لینوکس، این نیز حقیقتا 236 نوعی از گنو است، بنابراین GNU/kFreeBSD و یا GNU/kNetBSD نامیده میشود، بسته 237 به اینکه از کدام هسته استفاده شده باشد. کاربران عادی نمیتوانند تفاوتی میان 238 گنو/لینوکس و GNU/*BSD بیابند.</li> 239 240 </ol> 241 242 <div class="translators-notes"> 243 244 <!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't have notes.--> 245 </div> 246 </div> 247 248 <!-- for id="content", starts in the include above --> 249 <!--#include virtual="/server/footer.fa.html" --> 250 <div id="footer"> 251 <div class="unprintable"> 252 253 <p>لطفا سوالات و پرسشهای خود در رابطه با گنو و بنیاد نرمافزارهای آزاد را به 254 <a href="mailto:gnu@gnu.org"><gnu@gnu.org></a> ارسال کنید. همچنین <a 255 href="/contact/">راههای دیگری برای تماس</a> با بنیاد نرمافزارهای آزاد وجود 256 دارد. لطفا لینکهای خراب و یا مشکلات دیگر یا پیشنهادات خود را به <a 257 href="mailto:webmasters@gnu.org"><webmasters@gnu.org></a> ارسال </p> 258 259 <p> 260 <!-- TRANSLATORS: Ignore the original text in this paragraph, 261 replace it with the translation of these two: 262 263 We work hard and do our best to provide accurate, good quality 264 translations. However, we are not exempt from imperfection. 265 Please send your comments and general suggestions in this regard 266 to <a href="mailto:web-translators@gnu.org"> 267 268 <web-translators@gnu.org></a>.</p> 269 270 <p>For information on coordinating and submitting translations of 271 our web pages, see <a 272 href="/server/standards/README.translations.html">Translations 273 README</a>. --> 274 ما سخت کار میکنیم و تمام تلاش خود را به کار میبریم تا ترجمههای دقیق و با 275 کیفیتی ارائه کنیم. اما با این حال، ما عاری از نقص نیستیم. لطفا نظرها و 276 پیشنهادهای خود در این رابطه را به <a 277 href="mailto:www-fa-general@gnu.org"><www-fa-general@gnu.org></a> 278 ارسال نمایید.</p> <p>لطفا برای اطلاعات بیشتر جهت هماهنگی و ارسال ترجمههای 279 این مقاله صفحهٔ <a href="/server/standards/README.translations.html">راهنمای 280 ترجمهها</a> را ببینید.</p> 281 </div> 282 283 <!-- Regarding copyright, in general, standalone pages (as opposed to 284 files generated as part of manuals) on the GNU web server should 285 be under CC BY-ND 4.0. Please do NOT change or remove this 286 without talking with the webmasters or licensing team first. 287 Please make sure the copyright date is consistent with the 288 document. For web pages, it is ok to list just the latest year the 289 document was modified, or published. 290 If you wish to list earlier years, that is ok too. 291 Either "2001, 2002, 2003" or "2001-2003" are ok for specifying 292 years, as long as each year in the range is in fact a copyrightable 293 year, i.e., a year in which the document was published (including 294 being publicly visible on the web or in a revision control system). 295 There is more detail about copyright years in the GNU Maintainers 296 Information document, www.gnu.org/prep/maintain. --> 297 <p>Copyright © 1997, 1998, 1999, 2000, 2001, 2002, 2007 Richard 298 M. Stallman</p> 299 300 <p>این صفحه تحت مجوز <a rel="license" 301 href="http://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0/">Creative Commons 302 Attribution-NoDerivatives 4.0 International License</a> قرار دارد.</p> 303 304 <!--#include virtual="/server/bottom-notes.fa.html" --> 305 <div class="translators-credits"> 306 307 <!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't want credits.--> 308 </div> 309 310 <p class="unprintable"><!-- timestamp start --> 311 آخرین به روز رسانی: 312 313 $Date: 2017/04/06 14:54:16 $ 314 315 <!-- timestamp end --> 316 </p> 317 </div> 318 </div> 319 </body> 320 </html>