lessig-fsfs-intro.html (20556B)
1 <!--#set var="PO_FILE" 2 value='<a href="/philosophy/po/lessig-fsfs-intro.fa.po"> 3 https://www.gnu.org/philosophy/po/lessig-fsfs-intro.fa.po</a>' 4 --><!--#set var="ORIGINAL_FILE" value="/philosophy/lessig-fsfs-intro.html" 5 --><!--#set var="DIFF_FILE" value="/philosophy/po/lessig-fsfs-intro.fa-diff.html" 6 --><!--#set var="OUTDATED_SINCE" value="2017-04-25" --> 7 8 <!--#include virtual="/server/header.fa.html" --> 9 <!-- Parent-Version: 1.77 --> 10 11 <!-- This file is automatically generated by GNUnited Nations! --> 12 <title>مقدمهای بر نرمافزار آزاد، جامعه آزاد - پروژه گنو - بنیاد نرمافزار آزاد</title> 13 14 <!--#include virtual="/philosophy/po/lessig-fsfs-intro.translist" --> 15 <!--#include virtual="/server/banner.fa.html" --> 16 <!--#include virtual="/server/outdated.fa.html" --> 17 <h2>مقدمهای بر <a 18 href="http://shop.fsf.org/product/free-software-free-society/"><i>نرمافزار 19 آزاد، جامعه آزاد: منتخبی از مقالات ریچارد استالمن</i></a></h2> 20 21 <p> 22 نوشته لارنس لسینگ، پروفسور حقوق، دانشگاه حقوق استانفورد 23 </p> 24 25 <p> 26 هر نسلی فیلسوف خود را دارد - نویسنده یا هنرمندی که انگارههای زمان خود را 27 ثبت میکند. گاهی این فیلسوفها براحتی بازشناخته میشوند؛ اما اغلب چند نسل طول 28 میکشد تا موضوع روشن شود. اما شناخته شده یا نشده، کسانی که ایدههای عصر خود 29 را بیان میکنند زمان را نشانه میگذارند، خواه در نجوای شعری یا در انفجار 30 جنبشی سیاسی. 31 </p> 32 <p> 33 نسل ما هم یک فیلسوف دارد. او هنرمند یا نویسنده حرفهای نیست. او برنامهنویس 34 است. ریچارد استالمن کار خود را به عنوان برنامهنویس و معمار سیستم عامل در 35 آزمایشگاههای دانشگاه MIT شروع کرد. او زندگی خود در عرصه عمومی را به عنوان 36 یک برنامهنویس و معمار نرمافزار صرف بنیانگذاری جنبشی برای آزادی در دنیایی 37 کرد که بطور فزاینده با «کد» معنا میشود. 38 </p> 39 <p> 40 «کد» فناوری به کار انداختن رایانههاست. خواه در نرمافزار باشد یا در 41 سختافزار جای داده شده باشد مجموعهای از دستورات است که ابتدا به کلمه نوشته 42 میشود تا عملکرد ماشینها را جهت دهد. این ماشینها - رایانهها - بگونهای 43 فزاینده زندگی ما را معنا و نظارت میکنند. آنها تعیین میکنند که چطور تلفنها 44 با هم ارتباط برقرار کنند و چه چیزی از تلویزیون پخش شود. آنها تصمیم میگیرند 45 که آیا ویدیو قابل جریان یافتن با یک اتصال باند پهن هست یا نه. آنها چیزی را 46 که رایانه به کارخانه سازندهاش خبر میدهد کنترل میکنند. این ماشینها ما را 47 اداره میکنند. کد این ماشینها را. 48 </p> 49 <p> 50 ما چطور باید بر این «کد» نظارت کنیم؟ چقدر آزادی نیاز است تا با کنترلی که 51 اماکنپذیر میکند هماهنگ باشد؟ چه اقتداری لازم است؟ 52 </p> 53 <p> 54 این سوالها زندگی استالمن را به چالش کشیدهاند. او با کارها و کلماتش ما را 55 وادار میکند تا اهمیت «آزاد» نگهداشتن کد را بفهمیم. آزاد نه به این معنا که 56 کدنویسان مزدی نگیرند بلکه آزاد به معنای آنکه کنترل کدنویسان برای همه شفاف 57 باشد و هر کسی حق به دست گرفتن کنترل و تغییر آن به شیوهای که مناسب میداند 58 را داشته باشد. این «نرمافزار آزاد» است. «نرمافزار آزاد» جوابی است به دنیای 59 مبتنی بر کد. 60 </p> 61 <p> 62 «آزادی». استالمن ابهام این واژه را به شیوه خود به سوگ مینشیند. جایی برای 63 سوگواری نیست. معماها مردم را به فکر وادار میکنند و واژه «آزاد» معمای خوبی 64 است. برای گوشهای مدرن آمریکایی «نرمافزار آزاد» ایدهآل است و غیرممکن. هیچ 65 چیز حتی غذا مجانی نیست. چطور میشود که مهمترین کلماتی که حساسترین ماشینهایی 66 را که دنیا را میچرخانند «مجانی» باشد. چطور جامعهای متعادل میتواند اشتیاق 67 چنین تصوری را داشته باشد؟ 68 </p> 69 <p> 70 اعجاب کلمه «آزاد» در کاربردش برای ماست نه در خود واژه. «آزاد» حسهای گوناگونی 71 برمیانگیزد که فقط یکی از آنها به «قیمت» برمیگردد. حس بسیار اساسی «آزاد» 72 همان «آزادی» است که استالمن در عبارت «آزادی بیان» اشاره میکند یا شاید بهتر 73 در عبارت «نیروی کار آزاد». نه آزاد به معنی مجانی بلکه آزاد به معنی محدودیت 74 در کنترل شدن بوسیله دیگران. نرم افزار آزاد نظارتی شفاف دارد که تغییرپذیر 75 است. مانند قوانین آزاد یا قوانین «جامعه آزاد» که وقتی آزادند که نظارت را 76 قابل شناسایی و تغییرپذیر کنند. هدف «جنبش نرمافزار آزاد» استالمن این است که 77 با «آزاد» نامیدن کد، هر قدر کد بیشتری را که میتواند شفاف کند و موضوع تغییر 78 قرار دهد. 79 </p> 80 <p> 81 مکانیزم این انتقال ابزاری فوقالعاده هوشمندانه به نام «کپی لفت» است که 82 بواسطه پروانهای به نام GPL اعمال میشود. با استفاده از قدرت قانون کپیرایت 83 «نرمافزار آزاد» نه تنها اطمینان مییابد که کد باز میماند و تغییرپذیر است 84 بلکه نرمافزارهای دیگری هم که «نرمافزار آزاد» را مورد استفاده قرار میدهند 85 (و به لحاظ فنی «کارهای مشتق شده» به حساب میآیند) هم باید خودشان آزاد 86 باشند. اگر شما از نرمافزار آزادی استفاده و از آن اقتباس کنید و بعد نسخه 87 اقتباس شده را بصورت عمومی منتشر نمایید، نسخه منتشر شده باید به همان اندازه 88 نسخهای که از آن اقتباس شده آزاد باشد. در غیر این صورت قانون کپیرایت نقض 89 شده است. 90 </p> 91 <p> 92 «نرمافزار آزاد» مثل جوامع آزاد دشمنان خود را دارد. مایکروسافت با هشدار دادن 93 درباره خطرناک بودن پروانه GPL به هر کسی که گوش میدهد جنگی بر علیه GPL برپا 94 کرده است. هر چند آنچه خطر نامیده میشود اغلب توهم است. دیگران با «اجبار» GPL 95 در پافشاری بر آزاد بودن نسخههای تغییریافته مخالفت میکنند. اما وضعیت اجبار 96 برقرار نیست. اگر برای مایکروسافت اجباری نیست که از صدور اجازه به کاربران 97 برای انتشار نسخههای تغییریافته محصول Officeاش بدون پرداخت (احتمالاً) 98 میلیونها [دلار] خودداری کند پس برای GPL هم وقتی که بر نرمافزار آزاد ماندن 99 نسخههای تغییریافته اصرار میکند اجباری وجود ندارد. 100 </p> 101 <p> 102 و کسانی هم هستند که پیام استالمن را افراطی میدانند. اما این پیغام افراطی 103 نیست. در واقع بشکلی آشکار کار استالمن ترجمه سادهای از آزادی به ارث رسیده به 104 ما از دنیای پیش از کد است. «نرمافزار آزاد» اطمینان میدهد که دنیای تابع 105 فرمان کد، به اندازه عرفی که پیش از دنیای کد شکل گرفته «آزاد» است. 106 </p> 107 <p> 108 برای مثال: یک «جامعه آزاد» با قانون نظم میگیرد. اما محدودیتهایی وجود دارد 109 که هر جامعه آزادی بواسطه قانون بر این نظم لحاظ میکند. هیچ حکومتی که قواعدش 110 از نظم پذیرفته شده تخطی کرده باشد در عرف ما جایی ندارد. قانون نظارت 111 میکند. اما فقط وقتی که مرئی باشد. و قانون فقط وقتی مرئی است که شرایط آن 112 آشکار باشد و بوسیله کسانی که نظمشان میبخشد یا نمایندگان کسانی که به آنها 113 نظم میدهد (حقوقدانان، نمایندگان مجلس) قابل نظارت باشد. 114 </p> 115 <p> 116 این شرایط مربوط به قانون، به فراتر از کار یک نماینده مجلس توسعه مییابد. به 117 اعمال قانون در دادگاههای آمریکا فکر کنید. حقوقدانان بوسیله مشتریانشان 118 استخدام میشوند تا منافع آنها را تامین کنند. گاهی اوقات این منافع با دعوی 119 قضایی تامین میشود. در دعوی قضایی حقوقدانان دادخواست مینویسند. این 120 دادخواستها بر نظر مکتوب قضات اثر میگذارد. این نظرات مشخص میکند که چه کسی 121 برنده یک پرونده خاص است یا اینکه آیا قانون بخصوصی میتواند بگونهای استوار 122 بر یک اساس اعمال شود. 123 </p> 124 <p> 125 تمام مصالح در این فرآیند به معنای مورد نظر استالمن آزاد هستند. دادخواستهای 126 قانونی در دسترس و آزاد برای استفاده توسط دیگراناند. استدلالها شفاف (که با 127 اینکه بگوییم درست هستند متفاوت است) و بدون اجازه گرفتن از حقوقدانان اصلی 128 قابل استفادهاند. نظریاتی که ارائه کردهاند قابل نقل قول در دادخواستهای 129 بعدیاند. میتوان آنها را در دادخواست یا نظریه دیگری کپی یا جمع کرد. «متن 130 کد» قانون آمریکا از طرح و از اساس برای همه باز و آزاد است. و حقوقدانان چنین 131 میکنند - چون یکی از معیارهای دادخواست ماهرانه رسیدن به خلاقیت با استفاده 132 دوباره از آنچه در گذشته اتفاق افتاده است. متن آزاد است؛ خلاقیت و اقتصاد بر 133 آن بنا میشوند. 134 </p> 135 <p> 136 اقتصاد کد آزاد (و منظور من کد قانونی آزاد است) حقوقدانان را فقیر 137 نمیکند. موسسات حقوقی توجه کافی به فرآوری دادخواستهای ماهرانه دارند حتی اگر 138 آنچه ارائه میکنند توسط دیگران کپی شود. حقوقدان هنرمند است. کار او در اختیار 139 عموم است گر چه هنر کار خیریه نیست. حقوقدانان مزد میگیرند. عرصه عمومی تقاضای 140 چنین کاری بدون پرداخت وجهاش را ندارد. در عوض این اقتصاد با افزودن کارهای 141 بعدی به قبلی پیشرفت میکند. 142 </p> 143 <p> 144 میتوان وضعیت حقوقی متفاوتی را تصور کرد. دادخواستها و استدلالهایی که محرمانه 145 نگهداری میشدند. حاکمانی که نتایج را اعلام میکنند اما دلایل را نه. قوانینی 146 که در احتیار پلیس هستند اما شخص دیگری به آنها دسترسی ندارد. قواعدی که اجرا 147 میشوند بدون اینکه قانون مربوط به آن توضیح داده شود. 148 </p> 149 <p> 150 میتوان چنین جامعهای را تصور کرد اما نمی توان «آزاد» نامیدن آن را هم متصور 151 بود. حتی اگر انگیزش در چنین جامعهای بهتر یا با تاثیر بیشتر تخصیص داده شود 152 نمیتوان چنین جامعهای را آزاد دانست. آرمانهایی چون آزادی و زندگی در 153 جامعهای آزاد به چیزی بیش از ابزار موثر نیاز دارد. در عوض، باز بودن و شفافیت 154 قیودی هستند که یک سیستم حقوقی بر آنها بنا میشود نه اختیاراتی که رهبران اگر 155 مناسب بدانند به آن سیستم اضافه میکنند. زندگی زیر حکومت کد نرمافزار هم 156 نباید جز این باشد. 157 </p> 158 <p> 159 کدنویسی دعوی قضایی نیست. این کار بهتر، غنیتر و مولدتر است. اما مسائل حقوقی 160 مثال آشکاری از این است که چطور خلاقیت و انگیزش به کنترل کامل بر محصول تولید 161 شده بستگی ندارد. مثل موسیقی جاز یا رمانها یا معماری، مسائل حقوقی بر اساس 162 کارهای انجام شده قبلی بنا میشود. این افزودن و تغییر دادن همان خلاقیت همیشگی 163 است. و یک جامعه آزاد همانی است که اطمینان مییابد مهمترین منابعاش به این 164 معنا آزاد میمانند. 165 </p> 166 <p> 167 این کتاب برای اولین بار مجموعهای از نوشتهها و سخنرانیهای ریچارد استالمن را 168 به شیوه ای که باریکبینی و قدرت آنها را آشکار کند گرد هم میآورد. این مقالات 169 دامنه وسیعی از کپی رایت تا تاریخ جنبش نرمافزار آزاد را دربرمیگیرد. اینها 170 شامل استدلالهایی که خوب شناخته نشدهاند و در میان آنها بویژه دلایل روشنگری 171 وجود دارد از تغییر شرایطی که انتقال کپی رایت به دنیای دیجیتال را مشکوک 172 میشمارد. این مقالات نقش منبع را برای کسانی بازی میکنند که میخواهند 173 اندیشههای این مرد قدرتمند را درک کنند. قدرتمند در اندیشههایش، اشتیاقش و در 174 کمال خواهیاش. حتی اگر در تمام زمینههای دیگر ناتوان باشد. این نوشتهها به 175 دیگرانی که میخواهند بر پایه این اندیشهها چیزی بنا کنند ایده میدهد. 176 </p> 177 <p> 178 من استالمن را خوب نمیشناسم. اما آنقدر میشناسماش که بدانم دوست داشتنش 179 دشوار است. او پیشرو و ناشکیباست. خشمش بر دوستان به راحتی دشمنان زبانه 180 میکشد. او انعطافناپذیر و سمج است؛ بر هر دو بردبار. 181 </p> 182 <p> 183 اما وقتی که دنیا بالاخره قدرت و خطر کد را بفهمد، وقتی که در نهایت ببیند کد 184 هم مانند قانون یا حکومت باید شفاف باشد تا آزاد بماند، آن وقت ما به گذشته و 185 به این برنامهنویس انعطافناپذیر و سمج مینگیریم و دیدگاهی را که برای به 186 حقیقت پیوستناش مبارزه کرد باز میشناسیم. دیدگاهی که در آن دنیا آزاد است و 187 دانش از بند کامپایلر رهاست. و خواهیم دید که هیچ کسی کردار و گفتارش را به 188 اندازه این مرد صرف ممکن کردن آن آزادی که جامعه فردا خواهد داشت نکرده است. 189 </p> 190 <p> 191 ما هنوز آن آزادی را نداریم. شاید در تامین آن شکست بخوریم. اما برنده یا 192 بازنده در این مقالات تصویری از آنچه آن آزادی میتواند باشد ترسیم شده است. و 193 حیاتی که چین کلمات و آثاری را خلق کرده الهاماتی در بر دارد برای هر کسی که 194 مانند استالمن بخواهد برای ایجاد این آزادی بجنگد. 195 </p> 196 197 <p> 198 <strong>لارنس لسینگ</strong><br /> 199 <strong>پروفسور حقوق، دانشگاه حقوق استانفورد</strong> 200 </p> 201 202 <hr /> 203 <blockquote id="fsfs"><p class="big"><a href="http://shop.fsf.org/product/free-software-free-society/">اطلاعات 204 بیشتر درباره<cite>نرمافزار آزاد، جامعه آزاد: منتخبی از مقالات ریچارد 205 استالمن</cite></a>.</p></blockquote> 206 207 <div class="translators-notes"> 208 209 <!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't have notes.--> 210 </div> 211 </div> 212 213 <!-- for id="content", starts in the include above --> 214 <!--#include virtual="/server/footer.fa.html" --> 215 <div id="footer"> 216 <div class="unprintable"> 217 218 <p>لطفا سوالات و پرسشهای خود در رابطه با گنو و بنیاد نرمافزارهای آزاد را به 219 <a href="mailto:gnu@gnu.org"><gnu@gnu.org></a> ارسال کنید. همچنین <a 220 href="/contact/">راههای دیگری برای تماس</a> با بنیاد نرمافزارهای آزاد وجود 221 دارد. لطفا لینکهای خراب و یا مشکلات دیگر یا پیشنهادات خود را به <a 222 href="mailto:webmasters@gnu.org"><webmasters@gnu.org></a> ارسال کنید.</p> 223 224 <p> 225 <!-- TRANSLATORS: Ignore the original text in this paragraph, 226 replace it with the translation of these two: 227 228 We work hard and do our best to provide accurate, good quality 229 translations. However, we are not exempt from imperfection. 230 Please send your comments and general suggestions in this regard 231 to <a href="mailto:web-translators@gnu.org"> 232 233 <web-translators@gnu.org></a>.</p> 234 235 <p>For information on coordinating and submitting translations of 236 our web pages, see <a 237 href="/server/standards/README.translations.html">Translations 238 README</a>. --> 239 ما سخت کار میکنیم و تمام تلاش خود را به کار میبریم تا ترجمههای دقیق و با 240 کیفیتی ارائه کنیم. اما با این حال، ما عاری از نقص نیستیم. لطفا نظرها و 241 پیشنهادهای خود در این رابطه را به <a 242 href="mailto:www-fa-general@gnu.org"><www-fa-general@gnu.org></a> 243 ارسال نمایید.</p> <p>لطفا برای اطلاعات بیشتر جهت هماهنگی و ارسال ترجمههای 244 این مقاله صفحهٔ <a href="/server/standards/README.translations.html">راهنمای 245 ترجمهها</a> را ببینید.</p> 246 </div> 247 248 <p><span dir="ltr">Copyright © 2002, 2013 Free Software Foundation, 249 Inc.</span></p> 250 251 <p>این صفحه تحت مجوز <a rel="license" 252 href="http://creativecommons.org/licenses/by-nd/3.0/us/">Creative Commons 253 Attribution-NoDerivs 3.0 United States License</a> قرار دارد.</p> 254 255 <!--#include virtual="/server/bottom-notes.fa.html" --> 256 <div class="translators-credits"> 257 258 <!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't want credits.--> 259 </div> 260 261 <p class="unprintable"><!-- timestamp start --> 262 آخرین به روز رسانی: 263 264 $Date: 2017/12/31 08:24:45 $ 265 266 <!-- timestamp end --> 267 </p> 268 </div> 269 </div> 270 </body> 271 </html>