free-sw.html (12989B)
1 <!--#set var="PO_FILE" value='' 2 --><!--#set var="ORIGINAL_FILE" value="/philosophy/free-sw.html" 3 --><!--#set var="DIFF_FILE" value="" 4 --><!--#set var="OUTDATED_SINCE" value="2005-07-22" --> 5 6 <!--#include virtual="/server/header.eo.html" --> 7 <!-- Parent-Version: 1.79 --> 8 9 <!-- TRANSLATORS: This page was generated locally by GNUN. Please do 10 not update it manually, update the corresponding PO file instead. 11 The PO is archived in trans-coord task #14500 (file: eo-uz-POs.tar.gz). 12 For more info, contact web-translators@gnu.org. --> 13 14 <title>La Difino de Libera Programaro - Projekto GNU - Free Software Foundation</title> 15 16 <meta http-equiv="Keywords" content="GNU, FSF, Free Software Foundation, Linux, Emacs, GCC, Unix, Free Software, Operating System, GNU Kernel, HURD, GNU HURD, Hurd" /> 17 <meta http-equiv="Description" content="Since 1983, developing the free Unix style operating system GNU, so that computer users can have the freedom to share and improve the software they use." /> 18 19 <!--#include virtual="/philosophy/po/free-sw.translist" --> 20 <!--#include virtual="/server/banner.eo.html" --> 21 <!--#include virtual="/server/outdated.html" --> 22 <h2>La Difino de Libera Programaro</h2> 23 24 <blockquote> 25 <p> 26 Ni bontenas ĉi tiun difinon pri libera programaro por klare montri kiuj 27 kriterioj devas esti plenumitaj por ke programaro estu konsiderita libera 28 programaro. 29 </p> 30 </blockquote> 31 32 <p> 33 “Libera programaro”, traduko de la angla termo <cite>Free 34 software</cite>, vere koncernas liberecon, ne prezon. Por bone kompreni la 35 koncepton, vi devas pensi pri “libereco”, ne pri 36 “senpageco”. 37 </p> 38 39 <p> 40 Libera programaro temas pri la libereco de la uzantoj ruli, kopii, disdoni, 41 studi, ŝanĝi kaj plibonigi la programaron. Pli precize, ĝi signifas kvar 42 tipojn da libereco por la uzanto: 43 </p> 44 45 <ul> 46 <li>La libereco ruli la programaron, por iu ajn celo (libereco 0).</li> 47 <li>La libereco studi kiel la programaro funkcias kaj ĝustigi ĝin laŭdezire 48 (libereco 1). La ebleco akiri la programarofonto necesas por ĉi tio. 49 </li> 50 <li>La libereco disdoni kopiojn de la programaro por helpi viajn kunulojn 51 (libereco 2). 52 </li> 53 <li>La libereco plibonigi la programaron kaj publikigi viajn plibonigojn por la 54 profito de la tuta komunumo (libereco 3). La ebleco akiri la 55 programarofonton estas antaŭkondiĉo por ĉi tio. 56 </li> 57 </ul> 58 59 <p>Programaro estas libera se uzantoj havas ĉiujn tiujn liberecojn. Tial, vi 60 devus esti libera disdoni kopiojn, kun aŭ sen ŝanĝoj, senpage aŭ prenante 61 pagon por la distribuo, al <a href="#exportcontrol">ĉiuj ĉie</a>. Havante ĉi 62 tiujn liberecojn (inter alie) signifas ke vi ne devas demandi aŭ pagi por 63 permeso. 64 </p> 65 66 <p> 67 La libereco uzi la programon signifas liberecon por iu ajn persono aŭ 68 organizaĵo uzi ĝin sub iu ajn komputila sistemo, por iu ajn tipo de tasko, 69 sen esti devigita komuniki kun la programulo nek kun iu ajn specifa 70 institucio. 71 </p> 72 73 <p> 74 Vi ankaŭ devus havi la liberecon fari ŝanĝojn kaj uzi ilin private por via 75 propra laboro aŭ amuziĝo, eĉ sen mencii ke tiujn ŝanĝojn ekzistas. Se vi 76 publikigas viajn ŝanĝojn, vi ne devus esti devigita sciigi iun ajn en iu 77 ajna maniero. 78 </p> 79 80 <p> 81 La libereco disdoni la programaron devas enhavi duuman aŭ ruleblan formon de 82 la programaro kaj ankaŭ programofonton, sendepende de ĉu ĝi estas ŝanĝita aŭ 83 neŝanĝita versio (disdoni programojn en rulebla formo estas bezonata por 84 praktike instaleblaj liberaj operaciumoj). Estas akceptebla se ne eblas krei 85 duuman aŭ ruleblan formon de la programaro (ĉar kelkaj programlingvoj ne 86 permesas tiun), sed tiukaze vi devas havi la liberecon disdoni tiajn formojn 87 se vi trovas aŭ programas rimedon por krei ilin. 88 </p> 89 90 <p> 91 Por ke la liberecoj fari ŝanĝojn kaj disdoni plibonigitajn versiojn estu 92 sencohavaj, vi devas ebli akiri fontan kodon de la programaro. Tial, 93 akirebleco al la programofonto estas antaŭkondiĉo por libera programaro. 94 </p> 95 96 <p> 97 Por ke ĉi tiuj liberecoj estu veraj, ili devas esti nerevokeblaj tiom longe 98 ke vi faras nenion malbonan; se la programulo de la programaro havas la 99 povon revoki la permesilon, sen ke vi farus iun malbonan, la programaro ne 100 estas libera. 101 </p> 102 103 <p> 104 Tamen, certaj reguloj pri disdonado de libera programaro estas akcepteblaj, 105 kondiĉe ke ili ne konfliktas kun la ĉefaj liberecoj. Ekzemple, <a 106 href="/copyleft/copyleft.html">copyleft</a> [Angle, tiu vorto estas vortludo 107 kun la vorto <cite>copyright</cite>, kiu signifas “kopirajto”. 108 La vorto <cite>right</cite> ankaŭ signifas “desktre” dum 109 <cite>left</cite> signifas “maldesktre”.] (simple klarigita) 110 estas la regulo laŭ kiu kiam programaro estas pludisdonita, oni ne eblas 111 aldoni malpermesojn por nei aliulojn la ĉefajn liberecojn. Ĉi tio ne 112 konfliktas kun la ĉefaj liberecoj, ĝi ĝuste protektas ilin. 113 </p> 114 115 <p> 116 En la projekto GNU, ni uzas copyleft por protekti laŭleĝe ĉi tiujn 117 liberecojn por ĉiuj. Sed <a 118 href="/philosophy/categories.html#Non-CopyleftedFreeSoftware">ne-copylefta 119 libera programaro</a> ankaŭ ekzistas. Ni opinias, ke estas gravaj kialoj pro 120 kiuj estas pli bone uzi copyleft, sed se via programaro estas necopyleftita 121 libera programaro, ni tamen povas uzi ĝin. Vidu <a 122 href="/philosophy/categories.html">Kategorioj de Libera Programaro</a> por 123 priskribo pri ke kiel “libera programaro,” “copyleftita 124 programaro” kaj kaj aliaj kategorioj de programaroj rilatas unu kun la 125 alia. 126 </p> 127 128 <p> 129 “Libera programaro” ne signifas “nekomerca”. Libera 130 programaro devas esti akirebla por komerca uzo, komerca evoluigo kaj komerca 131 disdonado. Komerca evoluigo de libera programaro jam ne estas nekutima; tia 132 libera komerca programaro estas tre grava. Eble vi pagis por ekhavi kopiojn 133 de libera programaro, aŭ eble vi ekhavis ilin senpage. Sed sendepende de 134 kiel vi ekhavis viajn kopiojn, vi ĉiam havas la liberecon kopii kaj ŝanĝi la 135 programaron, eĉ <a href="/philosophy/selling.html">vendi kopiojn</a>. 136 </p> 137 138 <p> 139 Reguloj pri kiel paki ŝanĝitan version estas akceptitaj, se ili ne efektive 140 blokas la liberecon eldoni ŝanĝitajn versiojn, aŭ la liberecon fari kaj uzi 141 ŝanĝitajn versiojn malpublike. Reguloj laŭ kiuj “se vi igas vian 142 version haveblan tiel, vi devas igi mian version havebla tiel ankaŭ” 143 povas ankaŭ esti akceptitaj, same kondiĉe. (Rimarku, ke tia regulo tamen 144 lasas al vi la eblecon decidi ĉu eldoni la programaron aŭ ne.) Reguloj 145 devigantaj eldonadon de fonta kodo al la uzantoj por versioj, kiujn vi 146 publikigas, ankaŭ estas akcepteblaj. Ankaŭ estas akcepteble, ke la permesilo 147 postuli ke, se vi disdonas ŝanĝitan version kaj pli frua programulo petas 148 kopion de ĝi, vi sendu ĝin, aŭ ke vi identigu vin en viaj ŝanĝoj. 149 </p> 150 151 <p> 152 Foje registaraj <a id="exportcontrol">eksportodirektivoj</a> kaj merkataj 153 sankcioj povas limigi la liberecon disdoni kopiojn de la programaro 154 internacie. Programuloj ne havas la potencon senigi aŭ transpaŝi tiajn 155 altrudojn, sed tio, kion ili povas kaj devas rifuzi estas imponi ilin kiel 156 kondiĉoj por uzi la programaron. Tiel, la altrudoj ne efikos je aktivaĵoj 157 kaj personoj ekster la juĝrajto de tiuj registaroj 158 </p> 159 160 <p> 161 Ni ne povas listigi ĉiuj la manieroj pere de kiuj tio povas okazi. Se 162 kontraktobazita permesilo altrudas la uzanto je nekutima maniero tiel, kiel 163 kopirajtobazitaj permesiloj ne povas, kaj laŭ maniero, kiu ne estas menciita 164 tie kiel legitima, ni devos pensi pri tio, kaj ni certe devos konkludi, ke 165 ĝi estas nelibera. 166 </p> 167 168 <p> 169 Parolante pri libera programaro, estas plej bone eviti uzi terminojn kiel 170 “fordoni” aŭ “senpaga”, ĉar tiuj terminoj implicas 171 ke la afero temas pri tarifo, ne pri libereco. Certaj kutimaj termoj kiel 172 “kaperado” enhavas opiniojn, kiujn ni esperas ke vi ne 173 subtenos. Vidu <a href="/philosophy/words-to-avoid.html">Konfuzaj Vortoj kaj 174 Frazoj Kiujn Indas Eviti</a> por diskuto de tiaj terminoj. Ni ankaŭ havas <a 175 href="/philosophy/fs-translations.html">tradukojn de “libera 176 programaro”</a> en diversajn lingvojn. 177 </p> 178 179 <p> 180 Fine, rimarku ke kriterioj kiel tiuj klarigitaj en tiu difino de libera 181 programaro postulas zorgan pripenson por sia interpretado. Por decidi ĉu 182 specifa programara permesilo kvalifiĝas kiel liberprogramara permesilo, ni 183 juĝas ĝin bazite sur ĉi tiuj kriterioj por decidi ĉu ĝi taŭgas laŭ la 184 spiriton sed ankaŭ la precizajn vortojn. Se permesilo enhavas 185 senkonsciencajn restriktojn, ni rifuzas ĝin, eĉ se ni ne anticipe sciis pri 186 ĉi tiuj kriterioj. Kelkfoje permesilopostulo bezonas ampleksan pripenson, 187 inkluzive diskutojn kun advokato, antaŭ ni povas decidi ĉu la postulo de la 188 permesilo estas akceptebla. Kiam ni alvenis al konkludo pri nova problemo, 189 ni ofte novigas ĉi tiujn kriteriojn por ke estu pli facile vidi kial certaj 190 permesiloj kvalifikas aŭ ne. 191 </p> 192 193 <p> 194 Se vi scivolas ĉu specifa permesilo kvalifikas kiel liberaprogramara 195 permesilo, vidu nian permesiloliston. Se vi ne trovas la permesilon tie, vi 196 povas peti al ni pri tio sendante al ni retmesaĝon ĉe <a 197 href="mailto:licensing@gnu.org"><licensing@gnu.org></a>. 198 </p> 199 200 <p> 201 Se vi konsideras verki novan permesilon, bonvolu kontakti la FSF, skribante 202 al tiu retadreso. La plimultigado de malsamaj liberaprogramaraj permesiloj 203 implicas pli da laboro por la uzantoj, por ke ili povu kompreni la 204 permesilojn; ni certe kapablas helpi vin por trovi ekzistanta 205 liberaprogramaran permesilon, kiu kongruas kun viaj bezonoj. 206 </p> 207 208 <p> 209 Se tiu ne eblas, se vi vere bezonas novan permesilon, kun aŭ sen nia helpo 210 vi povas certigi ĉu la permesilo vere estas liberaprogramara permesilo kaj 211 eviti diversajn praktikajn problemojn. 212 </p> 213 214 <p> 215 Alia grupo komencis uzi la terminon “malfermita fonto” [Angle: 216 <cite>open source</cite>] por signifi ion similan (sed malsaman) al 217 “libera programaro”. Ni preferas la terminon “libera 218 programaro” ĉar, kiam vi ekscias ke ĝi temas pri libereco kaj ne pri 219 tarifo, ĝi memorigas liberecon. La vorto “malfermita” neniam 220 faras tion. 221 </p> 222 223 <div class="translators-notes"> 224 225 <!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't have notes.--> 226 </div> 227 </div> 228 229 <!-- for id="content", starts in the include above --> 230 <!--#include virtual="/server/footer.eo.html" --> 231 <div id="footer"> 232 <div class="unprintable"> 233 234 <p>Bonvolu sendi FSF & GNU informopetojn kaj demandojn al <a 235 href="mailto:gnu@gnu.org"><gnu@gnu.org></a>. Troviĝas ankaŭ aliaj 236 manieroj por kontakti FSF. Bonvolu sendi komentojn pri la retpaĝo al <a 237 href="mailto:webmasters@gnu.org"><webmasters@gnu.org></a>.</p> 238 239 <p> 240 <!-- TRANSLATORS: Ignore the original text in this paragraph, 241 replace it with the translation of these two: 242 243 We work hard and do our best to provide accurate, good quality 244 translations. However, we are not exempt from imperfection. 245 Please send your comments and general suggestions in this regard 246 to <a href="mailto:web-translators@gnu.org"> 247 248 <web-translators@gnu.org></a>.</p> 249 250 <p>For information on coordinating and submitting translations of 251 our web pages, see <a 252 href="/server/standards/README.translations.html">Translations 253 README</a>. --> 254 Please see the <a 255 href="/server/standards/README.translations.html">Translations README</a> 256 for information on coordinating and submitting translations of this article.</p> 257 </div> 258 259 <!-- Regarding copyright, in general, standalone pages (as opposed to 260 files generated as part of manuals) on the GNU web server should 261 be under CC BY-ND 4.0. Please do NOT change or remove this 262 without talking with the webmasters or licensing team first. 263 Please make sure the copyright date is consistent with the 264 document. For web pages, it is ok to list just the latest year the 265 document was modified, or published. 266 If you wish to list earlier years, that is ok too. 267 Either "2001, 2002, 2003" or "2001-2003" are ok for specifying 268 years, as long as each year in the range is in fact a copyrightable 269 year, i.e., a year in which the document was published (including 270 being publicly visible on the web or in a revision control system). 271 There is more detail about copyright years in the GNU Maintainers 272 Information document, www.gnu.org/prep/maintain. --> 273 <p>Copyright © 1996, 2002, 2004, 2005 Free Software Foundation, Inc.</p> 274 275 <p>This page is licensed under a <a rel="license" 276 href="http://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0/">Creative Commons 277 Attribution-NoDerivatives 4.0 International License</a>.</p> 278 279 <!--#include virtual="/server/bottom-notes.html" --> 280 <div class="translators-credits"> 281 282 <!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't want credits.--> 283 </div> 284 285 <p class="unprintable"><!-- timestamp start --> 286 Ĝisdatigita: 287 288 $Date: 2017/05/03 07:57:23 $ 289 290 <!-- timestamp end --> 291 </p> 292 </div> 293 </div> 294 </body> 295 </html>