free-sw.html (16066B)
1 <!--#set var="PO_FILE" 2 value='<a href="/philosophy/po/free-sw.af.po"> 3 https://www.gnu.org/philosophy/po/free-sw.af.po</a>' 4 --><!--#set var="ORIGINAL_FILE" value="/philosophy/free-sw.html" 5 --><!--#set var="DIFF_FILE" value="" 6 --><!--#set var="OUTDATED_SINCE" value="2008-12-09" --> 7 <!--#set var="ENGLISH_PAGE" value="/philosophy/free-sw.en.html" --> 8 9 <!--#include virtual="/server/header.af.html" --> 10 <!-- Parent-Version: 1.79 --> 11 12 <!-- This file is automatically generated by GNUnited Nations! --> 13 <title>Die Vrye Sagteware Definisie - GNU Projek - Free Software Foundation</title> 14 15 <meta http-equiv="Keywords" content="GNU, FSF, Free Software Foundation, Linux, Emacs, GCC, Unix, Free Software, Operating System, GNU Kernel, HURD, GNU HURD, Hurd" /> 16 <meta http-equiv="Description" content="Since 1983, developing the free Unix style operating system GNU, so that computer users can have the freedom to share and improve the software they use." /> 17 18 <!--#include virtual="/philosophy/po/free-sw.translist" --> 19 <!--#include virtual="/server/banner.af.html" --> 20 <!--#include virtual="/server/outdated.af.html" --> 21 <h2>Die Vrye Sagteware Definisie</h2> 22 23 <blockquote> 24 <p> 25 Ons onderhou die definisie van vrye sagteware om te verseker dat daar 26 duidelik verstaan kan word wat waar moet wees omtrent 'n besondere 27 sagtewareprogram alvorens dit as vrye sagteware beskou kan word. 28 </p> 29 </blockquote> 30 31 <p> 32 “Vrye sagteware” gaan oor vryheid en nie prys nie. Daarom die 33 woord “vry” en nie gratis nie. Vrye sagteware kan jou geld kos 34 terwyl sommige sagteware wat jy verniet kry nie noodwendig vry is nie. 35 </p> 36 37 <p> 38 Vrye sagteware gaan oor 'n gebruiker se reg om die sagteware/programmatuur 39 te kan hardloop, kopieër, versprei te bestudeer, te verander en te 40 verbeter. Meer presies verwys dit na vier soorte vryhede vir die 41 gebruikers van die sagteware: 42 </p> 43 44 <ul> 45 <li>Die vryheid om die program te hardloop vir enige doeleinde (vryheid 0).</li> 46 <li>Die vryheid om die program te bestudeer en te leer hoe dit werk en dit aan 47 te pas na joubehoefte (vryheid 1). Toegang tot die bronkode is is 48 'n voorvereiste vir hierdie vryheid. 49 </li> 50 <li>Die vryheid om kopieë te herversprei sodat jy jou naaste kan help 51 (vryheid 2). 52 </li> 53 <li>Die vryheid om die program te verbeter en jou verbeteringe aan die publiek 54 vry te stel sodat die hele gemeenskap voordeel daaruit kan trek (vryheid 55 3). Toegang tot die bronkode is 'n voorvereiste hiervoor. 56 </li> 57 </ul> 58 59 <p>'n Program is vrye sagteware as gebruikers al hierdie vryhede geniet. Dus 60 behoort dit jou vry te staan om kopieë te herversprei, hetsy met of 61 sonder veranderinge, hetsy gratis of deur 'n verspreidingsfooi te vra, vir 62 <a href="#exportcontrol">enigeen op enige plek</a>. Om vry te wees om 63 hierdie dinge te doen beteken (onder andere) dat jy nie vir toestemming hoef 64 te vra of te betaal nie. 65 </p> 66 67 <p> 68 Die vryheid om 'n program te hardloop beteken dat enige soort persoon of 69 organisasie vry is om dit op enige soort rekenaarstelsel te gebruik vir 70 enige soort werk of doeleinde, sonder dat daar vereis word om dit an die 71 ontwikkelaar of enige besondere instansie tekommunikeer. Met hierdie 72 vryheid is die gebruiker se doelwit belangriker, nie die ontwikkelaar s'n 73 nie; jy as 'n gebruiker is vry om 'n program te gebruik vir jou doeleindes 74 en as jy dit aan iemand anders versprei, is daardie persoon dan vry om dit 75 vir sy eie doeleindes te gebruik en is jy nie geregtig om beperkinge op 76 daardie persoon telê nie. 77 </p> 78 79 <p> 80 Jy behoort ook die vryheid te hê om veranderinge te maak en hulle vir 81 privaatdoeleindes te gebruik as jy werk of speel sonder om die bestaan van 82 sodanige veranderinge hoef bekend te maak. As jy jou veranderinge 83 publiseer behoort daar nie van jou vereis te word om iemand in besonder 84 daarvan in kennis te stel nie of op 'n besondere manier daarvan in kennis te 85 stel nie. 86 </p> 87 88 <p> 89 Die vryheid om kopieë te herversprei moet binêre of uitvoerbare 90 vorms van die program, asook die bronkode insluit vir beidie onveranderde en 91 veranderde weergawes. (Die verspreiding van programme in uitvoerbare 92 vorm is nodig vir gerief van installasie op vrye bedryfstelsels) Dit 93 is aanvaarbaar as daar geen manier is om 'n binêre of uitvoerbare vorm 94 van 'n sekere program te skep nie (aangesien sekere tale hierdie kenmerk nie 95 ondersteun nie), maar jy behoort die vryheid te hê om sulke vorme te 96 versprei as jy 'n manier vind of ontwikkel om dit te kan maak. 97 </p> 98 99 <p> 100 Ten einde die vryheid om veranderinge te maak en verbeterde weergawes te 101 implementeer, betekenisvol te maak, moet jy toegang tot die bronkode van die 102 program hê. Daarom is toegang tot die bronkode 'n voorvereiste vir 103 vrye sagteware. 104 </p> 105 106 <p> 107 Een belangrike manier om 'n program te verander is deur dit saam te smelt 108 met ander beskikbare vrye subroetines en modules. As die program se 109 lisensie jou verbied om bestaade modules te benut, soos om te vereis dat jy 110 die kopiereg hou op enige kode wat jy byvoeg, dan is die lisensie te 111 beperkend om te kwalifiseer as vrye sagteware. 112 </p> 113 114 <p> 115 Vir hierdie vryhede om verwesenlik te word moet hulle onherroeplik wees 116 solank as wat jy niks verkeerd gedoen het nie; as die ontwikkelaar van die 117 sagteware die mag het om die lisensie te herroep, sonder dat jy aanleiding 118 daartoe gegee het, is die sagteware nie vry nie. 119 </p> 120 121 <p> 122 Sommige reëls oor die manier waarop vrye sagteware versprei moet word 123 is aanvaarbaar, as hulle nie met die kernvryhede inmeng nie. <a 124 href="/copyleft/copyleft.html">Kopielinks</a>, byvoorbeeld is die reël 125 wat bepaal dat wanneer die program herversprei word, jy nie beperkinge kan 126 bylas om ander mense die kernvryhede te ontsê nie. Hierdie reël 127 is nie in stryd met die kernvryhede nie; dit beskerm hulle eerder. 128 </p> 129 130 <p> 131 In die GNU-projek, word kopielinks gebruik om hierdie vryhede wettiglikvir 132 almal te beskerm. Daar bestaan egter ook <a 133 href="/philosophy/categories.html#Non-CopyleftedFreeSoftware">nie-kopielinkse 134 vrye sagteware</a>. Die GNU-projek se mense glo dat daar <a 135 href="/philosophy/pragmatic.html">belangrike redes is waarom dit beter is om 136 kopielinks te gebruik</a>, maar as jou program nie-kopielinkse vrye 137 sagteware bevat kan dit steeds aanvaarbaar geag word. Sien <a 138 href="/philosophy/categories.html">Kategorieë</a> van Vrye Sagteware 139 vir 'n beskrywing van hoe vrye sagteware, kopielinkse sagteware en ander 140 kategorieë sagteware verband hou met mekaar. 141 </p> 142 143 <p> 144 “Vrye sagteware” beteken nie “nie-kommersieël” 145 nie. 'n Vrye program moet beskikbaar wees vir kommersiële gebruik, 146 -ontwikkeling en -verspreiding. Kommersiële ontwikkeling van vrye 147 sagteware is nie meer ongewoon nie; sulke vryekommersiële sagteware is 148 baie belangrik. Jy mag dalk geld betaal het om kopieë van vrye 149 sagteware te bekom, of jy mag kopieë verniet gekry het. Ongeag 150 van hoe jy jou kopie in die hande gekry het, het jy altyd die vryheid om 151 kopieë te maak en die sagteware te verander en dit selfs te <a 152 href="http://www.gnu.org/philosophy/selling.html">verkoop</a> 153 </p> 154 155 <p> 156 Reëls oor hoe om 'n veranderde pakket te verpak is aanvaarbaar as hulle nie 157 jou vryheid beduidend beperk om veranderde weergawes te versprei nie of jou 158 vryheid om veranderings privaat te maak en te gebruik nie. Reëls wat 159 van jou vereis om 'n pakket op 'n besondere manier beskikbaar te maak indien 160 jy dit op 'n andermanier doen is ook aanvaarbaar op dieselfde voorwaardes 161 (Neem kennis dat so 'n reël jou nog steeds vrystaan om te besluit of jy 162 jou weergawe wil publiseer aldan nie). Reëls wat die vrystel van die 163 bronkode vereis aan gebruikers van weergawes wat jy vir openbare gebruik 164 beskikbaar stel is ook aanvaarbaar. Dit isook aanvaarbaar dat die lisensie 165 vereis dat, as jy 'n veranderdeweergawe versprei het, jy dit op aanvraag aan 166 die vorige ontwikkelaarmoet stuur of dat jy jouself op veranderinge 167 identifiseer. 168 </p> 169 170 <p> 171 <a id="exportcontrol">Soms stel regerings uitvoerbeheermaatreëls</a> en 172 handelsanksies in wat jou vryheid om sagteware internasionaal te versprei 173 kan beperk. Sagteware ontwikkelaars het nie die mag om hierdie beperkings 174 te elimineer of ter syde te stel nie, mar wat hulle kan en moet doen is om 175 te weier om dit as voorwaardes vir verspreiding van die program te stel. Op 176 hierdie manier sal die beperkinge nie mense buite die jurisdiksie van 177 hierdie regerings beïnvloed nie. 178 </p> 179 180 <p> 181 Die meeste vrye sagteware lisensies is gebaseer op kopiereg en daar bestaan 182 beperkinge op watter soorte vereistes deur middel van kopiereg opgelê 183 kan word. As 'n kopiereggebaseerde lisensie vryheid op bostaande wyse 184 beskryf respekteer is dit onwaarskynlik dat daar die een of ander probleem 185 sou opduik wat nie voorsien kon word nie (alhoewel dit van tyd tot tyd wel 186 gebeur). Sommige vrye sagteware lisensies is egter gebaseer op kontrakte en 187 kontrakte kan 'n baie weier reeks beperkinge oplê. Dit beteken dat daar 188 baie moontlike maniere is waarop so 'n lisensie onaanvaarbaar beperkend en 189 nie-vry kan wees nie. 190 </p> 191 192 <p> 193 Dit is onmoontlik om al die maniere te lys waarop dit moontlik kan gebeur. 194 As 'n kontrakgebaseerde lisensie 'n gebruiker op 'n ongewone wyse beperk wat 195 nie moontlik is met lisensies wat op kopiereg gegrond is nie en wat nie hier 196 as aanvaarbaar gelys word nie, sal dit waarskynlik oorweeg moet word en in 197 alle waarskynlikheid nie aanvaar word as vrye sagteware nie. 198 </p> 199 200 <p> 201 Wanneer daar oor vrye sagteware gepraat word is dit beter om begrippe soos 202 "weggee" of "gratis" te gebruik omadt daardie begrippe impliseer dat dit oor 203 prys alleen gaan en nie vryheid nie. Sommige algemene begrippe soos 204 kopieregskending (piracy) sluit opinies in wat ons hoop u nie ondersteun 205 nie. <a href="/philosophy/words-to-avoid.html">Sien verwarrende woorde 206 en frases wat vermy moet word</a> vir 'n bespreking oor hierdie 207 begrippe. Daar is ook 'n lys van <a 208 href="/philosophy/fs-translations.html">vertalings van vry sagteware</a> in 209 verskeie tale. 210 </p> 211 212 <p> 213 Laastens moet u kennis neem dat kriteria soos die wat deur hierdie sagteware 214 definisie uitgestip word versigtige oorweging verg vir hulle vertolking. Om 215 te besluit watter sagteware lisensie as 'n vrye sagteware lisensie 216 kwalifiseer word dit op hierdie oorwegings beoordeel om te bepaal of dit pas 217 by die gees en letter van hierdie bepalings. As 'n lisensie onbillike 218 beperkinge insluit, word dit verwerp, selfs al is die kwessies in hierdie 219 kriteria nie deur ons voorsien nie. Soms sal 'n lisensie-vereiste 'n 220 kwessie aanraak wat uitvoerige oorweging verg, insluitende besprekings met 221 regsgeleerdes, voordat daar besluit kan word of hierdie vereistes 222 aanvaarbaar is. Wanneer daar 'n gevolgtrekking gemaak word rondom 'n 223 nuwe kwessie, word hierdie kriteria dikwels opgedateer om dit makliker vir 224 andere te maak om te sien waarom sekere lisensies as vryesagteware 225 kwalifiseer aldan nie. 226 </p> 227 228 <p> 229 As u belangstel om te weet of 'n spesifieke lisensie kwalifiseer as 'n vrye 230 sagteware lisensie, sien ons <a 231 href="http://www.gnu.org/licenses/license-list.html">lys 232 vanlisensies</a>. As die lisensie wat u oorweeg nie hier gelys 233 is nie, kan u onsdaaroor uitvra deur 'n epos aan ons te stuur by <a 234 href="mailto:licensing@gnu.org"><licensing@gnu.org></a>. 235 </p> 236 237 <p> 238 As u oorweeg om 'n nuwe lisensie te skryf, kontak asseblief die Vrye 239 sagtewarestigting (FSF) by die bogenoemde adres. Die vervuiling van 240 sagteware lisensies beteken dat daar van gebruikers meer werk geverg word om 241 hierdie lisensies te verstaan; ons mag kan help om 'n bestaande sagteware 242 lisensie te vind wat aan u behoeftes voldoen. 243 </p> 244 245 <p> 246 As dit nie moontlik is nie en u regtig 'n nuwe lisensie benodig, kan ons u 247 help om te verseker dat die lisensie werklik 'n Vrye Sagteware lisensie is 248 en sodoende verskeie praktiese probleme vermy. 249 </p> 250 251 <h3 id="beyond-software">Verder as Sagteware</h3> 252 253 <p> 254 <a href="http://www.gnu.org/philosophy/free-doc.html">Sagtewarehandleidings 255 moet ook vry wees</a> om dieselfde redes dat sagteware vry moet wees en 256 omdat die handleidings in wese deel is van die sagteware. 257 </p> 258 259 <p> 260 Dieselfde argument maak ook sin vir ander soorte werke van praktiese waarde 261 - dit wil sê, werke wat nuttige kennis vervat, soos opvoedkundige - en 262 verwysingswerke. <a href="http://af.wikipedia.org">Wikipedia</a> is die bes 263 bekende voorbeeld daarvan. 264 </p> 265 266 <p> 267 Enige soort werk kan vry wees en die definisie van vrye sagteware is 268 uitgebrei tot 'n definisie van <a href="http://freedomdefined.org/">vrye 269 kulturele werke</a> wat toepaslik is op enige soort werk. 270 </p> 271 272 <h3 id="open-source">Oopbron?</h3> 273 274 <p> 275 'n Ander groep het begin om die begrip oopbron te gebruik om iets 276 soortgelyks (maar nie identies) aan vrye sagteware te beteken. Die begrip 277 vrye sagteware word verkies omdat dit vryheid beklemtoon. Die woord <a 278 href="/philosophy/open-source-misses-the-point.html">oop verwys nooit na 279 vryheid nie</a>. 280 </p> 281 282 <div class="translators-notes"> 283 284 <!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't have notes.--> 285 </div> 286 </div> 287 288 <!-- for id="content", starts in the include above --> 289 <!--#include virtual="/server/footer.af.html" --> 290 <div id="footer"> 291 <div class="unprintable"> 292 293 <p>Stuur vrae oor die FSF & GNU (in engels!) na <a 294 href="mailto:gnu@gnu.org"><gnu@gnu.org></a>. Ander <a 295 href="/contact/">maniere om kontak te maak</a> met die FSF. Stuur gebroke 296 skakels en ander regstellings (of voorstelle) aan <a 297 href="mailto:webmasters@gnu.org"><webmasters@gnu.org></a>.</p> 298 299 <p> 300 <!-- TRANSLATORS: Ignore the original text in this paragraph, 301 replace it with the translation of these two: 302 303 We work hard and do our best to provide accurate, good quality 304 translations. However, we are not exempt from imperfection. 305 Please send your comments and general suggestions in this regard 306 to <a href="mailto:web-translators@gnu.org"> 307 308 <web-translators@gnu.org></a>.</p> 309 310 <p>For information on coordinating and submitting translations of 311 our web pages, see <a 312 href="/server/standards/README.translations.html">Translations 313 README</a>. --> 314 Sien asseblief die <a 315 href="/server/standards/README.translations.html">Vertalings README</a> vir 316 meer inligting oor koördinering en voorlegging van vertalings van hierdie 317 artikel.</p> 318 </div> 319 320 <!-- Regarding copyright, in general, standalone pages (as opposed to 321 files generated as part of manuals) on the GNU web server should 322 be under CC BY-ND 4.0. Please do NOT change or remove this 323 without talking with the webmasters or licensing team first. 324 Please make sure the copyright date is consistent with the 325 document. For web pages, it is ok to list just the latest year the 326 document was modified, or published. 327 328 If you wish to list earlier years, that is ok too. 329 Either "2001, 2002, 2003" or "2001-2003" are ok for specifying 330 years, as long as each year in the range is in fact a copyrightable 331 year, i.e., a year in which the document was published (including 332 being publicly visible on the web or in a revision control system). 333 334 There is more detail about copyright years in the GNU Maintainers 335 Information document, www.gnu.org/prep/maintain. --> 336 <p>Copyright © 1996, 2002, 2004-2007 Free Software Foundation, Inc.</p> 337 338 <p>This page is licensed under a <a rel="license" 339 href="http://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0/">Creative Commons 340 Attribution-NoDerivatives 4.0 International License</a>.</p> 341 342 <!--#include virtual="/server/bottom-notes.af.html" --> 343 <div class="translators-credits"> 344 345 <!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't want credits.--> 346 Vertaal deur Renier Maritz <a 347 href="mailto:renier@gigaskills.co.za"><renier@gigaskills.co.za></a></div> 348 349 <p class="unprintable"><!-- timestamp start --> 350 Opgedateer: 351 352 $Date: 2017/03/11 10:17:43 $ 353 354 <!-- timestamp end --> 355 </p> 356 </div> 357 </div> 358 </body> 359 </html>