ÖLAKY ve ÖAKY

yazan Richard Stallman

Özgür yazılım topluluğundaki iki politik taraf özgür yazılım hareketi ve açık kaynaktır. Özgür yazılım hareketi bilgisayar kullanıcılarının özgürlüğü için bir kampanyadır; özgür olmayan bir programın kullanıcıları için adaletsizlik olduğunu söylüyoruz. Açık kaynak tarafı, bu sorunu kullanıcılar açısından bir adalet hususu olarak görmekten kaçınıyor ve savlarını salt pratik yararlara dayandırıyor.

İngilizcede “özgür yazılımın” fiyatı değil özgürlüğü kastettiğini vurgulamak için bazen “free (libre) software” şeklinde yazıyoruz, Fransızca veya İspanyolca özgürlük açısından özgür anlamına gelen kelimeyi ekliyoruz. Bazı bağlamlarda sadece “libre software” kullanmak da işe yarar.

Özgür yazılım topluluğundaki geliştiricilerin kullandığı uygulama ve yöntemleri inceleyen bir araştırmacı bu soruların geliştiricilerin politik görüşlerinden bağımsız olduğuna karar verdi, böylece iki politik taraf arasında bir tercihten açıkça kaçınmak için “Özgür/Libre ve Açık Kaynak Yazılım” anlamında “ÖLAKY” terimini kullandı. Eğer tarafsız olmak istiyorsanız, bu iyi bir yöntem, çünkü iki tarafın isimlendirmelerini eşit derecede öne çıkarır.

Başkaları, “Özgür ve Açık Kaynak Yazılım” anlamındaki “ÖAKY” terimini kullanırlar. Bu “ÖLAKY” ile aynı anlamdadır ama daha az açıktır, çünkü İngilizcede “free” kelimesinin özgürlük atıfta bulunduğunu ifade etmez. Ayrıca “özgür yazılımı”, “açık kaynağa” göre daha az görünür kılar, çünkü “açık kaynak” belirgin bir biçimde sunarken, “özgür yazılım” bölünmüştür.

“Özgür ve Açık Kaynak Yazılım” bir başka şekilde de yanıltıcıdır: “özgür ve açık kaynak” ifadesinin, iki farklı bakış yerine tek bir bakış açısının ismi olduğunu öne sürer. Alanın bu şekilde kavramsallaştırılması, özgür yazılım ve açık kaynağın temelde anlaşamayan iki farklı politik konumlanış olduğu gerçeğini anlama önünde bir engeldir.

Bu yüzden, özgür yazılım ve açık kaynak arasında tarafsız kalmak istiyorsanız, bunu başarmanın yolu “ÖAKK” değil, “ÖLAKY” kullanmaktır.

Biz, özgür yazılım hareketi olarak, bu politik sorun açısından tarafsız kalmak istemediğimiz için bu terimlerin hiçbirini kullanmıyoruz. Özgürlükten yanayız ve bunu her zaman, “özgür” ve “libre” veya “özgür (libre)” kullanarak, gösteriyoruz.