راه‌هایی که با آن دولت‌ها می‌توانند نرم‌افزارهای آزاد را ترویج کنند

و چرا این کار وظیفهٔ آن‌هاست

نوشتهٔ ریچارد استالمن

این مقاله سیاست‌هایی را برای یک تلاش نیرومند و پایدار در جهت ترویج نرم‌افزارهای آزاد در دولت، و نیز هدایت بقیه کشور به سمت نرم‌افزارهای آزاد پیشنهاد می‌کند.

رسالت یک دولت این است که جامعه را برای آزادی و رفاه و سعادت مردمانش سازمان‌دهی کند. یکی از جنبه‌های این رسالت در زمینهٔ رایانش، تشویق کاربران به استفاده از نرم‌افزارهای آزاد است: نرم‌افزارهایی که به آزادی کاربران احترام می‌گذارند. یک نرم‌افزار انحصاری (غیر آزاد) آزادی کسانی را که به کارش می‌برند پایمال می‌کند؛ این یک مشکل اجتماعی است که دولت باید آن را ریشه‌کن کند.

دولت باید به خاطر حفظ استقلال رایانشی (یعنی برای داشتن حق کنترل روی رایانش داخلی خودش) بر استفاده از نرم‌افزارهای آزاد پافشاری کند. همهٔ کاربران شایستهٔ داشتن کنترل روی رایانش خود هستند، ولی دولت در برابر مردم مسئولیت دارد که روی رایانشی که به نمایندگی از مردم انجام می‌دهد کنترل داشته باشد. امروزه بیشتر فعالیت‌های دولت وابسته به رایانش است، و داشتن کنترل روی این فعالیت‌ها وابسته به داشتن کنترل روی رایانش مربوط به آن‌هاست. از دست دادن این کنترل برای سازمان‌هایی که مأموریتی حیاتی دارند، به امنیت ملی آسیب می‌زند.

مهاجرت سازمان‌های دولتی به نرم‌افزار آزاد فایده‌های ثانویه‌ای هم دارد، مانند صرفه‌جویی اقتصادی و تشویق کسب و کارهای محلی مربوط به پشتیبانی از نرم‌افزار.

در این نوشته، منظور از «نهادهای دولتی» هر گونه سازمان دولتی در هر سطحی است، یعنی نهادهای عمومی مانند مدرسه‌ها، پروژه‌های دولتی‌ای که با همکاری بخش خصوصی انجام می‌شوند، نهادهایی که بخش عمدهٔ بودجهٔ خود را از دولت می‌گیرند مانند مدرسه‌های نمونهٔ دولتی، و شرکت‌های خصوصی‌ای که دولت کنترل‌شان می‌کند یا به آن‌ها مجوزها یا مسئولیت‌های ویژه‌ای داده است.

آموزش

مهم‌ترین سیاست در این زمینه مربوط به آموزش است، زیرا آموزش آیندهٔ هر کشوری را شکل می‌دهد:

دولت و جامعه

همچنین سیاست‌های دولت که بر اشخاص حقیقی و حقوقی در بحث انتخاب نرم‌افزار تأثیر می‌گذارند نیز بسیار حیاتی هستند:

خودمختاری رایانشی

سیاست‌های زیادی روی خودمختاری (استقلال) رایانش یک کشور تأثیر می‌گذارند. نهادهای دولتی باید کنترل روی رایانش خود را حفظ کنند و آن را به بخش خصوصی تسلیم نکنند. نکته‌های زیر شامل همهٔ انواع کامپیوترها هستند، از جمله گوشی‌های هوشمند.

خودمختاری رایانشی ۲

خودمختاری (استقلال) و امنیت رایانشی یک کشور شامل کامپیوترهایی هم هست که کارهای دولتی را انجام می‌دهند. به همین دلیل باید از سرویس به عنوان جایگزین نرم‌افزار پرهیز کرد، مگر این که سرویس را یک نهاد دولتی در همان بخش از دولت اجرا کند. سایر شیوه‌هایی که موجب از دست رفتن کنترل دولت بر رایانش خود می‌شود نیز همین حکم را دارند. بنابراین،

بر توسعهٔ نرم‌افزار تأثیر بگذارید

سیاست‌های دولت روی توسعهٔ نرم‌افزارهای آزاد و غیرآزاد تأثیر می‌گذارند:

زباله‌های الکترونیکی

آزادی نباید موجب تولید ناموجه زباله‌های الکترونیکی شود:

بی‌طرفی فناورانه

با راه‌هایی که در این مقاله برشمرده شد، دولت می‌تواند کنترل رایانش خود را به دست بیاورد و شهروندان، کسب و کارها، و سازمان‌های کشور را نیز برای داشتن کنترل روی رایانش خود هدایت کند. ولی مخالفت‌هایی با پیشنهادهای این مقاله وجود دارد، و استدلال آن‌ها این است که این پیشنهادها «بی‌طرفی» دولت در فناوری را نقض می‌کنند.

ایدهٔ «بی‌طرفی فناورانه» این است که دولت نباید ترجیح‌های دلبخواهی خود را روی مسائل مربوط به فناوری تحمیل کند. موجه بودن این ایده قابل بحث است، ولی در هر حال این موضوع محدود به موضوعاتی است که صرفاً مربوط به فناوری هستند. ولی نکته‌هایی که در این مقاله برشمرده شده‌اند اهمیت اخلاقی، اجتماعی، و سیاسی دارند و بنابراین خارج از محدودهٔ بی‌طرفی فناورانه قرار می‌گیرند. فقط کسانی که آرزو دارند تا یک کشور را تحت استیلای خود درآورند پیشنهاد می‌کنند که دولت‌ها باید نسبت به خودمختاری یا آزادی شهروندانشان «بی‌طرف» باشند.