From 1ae0306a3cf2ea27f60b2d205789994d260c2cce Mon Sep 17 00:00:00 2001 From: Christian Grothoff Date: Sun, 11 Oct 2020 13:29:45 +0200 Subject: add i18n FSFS --- talermerchantdemos/blog/articles/tr/free-doc.html | 252 ++++++++++++++++++++++ 1 file changed, 252 insertions(+) create mode 100644 talermerchantdemos/blog/articles/tr/free-doc.html (limited to 'talermerchantdemos/blog/articles/tr/free-doc.html') diff --git a/talermerchantdemos/blog/articles/tr/free-doc.html b/talermerchantdemos/blog/articles/tr/free-doc.html new file mode 100644 index 0000000..9d339a2 --- /dev/null +++ b/talermerchantdemos/blog/articles/tr/free-doc.html @@ -0,0 +1,252 @@ + + + + + + +Özgür Yazılım neden Özgür Belgelendirmeye ihtiyaç duyar - GNU Projesi - +Özgür Yazılım Vakfı + + + +

Özgür Yazılım neden Özgür Belgelendirmeye ihtiyaç duyar

+ +

+E-kitapların tehlikeleri +hakkındaki posta listemize katılın. +

+ + + +

+Özgür işletim sistemlerimizdeki en büyük eksiklik yazılımda değildir, en +büyük eksiklik, sistemlerimize dâhil edebildiğimiz iyi özgür belgelerin +olmamasıdır. Bizim çoğu önemli programımız tam kılavuzlara sahip +değildir. Belgeleme, her türlü yazılım paketinin önemli bir parçasıdır; +önemli bir özgür yazılım paketi iyi bir özgür belgeyle birlikte +verilmediğinde, bu büyük bir eksikliktir. Günümüzde bu gibi eksikliklerimiz +vardır.

+ +

+Yıllar önce, bir zamanlar, Perl öğrenebileceğimi düşünmüştüm. Özgür bir +kılavuzdan bir kopya edinmiş ancak bu kılavuzu okumakta zorlanmıştım. Perl +kullanıcılarına başka kılavuzlar olup olmadığını sorduğumda, daha iyi +anlatımlı kılavuzların olduğunu ancak bunların özgür olmadığını öğrenmiştim.

+ +

+Bu neden oldu? İyi kılavuzların yazarları, onları kısıtlayıcı +koşullarla—kopyalama yok, değişiklik yok, kaynak dosyaları mevcut +değil—yayımlayan O'Reilly Associates için yazmışlardı, bu da onları +özgür olmayan kıldı ve böylece Özgür Dünya'nın dışında kaldılar.

+ +

+Bu olay, bu tip bir olayın ilk meydana gelişi değildi ve (topluluğumuz için +büyük bir kayıptır ki) son olacak gibi de görünmüyordu. Özel mülk kılavuz +yayıncıları, o zamandan beri birçok yazarını kılavuzlarını kısıtlamaları +konusunda kandırmıştır. Birçok kereler, bir GNU kullanıcısının yazmakta +olduğu bir kılavuz konusunda bana hevesli bir şekilde bir şeyler anlattığını +duydum, bu kullanıcılar, bu yazdıklarıyla GNU projesine yardımcı olmak +istemişti, ve daha sonra, umutlarım söndü, çünkü bu kullanıcılar, bizim +kullanamayacağız şekilde bir yayıncı ile anlaşıp bir sözleşme imzaladığını +söyledi.

+ +

+Programcıların iyi İngilizce yazamadıklarını göz önünde bulundurursak, +kılavuzların bu şekilde işlevsizleştiğini de görürüz.

+ +

+Özgür yazılım gibi özgür belgeleme de ücretle ilgili değil özgürlükle ilgili +bir husustur. Bu kılavuzlarla ilgili sorun, O’Reilly Associates’in kopyalar +için bir ücret istemesi değildir, bununla ilgili bir sorun yoktur. (Özgür +Yazılım Vakfı özgür GNU kılavuzlarının baskılı kopyalarını da +satmaktadır.) Ancak GNU kılavuzları, kaynak kodu biçiminde sağlanabilirken, +özel mülk kılavuzlar yalnızca kâğıt biçiminde elde edilebilmektedir. GNU +kılavuzları kopyalama ve değiştirme izniyle birlikte gelir; Perl kılavuzları +için durum farklıdır. Bu kısıtlamalar problemlerdir.

+ +

+Özgür bir belgeye ilişkin ölçütler, özgür yazılıma ilişkin ölçütlere oldukça +benzerdir: İkisi de tüm kullanıcılara belirli özgürlüklerin verilmesiyle +ilgilidir. Yeniden dağıtıma (ticari yeniden dağıtım dâhil olmak üzere) izin +verilebilir, böylece kılavuz, programın her kopyasıyla birlikte verilebilir, +bu çevrim içi ya da kâğıt biçiminde olabilir. Değiştirmeye ilişkin izin de +can alıcıdır.

+ +

+Genel bir kural olarak, insanların tüm yazı ve kitap tiplerini değiştirme +izinlerinin olmasının gerekli olduğuna inanmıyorum. Yazılara ilişkin +hususların, yazılıma ilişkin hususlarla mutlaka aynı olması +gerekmez. Örneğin, bizim görüşlerimizi ve hareketlerimizi tanımlayan bu yazı +gibi yazıların değiştirilmesine sizin ve benim izin vermek zorunda +olduğumuzu düşünmüyorum.

+ +

+Özgür yazılıma ilişkin belgeleme için değiştirme özgürlüğünün niçin can +alıcı olduğuna ilişkin belirli bir neden vardır. İnsanlar, yazılımı +değiştirme ve özelliklerine ekleme yapma ya da değiştirme hakkını +kullandıklarında, özenlilerse, kılavuzunu da değiştireceklerdir, böylece +değiştirilmiş programla doğru ve kullanılabilir belgeleme +sağlanabilecektir. Programcıların özen gösterip işlerini bitirmelerini +engelleyen bir kılavuz veya programı değiştirdiklerinde sıfırdan yeni bir +kılavuz yazmalarını gerektiren bir kılavuz, topluluğumuzun ihtiyaçlarını +karşılamaz.

+ +

+Değişiklik üzerinde sınırsız bir yasak kabul edilemezken, değiştirme yöntemi +üzerindeki bazı sınır tipleri hiçbir problem oluşturmaz. Örneğin, orijinal +yazarın telif hakkı uyarısının, dağıtım terimlerinin ya da yazar listesinin +korunmasına ilişkin şartlar uygundur. Ayrıca değiştirilmiş sürümlerin +değiştirilmiş olduklarına dair uyarıyı içermelerini istemekte, hatta +silinemeyen ya da değiştirilemeyen bölümlere (söz konusu bölümler +teknik-olmayan başlıkları ele aldığı sürece) sahip olmakta da bir problem +yoktur. (Bazı GNU kılavuzlarında bu vardır.)

+ +

+Bu şekildeki kısıtlamalar bir sorun teşkil etmez çünkü pratik bir konu +olarak, özenli programcıyı, kılavuzu, değiştirilmiş programa uyarlamaktan +alıkoymaz. Başka bir deyişle, özgür yazılım topluluğunun kılavuzun tam +kullanımını sağlamasını engellemezler.

+ +

+Ancak, kılavuzun tüm teknik içeriğinin değiştirilebilmesi ve daha +sonra sonucun tüm genel ortamda tüm genel kanallar aracılığıyla dağıtılması +mümkün olmalıdır; aksi takdirde, kısıtlamalar topluluğu engeller, kılavuz +özgür değilse başka bir kılavuza ihtiyaç duyarız.

+ +

+Maalesef, özel mülk bir kılavuz var olduğunda, başka bir kılavuz yazacak +birini bulmamız genellikle zordur. Temel engel, birçok kullanıcının özel +mülk bir kılavuzun yeterince iyi olduğunu düşünmesidir, bu nedenle, özgür +bir kılavuzun yazılmasına ihtiyaç olduğunu göremezler. Özgür işletim +sisteminin, doldurulması gereken bir boşluğa sahip olduğunu görmezler.

+ +

+Kullanıcılar niçin özel mülk kılavuzların yeterince iyi olduğunu +düşünmektedir? Bazıları bu konuyu düşünmemiştir. Umarım ki bu yazı, bunu +değiştirmek için bir şeyler yapacaktır.

+ +

+Diğer kullanıcılar, özel mülk kılavuzları, birçok insanın özel mülk +yazılımın kabul edilebilir olduğunu düşünmesiyle aynı nedenle kabul +edilebilir olarak değerlendirmektedir: tamamen pratik ölçütler üzerinden +değerlendirme yapmaktadırlar, özgürlüğü bir ölçüt olarak +kullanmamaktadırlar. Bu insanların böyle düşünmeye hakları vardır, ancak bu +fikirler, özgürlüğü içermeyen değerlerden kaynaklandıkları için, özgürlüğe +değer veren bizim gibi insanlar için yol gösterici değildir.

+ +

+Lütfen bu konudaki görüşlerimizi daha fazla yayın. Kılavuzlarımızı özel mülk +şeklinde yayınlanmasından ötürü kaybetmeye devam etmekteyiz. Özel mülk +kılavuzların yeterli olmadığını söylersek, belki de, belge hazırlayarak +GNU’ya yardım etmek isteyen bir sonraki kimse, çok geç olmadan hepsinin +ötesinde öncelikle özgürlüğe önem vermesi gerektiğini fark edecektir.

+ +

+Ayrıca ticari yayıncıları, özel mülk kılavuzlar yerine özgür, copyleft +edilmiş kılavuzlar satmak için de yüreklendirebiliriz. Bunu sağlamanın bir +yolu da, satın almadan önce bir kılavuzun dağıtımını kontrol etmek ve +copyleft olmayan kılavuzlardan çok copyleft kılavuzları tercih etmektir.

+

+[Not: Özgür Yazılım Vakfının, diğer yayıncılardan satın alınabilen özgür +kitapları listeleyen bir sayfamız +vardır.]

+ +
+ + +
+ + + + + + + + -- cgit v1.2.3