From 1ae0306a3cf2ea27f60b2d205789994d260c2cce Mon Sep 17 00:00:00 2001 From: Christian Grothoff Date: Sun, 11 Oct 2020 13:29:45 +0200 Subject: add i18n FSFS --- .../blog/articles/tr/compromise.html | 304 +++++++++++++++++++++ 1 file changed, 304 insertions(+) create mode 100644 talermerchantdemos/blog/articles/tr/compromise.html (limited to 'talermerchantdemos/blog/articles/tr/compromise.html') diff --git a/talermerchantdemos/blog/articles/tr/compromise.html b/talermerchantdemos/blog/articles/tr/compromise.html new file mode 100644 index 0000000..10926a2 --- /dev/null +++ b/talermerchantdemos/blog/articles/tr/compromise.html @@ -0,0 +1,304 @@ + + + + + + +Yıkıcı Tavizlerden Kaçınmak - GNU Projesi - Özgür Yazılım Vakfı + + + + +

Yıkıcı Tavizlerden Kaçınmak

+ +
yazan Richard Stallman
+ +

“Yirmi beş yıl önce 27 Eylül +1983'te, (GNU's Not Unix anlamındaki) GNU adı verilen tamamen özgür bir +işletim sistemi yaratma planını duyurdum. GNU sisteminin 25. yıl dönümünün +bir parçası olarak, topluluğumuzun yıkıcı tavizlerden nasıl kaçınabileceğine +ilişkin olarak bu yazıyı yazdım. Bu tavizlerden kaçınmanın yanında, GNU'ya ve özgür yazılıma yardımcı olabileceğiniz +bir çok yol var. En temel yol Özgür +Yazılım Vakfına Üye olarak katılmanızdır.”—Richard +Stallman

+ +

Özgür yazılım hareketi toplumsal bir değişimi amaçlar: bütün yazılımı özgür kılmak, böylece +bütün özgür yazılım kullanıcıları özgür ve bir işbirliği topluluğunun +parçası olabilirler. Her özgür olmayan program, geliştiricisine kullanıcılar +üzerinde adaletsiz bir iktidar sağlar. Amacımız bu adaletsizliğe bir son +vermektir.

+ +

Özgürlüğe ulaşmak için uzun +bir yol var. Yazılım kullanıcılarının özgürlüğe sahip olmasının normal +karşılandığı bir dünyaya ulaşmak için bir çok adım ve bir çok yıl +gerekiyor. Bu adımların bazıları zor ve fedakarlık gerektiriyor. Bazı +adımlar, farklı amaçlara sahip insanlara taviz verdiğimizde kolaylaşabilir.

+ +

Bu nedenle, Özgür Yazılım Vakfı bazı +tavizler veriyor, hatta bazıları oldukça büyük olan tavizler. Örneğin, GNU Genel Kamu Lisansının (GNU GPL) +3. sürümünde patent hükümlerinde bazı tavizler verdik, böylece şirketler +GPLv3 ile kapsanan yazılımlara katkı sağlayabilecek ve bu yazılımları +dağıtabilecek ve böylece bu hükümlerin etkisi altında bazı patentleri +sağlayacak.

+ +[GPLv3 Logo] + +

Kısıtlı GPL lisansının amacı tavizdir: +özgür olmayan programlarda kullanımlarına olanak vermek üzere bazı belirli +özgür kütüphaneler için kullanıyoruz, çünkü yasal olarak bunu +engellediğimizde bu durum geliştiricilerin özel mülk kütüphaneleri tercih +etmesine yol açabilecektir. GNU programlarında, özgür olmayan başlıca +programlarla birlikte çalışması için kod kabul ediyor ve kullanıyoruz ve bu +durumu kullanıcıların özel mülk yazılım yerine GPL lisanslı programı +kullanmalarını teşvik etmek için belgelendirip, duyuruyoruz ama tersini +yapmıyoruz. Aynı fikirde olduğumuz belirli kampanyaları, arkasındaki +gruplarla tamamen anlaşamıyor olsak bile destekliyoruz.

+ +

Ancak biz, topluluğumuzdaki başka bir çok kişinin yapmayı uygun bulduğu bazı +tavizleri reddediyoruz. Örneğin, biz sadece özgür olmayan yazılım içermeyen +veya kullanıcılarının özgür olmayan yazılım kurmasına yol açmayan GNU/Linux +dağıtımlarını destekliyoruz. Özgür olmayan dağıtımları desteklemek, +yıkıcı bir +taviz olacaktır.

+ +

Tavizler, uzun dönem amaçlarımızın aleyhine çalıştığında yıkıcıdır. Bu +fikirler düzeyinde veya eylemler düzeyinde olabilir.

+ +

Fikirler düzeyindeki yıkıcı tavizler, değiştirmeye uğraştığımız önermeleri +pekiştirenlerdir. Amacımız yazılım kullanıcılarının özgür olduğu bir dünya, +ancak çoğu bilgisayar kullanıcısı henüz özgürlüğü bir sorun olarak +algılamıyor. “Tüketici” değerlerini benimsemiş durumdalar, yani +herhangi bir programı sadece ücret ve kolaylık gibi pratik niteliklerle +değerlendiriyorlar.

+ +

Dale Carnegie'nin klasik kişisel gelişim kitabı Nasıl arkadaşlarımızı +kazanır ve insanları etkileriz, birini bir şey yapmaya ikna etmenin +en etkin yolunun, onlara kendi değerlerine hitap eden görüşler sunmak +olduğunu söyler. Toplumumuza özgü tüketici değerlerine hitap edecek yollar +var. Örneğin, bedelsiz bir şekilde edinilen özgür yazılım kullanıcının +tasarruf etmesini sağlayabilir. Bir çok özgür program ayrıca kullanışlı ve +güvenilirdir. Bu pratik yararlardan söz etmek, bir çok kullanıcının, şimdi +bir kısmı oldukça başarılı olan çeşitli özgür programı benimsemesi için ikna +etmekte oldukça işe yaradı.

+ +

Eğer amacınız daha fazla insanın özgür programları kullanmasını sağlamaksa, +özgürlük kavramı hakkında sessiz kalmaya ve sadece tüketici değerleri +açısından anlamı olan pratik avantajlara odaklanmaya karar +verebilirsiniz. Bunu “açık kaynak” terimi ve ilişkili söylem +yapıyor.

+ +

Bu yaklaşım bizi sadece özgürlük amacından saptırmaya yarayacaktır. Özgür +yazılımı sadece kullanışlı bulduğu için kullanan insanlar, onu kullanmaya +daha elverişli olduğu sürece devam edecektir. Ve bu programların yanı sıra +kullanışlı özel mülk yazılımları kullanmamak için bir nedenleri +olmayacaktır.

+ +

Açık kaynak felsefesi, tüketici değerlerini ön koşul olarak kabul edip, bu +değerlere hitap eder ve böylece bu değerleri onaylar ve pekiştirir. İşte bu +yüzden açık kaynağı +savunmuyoruz.

+ +[Havada duran Laptoplu Gnu] + +

Özgür bir topluluğu tamamen ve kalıcı olarak kurmak için, insanların özgür +yazılım kullanmalarını sağlamaktan fazlasını yapmalıyız. Yazılımı +“yurttaş değerleriyle”, yani kullanışlılık açısından değil, +kullanıcıların özgürlüğü ve topluluğa saygı duyup duymaması açısından +değerlendirme fikrini yaymamız gerekiyor. O zaman insanlar özel mülk +yazılımların etkileyici, kullanışlı özelliklerinin tuzağına düşmeyecektir.

+ +

Yurttaş değerlerini teşvik etmek için, bu değerler hakkında konuşmalı ve +nasıl da eylemlerimizin temelini oluşturduklarını +göstermeliyiz. Eylemlerini, tüketici değerleriyle destekleyen Dale Carnegie +tipi tavizleri reddetmeliyiz.

+ +

Bu, pratik avantajlardan söz etmeyeceğiz anlamına gelmiyor, söz edebiliriz +ve etmeliyiz. Bu durum yalnızca özgürlük yerine pratik avantajlar bütün +ilgiyi kendisine çektiğinde ve özgürlüğü arka plana ittiğinde bir +sorundur. Dolayısıyla, özgür yazılımın pratik avantajlarından söz ederken, +bunların özgür yazılımı tercih etmek için yalnızca ek, ikincil +gerekçeler olduğunu sıklıkla yinelemeliyiz.

+ +

Dünyamızı ideallerimize uygun hale getirmemiz yeterli değildir, eylemlerimiz +de onlara uygun hale gelmelidir. Bu nedenle ortadan kaldırmayı amaçladığımız +şeyleri yapmayı veya meşrulaştırmayı içeren tavizlerden kaçınmalıyız.

+ +

Örneğin, deneyimler GNU/Linux'a bazı +özgür olmayan programlar koyduğunuzda bazı kullanıcıları çekebildiğinizi +gösteriyor. Bunun anlamı özgür olmayan bir uygulamanın veya (eskiden) Java veya Flash programı veya belirli +donanım modellerini destekleyen özgür olmayan bir aygıt sürücüyle ancak bazı +kullanıcıların dikkatini çekebildiği anlamına geliyor.

+ +

Bu tavizler çekici olabilir ancak amacı baltalamaktadır. Eğer özgür olmayan +bir yazılım dağıtır veya insanları ona doğru yönlendirirseniz, “özgür +olmayan yazılım bir adaletsizlik, bir toplumsal sorundur ve buna bir son +vermeliyiz” demekte zorluk çekebilirsiniz. Bu cümleyi söylemeye devam +etseniz bile, eylemleriniz bunu baltalayacaktır.

+ +

Buradaki sorun, insanların özgür olmayan yazılım kurmaya izinli +veya ehil olup olmamaları değildir. Genel amaçlı bir sistem +kullanıcıların her istediğini yapmalarını sağlar ve izin verir. Buradaki +sorun, kullanıcıları özgür olmayan yazılıma doğru yönlendirmektir. Kendi +başlarına ne yaptıkları onların sorumluluğudur; bizim onlar için ne +yaptığımız, onları neye doğru yönlendirdiğimiz ise bizim +sorumluluğumuzdur. Kullanıcıları, bir çözüm olarak özel mülk yazılımlara +yönlendirmemeliyiz, çünkü sorunun kendisi özel mülk yazılımlardır.

+ +

Yıkıcı taviz, sadece başkaları üzerindeki kötü bir etki değildir. Kendi +değerlerinizi de bilişsel uyumsuzluk aracılığıyla saptırabilir. Eğer belirli +değerleriniz varsa, ancak eylemleriniz başka, çelişen değerleri temsil +ediyorsa, bu çelişkiyi çözmek için büyük ihtimalle ya değerlerinizi ya da +eylemlerinizi değiştirmeniz gerekecektir. Bu yüzden, sadece pratik +avantajları öne süren veya insanlar özgür olmayan yazılıma yönlendiren +projeler, neredeyse her zaman kullanıcılara özgür olmayan yazılımın etik +olmadığını söylemekten bile çekinmektedir. Hem katılımcıları hem de +halk için tüketici değerlerini pekiştiriyorlar. Değerlerimizi doğru bir +hatta tutmak istiyorsak bu tavizleri reddetmeliyiz.

+ +

Özgürlük amacından taviz vermeden özgür yazılıma geçmek istiyorsanız, FSF'nin kaynaklar bölümüne +bakabilirsiniz. Özgür yazılımla çalışan donanım ve makine +yapılandırmalarını, kurabileceğiniz tamamen +özgür GNU/Linux dağıtımlarını ve %100 özgür yazılım ortamlarında çalışan +binlerce özgür yazılım paketini +listeliyor. Topluluğun özgürlük yolunda kalması için yardımcı olmak +istiyorsanız, özgürlük ve topluluk değerlerinden söz edin ve bu değerleri +savunun.

+ +

Daha hızlı gittiğiniz bir yol, eğer sizi yanlış yere götürüyorsa doğru bir +yol değildir. Tavizler tutkulu bir amaca ulaşmak için önemlidir, ancak sizi +amacınızdan saptıracak tavizlerden sakının.

+ +
+ +

+Yaşamın başka bir alanındaki benzer bir örnek için +“Dürtmek” yeterli değil yazısına bakabilirsiniz. +

+ +
+ + +
+ + + + + + + + + -- cgit v1.2.3