From 1ae0306a3cf2ea27f60b2d205789994d260c2cce Mon Sep 17 00:00:00 2001 From: Christian Grothoff Date: Sun, 11 Oct 2020 13:29:45 +0200 Subject: add i18n FSFS --- .../pl/keep-control-of-your-computing.html | 199 +++++++++++++++++++++ 1 file changed, 199 insertions(+) create mode 100644 talermerchantdemos/blog/articles/pl/keep-control-of-your-computing.html (limited to 'talermerchantdemos/blog/articles/pl/keep-control-of-your-computing.html') diff --git a/talermerchantdemos/blog/articles/pl/keep-control-of-your-computing.html b/talermerchantdemos/blog/articles/pl/keep-control-of-your-computing.html new file mode 100644 index 0000000..09671f7 --- /dev/null +++ b/talermerchantdemos/blog/articles/pl/keep-control-of-your-computing.html @@ -0,0 +1,199 @@ + + + + + + +Zatrzymajcie kontrolę nad Waszym komputerem, aby to on Was nie +kontrolował! - Projekt GNU - Fundacja Wolnego Oprogramowania + + + +

Zatrzymajcie kontrolę nad Waszym komputerem, aby to on Was nie +kontrolował!

+ +

Richard Stallman
Pierwotnie opublikowane w Der Spiegel Online

+ +

Sieć WWW opracowana przez Tima Berners-Lee w 1990 jako system +publikowania i oglądania informacji, jest stopniowo przekształcana +w sieć zdalnych obliczeń. Będzie przechowywać Wasze dane, dane o Was, +często ograniczając Wasz dostęp do tych danych, ale dając dostęp +FBI w dowolnym momencie. Będzie za Was zdalnie obliczało, +ale nie możecie kontrolować co robi. Posiada różne kuszące przynęty, +ale musicie się im oprzeć.

+ +

W latach 80-tych większość ludzi nie używała komputerów; Ci, którzy ich +używali, głównie czynili to na komputerach osobistych +lub komputerach współdzielonego czasu. Oba pozwalały +na instalowanie oprogramowania, które sobie wybraliście. Oba +umożliwiały pełną kontrolę nad Waszymi danymi, choć nie jest jasne +jaki dostęp FBI miało do komputerów współdzielonego czasu. Tak +czy siak, komputery ze współdzielonym czasem odeszły pod koniec +lat 90-tych.

+ +

To nie oznacza, że Ci użytkownicy mieli kontrolę +nad przetwarzaniem swoich danych. Z oprogramowaniem jest +albo tak, że użytkownicy kontrolują program (wolne oprogramowanie) +albo to program kontroluje użytkowników (własnościowe lub niewolne +oprogramowanie). Ci użytkownicy uruchamiali oprogramowanie własnościowe, +bo wówczas innego nie było. Użytkownicy nie mogli tego zmienić +lub nawet określić, co tak naprawdę robiło.

+ +

Od tamtego czasu oprogramowanie własnościowe stało się bardziej +niebezpieczne. Dziś będzie Was śledziło, celowo ograniczało i/lub miało +tylne drzwi (backdoor). (Windows robi wszystkie trzy rzeczy; podobnie iPhone +i Kindle.) Nawet jeśli by tych nadużyć nie było, nie jest właściwe, +aby to oprogramowanie rządziło użytkownikami.

+ +

Dlatego rozpocząłem Ruch Wolnego Oprogramowania w 1983 +roku. Zdecydowaliśmy się rozwijać system operacyjny i aplikacje, które +byłyby całkiem wolne, aby użytkownicy mieli nad nimi +kontrolę. Nazwałem ten system GNU. (Zapewne słyszeliście jak ludzie go +nazywają „Linux”, ale to jest błąd.) Ludzie, którzy się +na ten system przerzucą i będą używali tylko wolnego +oprogramowania, będą mogli mieć kontrolę nad swoim +komputerem. Dotychczas wyzwoliliśmy tylko małą część cyberprzestrzeni, +ale jest to przyczółek wolności.

+ +

Najnowsze postępy w Sieci niwelują to osiągnięcie. Pierwszym problemem +było używanie niewidocznych odnośników do stron, których celem było +szpiegowanie (przypuszczalnie do celów reklamowych). Użytkownicy, +którzy odwiedzili strony A, B, X i Z nie wiedzieli, że te strony +mają niewidoczne odnośniki do obserwujemy-cie.com i każda wizyta +informowała o tym tą stronę śledzącą, która na zawsze zapisywała które +strony użytkownik odwiedził.

+ +

JavaScript stworzył kolejne problemy. Początkowo był niewinnie używany +np. do tworzenia nietypowych menu, ale jego możliwości zostały +rozszerzone do tego stopnia, że może robić nietrywialne +zadania. Usługi takie jak Google Docs instalują duże programy JavaScript +do przeglądarki użytkownika. Choć są uruchamiane na Waszym +komputerze, nie macie kontroli nad tym, co one tak naprawdę robią.

+ +

Kolejnym problemem jest przechowywanie danych na serwerach +firm. Największe z nich nie szanują prywatności użytkowników. Dla +przykładu, jeśli przekażecie swoje dane Facebookowi, firmy płacą Facebookowi +(a nie Wam), aby z nich korzystać. Płacą Facebookowi (a nie Wam) +aby tworzyć reklamy z Waszym wizerunkiem.

+ +

Firmy udostępniające systemy współdzielonego czasu w latach 80-tych +zwykle szanowały dane użytkowników, choć zdarzały się wyjątki, +ponieważ użytkownicy byli płacącymi klientami, którzy mogli przenieść +się do innych firm. Użytkownicy Facebooka nie płacą, więc nie są +jego klientami. Są jego towarem, który jest sprzedawany innym firmom. Jeśli +firma jest w USA, lub jest spółką firmy z USA, to FBI może +zebrać te dane bez nakazu sądowego dzięki nie-amerykańskiemu prawu +w USA, perwersyjnie nazwany „Ustawą Patriotyczną”.

+ +

Niektóre usługi oferują obrabiać dane użytkownika. To znaczy, +że użytkownicy robią wszelkie obliczenia na serwerach, +a serwery mają całkowitą kontrolę nad tym jak to jest robione.

+ +

Jest systematyczna kampania marketingowa aby użytkowników przekonać +do przekazywania swoich danych i ich obróbki do firm, którym +nie mają powodu aby ufać. Nawet nazwa „chmura” +[ang. „cloud computing”] jest używana dla tylu różnych rzeczy, +że jedynym prawdziwym znaczeniem jest „rób to bez myślenia o +tym co robisz”.

+ +

Jest nawet system, Google ChromeOS, zaprojektowany aby przechowywać +dane wyłącznie zdalnie i zmuszający użytkownika aby pracował +zdalnie. Ironicznie, jest to wolne oprogramowanie, wersją +GNU/Linuksa. Użytkownicy będą mieli dostęp do kodu źródłowego, mogliby +zmienić aby umożliwić lokalną obróbkę i przechowywanie +danych – jeśli sprzęt miałby wystarczająco pamięci +aby przechować i jeśli zezwoliłby na instalowanie własnych +wersji oprogramowania. Jeśli wnioskować na podstawie telefonów Android, +to większość sprzętu z ChromeOS będzie zaprojektowana tak, aby to +uniemożliwić.

+ +

To nie znaczy, że użytkownicy Sieci nie mogą mieć prywatności. To nie +znaczy, że użytkownicy Sieci nie mogą mieć kontroli +nad przetwarzaniem danych. To znaczy, że musicie płynąć +pod prąd aby je mieć.

+ +
+ + +
+ + + + + + + + + -- cgit v1.2.3