From 1ae0306a3cf2ea27f60b2d205789994d260c2cce Mon Sep 17 00:00:00 2001 From: Christian Grothoff Date: Sun, 11 Oct 2020 13:29:45 +0200 Subject: add i18n FSFS --- .../blog/articles/nl/why-gnu-linux.html | 285 +++++++++++++++++++++ 1 file changed, 285 insertions(+) create mode 100644 talermerchantdemos/blog/articles/nl/why-gnu-linux.html (limited to 'talermerchantdemos/blog/articles/nl/why-gnu-linux.html') diff --git a/talermerchantdemos/blog/articles/nl/why-gnu-linux.html b/talermerchantdemos/blog/articles/nl/why-gnu-linux.html new file mode 100644 index 0000000..d7d345a --- /dev/null +++ b/talermerchantdemos/blog/articles/nl/why-gnu-linux.html @@ -0,0 +1,285 @@ + + + + + + +Waarom GNU/Linux? - GNU-project - Free Software Foundation + + + +

Als het beestje maar een naam heeft

+ +

door Richard +Stallman

+ +
+

Meer informatie hierover is te vinden in onze GNU/Linux veelgestelde vragen, ons artikel +over Linux en het GNU-project dat de +geschiedenis van het GNU/Linux-systeem beschrijft en hoe het aan de naam +komt, en ons artikel over GNU-gebruikers die nog nooit +van GNU gehoord hebben. + +

+
+ +

+Namen hebben betekenis; de keuze van een naam zegt iets over het genoemde. +Een verkeerde naam zet mensen op het verkeerde been. Een roos blijft zoet +ruiken, hoe je het ook noemt—maar wanneer je die een pen noemt zullen +mensen nogal teleurgesteld zijn wanneer je er niet mee kunt schrijven. En +wanneer je pennen uitscheldt voor “rozen” ontgaat het mensen +wellicht waar ze voor zijn. Wanneer je ons besturingssysteem +“Linux” noemt, geeft dit het verkeerde beeld over de oorsprong +van dit systeem, zijn geschiedenis en het doel. De naam GNU/Linux geeft de situatie al beter +weer.

+

+Maakt dit verschil voor onze gemeenschap? Is het belangrijk wanneer mensen +de oorsprong, geschiedenis en doel van het systeem kennen? +Jazeker—want mensen die de geschiedenis niet kennen zijn gedoemd deze +steeds te herhalen. De vrije wereld die ontstaan is rond GNU/Linux wordt altijd bedreigd; de +problemen die de aanleiding waren om GNU te ontwikkelen zijn nog niet +volledig verdwenen en dreigen zelfs terug te komen.

+ +

+Wanneer ik uitleg waarom het belangrijk is het systeem GNU/Linux en niet +“Linux” te noemen reageren mensen soms als volgt:

+ +

+ Toegegeven, het GNU project komt de eer toe voor het werk dat ze verzet +hebben maar is het de ophef waard wanneer dat niet gebeurd? Is het niet veel +belangrijker dat het werk gedaan is en niet wie het gedaan heeft? Ontspan +toch, geniet van je mooie stukje werk en maak je niet druk over wie de eer +toekomt. +

+

+Dat zou gezond advies zijn wanneer het werk ook inderdaad gedaan zou zijn en +het tijd zou zijn te ontspannen. Was dat maar zo! Er zijn nog dreigingen +alom en nu is niet het moment om rustig achterover te leunen. De kracht van +onze gemeenschap zit in onze toewijding aan vrijheid en samenwerking. Het +gebruik van de naam GNU/Linux helpt +ons en anderen aan die doelen te herinneren.

+ +

+Het is mogelijk om goede vrije software te schrijven zonder het gedachtegoed +van GNU; er is ook veel goed werk verricht in naam van Linux. Maar het +begrip “Linux” is van begin af aan niet verbonden geweest met +een filosofie van vrijheid van samenwerking. En wanneer de naam steeds vaker +in het zakenleven wordt gebruikt zullen we meer moeite hebben dit te +verbinden met onze gemeenschapszin.

+ +

+Een grote uitdaging in de nabije toekomst komt van de neiging van +“Linux”-distributeurs om niet-vrije software aan GNU/Linux toe te voegen uit naam van het gemak +en bruikbaarheid. Alle grote commerciële uitgevers doen dit; geeneen +levert een distributie die helemaal vrij is. De meesten geven niet eens aan +welke onderdelen niet-vrij zijn. Velen ontwikkelen zelfs niet-vrije software +en voegen dit aan de distributie toe. Sommigen hebben zelfs het lef te +adverteren met “Linux”-systemen met een “licentie per +gebruiker”, waarmee je net zoveel vrijheid krijgt als met Microsoft +Windows.

+ +

+Mensen proberen vaak niet-vrije software toe te voegen met het excuus dat +dit de “populariteit van Linux” vergroot—waarmee +populariteit dus boven vrijheid wordt gesteld. Soms geeft men dit openlijk +toe. Wired Magazine schreef bijvoorbeeld dat Robert McMillan, redacteur van +Linux Magazine, “ervan overtuigd was dat een overstap naar +open-bron-software ingegeven zou moeten zijn door technische overwegingen en +geen politieke”. En de CEO van Caldera pleitte openlijk dat gebruikers het idee van +vrijheid op moeten geven in ruil voor de “populariteit van +Linux”.

+ +

+Het toevoegen van niet-vrije software aan GNU/Linux-systemen is misschien goed voor +de populariteit wanneer we dit afmeten aan het aantal mensen dat een +combinatie van GNU/Linux en niet-vrije software zal +gebruiken. Tegelijkertijd word je daarmee gevraagd om niet-vrije software te +accepteren als iets goeds en het idee van vrijheid maar te laten varen. Het +heeft geen zin harder te rijden wanneer je daarmee niet op de weg kan +blijven.

+ +

+Wanneer de niet-vrije “toevoeging” een programmabibliotheek of +programmeergereedschap is, wordt dit gelijk een valkuil voor +vrije-software-ontwikkelaars. Wanneer ze vrije software ontwikkelen die +afhankelijk is van een dergelijk pakket kan hun software geen onderdeel zijn +van een vrij systeem. Motif en Qt hebben op die manier in het verleden heel +veel vrije software in de val gelokt. Daardoor ontstonden problemen die +jaren gekost hebben om op te lossen. Het probleem met Motif bleef bestaan +totdat het niet meer gebruikt werd. De niet-vrije implementatie van Sun's +Java had later hetzelfde effect: de Java-valstrik (merk op dat dit gelukkig +grotendeels is opgelost).

+ +

+Wanneer onze gemeenschap in die richting opschuift eindigen we met GNU/Linux nog in een mozaïek van vrije en +niet-vrije componenten. Over vijf jaar zullen we ongetwijfeld nog genoeg +vrije software hebben; maar als we niet uitkijken zal dit nauwelijks te +gebruiken zijn zonder de niet-vrije software die gebruikers gewend zijn +erbij te krijgen. Wanneer dat gebeurt zal onze strijd voor de vrijheid +mislukt zijn.

+ +

+Wanneer het uitbrengen van vrije alternatieven alleen een kwestie van +programmeren was zouden we toekomstige problemen steeds beter op kunnen +lossen door het groeiende aantal leden binnen onze gemeenschap. Maar er zijn +beren op de weg: wetten die vrije software verbieden. Terwijl het aantal +softwarepatenten alarmerend toeneemt en ook wetten als de DMCA worden aangenomen die +worden gebruikt om te verhinderen dat er belangrijke vrije software wordt +ontwikkeld voor bijvoorbeeld het bekijken van DVD's en het luisteren naar +RealAudio-kanalen, zullen er uiteindelijk weinig manieren overblijven om +patenten en geheime opslagformaten te bestrijden, behalve door te +weigeren deze niet-vrije programma's te gebruiken.

+ +

+Deze bedreigingen het hoofd bieden zal veel verschillende soorten inspanning +vergen. Maar wat we vooral in de gaten moeten houden, willen we effectief +weerstand blijven bieden, is ons doel om in alle vrijheid samen te kunnen +werken. We kunnen hierbij niet alleen uitgaan van de wil om krachtige en +betrouwbare software te maken die mensen zal motiveren tot grote +inspanningen. We hebben het soort vastberadenheid nodig die mensen op +kunnen brengen wanneer ze vechten voor hun vrijheid en hun gemeenschap, de +vastberadenheid om jaren vol te houden en niet op te geven.

+ +

+In onze gemeenschap is dat doel en die vastberadenheid vooral binnen het +GNU-project te vinden. Wij zijn degenen die over vrijheid praten en +gemeenschap als iets wat het waard is om voor te vechten; de organisaties +die het over “Linux” hebben praten hier meestal niet over; de +tijdschriften over “Linux” staan meestal vol met advertenties +voor niet-vrije software; bedrijven die “Linux” distribueren +voegen er niet-vrije software aan toe; ander bedrijven “ondersteunen +Linux” met niet-vrije toepassingen die werken op GNU/Linux; de +“Linux”-gebruikersgroepen nodigen vaak verkopers uit om dit +soort toepassingen te komen presenteren. De meest waarschijnlijke plaats +waar mensen uit onze gemeenschap in aanraking kunnen komen met het idee van +vrijheid en vastberadenheid is in het GNU-project.

+ +

+Maar wanneer mensen hiermee in aanraking komen, zullen ze zich dan +aangesproken voelen?

+ +

+Diegenen die weten dat ze een systeem gebruiken dat uit het GNU-project +stamt zien meestal een directe relatie tussen zichzelf en GNU. Ze zullen het +niet automatisch eens zijn met onze filosofie maar het zal voor hen reden +genoeg zijn om er in ieder geval over na te denken. Dit in tegenstelling tot +diegenen die zichzelf als “Linux-gebruikers” zien en geloven dat +het GNU-project “gereedschappen ontwikkelde die Linux goed uit +kwamen”, zij zullen slechts een indirecte relatie zien tussen zichzelf +en GNU. Ze zouden de GNU-filosofie weleens kunnen negeren wanneer ze ermee +in aanraking zouden komen.

+ +

+Het GNU-project is idealistisch en dat is tegenwoordig een nadeel: de +huidige mores dicteert dat idealisme “onpraktisch” is. Ons +idealisme is echter extreem praktisch geweest: het is de reden dat we nu een +vrij GNU/Linux-besturingssysteem +hebben. Mensen die dit systeem een warm hart toedragen dienen te weten dat +het ons idealisme is geweest wat dit mogelijk heeft gemaakt.

+ +

+Wanneer “het werk” echt gedaan zou zijn, als er niets anders op +het spel stond dan alleen nog de eer, dan zou het wellicht beter zijn om dit +te laten voor wat het is. Maar we bevinden ons niet in die positie. Om +mensen te kunnen inspireren en voort te laten bouwen op ons werk, moeten we +de eer krijgen die we verdienen voor het werk wat in het verleden is +gedaan. Help ons daarin door het besturingssysteem GNU/Linux te noemen.

+ +
+

Dit verhaal is gepubliceerd in Vrije +software, vrije maatschappij: geselecteerde artikelen van Richard +M. Stallman.

+ +
+ + +
+ + + + + + + + -- cgit v1.2.3