From 22c3bfee9148e1836817ef00b4829a8385570c69 Mon Sep 17 00:00:00 2001 From: Christian Grothoff Date: Sat, 24 Sep 2022 17:04:26 +0200 Subject: update RMS articles --- .../blog/articles/nl/javascript-trap.html | 118 +++++++++++++-------- 1 file changed, 72 insertions(+), 46 deletions(-) (limited to 'talermerchantdemos/blog/articles/nl/javascript-trap.html') diff --git a/talermerchantdemos/blog/articles/nl/javascript-trap.html b/talermerchantdemos/blog/articles/nl/javascript-trap.html index 34d6db7..e7d1141 100644 --- a/talermerchantdemos/blog/articles/nl/javascript-trap.html +++ b/talermerchantdemos/blog/articles/nl/javascript-trap.html @@ -3,10 +3,10 @@ https://www.gnu.org/philosophy/po/javascript-trap.nl.po' --> + --> - + De JavaScript-valstrik @@ -29,10 +29,11 @@ href="/software/librejs/free-your-javascript.html">diverse methoden om de licentie van JavaScript-programma's op een website aan te geven.

-

In de vrijesoftwaregemeenschap is het bekend dat niet-vrije programma's hun -gebruikers misbruiken. Sommigen onder ons verdedigen onze vrijheid weigeren -door alle private software op onze computers af te wijzen. Vele anderen -beschouwen onvrijheid als een zeer slechte eigenschap van het programma.

+

In de vrije software gemeenschap is het bekend dat niet-vrije +programma's hun gebruikers misbruiken. Sommigen onder ons verdedigen +onze vrijheid door alle private software op onze computers af te +wijzen. Vele anderen zien onvrijheid als een tekortkoming in het programma.

Veel gebruikers zijn zich ervan bewust dat deze kwestie ook van toepassing is op add-ons die in de webbrowser geïnstalleerd kunnen worden, omdat @@ -48,20 +49,35 @@ niet-essentiële functies om te bladeren door webpagina's. Het was acceptabel om deze te beschouwen als uitbreidingen van de HTML-opmaak, in plaats van echte software; het was geen belangrijke kwestie.

-

Veel websites gebruiken JavaScript nog steeds op die manier, maar andere -websites gebruiken het voor veelomvattende programma's die grote taken +

Sommige websites gebruiken JavaScript nog steeds op die manier, maar veel +websites gebruiken het voor omvangrijke programma's die grote taken uitvoeren. Neem bijvoorbeeld Google Docs; het probeert een JavaScript-programma naar je machine te downloaden dat een halve megabyte groot is, in een compacte vorm die we Obfuscript noemen, omdat het geen commentaar bevat en nauwelijks spaties, en de namen van methoden zijn één letter lang. De broncode van een programma is de vorm die -het liefst gebruikt wordt om het te bewerken; de compacte code is niet de +het liefst gebruikt wordt om te bewerken; de compacte code is niet de broncode, en de echte broncode van dit programma is niet beschikbaar voor de gebruiker.

-

Veel van deze programma's zijn niet alleen niet-vrij, maar ook malware, -omdat ze de -gebruiker bespioneren.

+

Een onderdeel +van vrije software is dat gebruikers toegang hebben tot de broncode van +een programma (zijn blauwdruk). De broncode van een programma is datgene wat +programmeurs kunnen wijzigen—met inbegrip van spaties, commentaar met +uitleg en zinnige naamgeving. Compacte code is een onbruikbare vervanger +voor dit doel; de daadwerkelijke broncode is dan niet echt beschikbaar voor +de gebruikers en dus niet te begrijpen; dat maakt een dergelijk programma +niet-vrij.

+ +

Bovendien zijn deze niet-vrije programma's ook vaak malware omdat +ze de +gebruiker bespioneren. Nog erger, sommige sites gebruiken services die +alle +handelingen van een gebruiker op die site vastleggen. Dit soort services +“bewerken” deze opnamen zodat gevoelige data niet mee komt, maar +al zou dat goed werken, het hele idee is toch om websites van data te +voorzien die het niet zou mogen hebben.

Browsers vertellen je normaal gesproken niet wanneer zij JavaScript-programma's laden. Sommige browsers hebben de mogelijkheid om @@ -106,22 +122,21 @@ brengt dat ons alleen ver genoeg om het probleem te ervaren.

Het is theoretisch mogelijk om te programmeren in HTML en CSS, maar in de praktijk is deze mogelijkheid gelimiteerd en niet gemakkelijk; het zou een ware prestatie zijn om iets te programmeren in deze talen. Dergelijke -programma's zouden vrij moeten zijn, maar CSS is anno 2016 geen serieus -probleem voor de vrijheid van gebruikers.

+programma's zouden vrij moeten zijn, maar CSS is sinds 2019 geen serieus +probleem meer voor de vrijheid van gebruikers.

Er heeft zich een sterke beweging ontwikkeld die oproept dat websites alleen communiceren door middel van formaten en protocollen die vrij zijn (sommigen zeggen "open"); wat betekent dat de documentatie gepubliceerd is -en iedereen vrij is het te implementeren. Met de aanwezigheid van -programma's in webpagina's is die eis noodzakelijk, maar niet -voldoende. JavaScript zelf, als formaat, is vrij, en het gebruiken van -JavaScript in een webpagina is niet noodzakelijkerwijs slecht. Echter, zoals -we hierboven hebben gezien, hoeft het ook niet goed te zijn. Wanneer de -website een programma naar de gebruiker verzendt, is het niet niet genoeg -als het programma is geschreven in een gedocumenteerde en onbelemmerde taal; -het programma moet zelf ook vrij zijn. “Alleen vrije programma's die -naar de gebruiker verzonden worden” moet onderdeel worden van de eisen -voor behoorlijk gedrag voor websites.

+en iedereen vrij is het te implementeren. Met JavaScript is dat criterium +niet meer voldoende. JavaScript zelf, als taal, is vrij, en het gebruik +ervan is niet noodzakelijkerwijs slecht. Echter, zoals we hierboven hebben +gezien, hoeft het ook niet goed te zijn—wanneer het programma zelf +onvrij is. Wanneer de website een programma naar de gebruiker verzendt, is +het niet niet genoeg dat het programma is geschreven in een vastgelegde en +vrije taal; het programma moet zelf ook vrij zijn. “Alleen vrije +programma's die naar de gebruiker worden verzonden” moet onderdeel +worden van de eisen voor behoorlijk gedrag voor websites.

Het stilletjes laden en uitvoeren van niet-vrije programma's is één van de problemen die zich voordoen bij @@ -137,37 +152,47 @@ als ze zo hecht samenwerken dat ze mogelijkerwijs gedeeltes van een enkel programma zijn. Dit artikel spreekt slechts over de kwestie van de software aan de client-kant. We benoemen de serverkwestie apart.

-

Hoe kunnen we, in praktisch opzicht, omgaan met het probleem van niet-vrije -JavaScript-programma's in webpagina's? De eerste stap is vermijden het uit -te voeren.

+

Hoe kunnen we praktisch omgaan met het probleem van complexe niet-vrije +JavaScript-programma's in webpagina's? De eerste stap is het niet uit te +voeren.

Wat bedoelen we met "niet-triviaal"? Hier is geen vaste grens voor, dus gaat het om het ontwerpen van een simpele eis die goede resultaten geeft, in plaats van het juiste antwoord te vinden.

-Ons voorlopige beleid is om een JavaScript-programma niet-triviaal te -beschouwen als:

+Ons huidige beleid is om een JavaScript-programma als niet-triviaal te +beschouwen wanneer:

Hoe kunnen we uitvinden of JavaScript-code vrij is? In een There is more detail about copyright years in the GNU Maintainers Information document, www.gnu.org/prep/maintain. --> -

Copyright © 2009-2013, 2016, 2017 Richard Stallman

+

Copyright © 2009-2013, 2016, 2017, 2018, 2019 Richard Stallman

Deze pagina is uitgebracht onder een Creative Commons @@ -295,11 +320,12 @@ href="//savannah.gnu.org/projects/www-nl">www-nl

Bijgewerkt: -$Date: 2018/03/31 02:00:46 $ +$Date: 2021/08/19 08:13:19 $

+ -- cgit v1.2.3