From 1ae0306a3cf2ea27f60b2d205789994d260c2cce Mon Sep 17 00:00:00 2001 From: Christian Grothoff Date: Sun, 11 Oct 2020 13:29:45 +0200 Subject: add i18n FSFS --- .../blog/articles/nl/freedom-or-copyright-old.html | 205 +++++++++++++++++++++ 1 file changed, 205 insertions(+) create mode 100644 talermerchantdemos/blog/articles/nl/freedom-or-copyright-old.html (limited to 'talermerchantdemos/blog/articles/nl/freedom-or-copyright-old.html') diff --git a/talermerchantdemos/blog/articles/nl/freedom-or-copyright-old.html b/talermerchantdemos/blog/articles/nl/freedom-or-copyright-old.html new file mode 100644 index 0000000..af04100 --- /dev/null +++ b/talermerchantdemos/blog/articles/nl/freedom-or-copyright-old.html @@ -0,0 +1,205 @@ + + + + + + +Vrijheid of Auteursrecht? (Oude Versie) - GNU Project - Free Software +Foundation + + + +

Vrijheid of Auteursrecht? (Oude Versie)

+ +
+

Er is een nieuwere +versie van dit artikel.

+
+ +

+ door Richard M. Stallman +

+ +
+

+De mooie nieuwe wereld van e-boeken: geen tweedehands boekwinkels meer, niet +meer uitlenen aan vrienden, niet meer lenen van de bibliotheek, geen aankoop +meer zonder bankpas zodat men weet wat je leest. Zelfs het lezen van een +e-boek zonder toestemming is een vergrijp. +

+
+ +

+Eens, ten tijde van de drukpers, werd een industriële regeling van +kracht voor het schrijven en publiceren. Dat heette het auteursrecht. Het +doel daarvan was om het aantal publicaties van geschreven werk te +vergroten. Het systeem bestond eruit dat uitgevers toestemming kregen van +auteurs om hun recente werken te dupliceren.

+ +

+Lezers hadden geen reden tot klagen, het auteursrecht legde slechts de +publicatie aan banden, niet de dingen die een lezer kon doen. Wanneer dit de +prijs van een boek licht verhoogde maakte dat niet uit, het was maar +geld. Het auteursrecht diende een maatschappelijk doel, zoals dit was +bedoeld, met weinig gevolgen voor het lezend publiek. Het was in die dagen +een goede regeling.

+ +

+Toen kwam er een nieuwe manier van verspreiding: computers en netwerken. Het +voordeel van digitale informatietechnologie is dat het het kopiëren en +wijzigen van informatie, waaronder software, muziekopnamen en boeken, +gemakkelijk maakt. Netwerken gaven verder toegang tot allerlei +gegevens— een soort informatie-utopia.

+ +

+Maar er was één obstakel: het auteursrecht. Lezers die hun +computers gebruikten om publicaties te delen waren technisch gesproken in +overtreding van het auteursrecht. De wereld was veranderd. En wat eens een +industriële regeling voor uitgevers was, werd nu een beperking voor het +publiek waar de regeling voor bedoeld was.

+ +

+Binnen een democratie wordt een beperking op populaire, normale en nuttige +bezigheden snel versoepeld. Maar de uiterst machtige uitgeverslobby wilde +kostte wat kost dit voordeel voor de samenleving bestrijden en vonden in het +auteursrecht een sterk wapen. Onder druk van de uitgevers werd het +auteursrecht niet versoepeld maar juist aangehaald voor de nieuwe situatie +en maakten overheden dit recht strenger dan ooit, met harde straffen voor +diegenen die ze betrapten op het delen van informatie.

+ +

+Maar dat was niet alles. Computers kunnen een machtig wapen zijn wanneer een +handvol mensen wil bepalen wat alle anderen met een computer kunnen doen. +Uitgevers brachten dit in praktijk door mensen te dwingen alleen bepaalde +software te gebruiken voor het kijken van video's en het lezen van +electronische boeken. Dit geeft ze ongehoorde macht: ze kunnen lezers +dwingen te betalen en zich te identificeren, ieder keer dat ze een boek +lezen!

+ +

+Dat is de natte droom van iedere uitgever en dus overreedde ze de +Amerikaanse overheid om de Digital Millennium Copyright Act van 1998 aan te +nemen. Deze wet geeft ze absolute macht over alles wat een lezer zou kunnen +doen met een electronisch boek. Zelfs het lezen zonder toestemming is een +vergrijp!

+ +

+We hebben nog steeds de oude vrijheden met papieren boeken. Maar wanneer +electronische boeken de gedrukte exemplaren gaan vervangen zal deze +uitzondering ons weinig helpen. Met “electronische inkt”, die +het mogelijk maakt om tekst te vervangen op ogenschijnlijk gedrukt papier +wordt zelfs de krant vluchtig. Stel je voor: geen tweedehands boekenzaak +meer; nooit meer een boek aan je vrienden uitlenen; nooit meer lenen van de +openbare bibliotheek—geen “gaten” meer waardoor je iemand +de kans zou kunnen geven iets toch gratis te lezen. (En, afgaand op de +advertenties voor Microsoft Reader, ook nooit meer anoniem een boek +aanschaffen). Dat is de wereld die uitgevers ons wensen.

+ +

+Waarom is er zo weinig openbaar debat over zulke enorme veranderingen? De +meeste burgers kunnen nog niet echt bevatten wat de politieke gevolgen zijn +van deze futuristische technologie. Burgers zijn trouwens sowieso opgevoed +met het idee dat het auteursrecht er is om rechthebbenden te +“beschermen”, met de impliciete aanname dat het maatschappelijk +belang niet telt. (De misleidende term “ intellectueel eigendom” draagt +hier ook aan bij; ook wekt het de suggestie dat meerdere totaal +verschillende wetten, zoals auteursrecht en patentrecht, over hetzelfde +gaan.)

+ +

+Maar wanneer de gemeenschap kennis maakt met electronische boeken en het +regime ontdekt dat de uitgevers voor ons bedacht hebben zal de weerstand +komen. Mensen zullen dit juk niet eeuwig accepteren.

+ +

+De uitgevers proberen ons wijs te maken dat alleen een streng auteursrecht +kunst nog levend kan houden. Maar we hebben geen auteursrechtenoorlog nodig +om meer publicaties te bewerkstelligen; zoals de Grateful Dead al bewees is +het kopiëren onder fans geen probleem voor een artiest. (In 2007 +verdiende Radiohead miljoenen door fans aan te moedigen het album te +kopiëren en te betalen wat ze er voor over hadeden; een aantal jaren +voordat Stephen King honderdduizenden verdiende met een e-boek dat mensen +konden kopiëren.) Door het kopiëren van electronische boeken +legaal te maken, kunnen we het auteursrecht weer terugbrengen tot de +industriële regeling die het eens was.

+ +

+Voor sommige geschriften zouden we zelfs verder moeten gaan. Voor +universitaire publicaties zou iedereen gestimuleerd moeten worden om ze +online te zetten; dit zal het behoud van universitaire publicaties ten goede +komen en ze meer toegankelijk maken. Voor instructieboeken en referenties +zou publicatie van aangepaste werken ook moeten worden gelegaliseerd, dat is +goed voor de vooruitgang.

+ +

+Uiteindelijk, wanneer de techniek om kleine betalingen te doen +geperfectioneerd is, zal de hele reden voor beperking op het kopiëren +komen te vervallen. Wanneer je een boek leuk vindt en er verschijnt een +scherm op je computer met de vraag “Klik hier om de auteur een dollar +te geven”, zou je dan niet klikken? Boeken en muziek onder +auteursrecht, waar het het kopiëren betreft, worden daarmee totaal +overbodig. En geen moment te vroeg!

+
+ + +
+ + + + + + + + -- cgit v1.2.3