From 1ae0306a3cf2ea27f60b2d205789994d260c2cce Mon Sep 17 00:00:00 2001 From: Christian Grothoff Date: Sun, 11 Oct 2020 13:29:45 +0200 Subject: add i18n FSFS --- talermerchantdemos/blog/articles/nl/ebooks.html | 189 ++++++++++++++++++++++++ 1 file changed, 189 insertions(+) create mode 100644 talermerchantdemos/blog/articles/nl/ebooks.html (limited to 'talermerchantdemos/blog/articles/nl/ebooks.html') diff --git a/talermerchantdemos/blog/articles/nl/ebooks.html b/talermerchantdemos/blog/articles/nl/ebooks.html new file mode 100644 index 0000000..2afd599 --- /dev/null +++ b/talermerchantdemos/blog/articles/nl/ebooks.html @@ -0,0 +1,189 @@ + + + + + + +E-boeken: vrijheid of auteursrecht - GNU-project - Free Software Foundation + + + +

E-boeken: vrijheid of auteursrecht

+ +

door Richard +Stallman

+ +

Dit is een licht aangepaste versie van een artikel dat verscheen in de +Technology Review van 2000.

+ +
+

Ook na te lezen: E-boeken behoren onze +vrijheid te bevorderen, niet te beperken.

+
+
+ +

Lang geleden, in de tijd van de drukpers, schiep men een industrieel +reglement om het proces van schrijven en publiceren te reguleren. Dit heette +het auteursrecht. Dit recht, opgenomen in de Amerikaanse grondwet, had men +toegevoegd om “vooruitgang te stimuleren”. Oftewel, om +verspreiding te bevorderen. De gebruikte methodiek was om uitgevers +toestemming te laten vragen aan auteurs voor het gebruik van hun recente +werk.

+ +

De gewone lezer had weinig om te klagen daar het auteursrecht alleen +beperkingen oplegde aan het uitgeven, niet aan wat de lezer ermee kon +doen. Als dat een boek wat duurder maakte, ging het alleen maar om geld; het +beïnvloedde niet de levensstijl van de lezer. Het auteursrecht had een +maatschappelijk nut, zoals de bedoeling was, zonder nadelige effecten. Het +had zijn nut—destijds.

+ +

Toen ontstond er een nieuwe manier om informatie te verspreiden: computers +en netwerken. Het voordeel van de digitale informatietechnologie is dat het +het kopiëren en wijzigen van informatie mogelijk maakt, waaronder +software, muziekopnamen en boeken. Netwerken geven verder de mogelijkheid +van onbegrensde toegang tot allerlei gegevens, een informatie-utopie.

+ +

Er was echter een obstakel te overwinnen: het auteursrecht. Lezers die hun +computers gebruikten om uitgegeven informatie te delen waren technisch +gesproken in overtreding van het auteursrecht. Deze wet was gebleven, maar +de wereld was veranderd. Wat ooit een industriële regulering was voor +uitgevers, is een beperking geworden voor de maatschappij die het moest +dienen.

+ +

In een echte democratie zal een wet die een populaire en nuttige activiteit +hindert al gauw worden veranderd of verdwijnen. Maar de krachtige +uitgeverslobby wilde tegen elke prijs voorkomen dat mensen hun computers ten +volle gingen benutten en zag in het auteursrecht een geschikt wapen. Door +hun invloed werd het auteursrecht juist aangescherpt om in te spelen op de +nieuwe ontwikkelingen, overheden maakten het strenger dan ooit, compleet met +harde straffen voor overtreders die informatie deelden.

+ +

Maar daar hield het niet mee op. Computers kunnen een krachtig machtsmiddel +zijn wanneer een paar mensen kunnen bepalen wat alle andere mensen met hun +computers kunnen doen. De uitgevers realiseerden zich dat wanneer zij mensen +konden dwingen om alleen hun speciale software te gebruiken om elektronische +boeken te lezen, ze een ongebreidelde macht bezaten: ze konden lezers +dwingen te betalen en zich te identificeren, iedere keer dat ze een boek +wilden lezen! Dat is de natte droom van een uitgever.

+ +

En dus overreedde ze de Amerikaanse overheid hun de “Digital +Millennium Copyright Act” van 1998 te geven, een wet die hen volledige +juridische zeggenschap gaf over bijna alles wat een lezer met een e-boek zou +kunnen doen. Zelfs het lezen zonder toestemming is een overtreding.

+ +

We hebben nog steeds dezelfde vrijheid met papieren boeken. Maar wanneer +e-boeken papieren boeken gaan vervangen zal die uitzondering ons niet veel +helpen. Met “elektronische inkt”, waarmee je nieuwe teksten kunt +downloaden op hetzelfde stuk bedrukte papier, worden zelfs kranten +vluchtig. Stel je voor: geen tweedehands boekenzaken meer; nooit meer een +boek aan een vriend uitlenen, nooit meer een boek lenen bij de bibliotheek, +geen “mazen” meer die iemand de kans geven te lezen zonder te +betalen. En wanneer we de reclames voor Microsoft Reader moeten geloven, ook +geen anoniem aanschaffen van boeken meer. Dat is de wereld die de uitgevers +ons wensen.

+ +

Waarom is over deze gigantische veranderingen niet meer publieke discussie? +De meeste burgers hebben nog geen kans gehad om de politieke gevolgen van +deze futuristische technologie te doorgronden. Bovendien is het publiek +wijsgemaakt dat het auteursrecht er is om auteurs te +“beschermen”, daarmee aangevende dat het maatschappelijk belang +niet meetelt.

+ +

Maar wanneer meer mensen e-boeken zullen gaan gebruiken en erachter zullen +komen wat uitgevers voor hen in petto hadden, zullen ze zich gaan +verzetten. De maatschappij zal een dergelijk juk niet lang tolereren.

+ +

Uitgevers willen ons doen geloven dat dit soort onderdrukkend auteursrecht +de enige mogelijkheid is om kunst levend te houden maar we hebben geen +Strijd tegen Kopiëren nodig om een veelheid aan gepubliceerd werk te +laten verschijnen; zoals de Grateful Dead al bewees, het kopiëren +tussen fans is geen probleem voor de artiest. Door het niet-commerciële +kopiëren van e-boeken te legaliseren kunnen we het auteursrecht weer +terugbrengen tot de nuttige wet die het eens was.

+ +

Voor sommige werken zouden we zelfs verder moeten gaan. Voor eindwerkstukken +van studenten en wetenschappelijke artikelen bijvoorbeeld zou iedereen +moeten worden aangemoedigd om die letterlijk online te zetten; dit maakt het +werk toegankelijker. Voor handleidingen en referenties zou men ook de +uitgave van gewijzigde versies toe moeten staan, omdat dit het publiek +aanspoort ze te verbeteren.

+ +

Uiteindelijk, wanneer computernetwerken in staat zullen zijn om op +eenvoudige wijze kleine sommen geld over te schrijven, zal de hele reden +voor het beperken van het kopiëren verdwijnen. Wanneer je een boek leuk +vindt en er verschijnt een scherm met de tekst “Hier klikken om de +auteur een euro te geven”, zou je dan niet klikken? Dan zal het +auteursrecht voor boeken en muziek, zoals dat nu geldt voor het verspreiden +van letterlijke kopiëen, volkomen overbodig zijn geworden. En geen +moment te vroeg!

+ +
+

Meld je aan bij onze +mailing list over de gevaren van e-boeken.

+
+ +
+ + +
+ + + + + + + + -- cgit v1.2.3