From 1ae0306a3cf2ea27f60b2d205789994d260c2cce Mon Sep 17 00:00:00 2001 From: Christian Grothoff Date: Sun, 11 Oct 2020 13:29:45 +0200 Subject: add i18n FSFS --- .../blog/articles/el/shouldbefree.html | 1019 ++++++++++++++++++++ 1 file changed, 1019 insertions(+) create mode 100644 talermerchantdemos/blog/articles/el/shouldbefree.html (limited to 'talermerchantdemos/blog/articles/el/shouldbefree.html') diff --git a/talermerchantdemos/blog/articles/el/shouldbefree.html b/talermerchantdemos/blog/articles/el/shouldbefree.html new file mode 100644 index 0000000..dad6a2e --- /dev/null +++ b/talermerchantdemos/blog/articles/el/shouldbefree.html @@ -0,0 +1,1019 @@ + + + + + + +Γιατί το λογισμικό πρέπει να είναι ελεύθερο - Έργο GNU - Ίδρυμα Ελεύθερου +Λογισμικού + + + +

Γιατί το λογισμικό πρέπει να είναι ελεύθερο

+ +

+από τον Richard +Stallman

+

Εισαγωγή

+

+Η ύπαρξη του λογισμικού εγείρει αναπόφευκτα το ερώτημα για το πως πρέπει να +λαμβάνονται οι αποφάσεις σχετικά με τη χρήση του. Για παράδειγμα, ας +υποθέσουμε ότι ένα άτομο που έχει ένα αντίγραφο του προγράμματος συναντά +κάποιον άλλον, ο οποίος θα ήθελε να έχει ένα αντίγραφο. Αυτοί θα μπορούσαν +να αντιγράψουν το πρόγραμμα· ποιος θα πρέπει να αποφασίσει αν αυτό είναι +δυνατόν να γίνει; Οι ίδιοι οι εμπλεκόμενοι; Ή, μήπως, κάποιος τρίτος, ο +λεγόμενος “ιδιοκτήτης”;

+

+ Οι προγραμματιστές λογισμικού εξετάζουν, κλασικά, αυτά τα ερωτήματα με βάση +την υπόθεση ότι το κριτήριο για την απάντηση είναι η μεγιστοποίηση των +κερδών του προγραμματιστή. Η πολιτική δύναμη των επιχειρήσεων οδήγησε την +κυβέρνηση στην υιοθέτηση τόσο αυτού του κριτηρίου, όσο και της απάντησης που +προτείνουν οι προγραμματιστές: ότι το πρόγραμμα έχει έναν ιδιοκτήτη, τυπικά +μια μεγάλη εταιρεία που συνδέεται με την ανάπτυξή του.

+

+ Θα ήθελα να εξετάσω το ίδιο ερώτημα, αλλά χρησιμοποιώντας ένα διαφορετικό +κριτήριο: την ευημερία και την ελευθερία του κοινού, γενικά.

+

+ Αυτή η απάντηση δεν μπορεί να ληφθεί με βάση τους παρόντες νόμους—ο +νόμος πρέπει να συμμορφώνεται με την ηθική, και όχι το αντίστροφο. Αλλά +ούτε και η τρέχουσα πρακτική είναι αυτή που θα κρίνει την απόφαση, αν και +μπορεί να εισηγηθεί πιθανές απαντήσεις. Ο μόνος τρόπος να κρίνουμε, είναι +να δούμε ποιος βοηθείται και ποιος βλάπτεται από την αναγνώριση της ύπαρξης +ιδιοκτητών του λογισμικού, γιατί, και σε ποιο βαθμό. Με άλλα λόγια, θα +πρέπει να κάνουμε μια ανάλυση κόστους-οφέλους για λογαριασμό όλης της +κοινωνίας, λαμβάνοντας υπ' όψη τις ατομικές ελευθερίες, καθώς και την +παραγωγή υλικών αγαθών.

+

+ Σε αυτό το δοκίμιο, θα περιγράψω τα αποτελέσματα της ύπαρξης ιδιοκτητών, και +θα δείξω ότι τα αποτελέσματα είναι επιζήμια. Το συμπέρασμά μου είναι ότι οι +προγραμματιστές έχουν το καθήκον να ενθαρρύνουν τους άλλους να μοιράζονται, +να αναδιανέμουν, να μελετούν, και να βελτιώνουν το λογισμικό που γράφουμε: +με άλλα λόγια, να γράφουν “ελεύθερο” λογισμικό.(1)

+ +

Πως οι ιδιοκτήτες δικαιολογούν τη δύναμή τους

+

+ Εκείνοι που επωφελούνται από το παρόν σύστημα, όπου τα προγράμματα αποτελούν +ιδιοκτησία, προβάλλουν δύο επιχειρήματα για να υποστηρίξουν τη διεκδίκησή +τους για την ιδιοκτησία των προγραμμάτων: το συναισθηματικό επιχείρημα και +το οικονομικό επιχείρημα.

+

+ Το συναισθηματικό επιχείρημα υποστηρίζει τα εξής: “Εγώ έβαλα τον +ιδρώτα μου, την καρδιά μου και την ψυχή μου σε αυτό το πρόγραμμα. +Προέρχεται από εμένα, είναι δικό μου!”

+

+ Αυτό το επιχείρημα δεν απαιτεί σοβαρή ανασκευή. Το αίσθημα προσκόλλησης +είναι κάτι που οι προγραμματιστές μπορούν να το καλλιεργούν όταν τους +βολεύει· δεν είναι κάτι το αναπόφευκτο. Πάρτε υπ' όψη σας, για παράδειγμα, +πόσο οικειοθελώς αυτοί οι ίδιοι προγραμματιστές εκχωρούν συνήθως όλα τα +δικαιώματα σε μια μεγάλη εταιρεία, έναντι ενός μισθού. Τότε, η +συναισθηματική προσκόλληση, μυστηριωδώς, εξαφανίζεται. Κατ' αντιπαράθεση, +πάρτε υπ' όψη σας τους μεγάλους καλλιτέχνες και τεχνίτες του Μεσαίωνα, οι +οποίοι δεν υπέγραφαν καν τη δουλειά τους με το όνομά τους. Γι' αυτούς, το +όνομα του καλλιτέχνη δεν ήταν σημαντικό. Αυτό που μετρούσε ήταν να γίνει η +δουλειά—και ο σκοπός που θα εξυπηρετούσε. Αυτή η άποψη υπερίσχυσε για +εκατοντάδες χρόνια.

+

+ Το οικονομικό επιχείρημα υποστηρίζει τα εξής: “Θέλω να γίνω πλούσιος +(αυτό, συνήθως, περιγράφεται με ανακριβή τρόπο ως ‘για να +βιοποριστώ’), και αν δεν μου επιτρέψετε να γίνω πλούσιος +προγραμματίζοντας, τότε δεν θα προγραμματίσω. Όλοι είναι σαν εμένα, οπότε, +κανείς δεν θα προγραμματίσει ποτέ. Και τότε, θα βρείτε σκούρα, χωρίς +καθόλου προγράμματα!” Αυτή η απειλή συγκαλύπτεται συνήθως ως φιλική +συμβουλή εκ μέρους του σοφού.

+

+ Θα εξηγήσω αργότερα γιατί αυτή η απειλή είναι μια μπλόφα. Πρώτα, θέλω να +αντιμετωπίσω μία άλλη υπονοούμενη υπόθεση εργασίας, η οποία είναι πιο ορατή, +με μια διαφορετική διατύπωση του επιχειρήματος.

+

+ Αυτή η υπόθεση εργασίας αρχίζει συγκρίνοντας την κοινωνική χρησιμότητα ενός +ιδιόκτητου προγράμματος με εκείνη του καθόλου προγράμματος και, μετά, +συμπεραίνει ότι η ανάπτυξη ιδιόκτητων προγραμμάτων είναι, συνολικά, επωφελής +για την κοινωνία και θα έπρεπε να ενθαρρύνεται. Το λογικό σφάλμα εδώ +έγκειται στη σύγκριση μόνο δύο εκβάσεων—ιδιόκτητο λογισμικό σε +σύγκριση με καθόλου λογισμικό—και υποθέτοντας ότι δεν υπάρχουν άλλες +δυνατότητες.

+

+ Με δεδομένη την ύπαρξη ενός συστήματος προστασίας πνευματικών δικαιωμάτων +του λογισμικού, η ανάπτυξη λογισμικού συνδέεται, συνήθως, με την ύπαρξη ενός +ιδιοκτήτη, ο οποίος ελέγχει τη χρήση του λογισμικού. Εφόσον υπάρχει αυτή η +διασύνδεση, βρισκόμαστε συχνά αντιμέτωποι με την επιλογή ανάμεσα στο +ιδιόκτητο λογισμικό ή στο τίποτα. Πάντως, αυτή η σύνδεση δεν είναι ούτε +εγγενής, ούτε αναπόφευκτη· είναι συνέπεια της συγκεκριμένης +κοινωνικής/νομικής πολιτικής απόφασης που αμφισβητούμε: της απόφασης να +υπάρχουν ιδιοκτήτες. Το να τίθεται η επιλογή ως ανάμεσα στο ιδιόκτητο +λογισμικό και στο καθόλου λογισμικό, συνιστά μια λογική πλάνη.

+ +

Το επιχείρημα εναντίον της ύπαρξης ιδιοκτητών

+

+ Το θέμα είναι, “Θα πρέπει η ανάπτυξη λογισμικού να συνδέεται με την +ύπαρξη ιδιοκτητών που να περιορίζουν η χρήση του;”

+

+ Για να το αποφασίσουμε αυτό, πρέπει να εκτιμήσουμε ανεξάρτητα το +αποτέλεσμα, πάνω στην κοινωνία, της κάθε μιας από εκείνες τις δύο +δραστηριότητες: το αποτέλεσμα της ανάπτυξης του λογισμικού (άσχετα από τους +όρους διανομής του), και το αποτέλεσμα του περιορισμού της χρήσης του +(εφόσον αναπτύχθηκε το λογισμικό). Αν η μία από αυτές τις δύο +δραστηριότητες είναι χρήσιμη και η άλλη βλαπτική, θα ήταν καλύτερα να +απορρίψουμε τη διασύνδεση και να κάνουμε μόνον την επωφελή δραστηριότητα.

+

+ Για να το θέσουμε διαφορετικά, αν ο περιορισμός της διανομής ενός +προγράμματος που ήδη αναπτύχθηκε είναι ζημιογόνος, συνολικά, για την +κοινωνία, τότε ένας ηθικός προγραμματιστής λογισμικού θα απορρίψει την +επιλογή να κάνει κάτι τέτοιο.

+

+ Για να εκτιμήσουμε το αποτέλεσμα του περιορισμού στον διαμοιρασμό, πρέπει να +συγκρίνουμε την αξία που έχει για μια κοινωνία ένα πρόγραμμα που βρίσκεται +υπό περιορισμό (δηλ. ένα ιδιόκτητο πρόγραμμα) με την αξία που θα είχε το +ίδιο πρόγραμμα, αν ήταν ελεύθερα διαθέσιμο στον καθένα. Αυτό σημαίνει τη +σύγκριση μεταξύ δύο πιθανών κόσμων.

+

+ Αυτού του είδους η ανάλυση, αντικρούει, επίσης, το απλό αντεπιχείρημα που +προβάλλεται ενίοτε και το οποίο λέει πως “το όφελος που θα προέκυπτε +από το να δώσουμε στον γείτονα ένα αντίγραφο του προγράμματος, αναιρείται +από τη ζημιά που υφίσταται ο ιδιοκτήτης.” Αυτό το αντεπιχείρημα +υποθέτει ότι η ζημιά και το όφελος είναι ισοδύναμα σε μέγεθος. Η ανάλυση +περιλαμβάνει την σύγκριση αυτών των μεγεθών, και αποδεικνύει ότι το όφελος +είναι κατά πολύ μεγαλύτερο.

+

+ Για να ξεκαθαρίσουμε τα πράγματα με αυτό το επιχείρημα, ας το εφαρμόσουμε σε +έναν άλλον τομέα: στην κατασκευή δρόμων.

+

+ Θα ήταν εφικτή η χρηματοδότηση όλων των δρόμων μέσω της επιβολής διοδίων. +Αυτό θα σήμαινε την τοποθέτηση σταθμών είσπραξης διοδίων σε όλους τους +οδικούς κόμβους. Ένα τέτοιο σύστημα θα έδινε ένα μεγάλο κίνητρο στη +βελτίωση των δρόμων. Θα απέφερε, επίσης, το πρόσθετο όφελος να κάνει τους +χρήστες οποιουδήποτε δρόμου να πληρώνουν για τον δρόμο αυτόν. Όμως, ένας +σταθμός διοδίων συνιστά ένα τεχνητό εμπόδιο στην άνετη οδήγηση—και +είναι τεχνητό διότι δεν αποτελεί συνέπεια του τρόπου λειτουργίας των δρόμων +ή των αυτοκινήτων.

+

+ Αν συγκρίνουμε τους δωρεάν δρόμους και τους δρόμους που προβλέπουν διόδια, +με βάση τη χρησιμότητά τους, τότε (υπό την προϋπόθεση πως όλα τα υπόλοιπα +είναι τα ίδια) θα ανακαλύψουμε ότι οι δρόμοι χωρίς διόδια είναι φθηνότεροι +στην κατασκευή τους, φθηνότεροι στη λειτουργία τους, ασφαλέστεροι και πιο +αποτελεσματικοί στη χρήση.(2) Σε μια φτωχή χώρα, τα διόδια +μπορεί να κάνουν τους δρόμους μη προσβάσιμους για πολλούς πολίτες. Οι +δρόμοι χωρίς σταθμούς διοδίων προσφέρουν, συνεπώς, περισσότερα οφέλη στην +κοινωνία, με λιγότερο κόστος· είναι προτιμότεροι για την κοινωνία. Άρα, η +κοινωνία πρέπει να επιλέξει την χρηματοδότηση των δρόμων με κάποιον άλλον +τρόπο, και όχι με τους σταθμούς διοδίων. Η χρήση των δρόμων, όταν +κατασκευασθούν, πρέπει να είναι δωρεάν.

+

+ Όταν οι συνήγοροι των διοδίων τα προτείνουν καθαρά ως έναν τρόπο +χρηματοδότησης, διαστρεβλώνουν την διαθέσιμη επιλογή. Οι σταθμοί διοδίων +πράγματι μαζεύουν χρήματα, αλλά κάνουν, επίσης, και κάτι άλλο: στην +πραγματικότητα, υποβαθμίζουν τον δρόμο. Οι δρόμοι με διόδια δεν είναι τόσο +καλοί όσο οι δωρεάν δρόμοι. Το να μας δίνουν περισσότερους, ή τεχνικά +ανώτερους δρόμους, μπορεί να μην αποτελεί βελτίωση, εάν αυτό σημαίνει την +αντικατάσταση των δωρεάν δρόμων από δρόμους με διόδια.

+

+ Βέβαια, η κατασκευή ενός δωρεάν δρόμου κοστίζει χρήματα, τα οποία το Δημόσιο +θα πρέπει με κάποιον τρόπο να τα πληρώσει. Από την άλλη, αυτό δεν οδηγεί +υποχρεωτικά στο αναπόφευκτο των διοδίων. Εμείς, που είμαστε και στις δύο +περιπτώσεις εκείνοι που θα πληρώσουμε, βλέπουμε ότι με τα χρήματά μας +απολαμβάνουμε περισσότερα οφέλη αγοράζοντας έναν δωρεάν δρόμο.

+

+ Δεν λέω ότι ένας δρόμος με διόδια είναι χειρότερος από το να μην έχουμε +καθόλου δρόμο. Αυτό θα ήταν αλήθεια αν το ύψος των διοδίων ήταν τέτοιο που +σχεδόν κανείς να μην μπορεί να χρησιμοποιεί αυτόν τον δρόμο—αυτή, όμως +είναι μια απίθανη πολιτική για έναν εισπράκτορα διοδίων. Πάντως, από τη +στιγμή που οι σταθμοί διοδίων δημιουργούν σημαντική σπατάλη και ενόχληση, +είναι καλύτερα να αντλείται η χρηματοδότηση με ένα λιγότερο παρεμποδιστικό +τρόπο.

+

+ Για να εφαρμόσουμε το ίδιο επιχείρημα και στην ανάπτυξη λογισμικού, θα +αποδείξω ότι το να έχουμε“σταθμούς διοδίων” για χρήσιμα +προγράμματα λογισμικού, κοστίζει ακριβά στην κοινωνία: κάνει πιο ακριβή τη +δημιουργία των προγραμμάτων, πιο δαπανηρή τη διανομή τους, και τα κάνει +λιγότερο απολαυστικά και αποτελεσματικά στη χρήση. Κατά συνέπεια, η +δημιουργία προγραμμάτων πρέπει να ενθαρρύνεται με κάποιον άλλον τρόπο. Στη +συνέχεια, θα εξηγήσω μερικές άλλες μεθόδους ενθάρρυνσης και (στο βαθμό που +είναι πράγματι απαραίτητο) χρηματοδότησης για την ανάπτυξη λογισμικού.

+ +

Η ζημιά που προκαλείται από τον περιορισμό του λογισμικού

+

+ Ας υποθέσουμε, για μια στιγμή, ότι ένα πρόγραμμα έχει ήδη αναπτυχθεί και ότι +οι απαραίτητες επενδύσεις για την ανάπτυξή του έχουν ήδη γίνει· τώρα, η +κοινωνία πρέπει να επιλέξει είτε να το κάνει ιδιόκτητο, είτε να επιτρέψει +την ελεύθερη διανομή και χρήση του. Ας υποθέσουμε ότι η ύπαρξη του +προγράμματος και η διαθεσιμότητά του είναι επιθυμητά πράγματα.(3)

+

+ Οι περιορισμοί στη διανομή και τροποποίηση του προγράμματος δεν μπορούν να +διευκολύνουν τη χρήση του. Μπορούν μόνον να δράσουν παρενοχλώντας την. +Έτσι, το αποτέλεσμα μπορεί να είναι μόνον αρνητικό. Αλλά, κατά πόσο; Και τι +είδους;

+

+ Τρία διαφορετικά επίπεδα υλικής ζημιάς μπορούν να προκύψουν από τέτοιους +περιορισμούς:

+ + + +

+ Το κάθε επίπεδο υλικής ζημιάς έχει και μια αντίστοιχη μορφή ψυχοκοινωνικής +ζημιάς. Αυτό αναφέρεται στο αποτέλεσμα που έχουν οι αποφάσεις των ανθρώπων +στα αισθήματά τους, στις συμπεριφορές τους και στις διαθέσεις που τους +δημιουργούνται. Αυτές οι αλλαγές στον τρόπο σκέψης των ανθρώπων θα έχουν, +στη συνέχεια, ένα περαιτέρω αποτέλεσμα στις σχέσεις τους με τους άλλους +συμπολίτες τους, και αυτό μπορεί να οδηγήσει σε υλικές συνέπειες.

+

+ Τα τρία επίπεδα υλικής ζημιάς ακυρώνουν ένα τμήμα της αξίας που το πρόγραμμα +εμπεριέχει και θα μπορούσε να συνεισφέρει, αλλά δεν τη μειώνουν στο μηδέν. +Αν εξουδετερώνουν σχεδόν όλη την αξία του προγράμματος, τότε η συγγραφή του +προγράμματος βλάπτει την κοινωνία έως το ποσό της προσπάθειας που δαπανήθηκε +για τη συγγραφή του προγράμματος. Εύλογα, ένα πρόγραμμα που είναι κερδοφόρο +στις πωλήσεις, πρέπει να προσφέρει κάποιο καθαρό άμεσο υλικό όφελος.

+

+ Ωστόσο, λαμβάνοντας υπ' όψη την ταυτόχρονη ψυχοκοινωνική ζημιά, δεν υπάρχει +όριο στη ζημιά που μπορεί να επιφέρει η ανάπτυξη ενός ιδιόκτητου λογισμικού.

+ +

Περιορισμός της χρήσης των προγραμμάτων

+

+ Το πρώτο επίπεδο ζημιάς εμποδίζει την απλή χρήση ενός προγράμματος. Ένα +αντίγραφο ενός προγράμματος έχει σχεδόν ένα μηδενικό οριακό κόστος (και +μπορείτε να πληρώσετε αυτό το κόστος κάνοντας μόνοι σας τη δουλειά), οπότε +σε μια ελεύθερη αγορά θα είχε μία σχεδόν μηδενική τιμή. Η ύπαρξη ενός +κόστους αδείας αποτελεί ένα ισχυρό αντικίνητρο για τη χρήση του +προγράμματος. Εάν ένα ευρέως χρήσιμο πρόγραμμα είναι ιδιόκτητο, πολλοί +λιγότεροι άνθρωποι θα το χρησιμοποιήσουν.

+

+ Είναι εύκολο να αποδειχθεί ότι η συνολική συνεισφορά ενός προγράμματος στην +κοινωνία μειώνεται αν ορίσουμε έναν ιδιοκτήτη για αυτό. Ο κάθε εν δυνάμει +χρήστης του προγράμματος, όταν έρθει αντιμέτωπος με την υποχρέωση να +πληρώσει για να το χρησιμοποιήσει, μπορεί να επιλέξει να πληρώσει, ή μπορεί +να απορρίψει εντελώς τη χρήση του προγράμματος. Όταν ένας χρήστης +αποφασίσει να πληρώσει, αυτό είναι μια μηδενικού-αθροίσματος μεταφορά +πλούτου μεταξύ δύο μερών. Κάθε φορά, όμως, που κάποιος αποφασίζει να +απορρίψει τη χρήση του προγράμματος, αυτό βλάπτει το άτομο αυτό, χωρίς να +ωφελείται κανείς άλλος. Το άθροισμα των αριθμών με αρνητικό πρόσημο και των +μηδενικών, πρέπει να είναι αρνητικό.

+

+ Αυτό, όμως, δεν μειώνει το ποσό της δουλειάς που απαιτείται για την +ανάπτυξη του προγράμματος. Κατά συνέπεια, η αποτελεσματικότητα της +συνολικής διαδικασίας, από την άποψη της τελικής ικανοποίησης του χρήστη ανά +ώρα δουλειάς, μειώνεται.

+

+ Αυτό αντιπροσωπεύει μια κρίσιμη διαφορά ανάμεσα στα αντίγραφα των +προγραμμάτων και τα αυτοκίνητα, τις καρέκλες ή τα σάντουιτς. Δεν υπάρχει +κανένα αντιγραφικό μηχάνημα για υλικά αντικείμενα, με εξαίρεση την +επιστημονική φαντασία. Τα προγράμματα, όμως, είναι εύκολο να αντιγραφούν· ο +καθένας μπορεί να παράγει όσα αντίγραφα του χρειάζονται, με πολύ μικρή +προσπάθεια. Αυτό δεν ισχύει για τα υλικά αντικείμενα, διότι η ύλη +διατηρείται: το κάθε νέο αντίγραφο πρέπει να φτιαχτεί από ακατέργαστα +υλικά. ακριβώς με τον ίδιο τρόπο με τον οποίο φτιάχτηκε και το πρώτο +αντίγραφο.

+

+ Με τα υλικά αντικείμενα, ένα αντικίνητρο για να τα χρησιμοποιήσει κανείς +έχει νόημα, διότι αν αγοραζόταν λιγότερα αντικείμενα θα σήμαινε ότι θα +χρειαζόταν λιγότερη ποσότητα ακατέργαστων πρώτων υλών και εργασίας για την +παραγωγή τους. Αληθεύει ότι υπάρχει συνήθως και ένα κάποιο αρχικό κόστος, +ένα κόστος ανάπτυξης, το οποίο κατανέμεται κατά τη διάρκεια της περιόδου +παραγωγής. Αλλά, στο βαθμό που το οριακό κόστος παραγωγής είναι σημαντικό, +η προσθήκη ενός κλάσματος του κόστους ανάπτυξης δεν κάνει μια ποιοτική +διαφορά. Και δεν απαιτεί περιορισμούς στην ελευθερία των συνηθισμένων +χρηστών.

+

+ Ωστόσο, η επιβολή μιας τιμής σε κάτι που διαφορετικά θα ήταν δωρεάν, +αποτελεί μια ποιοτική αλλαγή. Μια κεντρικώς επιβαλλόμενη προμήθεια για τη +διανομή του λογισμικού γίνεται ένα ισχυρό αντικίνητρο.

+

+ Επιπλέον, η κεντρική παραγωγή, έτσι όπως γίνεται τώρα, είναι +αναποτελεσματική ακόμη και σαν μέσο για τη διανομή αντιγράφων του +λογισμικού. Αυτό το σύστημα προβλέπει την συσκευασία φυσικών δίσκων (ή +ταινιών) σε άχρηστα πακέτα, την αποστολή μεγάλων ποσοτήτων από αυτά +παγκοσμίως, και την αποθήκευσή τους προς πώληση. Αυτό το κόστος +παρουσιάζεται ως κόστος της επιχειρηματικής δραστηριότητας· στην +πραγματικότητα, δεν είναι παρά μέρος της σπατάλης που δημιουργείται από την +ύπαρξη ιδιοκτητών.

+ +

Βλάβη της κοινωνικής συνοχής

+

+ Ας υποθέσουμε ότι τόσο εσείς, όσο και ο γείτονάς σας, βρίσκετε χρήσιμο να +εκτελέσετε ένα πρόγραμμα. Από ηθικό ενδιαφέρον για τον γείτονά σας, θα +πρέπει να νοιώθετε ότι ο κατάλληλος χειρισμός της περίστασης θα δίνει την +δυνατότητα και στους δυο σας να το χρησιμοποιείτε. Μία πρόταση που θα +επιτρέπει μόνο στον έναν από εσάς να χρησιμοποιεί το πρόγραμμα, ενώ +ταυτόχρονα περιορίζει τον άλλον, θα δημιουργούσε διχασμό· δεν θα βρίσκατε +κάτι τέτοιο αποδεκτό ούτε εσείς ούτε ο γείτονάς σας.

+

+ Υπογράφοντας μία τυπική άδεια χρήσης λογισμικού, σημαίνει ότι προδίδετε τον +γείτονά σας: “υπόσχομαι πως θα στερήσω από τον γείτονά μου αυτό το +πρόγραμμα, έτσι ώστε να έχω εγώ ένα αντίγραφο για τον εαυτό μου.” Οι +άνθρωποι που κάνουν τέτοιες επιλογές, αισθάνονται μια εσωτερική ψυχολογική +πίεση να τις δικαιολογήσουν, υποβαθμίζοντας τη σημασία του να βοηθά κανείς +τον γείτονά του—έτσι το κοινό αίσθημα αλληλεγγύης υποφέρει. Αυτή +είναι μια ψυχοκοινωνική ζημιά που συνδέεται με την υλική ζημιά της αποτροπής +της χρήσης του προγράμματος.

+

+ Πολλοί χρήστες αναγνωρίζουν χωρίς να το συνειδητοποιούν, πως είναι λάθος να +αρνούνται το διαμοιρασμό και, έτσι, αποφασίζουν να αγνοούν τις άδειες και +τους νόμους και μοιράζονται ούτως ή άλλως τα προγράμματα. Νοιώθουν, όμως, +συχνά ένοχοι για τη συμπεριφορά τους αυτή. Γνωρίζουν ότι πρέπει να δείξουν +ανυπακοή προς τους νόμους για να είναι καλοί γείτονες και, παρόλα αυτά, +συνεχίζουν να θεωρούν τους νόμους κανονιστικούς κι έτσι συμπεραίνουν ότι το +να είσαι καλός γείτονας (που πράγματι ισχύει γι αυτούς) είναι κακό ή +επαίσχυντο πράγμα. Και αυτό είναι ένα είδος ψυχοκοινωνικής ζημιάς, μόνο που +μπορεί κάποιος να ξεφύγει από αυτό αποφασίζοντας ότι αυτές οι άδειες κι +αυτοί οι νόμοι δεν έχουν ηθική ισχύ.

+

+ Και οι προγραμματιστές υφίστανται ψυχοκοινωνική βλάβη γνωρίζοντας ότι σε +πολλούς χρήστες δεν θα επιτρέπεται να χρησιμοποιήσουν τη δουλειά τους. Αυτό +τους οδηγεί σε μία στάση κυνισμού ή άρνησης. Ένας προγραμματιστής μπορεί να +περιγράφει με ενθουσιώδη τρόπο τη δουλειά του, την οποία βρίσκει τεχνικά +πολύ συναρπαστική· μετά, αν ερωτηθεί “θα επιτραπεί να τη +χρησιμοποιήσω;”, τότε του πέφτουν τα μούτρα και παραδέχεται πως η +απάντηση είναι όχι. Για να αποφύγει να νοιώσει απογοήτευση, είτε θα +αγνοήσει αυτό το γεγονός τις περισσότερες φορές, είτε θα υιοθετήσει μια +κυνική στάση με στόχο την ελαχιστοποίηση της σημασίας του.

+

+ Από την εποχή του Reagan κι έπειτα, η μεγαλύτερη έλλειψη στις Ηνωμένες +Πολιτείες δεν είναι η τεχνολογική καινοτομία, αλλά μάλλον η επιθυμία της +συνεργασίας για το κοινό καλό. Δεν έχει απολύτως καμία έννοια να +ενθαρρύνουμε την πρώτη, εις βάρος της τελευταίας.

+ +

Παρεμπόδιση της παραμετροποιημένης προσαρμογής των προγραμμάτων

+

+ Το δεύτερο επίπεδο υλικής ζημιάς είναι η αδυναμία προσαρμογής των +προγραμμάτων. Η ευκολία προσαρμογής του λογισμικού είναι ένα από τα +μεγαλύτερα πλεονεκτήματά του σε σύγκριση με την παλιά τεχνολογία. Αλλά τα +περισσότερα εμπορικά διαθέσιμα προγράμματα λογισμικού δεν μπορούν να +τροποποιηθούν, ακόμη και μετά την αγορά τους. Σας προσφέρονται για να τα +πάρετε ή να τα αφήσετε, ως έχουν, σαν ένα κλειστό μαύρο κουτί—τελεία +και παύλα.

+

+ Ένα πρόγραμμα που μπορείτε να εκτελέσετε αποτελείται από μία σειρά αριθμών, +των οποίων το νόημα είναι σκοτεινό. Κανένας, ακόμη ούτε και ένας καλός +προγραμματιστής, δεν μπορεί εύκολα να αλλάξει τους αριθμούς αυτούς για να +κάνει το πρόγραμμα να επιτελέσει κάτι διαφορετικό.

+

+ Οι προγραμματιστές συνήθως δουλεύουν με τον “πηγαίο κώδικα” για +ένα πρόγραμμα, ο οποίος είναι γραμμένος σε μια γλώσσα προγραμματισμού σαν +την Fortran ή την C. Χρησιμοποιεί ονόματα για να υποδείξει τα δεδομένα που +χρησιμοποιούνται και τα τμήματα του προγράμματος, και αναπαριστά τις πράξεις +με σύμβολα σαν το ‘+’ για την πρόσθεση και το ‘-’ +για την αφαίρεση. Είναι σχεδιασμένος για να βοηθά τους προγραμματιστές να +διαβάζουν και να αλλάζουν τα προγράμματα. Ακολουθεί ένα παράδειγμα: ένα +πρόγραμμα για τον υπολογισμό της απόστασης ανάμεσα σε δύο σημεία σε ένα +επίπεδο.

+ +
+     float
+     distance (p0, p1)
+          struct point p0, p1;
+     {
+       float xdist = p1.x - p0.x;
+       float ydist = p1.y - p0.y;
+       return sqrt (xdist * xdist + ydist * ydist);
+     }
+
+

+ Το θέμα δεν είναι τι ακριβώς σημαίνει ο πηγαίος κώδικας· το θέμα είναι ότι +μοιάζει με άλγεβρα, κι ένας που γνωρίζει την προγραμματιστική γλώσσα θα βρει +πως έχει νόημα και πως είναι ξεκάθαρη. Κατ' αντιπαράθεση, ακολουθεί το ίδιο +πρόγραμμα σε εκτελέσιμη μορφή, στον υπολογιστή που συνήθως χρησιμοποιούσα +όταν το έγραψα αυτό: +

+ +
+     1314258944      -232267772      -231844864      1634862
+     1411907592      -231844736      2159150         1420296208
+     -234880989      -234879837      -234879966      -232295424
+     1644167167      -3214848        1090581031      1962942495
+     572518958       -803143692      1314803317
+
+ +

+ Ο πηγαίος κώδικας είναι χρήσιμος (τουλάχιστον δυνητικά) σε κάθε χρήστη του +προγράμματος. Στους περισσότερους χρήστες, όμως, δεν επιτρέπεται να έχουν +αντίγραφα του πηγαίου κώδικα. Συνήθως, ο πηγαίος κώδικας ενός ιδιόκτητου +προγράμματος φυλάσσεται μυστικός από τον ιδιοκτήτη, για να μη μπορέσει ποτέ +να μάθει κάποιος άλλος κάτι γι αυτόν. Οι χρήστες λαμβάνουν μόνο τα αρχεία +με τους ακατανόητους αριθμούς, τους οποίους ο υπολογιστής θα εκτελέσει. Αυτό +σημαίνει πως μόνον ο ιδιοκτήτης του προγράμματος μπορεί να αλλάξει το +πρόγραμμα.

+

+ Ένας φίλος μού είπε κάποτε ότι δούλευε σαν προγραμματιστής σε μια τράπεζα +για περίπου έξι μήνες, γράφοντας ένα πρόγραμμα το οποίο έμοιαζε με κάτι που +ήδη υπήρχε στο εμπόριο. Ήταν της άποψης ότι αν μπορούσε να είχε στη διάθεσή +της τον πηγαίο κώδικα εκείνου του εμπορικού προγράμματος, θα μπορούσε εύκολα +να το προσαρμόσει στις δικές τους ανάγκες. Η τράπεζα ήταν πρόθυμη να +πληρώσει για αυτό, αλλά αυτό απλώς δεν επιτρεπόταν—ο πηγαίος κώδικας +ήταν μυστικός. Έτσι, αυτή χρειάστηκε να δουλέψει επί έξι μήνες για να το +φτιάξει, εργασία που προσμετράται στο ΑΕΠ, αλλά η οποία ήταν στην +πραγματικότητα μία σπατάλη.

+

+ Το Εργαστήριο Τεχνητής Νοημοσύνης (AI Lab) του MIT πήρε ως δώρο έναν γραφικό εκτυπωτή από +την Xerox, γύρω στο 1977. Αυτός λειτουργούσε με ελεύθερο λογισμικό στο +οποίο εμείς είχαμε προσθέσει πολλά βολικά χαρακτηριστικά. Για παράδειγμα, +το λογισμικό μπορούσε να ειδοποιεί άμεσα έναν χρήστη ότι η εργασία εκτύπωσης +ολοκληρώθηκε. Όποτε ο εκτυπωτής παρουσίαζε προβλήματα, όπως π.χ. ότι +μπλοκάριζε ή ότι τελείωσε το χαρτί, το λογισμικό ειδοποιούσε άμεσα όλους +τους χρήστες οι οποίοι είχαν ακόμη μη ολοκληρωμένες εκτυπωτικές εργασίες +στην ουρά. Αυτά τα χαρακτηριστικά διευκόλυναν την ομαλή λειτουργία.

+

+ Αργότερα, η Xerox έδωσε στο Εργαστήριο Τεχνητής Νοημοσύνης έναν νεότερο και +ταχύτερο εκτυπωτή, έναν από τους πρώτους εκτυπωτές laser. Η οδήγησή του +γινόταν με ιδιόκτητο λογισμικό που έτρεχε σε ένα ξεχωριστό αποκλειστικό +υπολογιστή, οπότε δεν μπορούσαμε να προσθέτουμε οποιαδήποτε από τα αγαπημένα +μας χαρακτηριστικά. Μπορούσαμε να τον ρυθμίσουμε να βγάζει μια ειδοποίηση +όταν μια εργασία εκτύπωσης στέλνονταν στον αποκλειστικό υπολογιστή, αλλά όχι +και όταν η εργασία πραγματικά ολοκληρώνονταν (και η καθυστέρηση ήταν συνήθως +σημαντική). Δεν υπήρχε τρόπος να μάθουμε πότε η εργασία είχε πραγματικά +εκτυπωθεί· μπορούσες μόνο να μαντέψεις. Και δεν ενημερώνονταν κανείς όταν +υπήρχε ένα μπλοκάρισμα του χαρτιού κι έτσι μπορούσε να περάσει μέχρι και μια +ώρα χωρίς να επιδιορθωθεί.

+

+ Οι προγραμματιστές συστημάτων στο Εργαστήριο Τεχνητής Νοημοσύνης ήταν ικανοί +να διορθώσουν τέτοια προβλήματα, πιθανόν εξίσου ικανοί όσο και οι αρχικοί +δημιουργοί του προγράμματος. Η Xerox δεν ενδιαφέρονταν να τα φτιάξει, κι +επέλεξε να μας εμποδίσει, οπότε αναγκαστήκαμε να αποδεχθούμε τα προβλήματα. +Δεν διορθώθηκαν ποτέ.

+

+ Οι περισσότεροι καλοί προγραμματιστές έχουν βιώσει αυτή την απογοήτευση. Η +τράπεζα ήταν σε θέση να λύσει το πρόβλημα γράφοντας ένα νέο πρόγραμμα από +την αρχή, αλλά ένας τυπικός μέσος χρήστης, ανεξάρτητα από το πόσο ικανός +είναι, δεν μπορεί παρά μόνο να τα παρατήσει.

+

+ Το να τα παρατάει κανείς προκαλεί ψυχοκοινωνική ζημιά—στην +αυτοπεποίθηση. Είναι αποθαρρυντικό να ζεις σε ένα σπίτι όπου δεν μπορείς να +κάνεις ανακατατάξεις για να το προσαρμόσεις στις ανάγκες σου. Αυτό οδηγεί +σε αισθήματα παραίτησης και αποκαρδίωσης, τα οποία μπορεί να εξαπλωθούν και +σε άλλες πλευρές της ζωής. Οι άνθρωποι που νοιώθουν έτσι είναι +δυστυχισμένοι και δεν μπορούν να κάνουν καλή δουλειά.

+

+ Φανταστείτε πως θα ήταν αν οι συνταγές φυλάσσονταν με τον ίδιο ζηλότυπο +τρόπο σαν το λογισμικό. Θα μπορούσατε να ρωτήσετε, “Πως μπορώ να +αλλάξω αυτή τη συνταγή για να αποκλείσω το αλάτι;” και ο μέγας σεφ θα +απαντούσε, “Πως τολμάς να προσβάλλεις τη συνταγή μου, το πνευματικό +παιδί του μυαλού και του ουρανίσκου μου, προσπαθώντας να την παραποιήσεις; +Δεν διαθέτεις την κρίση για να αλλάξεις τη συνταγή μου και να την κάνεις να +δουλεύει σωστά!”

+

+ “Μα ο γιατρός μου λέει ότι υποτίθεται πως δεν κάνει να τρώω αλάτι! Τι +μπορώ να κάνω; Μπορείς να μου αποκλείσεις το αλάτι;”

+

+ “Θα το έκανα μετά χαράς αυτό· η προμήθειά μου είναι μόνον +$50,000.” Αφού ο ιδιοκτήτης έχει το μονοπώλιο επί των αλλαγών, οι +προμήθειες τείνουν να είναι παχυλές. “Εν πάση περιπτώσει, αυτή τη +στιγμή δεν έχω χρόνο. Είμαι απασχολημένος με μία παραγγελία για τον +σχεδιασμό μιας νέας συνταγής για μπισκότα πλοίου, για το Γενικό Επιτελείο +Ναυτικού. Μπορεί να τα καταφέρω να ασχοληθώ με σένα σε περίπου δύο +χρόνια.”

+ +

Παρεμπόδιση της ανάπτυξης λογισμικού

+

+ Το τρίτο επίπεδο υλικής ζημιάς αφορά την ανάπτυξη λογισμικού. Η ανάπτυξη +λογισμικού ήταν συνήθως μία εξελικτική διαδικασία, όπου ένα άτομο θα έπαιρνε +ένα ήδη υπάρχον πρόγραμμα και θα ξαναέγραφε κάποια τμήματά του για να +προσθέσει ένα νέο χαρακτηριστικό και, κατόπιν, κάποιος άλλος θα ξαναέγραφε +κάποια άλλα τμήματα για να προσθέσει άλλο ένα χαρακτηριστικό· σε μερικές +περιπτώσεις, αυτό συνέχιζε επί είκοσι χρόνια. Στο εντωμεταξύ, κάποια μέρη +του προγράμματος θα “κανιβαλίζονταν” για να σχηματίσουν την +αρχή άλλων προγραμμάτων.

+

+ Η ύπαρξη ιδιοκτητών εμποδίζει αυτό το είδος εξέλιξης, καθιστώντας απαραίτητο +να ξεκινά κανείς από την αρχή όταν αναπτύσσει ένα πρόγραμμα. Εμποδίζει, +επίσης, και τους νέους επαγγελματίες να μελετούν τα υπάρχοντα προγράμματα +για να μάθουν χρήσιμες τεχνικές ή, ακόμη, και το πως μπορούν να δομηθούν τα +μεγάλα προγράμματα.

+

+ Οι ιδιοκτήτες εμποδίζουν, επίσης, και την εκπαίδευση. Συνάντησα πολύ +έξυπνους φοιτητές στην πληροφορική, οι οποίοι δεν είχαν δει ποτέ τον κώδικα +ενός μεγάλου προγράμματος. Μπορεί να είναι καλοί στη συγγραφή μικρών +προγραμμάτων, αλλά δεν μπορούν ούτε καν ν' αρχίσουν να μαθαίνουν τις +διαφορετικές ικανότητες για τη συγγραφή μεγάλων προγραμμάτων, αν δεν μπορούν +να δούνε πως το κατόρθωσαν οι άλλοι.

+

+ Σε οποιοδήποτε διανοητικό πεδίο, μπορεί κάποιος να φτάσει σε ανώτερα ύψη +πατώντας πάνω στους ώμους των άλλων. Αυτό, όμως δεν επιτρέπεται πλέον, +γενικά, στο πεδίο του λογισμικού—μπορείς να βασισθείς μόνο στους ώμους +των άλλων ανθρώπων μέσα στην ίδια σου την εταιρεία.

+

+ Η ψυχοκοινωνική ζημιά που συνδέεται με αυτό, αφορά το πνεύμα της +επιστημονικής συνεργασίας, το οποίο ήταν κάποτε τόσο ισχυρό που οι +επιστήμονες θα συνεργαζόταν μεταξύ τους ακόμη κι αν οι χώρες τους είχαν +εμπλακεί σε πόλεμο. Με αυτό το πνεύμα, οι Ιάπωνες ωκεανογράφοι που +εγκατέλειψαν το εργαστήριό τους σ' ένα νησί στον Ειρηνικό, είχαν διαφυλάξει +προσεκτικά τη δουλειά τους για να περιέλθει στους εισβάλλοντες Αμερικανούς +πεζοναύτες, και είχαν αφήσει και ένα σημείωμα ζητώντας τους να το φροντίσουν +καλά.

+

+ Η διαμάχη για το κέρδος κατέστρεψε αυτό που ακόμη και οι διεθνής διαμάχη +είχε περισώσει. Στις μέρες μας οι επιστήμονες, σε πολλά πεδία, δεν +δημοσιεύουν αρκετά στοιχεία στις ανακοινώσεις τους για να επιτρέψουν στους +άλλους να μπορούν να επαναλάβουν το πείραμα. Δημοσιεύουν μόνον όσα αρκούν +για να προκαλέσουν θαυμασμό στους αναγνώστες για το πόσο πολλά πράγματα +κατάφεραν να κάνουν. Αυτό αληθεύει σίγουρα για την επιστήμη των +υπολογιστών, όπου ο πηγαίος κώδικας των προγραμμάτων στα οποία γίνεται +αναφορά φυλάσσεται συνήθως μυστικός.

+ +

Δεν έχει σημασία πως περιορίζεται ο διαμοιρασμός

+

+ Συζήτησα μέχρι τώρα τα αποτελέσματα της παρεμπόδισης των ανθρώπων στο να +αντιγράφουν, να αλλάζουν και να φτιάχνουν ένα πρόγραμμα. Δεν διευκρίνισα +πως ακριβώς γίνεται αυτή η παρεμπόδιση, επειδή αυτό δεν επηρεάζει το +συμπέρασμα. Είτε γίνεται με προστασία κατά της αντιγραφής, ή με πνευματικά +διακιώματα, ή με άδειες, ή με κρυπτογράφηση, ή με κάρτες ROM, ή με σειριακούς αριθμούς στο υλικό, αν +αυτό πετυχαίνει την παρεμπόδιση της χρήσης, τότε προκαλεί ζημιά.

+

+ Οι χρήστες θεωρούν μερικές από αυτές τις μεθόδους πιο αποκρουστικές από +άλλες. Κατά τη γνώμη μου, οι πιο μισητές είναι εκείνες που πετυχαίνουν τον +σκοπό τους.

+ +

Το λογισμικό πρέπει να είναι ελεύθερο

+

+ Έδειξα πως η ιδιοκτησία ενός προγράμματος—η δύναμη περιορισμού των +τροποποιήσεων ή της αντιγραφής του—είναι παρεμποδιστική. Τα αρνητικά +της αποτελέσματα είναι διάχυτα και σημαντικά. Αυτό συνεπάγεται ότι η +κοινωνία δεν πρέπει να έχει ιδιοκτήτες για τα προγράμματα.

+

+ Ένας άλλος τρόπος για να το καταλάβουμε αυτό είναι ότι αυτό που χρειάζεται η +κοινωνία είναι ελεύθερο λογισμικό, και το ιδιόκτητο λογισμικό δεν είναι παρά +ένα φτωχό υποκατάστατο. Η ενθάρρυνση του υποκατάστατου δεν είναι ένας +λογικός τρόπος για να έχουμε αυτό που θέλουμε.

+

+ Ο Václav Havel μας συμβούλευσε να “εργαζόμαστε για κάτι επειδή είναι +καλό, και όχι απλώς επειδή έχει κάποιες πιθανότητες να πετύχει.” Μία +επιχείρηση που φτιάχνει ιδιόκτητο λογισμικό, έχει κάποιες πιθανότητες +επιτυχίας από την στενή δική της σκοπιά, αλλά αυτό δεν είναι εκείνο που +είναι καλό για την κοινωνία.

+ +

Γιατί οι άνθρωποι θα αναπτύσσουν λογισμικό

+

+ Αν εξαλείψουμε τα πνευματικά δικαιώματα ως ένα μέσο ενθάρρυνσης των ανθρώπων +για να αναπτύσσουν λογισμικό, στην αρχή θα αναπτύσσεται λιγότερο λογισμικό, +αλλά αυτό το λογισμικό θα είναι περισσότερο χρήσιμο. Δεν είναι σαφές αν η +συνολική παραγόμενη ικανοποίηση των χρηστών θα είναι μικρότερη· αν όμως +είναι, ή αν, τέλος πάντων, θέλουμε να την αυξήσουμε, υπάρχουν άλλοι τρόποι +για να ενθαρρύνουμε την ανάπτυξη, ακριβώς κατά τον ίδιο τρόπο που υπάρχουν +κι άλλοι τρόποι πέρα από την έγερση σταθμών διοδίων για την χρηματοδότηση +των δρόμων. Πριν μιλήσω για το πως μπορεί να γίνει αυτό, θα ήθελα πρώτα να +θέσω υπό συζήτηση το πόση τεχνητή ενθάρρυνση χρειάζεται στ' αλήθεια.

+ +

Ο προγραμματισμός είναι διασκέδαση

+

+ Υπάρχουν μερικά είδη δουλειάς όπου λίγοι θα μπούνε εκτός για τα λεφτά· η +κατασκευή δρόμων για παράδειγμα. Υπάρχουν άλλα πεδία μελέτης και τέχνης από +τα οποία υπάρχουν μικρές πιθανότητες να γίνει κανείς πλούσιος, στα οποία ο +κόσμος μπαίνει για τη γοητεία τους ή για την εκλαμβανόμενη αξία που έχουν +για την κοινωνία. Παραδείγματα περιλαμβάνουν τη μαθηματική λογική, την +κλασσική μουσική και την αρχαιολογία· και την πολιτική οργάνωση των +εργαζομένων. Οι άνθρωποι ανταγωνίζονται, πιο πολύ με λύπη παρά με πικρία, +για τις λίγες εκατοντάδες διαθέσιμες θέσεις, καμία εκ των οποίων δεν +χρηματοδοτείται ικανοποιητικά. Μπορεί ακόμη και να πληρώσουν για μία +πιθανότητα να δουλέψουν σε αυτό τον χώρο, αν μπορούν να το αντέξουν.

+

+ Ένα τέτοιο πεδίο μπορεί να μετατραπεί, εν μία νυκτί, αν αρχίσει να προσφέρει +τη δυνατότητα πλουτισμού. Όταν ένας εργαζόμενος γίνει πλούσιος, και οι +άλλοι ζητούν την ίδια ευκαιρία. Σύντομα, μπορεί όλοι να ζητούν μεγαλύτερα +χρηματικά ποσά για να κάνουν εκείνο που, συνήθιζαν να κάνουν από +ευχαρίστηση. Όταν περάσουν ακόμη λίγα χρόνια, όλοι θα κοροϊδεύουν την ιδέα +ότι θα μπορούσε ποτέ κανείς να κάνει δουλειά σε αυτό το πεδίο χωρίς παχυλές +χρηματικές αμοιβές. Θα συμβουλεύουν τους ανθρώπους που είναι υπεύθυνοι για +τον κοινωνικό σχεδιασμό να εξασφαλίσουν ότι αυτές οι αμοιβές είναι εφικτές, +εφαρμόζοντας όποια ειδικά προνόμια, δύναμη και μονοπώλια απαιτούνται για να +επιτευχθεί αυτό.

+

+ Αυτή η αλλαγή συνέβη στο πεδίο του προγραμματισμού υπολογιστών κατά τη +δεκαετία του 1980. Στη δεκαετία του 1970, υπήρχαν ήδη άρθρα για τον +“εθισμό στους υπολογιστές”: οι χρήστες ήταν “συνεχώς +συνδεδεμένοι” και είχαν αναπτύξει συνήθειες +εκατοντάδων-δολαρίων-ανά-εβδομάδα. Έγινε γενικά αντιληπτό ότι στους +ανθρώπους άρεσε ο προγραμματισμός αρκετά συχνά ώστε να διαλύσουν το γάμο +τους. Σήμερα, είναι γενική αντίληψη ότι κανένας δεν θα προγραμμάτιζε, παρά +μόνον για μια υψηλή αμοιβή. Οι άνθρωποι ξέχασαν αυτό που ήξεραν τότε, παλιά.

+

+ Αυτό που είναι όντως αλήθεια σε μια δεδομένη χρονική στιγμή, ότι οι +περισσότεροι άνθρωποι θα δουλέψουν σε ένα συγκεκριμένο πεδίο μόνον για μία +υψηλή αμοιβή, δεν είναι απαραίτητο να παραμένει πάντα αληθές. Η δυναμική +της αλλαγής μπορεί να κινηθεί και αντίστροφα, εάν η κοινωνία προσφέρει μία +ώθηση. Αν αφαιρέσουμε τη δυνατότητα μεγάλου πλουτισμού, τότε, μετά από +λίγο, όταν οι άνθρωποι θα έχουν επαναπροσαρμόσει τη στάση τους, θα είναι και +πάλι πρόθυμοι να δουλέψουν στο πεδίο αυτό για τη χαρά της εκπλήρωσης.

+

+ Το ερώτημα “Πως μπορούμε να αμοίβουμε τους προγραμματιστές;” +γίνεται ευκολότερο όταν συνειδοποιήσουμε ότι δεν τίθεται θέμα να τους +πληρώσουμε μία ολόκληρη περιουσία. Είναι πιο εύκολο να τους εξασφαλίσουμε τα +προς το ζήν.

+ +

Χρηματοδότηση του ελεύθερου λογισμικού

+

+ Οι οργανισμοί που αμείβουν τους προγραμματιστές δεν χρειάζεται να είναι +οίκοι παραγωγής λογισμικού. Υπάρχουν ήδη πολλοί άλλοι οργανισμοί που +μπορούν να το κάνουν αυτό.

+

+ Οι κατασκευαστές υλισμικού το θεωρούν βασικό να υποστηρίζουν την ανάπτυξη +λογισμικού, έστω κι αν δεν μπορούν να ελέγχουν τη χρήση του. Το 1970, τα +περισσότερα από τα προγράμματά τους ήταν ελεύθερα, διότι δεν ελάμβαναν υπ' +όψη τους να τα περιορίσουν. Σήμερα, η αυξανόμενη προθυμία τους να +συνενώνονται σε κοινοπραξίες, δείχνει την συνειδητοποίησή τους ότι η κατοχή +του λογισμικού δεν αντιπροσωπεύει κάτι πραγματικά σημαντικό γι' αυτούς.

+

+ Τα πανεπιστήμια διοργανώνουν πολλά έργα προγραμματισμού. Στη σημερινή +εποχή, συχνά πωλούν τα αποτελέσματα, αλλά κατά τη δεκαετία του 1970 δεν το +έκαναν. Υπάρχει καμιά αμφιβολία ότι τα πανεπιστήμια θα ανέπτυσσαν ελεύθερο +λογισμικό αν δεν δεν τους επιτρέπονταν να πωλούν λογισμικό; Αυτά τα έργα θα +μπορούσαν να υποστηριχθούν από τις ίδιες κρατικές συμβάσεις και επιδοτήσεις +που, τώρα, στηρίζουν την ανάπτυξη του ιδιόκτητου λογισμικού.

+

+ Είναι συνηθισμένο σήμερα για τους πανεπιστημιακούς ερευνητές να παίρνουν +υποτροφίες για την ανάπτυξη ενός συστήματος, να το αναπτύσσουν μέχρι το +σημείο της σχεδόν πλήρους ολοκλήρωσης και να το αποκαλούν +“ολοκληρωμένο”, και, στη συνέχεια, να ιδρύουν εταιρείες όπου +πραγματικά ολοκληρώνουν το έργο και το καθιστούν χρησιμοποιήσιμο. Ενίοτε, +αποκαλούν την μη ολοκληρωμένη έκδοση “δωρεάν”· αν είναι εντελώς +διεφθαρμένοι, παίρνουν, αντιθέτως, μία άδεια αποκλειστικότητας από το +πανεπιστήμιο. Αυτό δεν αποτελεί μυστικό· το παραδέχονται ανοικτά όλοι οι +εμπλεκόμενοι. Κι όμως, αν οι ερευνητές δεν είχαν εκτεθεί στον πειρασμό να +κάνουν αυτά τα πράγματα, τότε θα συνέχιζαν ακόμη να κάνουν την έρευνά τους.

+

+ Οι προγραμματιστές που γράφουν ελεύθερο λογισμικό μπορούν να βιοπορισθούν +πουλώντας υπηρεσίες σχετικές με το λογισμικό. Έχω προσληφθεί για να +προσαρμόσω το GNU C μεταγλωττιστή σ' ένα νέο +υλικό, και για να φτιάξω επεκτάσεις της διεπαφής χρήστη για το GNU Emacs. (Προσφέρω στο κοινό αυτές τις +βελτιώσεις, όταν τελειώνουν.) Διδάσκω επίσης σε τάξεις, για το οποίο +αμείβομαι.

+

+ Δεν είμαι ο μόνος που δουλεύω με αυτόν τον τρόπο· υπάρχει τώρα μία +πετυχημένη, μεγεθυνόμενη επιχείρηση που δουλεύει μόνο με αυτό τον τρόπο. +Υπάρχουν επίσης πολλές άλλες εταιρείες που παρέχουν εμπορική υποστήριξη στο +ελεύθερο λογισμικό του συστήματος GNU. Αυτή είναι η απαρχή της βιομηχανίας +υποστήριξης του ανεξάρτητου λογισμικού—μία βιομηχανία που θα μπορούσε +να γίνει πολύ μεγάλη αν κυριαρχήσει το ελεύθερο λογισμικό. Προσφέρει στους +χρήστες μια επιλογή που είναι, εν γένει, μη διαθέσιμη με το ιδιόκτητο +λογισμικό, εκτός στους πολύ πλούσιους,

+

+ Νέοι οργανισμοί σαν το Ίδρυμα Ελεύθερου +Λογισμικού μπορούν επίσης να χρηματοδοτήσουν προγραμματιστές. Τα +περισσότερα κεφάλαια του Ιδρύματος προέρχονται από χρήστες που αγοράζουν +ταινίες μέσω του ταχυδρομείου. Το λογισμικό σε ταινίες είναι ελεύθερο, +πράγμα που σημαίνει ότι ο κάθε χρήστης έχει την ελευθερία να το αντιγράφει, +να το αλλάζει, αλλά παρόλα ταύτα, πολλοί πληρώνουν για να πάρουν αντίτυπα. +(Να θυμάστε ότι ο όρος “ελεύθερο λογισμικό” αναφέρεται στην +έννοια της ελευθερίας και όχι στην τιμή.) Μερικοί χρήστες που έχουν ήδη ένα +αντίγραφο, παραγγέλλουν ταινίες σαν έναν τρόπο για να κάνουν μια συνεισφορά +που αισθάνονται πως αξίζει. Το Ίδρυμα δέχεται επίσης και μεγάλες χορηγίες +από κατασκευαστές υπολογιστών.

+

+ Το Ίδρυμα Ελεύθερου Λογισμικού είναι ένας μη-κερδοσκοπικός οργανισμός και τα +έσοδά του δαπανώνται για τη μίσθωση όσο το δυνατόν περισσότερων +προγραμματιστών. Αν είχε στηθεί ως επιχείρηση, διανέμοντας το ίδιο ελεύθερο +λογισμικό προς το κοινό, έναντι του ίδιου τιμήματος, θα απέδιδε τώρα ένα +πολύ καλό επίπεδο διαβίωσης στον ιδρυτή του.

+

+ Επειδή το Ίδρυμα είναι ένας μη-κερδοσκοπικός οργανισμός, οι προγραμματιστές +συνήθως εργάζονται για το Ίδρυμα έναντι της μισής αμοιβής από εκείνη που θα +κέρδιζαν αν εργαζόταν κάπου αλλού. Αλλά το κάνουν αυτό διότι είμαστε +ελεύθεροι από γραφειοκρατία, και διότι νοιώθουν ικανοποίηση ξέροντας ότι η +δουλειά τους δεν θα παρεμποδισθεί από τη χρήση. Πάνω από όλα, το κάνουν +αυτό διότι ο προγραμματισμός είναι διασκέδαση. Επιπρόσθετα, εθελοντές έχουν +γράψει πολλά προγράμματα για εμάς. (Ακόμη και συγγραφείς τεχνικών δοκιμίων +έχουν αρχίσει να προσφέρονται ως εθελοντές.)

+

+ Αυτό επιβεβαιώνει ότι ο προγραμματισμός είναι ανάμεσα στα πιο γοητευτικά +πεδία, μαζί με τη μουσική και την τέχνη. Δεν χρειάζεται να φοβόμαστε ότι +κανένας δεν θα θέλει να προγραμματίσει.

+ +

Τι οφείλουν οι χρήστες προς τους προγραμματιστές;

+

+ Υπάρχει καλός λόγος για τους χρήστες του λογισμικού να νοιώθουν μια ηθική +υποχρέωση να συνεισφέρουν στη στήριξή του. Οι προγραμματιστές ελεύθερου +λογισμικού συνεισφέρουν στις καθημερινές δραστηριότητες των χρηστών, οπότε +είναι δίκαιο, αλλά και μέσα στο μακροπρόθεσμο συμφέρον των χρηστών, να τους +δώσουν χρήματα για να συνεχίσουν.

+

+ Από την άλλη, αυτό δεν ισχύει για τους προγραμματιστές ιδιόκτητου +λογισμικού, αφού ο παρεμποδισμός αξίζει την τιμωρία, παρά την επιβράβευση.

+

+ Έχουμε, λοιπόν, ένα παράδοξο: ο προγραμματιστής χρήσιμου λογισμικού έχει +δικαίωμα να λάβει την υποστήριξη των χρηστών, αλλά η οποιαδήποτε προσπάθεια +μετατροπής αυτής της ηθικής υποχρέωσης σε ένα προαπαιτούμενο, καταστρέφει τη +βάση της ίδιας της υποχρέωσης. Ένας προγραμματιστής μπορεί είτε να αξίζει +μία επιβράβευση, είτε να τη ζητήσει, αλλά όχι και τα δύο.

+

+ Πιστεύω ότι ένας ηθικός προγραμματιστής που βρίσκεται αντιμέτωπος με αυτό το +παράδοξο, πρέπει να ενεργεί με τρόπο που να αξίζει την επιβράβευση, αλλά θα +πρέπει, επίσης, να ζητά ένθερμα την υποστήριξη των χρηστών υπό μορφή +εθελοντικών δωρεών. Τελικά, οι χρήστες θα μάθουν να στηρίζουν τους +προγραμματιστές χωρίς εξαναγκασμό, ακριβώς όπως έμαθαν να υποστηρίζουν το +δημόσιο ραδιόφωνο και τους δημόσιους τηλεοπτικούς σταθμούς.

+ +

Τι είναι η παραγωγικότητα του λογισμικού;

+

+ Αν το λογισμικό ήταν ελεύθερο, και πάλι θα υπήρχαν προγραμματιστές, αλλά, +ίσως, λιγότεροι από αυτούς. Θα ήταν αυτό κάτι κακό για την κοινωνία;

+

+ Όχι απαραίτητα. Σήμερα, τα αναπτυγμένα έθνη έχουν λιγότερους γεωργούς απ' +όσους είχαν το 1900, αλλά αυτό δεν το θεωρούμε κακό για την κοινωνία, διότι +αυτοί οι λιγότεροι παράγουν περισσότερη τροφή για τους καταναλωτές από όση +κατάφερναν να παράγουν οι περισσότεροι. Το αποκαλούμε αυτό αυξημένη +παραγωγικότητα. Το ελεύθερο λογισμικό θα χρειαζόταν πολύ λιγότερους +προγραμματιστές για να ικανοποιήσει τη ζήτηση, λόγω της αυξημένης +παραγωγικότητας του λογισμικού σε όλα τα επίπεδα:

+ + + +

+ Εκείνοι που αντιτίθενται στη συνεργασία ισχυριζόμενοι ότι αυτό θα κατέληγε +στην απασχόληση λιγότερων προγραμματιστών, είναι ουσιαστικά αντίθετοι στην +αυξημένη παραγωγικότητα. Και όμως, αυτοί οι άνθρωποι δέχονται συνήθως τη +γενικώς διαδεδομένη άποψη ότι η βιομηχανία λογισμικού χρειάζεται μια +αυξημένη παραγωγικότητα. Πώς γίνεται αυτό;

+

+ Η “παραφωφικότητα του λογισμικού” μπορεί να σημαίνει δύο +διαφορετικά πράγματα: την συνολική παραγωγικότητα όλης της ανάπτυξης +λογισμικού, ή την παραγωγικότητα των μεμονωμένων έργων. Η συνολική +παραγωγικότητα είναι εκείνη που η κοινωνία θα ήθελε να βελτιώσει και ο πιο +άμεσος τρόπος για να το πετύχει αυτό είναι η εξάλειψη των τεχνητών εμποδίων +για τη συνεργασία, τα οποία τη μειώνουν. Αλλά οι ερευνητές που μελετούν +αυτό το πεδίο της “παραγωγικότητας του λογισμικού” εστιάζονται +μόνο στη δεύτερη, περιορισμένη, έννοια του όρου, όπου η βελτίωση απαιτεί +δύσκολες τεχνικές προόδους.

+ +

Είναι ο ανταγωνισμός αναπόφευκτος;

+

+ Είναι αναπόφευκτο ότι οι άνθρωποι θα προσπαθούν να ανταγωνίζονται, για να +ξεπεράσουν τους αντιπάλους τους στην κοινωνία; Ίσως ναι. Ο ανταγωνισμός, +όμως, αυτός καθαυτός, δεν είναι κακός· το βλαβερό πράγμα είναι η +μάχη.

+

+ Υπάρχουν πολλοί τρόποι να ανταγωνίζεται κανείς. Ο ανταγωνισμός μπορεί να +συνίσταται στο να προσπαθούμε να καταφέρουμε ακόμη περισσότερα, να +ξεπεράσουμε αυτό που άλλοι έχουν κάνει. Για παράδειγμα, στις παλιές μέρες, +υπήρχε ανταγωνισμός ανάμεσα στους μάγους του +προγραμματισμού—ανταγωνισμός για το ποιος θα μπορούσε να οδηγήσει τον +υπολογιστή να κάνει το πιο αξιοθαύμαστο πράγμα, ή για το ποιος θα έφτιαχνε +το πιο μικρό ή το πιο ταχύ πρόγραμμα για μία δεδομένη δουλειά. Αυτού του +είδους ο ανταγωνισμός μπορεί να αποβεί εις όφελος όλων, εφόσον +διατηρείται το πνεύμα της αθλητικής άμιλλας.

+

+ Ο δημιουργικός ανταγωνισμός επαρκεί για να κάνει τους ανθρώπους να +καταβάλλουν μεγάλες προσπάθειες. Αρκετοί άνθρωποι συναγωνίζονται για το +ποιος θα είναι ο πρώτος που θα έχει επισκεφθεί όλες τις χώρες της γης· +μερικοί ξοδεύουν μέχρι και περιουσίες στην προσπάθειά τους να το πετύχουν. +Δεν χρηματίζουν, όμως, τους καπετάνιους των πλοίων για να ξεφορτώσουν τους +ανταγωνιστές τους σε κάποιο ερημικό νησί. Ικανοποιούνται με το να αφήνουν +τον καλύτερο να κερδίζει.

+

+ Ο ανταγωνισμός μετατρέπεται σε μάχη όταν οι ανταγωνιστές αρχίζουν να +προσπαθούν να εμποδίσουν ο ένας τον άλλον, αντί να προοδεύουν οι ίδιοι +τους—όταν το “Άσε τον καλύτερο να κερδίσει” δίνει τη θέση +του στο “Άσε εμένα να κερδίσω, είτε είμαι ο καλύτερος είτε όχι.” +Το ιδιόκτητο λογισμικό είναι επιβλαβές, όχι γιατί είναι μια μορφή +ανταγωνισμού, αλλά επειδή είναι μια μορφή μάχης ανάμεσα σε πολίτες της +κοινωνίας μας.

+

+ Ο ανταγωνισμός στις επιχειρήσεις δεν σημαίνει απαραίτητα μάχη. Για +παράδειγμα, όταν δύο μανάβικα ανταγωνίζονται, η όλη τους προσπάθεια έγκειται +στη βελτίωση των υπηρεσιών τους, και όχι στο να υποσκάψουν τον αντίπαλο. +Αυτό, όμως, δεν αποδεικνύει κάποια ιδιαίτερη δέσμευση σε μία επιχειρηματική +ηθική· μάλλον, υπάρχει μικρό περιθώριο για μάχες σε αυτό το είδος +επιχείρησης, εκτός από τη φυσική βία. Δεν μοιράζονται, όμως, όλα τα είδη +επιχείρησης αυτό το χαρακτηριστικό. Η παρακράτηση πληροφοριών που θα +μπορούσαν να βοηθήσουν τους πάντες να προοδεύσουν, συνιστά μια μορφή μάχης.

+

+ Η επιχειρηματική ιδεολογία δεν προετοιμάζει τους ανθρώπους να αντισταθούν +στον πειρασμό να μάχονται τον ανταγωνισμό. Μερικές μορφές μάχης έχουν +απαγορευθεί από τους αντιμονοπωλιακούς νόμους, τους νόμους για την αλήθεια +στη διαφήμιση, κ.ο.κ., αλλά, αντί να το γενικεύσουν αυτό σε μία επί της +αρχής απόρριψη του μάχεσθαι, γενικότερα, τα εκτελεστικά στελέχη επινοούν +άλλες μορφές μάχης οι οποίες δεν απαγορεύονται ρητά. Η κοινωνία σπαταλά +τους πόρους της, αφειδώς, στο οικονομικό αντίστοιχο ενός φατριαστικού +εμφύλιου πολέμου.

+ +

“Γιατί δεν μετακομίζεις στη Ρωσία;”

+

+ Στις Ηνωμένες Πολιτείες, οποιοσδήποτε υποστηρικτής κάτι άλλου εκτός από τις +πιο ακραίες μορφές της laissez-faire ιδιοτέλειας, έχει ακούσει συχνά αυτή +την κατηγορία. Για παράδειγμα, αυτό προσάπτεται ενάντια στους υποστηρικτές +ενός εθνικού συστήματος υγείας, σαν εκείνα που συναντά κανείς σε όλες τις +άλλες βιομηχανικές χώρες του ελεύθερου κόσμου. Προσάπτεται ενάντια στους +υποστηρικτές της δημόσιας υποστήριξης για τις τέχνες, η οποία είναι επίσης +πανταχού παρούσα στα ανεπτυγμένα έθνη. Η ιδέα ότι οι πολίτες θα μπορούσαν +να έχουν οποιαδήποτε υποχρέωση έναντι του γενικού καλού ταυτίζεται στην +Αμερική με τον Κομμουνισμό. Αλλά, πόσο όμοιες είναι αυτές οι ιδέες;

+

+ Ο Κομμουνισμός, έτσι όπως εφαρμόσθηκε στην Σοβιετική Ένωση, ήταν ένα σύστημα +κεντρικού ελέγχου όπου όλες οι δραστηριότητες ήταν ρυθμιζόμενες, υποτίθεται +προς χάρη του κοινού καλού, αλλά στην πραγματικότητα προς χάρη των μελών του +Κομμουνιστικού κόμματος. Και όπου κάθε εξοπλισμός με δυνατότητα αντιγραφής +ήταν υπό στενή φύλαξη, για να εμποδίζεται η παράνομη αντιγραφή.

+

+ Το Αμερικανικό σύστημα πνευματικών δικαιωμάτων στο λογισμικό, ασκεί κεντρικό +έλεγχο πάνω στη διανομή ενός προγράμματος και φυλάσσει τις συσκευές +αντιγραφής με αυτόματα σχήματα προστασίας-κατά-της-αντιγραφής, ούτως ώστε να +εμποδίζει την παράνομη αντιγραφή.

+

+ Σε αντίθεση, εγώ εργάζομαι για να φτιάξω ένα σύστημα όπου οι άνθρωποι είναι +ελεύθεροι να αποφασίζουν για τις ενέργειές τους· ειδικότερα, ελεύθεροι να +βοηθούν τους γείτονές τους, κι ελεύθεροι να τροποποιούν και να βελτιώνουν τα +εργαλεία που χρησιμοποιούν στην καθημερινή τους ζωή. Ένα σύστημα βασισμένο +στην εθελοντική συνεργασία και στην αποκέντρωση.

+

+ Έτσι, αν πρέπει να κρίνουμε τις απόψεις ανάλογα με την ομοιότητά τους με τον +Ρωσικό Κομμουνισμό, τότε είναι οι ιδιοκτήτες λογισμικού αυτοί που είναι οι +Κομμουνιστές.

+ +

Το ερώτημα περί των παραδοχών

+

+ Σε αυτό το άρθρο κάνω την παραδοχή ότι ένας χρήστης λογισμικού δεν είναι +λιγότερο σημαντικός από έναν δημιουργό, αλλά ούτε και από τον εργοδότη του +δημιουργού. Με άλλα λόγια, τα συμφέροντά τους και οι ανάγκες τους έχουν το +ίδιο βάρος, όταν πρόκειται να αποφασίσουμε για το ποιος δρόμος δράσης είναι +ο καλύτερος.

+

+ Αυτή η παραδοχή δεν είναι γενικά παραδεκτή. Πολλοί υποστηρίζουν ότι ο +εργοδότης ενός δημιουργού είναι ουσιωδώς πιο σημαντικός από οποιονδήποτε +άλλον. Αυτοί λένε, για παράδειγμα, ότι ο σκοπός της ύπαρξης ιδιοκτητών +λογισμικού είναι για να δώσουμε στον εργοδότη του δημιουργού το πλεονέκτημα +που του αξίζει—ανεξάρτητα από το πως αυτό μπορεί να επηρεάσει την +κοινωνία.

+

+ Δεν έχει νόημα να αποδείξει κανείς, ή να καταρρίψει, αυτές τις παραδοχές. Η +απόδειξη απαιτεί την ύπαρξη κοινών παραδοχών. Οπότε, τα περισσότερα από +αυτά που έχω να πω απευθύνονται σε εκείνους που μοιράζονται από κοινού τις +ίδιες παραδοχές που χρησιμοποιώ, ή τουλάχιστον, ενδιαφέρονται για το ποιες +είναι οι επιπτώσεις τους. Για όσους πιστεύουν πως οι ιδιοκτήτες είναι πιο +σημαντικοί από οποιονδήποτε άλλον, αυτό το άρθρο είναι, απλούστατα, +μη-σχετικό.

+

+ Αλλά γιατί ένας μεγάλος αριθμός Αμερικανών να αποδέχεται μια παραδοχή που +εξυψώνει σε σημασία κάποιους ανθρώπους υπεράνω οποιουδήποτε άλλου; Εν μέρει +λόγω της πεποίθησης ότι αυτή η παραδοχή είναι τμήμα των νομικών παραδόσεων +της Αμερικανικής κοινωνίας. Μερικοί άνθρωποι πιστεύουν πως η αμφισβήτηση +της παραδοχής αυτής ισοδυναμεί με αμφισβήτηση της ίδιας της βάσης της +κοινωνίας.

+

+ Είναι σημαντικό για τους ανθρώπους αυτούς να γνωρίζουν πως αυτή η παραδοχή +δεν αποτελεί τμήμα της νομικής μας παράδοσης. Ποτέ δεν αποτέλεσε.

+

+ Έτσι, το Σύνταγμα λέει ότι ο σκοπός των πνευματικών δικαιωμάτων[1] είναι να “προωθεί την Πρόοδο της +Επιστήμης και των χρήσιμων Τεχνών.” Το Ανώτατο Δικαστήριο γνωμοδότησε +σχετικά με αυτό, δηλώνοντας στη νομική διαμάχη Fox Film εναντίον +Doyal· ότι “Το μοναδικό συμφέρον των Ηνωμένων Πολιτειών και ο +πρωταρχικός σκοπός της παροχής του μονοπωλίου των πνευματικών δικαιωμάτων +έγκειται στα γενικά οφέλη που προσπορίζεται η κοινωνία από τα έργα των +δημιουργών.”

+

+ Δεν απαιτείται να συμφωνούμε με το Σύνταγμα ή με το Ανώτατο Δικαστήριο. +(Έναν καιρό και τα δύο παρέβλεπαν τη δουλεία.) Έτσι οι θέσεις τους δεν +καταρρίπτουν την παραδοχή της ανωτερότητας του ιδιοκτήτη. Αλλά ελπίζω ότι η +επίγνωση πως αυτή είναι μια υπόθεση της ακραίας δεξιάς πτέρυγας παρά μια +παραδοσιακά αναγνωριζόμενη, θα αδυνατίσει την ελκυστικότητά της.

+ +

Συμπέρασμα

+

+ Θα θέλαμε να σκεφτούμε ότι η κοινωνία μας ενθαρρύνει το να βοηθάμε το +γείτονά μας· αλλά κάθε φορά που επιβραβεύουμε κάποιους για τακτικές +παρεμπόδισης, ή τους θαυμάζουμε για τον πλούτο που απέκτησαν με αυτό τον +τρόπο, στέλνουμε το αντίθετο μήνυμα.

+

+ Η συσσώρευση λογισμικού αποτελεί μία μορφή της γενικότερης προθυμίας μας να +αδιαφορούμε για το καλό της κοινωνίας προς όφελος του ατομικού μας κέρδους. +Μπορούμε να διακρίνουμε αυτή την έλλειψη σεβασμού από τον Ronald Reagan στον +Dick Cheney, από την Exxon στην Enron, από τις καταρρέουσες τράπεζες στα +καταρρέοντα σχολεία. Μπορούμε να την μετρήσουμε με το μέγεθος του άστεγου +πληθυσμού και του έγκλειστου στη φυλακή πληθυσμού. Το αντικοινωνικό πνεύμα +τρέφεται από τον εαυτό του, διότι όσο περισσότερο βλέπουμε ότι οι άλλοι +άνθρωποι δεν θα μας βοηθήσουν, τόσο περισσότερο μας μοιάζει περιττό να τους +βοηθήσουμε και εμείς. Οπότε, η κοινωνία παρακμάζει σε μια ζούγκλα.

+

+ Αν δεν θέλουμε να ζούμε σε μια ζούγκλα, πρέπει να αλλάξουμε την στάση μας. +Πρέπει να αρχίσουμε να στέλνουμε το μήνυμα ότι ένας καλός πολίτης είναι +εκείνος που συνεργάζεται όταν χρειάζεται, και όχι εκείνος που είναι +πετυχημένος στο να παίρνει από τους άλλους. Ελπίζω ότι το κίνημα ελεύθερου +λογισμικού θα συνεισφέρει ως προς το εξής: σε τουλάχιστον έναν τομέα, θα +αντικαταστήσουμε τη ζούγκλα με ένα πιο αποδοτικό σύστημα, το οποίο +ενθαρρύνει την εθελοντική συνεργασία και βασίζεται πάνω σε αυτήν.

+ + +

Υποσημειώσεις

+ +
    +
  1. Η λέξη “ελεύθερο” στο “ελεύθερο λογισμικό” +αναφέρεται στην έννοια της ελευθερίας, και όχι στην τιμή· η τιμή που +πληρώνει κανείς για ένα αντίγραφο ενός ελεύθερου προγράμματος μπορεί να +είναι μηδέν, ή μια μικρή τιμή, ή (σπάνια) μια πολύ υψηλή τιμή.
    2. + +
  2. Οι έννοιες της ρύπανσης και της κυκλοφοριακής συμφόρησης δεν αλλοιώνουν αυτό +το συμπέρασμα. Αν επιθυμούμε να κάνουμε την οδήγηση ποιο δαπανηρή για να +αποθαρρύνουμε γενικά την οδήγηση, είναι αντιπαραγωγικό να το κάνουμε με τη +χρήση σταθμών διοδίων, που συνεισφέρουν τόσο στη ρύπανση, όσο και στη +συμφόρηση. Ένας φόρος επί των καυσίμων είναι πολύ καλύτερος. Παρομοίως, η +επιθυμία για βελτίωση της ασφάλειας μέσω του περιορισμού της μέγιστης +ταχύτητας δεν έχει σημασία. Ένας δρόμος με ελεύθερη πρόσβαση βελτιώνει τη +μέση ταχύτητα μέσω της αποφυγής στάσεων και καθυστερήσεων, για οποιοδήποτε +δεδομένο όριο ταχύτητας.
    3. + +
  3. Θα μπορούσε κάποιος να θεωρήσει ένα συγκεκριμένο πρόγραμμα υπολογιστή ως ένα +επιβλαβές πράγμα που δεν θα έπρεπε να είναι καθόλου διαθέσιμο, όπως η βάση +δεδομένων προσωπικών πληροφοριών Lotus Marketplace, που αποσύρθηκε από τη +λιανική λόγω δημόσιας αποδοκιμασίας. Τα περισσότερα από αυτά που λέω δεν +εφαρμόζονται σε αυτή την περίπτωση, αλλά έχει πολύ λίγο νόημα να +επιχειρηματολογούμε για την ύπαρξη ενός ιδιοκτήτη με βάση το σκεπτικό ότι ο +ιδιοκτήτης θα κάνει το πρόγραμμα λιγότερο διαθέσιμο. Ο ιδιοκτήτης δεν θα το +κάνει απολύτως μη διαθέσιμο, όπως θα μπορούσε κάποιος να εύχεται +στην περίπτωση ενός προγράμματος του οποίου η χρήση θεωρείται καταστρεπτική.
    4. +
+ +
+

Αυτό το δοκίμιο δημοσιεύεται στο Free +Software, Free Society: The Selected Essays of Richard +M. Stallman.

+ +
+ + + Σημειώσεις του μεταφραστή: +
    +
  1. “πνευματικά δικαιώματα”: μετάφραση του +πηγαίου όρου “copyright”.
    2. +
+ + + + + + + + + -- cgit v1.2.3