diff options
Diffstat (limited to 'talermerchantdemos/blog/articles/tr/linux-and-gnu.html')
| -rw-r--r-- | talermerchantdemos/blog/articles/tr/linux-and-gnu.html | 140 |
1 files changed, 71 insertions, 69 deletions
diff --git a/talermerchantdemos/blog/articles/tr/linux-and-gnu.html b/talermerchantdemos/blog/articles/tr/linux-and-gnu.html index 7e14b63..5ec1f49 100644 --- a/talermerchantdemos/blog/articles/tr/linux-and-gnu.html +++ b/talermerchantdemos/blog/articles/tr/linux-and-gnu.html @@ -1,10 +1,17 @@ <!--#set var="ENGLISH_PAGE" value="/gnu/linux-and-gnu.en.html" --> -<!--#include virtual="/server/html5-header.tr.html" --> +<!--#include virtual="/server/header.tr.html" --> <!-- Parent-Version: 1.96 --> +<!-- This page is derived from /server/standards/boilerplate.html --> +<!--#set var="TAGS" value="gnulinux" --> +<!--#set var="DISABLE_TOP_ADDENDUM" value="yes" --> <!-- This file is automatically generated by GNUnited Nations! --> <title>Linux ve GNU - GNU Projesi - Özgür Yazılım Vakfı</title> +<style type="text/css" media="print,screen"><!-- +a.ftn { font-size: .94em; } +--> +</style> <meta http-equiv="Keywords" content="GNU, FSF, Özgür Yazılım Vakfı, Linux, Emacs, GCC, Unix, Özgür Yazılım, İşletim Sistemi, GNU Çekirdeği, HURD, GNU HURD, Hurd" /> <meta http-equiv="Description" content="1983 yılından bu yana bilgisayar kullanıcılarının kullandıkları yazılımı @@ -13,20 +20,14 @@ işletim sistemi GNU geliştiriliyor." /> <!--#include virtual="/gnu/po/linux-and-gnu.translist" --> <!--#include virtual="/server/banner.tr.html" --> -<h2 class="c">Linux ve GNU Sistemi</h2> +<!--#include virtual="/gnu/gnu-breadcrumb.tr.html" --> +<!--GNUN: OUT-OF-DATE NOTICE--> +<!--#include virtual="/server/top-addendum.tr.html" --> +<div class="article reduced-width"> +<h2>Linux ve GNU Sistemi</h2> -<address class="byline c">yazan <a href="https://www.stallman.org/">Richard Stallman</a></address> +<address class="byline">yazan <a href="https://www.stallman.org/">Richard Stallman</a></address> -<div class="reduced-width"> -<hr class="no-display" /> -<div class="announcement"> -<p>Daha fazla bilgi için ayrıca bkz. <a -href="/gnu/gnu-linux-faq.html">GNU/Linux SSS</a> ve <a -href="/gnu/why-gnu-linux.html">Neden GNU/Linux?</a></p> -</div> -<hr class="thin" /> - -<div class="article"> <p> Birçok bilgisayar kullanıcısı, fark etmeden her gün <a href="/philosophy/categories.html#TheGNUsystem">GNU sisteminin</a> @@ -36,6 +37,14 @@ kullanıcılarının çoğu temelde <a href="/gnu/gnu-history.html">GNU Projesi</a> tarafından geliştirilen bir GNU sistemi olduğunun <a href="/gnu/gnu-users-never-heard-of-gnu.html">farkında değildir</a>.</p> +<div class="announcement comment" role="complementary"> +<hr class="no-display" /> +<p>Daha fazla bilgi için ayrıca bkz. <a +href="/gnu/gnu-linux-faq.html">GNU/Linux SSS</a> ve <a +href="/gnu/why-gnu-linux.html">Neden GNU/Linux?</a></p> +<hr class="no-display" /> +</div> + <p> Gerçekten bir Linux var ve bu insanlar onu kullanıyorlar ancak bu kullandıkları sistemin sadece bir parçası. Linux çekirdektir: sistemdeki, @@ -109,11 +118,12 @@ olmasının nedeni; GNU Projesi'nin bu amaca sahip olmasıydı. Tam bir özgür sistem oluşturmak için gereken programların bir listesini yaptık ve sistematik olarak listedeki şeyleri yazdık, bulduk veya yazacak kişileri bulduk. Onlar olmadan bir sisteme sahip olamayacağınız için temel ancak can -sıkıcı <a href="#unexciting">(1)</a> bileşenleri yazdık. Sistem -bileşenlerimizden bazıları, programlama araçları, programcılar arasında -kendi başlarına popüler hâle geldi ancak araç olmayan birçok bileşen de -yazdık <a href="#nottools">(2)</a>. Hatta bir satranç oyunu geliştirdik, GNU -Chess, çünkü bütün bir sistem de oyunlara ihtiyaç duyar.</p> +sıkıcı <a class="ftn" href="#unexciting">[1]</a> bileşenleri +yazdık. Sistem bileşenlerimizden bazıları, programlama araçları, +programcılar arasında kendi başlarına popüler hâle geldi ancak araç olmayan +birçok bileşen de yazdık <a class="ftn" +href="#nottools">[2]</a>. Hatta bir satranç oyunu geliştirdik, GNU Chess, +çünkü bütün bir sistem de oyunlara ihtiyaç duyar.</p> <p> 90'lı yılların başlarında, çekirdek dışında tüm sistemi bir araya @@ -128,24 +138,24 @@ olmaktan çok uzaktı.</p> Neyse ki Linux sayesinde Hurd'u beklemek zorunda değildik. Torvalds 1992'de Linux'u yayımladıktan sonra GNU sistemindeki son büyük boşluğu kapatmış oldu. İnsanlar daha sonra <a -href="http://ftp.funet.fi/pub/linux/historical/kernel/old-versions/RELNOTES-0.01">Linux'u +href="https://ftp.funet.fi/pub/linux/historical/kernel/old-versions/RELNOTES-0.01">Linux'u GNU sistemi ile birleştirerek</a> tam bir özgür sistem yapabildiler: Linux'u de içeren bir GNU sistemi sürümü. Başka bir deyişle GNU/Linux sistemi.</p> <p> Birlikte iyi çalışmalarını sağlamak önemsiz bir iş değildi. Bazı GNU -bileşenleri<a href="#somecomponents">(3)</a> Linux ile çalışmak için önemli -değişikliklere ihtiyaç duydu. Tam bir sistemi “hemen -kullanılabilir” bir dağıtım olarak bütünleştirmek de büyük bir -işti. Sistemin nasıl kurulacağı ve önyükleneceği sorununu ele almayı -gerektiriyordu; bu, ele almadığımız bir sorun çünkü henüz o noktaya +bileşenleri <a class="ftn" href="#somecomponents">[3]</a> Linux ile +çalışmak için önemli değişikliklere ihtiyaç duydu. Tam bir sistemi +“hemen kullanılabilir” bir dağıtım olarak bütünleştirmek de +büyük bir işti. Sistemin nasıl kurulacağı ve önyükleneceği sorununu ele +almayı gerektiriyordu; bu, ele almadığımız bir sorun çünkü henüz o noktaya gelmemiştik. Bu nedenle çeşitli sistem dağıtımlarını geliştiren insanlar çok önemli çalışmalar yaptılar. Ancak, doğal olarak, kesinlikle birileri tarafından yapılacak bir işti.</p> <p> GNU Projesi, GNU sisteminin yanı sıra GNU/Linux sistemlerini de -destekliyor. <a href="http://fsf.org/">FSF</a>; Linux ile ilgili +destekliyor. <a href="https://fsf.org/">FSF</a>; Linux ile ilgili eklentilerin GNU C kütüphanesine yeniden yazılmasını finanse etti, böylece şimdi iyi bütünleştiler ve en yeni GNU/Linux sistemleri mevcut kütüphane sürümünü hiçbir değişiklik olmadan kullanıyor. FSF ayrıca Debian @@ -166,9 +176,9 @@ var. FSF, bunlardan birkaçı için bilgisayar olanaklarını desteklemektedir.< ortadan kaldırmakla ilgili değildir. Günümüzde Linux'un normal sürümünde özgür olmayan programlar da bulunmaktadır. Bu programların sistem başladığında G/Ç aygıtlarına yüklenmesi amaçlanmıştır ve uzun sayı serileri -olarak Linux'un "kaynak kodu"na dâhil edilmiştir. Bu nedenle özgür GNU/Linux -dağıtımlarının sürdürülmesi artık <a -href="http://directory.fsf.org/project/linux">Linux'un özgür bir +olarak Linux'un “kaynak kodu”na dâhil edilmiştir. Bu nedenle +özgür GNU/Linux dağıtımlarının sürdürülmesi artık <a +href="https://directory.fsf.org/project/linux">Linux'un özgür bir sürümünün</a> de sürdürülmesini gerektirir.</p> <p>GNU/Linux kullansanız da kullanmasanız da lütfen “Linux” adını @@ -180,10 +190,10 @@ lütfen “GNU/Linux” olarak adlandırın.</p> <p> Daha fazla referans için “GNU/Linux” hakkında bir bağlantı vermek istiyorsanız bu sayfa ve <a -href="/gnu/the-gnu-project.html">http://www.gnu.org/gnu/the-gnu-project.html</a> +href="/gnu/thegnuproject.html">http://www.gnu.org/gnu/the-gnu-project.html</a> iyi seçimlerdir. Eğer Linux'tan, çekirdekten, söz ediyorsanız ve daha fazla referans için bir bağlantı paylaşmak istiyorsanız <a -href="http://foldoc.org/linux">http://foldoc.org/linux</a> kullanışlı bir +href="http://foldoc.org/linux">https://foldoc.org/linux</a> kullanışlı bir URL'dir.</p> <div class="column-limit"></div> @@ -193,9 +203,9 @@ URL'dir.</p> GNU dışında başka bir proje de bağımsız olarak özgür bir Unix benzeri işletim sistemi üretti. Bu sistem BSD olarak bilinir ve UC Berkeley'de geliştirilmiştir. 80'lerde özgür değildi ancak 90'ların başında özgür -oldu. Bugün mevcut özgür bir işletim sistemi<a href="#newersystems">(4)</a> -neredeyse kesinlikle ya GNU sisteminin bir türü ya da bir çeşit BSD -sistemidir.</p> +oldu. Bugün mevcut özgür bir işletim sistemi <a class="ftn" +href="#newersystems">[4]</a> neredeyse kesinlikle ya GNU sisteminin bir türü +ya da bir çeşit BSD sistemidir.</p> <p> İnsanlar bazen BSD'nin de GNU/Linux gibi bir GNU sürümü olup olmadığını @@ -206,49 +216,40 @@ az örtüşmesi vardı. BSD sistemleri günümüzde GNU sistemi ve çeşitlerini bazı BSD programları kullandığı gibi bazı GNU programları da kullanmaktadır; ancak, bütün olarak ele alındığında, ayrı ayrı gelişen iki farklı sistemdir. BSD geliştiricileri bir çekirdek yazmadı ve GNU sistemine -eklemedi ve GNU/BSD gibi bir isim duruma uymayacaktı.<a -href="#gnubsd">(5)</a></p> +eklemedi ve GNU/BSD gibi bir isim duruma uymayacaktı <a class="ftn" +href="#gnubsd">[5]</a>.</p> <div class="column-limit"></div> -<h3 class="footnote">Notlar</h3> +<h3 class="footnote">Dipnotlar</h3> <ol> -<li> -<a id="unexciting"></a>Bu heyecansız ancak gerekli bileşenler GNU assembler -(GAS) ve bağlayıcıyı (GLD), her ikisi de artık <a -href="/software/binutils/">GNU Binutils</a> paketinin bir parçası, <a -href="/software/tar/">GNU tar</a> ve daha pek çok şeyi içerir.</li> - -<li> -<a id="nottools"></a>Örneğin; Bourne Again SHell (BASH), PostScript -yorumlayıcısı <a +<li id="unexciting">Bu heyecansız ancak gerekli bileşenler GNU assembler (GAS) ve bağlayıcıyı +(GLD), her ikisi de artık <a href="/software/binutils/">GNU Binutils</a> +paketinin bir parçası, <a href="/software/tar/">GNU tar</a> ve daha pek çok +şeyi içerir.</li> + +<li id="nottools">Örneğin Bourne Again SHell (BASH), PostScript yorumlayıcısı <a href="/software/ghostscript/ghostscript.html">Ghostscript</a> ve <a href="/software/libc/libc.html">GNU C kütüphanesi</a> programlama aracı değildir. GNUCash, GNOME ve GNU Chess de değildir.</li> -<li> -<a id="somecomponents"></a>Örneğin; <a href="/software/libc/libc.html">GNU C -kütüphanesi</a>.</li> - -<li> -<a id="newersystems"></a>Bu yazıldığından beri neredeyse tamamen özgür bir -Windows benzeri sistem geliştirildi ancak teknik olarak hiç GNU veya Unix -gibi değil, bu yüzden bu hususu gerçekten etkilemiyor. Solaris çekirdeğinin -çoğu özgürleştirildi ancak bunun dışında bir sistem yapmak isterseniz, -çekirdeğin eksik kısımlarını değiştirmenin yanı sıra, GNU veya BSD'ye de -koymanız gerekir.</li> - -<li> -<a id="gnubsd"></a>Öte yandan bu yazının yazılmasından sonraki yıllarda GNU -C Kütüphanesi, GNU sistemini bu çekirdekle birleştirmeyi kolaylaştıran BSD -çekirdeğinin çeşitli sürümlerine taşınmıştır. Tıpkı GNU/Linux'ta olduğu gibi -bunlar aslında GNU'nun çeşitleridir ve bu nedenle mesela sistemin -çekirdeğine bağlı olarak GNU/kFreeBSD ve GNU/kNetBSD olarak -adlandırılır. Tipik masa üstlerindeki sıradan kullanıcılar GNU/Linux ve -GNU/*BSD arasında farkı güçlükle görebilir.</li> - +<li id="somecomponents">Örneğin <a href="/software/libc/libc.html">GNU C kütüphanesi</a>.</li> + +<li id="newersystems">Bu yazı yazıldığından beri neredeyse tamamen özgür bir Windows benzeri +sistem geliştirildi ancak teknik olarak hiç GNU veya Unix gibi değil, bu +yüzden bu hususu gerçekten etkilemiyor. Solaris çekirdeğinin çoğu +özgürleştirildi ancak bunun dışında bir sistem yapmak isterseniz, çekirdeğin +eksik kısımlarını değiştirmenin yanı sıra, GNU veya BSD'ye de koymanız +gerekir.</li> + +<li id="gnubsd">Öte yandan bu yazının yazılmasından sonraki yıllarda GNU C Kütüphanesi, GNU +sistemini bu çekirdekle birleştirmeyi kolaylaştıran BSD çekirdeğinin çeşitli +sürümlerine taşınmıştır. Tıpkı GNU/Linux'ta olduğu gibi bunlar aslında +GNU'nun çeşitleridir ve bu nedenle mesela sistemin çekirdeğine bağlı olarak +GNU/kFreeBSD ve GNU/kNetBSD olarak adlandırılır. Tipik masa üstlerindeki +sıradan kullanıcılar GNU/Linux ve GNU/*BSD arasında farkı güçlükle +görebilir.</li> </ol> </div> -</div> <div class="translators-notes"> @@ -311,7 +312,7 @@ ziyaret edebilirsiniz.</p> There is more detail about copyright years in the GNU Maintainers Information document, www.gnu.org/prep/maintain. --> -<p>Copyright © 1997-2002, 2007, 2014-2017, 2019, 2021 Richard M. Stallman</p> +<p>Copyright © 1997-2002, 2005, 2008, 2019, 2021 Richard Stallman</p> <p>Bu sayfa <a rel="license" href="http://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0/deed.tr">Creative @@ -332,11 +333,12 @@ href="mailto:theflossinformation@gmail.com"><theflossinformation@gmail.com> <p class="unprintable"><!-- timestamp start --> Son Güncelleme: -$Date: 2021/04/10 06:59:59 $ +$Date: 2021/11/02 17:04:13 $ <!-- timestamp end --> </p> </div> </div> +<!-- for class="inner", starts in the banner include --> </body> </html> |