diff options
Diffstat (limited to 'talermerchantdemos/blog/articles/tr/gnu-history.html')
| -rw-r--r-- | talermerchantdemos/blog/articles/tr/gnu-history.html | 217 |
1 files changed, 217 insertions, 0 deletions
diff --git a/talermerchantdemos/blog/articles/tr/gnu-history.html b/talermerchantdemos/blog/articles/tr/gnu-history.html new file mode 100644 index 0000000..8f6a01b --- /dev/null +++ b/talermerchantdemos/blog/articles/tr/gnu-history.html @@ -0,0 +1,217 @@ +<!--#set var="ENGLISH_PAGE" value="/gnu/gnu-history.en.html" --> + +<!--#include virtual="/server/header.tr.html" --> +<!-- Parent-Version: 1.84 --> + +<!-- This file is automatically generated by GNUnited Nations! --> +<title>GNU Sistemi'ne Genel Bakış - GNU Projesi - Özgür Yazılım Vakfı</title> +<meta name="Keywords" content="GNU, GNU Projesi, FSF, Özgür Yazılım, Özgür Yazılım Vakfı, Tarihçe" /> + +<!--#include virtual="/gnu/po/gnu-history.translist" --> +<!--#include virtual="/server/banner.tr.html" --> +<h2>GNU Sistemi'ne Genel Bakış</h2> + +<p> +GNU işletim sistemi, Unix ile ileriye doğru uyumlu tam bir özgür yazılım +sistemidir. GNU, “"GNU's Not Unix" (GNU, Unix Değildir)” +anlamına gelir. <a href="/gnu/pronunciation.html">Sert bir g ile tek +hece</a> olarak telaffuz edilir. <a href="http://www.stallman.org/">Richard +Stallman</a>, Eylül 1983'te GNU Projesi'nin <a +href="/gnu/initial-announcement.html">İlk Duyurusunu</a> yaptı. Mart 1985'te +<a href="/gnu/manifesto.html">GNU Bildirisi</a> adlı daha uzun bir sürüm +yayımlandı. Bazı <a href="/gnu/manifesto.html#translations">diğer +dillere</a> çevrildi.</p> + +<p> +Birkaç gereksinimi karşıladığı için “GNU” adı seçildi; +Birincisi, “"GNU's Not Unix" (GNU, Unix Değildir)” ifadesinin +özyinelemeli bir kısaltmasıydı, ikincisi gerçek bir kelimeydi ve üçüncüsü +söylemek (veya <a +href="http://www.poppyfields.net/poppy/songs/gnu.html">Şarkı Söylemek</a>) +eğlenceliydi.</p> + +<p> +“Free software”deki “free” kelimesi fiyatla değil, +<a href="/philosophy/free-sw.html">özgürlükle</a> ilgilidir <a +href="#tn-1">(1)</a>. GNU yazılımı almak için ücret ödeyebilir veya +ödemezsiniz. Her iki durumda da yazılıma sahip olduğunuzda bunu kullanmak +için dört belirli özgürlüğünüz vardır. Programı dilediğiniz gibi çalıştırma +özgürlüğü; programı kopyalama ve arkadaşlarınıza ve iş arkadaşlarınıza verme +özgürlüğü; kaynak koduna tam erişim sağlayarak programı istediğiniz gibi +değiştirme özgürlüğü; geliştirilmiş bir sürümü dağıtma ve böylece topluluğun +oluşturulmasına yardım etme özgürlüğü. (GNU yazılımını yeniden dağıtırsanız +bir kopyayı aktarmanın fiziksel eylemi için bir ücret talep edebilir veya +kopyaları ücretsiz verebilirsiniz.)</p> + +<p> +GNU sistemini geliştirme projesine “GNU Projesi” denir. GNU +Projesi, 1983 yılında bilişim topluluğunda daha önceki günlerde egemen olan +iş birlikçi ruhu geri getirmenin (özel mülk yazılım sahipleri tarafından iş +birliğinin önüne konulan engelleri kaldırarak bir kez daha iş birliğini +mümkün kılmanın) bir yolu olarak tasarlandı.</p> + +<p> +1971'de Richard Stallman MIT'te kariyerine başladığında sadece <a +href="/philosophy/free-sw.html">özgür yazılım</a> kullanan bir grupta +çalışıyordu. Bilgisayar şirketleri bile çoğu kez özgür yazılım +dağıtıyordu. Programcılar birbirleriyle iş birliği yapmakta özgürdü ve çoğu +zaman da yapıyorlardı.</p> + +<p> +1980'lere gelindiğinde neredeyse tüm yazılımlar <a +href="/philosophy/categories.html#ProprietarySoftware">özel mülktü</a>, yani +kullanıcıların iş birliğini yasaklayan ve engelleyen sahipleri vardı. Bu, +GNU Projesi'ni gerekli kıldı.</p> + +<p> +Her bilgisayar kullanıcısının bir işletim sistemine ihtiyacı vardır; özgür +bir işletim sistemi yoksa özel mülk yazılıma başvurmadan bilgisayar +kullanmaya bile başlayamazsınız. Dolayısıyla özgür yazılım gündemindeki ilk +ögenin açıkça bir işletim sistemi olması gerekiyordu.</p> + +<p> +Genel tasarımı zaten kanıtlanmış ve taşınabilir olduğundan ve uyumluluk Unix +kullanıcılarının Unix'ten GNU'ya geçişini kolaylaştırdığı için işletim +sistemini Unix ile uyumlu hâle getirmeye karar verdik.</p> + +<p> +Unix benzeri bir işletim sistemi bir çekirdek, derleyiciler, düzenleyiciler, +metin biçimlendiricileri, e-posta yazılımı, grafiksel arayüzler, +kütüphaneler, oyunlar ve daha birçok şey içerir. Bu nedenle bütün işletim +sistemini yazmak oldukça kapsamlı bir iştir. Ocak 1984'te başladık. <a +href="http://fsf.org/"> Özgür Yazılım Vakfı</a>, başlangıçta GNU'nun +geliştirilmesine yardımcı olmak için fon toplamak amacıyla Ekim 1985'te +kuruldu.</p> + +<p>1990'a gelindiğinde biri hariç (çekirdek) bütün önemli bileşenleri bulduk +veya yazdık. Daha sonra 1991 yılında Unix benzeri bir çekirdek olan Linux; +Linus Torvalds tarafından 1991 yılında geliştirilmiş ve 1992'de özgür +yazılım yapılmıştır. Linux'u neredeyse eksiksiz GNU sistemiyle birleştirmek, +tam bir işletim sistemi olan GNU/Linux sistemi ile sonuçlandı. Tahminlere +göre on milyonlarca insan sıklıkla <a href="/distros/distros.html">GNU/Linux +dağıtımları</a> yoluyla GNU/Linux sistemleri kullanıyor. Linux'un ana sürümü +artık özgür olmayan aygıt yazılımı “blob'lar”ı içeriyor; özgür +yazılım aktivistleri, artık <a +href="http://directory.fsf.org/project/linux">Linux-libre</a> adı verilen +değiştirilmiş bir Linux sürümünü sürdürmektedir.</p> + +<p> +Ancak GNU Projesi çekirdek işletim sistemiyle sınırlı değildir. Birçok +kullanıcının sahip olmak istediği her türlü yazılımı sağlamayı +amaçlıyoruz. Buna uygulama yazılımları da dâhildir. Özgür yazılım uygulama +programlarının bir kataloğu için <a href="/directory">Özgür Yazılım +Dizini</a>'ne bakabilirsiniz.</p> + +<p> +Ayrıca bilgisayar uzmanı olmayan kullanıcılara da yazılım sağlamak +istiyoruz. Bu nedenle yeni başlayanların GNU sistemini kullanmasına yardımcı +olmak için <a href="http://www.gnome.org/">grafiksel bir masaüstü (GNOME +adlı)</a> de geliştirdik.</p> + +<p>Ayrıca oyunlar ve başka boş zaman araçları sunmak istiyoruz. Pek çok <a +href="http://directory.fsf.org/wiki/Category/Game">özgür oyun</a> +halihazırda mevcut.</p> + +<p> +Özgür yazılım ne kadar ileri gidebilir? <a +href="/philosophy/fighting-software-patents.html">Patent sistemi gibi +yasaların özgür yazılımı yasaklaması</a> dışında herhangi bir sınır +yoktur. Nihai hedef; bilgisayar kullanıcılarının yapmak istediği tüm işleri +yapması için özgür yazılım sağlamak ve böylece özel mülk yazılımı geçmişte +bırakmaktır.</p> + + +<div class="translators-notes"> + +<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't have notes.--> +<p id="tn-1">(1) Türkçe'de Özgür Yazılım çevirisiyle, fiyat ve özgürlük +karmaşasını yaşamamış oluyoruz. Terimin Türkçesi doğrudan özgürlüğe atıfta +bulunuyor, dolayısıyla İngilizce'de açıklama gerektiren ücret-özgürlük +ikiliğini Türkçede açıklamaya gerek kalmıyor.</p></div> +</div> + +<!-- for id="content", starts in the include above --> +<!--#include virtual="/server/footer.tr.html" --> +<div id="footer"> +<div class="unprintable"> + +<p>Lütfen FSF ve GNU ile ilgili sorularınızı <a +href="mailto:gnu@gnu.org"><gnu@gnu.org></a> adresine iletin. FSF ile +iletişim kurmanın <a href="/contact/">başka yolları</a> da vardır. Lütfen +çalışmayan bağlantıları ve başka düzeltmeleri veya önerilerinizi <a +href="mailto:webmasters@gnu.org"><webmasters@gnu.org></a> adresine +gönderin.</p> + +<p> +<!-- TRANSLATORS: Ignore the original text in this paragraph, + replace it with the translation of these two: + + We work hard and do our best to provide accurate, good quality + translations. However, we are not exempt from imperfection. + Please send your comments and general suggestions in this regard + to <a href="mailto:web-translators@gnu.org"> + + <web-translators@gnu.org></a>.</p> + + <p>For information on coordinating and submitting translations of + our web pages, see <a + href="/server/standards/README.translations.html">Translations + README</a>. --> +Çevirilerimizde bulmuş olabileceğiniz hataları, aklınızdaki soru ve +önerilerinizi lütfen <a +href="mailto:web-translators@gnu.org">bize bildirin</a>.</p><p>Bu +yazının çeviri düzenlemesi ve sunuşu ile ilgili bilgi için lütfen <a +href="/server/standards/README.translations.html">Çeviriler BENİOKU</a> +sayfasına bakın. Bu sayfanın ve diğer tüm sayfaların Türkçe çevirileri +gönüllüler tarafından yapılmaktadır; Türkçe niteliği yüksek bir <a +href="/home.html">www.gnu.org</a> için bize yardımcı olmak istiyorsanız, <a +href="https://savannah.gnu.org/projects/www-tr">çalışma sayfamızı</a> +ziyaret edebilirsiniz.</p> +</div> + +<!-- Regarding copyright, in general, standalone pages (as opposed to + files generated as part of manuals) on the GNU web server should + be under CC BY-ND 4.0. Please do NOT change or remove this + without talking with the webmasters or licensing team first. + Please make sure the copyright date is consistent with the + document. For web pages, it is ok to list just the latest year the + document was modified, or published. + + If you wish to list earlier years, that is ok too. + Either "2001, 2002, 2003" or "2001-2003" are ok for specifying + years, as long as each year in the range is in fact a copyrightable + year, i.e., a year in which the document was published (including + being publicly visible on the web or in a revision control system). + + There is more detail about copyright years in the GNU Maintainers + Information document, www.gnu.org/prep/maintain. --> +<p>Copyright © 1996, 1997, 1998, 1999, 2001, 2002, 2003, 2005, 2007, 2009, +2012, 2014, 2017 Free Software Foundation, Inc.</p> + +<p>Bu sayfa <a rel="license" +href="http://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0/deed.tr">Creative +Commons Alıntı-Türetilemez 4.0 Uluslararası Lisansı</a> altında +lisanslanmıştır.</p> + +<!--#include virtual="/server/bottom-notes.tr.html" --> +<div class="translators-credits"> + +<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't want credits.--> +<p><strong>Çeviriye katkıda bulunanlar:</strong></p> +<ul> +<li>The FLOSS Information <a +href="mailto:theflossinformation@gmail.com"><theflossinformation@gmail.com></a>, +2020</li> +</ul></div> + +<p class="unprintable"><!-- timestamp start --> +Son Güncelleme: + +$Date: 2020/04/05 05:30:06 $ + +<!-- timestamp end --> +</p> +</div> +</div> +</body> +</html> |