summaryrefslogtreecommitdiff
path: root/talermerchantdemos/blog/articles/tl/free-sw.html
diff options
context:
space:
mode:
Diffstat (limited to 'talermerchantdemos/blog/articles/tl/free-sw.html')
-rw-r--r--talermerchantdemos/blog/articles/tl/free-sw.html355
1 files changed, 355 insertions, 0 deletions
diff --git a/talermerchantdemos/blog/articles/tl/free-sw.html b/talermerchantdemos/blog/articles/tl/free-sw.html
new file mode 100644
index 0000000..c78d9a6
--- /dev/null
+++ b/talermerchantdemos/blog/articles/tl/free-sw.html
@@ -0,0 +1,355 @@
+<!--#set var="PO_FILE" value=''
+ --><!--#set var="ORIGINAL_FILE" value="/philosophy/free-sw.html"
+ --><!--#set var="DIFF_FILE" value=""
+ --><!--#set var="OUTDATED_SINCE" value="2005-06-19" -->
+<!--#set var="ENGLISH_PAGE" value="/philosophy/free-sw.en.html" -->
+
+<!DOCTYPE html PUBLIC "-//W3C//DTD XHTML 1.0 Strict//EN"
+ "http://www.w3.org/TR/xhtml1/DTD/xhtml1-strict.dtd">
+<html xmlns="http://www.w3.org/1999/xhtml" xml:lang="tl" lang="tl">
+
+<!-- TRANSLATORS: This page was generated locally by GNUN. Please do
+ not update it manually, update the corresponding PO file instead.
+ The PO is archived in trans-coord task #14377 (file: orphan-POs.tar.gz).
+ For more info, contact web-translators@gnu.org. -->
+
+<head>
+<!--#include virtual="/server/head-include-1.html" -->
+<title>Ang Kahulugan ng Free Software – Proyektong GNU – Free Software Foundation</title>
+
+<meta http-equiv="Keywords" content="GNU, FSF, Free Software Foundation, Linux, Emacs, GCC, Unix, Free Software, Operating System, GNU Kernel, HURD, GNU HURD, Hurd" />
+<meta http-equiv="Description" content="Since 1983, developing the free Unix style operating system GNU, so that computer users can have the freedom to share and improve the software they use." />
+
+<!--#include virtual="/philosophy/po/free-sw.translist" -->
+<!--#include virtual="/server/banner.html" -->
+<!--#include virtual="/server/outdated.html" -->
+<h2>Ang Kahulugan ng Free Software</h2>
+
+<blockquote>
+<p>
+Pinananatili namin ang kahulugang ito ng free software o libreng software
+upang malinaw na maipakita kung alin ang wasto para sa isang partikular na
+software program, para maituring itong free software.
+</p>
+</blockquote>
+
+<p>
+Ang “Free software” kung tutuusin ay tungkol sa kalayaan, hindi sa
+presyo. Upang maunawaan ang konsepto, kailangang isipin mo ang “free” o
+“kalayaan” na tulad ng ibig sabihini nito sa “free speech,” o “kalayaan sa
+pamamahayag” at hindi parang “free beer” o “libreng beer”.
+</p>
+
+<p>
+Ang free software kung tutuusin ay ang kalayaan ng isang user o gumagamit na
+paganahin (run), kopyahin (copy), ipamahagi (distribute), pag-aralan
+(study), palitan (change) at pag-igihin (improve) ang software. Mas tiyak,
+tumutukoy ito sa apat na uri ng kalayaan, para sa mga users o gumagamit ng
+software:
+</p>
+
+<ul>
+ <li>Ang kalayaang paganahin (run) ang program, para sa anumang kadahilanan
+(kalayaan 0).</li>
+ <li>Ang kalayaang pag-aralan (study) kung ano ang nagagawa ng program, at iayon
+ito sa iyong mga pangangailangan (kalayaan 1). Kailangan dito ang
+pagkakaroon ng akses sa pinanggalingang code o source code.
+ </li>
+ <li>Ang kalayaang muling maipamahagi (redistribute) ang mga kopya para
+makatulong kayo sa inyong mga kapitbahay (kalayaan 2)
+ </li>
+ <li>Ang kalayaang pag-igihin (improve) pa ang program, at ibigay sa publiko ang
+mga pag-papaiging inyong isinagawa, upang ang buong komunidad ay makinabang
+(kalayaan 3). Kailangan dito ang pagkakaroon ng akses sa pinanggalingang
+code o source code.
+ </li>
+</ul>
+
+<p>Ang isang program ay maituturing na free software kung ang mga gumagamit o
+user ay mayroon nang lahata na apat na kalayaang ito. Kung gayun, kailangang
+malaya kayong nakakapamahagi ng mga kopya, may mga modipikasyon man o wala,
+may bayad man o humihingi ng bayad para sa distribusyon o pamamahagi, para
+sa <a href="#exportcontrol">kahit sino, kahit saan</a>. Ang kalayaang gawin
+ang mga bagay na ito ay nangangahulugan (kabilang na sa iba pang
+bagay-bagay) na hindi mo kailangang humingi o magbayad para magkaroon ng
+permiso o pahintulot.
+</p>
+
+<p>
+Ang kalayaang gumamit ng isang program ay nangangahulugan ng kalayaan para
+sa kahit na anong klaseg tao o organisasyon, na magamit ito sa kahit anong
+sistema ng kompyuter, sa kahit anong uri ng pangkalahatang trabaho, at hindi
+na kailangang pagkatapos na pagkatapos ay makipag-ugnayan pa sa developer o
+anupamang tukoy na entidad.
+</p>
+
+<p>
+Kailangang may kalayaan ka ring makagawa ng mga modipikasyon at gamitin ang
+mga iyon ng pribado para sa sarili mong gawain o kasiyahan, nang hindi na
+kailangang banggitin pang may mga ginawa kang ganoon. Kung ilalathala mo ang
+mga pagbabagong iyong ginawa, hindi ka kailangang magpaalam kahit kaninuman,
+sa kahit na anupamang pamamaraan.
+</p>
+
+<p>
+Kailangang kabilang sa kalayaang muling makapamahagi ng mga kopya ang binary
+o mga executable form o mga kailangang punang form ng program, pati na rin
+ang source code, para sa parehong bersyon, ang binago o modified at ‘di
+binago o unmodified na mga bersyon. (Ang pamamahagi ng mga program sa isang
+runnable form o paraang napapagana ay kailangan para magkaroon ng mga
+madadaling ilagay na installable free operating system.). Okey lang kung
+walang paraan para makagawa o magkaroon ng isang binary o executable form
+para sa isang tukoy na program (dahil hindi naman suportado ang katangiang
+ito ng ilang mga wika), ngunit kailangang may kalayaan kang muling
+makapamahagi ng mga naturang form, kung makakakita ka o makakapagdebelop ng
+paraan para gawin ang mga ito.
+</p>
+
+<p>
+Upang ang mga kalayaan ay makagawa ng mga pagbabago, at upang mailathala ang
+mga pinag-iging bersyon, upang maging makabuluhan, kailangang magkaroon ka
+ng akses sa source code ng program. Kung gayun, mahalagang kundisyon ng free
+software ang pagkakaroon akses sa source code.
+</p>
+
+<p>
+Upang maging makatotohanan ang mga kalayaang ito, kailangang ang mga ito ay
+hindi mababago basta’t wala kang ginawang masama, kung ang developer ng
+software ay may kapangyarihang mag-revoke ng lisensya, nang hindi ka naman
+gumagawa ng kahit na ano para pagmulan ng kadahilanan, ang software ay hindi
+libre.
+</p>
+
+<p>
+Magkaganito pa man, ang ilang uri ng mga tuntunin tungkol sa paraan ng
+pamamahagi ng free software ay katanggap-tanggap, kung hindi sila salungat
+sa mga sentral na kalayaan. Halimbawa, ang “<a
+href="/copyleft/copyleft.html">copyleft</a>” (napakasimple nang pagkakasabi)
+ang tuntunin na kung muling namamahagi ng program, hindi ka makakapagdagdag
+ng mga restriksyon para hindi mabigyan ang ibang tao ng mga sentral na
+kalayaan. Ang tuntuning ito ay hindi salungat sa mga sentral na kalayaan;
+kundi ay pinoprotektahan pa ang mga ito.
+</p>
+
+<p>
+Sa proyektong GNU, ginagamit namin ang copyleft para maprotektahan ang mga
+karapatang ito para sa lahat ng naaayon sa batas. Subalit mayroon ding <a
+href="/philosophy/categories.html#Non-CopyleftedFreeSoftware">hindi-copylefted
+na free software</a>. Naniniwala kaming may mga mahahalagang dahilan kung
+bakit <a href="/philosophy/pragmatic.html">mas mabuti pang gumamit ng
+copyleft</a>, pero kung ang iyong programa ay isang hindi-copylefted na free
+software, magagamit pa rin namin iyon. Tingnan ang <a
+href="/philosophy/categories.html">Mga Kategoriya ng Free Software</a> para
+sa paglalarawan ng kung paano ang “free software,” “copylefted software” at
+iba pang mga kategoriya ay maiuugnay sa isa’t isa.
+</p>
+
+<p>
+Ang “Free software” ay hindi nangangahulugang “noncommercial” o hindi
+pang-komersyo. Ang isang free program o libreng programa ay dapat na
+naririyan lamang para sa komersyal na gamnit, komersyal na pag-unlad, at
+komersyal na pamamahagi. Ang komersyal na pag-unlad ng free software ay
+hindi na kakaiba; ang ganitong free commercial software o libreng komersyal
+na software ay napakahalaga. Maaaring nagbayad ka na ng pera para makakuha
+ng mga kopya ng free software, o maaaring nakakuha ka ng mga kopya ng walang
+bayad. Pero kahit na paano ka pa nakakuha ng mga kopya mo, palagi kang may
+karapatan na kopyahin at baguhin ang software, pati na ang <a
+href="/philosophy/selling.html">magbenta ng mga kopya</a>.
+</p>
+
+<p>
+May makukuhang mga tuntunin tungkol sa kung paano magpa-package ng isang
+minodipikang bersyon, kung ang mga ito ay hindi katanggap-tanggap, kung ang
+mga ito ay walang nagagawang malaking paghadlang sa kalayaan mong mailabas
+ang mga minodipikang bersyon. Ang tuntunin na “kung gagawin mo ang program
+sa ganitong paraan, kailangang makuha rin ito sa ganoong paraan” ay maaaring
+katanggap-tanggap rin, sa parehong kundisyon. (Tandaan na sa naturang
+tuntunin, naiwan pa rin sa iyo ang kalayaang pumili kung ilalathala ba ang
+program o hindi.) Katanggap-tanggap rin na sa lisensiya ay hingin na, kung
+nakapamahagi ka na ng minodipikang bersyon, at humingi sa iyo ng kopya nito
+ang isang dati nang developer, at kailangang magpadala ka ng isa, o kaya’y
+magpakilala ka na sa iyo ang mga modipikasyon.
+</p>
+
+<p>
+<a id="exportcontrol"></a>Kung minsan, ang mga regulasyon o batas ng
+pamahalaan sa pag-export (pagluluwas sa ibang mga bansa) at mga sangksyon sa
+pangangalakal, ay nakapipigil sa kalayaan mong mamahagi ng mga kopya ng
+programa sa buong daigdig. Ang mga developer ng mga software ay walang
+kapangyarihang mag-alis o magbago ng mga restriksyong ito, pero ang maaari
+nilang gawin at dapat nilang gawin ay ang tumangging iutos ang mga ito
+bilang mga kundisyon ng paggamit ng program. Sa ganitong paraan, ang mga
+restriksyon ay hindi makakaapekto sa mga gawain at sa mga tao na nasa labas
+ng nasasakupan o hurisksyon ng mga pamahalaang ito.
+</p>
+
+<p>
+Karamihan sa mga lisensya ng free software ay batay sa copyright o
+karapatang-ari, at walang mga limitasyon sa kung anong uri ng mga hinihigi
+ang maaaring ipataw sa pamamagitan ng copyright. Kung ang isang lisensya na
+nakabatay sa o nasa ilalim ng isang copyright ay gumagalang sa kalayaan sa
+mga paraang nailarawan sa itaas, maaaring hindi na magkaroon pa ng iba pang
+klaseng problema na hindi naman natin inasahan kahit kailan (bagama’t ang
+ganito’y nangyayari paminsan-minsan). Magkaganunpaman, ang ilang mga
+lisensya ng free software ay nakabatay sa o nasa ilalim ng mga kontrata, at
+ang mga kontrata ay pwedeng magpagawa ng higit na mas maraming posibleng
+restriksyon. Nangangahulugan iyon na maraming posibleng paraan para ang
+naturang lisensya ay maging hindi katanggap-tanggap na may restriksyon at
+hindi libre.
+</p>
+
+<p>
+Hindi namin kakayaning mailista ang lahat ng mga posibleng restriksyon sa
+kontrata na magiging hindi katanggap-tanggap. Kung ang isang lisensyang
+nakabatay sa o nasa ilalim ng isang kontrata ay pumipigil sa isang user o
+gumagamit sa isang kakaibang paraang hindi naman nagagawa sa ilalim ng mga
+lisensyang nakabatay sa o nasa ilalim ng kontrata, at hindi naman binanggit
+dito na lehitimo, kailangang pag-isipan namin ito, at sa palagay namin ay
+pagpapasiyahan namin na ito ay hindi-libre.
+</p>
+
+<p>
+Kung pinag-uusapan ang tungkol sa free software, pinakamabuti na ang iwasang
+gamitin ang mga katagang kagaya ng “give away” o “for free”, (ipinamimigay
+lamang o libre), sapagkat ang mga katagang ito ay nagpapahiwatig na ang isyu
+ay tungkol sa presyo, at hindi tungkol sa kalayaan. Nakapaloob sa ilang mga
+karaniwan nang salita kagaya ng “piracy” (pamimirata) ang mga opinyong
+sana’y hindi na ninyo i-endorsa pa. Tingnan ang <a
+href="/philosophy/words-to-avoid.html">Mga Nakakalitong Salita at Pahayag na
+Dapat Iwasan</a> para matalakay ang mga katagang ito. Mayroon din kaming
+listahan ng mga <a href="/philosophy/fs-translations.html">pagsasaling-wika
+ng “free software”</a> sa iba’t ibang wika.
+</p>
+
+<p>
+Ang pinakahuli sa lahat, tandaan na ang kriterya na gaya nang mga binanggit
+sa kahulugang ito ng free software ay nangangailangan ng maingat na
+pagsusuri o pag-iisip para sa kanilang interpretasyon. Para madesisyunan
+kung ang isang tukoy na lisensya ng software ay kwalipikadong tawaging free
+software license o libreng lisensya ng software, husgahan natin ito ayon sa
+kriterya para malaman kung umangkop ba ito sa talagang sinasabi pati na sa
+pinakawastong mga salita. Kung kasama sa isang lisensya ang mga restriksyong
+walang gabay ng konsensya, tanggihan natin ito, kahit pa hindi natin
+inasahan ang ganitong isyu sa mga kriteryang ito. Kung minsan, ang hinihingi
+sa lisensya ay nagiging sanhi ng isang isyu na mangangailangan ng malalim o
+malawak na pag-iisip o pagsusuri, kabilang na ang talakayin ito sa isang
+abugado, bago natin madesisyunan kung ang hinihingi ba ay
+katanggap-tanggap. Kung mayroon na tayong konklusyon tungkol sa isang bagong
+isyu, malimit nating binabago ang mga kriteryang ito para madali nating
+makita kung bakit ang ilang mga lisensya ay kwalipikado o hindi kwalipikado.
+</p>
+
+<p>
+Kung interesado kayo kung ang isang tukoy na lisensya ay kwalipikadong
+tawaging lisensya ng isang free software o free software license, tingnan
+ang aming listahan ng mga lisensya.Kung ang lisensyang inaalala mo ay hindi
+nakalista rito, maaari kang magtanong ng tungkol dito sa pamamagitan ng
+pagpapadala sa amin ng email sa <a
+href="mailto:licensing@gnu.org">&lt;licensing@gnu.org&gt;</a>.
+</p>
+
+<p>
+Kung iniisip mong sumulat ng isang bagong lisensya, mangyari lamang na
+kontakin ang FSF sa pamamagitan ng pagpapadala ng sulat sa kanilang
+pahatirang-sulat. Ang proliperasyon o pagkalat ng iba’t ibang libreng
+software ay nangangahulugan ng karagdagang trabaho para sa mga user o
+gumagamit na intindihin ang mga lisensyang ito, at maaari namin kayong
+matukungan na makakita ng naririto nang free software license o lisensya ng
+free software, na makatutupad sa iyong mga pangangailangan.
+</p>
+
+<p>
+Kung imposible iyon, at kung talagang kailangan mo ang isang bagong
+lisensya, matitiyak mo sa pamamagitan ng aming tulong na ang lisensya ay
+talagang lisensya ng Free Software at maiiwasan ang iba’t’ ibang mga
+praktikal na problema.
+</p>
+
+<h3 id="open-source">Open Source?</h3>
+
+<p>
+Isa pang grupo ang nagsimula nang gumamit ng katagang “open source” na ang
+ibig sabihin ay kamukha (pero hindi kaparehong-kapareho) ng “free
+software”. Pinipili namin ang katagang “free software” sapagkat, kung ito
+ang maririnig mo, ang tinutukoy nito ay kalayaan sa halip na presyo, ang
+pumapasok sa isip ay kalayan. Kahit kailan, hindi ito maiisip sa katagang
+“open”.
+</p>
+
+<div class="translators-notes">
+
+<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't have notes.-->
+ </div>
+</div>
+
+<!-- for id="content", starts in the include above -->
+<!--#include virtual="/server/footer.html" -->
+<div id="footer">
+<div class="unprintable">
+
+<p>Mangyari lamang na ipadala ang mga katanungan tungkol sa FSF at GNU sa <a
+href="mailto:gnu@gnu.org">&lt;gnu@gnu.org&gt;</a>. Mayroon ding <a
+href="/contact/">iba pang mga pamamaraan para makontak</a> ang FSF. Mangyari
+lamang na ipadala ang mga broken links at iba pang mga koreksyon o pagtatama
+(o mga mungkahi) sa <a
+href="mailto:webmasters@gnu.org">&lt;webmasters@gnu.org&gt;</a>.</p>
+
+<p>
+<!-- TRANSLATORS: Ignore the original text in this paragraph,
+ replace it with the translation of these two:
+
+ We work hard and do our best to provide accurate, good quality
+ translations. However, we are not exempt from imperfection.
+ Please send your comments and general suggestions in this regard
+ to <a href="mailto:web-translators@gnu.org">
+
+ &lt;web-translators@gnu.org&gt;</a>.</p>
+
+ <p>For information on coordinating and submitting translations of
+ our web pages, see <a
+ href="/server/standards/README.translations.html">Translations
+ README</a>. -->
+Mangyari lamang na tingnan ang <a
+href="/server/standards/README.translations.html">Translations README</a>
+(Pagsasaling-wika README) para sa impormasyon tungkol sa koordinasyon at
+pagsusumite ng mga pagsasaling-wika ng artikulo o pahayag na ito.</p>
+</div>
+
+<!-- Regarding copyright, in general, standalone pages (as opposed to
+ files generated as part of manuals) on the GNU web server should
+ be under CC BY-ND 4.0. Please do NOT change or remove this
+ without talking with the webmasters or licensing team first.
+ Please make sure the copyright date is consistent with the
+ document. For web pages, it is ok to list just the latest year the
+ document was modified, or published.
+
+ If you wish to list earlier years, that is ok too.
+ Either "2001, 2002, 2003" or "2001-2003" are ok for specifying
+ years, as long as each year in the range is in fact a copyrightable
+ year, i.e., a year in which the document was published (including
+ being publicly visible on the web or in a revision control system).
+
+ There is more detail about copyright years in the GNU Maintainers
+ Information document, www.gnu.org/prep/maintain. -->
+<p>Copyright &copy; 1996, 2002, 2004 Free Software Foundation, Inc.</p>
+
+<p>This page is licensed under a <a rel="license"
+href="http://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0/">Creative Commons
+Attribution-NoDerivatives 4.0 International License</a>.</p>
+
+<!--#include virtual="/server/bottom-notes.html" -->
+<div class="translators-credits">
+
+<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't want credits.-->
+ </div>
+
+<p class="unprintable"><!-- timestamp start -->
+
+$Date: 2017/02/20 21:03:48 $
+
+<!-- timestamp end -->
+</p>
+</div>
+</div>
+</body>
+</html>