summaryrefslogtreecommitdiff
path: root/talermerchantdemos/blog/articles/sq/pragmatic.html
diff options
context:
space:
mode:
Diffstat (limited to 'talermerchantdemos/blog/articles/sq/pragmatic.html')
-rw-r--r--talermerchantdemos/blog/articles/sq/pragmatic.html255
1 files changed, 255 insertions, 0 deletions
diff --git a/talermerchantdemos/blog/articles/sq/pragmatic.html b/talermerchantdemos/blog/articles/sq/pragmatic.html
new file mode 100644
index 0000000..ad31f41
--- /dev/null
+++ b/talermerchantdemos/blog/articles/sq/pragmatic.html
@@ -0,0 +1,255 @@
+<!--#set var="ENGLISH_PAGE" value="/philosophy/pragmatic.en.html" -->
+
+<!--#include virtual="/server/header.sq.html" -->
+<!-- Parent-Version: 1.96 -->
+<!-- This page is derived from /server/standards/boilerplate.html -->
+<!--#set var="TAGS" value="essays licensing copyleft" -->
+<!--#set var="DISABLE_TOP_ADDENDUM" value="yes" -->
+
+<!-- This file is automatically generated by GNUnited Nations! -->
+<title>Copyleft-i: Idealizëm Pragmatik - Projekti GNU - Free Software Foundation</title>
+
+<!--#include virtual="/philosophy/po/pragmatic.translist" -->
+<!--#include virtual="/server/banner.sq.html" -->
+<!--#include virtual="/philosophy/ph-breadcrumb.sq.html" -->
+<!--GNUN: OUT-OF-DATE NOTICE-->
+<!--#include virtual="/server/top-addendum.sq.html" -->
+<div class="article reduced-width">
+<h2>Copyleft-i: Idealizëm Pragmatik</h2>
+
+<address class="byline">nga <a href="https://www.stallman.org/">Richard Stallman</a></address>
+
+<p>
+Çdo vendim që bën një njeri buron nga vlerat dhe synimet e personit.
+Njerëzit mund të keni synime dhe vlera të shumta të ndryshme; fama, fitimet,
+dashuria, mbijetesa, zbavitja dhe liria janë vetëm disa nga synimet që një
+person i mbarë mund të ketë. Kur synimi është çështje parimesh, këtë e
+quajmë idealizëm.</p>
+
+<p>
+Puna ime me software-in e lirë motivohet nga një synim idealist: përhapjen e
+lirisë dhe të bashkëpunimit. Dua të <a
+href="/philosophy/why-copyleft.html">nxis përhapjen e software-it të
+lirë</a>, duke zëvendësuar software-in pronësor që ndalon bashkëpunimin, për
+ta bërë kështu më të mirë shoqërinë tonë.</p>
+<p>
+Kjo është arsyeja bazë pse licenca GNU General Public License është shkruar
+siç është shkruar - si një <a href="/licenses/copyleft.html"> copyleft</a>.
+Krejt kodi i shtuar te një program që mbulohet nga GPL-ja duhet të jetë
+software i lirë, edhe nëse vendoset në një kartelë më vete. Kodin tim e bëj
+të passhëm për përdorim në <em>software</em> të lirë dhe jo për përdorim në
+software pronësor, me qëllim që të nxis persona të tjerë që shkruajnë
+<em>software</em> ta bëjnë edhe ata të lirë. Mendoj se meqë zhvilluesit e
+software-it pronësor përdorin të drejtat e kopjimit për të na penguar të
+ndajmë gjëra me njëri-tjetrin, ne bashkëpunuesit mund t’i përdorim të
+drejtat e kopjimit për t’u dhënë të tjerë bashkëpunuesve një përparësi për
+veten: mund të përdorin kodin tonë.</p>
+<p>
+Jo gjithkush që përdor GNU GPL ka këtë synim. Shumë vjet më parë, një
+shokut tim i qe kërkuar që një program nën <em>copyleft</em> ta rihidhte në
+qarkullim nën kushte jo <em>copyleft</em> dhe ai u përgjigj pak a shumë
+kështu:</p>
+<blockquote><p>
+“Ndonjëherë merrem me <em>software</em> të lirë dhe ndonjëherë merrem me
+<em>software</em> pronësor - por kur merrem me <em>software</em> pronësor,
+pres që prej kësaj <em>të paguhem</em>.&rdquo;
+</p></blockquote>
+
+<p>
+Ishte i gatshëm ta ndante veprën e vet me bashkësinë që ndan
+<em>software</em>, por nuk pa arsye pse t’i jepte falas diçka një biznesi që
+krijon produkte të cilat bashkësia jonë nuk i merr dot. Synimi i tij qe i
+ndryshëm nga i imi, por vendosi që GNU GPL-ja qe e dobishme edhe për synimin
+e tij.</p>
+<p>
+Nëse doni të arrini diçka në botë, idealizmi nuk mjafton - lypset të
+zgjidhni një metodë që funksionon, për të arritur synimin. Me fjalë të
+tjera, lypset të jeni “pragmatik”. A është pragmatike GPL-ja? Le të shohim
+përfundimet prej saj.</p>
+<p>
+Le të marrim rastin e GNU C++. Pse kemi një përpilues të lirë C++? Vetëm
+sepse GNU GPL thotë se duhej të ishte i lirë. GNU C++ qe zhvilluar nga një
+konsorcium i industrisë përkatëse, MCC, duke zënë fill prej përpiluesit GNU
+C. MCC-ja normalisht i bën krijimet e saj aq pronësore sa më s’ka. Por
+krijuan software-in e lirë <em>front end</em> për C++, ngaqë GNU GPL thoshte
+se ishte rruga e vetme për ta hedhur në qarkullim. <em>Front end</em>-i për
+C++ përfshinte mjaft kartela të reja, por meqë qenë menduar për t’u lidhur
+me GCC-në, mbi to aplikohej GPL-ja. Përfitimi i bashkësisë tonë është i
+dukshëm.</p>
+<p>
+Le të marrim GNU Objective C. NeXT-i fillimisht donte ta bënte pronësor
+këtë <em>front end</em>; propozuan ta hedhin në qarkullim si kartela
+<samp>.o</samp> dhe të liheshin përdoruesit ta lidhnin me pjesën tjetër të
+GCC-së, duke menduar se kjo mund të ishte një rrugë për të anashkaluar
+domosdoshmëritë e GPL-së. Por juristët tanë thanë se kjo nuk do të bënte
+dot heqje qafe të domosdoshmërive, se nuk ishte e lejuar. Ndaj krijuan
+software-in e lirë <em>front ende</em> Objective C.</p>
+<p>
+Këto shembuj ndodhën vite më parë, por GNU GPL-ja vazhdon të na sjellë më
+tepër <em>software</em> të lirë.</p>
+<p>
+Mjaft biblioteka GNU mbulohen nga licenca GNU Lesser General Public License,
+por jo të gjitha. Një bibliotekë GNU që mbulohet nga GNU GPL-ja e zakonshme
+është Readline, që sendërton përpunim në rresht urdhrash. Një herë mësova
+mbi një program jo të lirë që qe hartuar për të përdorur Readline-in dhe i
+thashë zhvilluesit se kjo nuk lejohej. Mund të kish hequr nga programi
+përpunimin në rresht urdhrash, por ajo që bëri aktualisht qe ta hidhte në
+qarkullim nën GPL. Tani është <em>software</em> i lirë.</p>
+<p>
+Programuesit që shkruajnë përmirësime për GCC-në (ose për Emacs, ose për
+Bash, ose për Linux, ose për çfarëdo programi të mbuluar nga GPL) shpesh
+janë të punësuar nga shoqëri apo universitete. Kur një programues dëshiron
+t’i kthejë bashkësisë së tij përmirësimet e veta dhe e sheh kodin e vet
+pjesë të hedhjes së ardhshme në qarkullim, padroni mund të thotë, “Pa dale -
+kodi juaj na përket ne! Nuk duam ta ndajmë me të tjerë; kemi vendosur ta
+kthejmë versionin tuaj të përmirësuar në një produkt software-i pronësor”.</p>
+<p>
+Këtu shpëtimi vjen nga GNU GPL-ja. Programuesi i tregon padronit se ky
+<em>software</em> pronësor mund të jetë shkelje të drejtash kopjimi dhe
+padroni kupton se ka vetëm dy zgjidhje: kodin e ri ta hedhë në qarkullim si
+<em>software</em> të lirë, ose të mos ta hedhë fare. Thuajse përherë ai e
+lejon programuesin të bëjë siç kishte menduar gjithë kohën dhe kodi bëhet
+pjesë e hedhjes pasuese në qarkullim.</p>
+<p>
+GNU GPL-ja s’është Z. Rob i Mirë. Thotë jo për disa gjëra që njerëzit duan
+të bëjnë ndonjë herë. Këta janë përdorues që thonë se kjo është gjë e keqe
+- që GPL-ja “përjashton” disa zhvillues software-i pronësor që “kanë nevojë
+të sillen te bashkësia e software-it të lirë”.</p>
+<p>
+Por nuk po i përjashtojmë nga bashkësia jonë; ata po zgjedhin të mos hyjnë
+në të. Vendimi i tyre për ta bërë software-in pronësor është një vendim për
+të qëndruar jashtë bashkësisë tonë. Të qenët brenda bashkësisë tonë do të
+thotë të përqafosh bashkëpunimin me ne; s’mund “t’i sjellim te bashkësia
+jonë”, nëse nuk duan të vinë.</p>
+<p>
+Ajo që <em>mund</em> të bëjmë është t’u ofrojmë një shtysë për të ardhur.
+GNU GPL-ja është hartuar për ta dhënë këtë shtysë përmes software-it tonë
+ekzistues: “Nëse software-in tuaj e bëni të lirë, mund të përdorni këtë
+kod”. Sigurisht, nuk do t’u mbushë mendjen të tërëve.</p>
+<p>
+Zhvillimi pronësor i software-it nuk kontribuon në bashkësinë tonë, por
+zhvilluesit e tij shpesh duan gjëra falas prej nesh. Përdoruesit e
+software-it të lirë mund t’u ofrojnë zhvilluesve të këtij software-i
+këndellje për egon - mirënjohje dhe falënderim - por mund të jetë shumë
+tunduese kur një biznes ju thotë “Le ta vëmë paketën tuaj në programin tonë
+pronësor dhe programi juaj do të përdoret nga mijëra vetë”! Tundimi mund të
+jetë i fuqishëm, por parë me të ardhmen në mendje, jemi më mirë nëse i
+rezistojmë.</p>
+<p>
+Tundimi dhe presioni janë të zorshëm për t’u dalluar, kur vijnë tërthorazi,
+përmes entesh software-i të lirë që kanë adoptuar një politikë përkujdesjeje
+për software-in pronësor. X Consortium (dhe pasuesi i tij, Open Group) ofron
+një shembull: i financuar nga shoqëri që krijojnë <em>software</em>
+pronësor, u rrekën një dhjetëvjeçar për t’i bindur programuesit të mos
+përdorin <em>copyleft</em>. Kur Open Group provoi ta <a
+href="/philosophy/x.html">bëjë X11R6.4 software jo të lirë</a>, ata prej
+nesh që i kishin rezistuar këtij presioni, qenë të gëzuar që patëm bërë
+ashtu.</p>
+<p>
+Në shtator të 1998-s, disa muaj pasi X11R6.4 qe hedhur në qarkullim me
+kushte shpërndarjeje jo të lirë, Open Group e përmbysi vendimin e vet dhe e
+rihodhi në qarkullim nën të njëjtën licencë software-i të lirë, jo
+<em>copyleft</em> që qe përdorur për X11R6.3. Faleminderit, Open Group -
+por përmbysja që pasoi nuk zhvlerëson përfundimet që nxjerrim nga fakti se
+shtimi i kufizimeve qe <em>i mundshëm</em>.</p>
+<p>
+Duke folur si pragmatikë, duke menduar rreth synimeve afatgjata, do të
+forcojë vullnetin tuaj për t’i rezistuar kësaj trysnie. Nëse mendjen e
+përqendroni te liria dhe bashkësia që mund të krijoni duke qëndruar i
+palëkundur, do të gjeni forcë ta bëni. “Stand for something, or you will
+fall for anything”.</p>
+<p>
+Dhe nëse cinikët përqeshin lirinë, përqeshin bashkësinë… nëse “realistë të
+regjur” thonë se fitimi është i vetmi ideal… mos u vini veshin dhe përdorni
+prapëseprapë copyleft-in.</p>
+
+<hr class="no-display" />
+<div class="edu-note c"><p id="fsfs">Kjo sprovë është botuar te <a
+href="https://shop.fsf.org/product/free-software-free-society/"><cite>Software
+i Lirë, Shoqëri e Lirë: Sprova të Përzgjedhura të Richard
+M. Stallman-it</cite></a>.</p></div>
+</div>
+
+<div class="translators-notes">
+
+<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't have notes.-->
+ </div>
+</div>
+
+<!-- for id="content", starts in the include above -->
+<!--#include virtual="/server/footer.sq.html" -->
+<div id="footer" role="contentinfo">
+<div class="unprintable">
+
+<p>Ju lutemi, pyetjet dhe kërkesat e përgjithshme rreth FSF-së &amp; GNU-së
+dërgojini te <a href="mailto:gnu@gnu.org">&lt;gnu@gnu.org&gt;</a>. Ka
+gjithashtu <a href="/contact/">mënyra të tjera për t’u lidhur me</a>
+FSF-në. Njoftimet për lidhje të dëmtuara dhe ndreqje apo këshilla të tjera
+mund të dërgohen te <a
+href="mailto:webmasters@gnu.org">&lt;webmasters@gnu.org&gt;</a>.</p>
+
+<p>
+<!-- TRANSLATORS: Ignore the original text in this paragraph,
+ replace it with the translation of these two:
+
+ We work hard and do our best to provide accurate, good quality
+ translations. However, we are not exempt from imperfection.
+ Please send your comments and general suggestions in this regard
+ to <a href="mailto:web-translators@gnu.org">
+
+ &lt;web-translators@gnu.org&gt;</a>.</p>
+
+ <p>For information on coordinating and contributing translations of
+ our web pages, see <a
+ href="/server/standards/README.translations.html">Translations
+ README</a>. -->
+Përpiqemi fort dhe bëjmë sa mundemi për të ofruar përkthime me cilësi të
+mirë dhe të përpikta. Megjithatë, nuk jemi të përjashtuar nga
+papërsosmëritë. Ju lutemi, komentet dhe këshillat e përgjithshme lidhur me
+këtë dërgojini te <a
+href="mailto:web-translators@gnu.org">&lt;web-translators@gnu.org&gt;</a>.</p><p>Për
+të dhëna mbi bashkërendimin dhe parashtrimin e përkthimeve të faqeve tona
+web, shihni <a href="/server/standards/README.translations.html">README për
+përkthimet</a>.</p>
+</div>
+
+<!-- Regarding copyright, in general, standalone pages (as opposed to
+ files generated as part of manuals) on the GNU web server should
+ be under CC BY-ND 4.0. Please do NOT change or remove this
+ without talking with the webmasters or licensing team first.
+ Please make sure the copyright date is consistent with the
+ document. For web pages, it is ok to list just the latest year the
+ document was modified, or published.
+
+ If you wish to list earlier years, that is ok too.
+ Either "2001, 2002, 2003" or "2001-2003" are ok for specifying
+ years, as long as each year in the range is in fact a copyrightable
+ year, i.e., a year in which the document was published (including
+ being publicly visible on the web or in a revision control system).
+
+ There is more detail about copyright years in the GNU Maintainers
+ Information document, www.gnu.org/prep/maintain. -->
+<p>Të drejta kopjimi &copy; 1998, 2021 Free Software Foundation, Inc.</p>
+
+<p>Kjo faqe mund të përdoret sipas një licence <a rel="license"
+href="http://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0/">Creative Commons
+Attribution-NoDerivatives 4.0 International License</a>.</p>
+
+<!--#include virtual="/server/bottom-notes.sq.html" -->
+<div class="translators-credits">
+
+<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't want credits.-->
+ </div>
+
+<p class="unprintable"><!-- timestamp start -->
+U përditësua më:
+
+$Date: 2021/11/29 20:30:34 $
+
+<!-- timestamp end -->
+</p>
+</div>
+</div>
+<!-- for class="inner", starts in the banner include -->
+</body>
+</html>