diff options
Diffstat (limited to 'talermerchantdemos/blog/articles/sq/gnu-linux-faq.html')
| -rw-r--r-- | talermerchantdemos/blog/articles/sq/gnu-linux-faq.html | 395 |
1 files changed, 228 insertions, 167 deletions
diff --git a/talermerchantdemos/blog/articles/sq/gnu-linux-faq.html b/talermerchantdemos/blog/articles/sq/gnu-linux-faq.html index 44199b6..14bef0f 100644 --- a/talermerchantdemos/blog/articles/sq/gnu-linux-faq.html +++ b/talermerchantdemos/blog/articles/sq/gnu-linux-faq.html @@ -1,28 +1,34 @@ <!--#set var="ENGLISH_PAGE" value="/gnu/gnu-linux-faq.en.html" --> <!--#include virtual="/server/header.sq.html" --> -<!-- Parent-Version: 1.91 --> +<!-- Parent-Version: 1.96 --> +<!-- This page is derived from /server/standards/boilerplate.html --> +<!--#set var="TAGS" value="gnulinux" --> +<!--#set var="DISABLE_TOP_ADDENDUM" value="yes" --> <!-- This file is automatically generated by GNUnited Nations! --> <title>PBR mbi GNU/Linux - Projekti GNU - Free Software Foundation</title> <!--#include virtual="/gnu/po/gnu-linux-faq.translist" --> <!--#include virtual="/server/banner.sq.html" --> -<h2>PBR mbi GNU/Linux-in, nga Richard Stallman</h2> +<!--#include virtual="/gnu/gnu-breadcrumb.sq.html" --> +<!--GNUN: OUT-OF-DATE NOTICE--> +<!--#include virtual="/server/top-addendum.sq.html" --> +<div class="article reduced-width"> +<h2>PBR mbi GNU/Linux-in</h2> -<div class="announcement"> - <blockquote><p>Për të mësuar më tepër rreth kësaj çështjeje, mund të lexoni gjithashtu -faqen tonë mbi <a href="/gnu/linux-and-gnu.html">Linux-in dhe Projektin -GNU</a>, faqen tonë <a href="/gnu/why-gnu-linux.html">Pse GNU/Linux?</a> dhe -faqen tonë mbi <a href="/gnu/gnu-users-never-heard-of-gnu.html">Përdorues të -GNU-së Që Nuk Kanë Dëgjuar Kurrë Për GNU-në</a>.</p></blockquote> -</div> +<address class="byline">nga Richard Stallman</address> +<div class="introduction"> <p> Kur njerëzit shohin se ne përdorim dhe këshillojmë emrin GNU/Linux për një sistem që mjaft të tjerë thjesht e quajnë “Linux”, atyre u lindin shumë -pyetje. Ja pyetjet e bëra rëndom, dhe përgjigjet tona.</p> +pyetje. Ja pyetjet e bëra rëndom, si dhe përgjigjet tona.</p> +</div> +<div class="toc"> +<hr class="no-display" /> +<h3 class="no-display">Tryeza e Lëndës</h3> <ul> <li><a href="#why">Pse e quani sistemin që përdorim GNU/Linux dhe jo Linux?</a></li> @@ -101,10 +107,10 @@ Stallman” çdo herë. Pse ju na kërkoni të themi <li><a href="#justgnu">Meqë Linux-i është kontribut dytësor, a nuk do të ishte kundër fakteve që sistemi të quhej thjesht “GNU”?</a></li> -<li><a href="#trademarkfee">Do të më duhet të paguaj ndonjë shumë po qe se -përdor “Linux” në emrin e një produkti, dhe kjo do të ndodhte edhe nëse them -“GNU/Linux”. A është gabim të përdor vetëm “GNU” pa “Linux”, që të kursej -pagesën?</a></li> +<li><a href="#trademarkfee">Do të më duhet të paguaj ndonjë tarifë, po qe se +përdor “Linux” në emrin e një produkti dhe kjo do të ndodhte edhe nëse them +“GNU/Linux”. A është gabim të përdor vetëm “GNU” pa “Linux”, që t’i shpëtoj +tarifës?</a></li> <li><a href="#many">Te sistemi, ashtu si është sot, kanë kontribuar mjaft projekte të tjerë; në ta përfshihen TeX, X11, Apache, Perl, dhe mjaft @@ -129,6 +135,8 @@ GNU/Red Hat/Novell/Linux?</a></li> <li><a href="#whyslash">Pse e shkruani “GNU/Linux” në vend se “GNU Linux”?</a></li> +<li><a href="#linuxlibre">A ka GNU-ja versionin e vet të Linux-it, kernelin?</a></li> + <li><a href="#pronounce">Si shqiptohet emri “GNU/Linux”?</a></li> <li><a href="#whynoslash">Pse e shkruani “GNU Emacs” dhe jo @@ -136,9 +144,9 @@ GNU/Red Hat/Novell/Linux?</a></li> <li><a href="#whyorder">Pse “GNU/Linux” dhe jo “Linux/GNU”?</a></li> -<li><a href="#distronames0">Aksh shpërndarje zhvilluesit e quajnë “Aksh Linux”, -por kjo nuk tregon asgjë mbi çka përbëhet sistemi. Pse të mos e quajnë si -të duan?</a></li> +<li><a href="#distronames0">Zhvilluesit e shpërndarjes time e quajnë “Aksh +Linux”, por kjo s’tregon asgjë mbi çka përbëhet sistemi. Pse të mos e +quajnë si të duan?</a></li> <li><a href="#distronames">Shpërndarja ime quhet “Aksh Linux”; a nuk duket që është vërtet Linux?</a></li> @@ -243,8 +251,8 @@ tani?</a></li> <li><a href="#contradict">Mos do të ishte më mirë të mos i dilnit kundër asaj çka shumë vetë e besojnë?</a></li> -<li><a href="#somanyright">Meqë shumë vetë e quajnë “Linux”, a e bën kjo të -saktë?</a></li> +<li><a href="#somanyright">Meqë shumë vetë e quajnë “Linux”, a s’e bën kjo të +drejtë?</a></li> <li><a href="#knownname">A s’është më mirë të quhet sistemi me emrin që e njohin shumica e përdoruesve?</a></li> @@ -254,6 +262,17 @@ apo se kush po fiton, jo rreth argumenteve të drejtë apo të gabuar. A nuk mund ta përthithni mbështetjen e tyre përmes një rruge tjetër?</a></li> </ul> +</div> + +<div class="announcement comment" role="complementary"> +<p>Për të mësuar më tepër rreth kësaj çështjeje, mund të lexoni gjithashtu +faqen tonë mbi <a href="/gnu/linux-and-gnu.html">Linux-in dhe Projektin +GNU</a>, faqen tonë mbi <a href="/gnu/why-gnu-linux.html">Pse GNU/Linux?</a> +dhe faqen tonë mbi <a +href="/gnu/gnu-users-never-heard-of-gnu.html">Përdorues të GNU-së Që Nuk +Kanë Dëgjuar Kurrë Për GNU-në</a>.</p> +<hr class="no-display" /> +</div> <dl> @@ -295,10 +314,13 @@ publiku të pranojë rëndësinë praktike të këtyre idealeve</a>.</p> <dt id="what">Cila është marrëdhënia e vërtetë mes GNU-së dhe Linux-it? <span class="anchor-reference-id">(<a href="#what">#what</a>)</span></dt> -<dd>Sistemi operativ GNU dhe kerneli Linux janë projekte software të ndarë nga +<dd> +<p> +Sistemi operativ GNU dhe kerneli Linux janë projekte software të ndarë nga njëri-tjetri, që plotësojnë punën e njëri-tjetrit. Zakonisht gjenden të paketuar në një <a href="/distros/distros.html">shpërndarje GNU/Linux</a>, -dhe përdoren së bashku.</dd> +dhe përdoren së bashku.</p> +</dd> <dt id="howerror">Si ndodhi që shumica e njerëzve e quan sistemin “Linux”? <span class="anchor-reference-id">(<a href="#howerror">#howerror</a>)</span></dt> @@ -313,7 +335,7 @@ pse ai emër s’i shkonte për shtat asaj çka kishin. Na u deshën disa vjet të kuptonim se ku qe problemi këtu dhe t’u kërkonim njerëzve ta ndreqnin këtë praktikë. Në atë kohë, ngatërrimi pat filluar duke qenë më para.</p> <p> -Shumica e njerëzve që e quan sistemin “Linux” s’kanë dëgjuar kurrë pse kjo +Shumica e njerëzve që e quajnë sistemin “Linux” s’kanë dëgjuar kurrë pse kjo s’është gjëja e saktë. Panë të tjerë që e përdornin këtë emër dhe e morën të mirëqenë që duhej të ishte i saktë. Emri “Linux” përhap gjithashtu një pamje të rreme mbi origjinën e sistemit, ngaqë njerëzit priren të @@ -335,7 +357,7 @@ veçan kernelit, duhet ta quani “Linux”, me emrin që i zgjodhi programuesi. Kur njerëzit e quajnë krejt sistemin “Linux”, në fakt quajnë tërë sistemin me emrin e kernelit. Kjo shkakton shumë lloje ngatërrimi, ngaqë vetëm ekspertët mund të tregojnë nëse një pohim ka të bëjë me kernelin -apo me krejt sistemin. Duke e quajtur krejt sistemin “GNU/Linux”, dhe +apo me krejt sistemin. Duke e quajtur krejt sistemin “GNU/Linux” dhe kernelin “Linux”, shmangni dykuptimësinë.</p> </dd> @@ -384,51 +406,52 @@ software-in e lirë si çështje shoqërore dhe etike dhe e konsiderojnë software-in pronësor një problem shoqëror (mbështetësit e lëvizjes për <em>software</em> të lirë), dhe ata që përmendin vetëm përfitimet praktike dhe e paraqesin software-in e lirë vetëm si model të efektshëm zhvillimi -(lëvizja për burim të hapur).</p> +(lëvizja për burim të hapët).</p> <p> Ky mospajtim nuk është thjesht punë emrash—është punë ndarjeje për hir të vlerave bazë. Është thelbësore për bashkësinë ta shohë dhe të mendohet rreth këtij mospajtimi. Emrat “ <em>software</em> i lirë” dhe “burim i -hapur” janë simbolet e dy kampeve. Shihni <a +hapët” janë simbolet e dy kampeve. Shihni <a href="/philosophy/open-source-misses-the-point.html">Pse Burimi i Hapur nuk e rrok thelbin e Software-it të Lirë</a>.</p> <p> Mospajtimi mbi vlerat shkon pjesërisht në një vijë me vëmendjen që njerëzit i kushtojnë rolit të Projektit GNU te bashkësia jonë. Njerëzit që çmojnë -lirinë ka më shumë të ngjarë ta quajnë sistemin “GNU/Linux”, dhe njerëzit që -mësojnë se sistemi është “GNU/Linux” ka më tepër gjasa t’i kushtojnë +lirinë, ka më shumë të ngjarë ta quajnë sistemin “GNU/Linux” dhe njerëzit që +mësojnë se sistemi është “GNU/Linux”, ka më tepër gjasa t’i kushtojnë vëmendje argumenteve tanë filozofikë mbi lirinë dhe bashkësinë (çka shpjegon pse zgjedhja e emrave të sistemit shpie në një ndryshim të njëmendtë për shoqërinë). Sidoqoftë, mospajtimi ndoshta do të ekzistonte edhe nëse gjithkush do ta dinte origjinën e njëmendtë të sistemit dhe emrin e tij të -saktë, ngaqë problemi është i njëmendtë. Mund të tretet vetëm nëse ne që -çmojmë lirinë, bindim gjithsecilin (çka nuk do të jetë e lehtë), ose na -mundin plotësisht (le të shpresojmë se jo).</p> +saktë, ngaqë problemi është i njëmendtë. Ky problem mund të reshtë vetëm +nëse ne që çmojmë lirinë, bindim gjithkënd (çka s’do të jetë e lehtë), ose +na mundin plotësisht (le të shpresojmë se jo).</p> </dd> <dt id="freespeech">A nuk e përkrah projekti GNU të drejtën e fjalës së lirë të dikujt që ta quajë sistemin me çfarëdo emri që ai zgjedh? <span class="anchor-reference-id">(<a href="#freespeech">#freespeech</a>)</span></dt> <dd> +<p> Po, vërtet, besojmë se keni të drejtën tuaj të fjalës së lirë ta quani sistemin operativ me çfarëdo emri që doni. U kërkojmë njerëzve ta quajnë GNU/Linux në frymën e të dhënit hak projektit GNU, për të nxitur vlerat e lirisë të cilat nënkuptohen me GNU-në, dhe për t’u bërë të ditur të tjerëve -që sistemin e pollën këto vlera të lirisë. +që sistemin e pollën këto vlera të lirisë.</p> </dd> <dt id="everyoneknows">Meqë kushdo e njeh rolin e GNU-së në zhvillimin e sistemit, ka nevojë që të thuhet patjetër “GNU/”-ja te emri? <span class="anchor-reference-id">(<a href="#everyoneknows">#everyoneknows</a>)</span></dt> -<dd>Përvoja tregon se përdoruesit e sistemit, dhe publiku përdorues i -kompjuterit përgjithësisht, shpesh nuk di asgjë rreth sistemit GNU. Shumica -e artikujve rreth sistemit nuk e përmendin emrin “GNU”, ose idealet që -përfaqëson GNU-ja. Kjo trajtohet më gjerë te <a +<dd>Përvoja tregon se përdoruesit e sistemit dhe publiku përdorues i kompjuterit +përgjithësisht, shpesh s’di asgjë rreth sistemit GNU. Shumica e artikujve +rreth sistemit s’e përmendin emrin “GNU”, ose idealet që përfaqëson GNU-ja. +Kjo trajtohet më gjerë te <a href="/gnu/gnu-users-never-heard-of-gnu.html">Përdorues GNU Që Nuk Kanë Dëgjuar Kurrë Për GNU-në</a>. <p> -Njerëzit që e thonë këtë ndoshta janë "geeks", me të tjerë geeks-a në +Njerëzit që e thonë këtë ndoshta janë “geeks”, me të tjerë geeks-a në mendje. Geeks-at shpesh kanë dijeni mbi GNU-në, por shumë prej tyre kanë një ide plotësisht të gabuar mbi atë çka është GNU-ja. Sa për shembull, mjaft prej tyre mendojnë se është një koleksion <a @@ -446,10 +469,11 @@ class="anchor-reference-id">(<a href="#everyoneknows2">#everyoneknows2</a>)</span></dt> <dd> -Po qe se fjalët tuaja nuk pasqyrojnë dijet tuaja, nuk u mësoni gjë të +<p> +Po qe se fjalët tuaja nuk pasqyrojnë dijet tuaja, s’u mësoni gjë të tjerëve. Shumica e njerëzve që kanë dëgjuar për sistemin GNU/Linux mendojnë -se është “Linux”, që zuri fill me Linus Torvalds-in, dhe se qe menduar të -ishte me “burim të hapur”;. Nëse nuk ua thoni ju, kush do t’ua thotë? +se është “Linux”, që zuri fill me Linus Torvalds-in dhe se qe menduar të +ishte me “burim të hapur”;. Nëse nuk ua thoni ju, kush do t’ua thotë?</p> </dd> <dt id="windows">A s’është shkurtimi i “GNU/Linux”-it në “Linux” njësoj si shkurtimi i @@ -478,9 +502,9 @@ Njerëzit që mendojnë se Linux-i është një sistem operativ i plotë, po qe dëgjojnë gjë për GNU-në, shpesh përftojnë një ide të gabuar rreth se çka është GNU-ja. Mund të mendojnë që GNU-ja është emri i një koleksioni programesh—thonë shpesh “mjete programimi”, ngaqë disa prej mjeteve -tona për programim u bënë popullore për llogari të tyre. Ideja se “GNU” -është emri i një sistemi operativ nuk hyn lehtë në një kuadër konceptual -pune te i cili ai sistem operativ është quajtur “Linux”. +tona për programim u bënë vetë popullore. Ideja se “GNU” është emri i një +sistemi operativ nuk hyn lehtë në një kuadër konceptual pune te i cili ai +sistem operativ është quajtur “Linux”. <p> Projekti GNU u quajt kështu për shkak të sistemit operativ GNU—është projekti për zhvillimin e sistemit GNU. (Shihni <a @@ -512,7 +536,7 @@ operativ” për të nënkuptuar “kernelin”. Të dy përdorimet e termit i rrënjët thellë në vite. Përdorimi i “sistemit operativ” për të nënkuptuar “kernelin” gjendet në një numër librash shkollorë mbi konceptimin e sistemeve, që herët në vitet ’80. Në të njëjtën kohë, gjatë viteve ’80, -“sistemi operativ Unix” kuptohej se përfshinte krejt programet e sistemit, +“sistemi operativ Unix” kuptohej se përfshinte krejt programet e sistemit dhe versioni Unix i Berkeley-t përfshinte madje dhe lojëra. Ngaqë synonim që GNU të ishte sistem operativ i ngjashëm me Unix, e përdorim termin “sistem operativ” në të njëjtën mënyrë.</p> @@ -525,10 +549,10 @@ kishit fjalën vetëm për kernelin, atëherë “Linux” është emri i saktë por ju lutemi, thoni “kerneli” po ashtu, për të shmangur dykuptimësinë lidhur se për cilën pjesë software-i e keni fjalën.</p> <p> -Po qe se parapëlqeni përdorimin e disa termave të tjerë të tillë si -“shpërndarje sistemi” për koleksionin e plotë të programeve, në vend të -“sistemit operativ”, asnjë problem. Në raste të tilla do të flitnit për -shpërndarje sistemi GNU/Linux.</p> +Po qe se për koleksionin e plotë të programeve parapëlqeni përdorimin e disa +termave të tjerë, të tillë si “shpërndarje sistemi”, në vend të “sistemit +operativ”, asnjë problem. Në raste të tilla, do të flitnit për shpërndarje +sistemi GNU/Linux.</p> </dd> <dt id="house">Kerneli i një sistemi është si themelet e shtëpisë. Si mund të jetë thuajse @@ -558,9 +582,10 @@ ngjante sistemit GNU më 1992. href="#brain">#brain</a>)</span></dt> <dd> +<p> Një sistem kompjuterik nuk i ngjan shumë një trupi njerëzor, dhe asnjë pjesë e tij nuk luan ndonjë rol të krahasueshëm me atë të trurit te qenia -njerëzore. +njerëzore.</p> </dd> <dt id="kernelmost">A s’është shkrimi i kernelit pjesa dërrmuese e punës për një sistem @@ -568,7 +593,8 @@ operativ? <span class="anchor-reference-id">(<a href="#kernelmost">#kernelmost</a>)</span></dt> <dd> -Jo, shumë përbërës duan mjaft punë. +<p> +Jo, shumë përbërës duan mjaft punë.</p> </dd> <dt id="nokernel">Një sistem operativ e ka të domosdoshëm një kernel. Meqë Projekti GNU @@ -576,12 +602,12 @@ s’zhvilloi ndonjë kernel, si mund të jetë sistemi GNU?<span class="anchor-reference-id">(<a href="#nokernel">#nokernel</a>)</span></dt> <dd> -Njerëzit shprehen kështu për quajtjen e sistemit “Linux” -përdorin një standard të dyfishtë. Një sistem operativ lyp përpilues, -përpunues, sisteme dritaresh, librari dhe shumë të tjera — qindra -programe, qoftë edhe për të qenë në një shkallë me atë që sistemet BSD -përfshinin më 1983-shin. Nga Torvalds nuk zhvilloi ndonjë prej tyre, si -mund të jetë sistemi “Linux”? +Njerëzit që shprehen kështu për quajtjen e sistemit “Linux”, përdorin një +standard të dyfishtë. Një sistem operativ lyp përpilues, përpunues, sisteme +dritaresh, librari dhe shumë të tjera — qindra programe, qoftë edhe +për të qenë në një shkallë me atë që sistemet BSD përfshinin më 1983-shin. +Ngaqë Torvalds nuk zhvilloi ndonjë prej tyre, si mund të jetë sistemi +“Linux”? <p> Ai standard është shumë strikt, jo rruga e duhur për të gjykuar kontributet @@ -598,9 +624,9 @@ diçka të quajtur “GNU”? <span class="anchor-reference-id">(<a href="#notinstallable">#notinstallable</a>)</span></dt> <dd> -Ka gati mjaft <a href="/distros/distros.html"> versione të paketuara dhe të -instalueshme të GNU-së</a>. Asnjë prej tyre nuk është quajtur thjesht -“GNU”, por GNU është ajo çka ata janë në thelb. +Ka të gatshme mjaft <a href="/distros/distros.html"> versione të paketuara +dhe të instalueshme të GNU-së</a>. Asnjë prej tyre nuk është quajtur +thjesht “GNU”, por GNU është ajo çka ata janë në thelb. <p> Pritej që të hidhnim në qarkullim sistemin GNU të paketuar për instalim, por @@ -637,15 +663,15 @@ class="anchor-reference-id">(<a href="#afterkernel">#afterkernel</a>)</span></dt <dd> Kjo praktikë duket të jetë shumë e rrallë—nuk gjejmë dot ndonjë -shembull tjetër veç keqpërdorimit të emrit “Linux”. Normalisht, një sistem -operativ çohet përpara si një projekt i vetëm, i njësuar, dhe zhvilluesit +shembull tjetër, veç keqpërdorimit të emrit “Linux”. Normalisht, një sistem +operativ çohet përpara si një projekt i vetëm, i njësuar dhe zhvilluesit zgjedhin një emër për sistemin në tërësi. Kerneli zakonisht nuk ka ndonjë emër të vetin—në vend të tij, njerëzit thonë “kerneli i atij ose këtij“ ose “kerneli për këtë ose atë“. <p> Ngaqë këto dy konstruksione përdoren si sinonime, shprehja “kerneli Linux” mund të interpretohet lehtësisht si të thoshte “kerneli i Linux-it” dhe të -lërë të kuptohet që Linux-i mund të jetë më tepër se një kernel. Mund ta +lërë të kuptohet se Linux-i mund të jetë më tepër se një kernel. Mund ta shmangni mundësinë e këtij keqkuptimi duke thënë ose shkruar “kerneli, Linux-i” ose “Linux-i, kerneli”.</p> </dd> @@ -654,11 +680,12 @@ Linux-i” ose “Linux-i, kerneli”.</p> class="anchor-reference-id">(<a href="#feel">#feel</a>)</span></dt> <dd> +<p> Nuk ka “ndjesi që të jep Linux-i”, ngaqë Linux-i nuk ka ndërfaqe përdoruesi. Si çdo kernel modern, Linux-i është një bazë për xhirim programesh; ndërfaqet e përdoruesit zënë vend tjetër në sistem. Ndërveprimi i njeriut me GNU/Linux-i kalon përherë përmes programesh të tjera, dhe -“ndjesitë” vijnë prej tyre. +“ndjesitë” vijnë prej tyre.</p> </dd> <dt id="long">Problemi me termin “GNU/Linux” është që është shumë i gjatë. Po sikur të @@ -667,8 +694,7 @@ href="#long">#long</a>)</span></dt> <dd> Për ca kohë provuam emrin “LiGNUx”, që ndërthur fjalët “GNU” dhe “Linux”. -Kundërshtimi qe shumë i hidhët. Njerëzit e pranojnë “GNU/Linux” shumë më -mirë. +Reagimi qe shumë i hidhët. Njerëzit e pranojnë “GNU/Linux” shumë më mirë. <p> Emri më i shkurtër i ligjëruar për këtë sistem është “GNU”, por e quajmë “GNU/Linux” <a href="#justgnu"> për arsyet e dhëna më poshtë</a>.</p> @@ -692,8 +718,8 @@ href="#long2">#long2</a>)</span></dt> <dd> <p>Të thuash apo shtypësh “GNU/”, ha vetëm një sekondë. Nëse e vlerësoni -sistemin që ne ndërtuam, a nuk mund të shpenzoni një sekondë që të -mirënjihet vepra jonë?</p> +sistemin që ne ndërtuam, a s’mund të shpenzoni një sekondë që të mirënjihet +vepra jonë?</p> </dd> <dt id="long3">Fatkeqësisht, “GNU/Linux” është katër rrokje. Njerëzit s’kanë për të @@ -743,12 +769,12 @@ në vend se të përpiqemi që t’i hamë hakun për kontributin e tij te siste Ngaqë mjaft njerëz e njohin sistemin si “Linux”, po të thoshim “GNU” ata thjesht mund të mos kuptojnë që po flasim për të njëjtin sistem. Po të themi “GNU/Linux”, mund ta lidhin këtë me çfarë kanë dëgjuar rreth temës.</li> -</ul><p></p> +</ul> </dd> -<dt id="trademarkfee">Do të më duhet të paguaj njëfarë shume po qe se përdor “Linux” në emrin e -një produkti, dhe kjo do të ndodhte edhe nëse them “GNU/Linux”. A është -gabim të përdor vetëm “GNU” pa “Linux”, që të kursej pagesën? <span +<dt id="trademarkfee">Do të më duhet të paguaj ndonjë tarifë, po qe se përdor “Linux” në emrin e +një produkti dhe kjo do të ndodhte edhe nëse them “GNU/Linux”. A është +gabim të përdor vetëm “GNU” pa “Linux”, që të shpëtoj nga tarifa? <span class="anchor-reference-id">(<a href="#trademarkfee">#trademarkfee</a>)</span></dt> <dd> @@ -756,8 +782,8 @@ S’ka asgjë të keqe të quhet sistemi “GNU”; hollë-hollë, kjo është është. Është bukur t’i jepet Linus Torvalds-it po ashtu një pjesë e hakës, por nuk keni ndonjë borxh, për ta larë me privilegjin e të bërit kështu. <p> -Pra, nëse doni t’i referoheni sistemit thjesht si “GNU”, për shmangie pagese -ngaqë e quani “Linux”, nuk do t’ju kritikojmë.</p> +Pra, nëse doni t’i referoheni sistemit thjesht si “GNU”, për shmangie tarife +ngaqë e quani “Linux”, s’do t’ju kritikojmë.</p> </dd> <dt id="many">Te sistemi, ashtu si është sot, kanë kontribuar mjaft projekte të tjerë; në @@ -798,11 +824,12 @@ kontributeve dytësorë (Linux), ndërkohë që lihet jashtë kontributi parëso class="anchor-reference-id">(<a href="#others">#others</a>)</span></dt> <dd> +<p> <em>systemd</em> është një përbërës jo pak i rëndësishëm, por jo aq i rëndësishëm sa kerneli (Linux-i), as edhe aq i rëndësishëm sa baza e sistemit në tërësi (GNU-ja). Sidoqoftë, nëse doni të vini theksin te prania e systemd-së, duke e quajtur sistemi “GNU/systemd/Linux”, s’ka -asgjë të keqe të bëhet kështu. +asgjë të keqe të bëhet kështu.</p> </dd> <dt id="others">Te sistemi, ashtu si është ai sot, kontribuan mjaft projekte të tjera, por @@ -824,9 +851,10 @@ nga disa. GNU është kuadri i punës në të cilin sistemi u ndërtua.</p> përmendim? <span class="anchor-reference-id">(<a href="#allsmall">#allsmall</a>)</span></dt> <dd> -Në 2008, nxorëm se paketat GNU përbënin 15% të depos “kryesore” të +Më 2008-n, pamë se paketat GNU përbënin 15% të depos “kryesore” të shpërndarjes GNU/Linux gNewSense. Linux-i përbënte 1.5%. Ndaj i njëjti -argument do të duhej zbatuar edhe më me forcë në rastin e emërtimit “Linux”. +argument do të duhej zbatuar, edhe më me forcë, në rastin e emërtimit +“Linux”. <p> GNU-ja është një pjesë e vogël e sistemit sot, dhe Linux është pjesë akoma @@ -860,7 +888,7 @@ pjesën tjetër të zhvilluesve të GNU-së. class="anchor-reference-id">(<a href="#whyslash">#whyslash</a>)</span></dt> <dd> -Duke ndjekur rregullat e Anglishtes, në ndërtimin “GNU Linux” fjala “GNU” +Duke ndjekur rregullat e anglishtes, në sajesën “GNU Linux” fjala “GNU” modifikon “Linux”. Kjo do të thotë ose “versioni GNU i Linux-it”, ose “Linux-i, që është një paketë GNU”. Asnjë prej këtyre kuptimeve nuk i shkon gjendjes që kemi. @@ -871,21 +899,38 @@ e shkrojti Linux-in në mënyrë të pavarur, si projekt të vetin. Ndaj “Linux-i, që është një paketë GNU” nuk qëndron.</p> <p> Nuk po flasim për një version GNU të dallueshëm të Linux-it, kernelit. -Shpërndarjet e lira GNU/Linux kanë <a -href="http://directory.fsf.org/project/linux">versione të ndarë të -Linux-it</a>, ngaqë versioni “standard” përmban “koklavitje firmware” jo të -lira. Nëse kjo do të qe pjesë e Projektit GNU, mund të shihej mundësia e -“GNU Linux”; por nuk do të donim ta quanim kështu, ngaqë do të ishte shumë +Shpërndarjet e lira GNU/Linux kanë një <a +href="https://directory.fsf.org/wiki/Linux-libre">version veçmas të +Linux-it</a>, ngaqë versioni “standard” përmban “blobs” jo të lirë +firmware-i. Nëse kjo do të qe pjesë e Projektit GNU, mund të shihej si “GNU +Linux”; por nuk do të donim ta quanim kështu, ngaqë do të ishte shumë ngatërruese.</p> <p> Po flasim për një version të GNU-së, sistemit operativ, të dallueshëm nga -pasja e Linux-it për kernel. Pjerrësja i shërben rastit, ngaqë do të thotë -“ndërthurje”. (Kujtoni rastin “Input/Output”.) Ky sistem është ndërthurje e -GNU-së dhe Linux-it; prej këndej rrjedh edhe “GNU/Linux”.</p> +pasja e Linux-it për kernel. Pjerrakja i shërben rastit, ngaqë do të thotë +“ndërthurje”. (Kujtoni rastin “Input/Output”.) Është sistemi GNU, me +kernelin Linux nën të; prej këndej rrjedh edhe “GNU/Linux”.</p> <p> Ka mënyra të tjera për të shprehur “ndërthurjen”. Nëse mendoni që shenja -plus është më e qartë, ju lutemi, përdoreni. Në Frëngjisht, një vijë në mes -është e qartë: “GNU-Linux”. Në Spanjisht, ndonjëherë themi “GNU con Linux”.</p> +plus është më e qartë, ju lutemi, përdoreni. Në frëngjisht, një vijë në mes +është e qartë: “GNU-Linux”. Në spanjisht, ndonjëherë themi “GNU con Linux”.</p> +</dd> + +<dt id="linuxlibre">A ka GNU-ja versionin e vet të Linux-it, kernelin? <span +class="anchor-reference-id">(<a href="#linuxlibre">#linuxlibre</a>)</span></dt> + +<dd> +Po dhe jo. Shpërndarjet e lira GNU/Linux përdorin versione paksa të +ndryshuara të Linux-it, të ndryshuara për të hequr “blobs“ firmware-i jo të +lirë, që përmban hedhja “standarde” në qarkullim e Linux-it. Disa prej tyre +përdorin <a href="https://directory.fsf.org/wiki/Linux-libre">GNU +Linux-Libre</a>, i cili është versioni i çliruar i Linux-it, ai i Projektit +GNU. Por ky s’është ndonjë degëzim i Linux-it; përkundrazi, është një +version i Linux-it—marrim burimin e çdo hedhjeje standarde në +qarkullim të Linux-it dhe e “çblobëzojmë”. +<p> +Shpërndarje të tjera të lira e trajtojnë më vete heqjen e blob-eve nga +Linux-i.</p> </dd> <dt id="pronounce">Si shqiptohet emri “GNU/Linux”? <span @@ -931,9 +976,9 @@ më mirë se sa ajo që bëjnë njerëzit zakonisht, çka është lënia krejtë jashtë e GNU-së dhe që e bën të duket sikur krejt sistemi është Linux.</p> </dd> -<dt id="distronames0">Shpërndarja ime quhet “Aksh Linux”; por kjo nuk tregon asgjë se prej çfarë -përbëhet sistemi. Pse të mos e quanin si t’u pëlqente? <span -class="anchor-reference-id">(<a +<dt id="distronames0">Zhvilluesit e shpërndarjes time e quajnë “Aksh Linux”; por kjo nuk tregon +asgjë se prej çfarë përbëhet sistemi. Pse të mos e quanin si t’u pëlqente? +<span class="anchor-reference-id">(<a href="#distronames0">#distronames0</a>)</span></dt> <dd> Quajtja e një sistemi “Aksh Linux” nënkupton se është një lloj “Linux”-i dhe @@ -960,7 +1005,7 @@ thirret shpërndarja ndryshe nga “Aksh Linux”? <span class="anchor-reference-id">(<a href="#distronames1">#distronames1</a>)</span></dt> -<dd><p>Kur përhapin informacione të gabuara duke ndryshuar “GNU” në “Linux”, dhe e +<dd><p>Kur përhapin informacion të gabuar, duke ndryshuar “GNU” në “Linux” dhe e quajnë versionin e tyre “Aksh Linux”, është e drejtë që ta ndreqni informacionin e gabuar duke e quajtur “Aksh GNU/Linux”.</p></dd> @@ -978,7 +1023,7 @@ gatshme të ndihmonin. Një funksionar u shpreh, “Ky është vendim puro komercial; presim të fitojmë më tepër para nga emërtimi “Linux””. Me fjalë të tjera, asaj shoqërie nuk iu bë vonë se çfarë qe e drejtë. <p> -Nuk i bëjmë dot ta bëjnë këtë si duhet, por nuk jemi nga ata që heqin dorë +Nuk i bëjmë dot ta bëjnë këtë si duhet, por s’jemi nga ata që heqin dorë, meqë rruga nuk qenkësh e lehtë. Mund të mos keni aq ndikim në dorën tuaj sa IBM-ja apo Red Hat-i, por prapë mund të ndihmoni. Së toku mund ta ndryshojmë gjendjen deri në atë shkallë, sa shoqëritë të fitojnë më shumë @@ -990,15 +1035,16 @@ puro <em>software</em> i lirë? Tek e fundit, ky është ideali i GNU-së. <span class="anchor-reference-id">(<a href="#reserve">#reserve</a>)</span></dt> <dd> -Praktika e shumëpërhapur e shtimit të software-it jo të lirë te sistemi +Praktika shumë e përhapur e shtimit të software-it jo të lirë te sistemi GNU/Linux është problem i madh për bashkësinë tonë. Ajo sikur u mëson -përdoruesve që software-i jo i lirë është OK, dhe që përdorimi i tij është -pjesë e frymës së “Linux”-it. Mjaft Grupe Përdoruesish “Linux” e kanë pjesë -të misionit të tyre ndihmën ndaj përdoruesve që këta të përdorin shtojca jo -të lira, dhe madje edhe të ftojnë shitës për të bërë reklamë. Këta kanë -birësuar qëllime të tilla si “ndihmën ndaj përdoruesve” të GNU/Linux-it -(përfshi ndihmën për ta që të përdorin aplikacione dhe përudhës jo të lirë), -ose popullarizimin edhe më të sistemit, qoftë edhe në kurriz të lirisë. +përdoruesve se software-i jo i lirë s’është problem dhe se përdorimi i tij +është pjesë e frymës së “Linux”-it. Mjaft Grupe Përdoruesish “Linux” e kanë +pjesë të misionit të tyre ndihmën ndaj përdoruesve, që këta të përdorin +shtojca jo të lira dhe madje edhe të ftojnë shitës për të bërë reklamë. +Këta kanë birësuar qëllime të tilla si “ndihmën ndaj përdoruesve” të +GNU/Linux-it (përfshi ndihmën për ata që të përdorin aplikacione dhe +përudhës jo të lirë), ose popullarizimin edhe më të sistemit, qoftë edhe në +kurriz të lirisë. <p> Çështja është si të ndryshohet kjo.</p> <p> @@ -1012,11 +1058,11 @@ qenë GNU së pari.</p> Rruga për t’i drejtuar këta përdorues të shohin lidhjen me lirinë është saktësisht e kundërta: t’u bëhet e ditur atyre se krejt këto versione sistemi <em>janë</em> versione të GNU-së, se të tëra bazohen në një sistem -që ekziston pikë për pikë për hir të lirisë së përdoruesve. Me të kuptuar +që ekziston posaçërisht për hir të lirisë së përdoruesve. Me të kuptuar këtë, mund të fillojnë t’i shohin shpërndarjet që përfshijnë -<em>software</em> jo të lirë si versione të deformuara, të ndotura, të +<em>software</em> jo të lirë, si versione të deformuara, të ndotura, të GNU-së, në vend se t’i mendojnë si versione të pastra dhe të përshtatshme të -“Linux”.</p> +“Linux”-it.</p> <p> Është shumë e dobishme të fillohen Grupe Përdoruesish GNU/Linux, që e quajnë sistemin GNU/Linux dhe vendosin idealet e Projektit GNU si bazë të @@ -1044,7 +1090,7 @@ do të kishte përparësi praktike domethënëse ndaj shpërndarjeve të tjera, do t’i shërbente ndonjë qëllimi.</p> <p> Në vend të kësaj, ne ndihmojmë zhvilluesit e shpërndarjeve GNU/Linux 100% të -lira, të tilla si gNewSense dhe Ututo.</p> +lira, të tilla si Trisquel dhe Parabola.</p> </dd> <dt id="linuxgnu">Pse të mos thuhet thjesht “Linux është kerneli i GNU-së” dhe të hidhet në @@ -1058,7 +1104,7 @@ funksiononte, mund ta kishim bërë. (Por kësaj i thonë: mend pas kuvendi.) <p> Po të qe për të marrë një version të GNU/Linux-it dhe ta rietiketojmë si “GNU”, do të qe si të merrnim një version të sistemit GNU dhe ta etiketonim -“Linux”. Kjo nuk ishte e drejtë, dhe nuk duam të veprojmë kështu.</p> +“Linux”. Kjo s’ishte e drejtë dhe s’duam të veprojmë kështu.</p> </dd> <dt id="condemn">A e ka dënuar dhe kundërshtuar Projekti GNU përdorimin e Linux-it në @@ -1077,18 +1123,18 @@ kishin nevojë të pastroheshin. <p> Personat që bënë ndryshimet treguan pak interes për bashkëpunim me ne. Njëri prej tyre, në fakt, na tha se nuk i bëhej vonë të punonte me Projektin -GNU sepse qe “përdorues i Linux-it”. Çka na ra rëndë, ngaqë personat që +GNU sepse qe “përdorues i Linux-it”. Gjë që na ra rëndë, ngaqë personat që kaluan paketat GNU edhe për sisteme të tjerë përgjithësisht donin të punonin -me ne për t’i pasur ndryshimet të përfshira në projektin tonë. Megjithatë +me ne për t’i pasur ndryshimet të përfshira në projektin tonë. Megjithatë, këta persona, që po zhvillonin një sistem i cili bazohej së pari në GNU, qenë grupi i parë (dhe, ende, praktikisht të vetmit) që s’dëshironin të punonin me ne.</p> <p> Qe kjo përvojë që na tregoi së pari se kish persona që po e quanin një -version të sistemit GNU “Linux”, dhe se ky ngatërrim po errësonte punën -tonë. Kërkesa jonë për ta quajtur sistemin “GNU/Linux” është përgjigjja -jonë për këtë problem, dhe për probleme të tjera të shkaktuara nga emërtimi -i shtrembër “Linux”.</p> +version të sistemit GNU “Linux” dhe se ky ngatërrim po pengonte punën tonë. +Kërkesa jonë për ta quajtur sistemin “GNU/Linux” është përgjigja jonë për +këtë problem dhe për probleme të tjera të shkaktuara nga emërtimi i +shtrembër “Linux”.</p> </dd> <dt id="wait">Pse pritët kaq gjatë përpara se t’u kërkonit njerëzve të përdorin emrin @@ -1161,14 +1207,14 @@ Asnjë rresht kodi te GNU nuk vjen prej Unix-it, por GNU-ja është sistem i përputhshëm me Unix-in; ndaj, mjaft nga idetë dhe karakteristikat e GNU-së vijnë prej Unix-it. Emri “GNU”, që do të thotë “GNU’s Not Unix”, është një mënyrë gaztore për t’i dhënë hakën Unix-it për të, në vijim të një tradite -hacker-ësh për shkurtime ripërsëritëse që zuri fill në vitet ’70.</p> +hacker-ësh, për shkurtime ripërsëritëse, që zuri fill në vitet ’70.</p> <p> Shkurtimi i parë ripërsëritës qe TINT, “TINT Is Not TECO”. Autori i TINT-it shkroi një tjetër sendërtim të TECO-s (kish ndërkohë mjaft të tillë, për sisteme të ndryshëm), por në vend që ta quante me një emër të zbehtë si “kështu-ose-ashtu TECO”, i shkoi në mendje një emër zbavitës. (Ky është kuptimi për <em>hacking</em>: <a -href="http://stallman.org/articles/on-hacking.html">mençuri lojcake</a>.)</p> +href="https://stallman.org/articles/on-hacking.html">mençuri lojcake</a>.)</p> <p> Hacker-ë të tjerë e pëlqyen kaq shumë emrin sa filluan ta imitojnë stilin. U bë si traditë që, sa herë që shkruanit nga e para një program që qe i @@ -1195,8 +1241,8 @@ nuk gjen vend te historia e sistemeve BSD. <p> Sistemi BSD qe krijuar nga UC Berkeley si <em>software</em> jo i lirë, në vitet ’80, dhe kaloi i lirë në fillim të viteve ’90. Çfarëdo sistemi -operativ që ekziston sot është, thuajse me siguri, ose variant i sistemit -GNU, ose ndonjë lloj sistemi BSD.</p> +operativ i lirë që ekziston sot është, thuajse me siguri, ose variant i +sistemit GNU, ose ndonjë lloj sistemi BSD.</p> <p> Njerëzit ndonjëherë pyesin nëse edhe BSD është variant i GNU-së, siç është GNU/Linux. Jo, nuk është. Zhvilluesit e BSD-së patën frymëzimin ta bëjnë @@ -1215,9 +1261,9 @@ emri “GNU/Linux” është i përshtatshëm për të.</p> <p> Ka një version të GNU-së që përdor një kernel nga NetBSD. Zhvilluesit e tij e quajnë “Debian GNU/NetBSD”, por “GNU/kernelofNetBSD” do të ishte më i -saktë, ngaqë NetBSD është një sistem i tërë, jo thjesht kerneli. Ky nuk -është një sistem BSD, ngaqë pjesa dërrmuese e sistemit është e njëjtë me -sistemin GNU/Linux.</p> +saktë, ngaqë NetBSD është një sistem i tërë, jo thjesht kerneli. Ky s’është +sistem BSD, ngaqë pjesa dërrmuese e sistemit është e njëjtë me sistemin +GNU/Linux.</p> </dd> <dt id="othersys">Nëse i instaloj mjetet GNU në Windows, mos do të thotë që po xhiroj një @@ -1225,23 +1271,25 @@ sistem GNU/Windows? <span class="anchor-reference-id">(<a href="#othersys">#othersys</a>)</span></dt> <dd> +<p> Jo në të njëjtin kuptim që nënkuptojmë me “GNU/Linux”. Mjetet e GNU-së janë thjesht një pjesë e software-it GNU, i cili është thjesht një pjesë e -sistemit GNU, dhe nën ta prapë do të kishit një tjetër sistem operativ të -plotë, i cili nuk do të kishte të përbashkët me GNU-në as edhe një rresht -kod. Përmbledhtas, kjo është gjendje krejt tjetër nga GNU/Linux. +sistemit GNU dhe, nën ta prapë, do të kishit një tjetër sistem operativ të +plotë, i cili s’do të kishte të përbashkët me GNU-në as edhe një rresht +kod. Përmbledhtas, kjo është gjendje krejt tjetër nga GNU/Linux.</p> </dd> <dt id="justlinux">A s’mund të përdoret Linux-i pa GNU-në? <span class="anchor-reference-id">(<a href="#justlinux">#justlinux</a>)</span></dt> <dd> +<p> Linux-i përdoret më vete, ose me programe të tjerë të vegjël, në disa pajisje. Këta sisteme të vegjël software-i janë shumë larg prej të qenit sistem GNU/Linux. Përdoruesit nuk i instalojnë ata në PC-ra, fjala vjen, dhe mund edhe të mos iu pëlqejnë. Është e dobishme të thuhet që këto pajisje xhirojnë thjesht Linux, për të treguar se sa të ndryshme janë këto -platforma të vogla nga GNU/Linux-i. +platforma të vogla nga GNU/Linux-i.</p> </dd> <dt id="howmuch">Sa përqind sistem GNU lypset që një sistem të jetë GNU/Linux? <span @@ -1278,7 +1326,7 @@ të përbashkët është Linux-i.</p> <p> Nëse e quani sistemin e plotë GNU/Linux “Linux”, keni për të parë se do t’ju nevojitet të thoni gjëra të tilla si, “Android përmban Linux, por s’është -Linux, ngaqë s’ka libraritë dhe mjetet e zakonshme Linux [sic] [duke +Linux, ngaqë s’ka bibliotekat dhe mjetet e zakonshme Linux [sic] [duke nënkuptuar sistemin GNU]”.</p> <p> Android-i përmban aq Linux, sa GNU/Linux-i. Ajo çka nuk ka, është sistemi @@ -1296,19 +1344,19 @@ Aspak. Ky përdorim është kaq problematik sa që njerëzit s’do të kuptojn domethënien e synuar. <p> Publikut do t’i duket shumë e çuditshme të flitet për përdorim të Android-it -si “përdorim të Linux-it”. Është si të bisedohet me dikë, dhe mandej të +si “përdorim të Linux-it”. Është si të bisedohet me dikë dhe mandej të thuhet se biseduat me zorrët apo me sistemin e frymëmarrjes së atij personi.</p> <p> -Publiku <em>do ta</em> kuptojë idenë e “të përdorurit të Linux-it” kur është -vërtet GNU/Linux, përmes keqkuptimit të rëndomtë: duke e menduar krejt -sitemin si “Linux”.</p> +Publiku <em>do ta</em> kuptojë idenë e “të përdorurit të Linux-it”, kur +është vërtet GNU/Linux, përmes keqkuptimit të rëndomtë: duke e menduar krejt +sistemin si “Linux”.</p> <p> Përdorimi i Android-it dhe përdorimi i GNU/Linux-it janë tërësisht të ndryshëm, aq të ndryshëm sa lëvizja me automjet dhe lëvizja me një biçikletë. Fakti që dy të parët përmbajnë Linux është pa rëndësi për përdorimin e tyre, ashtu si fakti që një makinë dhe një biçikletë janë struktura metalike nuk ndikon në përdorimin e këtyre të dyjave. Nëse doni -të flisni mbi përdorimin e makinave dhe biçikleta, s’do të flisnit rreth +të flisni mbi përdorimin e makinave dhe biçikletave, s’do të flisnit rreth “lëvizjeje me objekte metalike” — veç në bëfshi lojëra me lexuesit. Do të thoshit, “përdorim makinash dhe biçikletash”. Po njësoj, rruga e qëruar për të folur rreth përdorimit të GNU/Linux-it dhe Android-it është të @@ -1331,8 +1379,8 @@ etik, e prandaj publiku s’e lidh emrin e “Linux-it” me atë parim. Linusi e deklaron publikisht mospajtimin e tij me idealet e lëvizjes për <em>software</em> të lirë. Ai, gjatë punësimit të tij, është marrë për shumë vjet me <em>software</em> jo të lirë (dhe e ka thënë këtë faqe një -audience të gjerë gjatë një takimi në “Linux”World), dhe u ka -bërë ftesë publikisht zhvilluesve pasues të Linux-it, kernelit, të përdorin +publiku të gjerë, gjatë një takimi në “Linux” World), dhe u ka bërë ftesë +publikisht zhvilluesve pasues të Linux-it, kernelit, të përdorin <em>software</em> jo të lirë për të punuar mbi të së bashku. Shkon edhe më tej, dhe përçmon njerëzit që këshillojnë se inxhinierët dhe shkencëtarët duhet të shqyrtojnë pasojat shoqërore të veprës së tyre teknike—duke @@ -1352,10 +1400,11 @@ pikëpamjeve të tij.</p> class="anchor-reference-id">(<a href="#claimlinux">#claimlinux</a>)</span></dt> <dd> +<p> Do të ishte gabim, ndaj këtë nuk e bëjmë. Vepra e Torvalds-it është Linux-i, kerneli; ne bëjmë kujdes që të mos ia veshim atë vepër Projektit GNU ose ta etiketojmë si “GNU”. Kur flasim për krejt sistemin, emri -“GNU/Linux” i jep atij një pjesë të hakës. +“GNU/Linux” i jep atij një pjesë të hakës.</p> </dd> @@ -1363,12 +1412,14 @@ GNU ose ta etiketojmë si “GNU”. Kur flasim për krejt sistemin, emri class="anchor-reference-id">(<a href="#linusagreed">#linusagreed</a>)</span></dt> <dd> -<p>Ai e pranoi këtë në ato fillime. Shënimet e versionit për Linux-in më të -hershëm thonë, <a -href="http://ftp.funet.fi/pub/linux/historical/kernel/old-versions/RELNOTES-0.01"> -“Shumica e mjeteve të përdorura me linux-in janë <em>software</em> GNU dhe +<p>Ai e pranoi këtë në ato fillime. <a +href="https://ftp.funet.fi/pub/linux/historical/kernel/old-versions/RELNOTES-0.01"> +Shënimet më të hershme të hedhjeve në qarkullim për Linux-in</a> thoshin:</p> +<blockquote><p> +Shumica e mjeteve të përdorura me linux-in janë <em>software</em> GNU dhe gjenden nën <em>GNU copyleft</em>. Këto mjete nuk janë pjesë e shpërndarjes -- pyetmëni mua (ose GNU-në) për më tepër të dhëna”</a>.</p> +- për më tepër hollësi, pyetmëni mua (ose GNU-në). +</p></blockquote> </dd> <dt id="finishhurd">Pse të mos përfundohet kerneli GNU Hurd, të hidhet në qarkullim sistemi GNU @@ -1379,12 +1430,12 @@ class="anchor-reference-id">(<a href="#finishhurd">#finishhurd</a>)</span></dt> Do të donim të na jepej haka për sistemin operativ GNU, pavarësisht se me çfarë kerneli është përdorur. -<p>Ta bësh GNU Hurd-in të funksionojë paq, sa të konkurrojë me Linux-in do të -ishte punë shumë e madhe, dhe nuk është qartazi e domosdoshme. E vetmja -gjë, e gabuar nga ana etike me Linux-in si kernel është përfshirja e -“blob”-eve firmware; zgjidhja më e mirë e këtij problemi është <a -href="http://fsf.org/campaigns/priority-projects"> zhvillimi i zëvendësimeve -të lira për blob-e</a>.</p> +<p>Ta bësh GNU Hurd-in të funksionojë paq, sa të konkurrojë me Linux-in, do të +ishte punë shumë e madhe, dhe qartazi s’është e nevojshme. E vetmja gjë e +gabuar, nga ana etike, me Linux-in si kernel, është përfshirja e “blob”-eve +<em>firmware</em>; zgjidhja më e mirë e këtij problemi është <a +href="https://fsf.org/campaigns/priority-projects"> zhvillimi i +zëvendësimeve të lira për blob-e</a>.</p> </dd> <dt id="lost">Beteja është tashmë e humbur—shoqëria e ka vendosur dhe ne nuk mund ta @@ -1392,12 +1443,13 @@ ndryshojmë, madje pse duhet çuar mendja atje? <span class="anchor-reference-id">(<a href="#lost">#lost</a>)</span></dt> <dd> +<p> Kjo nuk është betejë, është fushatë edukimi. Se si të quhet një sistem nuk është një vendim i vetëm, që të merret në një çast nga “shoqëria”: çdo person, çdo ent, mund të vendosë cilin emër të përdorë. Nuk i bëni dot të tjerët të thonë “GNU/Linux”, por mund të vendosni ta quani sistemin -“GNU/Linux” ju vetë—e duke bërë kështu, do të ndihmoni të edukohen të -tjerët. +“GNU/Linux” ju vetë—dhee duke bërë kështu, do të ndihmoni të edukohen +të tjerët.</p> </dd> <dt id="whatgood">Shoqëria e ka vendosur dhe ne nuk mund ta ndryshojmë, ndaj sa para bën, edhe @@ -1405,6 +1457,7 @@ po të them “GNU/Linux”? <span class="anchor-reference-id">(<a href="#whatgood">#whatgood</a>)</span></dt> <dd> +<p> Nuk bëhet fjalë për gjendje krejt-ose-hiç: pamje të sakta dhe të pasakta shpërndahen pak a shumë nga njerëz të ndryshëm. Nëse e quani një sistem “GNU/Linux”, do t’i ndihmoni të tjerët të mësojnë historinë e vërtetë të @@ -1412,7 +1465,7 @@ sistemit, origjinën dhe shkakun që e polli. Nuk mund ta ndreqni keqemërtimin kudo vetë, më shumë se sa mundemi ne, por mund të ndihmoni. Sikur vetëm ca qindra vetë t’ju shohin duke përdorur termin “GNU/Linux”, i bie të keni edukuar një numër domethënës njerëzish përmes shumë pak -përpjekjeje. Dhe ca prej tyre do ta shpien ndreqjen edhe te të tjerë. +përpjekjeje. Dhe ca prej tyre do ta shpien ndreqjen edhe te të tjerë.</p> </dd> <dt id="explain">A nuk do të ishte më mirë të quhej sistemi “Linux” dhe t’u mësohej njerëzve @@ -1421,15 +1474,15 @@ class="anchor-reference-id">(<a href="#explain">#explain</a>)</span></dt> <dd> Nëse na ndihmoni duke u shpjeguar të tjerëve në këtë mënyrë, e vlerësojmë -mundimin tuaj, por kjo nuk është metoda më e mirë. Nuk është aq e efektshme -sa emërtimi e sistemit “GNU/Linux”, dhe ua harxhon kohën në mënyrë të +mundimin tuaj, por kjo s’është metoda më e mirë. S’është aq e efektshme sa +emërtimi e sistemit “GNU/Linux” dhe jua harxhon kohën në mënyrë të paefektshme. <p> -Është e paefektshme sepse nuk ka për t’u qartësuar, dhe me siguri nuk ka për +Është e paefektshme sepse nuk ka për t’u qartësuar dhe me siguri nuk ka për t’u përhapur. Disa nga njerëzit që dëgjojnë shpjegimin tuaj do t’i vënë -veshin, dhe mund të përvetësojnë përfytyrimin e saktë të origjinës së +veshin dhe mund të përvetësojnë përfytyrimin e saktë të origjinës së sistemit. Por si zor t’ua përsërisin shpjegimin të tjerëve, kurdo që vjen -fjala te sistemi. Ka gjasa që do ta quajnë “Linux”. Pa e dashur vërtet, do +fjala te sistemi. Ka gjasa që do ta quajnë “Linux”. Pa dashur vërtet, do të ndihmojnë në përhapjen e përfytyrimit të pasaktë.</p> <p> Është e paefektshme sepse merr shumë kohë. Të thuash e të shkruash @@ -1485,25 +1538,29 @@ sistemi operativ? <span class="anchor-reference-id">(<a href="#rename">#rename</a>)</span></dt> <dd> +<p> Nuk po riemërtojmë ndonjë gjë; kemi qenë duke e thirrur këtë sistem “GNU” që kur e bëmë të ditur më 1983. Njerëzit që provuan ta riemërtojnë në “Linux”, -nuk duhej të kishin bërë ashtu.</dd> +nuk duhej të kishin bërë ashtu.</p> +</dd> <dt id="force">A s’është gabim të detyrohen njerëzit ta quajnë sistemin “GNU/Linux”? <span class="anchor-reference-id">(<a href="#force">#force</a>)</span></dt> <dd> -Do të qe gabim të detyrohen, dhe as provojmë. Ne e quajmë sistemin -“GNU/Linux”, dhe ju kërkojmë të bëni njësoj. +<p> +Do të qe gabim të detyrohen dhe as provojmë. Ne e quajmë sistemin +“GNU/Linux” dhe ju kërkojmë të bëni njësoj.</p> </dd> <dt id="whynotsue">Pse të mos paditen njerëzit që e quajnë krejt sistemin “Linux”? <span class="anchor-reference-id">(<a href="#whynotsue">#whynotsue</a>)</span></dt> <dd> +<p> Nuk ka rrethana ligjore për t’i paditur, por meqë besojmë në lirinë e fjalës, nuk do të donim ta bënin, sido që të qe. Ne u kërkojmë njerëzve ta -quajnë sistemin “GNU/Linux” ngaqë kjo është gjëja e drejtë që duhet bërë. +quajnë sistemin “GNU/Linux” ngaqë kjo është gjëja e drejtë që duhet bërë.</p> </dd> <dt id="require">A nuk do të duhej të vendosnit diçka te GNU GPL për t’u kërkuar njerëzve ta @@ -1511,14 +1568,15 @@ quajnë sistemin “GNU”? <span class="anchor-reference-id">(<a href="#require">#require</a>)</span></dt> <dd> -Qëllimi i GNU GPL-së është të mbrojë lirinë e përdoruesit nga ata që do të -krijonin versione pronësore të software-it të lirë. Ndërkohë që është e -vërtetë që ata që e quajnë sistemin “Linux” shpesh bëjnë gjëra që e -kufizojnë lirinë e përdoruesit, të tilla si paketim software-i jo të lirë në -sistemin GNU/Linux ose madje edhe zhvillim software-i jo të lirë për qëllime -të tilla, akti i thjeshtë i emërtimit të sistemit “Linux” nuk u mohon, në +<p> +Qëllimi i GNU GPL-së është të mbrojë lirinë e përdoruesve nga ata që do të +krijonin versione pronësore të software-it të lirë. Teksa është e vërtetë +se ata që e quajnë sistemin “Linux”, shpesh bëjnë gjëra që e kufizojnë +lirinë e përdoruesit, bie fjala, paketim software-i jo të lirë në sistemin +GNU/Linux, ose madje edhe zhvillim software-i jo të lirë për qëllime të +tilla, akti i thjeshtë i emërtimit të sistemit “Linux” nuk u mohon, në vetvete, përdoruesve lirinë e tyre. Duket jo e përshtatshme ta bësh GPL-në -të kufizojë se ç’emër mund të përdoret për sistemin. +të kufizojë se ç’emër mund të përdoret për sistemin.</p> </dd> <dt id="BSDlicense">Meqë kundërshtuat domosdoshmërinë e përmendjes së Universitetit të @@ -1567,7 +1625,8 @@ së pari besëtytninë, të kultivuar nga shumë njerëz, që software-i pronës class="anchor-reference-id">(<a href="#somanyright">#somanyright</a>)</span></dt> <dd> -Nuk besojmë se popullariteti i një gabimi e shndërron atë në një të vërtetë. +<p> +Nuk besojmë se popullariteti i një gabimi e shndërron atë në një të vërtetë.</p> </dd> <dt id="knownname">A s’është më mirë të quhet sistemi me emrin që e njohin shumica e @@ -1575,9 +1634,10 @@ përdoruesve? <span class="anchor-reference-id">(<a href="#knownname">#knownname</a>)</span></dt> <dd> +<p> Përdoruesit nuk është se janë të paaftë të nxënë. Meqë “GNU/Linux” përfshin “Linux”, do ta kuptojnë se për çfarë po flisni. Nëse me raste shtoni -“(referuar shpesh si “Linux”)”, do ta kuptojnë. +“(referuar shpesh gabimisht si “Linux”)”, do ta kuptojnë.</p> </dd> <dt id="winning">Mjaft vetë janë të ndjeshëm mbi çka është e leverdishme apo se kush po @@ -1597,6 +1657,7 @@ rëndësi.</p> </dd> </dl> +</div> <div class="translators-notes"> @@ -1606,7 +1667,7 @@ rëndësi.</p> <!-- for id="content", starts in the include above --> <!--#include virtual="/server/footer.sq.html" --> -<div id="footer"> +<div id="footer" role="contentinfo"> <div class="unprintable"> <p>Ju lutemi, pyetjet dhe kërkesat e përgjithshme rreth FSF-së & GNU-së @@ -1627,7 +1688,7 @@ href="mailto:webmasters@gnu.org"><webmasters@gnu.org></a>.</p> <web-translators@gnu.org></a>.</p> - <p>For information on coordinating and submitting translations of + <p>For information on coordinating and contributing translations of our web pages, see <a href="/server/standards/README.translations.html">Translations README</a>. --> @@ -1657,8 +1718,8 @@ përkthimet</a>.</p> There is more detail about copyright years in the GNU Maintainers Information document, www.gnu.org/prep/maintain. --> -<p>Të drejta kopjimi © 2001, 2006, 2007, 2008, 2010, 2011, 2013, 2014, -2015, 2016, 2017, 2018, 2020 Free Software Foundation, Inc.</p> +<p>Të drejta kopjimi © 2001-2011, 2013-2018, 2020, 2022 Free Software +Foundation, Inc.</p> <p>Kjo faqe mund të përdoret sipas një licence <a rel="license" href="http://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0/">Creative Commons @@ -1673,7 +1734,7 @@ Attribution-NoDerivatives 4.0 International License</a>.</p> <p class="unprintable"><!-- timestamp start --> U përditësua më: -$Date: 2020/07/26 11:30:51 $ +$Date: 2022/08/15 10:37:48 $ <!-- timestamp end --> </p> |