diff options
Diffstat (limited to 'talermerchantdemos/blog/articles/sq/free-doc.html')
-rw-r--r-- | talermerchantdemos/blog/articles/sq/free-doc.html | 246 |
1 files changed, 246 insertions, 0 deletions
diff --git a/talermerchantdemos/blog/articles/sq/free-doc.html b/talermerchantdemos/blog/articles/sq/free-doc.html new file mode 100644 index 0000000..0c20ee5 --- /dev/null +++ b/talermerchantdemos/blog/articles/sq/free-doc.html @@ -0,0 +1,246 @@ +<!--#set var="ENGLISH_PAGE" value="/philosophy/free-doc.en.html" --> + +<!--#include virtual="/server/header.sq.html" --> +<!-- Parent-Version: 1.96 --> +<!-- This page is derived from /server/standards/boilerplate.html --> +<!--#set var="TAGS" value="essays aboutfs extension" --> +<!--#set var="DISABLE_TOP_ADDENDUM" value="yes" --> + +<!-- This file is automatically generated by GNUnited Nations! --> +<title>Pse Software-i i Lirë lyp Dokumentim të Lirë - Projekti GNU - Free Software +Foundation</title> + +<!--#include virtual="/philosophy/po/free-doc.translist" --> +<!--#include virtual="/server/banner.sq.html" --> +<!--#include virtual="/philosophy/ph-breadcrumb.sq.html" --> +<!--GNUN: OUT-OF-DATE NOTICE--> +<!--#include virtual="/server/top-addendum.sq.html" --> +<div class="article reduced-width"> +<h2>Pse Software-i i Lirë lyp Dokumentim të Lirë</h2> +<div class="thin"></div> + +<p> +Mangësia më e madhe në sistemet operative të lirë s’është software-i - është +mungesa e doracakëve të lirë të mirë që mund t’i përfshijmë në këto +sisteme. Mjaft nga programet tona më të rëndësishme nuk vijnë me doracakë +të plotë. Dokumentimi është një pjesë thelbësore e cilësdo paketë +<em>software</em>; kur një paketë software-i të rëndësishëm të lirë nuk vjen +me një doracak të lirë, ky është një boshllëk i madh. Sot kemi shumë +boshllëqe të tilla.</p> + +<p> +Dikur, shumë vjet më parë, thashë të mësoja Perl. Mora një kopje të +doracakut të lirë, por m’u duk i vështirë për t’u lexuar. Kur pyeta +përdorues të Perl-it rreth alternativash, më thanë se kish doracakë për +hyrje, më të mirë - por nuk qenë të lirë (në pikëpamjen e respektimit të +lirisë).</p> + +<p> +Pse qe kështu? Autorët e doracakëve të mirë i kishin shkruar për O'Reilly +Associates, që i botoi me kushte kufizuese - ndalohet kopjimi, ndalohen +ndryshimet, s’ka kartela burim - çka i bënte jo të lirë, duke i përjashtuar +kështu nga Bota e Lirë.</p> + +<p> +Kjo s’qe hera e parë që kish ndodhur dhe (në dëm të madh ndaj bashkësisë +sonë) s’qe as e fundit. Prej atëherë, botues doracakësh pronësorë kanë +joshur një numër të madh autorësh t’i kufizojnë doracakët e tyre. Shumë +herë kam dëgjuar përdorues të GNU-së të më thotë me etje rreth një doracaku +që po, me të cilin pret të ndihmojë Projektin GNU - dhe mandej të humb +shpresat, sepse eci më tej duke shpjeguar se iu desh të nënshkruante një +kontratë me një botues që do ta kufizonte, që të mos mund ta përdorim.</p> + +<p> +Për faktin se shkrimi i një anglishteje të mirë është aftësi e rrallë mes +programuesve, s’ia dalim dot të humbim doracakë në të këtë mënyrë.</p> + +<hr class="no-display" /> +<div class="announcement" role="complementary"><p> +<a href="https://defectivebydesign.org/ebooks.html">Bëhuni pjesë e listës +sonë të postimeve mbi rreziqet e e-librave</a>. +</p></div> +<hr class="no-display" /> + +<p> +Dokumentimi i lirë, si software-i i lirë, është çështje lirie, jo çmimi. +Problemi me këto doracakë s’qe pse O'Reilly Associates aplikonte çmim për +kopjet e shtypura - kjo në vetvete s’ka gjë të keqe. (Edhe Free Software +Foundation <a href="https://shop.fsf.org/category/books/">shet kopje të +shtypura</a> <a href="/doc/doc.html">doracakësh GNU</a> të lirë.) Por +doracakët GNU mund të kihen në formën e kodit burim, teksa këto doracakë +gjenden vetëm në letër. Doracakët GNU vijnë me leje për t’i kopjuar dhe +ndryshuar; ata për Perl-in jo. Këto kufizime janë problemi.</p> + +<p> +Kriteri për një doracak të lirë është pak a shumë i njëjtë me atë për +software-in e lirë: është çështje e dhënies së disa lirive krejt +përdoruesve. Rishpërndarja (përfshi rishpërndarje komerciale) duhet lejuar, +që kështu doracaku të mund të shoqërojë çdo kopje të programit, në internet +apo në letër. Lejet për ta ndryshuar janë gjithashtu kyçe.</p> + +<ul> +<li>Licenca <a href="/licenses/fdl.html">The GNU Free Documentation License</a></li> +</ul> + +<p> +Si rregull i përgjithshëm, nuk besoj se është thelbësore për njerëzit të +kenë leje të ndryshojnë gjithë llojet e artikujve dhe librave. Problemet +për shkrimin nuk janë domosdo si ato të software-it. Për shembull, nuk +mendoj se ju ose unë jemi të detyruar të japim leje për të ndryshuar artikuj +si ky, që përshkruan veprimet dhe pikëpamjet tona.</p> + +<p> +Por ka një arsye të veçantë pse liria për të ndryshuar është kyçe për +dokumentimin për software-in e lirë. Kur njerëzit ushtrojnë të drejtën e +tyre për të ndryshuar software-in dhe shtojnë ose ndryshojnë veçori të tij, +nëse janë të ndërgjegjshëm, do të ndryshojnë edhe doracakun - që të mund të +japin dokumentim të saktë dhe të përdorshëm, me programin e ndryshuar. Një +doracak që u ndalon programuesve të jenë të ndërgjegjshëm dhe të përfundojnë +punën e tyre, ose më saktë, që u kërkon atyre të shkruajnë një doracak të ri +nga e para, nëse ndryshojnë programin, nuk plotëson nevojat e bashkësisë +sonë.</p> + +<p> +Teksa një ndalim pa dallim i ndryshimeve është i papranueshëm, disa lloje +kufizimesh mbi metodat e ndryshimit nuk sjellin problem. Për shembull, +kërkesa që të ruhet shënimi mbi të drejta kopjimi i autorit origjinal, +kushtet e shpërndarjes, ose lista e autorëve, janë OK. Gjithashtu s’është +problem të kërkohet që versionet e ndryshuar të përfshijnë një shënim se +qenë ndryshuar, madje edhe të kihen ndarje të tëra që s’i fshini apo +ndryshoni dot, sa kohë që këto ndarje merren me subjekte jo teknike. (Ca +prej doracakëve GNU kanë të tillë.)</p> + +<p> +Këto lloje kufizimesh s’janë problem, ngaqë, nga pikëpamja praktike, nuk e +ndalojnë programuesin e ndërgjegjshëm t’ia përshtatë doracakun programit të +ndryshuar. Me fjalë të tjera, nuk e pengojnë bashkësinë e software-it të +lirë të përdorë plotësisht doracakun.</p> + +<p> +Megjithatë, duhet bërë e mundur të ndryshohet krejt lënda <em>teknike</em> e +doracakut dhe mandej të rishpërndahet përfundimi përmes krejt mediave të +zakonshme, përmes krejt kanaleve të zakonshëm; përndryshe, kufizimet i dalin +përpara bashkësisë, doracaku s’është i lirë dhe neve na duhet një doracak +tjetër.</p> + +<p> +Mjerisht, shpesh është e vështirë të gjendet dikush të shkruajë një tjetër +doracak, kur ka një doracak pronësor. Pengesa qëndron në faktin se mjaft +përdorues mendojnë se një doracak pronësor është goxha i mirë - nuk shohin +arsye pse duhet të shkruajnë një doracak të lirë. Nuk shohin se sistemi i +lirë operativ ka një boshllëk që duhet mbushur.</p> + +<p> +Pse mendojnë përdoruesit se doracakët pronësorë janë goxha të mirë? Disa s’e +kanë vrarë mendjen për problemin. Shpresoj që ky artikull të bëjë diçka për +ta ndryshuar këtë.</p> + +<p> +Përdorues të tjerë i konsiderojnë doracakët pronësorë të pranueshëm për të +njëjtën arsye që kaq shumë njerëz e konsiderojnë software-in pronësor të +pranueshëm: gjykojnë thjesht në terma praktikë, jo duke përdorur lirinë si +kriter. Këta njerëz kanë të drejtën e opinionit të tyre, por ngaqë këto +opinione rrjedhin prej vlerash të cilat nuk përfshijnë lirinë, nuk janë +udhërrëfyes për ne që vlerësojmë lirinë.</p> + +<p> +Ju lutemi, përhapni fjalën rreth këtij problemi. Vazhdojmë të humbim +doracakë që i shkojnë botimeve pronësore. Nëse përhapim fjalën se doracakët +pronësorë nuk janë të mjaftueshëm, ndoshta personi i ardhshëm që dëshiron të +ndihmojë GNU-në duke shkruar dokumentim do të kuptojë, para se të jetë shumë +vonë, se duhet, mbi të gjitha, ta bëjë të lirë.</p> + +<p> +I nxisim gjithashtu botuesit komercialë të sheshin doracakë të lirë, nën +<em>copyleft</em>, në vend se pronësorë. Një rrugë se si mund të ndihmoni +në këtë është të kontrolloni kushtet e shpërndarjes së një doracaku, përpara +se ta blini dhe të parapëlqeni doracakë nën <em>copyleft</em>, në vend se jo +të tillë.</p> +<p> +[Shënim: Mirëmbajmë një <a href="/doc/other-free-books.html">faqe që radhit +libra të lirë prej botuesish të tjerë</a>].</p> +</div> + +<div class="translators-notes"> + +<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't have notes.--> + </div> +</div> + +<!-- for id="content", starts in the include above --> +<!--#include virtual="/server/footer.sq.html" --> +<div id="footer" role="contentinfo"> +<div class="unprintable"> + +<p>Ju lutemi, pyetjet dhe kërkesat e përgjithshme rreth FSF-së & GNU-së +dërgojini te <a href="mailto:gnu@gnu.org"><gnu@gnu.org></a>. Ka +gjithashtu <a href="/contact/">mënyra të tjera për t’u lidhur me</a> +FSF-në. Njoftimet për lidhje të dëmtuara dhe ndreqje apo këshilla të tjera +mund të dërgohen te <a +href="mailto:webmasters@gnu.org"><webmasters@gnu.org></a>.</p> + +<p> +<!-- TRANSLATORS: Ignore the original text in this paragraph, + replace it with the translation of these two: + + We work hard and do our best to provide accurate, good quality + translations. However, we are not exempt from imperfection. + Please send your comments and general suggestions in this regard + to <a href="mailto:web-translators@gnu.org"> + + <web-translators@gnu.org></a>.</p> + + <p>For information on coordinating and contributing translations of + our web pages, see <a + href="/server/standards/README.translations.html">Translations + README</a>. --> +Përpiqemi fort dhe bëjmë sa mundemi për të ofruar përkthime me cilësi të +mirë dhe të përpikta. Megjithatë, nuk jemi të përjashtuar nga +papërsosmëritë. Ju lutemi, komentet dhe këshillat e përgjithshme lidhur me +këtë dërgojini te <a +href="mailto:web-translators@gnu.org"><web-translators@gnu.org></a>.</p><p>Për +të dhëna mbi bashkërendimin dhe parashtrimin e përkthimeve të faqeve tona +web, shihni <a href="/server/standards/README.translations.html">README për +përkthimet</a>.</p> +</div> + +<!-- Regarding copyright, in general, standalone pages (as opposed to + files generated as part of manuals) on the GNU web server should + be under CC BY-ND 4.0. Please do NOT change or remove this + without talking with the webmasters or licensing team first. + Please make sure the copyright date is consistent with the + document. For web pages, it is ok to list just the latest year the + document was modified, or published. + + If you wish to list earlier years, that is ok too. + Either "2001, 2002, 2003" or "2001-2003" are ok for specifying + years, as long as each year in the range is in fact a copyrightable + year, i.e., a year in which the document was published (including + being publicly visible on the web or in a revision control system). + + There is more detail about copyright years in the GNU Maintainers + Information document, www.gnu.org/prep/maintain. --> +<p>Të drejta kopjimi © 1996, 2019, 2021 Free Software Foundation, Inc.</p> + +<p>Kjo faqe mund të përdoret sipas një licence <a rel="license" +href="http://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0/">Creative Commons +Attribution-NoDerivatives 4.0 International License</a>.</p> + +<!--#include virtual="/server/bottom-notes.sq.html" --> +<div class="translators-credits"> + +<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't want credits.--> + </div> + +<p class="unprintable"><!-- timestamp start --> +U përditësua më: + +$Date: 2021/12/01 23:30:29 $ + +<!-- timestamp end --> +</p> +</div> +</div> +<!-- for class="inner", starts in the banner include --> +</body> +</html> |