summaryrefslogtreecommitdiff
path: root/talermerchantdemos/blog/articles/pl/why-gnu-linux.html
diff options
context:
space:
mode:
Diffstat (limited to 'talermerchantdemos/blog/articles/pl/why-gnu-linux.html')
-rw-r--r--talermerchantdemos/blog/articles/pl/why-gnu-linux.html302
1 files changed, 302 insertions, 0 deletions
diff --git a/talermerchantdemos/blog/articles/pl/why-gnu-linux.html b/talermerchantdemos/blog/articles/pl/why-gnu-linux.html
new file mode 100644
index 0000000..a591eac
--- /dev/null
+++ b/talermerchantdemos/blog/articles/pl/why-gnu-linux.html
@@ -0,0 +1,302 @@
+<!--#set var="ENGLISH_PAGE" value="/gnu/why-gnu-linux.en.html" -->
+
+<!--#include virtual="/server/header.pl.html" -->
+<!-- Parent-Version: 1.79 -->
+
+<!-- This file is automatically generated by GNUnited Nations! -->
+<title>Dlaczego GNU/Linux? - Projekt GNU - Free Software Foundation</title>
+
+<!--#include virtual="/gnu/po/why-gnu-linux.translist" -->
+<!--#include virtual="/server/banner.pl.html" -->
+<h2>Czymże jest nazwa?</h2>
+
+<p><strong><a href="http://www.stallman.org/">Richard Stallman</a></strong></p>
+
+<div class="announcement">
+ <blockquote><p>Aby&nbsp;dowiedzieć się więcej na&nbsp;ten temat możesz również przeczytać
+<a href="/gnu/gnu-linux-faq.html">GNU/Linux FAQ</a>, stronę na&nbsp;temat <a
+href="/gnu/linux-and-gnu.html">Linux i&nbsp;GNU Project</a>, która podaje
+historię systemu GNU/Linux jeśli chodzi o nazewnictwo, i&nbsp;naszą stonę o
+<a href="/gnu/gnu-users-never-heard-of-gnu.html">Użytkownikach GNU, którzy
+nigdy nie słyszeli o GNU</a>.
+
+</p></blockquote>
+</div>
+
+<p>
+Nazwy niosą znaczenia &ndash; dokonany przez nas wybór określeń decyduje
+o&nbsp;znaczeniu tego, co mówimy. Nieodpowiednia nazwa daje ludziom błędne
+pojęcie o&nbsp;rzeczy. Róża słodko pachniałaby pod&nbsp;każdą inną nazwą,
+ale&nbsp;gdy nazwiecie ją długopisem, ludzie będą raczej zmieszani próbując
+nią pisać. A&nbsp;jeśli będziecie długopisy nazywać &bdquo;różami&rdquo;,
+inni mogą nie dostrzec, do&nbsp;czego służą. Jeśli nasz system operacyjny
+określacie mianem &bdquo;Linux&rdquo;, przekazujecie mylne wyobrażenie
+o&nbsp;jego pochodzeniu, historii i&nbsp;celu istnienia. Kiedy nazywacie go
+<a href="/gnu/linux-and-gnu.html">GNU/Linux</a>, nazwa zawiera w&nbsp;sobie
+właściwe, choć&nbsp;niezbyt dokładne, pojęcie.</p>
+<p>
+Ale&nbsp;czy to ma znaczenie dla naszej społeczności? Czy&nbsp;jest ważne,
+czy&nbsp;ludzie znają pochodzenie, historie i&nbsp;cel systemu? Tak, gdyż
+ci, którzy zapominają o&nbsp;przeszłości bywają często skazani na&nbsp;jej
+powtarzanie. Wolny świat, który powstał wokół <a
+href="/gnu/linux-and-gnu.html">GNU/Linuksa</a> nie jest
+bezpieczny. Problemy, które przywiodły nas do&nbsp;stworzenia GNU nie
+zostały wykorzenione i&nbsp;grozi nam, że&nbsp;powrócą.</p>
+
+<p>
+Kiedy wyjaśniam, dlaczego właściwym jest nazywanie systemu
+&bdquo;GNU/Linux&rdquo;, a&nbsp;nie &bdquo;Linux&rdquo;, czasami ludzie
+odpowiadają tak:</p>
+
+<blockquote><p>
+<em>Jasne, że&nbsp;Projekt GNU zasługuje na&nbsp;uznanie za&nbsp;swoją
+pracę, ale&nbsp;czy naprawdę warto robić tyle zamieszania wokół tego,
+że&nbsp;inni tego nie przyznają? Czy&nbsp;nie jest w&nbsp;gruncie rzeczy
+ważne to, że&nbsp;zadanie zostało wykonane, a&nbsp;nie to, kto je wykonał?
+Lepiej odpoczywajcie, napawajcie się dumą z&nbsp;dobrze wykonanej roboty
+i&nbsp;nie przejmujcie się uznaniem.</em>
+</p></blockquote>
+<p>
+Byłaby to mądra rada, gdyby rzeczywiście sprawy miały się tak, jak mówią:
+gdyby praca była skończona i&nbsp;przyszedł czas na&nbsp;odpoczynek. Gdyby
+tylko tak było! Ale&nbsp;mnożą się nowe wyzwania i&nbsp;nie pora uważać
+przyszłość za&nbsp;przesądzoną. Siła naszej społeczności leży
+w&nbsp;przywiązaniu do&nbsp;wolności i&nbsp;współpracy. Stosowanie nazwy <a
+href="/gnu/linux-and-gnu.html">GNU/Linux</a> to sposób na&nbsp;przypominanie
+sobie o&nbsp;tych celach i&nbsp;informowanie o&nbsp;nich innych.</p>
+
+<p>
+Można napisać dobry wolny program nie myśląc o GNU; wiele dobrej pracy
+wykonano i&nbsp;pod sztandarem Linuksa. Ale&nbsp;nazwa &bdquo;Linux&rdquo;
+od&nbsp;samego początku, od&nbsp;chwili, gdy ją ukuto, kojarzona jest
+z&nbsp;inną filozofią, która jeśli chodzi o&nbsp;swobodę współpracy
+do&nbsp;niczego się nie zobowiązuje. W&nbsp;miarę jak biznes coraz częściej
+będzie stosował tę nazwę, będzie nam jeszcze trudniej wiązać ją
+z&nbsp;duchem naszej społeczności.</p>
+
+<p>
+Wielkim wyzwaniem dla przyszłości wolnego oprogramowanie stała się tendencja
+firm rozprowadzających dystrybucje &bdquo;Linuksa&rdquo; do&nbsp;dołączania
+do&nbsp;<a href="/gnu/linux-and-gnu.html">GNU/Linuksa</a> niewolnego
+oprogramowania w&nbsp;imię wygody i&nbsp;możliwości. Robią to wszyscy główni
+deweloperzy dystrybucji komercyjnych&nbsp;&ndash; żaden z&nbsp;nich nie
+produkuje dystrybucji, która byłaby całkiem wolna. Większość firm
+w&nbsp;swoich dystrybucjach nie oznakowuje wyraźnie niewolnych
+pakietów. Wiele nawet sama rozwijaja niewolne oprogramowanie i&nbsp;dodaje
+je do&nbsp;systemu. Niektóre zamieszczają skandaliczne reklamy systemów
+&bdquo;Linux&rdquo;, które są &bdquo;licencjonowane
+od&nbsp;stanowiska&rdquo;, dając użytkownikowi tyle samo wolności, co
+Microsoft Windows.</p>
+
+<p>
+Ludzie usprawiedliwiają dokładanie niewolnego oprogramowania w&nbsp;imię
+&bdquo;popularności Linuksa&rdquo;&nbsp;&ndash; w&nbsp;rezultacie ceniąc
+popularność ponad wolność. Czasami przyznaje się to
+otwarcie. Na&nbsp;przykład Wired Magazine napisał, że&nbsp;Robert McMillan,
+redaktor Linux Magazine &bdquo;sądzi, iż ruch w&nbsp;kierunku oprogramowania
+open source powinien być napędzany decyzjami raczej technicznymi niż
+politycznymi&rdquo;. Zaś&nbsp;dyrektor naczelny firmy Caldera otwarcie
+namawia użytkowników <a
+href="http://www.zdnet.com/article/stallman-love-is-not-free/">do&nbsp;porzucenia
+wolności jako celu i&nbsp;zastąpienia jej pracą na&nbsp;rzecz
+&bdquo;popularności Linuksa&rdquo;</a>.</p>
+
+<p>
+Dodawanie niewolnego oprogramowania do&nbsp;systemu <a
+href="/gnu/linux-and-gnu.html">GNU/Linux</a> może zwiększyć jego
+popularność, jeśli przez popularność rozumiemy liczbę osób korzystających
+z&nbsp;jakiegoś <a href="/gnu/linux-and-gnu.html">GNU/Linuksa</a>
+w&nbsp;połączeniu z&nbsp;niewolnym oprogramowaniem. Ale&nbsp;równocześnie
+zachęca to pośrednio społeczność do&nbsp;akceptowania niewolnych programów
+jako czegoś dobrego i&nbsp;zapominania o&nbsp;celu&nbsp;&ndash;
+wolności. Nie ma sensu jechać szybciej, jeśli nie można utrzymać się
+na&nbsp;drodze.</p>
+
+<p>
+Kiedy niewolny &bdquo;dodatek&rdquo; to biblioteka lub&nbsp;narzędzie
+programistyczne, może stać się pułapką dla rozwijających wolne
+oprogramowanie. Gdy piszą wolny program, który zależy od&nbsp;niewolnego
+pakietu, ich oprogramowanie nie może być częścią w&nbsp;pełni wolnego
+systemu. W&nbsp;ten sposób w&nbsp;przeszłości duża ilość wolnego
+oprogramowania została schwytana w&nbsp;pułapkę przez Motifa i&nbsp;Qt,
+tworząc problemy, których rozwiązanie zajęło całe lata. Problem
+z&nbsp;Motifem pozostał przez wiele lat, aż Motif nie został przestarzały
+i&nbsp;przestał być używany. Niewolna implementacja Javy wykonana przez
+firmę Sun miała podobne skutki: tworzyła <a
+href="/philosophy/java-trap.html">Pułapkę Javy</a>, na&nbsp;szczęście
+w&nbsp;większości już naprawioną.</p>
+
+<p>
+Jeśli nasza społeczność będzie nadal podążać w&nbsp;tym kierunku, to może
+zmienić przyszłość <a href="/gnu/linux-and-gnu.html">GNU/Linuksa</a>
+w&nbsp;mozaikę wolnych i&nbsp;niewolnych składników. Za&nbsp;pięć lat
+na&nbsp;pewno w&nbsp;dalszym ciągu będziemy mieli mnóstwo wolnego
+oprogramowania, ale&nbsp;jeśli nie będziemy ostrożni, będzie niemal nie
+do&nbsp;użytku bez&nbsp;niewolnego oprogramowania, które użytkownicy
+spodziewają się zastać razem z&nbsp;nim. Jeśli tak się stanie, nasza
+kampania o&nbsp;wolność skończy się niepowodzeniem.</p>
+
+<p>
+Gdyby wydawanie odpowiedników programów zamkniętych było jedynie kwestią
+pisania kodu, moglibyśmy uporać się z&nbsp;tym problemem w&nbsp;miarę jak
+przybywałoby nam środków na&nbsp;rozwój oprogramowania. Ale&nbsp;stajemy
+wobec przeszkód niosących niebezpieczeństwo, że&nbsp;stanie się to
+trudniejsze: przepisów prawa zakazujących wolnego oprogramowania. Skoro
+rosną w&nbsp;siłę patenty na&nbsp;oprogramowanie, skoro stosuje się takie
+prawa jak <abbr title="Digital Millennium Copyright Act">DMCA</abbr>, żeby
+zakazać rozwijania wolnych programów do&nbsp;ważnych zadań, takich jak
+oglądanie DVD lub&nbsp;słuchanie strumienia RealAudio, nie możemy znaleźć
+żadnego innego sposobu zwalczania opatentowanych i&nbsp;tajnych formatów
+danych oprócz <strong>odrzucenia niewolnych programów, które ich
+używają</strong>.</p>
+
+<p>
+Stawienie czoła tym wyzwaniom będzie wymagać wielu, różnie ukierunkowanych
+wysiłków. Jednak&nbsp;żeby się zmierzyć z&nbsp;którymkolwiek z&nbsp;tych
+wyzwań, powinniśmy przede wszystkim pamiętać o&nbsp;tym, że&nbsp;naszym
+celem jest wolność współpracy. Nie możemy oczekiwać, że&nbsp;zwykłe
+pragnienie niezawodnych programów o&nbsp;potężnych możliwościach będzie
+motywować ludzi do&nbsp;większego wysiłku. Potrzebujemy tego rodzaju
+determinacji, jaką mają ludzie, kiedy walczą o&nbsp;wolność swoją
+i&nbsp;swojej społeczności, determinacji, żeby działać przez lata i&nbsp;nie
+poddawać się.</p>
+
+<p>
+W&nbsp;naszej wspólnocie ten cel i&nbsp;ta determinacja mają swoje źródło
+głównie w&nbsp;Projekcie GNU. To my mówimy o&nbsp;wolności
+i&nbsp;społeczności jako czymś, za&nbsp;czym warto się
+opowiedzieć&nbsp;&ndash; organizacje mówiące o&nbsp;&bdquo;Linuksie&rdquo;
+zwykle tego nie mówią. Czasopisma poświęcone &bdquo;Linuksowi&rdquo; są
+w&nbsp;większości pełne reklam niewolnych programów. Firmy, które
+przygotowują dystrybucje &bdquo;Linuksa&rdquo; dodają do&nbsp;systemu
+niewolne oprogramowanie. Inne firmy &bdquo;wspierają Linuksa&rdquo;
+niewolnymi aplikacjami. Grupy użytkowników &bdquo;Linuksa&rdquo; zazwyczaj
+zapraszają sprzedawców, żeby zaprezentowali im te aplikacje. Głównym
+miejscem, gdzie ludzie z&nbsp;naszej społeczności mogą najprędzej zetknąć
+się z&nbsp;ideą wolności i&nbsp;determinacji jest Projekt GNU.</p>
+
+<p>
+Lecz&nbsp;kiedy się z&nbsp;nią zetkną, czy&nbsp;pomyślą, że&nbsp;ich
+dotyczy?</p>
+
+<p>
+Ci, którzy wiedzą, że&nbsp;korzystają z&nbsp;systemu wywodzącego się
+z&nbsp;Projektu GNU, widzą bezpośredni związek między sobą
+a&nbsp;GNU. Niekoniecznie automatycznie zgadzają się z&nbsp;naszą filozofią,
+ale&nbsp;przynajmniej widzą powód, żeby się nad&nbsp;nią poważnie
+zastanowić. W&nbsp;przeciwieństwie do&nbsp;nich, ludzie, którzy uważają się
+za&nbsp;&bdquo;użytkowników Linuksa&rdquo; i&nbsp;uważają, że&nbsp;Projekt
+GNU &bdquo;rozwinął narzędzia, które okazały się przydatne
+w&nbsp;Linuksie&rdquo;, w&nbsp;większości dostrzegają tylko pośredni związek
+między GNU a&nbsp;sobą. Kiedy zetkną się z&nbsp;ideami GNU, mogą je
+zwyczajnie ignorować.</p>
+
+<p>
+Projekt GNU jest idealistyczny, a&nbsp;każdy, kto dziś zachęca
+do&nbsp;idealizmu napotyka na&nbsp;poważną przeszkodę: panująca ideologia
+zachęca ludzi do&nbsp;lekceważenia idealizmu jako
+&bdquo;niepraktycznego&rdquo;. Nasz idealizm jest nadzwyczaj
+praktyczny&nbsp;&ndash; jest przyczyną tego, że&nbsp;mamy wolny system
+operacyjny <a href="/gnu/linux-and-gnu.html">GNU/Linux</a>. Ludzie, którzy
+kochają ten system, powinni wiedzieć, że&nbsp;to za&nbsp;sprawą naszego
+idealizmu stał się rzeczywistością.</p>
+
+<p>
+Gdyby &bdquo;praca&rdquo; była rzeczywiście skończona, gdyby w&nbsp;grę nie
+wchodziło nic oprócz uznania, pewnie byłoby mądrzej poniechać całej
+sprawy. Ale&nbsp;nie jesteśmy w&nbsp;takiej sytuacji. Żeby pobudzić ludzi
+do&nbsp;pracy, jaką trzeba wykonać, musimy być poznawani po&nbsp;tym, co już
+zrobiliśmy. Prosimy, pomóżcie nam w&nbsp;tym, nazywając system <a
+href="/gnu/linux-and-gnu.html">GNU/Linux</a>.</p>
+
+<hr />
+<blockquote id="fsfs"><p class="big">Ten esej jest opublikowany w&nbsp;<a
+href="http://shop.fsf.org/product/free-software-free-society/"><cite>Free
+Software, Free Society: The Selected Essays of Richard
+M. Stallman</cite></a>.</p></blockquote>
+
+<div class="translators-notes">
+
+<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't have notes.-->
+ </div>
+</div>
+
+<!-- for id="content", starts in the include above -->
+<!--#include virtual="/server/footer.pl.html" -->
+<div id="footer">
+<div class="unprintable">
+
+<p>Wszelkie pytania dotyczące GNU i&nbsp;FSF prosimy kierować na&nbsp;adres <a
+href="mailto:gnu@gnu.org">&lt;gnu@gnu.org&gt;</a>. Inne metody kontaktu
+z&nbsp;FSF można znaleźć na&nbsp;stronie <a
+href="/contact/contact.html">kontakt</a> <br /> Informacje o niedziałających
+odnośnikach oraz&nbsp;inne poprawki (lub propozycje) prosimy wysyłać
+na&nbsp;adres <a
+href="mailto:web-translators@gnu.org">&lt;web-translators@gnu.org&gt;</a>.</p>
+
+<p>
+<!-- TRANSLATORS: Ignore the original text in this paragraph,
+ replace it with the translation of these two:
+
+ We work hard and do our best to provide accurate, good quality
+ translations. However, we are not exempt from imperfection.
+ Please send your comments and general suggestions in this regard
+ to <a href="mailto:web-translators@gnu.org">
+
+ &lt;web-translators@gnu.org&gt;</a>.</p>
+
+ <p>For information on coordinating and submitting translations of
+ our web pages, see <a
+ href="/server/standards/README.translations.html">Translations
+ README</a>. -->
+Staramy się, aby&nbsp;tłumaczenia były wierne i&nbsp;wysokiej jakości,
+ale&nbsp;nie jesteśmy zwolnieni z&nbsp;niedoskonałości. Komentarze odnośnie
+tłumaczenia polskiego oraz&nbsp;zgłoszenia dotyczące chęci współpracy
+w&nbsp;tłumaczeniu prosimy kierować na&nbsp;adres <a
+href="mailto:www-pl-trans@gnu.org">www-pl-trans@gnu.org</a>. <br /> Więcej
+informacji na&nbsp;temat koordynacji oraz&nbsp;zgłaszania propozycji
+tłumaczeń artykułów znajdziecie na&nbsp;<a
+href="/server/standards/README.translations.html">stronie tłumaczeń</a>.</p>
+</div>
+
+<!-- Regarding copyright, in general, standalone pages (as opposed to
+ files generated as part of manuals) on the GNU web server should
+ be under CC BY-ND 4.0. Please do NOT change or remove this
+ without talking with the webmasters or licensing team first.
+ Please make sure the copyright date is consistent with the
+ document. For web pages, it is ok to list just the latest year the
+ document was modified, or published.
+
+ If you wish to list earlier years, that is ok too.
+ Either "2001, 2002, 2003" or "2001-2003" are ok for specifying
+ years, as long as each year in the range is in fact a copyrightable
+ year, i.e., a year in which the document was published (including
+ being publicly visible on the web or in a revision control system).
+
+ There is more detail about copyright years in the GNU Maintainers
+ Information document, www.gnu.org/prep/maintain. -->
+<p>Copyright &copy; 2000, 2006, 2007, 2014, 2015, 2016, 2020 Richard Stallman</p>
+
+<p>Ta strona jest dostępna na&nbsp;<a rel="license"
+href="http://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0/deed.pl">licencji
+Creative Commons Uznanie autorstwa&nbsp;&ndash; Bez&nbsp;utworów zależnych
+4.0 Międzynarodowe</a>.</p>
+
+<!--#include virtual="/server/bottom-notes.pl.html" -->
+<div class="translators-credits">
+
+<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't want credits.-->
+Tłumaczenie: Wojciech Kotwica 2003, 2004, 2006, 2007; poprawki: Jan Owoc
+2010, 2011, 2012, 2013, 2014, 2015, 2016.</div>
+
+<p class="unprintable"><!-- timestamp start -->
+Aktualizowane:
+
+$Date: 2020/07/04 09:00:35 $
+
+<!-- timestamp end -->
+</p>
+</div>
+</div>
+</body>
+</html>