diff options
Diffstat (limited to 'talermerchantdemos/blog/articles/pl/thegnuproject.html')
-rw-r--r-- | talermerchantdemos/blog/articles/pl/thegnuproject.html | 276 |
1 files changed, 154 insertions, 122 deletions
diff --git a/talermerchantdemos/blog/articles/pl/thegnuproject.html b/talermerchantdemos/blog/articles/pl/thegnuproject.html index 5bf98cc..532332c 100644 --- a/talermerchantdemos/blog/articles/pl/thegnuproject.html +++ b/talermerchantdemos/blog/articles/pl/thegnuproject.html @@ -1,34 +1,29 @@ <!--#set var="ENGLISH_PAGE" value="/gnu/thegnuproject.en.html" --> <!--#include virtual="/server/header.pl.html" --> -<!-- Parent-Version: 1.86 --> +<!-- Parent-Version: 1.96 --> +<!-- This page is derived from /server/standards/boilerplate.html --> +<!--#set var="TAGS" value="gnu-history" --> +<!--#set var="DISABLE_TOP_ADDENDUM" value="yes" --> <!-- This file is automatically generated by GNUnited Nations! --> <title>O projekcie GNU - Projekt GNU - Fundacja Wolnego Oprogramowania (FSF)</title> +<style type="text/css" media="print,screen"><!-- +a[href*='#ft'] { font-size: .94em; } +--> +</style> <meta http-equiv="Keywords" content="GNU, Projekt GNU, FSF, wolne oprogramowanie, Fundacja Wolnego Oprogramowania, historia" /> <!--#include virtual="/gnu/po/thegnuproject.translist" --> <!--#include virtual="/server/banner.pl.html" --> +<!--#include virtual="/gnu/gnu-breadcrumb.pl.html" --> +<!--GNUN: OUT-OF-DATE NOTICE--> +<!--#include virtual="/server/top-addendum.pl.html" --> +<div class="article reduced-width"> <h2>Projekt GNU</h2> -<p> -<a href="http://www.stallman.org/"><strong>Richard Stallman</strong></a></p> - -<blockquote> -<p> -Pierwotnie opublikowane w książce <em>Open Sources</em>. Richard -Stallman <a href="/philosophy/open-source-misses-the-point.html">nigdy nie -popierał „open source”</a>, ale napisał ten artykuł -aby w książce nie brakowało wzmianki o pomysłach ruchu wolnego -oprogramowania. -</p> -<p> -Dlaczego obecnie jest ważniejsze niż kiedykolwiek <a -href="/philosophy/free-software-even-more-important.html">aby nalegać -na to, aby oprogramowanie było wolne</a>. -</p> -</blockquote> +<address class="byline"><a href="https://www.stallman.org/">Richard Stallman</a></address> <h3>Pierwsza społeczność dzieląca się oprogramowaniem</h3> <p> @@ -44,11 +39,11 @@ inne.</p> Laboratorium Sztucznej Inteligencji korzystało z systemu operacyjnego <abbr title="Incompatible Timesharing System">ITS</abbr>, który dzielił czas pracy procesora pomiędzy użytkowników. Został on zaprojektowany -i napisany w języku assembler przez hackerów (1) -z Laboratorium na komputer Digital <abbr title="Programmed Data -Processor">PDP</abbr>-10, jeden z wielkich komputerów tamtego -czasu. Moja praca, jako członka społeczności i pracownika Laboratorium, -polegała na rozwijaniu tego systemu.</p> +i napisany w języku assembler przez hackerów <a +href="#ft1">[1]</a> z Laboratorium na komputer Digital <abbr +title="Programmed Data Processor">PDP</abbr>-10, jeden z wielkich +komputerów tamtego czasu. Moja praca, jako członka społeczności +i pracownika Laboratorium, polegała na rozwijaniu tego systemu.</p> <p> Nie nazywaliśmy naszego oprogramowania „wolnym oprogramowaniem”, bo taki termin wówczas nie istniał. Ale właśnie takie ono @@ -58,15 +53,16 @@ z chęcią się zgadzaliśmy. Kiedy widziało się kogoś korzystającego z nieznanego, interesującego programu, to zawsze można było poprosić o jego kod źródłowy – żeby go przeczytać, zmienić lub użyć jego fragmentów do stworzenia nowego programu.</p> + +<div class="announcement comment" role="complementary"> +<hr class="no-display" /> <p> -(1) Użycie słowa „hacker” w znaczeniu „komputerowy -włamywacz” jest mylne, wina leży tu po stronie mass mediów. My, -hackerzy, nie zgadzamy się z takim jego rozumieniem, i dalej -używamy terminu hacker rozumianego jako „ktoś, kto kocha programować -i czerpie przyjemność z tego, że jest w tym -dobry”. Przeczytajcie mój artykuł <a -href="http://stallman.org/articles/on-hacking.html">On Hacking</a> [po -angielsku].</p> +Dlaczego obecnie jest ważniejsze niż kiedykolwiek <a +href="/philosophy/free-software-even-more-important.html">aby nalegać +na to, aby oprogramowanie było wolne</a>. +</p> +<hr class="no-display" /> +</div> <h3>Upadek społeczności</h3> <p> @@ -81,7 +77,7 @@ Społeczność hackerów z Laboratorium Sztucznej Inteligencji rozpadła si niewiele wcześniej. W roku 1981 rozwijająca się firma Symbolics zatrudniła niemal wszystkich hackerów z Laboratorium, a wyludniona społeczność nie mogła już samodzielnie dać sobie rady. (Wydarzenia te -opisuje książka Steve'a Levy'ego „Hackers”, nakreślono +opisuje książka Steve'a Levy'ego <cite>Hackers</cite>, nakreślono w niej także klarowny opis samej społeczności w czasach rozkwitu). Kiedy w 1982 Laboratorium kupiło nowy komputer PDP-10, jego administratorzy w miejsce ITS zdecydowali się korzystać @@ -153,11 +149,11 @@ do dzielenia się oprogramowaniem, ponieważ pomaganie innym jest podstawą funkcjonowania społeczeństwa.</p> <p> Nie ma tu miejsca na przedstawienie wyczerpującego uzasadnienia tego -twierdzenia, dlatego pozwolę sobie skierować czytelnika do stroan -<a -href="/philosophy/why-free.html">http://www.gnu.org/philosophy/why-free.html</a> -oraz <a -href="/philosophy/free-software-even-more-important.html">http://www.gnu.org/philosophy/free-software-even-more-important.html</a>. +twierdzenia, dlatego pozwolę sobie skierować czytelnika do stron +„<a href="/philosophy/why-free.html">Dlaczego oprogramowanie nie +powinno mieć właścicieli</a>” oraz „<a +href="/philosophy/free-software-even-more-important.html">Wolne +oprogramowanie jest jeszcze ważniejsze teraz</a>.” </p> <h3>Wybór czysto moralny</h3> @@ -216,7 +212,7 @@ użytkownicy Uniksa mogli łatwo się na niego przerzucić. Nazwa GNU została wybrana, zgodnie ze starą hackerską tradycją, jako rekursywny akronim „GNU's Not Unix” [„GNU to Nie Unix”]. Wymawia się <a href="/gnu/pronunciation.html">z jedną -sylabą i twardym g</a>.</p> +sylabą i twardym g</a>.</p> <p> System operacyjny nie oznacza wyłącznie jądra, ledwo wystarczającego do uruchamiania innych programów. W latach 70. każdy system @@ -226,7 +222,8 @@ pocztowe i wiele, wiele więcej innych aplikacji. ITS miał to wszystko, Multics miał, VMS miał i Unix miał. System operacyjny GNU także miał to mieć.</p> <p> -Później usłyszałem słowa, przypisywane Hillelowi (1):</p> +Później usłyszałem słowa, przypisywane Hillelowi <a +href="#ft2">[2]</a>:</p> <blockquote><p> Jeśli nie jestem dla siebie, kto będzie dla mnie?<br /> @@ -236,10 +233,6 @@ Później usłyszałem słowa, przypisywane Hillelowi (1):</p> <p> Decyzja o powołaniu do życia Projektu GNU podjęta została w podobnym duchu.</p> -<p> -(1) Jako ateista nie kieruję się wskazaniami żadnego z przywódców -religijnych, ale czasem znajduję godnymi podziwu słowa, jakie któryś -z nich wypowiedział.</p> <h3>Free as in freedom</h3> <p> @@ -323,7 +316,7 @@ z wyposażenia laboratorium.</p> Tuż przed rozpoczęciem prac nad GNU usłyszałem o Free University Compiler Kit, znanym także jako VUCK (holenderskie słowo oznaczające „free” – „wolny” – pisze się przez -V). To był kompilator zaprojektowany tak, by obsługiwał różne języki +<i>v</i>). To był kompilator zaprojektowany tak, by obsługiwał różne języki programowania, w tym C i Pascala, a także potrafił wygenerować postaci wynikowe programów przeznaczone dla rozmaitych typów komputerów. Napisałem do autora z pytaniem, czy można go użyć @@ -424,7 +417,8 @@ wersji dostarczanych z Uniksami, a nie wolnej wersji.</p> Celem GNU jest dać użytkownikom wolność, a nie tylko być popularnym. Dlatego potrzebowaliśmy takich warunków dystrybucji, które zapobiegłyby przekształceniu oprogramowania GNU w prawnie -zastrzeżone. Metoda, której użyliśmy, nazywa się „copyleft”.(1)</p> +zastrzeżone. Metoda, której użyliśmy, nazywa się +„copyleft” <a href="#ft3">[3]</a>.</p> <p> Copyleft korzysta z prawa autorskiego, ale wywraca je do góry nogami, żeby służyło innemu niż zazwyczaj celowi: prawo, zamiast być @@ -470,25 +464,14 @@ Public License], w skrócie GNU GPL. Mamy także inne rodzaje copyleftu, których używamy w wyjątkowych warunkach. Instrukcje obsługi GNU także są copyleftowane, ale do tego celu używamy znacznie prostszego rodzaju copyleftu, ponieważ dla instrukcji obsługi nie jest konieczna cała -złożoność GNU GPL.(2)</p> -<p> -(1) W 1984 lub 1985 roku Don Hopkins (znajomy obdarzony wielką -wyobraźnią) wysłał mi list. Na jego kopercie wypisał szereg zabawnych -sentencji, między innymi następującą: „Copyleft – all rights -reversed” [„Copyleft – wszystkie prawa -odwrócone”]. Użyłem słowa „copyleft”, żeby nazwać -koncepcję dystrybucyjną, jaką rozwijałem w owym czasie.</p> - -<p> -(2) Obecnie dla dokumentacji stosujemy <a href="/licenses/fdl.html">Licencję -GNU Wolnej Dokumentacji</a> [GNU Free Documentation License].</p> +złożoność GNU GPL <a href="#ft4">[4]</a>.</p> <h3>Fundacja Wolnego Oprogramowania (Free Software Foundation)</h3> <p>W miarę jak rosło zainteresowanie Emacsem, w projekt GNU angażowali się coraz to nowi ludzie. W końcu zdecydowaliśmy, że czas ponownie poszukać źródeł finansowania. Dlatego w roku 1985 -stworzyliśmy <a href="http://www.fsf.org/">Fundację wolnego +stworzyliśmy <a href="https://www.fsf.org/">Fundację wolnego oprogramowania</a> (Free Software Foundation), zwolnioną z podatku instytucję na rzecz rozwoju wolnego oprogramowania. FSF przejęła także dystrybucję taśm z Emacsem; później rozszerzyła tę działalność o @@ -501,10 +484,10 @@ programów i związanych z tym innych usług (CD-ROM-y z kodem wszystkie z prawem do rozpowszechniania i modyfikacji), a także Dystrybucje Delux (na które składa się cały zestaw programów skompilowanych przez nas na platformę wybraną przez nabywcę). Dziś FSF -nadal <a href="http://shop.fsf.org/">sprzedaje podręczniki i inne +nadal <a href="https://shop.fsf.org/">sprzedaje podręczniki i inne zabawki</a>, ale większość przychodów pochodzi z opłat członkowskich. Możecie przyłączyć się do FSF na stronie <a -href="http://fsf.org/join">fsf.org</a>.</p> +href="https://fsf.org/join">fsf.org</a>.</p> <p>Pracownicy Fundacji wolnego oprogramowania napisali i utrzymywali wiele pakietów oprogramowania GNU. Dwa najbardziej znane to biblioteka C @@ -513,18 +496,14 @@ program uruchomiony pod systemem GNU/Linux do komunikacji z Linuksem. Została stworzona przez członka Fundacji wolnego oprogramowania, Rolanda McGratha. Powłoka używana na większości systemów GNU/Linux to <abbr title="Bourne Again Shell">BASH</abbr>, Bourne -Again Shell(1), którą stworzył pracownik FSF Brian Fox.</p> +Again Shell <a href="#ft5">[5]</a>, którą stworzył pracownik FSF Brian +Fox.</p> <p>Sfinansowaliśmy powstanie tych programów, ponieważ projekt GNU nie składa się wyłącznie z narzędzi czy środowiska pracy. Naszym celem był kompletny system operacyjny, a te programy były niezbędne do jego stworzenia.</p> -<p>(1) „Bourne again Shell” jest żartem z nazwy „Bourne -shell”, który jest standardową powłoką uniksową. [Nieprzetłumaczalna -gra słów – w wymowie „Bourne again” jest podobne -do „born again”, „nowo narodzony”.]</p> - <h3>Wsparcie dla wolnego oprogramowania</h3> <p>Filozofia wolnego oprogramowania odrzuca szeroko stosowane praktyki @@ -624,12 +603,12 @@ na liście znalazły się także inne użyteczne programy oraz dokumentacja projektu, którą – jak sądziliśmy – każdy naprawdę kompletny system powinien posiadać.</p> -<p>Dziś (1) niemal wszystkie komponenty Uniksa, poza kilkoma mniej istotnymi, -zniknęły z Listy zadań. Ta praca już została wykonana. Ale lista -jest pełna projektów, które można by nazwać „aplikacjami”. Każdy -program, który jest atrakcyjny nie tylko dla wąskiej grupy użytkowników, -jest rzeczą na tyle użyteczną, by włączyć go do systemu -operacyjnego.</p> +<p>Dziś <a href="#ft6">[6]</a> niemal wszystkie komponenty Uniksa zniknęły +z Listy zadań GNU. Ta praca już została wykonana, poza kilkoma +nieistotnymi. Ale lista jest pełna projektów, które można by nazwać +„aplikacjami”. Każdy program, który jest atrakcyjny nie tylko +dla wąskiej grupy użytkowników, jest rzeczą na tyle użyteczną, by +włączyć go do systemu operacyjnego.</p> <p>Nawet gry znajdują się na liście zadań – i znajdowały się na niej od początku. Unix zawierał gry, więc także GNU @@ -638,19 +617,13 @@ gier, dlatego nie kopiowaliśmy tych dostępnych w Uniksie. W zamian zamieściliśmy szereg gier różnych rodzajów, które użytkownikom mogłyby się spodobać.</p> -<p>(1) To było napisane w 1998 roku. Od 2009 już nie utrzymujemy -długiej listy zadań. Wolne oprogramowanie jest rozwijane przez społeczność -tak szybko, że niemożliwe byłoby wszystko śledzić. W zamian -trzymamy listę Projektów o wysokim priorytecie [High Priority -Projects]. Jest to krótsza lista projektów, na których nam zależy.</p> - -<h3>GNU GPL Bibliotek (The GNU Library GPL)</h3> +<h3>Mniejsze GNU GPL (The GNU Lesser GPL)</h3> <p>Biblioteka GNU C jest opublikowana na specjalnych warunkach copyleft, -nazwanego GNU Library General Public License (Powszechna Licencja Publiczna -Bibliotek GNU)(1), która zezwala na łączenie oprogramowania prawnie -zastrzeżonego z tą biblioteką. Czemu służy to odstępstwo -od reguły?</p> +nazwanego GNU Lesser General Public License (Mniejsza Powszechna Licencja +Publiczna GNU) <a href="#ft7">[7]</a>, która zezwala na łączenie +oprogramowania prawnie zastrzeżonego z tą biblioteką. Czemu służy to +odstępstwo od reguły?</p> <p>To nie jest kwestia zasad, bo nie ma zasady mówiącej, że oprogramowanie prawnie zastrzeżone ma prawo zawierać nasz kod. (Po @@ -672,8 +645,8 @@ których należałoby zezwolić na uruchamianie zastrzeżonego oprogramowania na systemach GNU, ale ze strategicznego punktu widzenia zabranianie tego bardziej zniechęcałoby do używania systemu GNU, niż zachęcałoby do rozwijania wolnych -aplikacji. Dlatego stosowanie właśnie GNU LGPL dla biblioteki GNU C -uważamy za dobrą strategię.</p> +aplikacji. Dlatego stosowanie właśnie Mniejsze GNU GPL dla biblioteki +GNU C uważamy za dobrą strategię.</p> <p>Każdorazowo dla innych bibliotek strategiczna decyzja musi być podjęta. Jeśli biblioteka wykonuje specjalną pracę, pomocną przy pisaniu @@ -685,7 +658,7 @@ zastrzeżonego.</p> <p>Rozważmy GNU Readline – bibliotekę, która została utworzona, żeby umożliwić edycję wiersza poleceń dla BASH. Readline jest opublikowana -na zasadach zwykłej GPL, a nie GPL Bibliotek. To prawdopodobnie +na zasadach zwykłej GPL, a nie Mniejszej GPL. To prawdopodobnie powoduje rzadsze używanie Readline, co nie jest dla nas żadną stratą. Jak dotąd co najmniej jedna użyteczna aplikacja została uczyniona wolnym oprogramowaniem tylko po to, by mogła korzystać z Readline, @@ -699,12 +672,6 @@ miały odpowiedników dostępnych w oprogramowaniu zastrzeżonym. Będą on użytecznymi modułami służącymi do budowy nowych wolnych programów, dającymi znaczne korzyści w dalszym rozwoju wolnego oprogramowania.</p> -<p>(1) Licencja ta nazywa się obecnie GNU Lesser General Public License, -Mniejsza Powszechna Licencja GNU, żeby nie podsuwała sugestii, -że wszystkie biblioteki powinny z niej korzystać. Zobacz także -tekst „<a href="/philosophy/why-not-lgpl.html">Czemu nie powinniście -stosować Library GPL dla kolejnej biblioteki</a>”.</p> - <h3>Czuły punkt?</h3> <p> Eric Raymond powiedział, że „tworzenie każdego dobrego programu @@ -839,7 +806,7 @@ i nie pozwolą nikomu jej sobie odebrać.</p> <p> Następne cztery rozdziały omawiają te zagrożenia.</p> -<h3>Tajemnice sprzętu</h3> +<h4>Tajemnice sprzętu</h4> <p> Producenci sprzętu coraz częściej mają zwyczaj utrzymywania w tajemnicy jego specyfikacji. To utrudnia pisanie wolnych sterowników, dzięki którym @@ -860,14 +827,9 @@ a nie-wolne sterowniki są nie do zaakceptowania. Czy większość z nas wyda dodatkowe pieniądze lub choćby poświęci więcej czasu, żebyśmy mogli korzystać z wolnych sterowników? Tak, jeśli determinacja, żeby być wolnym będzie -powszechna.</p> -<p> -(Notatka z 2008 r.: to dotyczy także BIOSu. Jest wolny BIOS, <a -href="http://www.libreboot.org/">LibreBoot</a> (dystrybucja coreboot); -głównym wyzwaniem jest zdobyciem specyfikacji maszyn aby LibreBoot mógł -je wspierać bez niewolnych „blobów”.)</p> +powszechna <a href="#ft8">[8]</a>.</p> -<h3>Nie-wolne biblioteki</h3> +<h4>Nie-wolne biblioteki</h4> <p> Niewolna biblioteka stosowana w wolnym systemie operacyjnym działa jak pułapka na twórców wolnego oprogramowania. Atrakcyjne funkcje @@ -926,10 +888,8 @@ zostanie dokonana, powinna uczynić Qt wolnym oprogramowaniem. Nie ma sposobu, żeby się upewnić, ale myślę, że w dużej mierze było to spowodowane zdecydowaną postawą społeczności wobec problemu, jaki przedstawiała sobą Qt, kiedy nie była wolna. (Nowa licencja jest niedogodna -i niesprawiedliwa, dlatego rozsądne jest dalsze unikanie Qt.)</p> -<p> -[Kolejny dopisek: we wrześniu 2000 Qt została opublikowana na warunkach -GNU GPL, co zasadniczo rozwiązało ten problem.]</p> +i niesprawiedliwa, dlatego rozsądne jest dalsze unikanie +Qt <a href="#ft9">[9]</a>.)</p> <p> W jaki sposób zareagujemy na następna ponętną, ale niewolną bibliotekę? Czy cała społeczność zrozumie potrzebę trzymania się @@ -937,19 +897,18 @@ z dala od pułapki? Czy może wielu z nas poświęci wolnoś dla wygody, tworząc przy okazji poważny problem? Nasza przyszłość zależy od naszej filozofii.</p> -<h3>Patenty na oprogramowanie</h3> +<h4>Patenty na oprogramowanie</h4> <p> Największym zagrożeniem, z jakim mamy do czynienia, są patenty na oprogramowanie, które mogą odsunąć algorytm czy funkcjonalność -poza zasięg wolnego oprogramowania nawet na 20 lat. Algorytm kompresji -LZW został opatentowany w roku 1983, a my ciągle nie możemy -opublikować wolnego programu do tworzenia poprawnie skompresowanych -<abbr title="Graphics Interchange Format">GIF</abbr>-ów. [W 2009 roku -straciły ważność.] W roku 1998 wolny program do tworzenia -skompresowanych plików audio <abbr title="MPEG-1 Audio Layer 3">MP3</abbr> -został wycofany z dystrybucji pod groźbą procesu o naruszenie -patentu. [W roku 2017 te patenty wygasły. Widzicie jak długo musieliśmy -czekać.] +poza zasięg wolnego oprogramowania nawet na 20 lat. Wniosek +na patent na algorytm kompresji LZW został złożony w roku +1983, a my ciągle nie możemy opublikować wolnego programu +do tworzenia poprawnie skompresowanych <abbr title="Graphics +Interchange Format">GIF</abbr>-ów <a href="#ft10">[10]</a>. W roku +1998 wolny program do tworzenia skompresowanych plików audio <abbr +title="MPEG-1 Audio Layer 3">MP3</abbr> został wycofany z dystrybucji +pod groźbą procesu o naruszenie patentu <a href="#ft11">[11]</a>. </p> <p> Są sposoby na radzenie sobie z patentami: możemy szukać dowodów @@ -971,7 +930,7 @@ oprogramowania oraz solidności i sile niektórych wolnych programów, ale nie możemy się na tym zatrzymać. Musimy rozmawiać o wolności i zasadach.</p> -<h3>Wolna dokumentacja</h3> +<h4>Wolna dokumentacja</h4> <p> Największa wada naszych wolnych systemów operacyjnych nie leży w oprogramowaniu – jest nią brak dobrych, wolnych podręczników, @@ -1112,6 +1071,79 @@ są z każdym rokiem większe, a ostatnio Microsoft otwarcie zaatakował naszą społeczność. Nie możemy uznać przyszłości naszej wolności za pewną. Nie uważajmy jej za pewną! Jeśli chcemy zachować naszą wolność, musimy być przygotowani do jej obrony.</p> +<div class="column-limit"></div> + +<h3 class="footnote">Przypisy</h3> +<ol> +<li id="ft1">Użycie słowa „hacker” w znaczeniu „komputerowy +włamywacz” jest mylne, wina leży tu po stronie mass mediów. My, +hackerzy, nie zgadzamy się z takim jego rozumieniem, i dalej +używamy terminu hacker rozumianego jako „ktoś, kto kocha programować +i czerpie przyjemność z tego, że jest w tym +dobry”. Przeczytajcie mój artykuł „<a +href="https://stallman.org/articles/on-hacking.html">On Hacking</a>” +[po angielsku].</li> + +<li id="ft2">Jako ateista nie kieruję się wskazaniami żadnego z przywódców +religijnych, ale czasem znajduję godnymi podziwu słowa, jakie któryś +z nich wypowiedział.</li> + +<li id="ft3">W 1984 lub 1985 roku Don Hopkins (znajomy obdarzony wielką +wyobraźnią) wysłał mi list. <a +href="/graphics/copyleft-sticker.html">Na jego kopercie</a> wypisał +szereg zabawnych sentencji, między innymi następującą: „Copyleft +– all rights reversed” [„Copyleft – wszystkie prawa +odwrócone”]. Użyłem słowa „copyleft”, żeby nazwać +koncepcję dystrybucyjną, jaką rozwijałem w owym czasie.</li> + +<li id="ft4">Obecnie dla dokumentacji stosujemy <a href="/licenses/fdl.html">Licencję GNU +Wolnej Dokumentacji</a> [GNU Free Documentation License].</li> + +<li id="ft5">„Bourne Again Shell” jest żartem z nazwy „Bourne +Shell”, który jest standardową powłoką uniksową. [Nieprzetłumaczalna +gra słów – w wymowie „Bourne Again” jest podobne +do „born again”, „nowo narodzony”, +czyli to jest „powłoka nowo narodzona”.]</li> + +<li id="ft6">To było napisane w 1998 roku. Od 2009 już nie utrzymujemy długiej +listy zadań. Wolne oprogramowanie jest rozwijane przez społeczność tak +szybko, że niemożliwe byłoby wszystko śledzić. W zamian trzymamy +listę Projektów o wysokim priorytecie [High Priority Projects]. Jest to +krótsza lista projektów, na których nam zależy.</li> + +<li id="ft7">Licencja ta początkowo nosiła nazwę GNU Library General Public License +[Licencja Publiczna do Bibliotek GNU], ale zmieniliśmy nazwę, żeby +nie podsuwała sugestii, że wszystkie biblioteki powinny z niej +korzystać. Zobaczcie także tekst „<a +href="/philosophy/why-not-lgpl.html">Czemu nie powinniście stosować +Mniejszego GPL dla kolejnej biblioteki</a>” aby się dowiedzieć +więcej.</li> + +<li id="ft8">Notatka z 2008 r.: to dotyczy także BIOSu. Jest wolny BIOS, <a +href="http://www.libreboot.org/">LibreBoot</a> (dystrybucja coreboot); +głównym wyzwaniem jest zdobyciem specyfikacji maszyn, aby LibreBoot +mógł je wspierać bez niewolnych „blobów”.</li> + +<li id="ft9">We wrześniu 2000 Qt została opublikowana na warunkach GNU GPL, co +zasadniczo rozwiązało ten problem.</li> + +<li id="ft10">W 2009 roku patenty na GIF wygasły.</li> + +<li id="ft11">W 2017 roku patenty na MP3 wygasły. Sami widzicie jak długo +musieliśmy czekać.</li> +</ol> + +<div class="infobox extra" role="complementary"> +<hr /> +<p> +Pierwotnie opublikowane w książce <cite>Open Sources</cite>. Richard +Stallman <a href="/philosophy/open-source-misses-the-point.html">nigdy nie +popierał „open source”</a>, ale napisał ten artykuł +aby w książce nie brakowało wzmianki o pomysłach ruchu wolnego +oprogramowania. +</p> +</div> +</div> <div class="translators-notes"> @@ -1121,7 +1153,7 @@ wolność, musimy być przygotowani do jej obrony.</p> <!-- for id="content", starts in the include above --> <!--#include virtual="/server/footer.pl.html" --> -<div id="footer"> +<div id="footer" role="contentinfo"> <div class="unprintable"> <p>Wszelkie pytania dotyczące GNU i FSF prosimy kierować na adres <a @@ -1143,7 +1175,7 @@ href="mailto:web-translators@gnu.org"><web-translators@gnu.org></a>.</p> <web-translators@gnu.org></a>.</p> - <p>For information on coordinating and submitting translations of + <p>For information on coordinating and contributing translations of our web pages, see <a href="/server/standards/README.translations.html">Translations README</a>. --> @@ -1173,8 +1205,8 @@ href="/server/standards/README.translations.html">stronie tłumaczeń</a>.</p> There is more detail about copyright years in the GNU Maintainers Information document, www.gnu.org/prep/maintain. --> -<p>Copyright © 1998, 2001, 2002, 2005, 2006, 2007, 2008, 2010, 2014, 2015, -2017, 2018, 2020 Richard Stallman</p> +<p>Copyright © 1998, 2005, 2008, 2010, 2012, 2015, 2017, 2018, 2021 +Richard Stallman</p> <p>Ta strona jest dostępna na <a rel="license" href="http://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0/deed.pl">licencji @@ -1185,13 +1217,13 @@ Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych <div class="translators-credits"> <!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't want credits.--> -Tłumaczenie: Jaroslaw Lipszyc 2005, Jan Owoc 2011, 2014, 2017; poprawki: -Wojciech Kotwica 2005, 2006, Jan Owoc 2011, 2012, 2016, 2020.</div> +Tłumaczenie: Jaroslaw Lipszyc 2005, Jan Owoc 2011, 2014, 2017, 2021; +poprawki: Wojciech Kotwica 2005, 2006, Jan Owoc 2011, 2012, 2016, 2020.</div> <p class="unprintable"><!-- timestamp start --> Aktualizowane: -$Date: 2020/12/01 21:31:01 $ +$Date: 2021/12/25 21:34:16 $ <!-- timestamp end --> </p> |