summaryrefslogtreecommitdiff
path: root/talermerchantdemos/blog/articles/pl/software-literary-patents.html
diff options
context:
space:
mode:
Diffstat (limited to 'talermerchantdemos/blog/articles/pl/software-literary-patents.html')
-rw-r--r--talermerchantdemos/blog/articles/pl/software-literary-patents.html318
1 files changed, 318 insertions, 0 deletions
diff --git a/talermerchantdemos/blog/articles/pl/software-literary-patents.html b/talermerchantdemos/blog/articles/pl/software-literary-patents.html
new file mode 100644
index 0000000..82cf80b
--- /dev/null
+++ b/talermerchantdemos/blog/articles/pl/software-literary-patents.html
@@ -0,0 +1,318 @@
+<!--#set var="ENGLISH_PAGE" value="/philosophy/software-literary-patents.en.html" -->
+
+<!--#include virtual="/server/header.pl.html" -->
+<!-- Parent-Version: 1.77 -->
+
+<!-- This file is automatically generated by GNUnited Nations! -->
+<title>Patenty na&nbsp;oprogramowanie i&nbsp;patenty na&nbsp;literaturę - Projekt
+GNU - Fundacja Wolnego Oprogramowania (FSF)</title>
+
+<!--#include virtual="/philosophy/po/software-literary-patents.translist" -->
+<!--#include virtual="/server/banner.pl.html" -->
+<h2>Patenty na&nbsp;oprogramowanie i&nbsp;patenty na&nbsp;literaturę</h2>
+
+<p><strong><a href="http://www.stallman.org/">Richard Stallman</a></strong></p>
+
+<p>
+<em>Pierwsza publikacja niniejszego artykułu ukazała się w&nbsp;londyńskim
+dzienniku <cite>The Guardian</cite> 20. czerwca 2005. Skupiała się ona
+na&nbsp;proponowanych dyrektywach europejskich dotyczących patentów
+na&nbsp;oprogramowanie.</em></p>
+
+<p>
+Gdy politycy rozważają patenty na&nbsp;oprogramowanie zwykle głosują
+w&nbsp;ciemno; nie będąc programistami, nie rozumieją oni skutków
+wprowadzenia patentów na&nbsp;oprogramowanie. Często wydaje im się,
+że&nbsp;patenty działają podobnie do&nbsp;praw autorskich (&bdquo;z drobnymi
+różnicami&rdquo;)&nbsp;&ndash; co nie jest prawdą. Przykładowo: gdy
+publicznie zapytałem Patricka Devedjiana, ówczesnego Ministra Przemysłu, jak
+będą głosować Francuzi w&nbsp;sprawie patentów na&nbsp;oprogramowanie,
+Devedjian odpowiedział zaciekłą obroną praw autorskich, wychwalając rolę
+Victora Hugo w&nbsp;ich wprowadzeniu. (Zwodnicze sformułowanie <a
+href="/philosophy/not-ipr.html">&ldquo;własność intelektualna&rdquo;</a>
+przyczynia się do&nbsp;mylenia tych pojęć i&nbsp;dlatego nie powinno być
+nigdy używane.)
+</p>
+
+<p>
+Ci, którzy sądzą, że&nbsp;rezultaty będą podobne do&nbsp;efektów
+wprowadzenia prawa autorskiego, nie rozumieją rzeczywistych skutków patentów
+na&nbsp;oprogramowanie. Możemy posłużyć się przykładem Victora Hugo
+do&nbsp;zobrazowania różnic.
+</p>
+
+<p>
+Powieść i&nbsp;złożony nowoczesny program mają pewne wspólne cechy: są
+obszerne i&nbsp;urzeczywistniają wiele pomysłów. Pójdźmy dalej drogą
+analogii i&nbsp;wyobraźmy sobie, że&nbsp;w&nbsp;XIX wieku wprowadzono prawo
+patentowe dotyczące powieści; załóżmy, że&nbsp;kraje, takie jak Francja,
+zezwoliłyby na&nbsp;patentowanie pomysłów literackich. W&nbsp;jaki sposób
+wpłynęłoby to na&nbsp;twórczość Victora Hugo? Jak można by porównać
+oddziaływanie patentów na&nbsp;literaturę z&nbsp;oddziaływaniem literackiego
+prawa autorskiego?
+</p>
+
+<p>
+Spójrzmy na&nbsp;powieść Victora Hugo <cite>Nędznicy</cite>. Odkąd ją
+napisał, prawo autorskie należało wyłącznie do&nbsp;niego. Nie musiał
+obawiać się, że&nbsp;obca osoba wytoczy mu proces o&nbsp;naruszenie prawa
+autorskiego i&nbsp;wygra. Było to niemożliwe, ponieważ&nbsp;prawo autorskie
+dotyczy jedynie szczegółów pracy, a&nbsp;nie pomysłów zawartych,
+i&nbsp;nakłada ograniczenia tylko na&nbsp;kopiowanie. Hugo nie skopiował
+<cite>Nędzników</cite>, więc&nbsp;nie był w&nbsp;niebezpieczeństwie.
+</p>
+
+<p>
+Patenty działają w&nbsp;inny sposób: dotyczą pomysłów. Każdy patent to
+monopol na&nbsp;realizację jakiegoś konceptu, opisanego w&nbsp;patencie. Oto
+przykład hipotetycznego patentu na&nbsp;literaturę:
+</p>
+
+<ul>
+ <li>Zastrzeżenie 1: proces komunikacji, podczas którego w&nbsp;umyśle czytelnika
+powstaje wizerunek bohatera, który przebywał przez długi czas
+w&nbsp;więzieniu i&nbsp;staje się zgorzkniały w&nbsp;stosunku
+do&nbsp;społeczeństwa i&nbsp;ludzkości.</li>
+
+ <li>Zastrzeżenie 2: proces komunikacji zgodny z&nbsp;zastrzeżeniem 1,
+w&nbsp;którym wspomniany bohater następnie dostępuje moralnego odkupienia,
+ponieważ&nbsp;inny bohater powieści był dla niego życzliwy.</li>
+
+ <li>Zastrzeżenie 3: proces komunikacji zgodny z&nbsp;zastrzeżeniami 1 i&nbsp;2,
+w&nbsp;którym wymieniony bohater zmienia tożsamość podczas trwania
+opowieści.</li>
+</ul>
+
+<p>
+Gdyby taki patent istniał w&nbsp;roku 1862, kiedy opublikowano
+<cite>Nędzników</cite>, powieść naruszyłaby wszystkie trzy zastrzeżenia,
+gdyż wszystkie trzy rzeczy przydarzyły się w&nbsp;niej Jeanowi
+Valjeanowi. Victor Hugo mógłby zostać pozwany do&nbsp;sądu, a&nbsp;jeśli
+zostałby pozwany, przegrałby proces. Powieść zostałaby wówczas zakazana
+lub&nbsp;ocenzurowana przez posiadacza patentu.
+</p>
+
+<p>
+Rozważmy teraz inny hipotetyczny patent na&nbsp;literaturę:
+</p>
+
+<ul>
+ <li>Zastrzeżenie 1: proces komunikacji, podczas którego w&nbsp;umyśle czytelnika
+powstaje wizerunek bohatera, który przebywał przez długi czas
+w&nbsp;więzieniu, a&nbsp;potem zmienia tożsamość.</li>
+</ul>
+
+<p>
+Powieść <cite>Nędznicy</cite> naruszyłaby także i&nbsp;ten patent, gdyż
+powyższy opis również pasuje do&nbsp;historii życia Jeana
+Valjeana. A&nbsp;oto kolejny hipotetyczny patent:
+</p>
+
+<ul>
+ <li>Zastrzeżenie 1: proces komunikacji, podczas którego w&nbsp;umyśle czytelnika
+powstaje wizerunek bohatera, który dostępuje moralnego odkupienia,
+a&nbsp;następnie zmienia tożsamość.</li>
+</ul>
+
+<p>
+Jean Valjean naruszyłby także i&nbsp;ten patent.
+</p>
+
+<p>
+Wszystkie trzy patenty dotyczyłyby historii jednego bohatera
+powieści. Nakładają się na&nbsp;siebie, ale&nbsp;nie są swoimi wiernymi
+kopiami, więc&nbsp;mogłyby obowiązywać równocześnie. Wszyscy trzej
+posiadacze patentów mogliby pozwać Victora Hugo do&nbsp;sądu. Każdy
+z&nbsp;nich mógłby zakazać publikacji <cite>Nędzników</cite>.
+</p>
+
+<p>
+Powieść naruszałaby również taki patent:
+</p>
+
+<ul>
+ <li>Zastrzeżenie 1: proces komunikacji, podczas którego przedstawiany jest
+bohater, którego imię jest ostatnią sylabą jego nazwiska.</li>
+</ul>
+
+<p>
+imieniem i&nbsp;nazwiskiem &bdquo;Jean Valjean&rdquo;, ale&nbsp;przynajmniej
+ten patent byłoby łatwo obejść.
+</p>
+
+<p>
+Może się wydawać, że&nbsp;powyższe pomysły są tak proste, iż żaden urząd
+patentowy by ich nie udzielił. My, programiści, często bywamy zdumieni
+prostotą pomysłów, których dotyczą patenty
+na&nbsp;oprogramowanie. Na&nbsp;przykład Europejski Urząd Patentowy udzielił
+patentu na&nbsp;pasek postępu oraz&nbsp;patentu na&nbsp;akceptowanie
+płatności przy użyciu kart kredytowych. Patenty te mogłyby być śmieszne,
+gdyby nie były tak niebezpieczne.
+</p>
+
+<p>
+Powieść <cite>Nędznicy</cite> mogłaby naruszać patenty także na&nbsp;inne
+sposoby. Mogłaby, na&nbsp;przykład, naruszać patent na&nbsp;fikcyjne
+obrazowanie bitwy pod&nbsp;Waterloo lub&nbsp;patent na&nbsp;używanie slangu
+paryskiego w&nbsp;literaturze pięknej. Kolejne dwa pozwy
+sądowe. W&nbsp;rzeczywistości liczba różnych patentów, na&nbsp;które można
+by się powołać w&nbsp;celu pozwania autora pracy takiej jak
+<cite>Nędznicy</cite>, jest nieograniczona. Wszyscy posiadacze patentów
+twierdziliby, że&nbsp;zasługują na&nbsp;wynagrodzenie za&nbsp;postęp
+literacki, jaki oznaczały ich opatentowane pomysły, lecz&nbsp;te przeszkody
+nie przyczyniałyby się do&nbsp;rozwoju literatury, tylko by go hamowały.
+</p>
+
+<p>
+Jednak&nbsp;wszystkie te sprawy stałyby się nieistotne w&nbsp;obliczu
+patentu bardziej ogólnego. Wyobraźmy sobie ogólne zastrzeżenia takie jak te:
+</p>
+
+<ul>
+ <li>Proces komunikacji o strukturze narracyjnej, który przebiega na&nbsp;wielu
+stronach.</li>
+ <li>Struktura narracyjna przypominająca niekiedy fugę bądź&nbsp;improwizację.</li>
+ <li>Intryga skupiona wokół konfrontacji pewnych postaci, wzajemnie
+zastawiających na&nbsp;siebie pułapki.</li>
+ <li>Narracja prezentująca wiele warstw społecznych.</li>
+ <li>Narracja ukazująca mechanizm ukrytej konspiracji.</li>
+ </ul>
+
+ <p> Kim byliby właściciele patentów? Mogliby to być inni powieściopisarze, być
+może Dumas lub&nbsp;Balzac, którzy napisali takie dzieła,
+ale&nbsp;niekoniecznie. Nie trzeba napisać programu, żeby opatentować pomysł
+związany z&nbsp;oprogramowaniem, więc&nbsp;gdyby nasze hipotetyczne patenty
+funkcjonowały w&nbsp;prawdziwym systemie patentów, to ich właściciele nie
+musieliby pisać powieści ani&nbsp;opowiadań, ani&nbsp;niczego innego, poza
+wnioskami patentowymi. Obecnie rozrastają się firmy-pasożyty patentowe
+i&nbsp;biznes, którego jedynymi owocami są groźby i&nbsp;pozwy sądowe.</p>
+
+ <p> W&nbsp;obliczu takich ogólnych patentów, Victor Hugo nie dotarłby
+do&nbsp;momentu, w&nbsp;którym sprawdzałby jakie patenty grożą mu procesem
+sądowym za&nbsp;wykorzystanie postaci Jeana Valjeana, ponieważ&nbsp;nie
+mógłby nawet rozważać napisania tego rodzaju powieści.</p>
+
+<p>Analogia ta może pomóc osobom nie będącym programistami zrozumieć jak
+działają patenty na&nbsp;oprogramowanie. Patenty na&nbsp;oprogramowanie
+dotyczą funkcjonalności, takiej jak definiowanie skrótów w&nbsp;edytorze
+lub&nbsp;przeliczanie wartości w&nbsp;arkuszu kalkulacyjnym
+w&nbsp;naturalnej kolejności. Patentami obejmowane są algorytmy potrzebne
+w&nbsp;programach. Patentami obejmuje się aspekty formatów plików, takich
+jak nowy format programu Word firmy Microsoft. Format plików wideo
+MPEG&nbsp;2 jest objęty 39 różnymi patentami w&nbsp;USA.</p>
+
+<p>Jeden program może równocześnie naruszać wiele patentów, tak samo jak jedna
+powieść mogłaby jednocześnie naruszać wiele patentów
+na&nbsp;literaturę. Zidentyfikowanie wszystkich patentów naruszanych przez
+duży program jest tak pracochłonne, że&nbsp;do tej pory zostało wykonane
+tylko raz. Analiza Linuksa, jądra systemu operacyjnego GNU/Linux,
+z&nbsp;2004 roku wykazała, że&nbsp;przypuszczalnie naruszał on 283 różne
+amerykańskie patenty na&nbsp;oprogramowanie. Oznacza to, że&nbsp;każdy
+z&nbsp;tych 283 różnych patentów obejmuje jakiś proces obliczeniowy
+znajdujący się gdzieś wśród tysięcy stron kodu źródłowego
+Linuksa. W&nbsp;tym czasie Linux stanowił około jeden procent całego systemu
+GNU/Linux. Ile pozwów sądowych mógłby dystrybutor systemu się spodziewać?</p>
+
+<p>
+Sposób na&nbsp;powstrzymanie patentów na&nbsp;oprogramowanie przed
+hamowaniem rozwoju oprogramowania jest prosty: nie legitymizujmy ich. To
+powinno być proste ponieważ&nbsp;większość praw patentowych zawiera warunki,
+które nie pozwalają na&nbsp;patentowanie oprogramowania. Zazwyczaj mówią
+wprost o tym, że&nbsp;&bdquo;oprogramowanie samo w&nbsp;sobie&rdquo; nie
+może zostać opatentowane. Niestety biura patentowe na&nbsp;całym świecie
+próbują przekręcać słowa i&nbsp;wydawać patenty na&nbsp;pomysły
+zaimplementowane w&nbsp;programach. Jeśli ten proceder nie zostanie
+powstrzymany wszyscy twórcy oprogramowania znajdą się
+w&nbsp;niebezpieczeństwie.
+</p>
+
+<hr />
+<blockquote id="fsfs"><p class="big">Ten esej jest opublikowany w&nbsp;<a
+href="http://shop.fsf.org/product/free-software-free-society/"><cite>Free
+Software, Free Society: The Selected Essays of Richard
+M. Stallman</cite></a>.</p></blockquote>
+
+<div class="translators-notes">
+
+<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't have notes.-->
+ </div>
+</div>
+
+<!-- for id="content", starts in the include above -->
+<!--#include virtual="/server/footer.pl.html" -->
+<div id="footer">
+<div class="unprintable">
+
+<p>Wszelkie pytania dotyczące GNU i&nbsp;FSF prosimy kierować na&nbsp;adres <a
+href="mailto:gnu@gnu.org">&lt;gnu@gnu.org&gt;</a>. Inne metody kontaktu
+z&nbsp;FSF można znaleźć na&nbsp;stronie <a
+href="/contact/contact.html">kontakt</a> <br /> Informacje o niedziałających
+odnośnikach oraz&nbsp;inne poprawki (lub propozycje) prosimy wysyłać
+na&nbsp;adres <a
+href="mailto:web-translators@gnu.org">&lt;web-translators@gnu.org&gt;</a>.</p>
+
+<p>
+<!-- TRANSLATORS: Ignore the original text in this paragraph,
+ replace it with the translation of these two:
+
+ We work hard and do our best to provide accurate, good quality
+ translations. However, we are not exempt from imperfection.
+ Please send your comments and general suggestions in this regard
+ to <a href="mailto:web-translators@gnu.org">
+
+ &lt;web-translators@gnu.org&gt;</a>.</p>
+
+ <p>For information on coordinating and submitting translations of
+ our web pages, see <a
+ href="/server/standards/README.translations.html">Translations
+ README</a>. -->
+Staramy się, aby&nbsp;tłumaczenia były wierne i&nbsp;wysokiej jakości,
+ale&nbsp;nie jesteśmy zwolnieni z&nbsp;niedoskonałości. Komentarze odnośnie
+tłumaczenia polskiego oraz&nbsp;zgłoszenia dotyczące chęci współpracy
+w&nbsp;tłumaczeniu prosimy kierować na&nbsp;adres <a
+href="mailto:www-pl-trans@gnu.org">www-pl-trans@gnu.org</a>. <br /> Więcej
+informacji na&nbsp;temat koordynacji oraz&nbsp;zgłaszania propozycji
+tłumaczeń artykułów znajdziecie na&nbsp;<a
+href="/server/standards/README.translations.html">stronie tłumaczeń</a>.</p>
+</div>
+
+<!-- Regarding copyright, in general, standalone pages (as opposed to
+ files generated as part of manuals) on the GNU web server should
+ be under CC BY-ND 3.0 US. Please do NOT change or remove this
+ without talking with the webmasters or licensing team first.
+ Please make sure the copyright date is consistent with the
+ document. For web pages, it is ok to list just the latest year the
+ document was modified, or published.
+
+ If you wish to list earlier years, that is ok too.
+ Either "2001, 2002, 2003" or "2001-2003" are ok for specifying
+ years, as long as each year in the range is in fact a copyrightable
+ year, i.e., a year in which the document was published (including
+ being publicly visible on the web or in a revision control system).
+
+ There is more detail about copyright years in the GNU Maintainers
+ Information document, www.gnu.org/prep/maintain. -->
+<p>Copyright &copy; 2005, 2007, 2008 Richard Stallman</p>
+
+<p>Ta strona jest dostępna na&nbsp;<a rel="license"
+href="http://creativecommons.org/licenses/by-nd/3.0/us/">licencji Creative
+Commons Uznanie autorstwa-Bez utworów zależnych 3.0 Stany Zjednoczone</a>.</p>
+
+<!--#include virtual="/server/bottom-notes.pl.html" -->
+<div class="translators-credits">
+
+<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't want credits.-->
+Tłumaczenie: Aleksandra 'rzoock' Tomaszewska 2005; aktualizacja: Daniel
+Oźminkowski 2011; poprawki: Jan Owoc 2011, 2014, Marcin Wolak 2011.</div>
+
+<p class="unprintable"><!-- timestamp start -->
+Aktualizowane:
+
+$Date: 2016/01/16 00:05:02 $
+
+<!-- timestamp end -->
+</p>
+</div>
+</div>
+</body>
+</html>