diff options
Diffstat (limited to 'talermerchantdemos/blog/articles/pl/pragmatic.html')
-rw-r--r-- | talermerchantdemos/blog/articles/pl/pragmatic.html | 267 |
1 files changed, 267 insertions, 0 deletions
diff --git a/talermerchantdemos/blog/articles/pl/pragmatic.html b/talermerchantdemos/blog/articles/pl/pragmatic.html new file mode 100644 index 0000000..7843ad5 --- /dev/null +++ b/talermerchantdemos/blog/articles/pl/pragmatic.html @@ -0,0 +1,267 @@ +<!--#set var="ENGLISH_PAGE" value="/philosophy/pragmatic.en.html" --> + +<!--#include virtual="/server/header.pl.html" --> +<!-- Parent-Version: 1.77 --> + +<!-- This file is automatically generated by GNUnited Nations! --> +<title>Copyleft: Pragmatyczny Idealizm - Projekt GNU - Fundacja Wolnego +Oprogramowania (FSF)</title> + +<!--#include virtual="/philosophy/po/pragmatic.translist" --> +<!--#include virtual="/server/banner.pl.html" --> +<h2>Copyleft: Pragmatyczny idealizm</h2> + +<p> +<a href="http://www.stallman.org/"><strong>Richard Stallman</strong></a></p> + +<p> +Każda decyzja podejmowana przez człowieka, zależy od tego jakie ma cele +oraz jakie uznaje wartości. A ludzie mogą mieć ich wiele. Sława, +zysk, miłość, przetrwanie, zabawa, wolność, to niektóre z tych, jakie +może mieć dobry człowiek. Gdy celem staje się to, by pomagać innym ludziom, +wówczas postawę taką nazywamy idealizmem.</p> + +<p> +Mojej pracy nad wolnym oprogramowaniem, przyświeca idealistyczny cel: +propagowanie idei wolności i współpracy. Chcę <a +href="/philosophy/why-copyleft.html">wspomagać propagowanie wolnych +programów</a>, tak by zastępowały programy prawnie zastrzeżone, które +uniemożliwiają współpracę i w ten sposób uczynić nasze +społeczeństwo lepszym.</p> +<p> +To jest podstawowy powód, dla którego Powszechna Licencja Publiczna GNU +napisana została właśnie jako copyleft. Cały kod dodany do programu +objętego licencją GNU, musi pozostać wolnym oprogramowaniem, nawet jeśli +jest on umieszczony w osobnym pliku. Czynię mój kod dostępnym dla +użytku w wolnym oprogramowaniu, a nie w programach prawnie +zastrzeżonych, aby zachęcić w ten sposób ludzi piszących programy, +by uczynili je również wolnymi. Uważam, iż skoro programiści piszący kod +prawnie zastrzeżony używają copyright by powstrzymać nas od dzielenia +się z innymi, my możemy użyć tego prawa aby dać tym, którzy chcą +współpracować odpowiednie korzyści – możliwość użycia naszego +kodu.</p> +<p> +Nie wszyscy używają licencji GNU GPL z tego powodu. Wiele lat temu mój +przyjaciel zachęcał mnie bym program opublikowany na zasadach copyleft +wypuścił na innych warunkach (nie copyleft) i argumentował to +mniej więcej tak:</p> +<blockquote><p> +„Czasami pracuję nad wolnym oprogramowaniem, a czasami +nad prawnie zastrzeżonym, ale kiedy piszę program zastrzeżony, +oczekuję by mi za to <em>zapłacono</em>.” +</p></blockquote> + +<p> +Chciał swoją pracą podzielić się ze społecznością, która dzieli się +oprogramowaniem, ale nie widział powodu by rozdawać coś firmom, których +wytwory byłyby dla naszej społeczności niedostępne. Jego cel był odmienny +od mojego, ale mimo to uznał, że licencja GNU GPL jest +użyteczna również dla niego.</p> +<p> +Jeśli chcesz coś osiągnąć w świecie, sam idealizm nie wystarczy. Musisz +obrać metodę, która pozwoli Ci na osiągnięcie celu. Innymi słowy, +musisz być „pragmatyczny”. Czy GPL jest pragmatyczna? +Spójrzmy na jej skutki.</p> +<p> +Weźmy pod uwagę GNU C++. Dlaczego mamy wolnodostępny +kompilator C++? Otóż tylko dlatego, że licencja GNU GPL mówi +o tym, iż musi być wolny. GNU C++ był rozwijany przez konsorcjum +przemysłowe MCC, startując z kompilatora GNU C. MCC zwykle czyni +swoje programy tak zastrzeżonymi jak tylko można. Ale tym razem +uczynili nakładkę C++ wolnym oprogramowaniem, ponieważ GNU GPL mówi, +że jest to jedyna możliwość jej udostępnienia. Nakładka C++ zawiera +wiele nowych plików, ale ponieważ są przeznaczone do łączenia +z GCC, stosuje się do nich licencję GPL. Zysk dla naszej +społeczności jest oczywisty.</p> +<p> +Spójrzmy na nakładkę GNU Objective C. Początkowo NeXT miał zamiar +wypuścić ją jako prawnie zastrzeżoną. Chciano ją udostępnić w postaci +plików obiektowych <samp>.o</samp> i pozwolić użytkownikom +na łączenie ich z resztą GCC, sądząc, iż może to być metoda +na obejście wymogów GPL. Jednak nasz prawnik stwierdził, +że nie uniknięto by w ten sposób wymagań licencji, że takie +działanie byłoby niedozwolone, i Objective C zostało opublikowane +jako wolne oprogramowanie.</p> +<p> +Powyższe przykłady pochodzą sprzed wielu lat, ale GNU GPL nadal +powoduje, że przybywa nam wolnego oprogramowania.</p> +<p> +Wiele bibliotek GNU jest objętych Pomniejszą Powszechną Licencją Publiczną +GNU (Lesser GPL, LGPL), ale nie wszystkie. Jedną z takich +bibliotek objętych zwykłą GNU GPL jest Readline, która udostępnia możliwość +edycji wiersza poleceń. Kiedyś dowiedziałem się o prawnie zastrzeżonym +programie, który używał Readline. Powiedziałem więc programiście, który +go rozwijał, że jest to niedozwolone. Mógł on po prostu wyrzucić +część odpowiedzialną za edycję wiersza poleceń ze swojego programu, +lecz postanowił wypuścić go na licencji GPL. Teraz jest to wolne +oprogramowanie.</p> +<p> +Programiści, którzy udoskonalają takie programy jak GCC (Emacs, Bash, Linux, +czy inne programy objęte GPL), często zatrudnieni są +w przedsiębiorstwach lub na uczelniach. Gdy programista chce oddać +swoje poprawki dla całej społeczności i zobaczyć swój kod +w następnej edycji programu, może usłyszeć od swego szefa: +„Zaraz! Ten kod należy do nas! Nie chcemy się nim +dzielić. Postanowiliśmy przekształcić twoją poprawioną wersję w prawnie +zastrzeżony produkt programowy”.</p> +<p> +I tutaj na ratunek programiście przychodzi licencja GNU +GPL. Pokazuje on szefowi, że opublikowanie programu w wersji +prawnie zastrzeżonej będzie naruszeniem licencji i ten uświadamia +sobie, iż ma tylko dwa wyjścia: albo udostępnić cały kod jako wolne +oprogramowanie, albo nie publikować go wcale. Prawie zawsze +jednak decyduje się na to, by zezwolić programiście +na upublicznienie kodu i ten ukazuje się w następnej wersji +programu.</p> +<p> +Licencja GNU GPL nie jest takim sobie „grzecznym chłopcem”. Mówi +„nie” na niektóre rzeczy, na które ludzie czasem mieli +by ochotę. Są użytkownicy, którzy twierdzą, iż to źle. Mówią, że GPL +„wyklucza” konstruktorów programów prawnie zastrzeżonych, +których „należy przyjąć do społeczności wolnego +oprogramowania”.</p> +<p> +Ale my nikogo z naszej społeczności nie wykluczamy, to oni +wybierają czy chcą się przyłączyć czy nie. Ich decyzja, by +oprogramowanie, które wykonują było prawnie zastrzeżone, jest decyzją +pozostania poza nią. Być w naszej społeczności, znaczy przyłączyć się +do współpracy z nami. Nie możemy nikogo „przyjąć +do naszej społeczności” jeśli on sam tego nie chce.</p> +<p> +Tym, co <em>możemy</em> zrobić jest przedstawieni im oferty, zachęty +do przyłączenia się. GNU GPL jest tak zaprojektowana, by bodźcem były +już istniejące programy: „Jeśli uczynisz twój program wolnym, możesz +użyć naszego kodu”. Naturalnie, nie przekona to wszystkich, +ale niektórych tak.</p> +<p> +Oprogramowanie prawnie zastrzeżone nie zasila naszej społeczności, +ale jego konstruktorzy często chcą od nas czerpać. Użytkownicy +wolnych programów, mogą podbudować ego ich autorów – +poprzez uznanie i wdzięczność. Niemniej jednak niezwykle +kusząca może być oferta ze świata biznesu, w stylu: „Pozwól, +byśmy umieścili twój pakiet w naszym prawnie zastrzeżonym programie, +a będą go używały tysiące ludzi!”. Taka pokusa może być niezwykle +silna, ale biorąc pod uwagę jej długofalowe skutki, lepiej będzie +jeśli się jej nie ulegniemy.</p> +<p> +Pokusa i naciski mogą być trudniejsze do rozpoznania, gdy +pojawiają się nie wprost, lecz ze strony organizacji wolnego +oprogramowania, które przejęły strategię dostarczania oprogramowania prawnie +zastrzeżonego. Przykładem może być X Consortium (i ich +następca – Open Group). Finansowani przez firmy wytwarzające +programy prawnie zastrzeżone, starali się przez dekadę przekonać +programistów, by zrezygnowali z copyleft. Obecnie, gdy Open Group <a +href="/philosophy/x.html">uczyniła X11R6.4 oprogramowaniem, które nie jest +już wolne</a>, ci z nas którzy oparli się tej pokusie są szczęśliwi, +że to zrobili.</p> +<p> +[We wrześniu 1998, kilka miesięcy po opublikowaniu X11R6.4 +na warunkach czyniących zeń oprogramowanie, które nie jest wolne, Open +Group zmieniła zdanie i wypuściła je na tej samej licencji (nie +copyleft) wolnego oprogramowania, która była stosowana dla wersji +X11R6.3. Dziękujemy wam, Open Group – niemniej jednak ten +późniejszy zwrot nie unieważnia wniosków, które wysnuliśmy z faktu, +że dodanie ograniczeń było <em>możliwe</em>].</p> +<p> +Mówiąc pragmatycznie, myślenie o wielkich długofalowych skutkach powinno +wzmocnić twą wolę przetrwania nacisków. Jeśli skoncentrujesz się +na myśleniu o wolności i społeczności, które możesz budować +nie ustępując, znajdziesz ku temu siłę. „Stand for something, or you +will fall for nothing” – „Stań w obronie czegoś +albo zginiesz za nic”</p> +<p> +A jeśli cynicy wyśmiewają wolność, drwią ze społeczności... jeśli +„twardo stąpający po ziemi” mówią, że zysk jest +jedynym ideałem... po prostu zignoruj ich i używaj copyleft jak +dotąd.</p> + +<hr /> +<blockquote id="fsfs"><p class="big">Ten esej jest opublikowany w <a +href="http://shop.fsf.org/product/free-software-free-society/"><cite>Free +Software, Free Society: The Selected Essays of Richard +M. Stallman</cite></a>.</p></blockquote> + +<div class="translators-notes"> + +<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't have notes.--> + </div> +</div> + +<!-- for id="content", starts in the include above --> +<!--#include virtual="/server/footer.pl.html" --> +<div id="footer"> +<div class="unprintable"> + +<p>Wszelkie pytania dotyczące GNU i FSF prosimy kierować na adres <a +href="mailto:gnu@gnu.org"><gnu@gnu.org></a>. Inne metody kontaktu +z FSF można znaleźć na stronie <a +href="/contact/contact.html">kontakt</a> <br /> Informacje o niedziałających +odnośnikach oraz inne poprawki (lub propozycje) prosimy wysyłać +na adres <a +href="mailto:web-translators@gnu.org"><web-translators@gnu.org></a>.</p> + +<p> +<!-- TRANSLATORS: Ignore the original text in this paragraph, + replace it with the translation of these two: + + We work hard and do our best to provide accurate, good quality + translations. However, we are not exempt from imperfection. + Please send your comments and general suggestions in this regard + to <a href="mailto:web-translators@gnu.org"> + + <web-translators@gnu.org></a>.</p> + + <p>For information on coordinating and submitting translations of + our web pages, see <a + href="/server/standards/README.translations.html">Translations + README</a>. --> +Staramy się, aby tłumaczenia były wierne i wysokiej jakości, +ale nie jesteśmy zwolnieni z niedoskonałości. Komentarze odnośnie +tłumaczenia polskiego oraz zgłoszenia dotyczące chęci współpracy +w tłumaczeniu prosimy kierować na adres <a +href="mailto:www-pl-trans@gnu.org">www-pl-trans@gnu.org</a>. <br /> Więcej +informacji na temat koordynacji oraz zgłaszania propozycji +tłumaczeń artykułów znajdziecie na <a +href="/server/standards/README.translations.html">stronie tłumaczeń</a>.</p> +</div> + +<!-- Regarding copyright, in general, standalone pages (as opposed to + files generated as part of manuals) on the GNU web server should + be under CC BY-ND 3.0 US. Please do NOT change or remove this + without talking with the webmasters or licensing team first. + Please make sure the copyright date is consistent with the + document. For web pages, it is ok to list just the latest year the + document was modified, or published. + + If you wish to list earlier years, that is ok too. + Either "2001, 2002, 2003" or "2001-2003" are ok for specifying + years, as long as each year in the range is in fact a copyrightable + year, i.e., a year in which the document was published (including + being publicly visible on the web or in a revision control system). + + There is more detail about copyright years in the GNU Maintainers + Information document, www.gnu.org/prep/maintain. --> +<p>Copyright © 1998, 2003, 2010 Free Software Foundation, Inc.</p> + +<p>Ta strona jest dostępna na <a rel="license" +href="http://creativecommons.org/licenses/by-nd/3.0/us/">licencji Creative +Commons Uznanie autorstwa-Bez utworów zależnych 3.0 Stany Zjednoczone</a>.</p> + +<!--#include virtual="/server/bottom-notes.pl.html" --> +<div class="translators-credits"> + +<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't want credits.--> +Tłumaczenie: Mikołaj Sitarz 2001, Daniel Oźminkowski 2010; poprawki Jan Owoc +2010, 2011, 2013.</div> + +<p class="unprintable"><!-- timestamp start --> +Aktualizowane: + +$Date: 2016/01/16 00:05:01 $ + +<!-- timestamp end --> +</p> +</div> +</div> +</body> +</html> |