summaryrefslogtreecommitdiff
path: root/talermerchantdemos/blog/articles/pl/pragmatic.html
diff options
context:
space:
mode:
Diffstat (limited to 'talermerchantdemos/blog/articles/pl/pragmatic.html')
-rw-r--r--talermerchantdemos/blog/articles/pl/pragmatic.html267
1 files changed, 267 insertions, 0 deletions
diff --git a/talermerchantdemos/blog/articles/pl/pragmatic.html b/talermerchantdemos/blog/articles/pl/pragmatic.html
new file mode 100644
index 0000000..7843ad5
--- /dev/null
+++ b/talermerchantdemos/blog/articles/pl/pragmatic.html
@@ -0,0 +1,267 @@
+<!--#set var="ENGLISH_PAGE" value="/philosophy/pragmatic.en.html" -->
+
+<!--#include virtual="/server/header.pl.html" -->
+<!-- Parent-Version: 1.77 -->
+
+<!-- This file is automatically generated by GNUnited Nations! -->
+<title>Copyleft: Pragmatyczny Idealizm - Projekt GNU - Fundacja Wolnego
+Oprogramowania (FSF)</title>
+
+<!--#include virtual="/philosophy/po/pragmatic.translist" -->
+<!--#include virtual="/server/banner.pl.html" -->
+<h2>Copyleft: Pragmatyczny idealizm</h2>
+
+<p>
+<a href="http://www.stallman.org/"><strong>Richard Stallman</strong></a></p>
+
+<p>
+Każda decyzja podejmowana przez człowieka, zależy od&nbsp;tego jakie ma cele
+oraz&nbsp;jakie uznaje wartości. A&nbsp;ludzie mogą mieć ich wiele. Sława,
+zysk, miłość, przetrwanie, zabawa, wolność, to niektóre z&nbsp;tych, jakie
+może mieć dobry człowiek. Gdy celem staje się to, by pomagać innym ludziom,
+wówczas postawę taką nazywamy idealizmem.</p>
+
+<p>
+Mojej pracy nad&nbsp;wolnym oprogramowaniem, przyświeca idealistyczny cel:
+propagowanie idei wolności i&nbsp;współpracy. Chcę <a
+href="/philosophy/why-copyleft.html">wspomagać propagowanie wolnych
+programów</a>, tak by zastępowały programy prawnie zastrzeżone, które
+uniemożliwiają współpracę i&nbsp;w&nbsp;ten sposób uczynić nasze
+społeczeństwo lepszym.</p>
+<p>
+To jest podstawowy powód, dla którego Powszechna Licencja Publiczna GNU
+napisana została właśnie jako copyleft. Cały kod dodany do&nbsp;programu
+objętego licencją GNU, musi pozostać wolnym oprogramowaniem, nawet jeśli
+jest on umieszczony w&nbsp;osobnym pliku. Czynię mój kod dostępnym dla
+użytku w&nbsp;wolnym oprogramowaniu, a&nbsp;nie w&nbsp;programach prawnie
+zastrzeżonych, aby&nbsp;zachęcić w&nbsp;ten sposób ludzi piszących programy,
+by uczynili je również wolnymi. Uważam, iż skoro programiści piszący kod
+prawnie zastrzeżony używają copyright by powstrzymać nas od&nbsp;dzielenia
+się z&nbsp;innymi, my możemy użyć tego prawa aby&nbsp;dać tym, którzy chcą
+współpracować odpowiednie korzyści&nbsp;&ndash; możliwość użycia naszego
+kodu.</p>
+<p>
+Nie wszyscy używają licencji GNU GPL z&nbsp;tego powodu. Wiele lat temu mój
+przyjaciel zachęcał mnie bym program opublikowany na&nbsp;zasadach copyleft
+wypuścił na&nbsp;innych warunkach (nie copyleft) i&nbsp;argumentował to
+mniej więcej tak:</p>
+<blockquote><p>
+&bdquo;Czasami pracuję nad&nbsp;wolnym oprogramowaniem, a&nbsp;czasami
+nad&nbsp;prawnie zastrzeżonym, ale&nbsp;kiedy piszę program zastrzeżony,
+oczekuję by mi za&nbsp;to <em>zapłacono</em>.&rdquo;
+</p></blockquote>
+
+<p>
+Chciał swoją pracą podzielić się ze społecznością, która dzieli się
+oprogramowaniem, ale&nbsp;nie widział powodu by rozdawać coś firmom, których
+wytwory byłyby dla naszej społeczności niedostępne. Jego cel był odmienny
+od&nbsp;mojego, ale&nbsp;mimo to uznał, że&nbsp;licencja GNU GPL jest
+użyteczna również dla niego.</p>
+<p>
+Jeśli chcesz coś osiągnąć w&nbsp;świecie, sam idealizm nie wystarczy. Musisz
+obrać metodę, która pozwoli Ci na&nbsp;osiągnięcie celu. Innymi słowy,
+musisz być &bdquo;pragmatyczny&rdquo;. Czy&nbsp;GPL jest pragmatyczna?
+Spójrzmy na&nbsp;jej skutki.</p>
+<p>
+Weźmy pod&nbsp;uwagę GNU C++. Dlaczego mamy wolnodostępny
+kompilator&nbsp;C++? Otóż tylko dlatego, że&nbsp;licencja GNU GPL mówi
+o&nbsp;tym, iż musi być wolny. GNU&nbsp;C++ był rozwijany przez konsorcjum
+przemysłowe MCC, startując z&nbsp;kompilatora GNU&nbsp;C. MCC zwykle czyni
+swoje programy tak zastrzeżonymi jak tylko można. Ale&nbsp;tym razem
+uczynili nakładkę C++ wolnym oprogramowaniem, ponieważ&nbsp;GNU GPL mówi,
+że&nbsp;jest to jedyna możliwość jej udostępnienia. Nakładka C++ zawiera
+wiele nowych plików, ale&nbsp;ponieważ są przeznaczone do&nbsp;łączenia
+z&nbsp;GCC, stosuje się do&nbsp;nich licencję GPL. Zysk dla naszej
+społeczności jest oczywisty.</p>
+<p>
+Spójrzmy na&nbsp;nakładkę GNU Objective C. Początkowo NeXT miał zamiar
+wypuścić ją jako prawnie zastrzeżoną. Chciano ją udostępnić w&nbsp;postaci
+plików obiektowych <samp>.o</samp> i&nbsp;pozwolić użytkownikom
+na&nbsp;łączenie ich z&nbsp;resztą GCC, sądząc, iż może to być metoda
+na&nbsp;obejście wymogów GPL. Jednak&nbsp;nasz prawnik stwierdził,
+że&nbsp;nie uniknięto by w&nbsp;ten sposób wymagań licencji, że&nbsp;takie
+działanie byłoby niedozwolone, i&nbsp;Objective&nbsp;C zostało opublikowane
+jako wolne oprogramowanie.</p>
+<p>
+Powyższe przykłady pochodzą sprzed wielu lat, ale&nbsp;GNU GPL nadal
+powoduje, że&nbsp;przybywa nam wolnego oprogramowania.</p>
+<p>
+Wiele bibliotek GNU jest objętych Pomniejszą Powszechną Licencją Publiczną
+GNU (Lesser GPL, LGPL), ale&nbsp;nie wszystkie. Jedną z&nbsp;takich
+bibliotek objętych zwykłą GNU GPL jest Readline, która udostępnia możliwość
+edycji wiersza poleceń. Kiedyś dowiedziałem się o&nbsp;prawnie zastrzeżonym
+programie, który używał Readline. Powiedziałem więc&nbsp;programiście, który
+go rozwijał, że&nbsp;jest to niedozwolone. Mógł on po&nbsp;prostu wyrzucić
+część odpowiedzialną za&nbsp;edycję wiersza poleceń ze swojego programu,
+lecz&nbsp;postanowił wypuścić go na&nbsp;licencji GPL. Teraz jest to wolne
+oprogramowanie.</p>
+<p>
+Programiści, którzy udoskonalają takie programy jak GCC (Emacs, Bash, Linux,
+czy&nbsp;inne programy objęte GPL), często zatrudnieni są
+w&nbsp;przedsiębiorstwach lub&nbsp;na uczelniach. Gdy programista chce oddać
+swoje poprawki dla całej społeczności i&nbsp;zobaczyć swój kod
+w&nbsp;następnej edycji programu, może usłyszeć od&nbsp;swego szefa:
+&bdquo;Zaraz! Ten kod należy do&nbsp;nas! Nie chcemy się nim
+dzielić. Postanowiliśmy przekształcić twoją poprawioną wersję w&nbsp;prawnie
+zastrzeżony produkt programowy&rdquo;.</p>
+<p>
+I&nbsp;tutaj na&nbsp;ratunek programiście przychodzi licencja GNU
+GPL. Pokazuje on szefowi, że&nbsp;opublikowanie programu w&nbsp;wersji
+prawnie zastrzeżonej będzie naruszeniem licencji i&nbsp;ten uświadamia
+sobie, iż ma tylko dwa wyjścia: albo&nbsp;udostępnić cały kod jako wolne
+oprogramowanie, albo&nbsp;nie publikować go wcale. Prawie zawsze
+jednak&nbsp;decyduje się na&nbsp;to, by zezwolić programiście
+na&nbsp;upublicznienie kodu i&nbsp;ten ukazuje się w&nbsp;następnej wersji
+programu.</p>
+<p>
+Licencja GNU GPL nie jest takim sobie &bdquo;grzecznym chłopcem&rdquo;. Mówi
+&bdquo;nie&rdquo; na&nbsp;niektóre rzeczy, na&nbsp;które ludzie czasem mieli
+by ochotę. Są użytkownicy, którzy twierdzą, iż to źle. Mówią, że&nbsp;GPL
+&bdquo;wyklucza&rdquo; konstruktorów programów prawnie zastrzeżonych,
+których &bdquo;należy przyjąć do&nbsp;społeczności wolnego
+oprogramowania&rdquo;.</p>
+<p>
+Ale&nbsp;my nikogo z&nbsp;naszej społeczności nie wykluczamy, to oni
+wybierają czy&nbsp;chcą się przyłączyć czy&nbsp;nie. Ich decyzja, by
+oprogramowanie, które wykonują było prawnie zastrzeżone, jest decyzją
+pozostania poza nią. Być w&nbsp;naszej społeczności, znaczy przyłączyć się
+do&nbsp;współpracy z&nbsp;nami. Nie możemy nikogo &bdquo;przyjąć
+do&nbsp;naszej społeczności&rdquo; jeśli on sam tego nie chce.</p>
+<p>
+Tym, co <em>możemy</em> zrobić jest przedstawieni im oferty, zachęty
+do&nbsp;przyłączenia się. GNU GPL jest tak zaprojektowana, by bodźcem były
+już istniejące programy: &bdquo;Jeśli uczynisz twój program wolnym, możesz
+użyć naszego kodu&rdquo;. Naturalnie, nie przekona to wszystkich,
+ale&nbsp;niektórych tak.</p>
+<p>
+Oprogramowanie prawnie zastrzeżone nie zasila naszej społeczności,
+ale&nbsp;jego konstruktorzy często chcą od&nbsp;nas czerpać. Użytkownicy
+wolnych programów, mogą podbudować ego ich autorów&nbsp;&ndash;
+poprzez&nbsp;uznanie i&nbsp;wdzięczność. Niemniej jednak&nbsp;niezwykle
+kusząca może być oferta ze świata biznesu, w&nbsp;stylu: &bdquo;Pozwól,
+byśmy umieścili twój pakiet w&nbsp;naszym prawnie zastrzeżonym programie,
+a&nbsp;będą go używały tysiące ludzi!&rdquo;. Taka pokusa może być niezwykle
+silna, ale&nbsp;biorąc pod&nbsp;uwagę jej długofalowe skutki, lepiej będzie
+jeśli się jej nie ulegniemy.</p>
+<p>
+Pokusa i&nbsp;naciski mogą być trudniejsze do&nbsp;rozpoznania, gdy
+pojawiają się nie wprost, lecz&nbsp;ze strony organizacji wolnego
+oprogramowania, które przejęły strategię dostarczania oprogramowania prawnie
+zastrzeżonego. Przykładem może być X&nbsp;Consortium (i&nbsp;ich
+następca&nbsp;&ndash; Open Group). Finansowani przez firmy wytwarzające
+programy prawnie zastrzeżone, starali się przez dekadę przekonać
+programistów, by zrezygnowali z&nbsp;copyleft. Obecnie, gdy Open Group <a
+href="/philosophy/x.html">uczyniła X11R6.4 oprogramowaniem, które nie jest
+już wolne</a>, ci z&nbsp;nas którzy oparli się tej pokusie są szczęśliwi,
+że&nbsp;to zrobili.</p>
+<p>
+[We wrześniu 1998, kilka miesięcy po&nbsp;opublikowaniu X11R6.4
+na&nbsp;warunkach czyniących zeń oprogramowanie, które nie jest wolne, Open
+Group zmieniła zdanie i&nbsp;wypuściła je na&nbsp;tej samej licencji (nie
+copyleft) wolnego oprogramowania, która była stosowana dla wersji
+X11R6.3. Dziękujemy wam, Open Group&nbsp;&ndash; niemniej jednak&nbsp;ten
+późniejszy zwrot nie unieważnia wniosków, które wysnuliśmy z&nbsp;faktu,
+że&nbsp;dodanie ograniczeń było <em>możliwe</em>].</p>
+<p>
+Mówiąc pragmatycznie, myślenie o wielkich długofalowych skutkach powinno
+wzmocnić twą wolę przetrwania nacisków. Jeśli skoncentrujesz się
+na&nbsp;myśleniu o&nbsp;wolności i&nbsp;społeczności, które możesz budować
+nie ustępując, znajdziesz ku temu siłę. &bdquo;Stand for something, or you
+will fall for nothing&rdquo;&nbsp;&ndash; &bdquo;Stań w&nbsp;obronie czegoś
+albo&nbsp;zginiesz za&nbsp;nic&rdquo;</p>
+<p>
+A&nbsp;jeśli cynicy wyśmiewają wolność, drwią ze społeczności... jeśli
+&bdquo;twardo stąpający po&nbsp;ziemi&rdquo; mówią, że&nbsp;zysk jest
+jedynym ideałem... po&nbsp;prostu zignoruj ich i&nbsp;używaj copyleft jak
+dotąd.</p>
+
+<hr />
+<blockquote id="fsfs"><p class="big">Ten esej jest opublikowany w&nbsp;<a
+href="http://shop.fsf.org/product/free-software-free-society/"><cite>Free
+Software, Free Society: The Selected Essays of Richard
+M. Stallman</cite></a>.</p></blockquote>
+
+<div class="translators-notes">
+
+<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't have notes.-->
+ </div>
+</div>
+
+<!-- for id="content", starts in the include above -->
+<!--#include virtual="/server/footer.pl.html" -->
+<div id="footer">
+<div class="unprintable">
+
+<p>Wszelkie pytania dotyczące GNU i&nbsp;FSF prosimy kierować na&nbsp;adres <a
+href="mailto:gnu@gnu.org">&lt;gnu@gnu.org&gt;</a>. Inne metody kontaktu
+z&nbsp;FSF można znaleźć na&nbsp;stronie <a
+href="/contact/contact.html">kontakt</a> <br /> Informacje o niedziałających
+odnośnikach oraz&nbsp;inne poprawki (lub propozycje) prosimy wysyłać
+na&nbsp;adres <a
+href="mailto:web-translators@gnu.org">&lt;web-translators@gnu.org&gt;</a>.</p>
+
+<p>
+<!-- TRANSLATORS: Ignore the original text in this paragraph,
+ replace it with the translation of these two:
+
+ We work hard and do our best to provide accurate, good quality
+ translations. However, we are not exempt from imperfection.
+ Please send your comments and general suggestions in this regard
+ to <a href="mailto:web-translators@gnu.org">
+
+ &lt;web-translators@gnu.org&gt;</a>.</p>
+
+ <p>For information on coordinating and submitting translations of
+ our web pages, see <a
+ href="/server/standards/README.translations.html">Translations
+ README</a>. -->
+Staramy się, aby&nbsp;tłumaczenia były wierne i&nbsp;wysokiej jakości,
+ale&nbsp;nie jesteśmy zwolnieni z&nbsp;niedoskonałości. Komentarze odnośnie
+tłumaczenia polskiego oraz&nbsp;zgłoszenia dotyczące chęci współpracy
+w&nbsp;tłumaczeniu prosimy kierować na&nbsp;adres <a
+href="mailto:www-pl-trans@gnu.org">www-pl-trans@gnu.org</a>. <br /> Więcej
+informacji na&nbsp;temat koordynacji oraz&nbsp;zgłaszania propozycji
+tłumaczeń artykułów znajdziecie na&nbsp;<a
+href="/server/standards/README.translations.html">stronie tłumaczeń</a>.</p>
+</div>
+
+<!-- Regarding copyright, in general, standalone pages (as opposed to
+ files generated as part of manuals) on the GNU web server should
+ be under CC BY-ND 3.0 US. Please do NOT change or remove this
+ without talking with the webmasters or licensing team first.
+ Please make sure the copyright date is consistent with the
+ document. For web pages, it is ok to list just the latest year the
+ document was modified, or published.
+
+ If you wish to list earlier years, that is ok too.
+ Either "2001, 2002, 2003" or "2001-2003" are ok for specifying
+ years, as long as each year in the range is in fact a copyrightable
+ year, i.e., a year in which the document was published (including
+ being publicly visible on the web or in a revision control system).
+
+ There is more detail about copyright years in the GNU Maintainers
+ Information document, www.gnu.org/prep/maintain. -->
+<p>Copyright &copy; 1998, 2003, 2010 Free Software Foundation, Inc.</p>
+
+<p>Ta strona jest dostępna na&nbsp;<a rel="license"
+href="http://creativecommons.org/licenses/by-nd/3.0/us/">licencji Creative
+Commons Uznanie autorstwa-Bez utworów zależnych 3.0 Stany Zjednoczone</a>.</p>
+
+<!--#include virtual="/server/bottom-notes.pl.html" -->
+<div class="translators-credits">
+
+<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't want credits.-->
+Tłumaczenie: Mikołaj Sitarz 2001, Daniel Oźminkowski 2010; poprawki Jan Owoc
+2010, 2011, 2013.</div>
+
+<p class="unprintable"><!-- timestamp start -->
+Aktualizowane:
+
+$Date: 2016/01/16 00:05:01 $
+
+<!-- timestamp end -->
+</p>
+</div>
+</div>
+</body>
+</html>