diff options
Diffstat (limited to 'talermerchantdemos/blog/articles/pl/open-source-misses-the-point.html')
-rw-r--r-- | talermerchantdemos/blog/articles/pl/open-source-misses-the-point.html | 549 |
1 files changed, 549 insertions, 0 deletions
diff --git a/talermerchantdemos/blog/articles/pl/open-source-misses-the-point.html b/talermerchantdemos/blog/articles/pl/open-source-misses-the-point.html new file mode 100644 index 0000000..457c456 --- /dev/null +++ b/talermerchantdemos/blog/articles/pl/open-source-misses-the-point.html @@ -0,0 +1,549 @@ +<!--#set var="PO_FILE" + value='<a href="/philosophy/po/open-source-misses-the-point.pl.po"> + https://www.gnu.org/philosophy/po/open-source-misses-the-point.pl.po</a>' + --><!--#set var="ORIGINAL_FILE" value="/philosophy/open-source-misses-the-point.html" + --><!--#set var="DIFF_FILE" value="/philosophy/po/open-source-misses-the-point.pl-diff.html" + --><!--#set var="OUTDATED_SINCE" value="2019-02-20" --> + +<!--#include virtual="/server/header.pl.html" --> +<!-- Parent-Version: 1.79 --> + +<!-- This file is automatically generated by GNUnited Nations! --> +<title>Dlaczego otwartemu oprogramowaniu umyka idea Wolnego Oprogramowania - +Projekt GNU - Fundacja Wolnego Oprogramowania (FSF)</title> + +<!--#include virtual="/philosophy/po/open-source-misses-the-point.translist" --> +<!--#include virtual="/server/banner.pl.html" --> +<!--#include virtual="/server/outdated.pl.html" --> +<h2>Dlaczego otwartemu oprogramowaniu umyka idea Wolnego Oprogramowania</h2> + +<p><strong>Richard Stallman</strong></p> + +<p>Kiedy nazywamy oprogramowanie „wolnym”, myślimy o takim +oprogramowaniu, które respektuje <a +href="/philosophy/free-sw.html">podstawowe wolności użytkownika</a>: wolność +użytkowania, wolność analizy i zmiany kodu źródłowego oraz wolność +do rozpowszechniania go wraz ze zmianami lub bez zmian. Jest to +kwestia wolności, nie ceny, pomyślcie więc o wolności słowa +(„free speech”), a nie o darmowym piwie („free +beer”).</p> + +<p>Te wolności są niezwykle ważne. Są one kluczowe, nie tylko dla użytkownika +indywidualnego, ale również dla społeczności jako całości, +ponieważ promują solidarność społeczną – to znaczy współdzielenie +i współpracę. Wolności owe stają się obecnie jeszcze ważniejsze; nasza +kultura i aktywność życiowa stają się coraz bardziej +cyfrowe. W świecie cyfrowych dźwięków, obrazów i słów, wolne +oprogramowanie staje się coraz bardziej niezbędne dla wolności.</p> + +<p>Dziesiątki milionów ludzi na całym świecie używa wolnego +oprogramowania, szkoły publiczne w niektórych regionach Indii +i Hiszpanii uczą wszystkich uczniów obsługi wolnego <a +href="/gnu/linux-and-gnu.html">systemu operacyjnego +GNU/Linux</a>". Większość tych użytkowników nigdy nie słyszała o etycznych +powodach, dla których rozwinęliśmy ten system i zbudowaliśmy +społeczność wolnego oprogramowania, dlatego obecnie ten system +i społeczność są częściej nazywane „otwartym +oprogramowaniem”, co kwalifikuje je do innej filozofii, +w której te wolności są rzadko wspominane.</p> + +<p>Ruch wolnego oprogramowania prowadzi kampanie na rzecz wolności +użytkowników od 1983 roku. W roku 1984 uruchomiliśmy rozwój +wolnego systemu GNU, tak więc mogliśmy uniknąć niewolnych systemów +operacyjnych, które odmawiają wolności swoim użytkownikom. W latach +80-tych rozwinęliśmy większość kluczowych składników systemu i dla tych +składników zaprojektowaliśmy <a href="/licenses/gpl.html">GNU General Public +License</a> (GNU GPL) — licencję zaprojektowaną specjalnie po to, +by chronić wolność wszystkich użytkowników programu.</p> + +<p>Nie wszyscy użytkownicy i projektanci wolnego oprogramowania zgodzili +się z celami wytyczonymi przez ruch wolnego oprogramowania. W 1998 +roku doszło do rozłamu w społeczności wolnego oprogramowania +— część społeczności rozpoczęła kampanię nazwaną „otwartym +oprogramowaniem”. Pojęcie to zostało stworzone, by uniknąć możliwości +pomyłki w rozumieniu terminu “free software” (w znaczeniu +darmowego oprogramowania), lecz wkrótce zostało ono skojarzone +z nieco inną filozofią, aniżeli ta związana z ruchem wolnego +oprogramowania.</p> + +<p>Cześć osób wspierających środowisko otwartego oprogramowania rozważało +użycie tego pojęcia jako „marketingowej kampanii na rzecz wolnego +oprogramowania”, która mogłaby apelować do środowisk biznesowych, +uwydatniając praktyczne korzyści używania wolnego oprogramowania +bez poruszania problemów, o których ci nie chcieliby słyszeć. Inni +wspierający wprost odrzucili wartości etyczne i społeczne ruchu wolnego +oprogramowania. Ich postawa w sprawie kampanii otwartego oprogramowania +była taka, że nie byli ani przeciwnikami, ani zwolennikami +tych wartości. Termin „otwarte oprogramowanie” szybko został +związany z pomysłami i argumentami opartymi o praktyczne wartości, +takie jak tworzenie lub posiadanie potężnego, niezawodnego +oprogramowania. Większość propagatorów otwartego oprogramowania przyłączyło +się do tego środowiska od tamtego czasu i myślą tylko o tych +praktycznych wartościach.</p> + +<p>Te dwa określenia opisują niemalże te same kategorie oprogramowania, +lecz opierają się na zasadniczo różnych wartościach. Otwarte +oprogramowanie jest metodologią rozwoju, wolne oprogramowanie jest ruchem +społecznym. Dla ruchu wolnego oprogramowania, wolne oprogramowanie jest +ważne etycznie, ponieważ tylko wolne oprogramowanie respektuje wolność +użytkownika. Dla porównania, filozofia otwartego oprogramowania rozważa +kwestie, jak tworzyć oprogramowanie „lepiej” wyłącznie +w sensie praktycznym. Twierdzi, że niewolne oprogramowanie jest +gorszym rozwiązaniem prawdziwych problemów. Większość dyskusji o „open +source” nie zwraca uwagi na dobro i zło, a jedynie +na popularność i sukces. Oto <a +href="http://www.linuxinsider.com/story/Open-Source-Is-Woven-Into-the-Latest-Hottest-Trends-78937.html">typowy +przykład</a>.</p> + +<p>Dla ruchu wolnego oprogramowania niewolne oprogramowanie jest problemem +społecznym, którego jedynym rozwiązaniem jest rezygnacja z używania go +i przejście do używania wolnego oprogramowania.</p> + +<p>„Wolne oprogramowanie.” „Otwarte oprogramowanie.” +Jeżeli jest to to samo oprogramowanie (<a +href="/philosophy/free-open-overlap.html">lub prawie to samo</a>, +czy robi różnicę, którą z tych nazw użyjesz? Tak, +ponieważ różne słowa wyrażają różne myśli. Wolny program niezależnie +od swojej nazwy może zapewnić nam dzisiaj taką samą wolność, +ale ugruntowanie wolności na dłuższą metę zależy przede wszystkim +od nauczenia ludzi, jaką wartość daje wolność. Jeżeli chcesz +w tym pomóc, kluczowym jest, by mówić o „wolnym +oprogramowaniu”.</p> + +<p>My z ruchu wolnego oprogramowania nie uważamy obozu otwartego +oprogramowania za wroga; wrogiem jest oprogramowanie własnościowe +(niewolne). To, czego oczekujemy od ludzi, to świadomość, że my +stawiamy na wolność, a więc nie akceptujemy sytuacji, +w której jesteśmy błędnie określani jako popierający otwarte +oprogramowanie.</p> + +<h3>Praktyczne różnice pomiędzy wolnym oprogramowaniem a otwartym +oprogramowaniem</h3> + +<p>W praktyce, oprogramowanie otwartego źródła opowiada się +za kryteriami nieco luźniejszymi od wolnego +oprogramowania. Z tego, co wiemy, wszystkie programy udostępnione jako +wolne oprogramowanie kwalifikowałyby się także jako otwarte +oprogramowanie. [Również] prawie wszystkie programy będące otwartym +oprogramowaniem są wolnym oprogramowaniem, ale istnieje kilka +wyjątków. Po pierwsze, niektóre licencje otwartego oprogramowania są +zbyt restrykcyjne, by móc kwalifikować się jako licencje wolnego +oprogramowania. Przykładowo „Open Watcom” jest niewolne, +bo licencja nie pozwala na prywatne używanie zmodyfikowanej +wersji. Na szczęście niewiele programów wykorzystuje takie licencje.</p> + +<p>Po drugie, i co ważniejsze w praktyce, wiele produktów +będących swego rodzaju komputerami sprawdzają podpisy na programach +aby uniemożliwić użytkownikom instalowanie zmodyfikowanych wersji; +wyłącznie jedna uprzywilejowana firma ma prawo tworzenia programów +na ten sprzęt lub ma dostęp do wszystkich zasobów. Nazywamy +takie urządzenia “tyranami”, a taka praktyka określana jest +mianem “tiwoizacji” zgodnie z nazwą produktu (Tivo), +w którym została pierwszy raz zauważona. Nawet jeśli program jest +zrobiony na podtsqie wolnego kodu źródłowego, użytkownicy nie mogą +uruchomić zmodyfikowanej wersji programu, więc program jest niewolny.</p> + +<p>Kryteria otwartego oprogramowania zdają się nie zauważać tego problemu +i zwracają uwagę tylko na licencję kodu źródłowego. Te programy, +których nie można modyfikować, gdy zawierają oprogramowanie takie jak Linux, +który jest otwartym i wolnym oprogramowaniem, są wprawdzie otwarte +ale nie są wolne.</p> + +<h3>Powszechne pomyłki w rozumieniu pojęć „Wolne +Oprogramowanie” i „Otwarte Oprogramowanie” </h3> + +<p>Wyrażenie „free software” w języku angielskim jest podatne +na błędną interpretację: niezamierzone znaczenie „oprogramowanie, +które można dostać za darmo” pasuje równie dobrze, jak znaczenie +zamierzone, czyli „oprogramowanie, które daje użytkownikowi pewne +wolności”. My rozwiązujemy ten problem poprzez publikację +definicji wolnego oprogramowania oraz przypominanie naszego hasła +„Think of ‚free speech,’ not ‚free +beer.’” [<em>‚Wolność słowa’, a nie +‚darmowe piwo‘.</em>] To nie jest idealne rozwiązanie i nie +może całkowicie rozwiązać tego problemu. Lepszym rozwiązaniem byłby wybór +jednoznacznego określenia, oczywiście jeśli nie wiązałoby się to +z innymi problemami.</p> + +<p>Niestety, wszystkie inne angielskie wyrażenia wiążą się z innymi +problemami. Sprawdziliśmy wiele propozycji, które zostały nam zaproponowane, +lecz żadna z nich nie była na tyle „jasna” by +zmiana na nią była dobrym pomysłem. (Na przykład, w niektórych +znaczeniach francuskie i hiszpańskie słowo „libre” +spełniało swoją rolę, lecz mieszkańcy Indii w ogóle nie znają +znaczenia tego słowa). Każdy zaproponowany zamiennik słów „wolne +oprogramowanie ” posiada jakiś problem znaczeniowy - dotyczy to +również „otwartego oprogramowania”</p> + +<p><a href="https://opensource.org/osd">Oficjalna definicja terminu +„oprogramowanie o otwartym źródle”</a> (która jest publikowana +przez Open Source Initiative i jest zbyt długa, by ją tu przytoczyć) +była wyprowadzona niebezpośrednio z naszych kryteriów odnośnie wolnego +oprogramowania. Nie jest taka sama, a w pewnych aspektach jest mniej +restrykcyjna. Jednakże ich definicja pokrywa się z naszą +w większości przypadków.</p> + +<p>Jednakże oczywistym znaczeniem wyrażenia „oprogramowanie o otwartym +źródle” oraz znaczeniem, które dla większość ludzi zdaje się być +tym właściwym, jest to, że użytkownik ma wgląd do kodu +źródłowego. To kryterium jest o wiele słabsze niż definicja wolnego +oprogramowanie, a także o wiele słabsze niż oficjalna definicja +otwartego kodu. Można w nim zmieścić wiele programów, które nie są +ani wolne, ani otwarte.</p> + +<p>Od kiedy oczywiste znaczenie terminu „otwarte +oprogramowanie” przestało być tym, które mieli na myśli jego +twórcy, doszło do tego, że większośc ludzi zaczęło je źle +pojmować. Powołując się na pisarza Neala Stephensona: „Linux jest +‚oprogramowaniem o otwartym kodzie’ czyli każdy może zdobyć +kopię jego plików źródłowych”. Nie sądzę, by świadomie poszukiwał on +argumentów na odrzucenie lub zakwestionowanie +„oficjalnej” definicji. Myślę, że zwyczajnie zastosował +regułę języka angielskiego, by zaproponować znaczenie tego +terminu. Amerykański <a +href="https://web.archive.org/web/20001011193422/http://da.state.ks.us/ITEC/TechArchPt6ver80.pdf">stan +Kansas</a> opublikował podobną definicję: „Używajcie oprogramowania o +otwartym kodzie (OSS). OSS jest oprogramowaniem, którego kod źródłowy jest +ogólnie dostępny, jednakże różne umowy licencyjne mogą określać, co można +robić z danym kodem źródłowym.”</p> + +<p><i>New York Times</i> opublikował <a +href="http://www.nytimes.com/external/gigaom/2009/02/07/07gigaom-the-brave-new-world-of-open-source-game-design-37415.html">artykuł +rozszerzający znaczenie tego terminu</a> na beta testerów – +pozwalając pewnej grupie użytkowników przetestować wczesne wersje produktu +oraz odesłać opinie na temat produktu – co twórcy +oprogramowania własnościowego praktykują od lat.</p> + +<p>Termin został naciągnięty aby objąć projekty na sprzęt <a +href="http://www.theguardian.com/sustainable-business/2015/aug/27/texas-teenager-water-purifier-toxic-e-waste-pollution">opublikowane +bez patentu</a>. Projekty nie objęte patentami są dobre dla +społeczeństwa, ale termin „kod źródłowy” ich nie dotyczy.</p> + +<p>Wspierający środowisko otwartego oprogramowania próbują radzić sobie +z tym problemem przez wskazywanie na oficjalną definicję, +lecz to poprawne podejście do sprawy jest mniej efektywne dla nich +niż dla nas. Termin „free sofware” [wolne oprogramowanie] +posiada [po angielsku] dwa naturalne znaczenia, więc osoba, która +pojęła ideę „free speech, not free beer” [wolność słowa, nie +darmowe piwo] ponownie nie zrozumie tego błędnie. Termin „otwarte +oprogramowanie” posiada tylko jedno znaczenie, które jest inne niż +znaczenie wykorzystywane przez wspierających środowisko otwartego +oprogramowania. W tym przypadku nie ma prostej drogi, by wyjaśnić tę +oficjalną definicję, co powoduje jeszcze większe zamieszanie.</p> + +<p>Kolejnym błędem w rozumieniu idei „otwartego +oprogramowania” jest przekonanie o nieużywaniu licencji GNU +GPL. Istnieje także przekonanie, że „wolne oprogramowanie” +oznacza oprogramowanie objęte licencją GPL. Te dwa twierdzenia są błędne, +ponieważ licencja GNU GPL uważana jest za licencję otwartego +oprogramowania, a większość licencji otwartego oprogramowania uważana +jest za licencje wolnego oprogramowania. Oprócz licencji GNU GPL +istnieje <a href="/licenses/license-list.html">wiele innych licencji wolnego +oprogramowania</a>.</p> + +<p>Termin „otwarte oprogramowanie” był dalej rozszerzany +poprzez zastosowanie go w innych dziedzinach, takich jak +administracja rządowa, edukacja, oraz nauka, gdzie nie występuje coś +takiego jak kod źródłowy i gdzie licencjonowanie oprogramowania nie +jest stosowane. Jedyną wspólna cechą tych nowych obszarów jest zaproszenie +użytkowników do uczestnictwa w rozwoju. Oni rozszerzają znaczenie +terminu do tego stopnia, że znaczy tyle, co słowo +„uczestniczący” lub „przejrzysty”, +lub nawet mniej. W najgorszym przypadku <a +href="http://www.nytimes.com/2013/03/17/opinion/sunday/morozov-open-and-closed.html">stało +się bezsensowną frazą marketingową</a>.</p> + +<h3>Różne wartości mogą prowadzić do tych samych wniosków… +lecz nie zawsze</h3> + +<p>Radykalne grupy w latach sześćdziesiątych miały opinie frakcji: +niektóre organizacje podzieliły się z powodu niezgody w sprawach +wspólnej strategii, powstały dwie grupy-córki i traktowały się nawzajem +jako wrogów pomimo posiadania tych samych celów i wartości. Prawica +używała tego, by krytykować całą lewicę.</p> + +<p>Niektórzy próbują zdyskredytować ruch wolnego oprogramowania +poprzez porównanie naszej niezgody z otwartym oprogramowaniem +do niezgody tych radykalnych grup, ale tu występuje odwrotna +sytuacja. Nie zgadzamy się z obozem otwartego oprogramowaniem +w stosunku do podstawowych celów i wartości, lecz w +praktyce nasze i ich poglądy prowadzą do tych samych działań, jak +na przykład rozwój wolnego oprogramowania.</p> + +<p>W rezultacie ludzie z ruchu wolnego oprogramowania i z obozu +otwartego oprogramowania często współpracują ze sobą nad projektami +takimi jak rozwój oprogramowania. Jest wartym odnotowania, że dwa tak +różne poglądy motywują ludzi do współpracy nad tymi samymi +projektami. Jednakże, występują sytuacje, gdzie te dwa fundamentalne poglądy +prowadzą do bardzo różnych działań.</p> + +<p>Idea otwartego oprogramowania polega na tym, że pozwolenie +użytkownikowi na zmianę oraz redystrybucję oprogramowania powoduje +że staje się ono potężniejsze i bardziej niezawodne. To nie jest +jednak gwarantowane. Twórcy własnościowego oprogramowania niekoniecznie +są niekompetentni. Czasami stworzą program, który jest potężny +i niezawodny, mimo że nie respektuje wolności +użytkownika. Aktywiści wolnego oprogramowania i zwolennicy otwartego +oprogramowania różnie reagują na coś takiego.</p> + +<p>Prawdziwi entuzjaści otwartego oprogramowania, ci którzy nie są skażeni +ideami wolnego oprogramowania, powiedzą „jestem zaskoczony, +że byłeś w stanie stworzyć program, który dobrze działa +bez użycia naszego modelu rozwoju, ale Ci się udało. W jaki +sposób mogę otrzymać kopię?” Taka postawa doprowadzi +do akceptacji spisków zabierających naszą wolność.</p> + +<p>Członkowie ruchu wolnego oprogramowania powiedzą „Twój program jest +bardzo atrakcyjny, lecz ja bardziej cenię sobie moją wolność, +a więc odrzucam twój program. W inny sposób zrobię to, co +potrzbuję, a wspomogę rozwój wolnego +odpowiednika”. Jeżeli cenimy swoją wolność, możemy działać tak, +aby ją utrzymywać i chronić.</p> + +<h3>Potężne, niezawodne oprogramowanie może być złe</h3> + +<p>Pomysł, który głosi, że chcemy potężnego i niezawodnego +oprogramowania, pochodzi z twierdzenia, że oprogramowanie jest +zaprojektowane po to, by służyć jego użytkownikom. Jeżeli jest +potężne i niezawodne, to znaczy, że lepiej służy użytkownikom.</p> + +<p>Można powiedzieć, że oprogramowanie służy użytkownikom tylko +jeżeli respektuje ich wolność. A co w przypadku, kiedy +oprogramowanie jest zaprojektowane, by tę wolność ograniczyć? W takim +przypadku potęga takiego programu oznacza, że ograniczenia są bardziej +restrykcyjne i ciężej je usunąć. W programach własnościowych +często spotyka się szpiegowanie użytkowników, ograniczanie ich możliwości, +nieudokumentowane możliwości dostępu do maszyny użytkownika +i narzucone aktualizacje. Niektórzy w środowisku otwartego +oprogramowania chcą wyposażyć w takie rozwiązania również programy o +otwartym źródle.</p> + +<p>Presja ze strony wytwórni muzycznych i filmowych powoduje, że w +oprogramowaniu następuje wzrost rozwiązań ograniczających użytkowników. Ta +złośliwa cecha znana jest jako „Digital Restrictions Management +(DRM)” [zarządzanie cyfrowymi ograniczeniami] (strona <a +href="http://defectivebydesign.org/">DefectiveByDesign.org</a> jest temu +poświęcona) i jest zaprzeczeniem ducha wolności, które to +oprogramowanie ma dostarczać. I nie tylko ducha. Ponieważ celem +DRM jest zdeptanie twojej wolności, twórcy DRM próbują utrudnić, +uniemożliwić lub nawet spowodować, by jakiekolwiek zmiany +w oprogramowaniu zawierające DRM były nielegalne.</p> + +<p>Niektórzy wspierający otwarte oprogramowanie zaproponowali oprogramowanie +„open source DRM”. Ich pomysł polega na tym, +aby poprzez publikowanie kodu źródłowego programów zaprojektowanych +do ograniczania Twojego dostępu do zakodowanych mediów +i poprzez pozwalanie innym na zmiany, mogli stworzyć lepsze +i potężniejsze oprogramowanie do ograniczania użytkowników takich +jak Ty. To oprogramowanie mogłoby być dostarczone do Ciebie +w urządzeniach, które nie pozwalają na zmiany kodu.</p> + +<p>To oprogramowanie może być otwartym oprogramowaniem i może używać +modelu rozwoju charakterystycznego dla otwartego oprogramowania, +lecz nie będzie to wolne oprogramowanie, ponieważ nie będzie +respektować wolności użytkownika. Jeżeli dzięki modelowi rozwoju +otwartego oprogramowania będzie mogło w lepszy i bardziej wydajny +sposób ograniczać użytkownika, będzie jeszcze gorzej.</p> + +<h3>Strach przed wolnością</h3> + +<p>Główną motywacją tych, którzy oddzielili obóz otwartego oprogramowania +od ruchu wolnego oprogramowania było to, że etyczna idea +„wolnego oprogramowania” wprowadzała niepokój wśród niektórych +osób. To prawda, że poruszanie zagadnień etycznych takich jak wolność, +mówienie zarówno o odpowiedzialności, jak i wygodzie, to proszenie +ludzi, aby myśleli o rzeczach, które woleliby ignorować – jak +chociażby pytanie, czy ich zachowania są etyczne. To może wywołać +zakłopotanie i doprowadzić, że część ludzi się zamknie się +na te kwestie. To nie znaczy, że powinniśmy przestać mówić o tych +sprawach.</p> + +<p>To jest to, co liderzy otwartego oprogramowania zadecydowali robić. Doszli +oni do wniosku, że przez milczenie w kwestii etyki +i wolności oraz mówienie tylko o natychmiastowych praktycznych +korzyściach wolnego oprogramowania, byliby w stanie +„sprzedawać” oprogramowanie bardziej efektywnie niektórym +użytkownikom, szczególnie biznesowym.</p> + +<p>Gdy zwolennicy open source rozmawiają o czymś więcej, zwykle chodzi o +„darowiźnie” kodu źródłowego dla ludzkości. Przedstawiając to +jako wyjątkowo dobry uczynek, ponad to co jest moralnie wymagane, zakłada, +że rozprowadzanie oprogramowania własnościowego bez kodu +źródłowego jest moralnie dopuszczalne.</p> + +<p>To podejście okazało się skuteczne. Retoryka otwartego oprogramowania +przekonała wielu, by używać go w biznesie i do celów prywatnych, +a nawet rozwijać wolne oprogramowanie, które rozszerzyło naszą +społeczność – lecz tylko na poziomie powierzchownym, +praktycznym. Filozofia otwartego oprogramowania ze swoimi wyłącznie +praktycznymi wartościami przeszkadza w zrozumieniu głębszych idei +wolnego oprogramowania – sprowadza to wielu użytkowników +do naszej społeczności, ale nie uczy ich, jak bronić tych +idei. Takie rozwiązanie jest dobre samo w sobie, lecz nie +wystarczające, by chronić wolność. Przyciąganie użytkowników w stronę +wolnego oprogramowania to tylko część drogi prowadzącej do stania się +obrońcami swojej własnej wolności.</p> + +<p>Prędzej czy później ci użytkownicy zostaną zaproszeni do powrotu +do własnościowego oprogramowania dla pewnych praktycznych +udogodnień. Niezliczona ilość firm oferuje pewne pokusy, inne nawet oferują +kopie produktu gratis. Dlaczego użytkownicy mieliby z tego zrezygnować? +Tylko dlatego, że nauczyli się cenić wolność. którą daje im wolne +oprogramowanie, cenić wolność w samą sobie zamiast technicznych +i praktycznych wygód wolnego oprogramowania. By upowszechnić tę ideę, +musimy mówić o wolności. Pewna ilość użytkowników +z „cichym” podejściem do biznesu może być użyteczna +dla społeczności, ale może być niebezpieczna, gdy chodzi o wspólne +umiłowanie wolności, które z czasem może być uważane +za ekscentryczność.</p> + +<p>Ta niebezpieczna sytuacja to właśnie to, co się nam przytrafiło. Większość +osób związanych z wolnym oprogramowaniem, szczególnie dystrybutorzy, +mówią mało o wolności, zazwyczaj ponieważ chcą być „bardziej +dostępni dla biznesu”. Prawie wszystkie dystrybucje systemu +operacyjnego GNU/Linux dodają pakiety własnościowe do podstawowego +wolnego systemu i zachęcają użytkowników, by uważali to za zaletę +aniżeli wadę.</p> + +<p>Własnościowe oprogramowanie firm trzecich i częściowo niewolne +dystrybucje GNU/Linuksa trafiają podatny grunt, ponieważ większość +naszej społeczności nie obstaje przy wolności oprogramowania. Nie jest to +przypadek. Większość użytkowników GNU/Linuksa została wprowadzona +do systemu poprzez dyskusję o „otwartym +oprogramowaniu”, w której nie wspomina się o tym, że wolność +może jest [naszym] celem. Praktyki niepodtrzymywania wolności +i używania zwrotów nieporuszających kwestii wolności wzajemnie się +uzupełniają. By przezwyciężyć tę tendencję, musimy o wolności rozmawiać +więcej, a nie mniej.</p> + +<h3>„FLOSS” i „FOSS”</h3> + +<p> Terminy „FLOSS” i „FOSS” są używane +aby być <a href="/philosophy/floss-and-foss.html">neutralne pomiędzy +wolnym oprogramowaniem a open source</a>. Jeśli waszym celem jest +neutralność, „FLOSS” jest lepszym ponieważ jest prawdziwie +neutralne. Ale jeśli chcecie promować wolność, nie należy robić tego +neutralnym terminem. Aby promować wolność, musicie wykazać, że ją +popieracie.</p> + +<h3>Rywale na podział umysłu</h3> + +<p>„Wolne” i „otwarte” konkurują o +umysł. „Wolne oprogramowanie” i „oprogramowanie open +source” są odmiennymi pojęciami, ale większość osób postrzega ich +jako wypełniające tę samą szufladkę w dziedzinie oprogramowania. Gdy +ludzie przywykną mówić i myśleć „open source” to im +utrudnia zrozumienie i myślenie o filozofii ruchu wolnego +oprogramowania. Jeśli już połączyli nas i nasze oprogramowanie ze +słowem „otwarte”, będziemy musieli wstrząsnąć ich intelektualnie +zanim zrozumieją, że nasz ruch to <em>co innego</em>. Jakakolwiek +aktywność, która promuje słowo „otwarte” zamyka kurtynę, która +ukrywa zagadnienia ruchu wolnego oprogramowania.</p> + +<p>Działacze wolnego oprogramowania są zalecani aby odmawiać pracy +nad przedsięwzięciami, które nazywają się „otwarte”. Nawet +jeśli aktywność jest dobra sama w sobie, każdy współudział powoduje +trochę szkody na boku, promując ideały open source. Jest wiele innych +dobrych aktywności, które nazywają się „wolne” +lub „libre”. Każda pomóc w tych projektach powoduje +trochę dobra na boku. Z tyloma pożytecznymi projektami +do wyboru, dlaczego nie wybrać takiego, które ma dodatkowe dobro?</p> + +<h3>Wnioski</h3> + +<p>Podczas gdy adwokaci otwartego oprogramowania przyciągają nowych +użytkowników do naszej społeczności, my, aktywiści wolnego +oprogramowania, musimy wziąć na siebie zadanie wskazania zagadnienia +wolności. Musimy powiedzieć „to jest wolne oprogramowanie, które daje +wam wolność!”. Musimy powtarzać to częściej i głośniej aniżeli +zazwyczaj. Zawsze, gdy mówisz „wolne oprogramowanie” zamiast +„otwarte oprogramowanie”, pomagasz naszej sprawie.</p> + +<h4>Uwagi</h4> + +<!-- The article is incomplete (#793776) as of 21st January 2013. +<p> + +Joe Barr's article, +<a href="http://www.itworld.com/LWD010523vcontrol4">“Live and +let license,”</a> gives his perspective on this issue.</p> +--> +<p> +<a +href="http://ocw.mit.edu/courses/sloan-school-of-management/15-352-managing-innovation-emerging-trends-spring-2005/readings/lakhaniwolf.pdf">Artykuł +o motywacji deweloperów wolnego oprogramowania</a> autorstwa Lakhani +i Wolf opowiada o tym, że znaczna część z nich motywowana +jest ideą, że oprogramowanie powinno być wolne. I to pomimo faktu, +że deweloperzy byli badani w serwisie SourceForge, który nie +popiera poglądu, że jest to kwestia etyki.</p> + +<div class="translators-notes"> + +<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't have notes.--> + </div> +</div> + +<!-- for id="content", starts in the include above --> +<!--#include virtual="/server/footer.pl.html" --> +<div id="footer"> +<div class="unprintable"> + +<p>Wszelkie pytania dotyczące GNU i FSF prosimy kierować na adres <a +href="mailto:gnu@gnu.org"><gnu@gnu.org></a>. Inne metody kontaktu +z FSF można znaleźć na stronie <a +href="/contact/contact.html">kontakt</a> <br /> Informacje o niedziałających +odnośnikach oraz inne poprawki (lub propozycje) prosimy wysyłać +na adres <a +href="mailto:web-translators@gnu.org"><web-translators@gnu.org></a>.</p> + +<p> + +<!-- TRANSLATORS: Ignore the original text in this paragraph, + replace it with the translation of these two: + + We work hard and do our best to provide accurate, good quality + translations. However, we are not exempt from imperfection. + Please send your comments and general suggestions in this regard + to <a href="mailto:web-translators@gnu.org"> + + <web-translators@gnu.org></a>.</p> + + <p>For information on coordinating and submitting translations of + our web pages, see <a + href="/server/standards/README.translations.html">Translations + README</a>. --> +Staramy się, aby tłumaczenia były wierne i wysokiej jakości, +ale nie jesteśmy zwolnieni z niedoskonałości. Komentarze odnośnie +tłumaczenia polskiego oraz zgłoszenia dotyczące chęci współpracy +w tłumaczeniu prosimy kierować na adres <a +href="mailto:www-pl-trans@gnu.org">www-pl-trans@gnu.org</a>. <br /> Więcej +informacji na temat koordynacji oraz zgłaszania propozycji +tłumaczeń artykułów znajdziecie na <a +href="/server/standards/README.translations.html">stronie tłumaczeń</a>.</p> +</div> + +<p>Copyright © 2007, 2010, 2012, 2015, 2016 Richard Stallman</p> + +<p>Ta strona jest dostępna na <a rel="license" +href="http://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0/deed.pl">licencji +Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych +4.0 Międzynarodowe</a>.</p> + +<!--#include virtual="/server/bottom-notes.pl.html" --> +<div class="translators-credits"> + +<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't want credits.--> +Tłumaczenie: Marek Sadowski 2010, Jan Owoc 2014, 2015, 2017; poprawki Jan +Owoc 2010, 2011, 2013, 2016, Tomasz W. Kozłowski 2010, 2012.</div> + +<p class="unprintable"><!-- timestamp start --> +Aktualizowane: + +$Date: 2019/04/28 11:59:29 $ + +<!-- timestamp end --> +</p> +</div> +</div> +</body> +</html> |