diff options
Diffstat (limited to 'talermerchantdemos/blog/articles/pl/linux-gnu-freedom.html')
-rw-r--r-- | talermerchantdemos/blog/articles/pl/linux-gnu-freedom.html | 316 |
1 files changed, 316 insertions, 0 deletions
diff --git a/talermerchantdemos/blog/articles/pl/linux-gnu-freedom.html b/talermerchantdemos/blog/articles/pl/linux-gnu-freedom.html new file mode 100644 index 0000000..63647f8 --- /dev/null +++ b/talermerchantdemos/blog/articles/pl/linux-gnu-freedom.html @@ -0,0 +1,316 @@ +<!--#set var="ENGLISH_PAGE" value="/philosophy/linux-gnu-freedom.en.html" --> + +<!--#include virtual="/server/header.pl.html" --> +<!-- Parent-Version: 1.90 --> + +<!-- This file is automatically generated by GNUnited Nations! --> +<title>Linux, GNU i wolność - Projekt GNU - Fundacja Wolnego Oprogramowania +(FSF)</title> +<meta http-equiv="Keywords" + content="GNU, FSF, Fundacja Wolnego Oprogramowania, Linux, wolność, oprogramowanie, +władza, prawa, Richard Stallman, rms, SIGLINUX, Joe Barr" /> +<meta http-equiv="Description" content="W tym eseju, Linux, GNU i wolność, Richard Stallman odpowiada +na relację Joe'a Barr'a o postępowaniu FSF względem Austin Linux +users group." /> + +<!--#include virtual="/philosophy/po/linux-gnu-freedom.translist" --> +<!--#include virtual="/server/banner.pl.html" --> +<h2>Linux, GNU, i wolność</h2> + +<p> + <a href="http://www.stallman.org/">Richard Stallman</a></p> + +<p> + Ponieważ <a +href="https://web.archive.org/web/20190404115541/http://linux.sys-con.com/node/32755">Joe +Barr skrytykował w swoim artykule</a> moje postępowanie w stosunku +do SIGLINUX, chciałbym wyprostować historię o tym, co się właściwie +zdarzyło i wyjaśnić moje pobudki. </p> +<p> + Kiedy SIGLINUX zaproponował mi przemówienie, był „Grupą Użytkowników +Linuksa”, to jest grupą użytkowników systemu GNU/Linux, którzy +nazywają cały system „Linux”. Odpowiedziałem im zatem, +że jeśli chcieliby, aby ktoś z Projektu GNU wygłosił dla nich +przemówienie, powinni traktować Projekt GNU właściwie i nazywać cały +system „GNU/Linux”. Ten system jest wariantem GNU i Projekt +GNU jest jego głównym konstruktorem, zatem społeczny zwyczaj wymaga, by +nazywać go tak, jak go nazwaliśmy. Dopóki nie ma mocnych argumentach +za wyjątkiem, zwykle odmawiam wygłaszania przemówień dla organizacji, +które nie chcą uznać autorstwa GNU w tej sprawie. Respektuję ich prawo +do wypowiedzi, ale również mam prawo się nie wypowiadać.</p> +<p> + Później Jeff Strunk z SIGLINUX próbował zmienić politykę grupy +i poprosił FSF (Free Software Foundation, Fundację Wolnego +Oprogramowania) o zamieszczenie jego grupy na naszej stronie grup +użytkowników GNU/Linuksa. Nasz webmaster powiedział mu, że nie +umieścimy jej pod nazwą „SIGLINUX”, ponieważ nazwa ta +daje do zrozumienia, że grupa jest o Linuksie. Strunk +zaproponował zmianę nazwy na „SIGFREE” i nasz +webmaster zgodził się, że to będzie w porządku. (W artykule Barr +twierdzi, że odrzuciliśmy tę propozycję). Jednakże grupa ostatecznie +zdecydowała się pozostać przy „SIGLINUX”.</p> +<p> + Wówczas sprawa przyciągnęła ponownie moją uwagę i zasugerowałem, żeby +rozważyli inne możliwe nazwy. Istnieje wiele nazw, jakie mogliby wybrać, +które nie określałyby całego systemu jako „Linux” i mam +nadzieję, że znajdą jakąś, która im się spodoba. O ile mi wiadomo, +sprawa ucichła.</p> +<p> + Czy to prawda, jak pisze Barr, że niektórzy ludzie postrzegają te +działania jako „użycie siły” porównywalne z władzą monopolu +Microsoftu? Być może tak. Odrzucenie zaproszenia nie jest przymusem, +ale ludzie, którzy są przekonani i wierzą, że cały system to +„Linux”, czasami rozwijają przedziwnie zniekształconą +wizję. Żeby nazwa wydawała się uzasadniona, muszą widzieć kretowiska jako +góry i góry jako kretowiska. Jeśli możecie zignorować fakty +i uwierzyć, że Linus Torvalds rozwinął cały system, zaczynając +w roku 1991 lub jeśli możecie zignorować swoje zwykłe zasady +sprawiedliwości i uwierzyć, że Torvalds powinien otrzymać wyłączne +uznanie autorstwa, nawet jeśli tego nie zrobił, to już mały krok, by +uwierzyć, że gdy tylko zażądacie, jestem Wam winien przemówienie.</p> +<p> + Rozważcie tylko: Projekt GNU zaczyna rozwijanie systemu operacyjnego, +a lata później Linus Torvalds dodaje jedną ważną część. Projekt GNU +mówi „prosimy, wyróżnij tak samo nasz projekt”, ale Linus +mówi „nie dawajcie im udziału w uznaniu autorstwa; nazwa ma +pochodzić tylko od mojego imienia”. Teraz wyobraźcie sobie +mentalność osoby, która potrafi spojrzeć na te wydarzenia +i oskarżać Projekt GNU o egotyzm. Trzeba być bardzo uprzedzonym, +żeby osądzać tak krańcowo mylnie.</p> +<p> + Osoba, która jest tak uprzedzona, może mówić wszelkie rodzaje +niesprawiedliwych rzeczy o Projekcie GNU i myśleć, że są +uzasadnione; jej koledzy ją poprą, ponieważ chcą wzajemnego wsparcia +w utrzymywaniu ich złego nastawienia. Odszczepieńcy mogą być lżeni; +zatem, jeśli odmawiam udziału w aktywności w rubryce +„Linux”, mogą uważać to za niewybaczalne i uważać mnie +za odpowiedzialnego za wrogość, którą poczują później. Kiedy tak +wielu ludzi chce, żebym nazywał system „Linux”, jak mogę się nie +zgadzać, będąc tym, kto jedynie zaczął jego rozwój? I bezprawne +odmawianie im przemówienia bezprawnie sprawia, że są nieszczęśliwi. To +przymus tak zły jak Microsoft!</p> +<p> + Być może zastanawiacie się, czemu po prostu nie zignoruję sprawy, żeby +uniknąć zmartwień. Kiedy SIGLINUX zaprosił mnie, żebym przemówił, mogłem +po prostu odpowiedzieć „Nie, przykro mi” i sprawa by +się zakończyła. Czemu tego nie zrobiłem? Jestem gotowy zaryzykować osobistą +krytykę mojej osoby, aby mieć szansę naprawy błędu, który podkopuje +wysiłki Projektu GNU.</p> +<p> + Nazywanie tego wariantu systemu GNU „Linuksem” to działanie +na korzyść ludzi, którzy wybierają oprogramowanie bazując jedynie +na przewadze technicznej, nie troszcząc się, czy respektuje ono +ich wolność. Są ludzie tacy jak Barr, którzy chcą „uwolnić +od ideologii” swoje oprogramowanie i krytykować każdego, kto +mówi, że wolność jest istotna. Są ludzie tacy jak Torvalds, którzy będą +naciskać naszą społeczność, by używać niewolnego oprogramowania +i rzucać wyzwanie każdemu, kto się skarży, żeby natychmiast dostarczył +lepszy (technicznie) program lub się zamknął. Są ludzie, którzy mówią, +że techniczne decyzje nie powinny być „upolityczniane” +przez rozważanie ich społecznych konsekwencji.</p> +<p> + W latach siedemdziesiątych użytkownicy komputerów stracili swoje +wolności do rozpowszechniania i zmieniania oprogramowania, +ponieważ nie cenili swojej wolności. Użytkownicy komputerów odzyskiwali +te wolności w latach osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych +ponieważ grupa idealistów, Projekt GNU, wierzyła, że wolność to +coś, co sprawia, że program jest lepszy i chciała pracować dla +tego, w co wierzyła. </p> +<p> + Dzisiaj mamy częściową wolność, ale nasza wolność nie jest +bezpieczna. Jest zagrożona przez <abbr title="Consumer Broadband and Digital +Television Promotion Act">CBDTPA</abbr> (poprzednio <abbr title="Security +Systems Standards and Certification Act">SSSCA</abbr>), przez Grupę +Dyskusyjną “Ochrony” Nadawania (zobacz <a +href="http://www.eff.org/">http://www.eff.org/</a>), która proponuje, +aby zabronić wolnemu oprogramowaniu dostępu do cyfrowych stacji +telewizyjnych, poprzez patenty na oprogramowanie (Europa rozważa +teraz, czy stosować patenty na oprogramowanie), przez umowy +Microsoftu o nieujawnianie istotnych protokołów i przez każdego, kto +kusi nas niewolnym programem, który jest „lepszy” (technicznie) +niż dostępne wolne programy. Możemy stracić ponownie naszą wolność, tak jak +straciliśmy ją za pierwszym razem, jeśli nie będziemy się odpowiednio +troszczyć, by ją chronić.</p> +<p> + Czy odpowiednio wielu z nas będzie się troszczyć? To zależy +od wielu rzeczy: pośród nich, jak wielkie oddziaływanie ma Projekt GNU +i jak wielki wpływ ma Linus Torvalds. Projekt GNU mówi „Ceń swoją +wolność!”. Joe Barr mówi „Wybieraj pomiędzy niewolnymi +i wolnymi programami jedynie na technicznym gruncie!”. Jeśli +ludzie uznają autorstwo Torvaldsa, jako głównego konstruktora systemu +GNU/Linux, jest to nie tylko nieścisłe, ale również sprawia, +że jego przesłanie jest bardziej wpływowe — a to przesłanie mówi +„Niewolne oprogramowanie jest ok; sam go używam i je +rozwijam”. Jeśli dostrzegą naszą rolę, będą nas bardziej słuchać, +a przesłanie, jakie im przekażemy to „Ten system istnieje dzięki +ludziom, którzy dbają o wolność. Dołącz do nas, ceń swoją wolność +i razem możemy ją zachować”. Zobacz <a +href="/gnu/thegnuproject.html">http://www.gnu.org/gnu/thegnuproject.html</a>, +gdzie opisujemy historię.</p> +<p> + Kiedy proszę ludzi, by nazywali system GNU/Linux, część z nich +odpowiada <a href="/gnu/gnu-linux-faq.html">głupimi wymówkami +i argumentami opartymi na zafałszowanym +obrazie</a>. Ale pewnie niczego nie tracimy, ponieważ byli +prawdopodobnie od początku nieprzyjaźnie usposobieni. Tymczasem inni +rozumieją podane przeze mnie powody i używają tej nazwy. Robiąc tak, +pomagają uświadomić innych ludzi, dlaczego naprawdę system GNU/Linux +istnieje i to zwiększa naszą zdolność do rozprzestrzeniania idei, +że wolność jest istotną wartością. </p> +<p> + Dlatego wciąż biorę się za bary z uprzedzeniami, +oszczerstwami i nieprzyjemnościami. Ranią one moje uczucia, +ale kiedy się udaje, ten wysiłek pomaga kampanii Projektu GNU +na rzecz wolności.</p> +<p> + Ponieważ pojawiło się to w kontekście Linuksa (jądra) +i Bitkeepera, niewolnego systemu kontroli wersji, którego używa teraz +Linus Torvalds, chciałbym omówić również tę sprawę.</p> + +<h3 id="bitkeeper">Kwestia Bitkeepera</h3> +<p> + (Zobacz <a href="#update">nowszą wersję</a> zaprezentowaną poniżej)</p> +<p> + Użycie Bitkeepera do źródeł Linuksa wywiera bardzo poważny wpływ +na społeczność wolnego oprogramowania, ponieważ każdy, kto chce +dokładnie śledzić łaty nakładane na Linuksa, może to zrobić tylko +instalując niewolny program. Na pewno są dziesiątki lub nawet +setki hakerów jądra, którzy to zrobili. Większość z nich, żeby uniknąć +poczucia dysonansu poznawczego w związku z obecnością Bitkeepera +na swoich maszynach, stopniowo przekonuje samych siebie do tego, +że użycie niewolnego oprogramowania jest ok. Co można w tej +sprawie zrobić?</p> +<p> + Jednym z rozwiązań jest założenie innego repozytorium na źródła +Linuksa, stosującego CVS lub inny wolny system kontroli wersji, +i zorganizowanie go tak, żeby nowe wersje były do niego wczytywane +automatycznie. Można by używać Bitkeepera do pobierania najnowszych +wersji plików, a następnie umieszczać je w systemie CVS. Taki +proces aktualizacji mógłby przebiegać często i automatycznie.</p> +<p> + FSF nie może tego zrobić, ponieważ nie możemy zainstalować Bitkeepera +na naszych maszynach. Nie mamy teraz na nich żadnych niewolnych +systemów ani aplikacji, a nasze zasady mówią, że musimy się +tego trzymać. To repozytorium musiałby prowadzić ktoś inny, kto zgadza się +mieć Bitkeepera na swojej maszynie, dopóki ktoś nie wymyśli, jak to +zrobić za pomocą wolnego oprogramowania.</p> +<p> + Z samymi źródłami Linuksa wiąże się nawet poważniejszy problem +z niewolnym oprogramowaniem: w istocie same takie zawierają. Sporo +sterowników urządzeń zawiera serie liczb, reprezentujące programy wbudowane, +firmware do zainstalowania w urządzeniu. Te programy nie są wolnym +oprogramowaniem. Kilka liczb do przechowania w rejestrach +urządzenia to jedno, faktyczny program zapisany binarnie to druga sprawa.</p> +<p> + Obecność tych, występujących jedynie w postaci binarnej programów +w „źródłowych” plikach Linuksa tworzy dodatkowy problem: +rodzi wątpliwości, czy binaria Linuksa mogą w ogóle być legalnie +rozprowadzane. GPL wymaga „kompletnego odpowiedniego kodu +źródłowego”, a sekwencja liczb całkowitych nie jest kodem +źródłowym. Z tego samego powodu dodawanie takich binariów +do źródeł Linuksa narusza GPL.</p> +<p> + Konstruktorzy Linuksa planują przeniesienie tych programów firmware +do osobnych plików; dojście do tego w pełni zajmie kilka lat, +ale kiedy się skończy, rozwiąże drugi problem; moglibyśmy stworzyć +wersję „wolnego Linuksa”, która nie zawierałaby niewolnych +plików firmware. To, samo przez się, nie zrobi wiele dobrego, jeśli +większość ludzi będzie używać niewolnej, „oficjalnej” wersji +Linuksa. Może się tak zdarzyć, ponieważ na wielu platformach wolna +wersja nie uruchomi się bez niewolnego firmware'u. Projekt „Wolny +Linux” będzie musiał wpaść na to, co robi oprogramowanie +wbudowane i napisać do niego kod źródłowy, możliwe, że w +języku asemblera dla jakiegokolwiek wbudowanego procesora, na którym +działa. To zniechęcająca praca. Byłaby mniej zniechęcająca, gdyby została +wykonana krok po kroku przez lata, niż teraz, gdy dopuszczono, by +narosła. Szukając ludzi do tej pracy, będziemy musieli przezwyciężyć +ideę, rozpowszechnianą przez niektórych konstruktorów Linuksa, że ta +praca nie jest niezbędna.</p> +<p> + O Linuksie, jądrze, często myśli się jak o okręcie flagowym wolnego +oprogramowania, jednak jego aktualna wersja jest częściowo +niewolna. Jak to się stało? Ten problem, podobnie jak decyzja o użyciu +Bitkeepera, odzwierciedla pogląd pierwszego konstruktora Linuksa, osoby, +która myśli że „technicznie lepsze” jest o wiele ważniejsze +niż wolność.</p> +<p> + Ceń swoją wolność albo ją stracisz, uczy historia. „Nie zawracaj +nam głowy polityką”, odpowiadają ci, którzy nie chcą się uczyć. </p> + +<p id="update"> + <strong>Aktualizowane:</strong> Od 2005 roku BitKeeper nie jest już +używany do zarządzania źródłem jądra Linuksa. Zobacz artykuł <a +href="/philosophy/mcvoy.html">Dziękuję Ci, Larry McVoy</a>. Źródła Linuksa +nadal zawierają w niewielkich ilościach niewolny firmware, ale od +stycznia 2008 roku <a href="//directory.fsf.org/project/linux">wolna wersja +Linuksa</a> jest utrzymywana do użycia w wolnych dystrybucjach +GNU/Linuksa.</p> +<div class="translators-notes"> + +<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't have notes.--> + </div> +</div> + +<!-- for id="content", starts in the include above --> +<!--#include virtual="/server/footer.pl.html" --> +<div id="footer"> +<div class="unprintable"> + +<p>Wszelkie pytania dotyczące GNU i FSF prosimy kierować na adres <a +href="mailto:gnu@gnu.org"><gnu@gnu.org></a>. Inne metody kontaktu +z FSF można znaleźć na stronie <a +href="/contact/contact.html">kontakt</a> <br /> Informacje o niedziałających +odnośnikach oraz inne poprawki (lub propozycje) prosimy wysyłać +na adres <a +href="mailto:web-translators@gnu.org"><web-translators@gnu.org></a>.</p> + +<p> +<!-- TRANSLATORS: Ignore the original text in this paragraph, + replace it with the translation of these two: + + We work hard and do our best to provide accurate, good quality + translations. However, we are not exempt from imperfection. + Please send your comments and general suggestions in this regard + to <a href="mailto:web-translators@gnu.org"> + + <web-translators@gnu.org></a>.</p> + + <p>For information on coordinating and submitting translations of + our web pages, see <a + href="/server/standards/README.translations.html">Translations + README</a>. --> +Staramy się, aby tłumaczenia były wierne i wysokiej jakości, +ale nie jesteśmy zwolnieni z niedoskonałości. Komentarze odnośnie +tłumaczenia polskiego oraz zgłoszenia dotyczące chęci współpracy +w tłumaczeniu prosimy kierować na adres <a +href="mailto:www-pl-trans@gnu.org">www-pl-trans@gnu.org</a>. <br /> Więcej +informacji na temat koordynacji oraz zgłaszania propozycji +tłumaczeń artykułów znajdziecie na <a +href="/server/standards/README.translations.html">stronie tłumaczeń</a>.</p> +</div> + +<p>Copyright © 2002, 2017, 2019 Richard M. Stallman</p> + +<p>Ta strona jest dostępna na <a rel="license" +href="http://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0/deed.pl">licencji +Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych +4.0 Międzynarodowe</a>.</p> + +<!--#include virtual="/server/bottom-notes.pl.html" --> +<div class="translators-credits"> + +<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't want credits.--> +Tłumaczenie: Grzegorz Stunza 2005; poprawki Marcin Wolak 2010, Jan Owoc +2010, 2011, 2013.</div> + +<p class="unprintable"><!-- timestamp start --> +Aktualizowane: + +$Date: 2019/12/30 12:08:30 $ + +<!-- timestamp end --> +</p> +</div> +</div> +</body> +</html> |