diff options
Diffstat (limited to 'talermerchantdemos/blog/articles/pl/keep-control-of-your-computing.html')
-rw-r--r-- | talermerchantdemos/blog/articles/pl/keep-control-of-your-computing.html | 199 |
1 files changed, 199 insertions, 0 deletions
diff --git a/talermerchantdemos/blog/articles/pl/keep-control-of-your-computing.html b/talermerchantdemos/blog/articles/pl/keep-control-of-your-computing.html new file mode 100644 index 0000000..09671f7 --- /dev/null +++ b/talermerchantdemos/blog/articles/pl/keep-control-of-your-computing.html @@ -0,0 +1,199 @@ +<!--#set var="ENGLISH_PAGE" value="/philosophy/keep-control-of-your-computing.en.html" --> + +<!--#include virtual="/server/header.pl.html" --> +<!-- Parent-Version: 1.77 --> + +<!-- This file is automatically generated by GNUnited Nations! --> +<title>Zatrzymajcie kontrolę nad Waszym komputerem, aby to on Was nie +kontrolował! - Projekt GNU - Fundacja Wolnego Oprogramowania</title> + +<!--#include virtual="/philosophy/po/keep-control-of-your-computing.translist" --> +<!--#include virtual="/server/banner.pl.html" --> +<h2>Zatrzymajcie kontrolę nad Waszym komputerem, aby to on Was nie +kontrolował!</h2> + +<p>Richard Stallman<br />Pierwotnie opublikowane w Der Spiegel Online</p> + +<p>Sieć WWW opracowana przez Tima Berners-Lee w 1990 jako system +publikowania i oglądania informacji, jest stopniowo przekształcana +w sieć zdalnych obliczeń. Będzie przechowywać Wasze dane, dane o Was, +często ograniczając Wasz dostęp do tych danych, ale dając dostęp +FBI w dowolnym momencie. Będzie za Was zdalnie obliczało, +ale nie możecie kontrolować co robi. Posiada różne kuszące przynęty, +ale musicie się im oprzeć.</p> + +<p>W latach 80-tych większość ludzi nie używała komputerów; Ci, którzy ich +używali, głównie czynili to na komputerach osobistych +lub komputerach współdzielonego czasu. Oba pozwalały +na instalowanie oprogramowania, które sobie wybraliście. Oba +umożliwiały pełną kontrolę nad Waszymi danymi, choć nie jest jasne +jaki dostęp FBI miało do komputerów współdzielonego czasu. Tak +czy siak, komputery ze współdzielonym czasem odeszły pod koniec +lat 90-tych.</p> + +<p>To nie oznacza, że Ci użytkownicy mieli kontrolę +nad przetwarzaniem swoich danych. Z oprogramowaniem jest +albo tak, że użytkownicy kontrolują program (wolne oprogramowanie) +albo to program kontroluje użytkowników (własnościowe lub niewolne +oprogramowanie). Ci użytkownicy uruchamiali oprogramowanie własnościowe, +bo wówczas innego nie było. Użytkownicy nie mogli tego zmienić +lub nawet określić, co tak naprawdę robiło.</p> + +<p>Od tamtego czasu oprogramowanie własnościowe stało się bardziej +niebezpieczne. Dziś będzie Was śledziło, celowo ograniczało i/lub miało +tylne drzwi (backdoor). (Windows robi wszystkie trzy rzeczy; podobnie iPhone +i Kindle.) Nawet jeśli by tych nadużyć nie było, nie jest właściwe, +aby to oprogramowanie rządziło użytkownikami.</p> + +<p>Dlatego rozpocząłem Ruch Wolnego Oprogramowania w 1983 +roku. Zdecydowaliśmy się rozwijać system operacyjny i aplikacje, które +byłyby całkiem wolne, aby użytkownicy mieli nad nimi +kontrolę. Nazwałem ten system GNU. (Zapewne słyszeliście jak ludzie go +nazywają „Linux”, ale to jest błąd.) Ludzie, którzy się +na ten system przerzucą i będą używali tylko wolnego +oprogramowania, będą mogli mieć kontrolę nad swoim +komputerem. Dotychczas wyzwoliliśmy tylko małą część cyberprzestrzeni, +ale jest to przyczółek wolności.</p> + +<p>Najnowsze postępy w Sieci niwelują to osiągnięcie. Pierwszym problemem +było używanie niewidocznych odnośników do stron, których celem było +szpiegowanie (przypuszczalnie do celów reklamowych). Użytkownicy, +którzy odwiedzili strony A, B, X i Z nie wiedzieli, że te strony +mają niewidoczne odnośniki do obserwujemy-cie.com i każda wizyta +informowała o tym tą stronę śledzącą, która na zawsze zapisywała które +strony użytkownik odwiedził.</p> + +<p>JavaScript stworzył kolejne problemy. Początkowo był niewinnie używany +np. do tworzenia nietypowych menu, ale jego możliwości zostały +rozszerzone do tego stopnia, że może robić nietrywialne +zadania. Usługi takie jak Google Docs instalują duże programy JavaScript +do przeglądarki użytkownika. Choć są uruchamiane na Waszym +komputerze, nie macie kontroli nad tym, co one tak naprawdę robią.</p> + +<p>Kolejnym problemem jest przechowywanie danych na serwerach +firm. Największe z nich nie szanują prywatności użytkowników. Dla +przykładu, jeśli przekażecie swoje dane Facebookowi, firmy płacą Facebookowi +(a nie Wam), aby z nich korzystać. Płacą Facebookowi (a nie Wam) +aby tworzyć reklamy z Waszym wizerunkiem.</p> + +<p>Firmy udostępniające systemy współdzielonego czasu w latach 80-tych +zwykle szanowały dane użytkowników, choć zdarzały się wyjątki, +ponieważ użytkownicy byli płacącymi klientami, którzy mogli przenieść +się do innych firm. Użytkownicy Facebooka nie płacą, więc nie są +jego klientami. Są jego towarem, który jest sprzedawany innym firmom. Jeśli +firma jest w USA, lub jest spółką firmy z USA, to FBI może +zebrać te dane bez nakazu sądowego dzięki nie-amerykańskiemu prawu +w USA, perwersyjnie nazwany „Ustawą Patriotyczną”.</p> + +<p>Niektóre usługi oferują obrabiać dane użytkownika. To znaczy, +że użytkownicy robią wszelkie obliczenia na serwerach, +a serwery mają całkowitą kontrolę nad tym jak to jest robione.</p> + +<p>Jest systematyczna kampania marketingowa aby użytkowników przekonać +do przekazywania swoich danych i ich obróbki do firm, którym +nie mają powodu aby ufać. Nawet nazwa „chmura” +[ang. „cloud computing”] jest używana dla tylu różnych rzeczy, +że jedynym prawdziwym znaczeniem jest „rób to bez myślenia o +tym co robisz”.</p> + +<p>Jest nawet system, Google ChromeOS, zaprojektowany aby przechowywać +dane wyłącznie zdalnie i zmuszający użytkownika aby pracował +zdalnie. Ironicznie, jest to wolne oprogramowanie, wersją +GNU/Linuksa. Użytkownicy będą mieli dostęp do kodu źródłowego, mogliby +zmienić aby umożliwić lokalną obróbkę i przechowywanie +danych – jeśli sprzęt miałby wystarczająco pamięci +aby przechować i jeśli zezwoliłby na instalowanie własnych +wersji oprogramowania. Jeśli wnioskować na podstawie telefonów Android, +to większość sprzętu z ChromeOS będzie zaprojektowana tak, aby to +uniemożliwić.</p> + +<p>To nie znaczy, że użytkownicy Sieci nie mogą mieć prywatności. To nie +znaczy, że użytkownicy Sieci nie mogą mieć kontroli +nad przetwarzaniem danych. To znaczy, że musicie płynąć +pod prąd aby je mieć.</p> + +<div class="translators-notes"> + +<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't have notes.--> + </div> +</div> + +<!-- for id="content", starts in the include above --> +<!--#include virtual="/server/footer.pl.html" --> +<div id="footer"> +<div class="unprintable"> + +<p>Wszelkie pytania dotyczące GNU i FSF prosimy kierować na adres <a +href="mailto:gnu@gnu.org"><gnu@gnu.org></a>. Inne metody kontaktu +z FSF można znaleźć na stronie <a +href="/contact/contact.html">kontakt</a> <br /> Informacje o niedziałających +odnośnikach oraz inne poprawki (lub propozycje) prosimy wysyłać +na adres <a +href="mailto:web-translators@gnu.org"><web-translators@gnu.org></a>.</p> + +<p> +<!-- TRANSLATORS: Ignore the original text in this paragraph, + replace it with the translation of these two: + + We work hard and do our best to provide accurate, good quality + translations. However, we are not exempt from imperfection. + Please send your comments and general suggestions in this regard + to <a href="mailto:web-translators@gnu.org"> + + <web-translators@gnu.org></a>.</p> + + <p>For information on coordinating and submitting translations of + our web pages, see <a + href="/server/standards/README.translations.html">Translations + README</a>. --> +Staramy się, aby tłumaczenia były wierne i wysokiej jakości, +ale nie jesteśmy zwolnieni z niedoskonałości. Komentarze odnośnie +tłumaczenia polskiego oraz zgłoszenia dotyczące chęci współpracy +w tłumaczeniu prosimy kierować na adres <a +href="mailto:www-pl-trans@gnu.org">www-pl-trans@gnu.org</a>. <br /> Więcej +informacji na temat koordynacji oraz zgłaszania propozycji +tłumaczeń artykułów znajdziecie na <a +href="/server/standards/README.translations.html">stronie tłumaczeń</a>.</p> +</div> + +<!-- Regarding copyright, in general, standalone pages (as opposed to + files generated as part of manuals) on the GNU web server should + be under CC BY-ND 3.0 US. Please do NOT change or remove this + without talking with the webmasters or licensing team first. + Please make sure the copyright date is consistent with the + document. For web pages, it is ok to list just the latest year the + document was modified, or published. + + If you wish to list earlier years, that is ok too. + Either "2001, 2002, 2003" or "2001-2003" are ok for specifying + years, as long as each year in the range is in fact a copyrightable + year, i.e., a year in which the document was published (including + being publicly visible on the web or in a revision control system). + + There is more detail about copyright years in the GNU Maintainers + Information document, www.gnu.org/prep/maintain. --> +<p>Copyright © 2011 Richard Stallman</p> + +<p>Ta strona jest dostępna na <a rel="license" +href="http://creativecommons.org/licenses/by-nd/3.0/us/">licencji Creative +Commons Uznanie autorstwa-Bez utworów zależnych 3.0 Stany Zjednoczone</a>.</p> + +<!--#include virtual="/server/bottom-notes.pl.html" --> +<div class="translators-credits"> + +<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't want credits.--> +Tłumaczenie: Jan Owoc 2011; poprawki: Jan Owoc 2012, Paweł Różański 2011, +Marcin Wolak 2011.</div> + +<p class="unprintable"><!-- timestamp start --> +Aktualizowane: + +$Date: 2016/01/16 00:04:59 $ + +<!-- timestamp end --> +</p> +</div> + +</div> +</body> +</html> |