summaryrefslogtreecommitdiff
path: root/talermerchantdemos/blog/articles/pl/keep-control-of-your-computing.html
diff options
context:
space:
mode:
Diffstat (limited to 'talermerchantdemos/blog/articles/pl/keep-control-of-your-computing.html')
-rw-r--r--talermerchantdemos/blog/articles/pl/keep-control-of-your-computing.html199
1 files changed, 199 insertions, 0 deletions
diff --git a/talermerchantdemos/blog/articles/pl/keep-control-of-your-computing.html b/talermerchantdemos/blog/articles/pl/keep-control-of-your-computing.html
new file mode 100644
index 0000000..09671f7
--- /dev/null
+++ b/talermerchantdemos/blog/articles/pl/keep-control-of-your-computing.html
@@ -0,0 +1,199 @@
+<!--#set var="ENGLISH_PAGE" value="/philosophy/keep-control-of-your-computing.en.html" -->
+
+<!--#include virtual="/server/header.pl.html" -->
+<!-- Parent-Version: 1.77 -->
+
+<!-- This file is automatically generated by GNUnited Nations! -->
+<title>Zatrzymajcie kontrolę nad&nbsp;Waszym komputerem, aby&nbsp;to on Was nie
+kontrolował! - Projekt GNU - Fundacja Wolnego Oprogramowania</title>
+
+<!--#include virtual="/philosophy/po/keep-control-of-your-computing.translist" -->
+<!--#include virtual="/server/banner.pl.html" -->
+<h2>Zatrzymajcie kontrolę nad&nbsp;Waszym komputerem, aby&nbsp;to on Was nie
+kontrolował!</h2>
+
+<p>Richard Stallman<br />Pierwotnie opublikowane w&nbsp;Der Spiegel Online</p>
+
+<p>Sieć WWW opracowana przez Tima Berners-Lee w&nbsp;1990 jako system
+publikowania i&nbsp;oglądania informacji, jest stopniowo przekształcana
+w&nbsp;sieć zdalnych obliczeń. Będzie przechowywać Wasze dane, dane o Was,
+często ograniczając Wasz dostęp do&nbsp;tych danych, ale&nbsp;dając dostęp
+FBI w&nbsp;dowolnym momencie. Będzie za&nbsp;Was zdalnie obliczało,
+ale&nbsp;nie możecie kontrolować co robi. Posiada różne kuszące przynęty,
+ale&nbsp;musicie się im oprzeć.</p>
+
+<p>W&nbsp;latach 80-tych większość ludzi nie używała komputerów; Ci, którzy ich
+używali, głównie czynili to na&nbsp;komputerach osobistych
+lub&nbsp;komputerach współdzielonego czasu. Oba pozwalały
+na&nbsp;instalowanie oprogramowania, które sobie wybraliście. Oba
+umożliwiały pełną kontrolę nad&nbsp;Waszymi danymi, choć&nbsp;nie jest jasne
+jaki dostęp FBI miało do&nbsp;komputerów współdzielonego czasu. Tak
+czy&nbsp;siak, komputery ze współdzielonym czasem odeszły pod&nbsp;koniec
+lat 90-tych.</p>
+
+<p>To nie oznacza, że&nbsp;Ci użytkownicy mieli kontrolę
+nad&nbsp;przetwarzaniem swoich danych. Z&nbsp;oprogramowaniem jest
+albo&nbsp;tak, że&nbsp;użytkownicy kontrolują program (wolne oprogramowanie)
+albo&nbsp;to program kontroluje użytkowników (własnościowe lub&nbsp;niewolne
+oprogramowanie). Ci użytkownicy uruchamiali oprogramowanie własnościowe,
+bo&nbsp;wówczas innego nie było. Użytkownicy nie mogli tego zmienić
+lub&nbsp;nawet określić, co tak naprawdę robiło.</p>
+
+<p>Od&nbsp;tamtego czasu oprogramowanie własnościowe stało się bardziej
+niebezpieczne. Dziś będzie Was śledziło, celowo ograniczało i/lub miało
+tylne drzwi (backdoor). (Windows robi wszystkie trzy rzeczy; podobnie iPhone
+i&nbsp;Kindle.) Nawet jeśli by tych nadużyć nie było, nie jest właściwe,
+aby&nbsp;to oprogramowanie rządziło użytkownikami.</p>
+
+<p>Dlatego&nbsp;rozpocząłem Ruch Wolnego Oprogramowania w&nbsp;1983
+roku. Zdecydowaliśmy się rozwijać system operacyjny i&nbsp;aplikacje, które
+byłyby całkiem wolne, aby&nbsp;użytkownicy mieli nad&nbsp;nimi
+kontrolę. Nazwałem ten system GNU. (Zapewne słyszeliście jak ludzie go
+nazywają &bdquo;Linux&rdquo;, ale&nbsp;to jest błąd.) Ludzie, którzy się
+na&nbsp;ten system przerzucą i&nbsp;będą używali tylko wolnego
+oprogramowania, będą mogli mieć kontrolę nad&nbsp;swoim
+komputerem. Dotychczas wyzwoliliśmy tylko małą część cyberprzestrzeni,
+ale&nbsp;jest to przyczółek wolności.</p>
+
+<p>Najnowsze postępy w&nbsp;Sieci niwelują to osiągnięcie. Pierwszym problemem
+było używanie niewidocznych odnośników do&nbsp;stron, których celem było
+szpiegowanie (przypuszczalnie do&nbsp;celów reklamowych). Użytkownicy,
+którzy odwiedzili strony A, B, X i&nbsp;Z nie wiedzieli, że&nbsp;te strony
+mają niewidoczne odnośniki do&nbsp;obserwujemy-cie.com i&nbsp;każda wizyta
+informowała o tym tą stronę śledzącą, która na&nbsp;zawsze zapisywała które
+strony użytkownik odwiedził.</p>
+
+<p>JavaScript stworzył kolejne problemy. Początkowo był niewinnie używany
+np. do&nbsp;tworzenia nietypowych menu, ale&nbsp;jego możliwości zostały
+rozszerzone do&nbsp;tego stopnia, że&nbsp;może robić nietrywialne
+zadania. Usługi takie jak Google Docs instalują duże programy JavaScript
+do&nbsp;przeglądarki użytkownika. Choć&nbsp;są uruchamiane na&nbsp;Waszym
+komputerze, nie macie kontroli nad&nbsp;tym, co one tak naprawdę robią.</p>
+
+<p>Kolejnym problemem jest przechowywanie danych na&nbsp;serwerach
+firm. Największe z&nbsp;nich nie szanują prywatności użytkowników. Dla
+przykładu, jeśli przekażecie swoje dane Facebookowi, firmy płacą Facebookowi
+(a nie Wam), aby&nbsp;z nich korzystać. Płacą Facebookowi (a nie Wam)
+aby&nbsp;tworzyć reklamy z&nbsp;Waszym wizerunkiem.</p>
+
+<p>Firmy udostępniające systemy współdzielonego czasu w&nbsp;latach 80-tych
+zwykle szanowały dane użytkowników, choć&nbsp;zdarzały się wyjątki,
+ponieważ&nbsp;użytkownicy byli płacącymi klientami, którzy mogli przenieść
+się do&nbsp;innych firm. Użytkownicy Facebooka nie płacą, więc&nbsp;nie są
+jego klientami. Są jego towarem, który jest sprzedawany innym firmom. Jeśli
+firma jest w&nbsp;USA, lub&nbsp;jest spółką firmy z&nbsp;USA, to FBI może
+zebrać te dane bez&nbsp;nakazu sądowego dzięki nie-amerykańskiemu prawu
+w&nbsp;USA, perwersyjnie nazwany &bdquo;Ustawą Patriotyczną&rdquo;.</p>
+
+<p>Niektóre usługi oferują obrabiać dane użytkownika. To znaczy,
+że&nbsp;użytkownicy robią wszelkie obliczenia na&nbsp;serwerach,
+a&nbsp;serwery mają całkowitą kontrolę nad&nbsp;tym jak to jest robione.</p>
+
+<p>Jest systematyczna kampania marketingowa aby&nbsp;użytkowników przekonać
+do&nbsp;przekazywania swoich danych i&nbsp;ich obróbki do&nbsp;firm, którym
+nie mają powodu aby&nbsp;ufać. Nawet nazwa &bdquo;chmura&rdquo;
+[ang. &bdquo;cloud computing&rdquo;] jest używana dla tylu różnych rzeczy,
+że&nbsp;jedynym prawdziwym znaczeniem jest &bdquo;rób to bez&nbsp;myślenia o
+tym co robisz&rdquo;.</p>
+
+<p>Jest nawet system, Google ChromeOS, zaprojektowany aby&nbsp;przechowywać
+dane wyłącznie zdalnie i&nbsp;zmuszający użytkownika aby&nbsp;pracował
+zdalnie. Ironicznie, jest to wolne oprogramowanie, wersją
+GNU/Linuksa. Użytkownicy będą mieli dostęp do&nbsp;kodu źródłowego, mogliby
+zmienić aby&nbsp;umożliwić lokalną obróbkę i&nbsp;przechowywanie
+danych&nbsp;&ndash; jeśli sprzęt miałby wystarczająco pamięci
+aby&nbsp;przechować i&nbsp;jeśli zezwoliłby na&nbsp;instalowanie własnych
+wersji oprogramowania. Jeśli wnioskować na&nbsp;podstawie telefonów Android,
+to większość sprzętu z&nbsp;ChromeOS będzie zaprojektowana tak, aby&nbsp;to
+uniemożliwić.</p>
+
+<p>To nie znaczy, że&nbsp;użytkownicy Sieci nie mogą mieć prywatności. To nie
+znaczy, że&nbsp;użytkownicy Sieci nie mogą mieć kontroli
+nad&nbsp;przetwarzaniem danych. To znaczy, że&nbsp;musicie płynąć
+pod&nbsp;prąd aby&nbsp;je mieć.</p>
+
+<div class="translators-notes">
+
+<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't have notes.-->
+ </div>
+</div>
+
+<!-- for id="content", starts in the include above -->
+<!--#include virtual="/server/footer.pl.html" -->
+<div id="footer">
+<div class="unprintable">
+
+<p>Wszelkie pytania dotyczące GNU i&nbsp;FSF prosimy kierować na&nbsp;adres <a
+href="mailto:gnu@gnu.org">&lt;gnu@gnu.org&gt;</a>. Inne metody kontaktu
+z&nbsp;FSF można znaleźć na&nbsp;stronie <a
+href="/contact/contact.html">kontakt</a> <br /> Informacje o niedziałających
+odnośnikach oraz&nbsp;inne poprawki (lub propozycje) prosimy wysyłać
+na&nbsp;adres <a
+href="mailto:web-translators@gnu.org">&lt;web-translators@gnu.org&gt;</a>.</p>
+
+<p>
+<!-- TRANSLATORS: Ignore the original text in this paragraph,
+ replace it with the translation of these two:
+
+ We work hard and do our best to provide accurate, good quality
+ translations. However, we are not exempt from imperfection.
+ Please send your comments and general suggestions in this regard
+ to <a href="mailto:web-translators@gnu.org">
+
+ &lt;web-translators@gnu.org&gt;</a>.</p>
+
+ <p>For information on coordinating and submitting translations of
+ our web pages, see <a
+ href="/server/standards/README.translations.html">Translations
+ README</a>. -->
+Staramy się, aby&nbsp;tłumaczenia były wierne i&nbsp;wysokiej jakości,
+ale&nbsp;nie jesteśmy zwolnieni z&nbsp;niedoskonałości. Komentarze odnośnie
+tłumaczenia polskiego oraz&nbsp;zgłoszenia dotyczące chęci współpracy
+w&nbsp;tłumaczeniu prosimy kierować na&nbsp;adres <a
+href="mailto:www-pl-trans@gnu.org">www-pl-trans@gnu.org</a>. <br /> Więcej
+informacji na&nbsp;temat koordynacji oraz&nbsp;zgłaszania propozycji
+tłumaczeń artykułów znajdziecie na&nbsp;<a
+href="/server/standards/README.translations.html">stronie tłumaczeń</a>.</p>
+</div>
+
+<!-- Regarding copyright, in general, standalone pages (as opposed to
+ files generated as part of manuals) on the GNU web server should
+ be under CC BY-ND 3.0 US. Please do NOT change or remove this
+ without talking with the webmasters or licensing team first.
+ Please make sure the copyright date is consistent with the
+ document. For web pages, it is ok to list just the latest year the
+ document was modified, or published.
+
+ If you wish to list earlier years, that is ok too.
+ Either "2001, 2002, 2003" or "2001-2003" are ok for specifying
+ years, as long as each year in the range is in fact a copyrightable
+ year, i.e., a year in which the document was published (including
+ being publicly visible on the web or in a revision control system).
+
+ There is more detail about copyright years in the GNU Maintainers
+ Information document, www.gnu.org/prep/maintain. -->
+<p>Copyright &copy; 2011 Richard Stallman</p>
+
+<p>Ta strona jest dostępna na&nbsp;<a rel="license"
+href="http://creativecommons.org/licenses/by-nd/3.0/us/">licencji Creative
+Commons Uznanie autorstwa-Bez utworów zależnych 3.0 Stany Zjednoczone</a>.</p>
+
+<!--#include virtual="/server/bottom-notes.pl.html" -->
+<div class="translators-credits">
+
+<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't want credits.-->
+Tłumaczenie: Jan Owoc 2011; poprawki: Jan Owoc 2012, Paweł Różański 2011,
+Marcin Wolak 2011.</div>
+
+<p class="unprintable"><!-- timestamp start -->
+Aktualizowane:
+
+$Date: 2016/01/16 00:04:59 $
+
+<!-- timestamp end -->
+</p>
+</div>
+
+</div>
+</body>
+</html>