summaryrefslogtreecommitdiff
path: root/talermerchantdemos/blog/articles/pl/government-free-software.html
diff options
context:
space:
mode:
Diffstat (limited to 'talermerchantdemos/blog/articles/pl/government-free-software.html')
-rw-r--r--talermerchantdemos/blog/articles/pl/government-free-software.html329
1 files changed, 329 insertions, 0 deletions
diff --git a/talermerchantdemos/blog/articles/pl/government-free-software.html b/talermerchantdemos/blog/articles/pl/government-free-software.html
new file mode 100644
index 0000000..e7f7e7e
--- /dev/null
+++ b/talermerchantdemos/blog/articles/pl/government-free-software.html
@@ -0,0 +1,329 @@
+<!--#set var="PO_FILE"
+ value='<a href="/philosophy/po/government-free-software.pl.po">
+ https://www.gnu.org/philosophy/po/government-free-software.pl.po</a>'
+ --><!--#set var="ORIGINAL_FILE" value="/philosophy/government-free-software.html"
+ --><!--#set var="DIFF_FILE" value="/philosophy/po/government-free-software.pl-diff.html"
+ --><!--#set var="OUTDATED_SINCE" value="2016-06-07" -->
+
+<!--#include virtual="/server/header.pl.html" -->
+<!-- Parent-Version: 1.86 -->
+
+<!-- This file is automatically generated by GNUnited Nations! -->
+<title>Środki, jakich mogą użyć rządy, by promować wolne oprogramowanie - Projekt
+GNU - Free Software Foundation</title>
+
+<!--#include virtual="/philosophy/po/government-free-software.translist" -->
+<!--#include virtual="/server/banner.pl.html" -->
+<!--#include virtual="/server/outdated.pl.html" -->
+<h2>Środki, jakich mogą użyć rządy, by promować wolne oprogramowanie</h2>
+
+<p><a href="http://www.stallman.org/"><strong>Richard Stallman</strong></a></p>
+
+<p>Niniejszy artykuł prezentuje strategie prowadzące do&nbsp;zdecydowanego
+poparcia wolnego oprogramowania w&nbsp;instytucjach państwowych, które
+poprowadzą cały kraj ku wolności oprogramowania.</p>
+
+<p>Misją państwa jest organizowanie społeczeństwa ku wolności
+oraz&nbsp;dobrobytowi. W&nbsp;dziedzinie informatyki jednym z&nbsp;aspektów
+tej misji jest popieranie użytkowników w&nbsp;stosowaniu wolnego
+oprogramowania: <a href="/philosophy/free-sw.html">oprogramowaniu, które
+szanuje wolność użytkowników</a>. Oprogramowanie własnościowe (niewolne)
+tratuje wolność tych, którzy je używają; jest problemem społecznym, który
+rząd powinien się starać wyeliminować.</p>
+
+<p>Instytucje państwowe muszą nalegać na&nbsp;wykorzystywanie wolnego
+oprogramowania w&nbsp;celu zachowania niezależności informatycznej
+(tzn. kontroli państwa nad&nbsp;własnymi zasobami informatycznymi). Wszyscy
+użytkownicy zasługują na&nbsp;to aby&nbsp;panować nad&nbsp;swoimi
+komputerami, a&nbsp;obowiązkiem państwa wobec obywateli jest zachowanie
+kontroli nad&nbsp;zasobami informatycznymi wykorzystywanymi w&nbsp;ich
+imieniu. Obecnie większość działań rządu opartych jest na&nbsp;informatyce,
+więc&nbsp;od utrzymania kontroli nad&nbsp;zasobami informatycznymi zależy
+kontrola nad&nbsp;tymi działaniami. Utrata tej kontroli przez organ, którego
+misja jest krytyczna, podważa bezpieczeństwo narodowe.</p>
+
+<p>Przejście organów administracji na&nbsp;wolne oprogramowanie może również
+przynieść dodatkowe korzyści, takie jak oszczędności finansowe
+oraz&nbsp;popieranie lokalnych firm udzielających wsparcia technicznego.</p>
+
+<p>W&nbsp;tym tekście pojęcie &bdquo;podmiotu państwowego&rdquo; odnosi się
+do&nbsp;wszystkich szczebli rządu i&nbsp;oznacza wszelkie publiczne organy,
+w&nbsp;tym szkoły, spółki publiczno-prywatne, instytucje w&nbsp;dużej mierze
+finansowane ze środków państwowych takie jak szkoły społeczne, a&nbsp;także
+spółki skarbu państwa lub&nbsp;takie, którym państwo nadało wyjątkowe
+przywileje albo&nbsp;przyznało specjalne funkcje.</p>
+
+<h3>Edukacja</h3>
+<p>Najważniejsza strategia dotyczy edukacji, ponieważ&nbsp;to ona kształtuje
+przyszłość państwa:</p>
+
+<ul>
+<li><b>Uczyć wyłącznie wolnego oprogramowania</b><br />
+Instytucje związane ze szkolnictwem, a&nbsp;przynajmniej te, które są
+podmiotami państwowymi, powinny uczyć korzystania wyłącznie z&nbsp;wolnego
+oprogramowania (zatem nie powinny nigdy doprowadzać uczniów
+do&nbsp;korzystania z&nbsp;niewolnego oprogramowania), a&nbsp;także
+wyjaśniać obywatelskie powody, dla których należy nalegać
+na&nbsp;wykorzystywanie wolnego oprogramowania. Nauczanie o niewolnym
+oprogramowaniu to nauczanie zależności, co jest sprzeczne z&nbsp;misją
+szkolnictwa.</li>
+</ul>
+
+<h3>Państwo i&nbsp;społeczeństwo</h3>
+<p>Kluczowe są również te strategie państwa, które wpływają na&nbsp;to, jakiego
+oprogramowania używają osoby prywatne i&nbsp;organizacje:</p>
+
+<ul>
+<li><p><b>Nigdy nie wymagać niewolnego oprogramowania</b><br />
+Prawo i&nbsp;praktyka działań sektora publicznego muszą zostać zmienione
+w&nbsp;taki sposób, by nigdy nie wymagać i&nbsp;nie wywierać presji
+na&nbsp;osoby prywatne lub&nbsp;organizacje aby&nbsp;musiały wykorzystywać
+niewolne oprogramowanie. Powinny one także zniechęcać
+do&nbsp;wykorzystywania środków komunikacji i&nbsp;stosowania praktyk
+wydawniczych, które pociągają za&nbsp;sobą takie konsekwencje (wliczając <a
+href="http://www.defectivebydesign.org/what_is_drm">DRM [<em>Digital
+Restrictions Management</em>&nbsp;&ndash; cyfrowe zarządzanie
+ograniczeniami]</a>).</p></li>
+
+<li><p><b>Rozprowadzać wyłącznie wolnego oprogramowania</b><br />
+Ilekroć podmiot państwowy upublicznia oprogramowanie, wliczając w&nbsp;to
+programy zawarte lub&nbsp;wyszczególnione na&nbsp;swoich stronach
+internetowych, musi być ono wolnym oprogramowaniem i&nbsp;musi być możliwym
+do&nbsp;uruchomienia na&nbsp;platformie zawierającej wyłącznie wolne
+oprogramowanie.</p></li>
+
+<li><p><b>Witryny rządowe</b><br />
+Strony internetowe i&nbsp;usługi sieciowe podmiotów państwowych muszą być
+tak zaprojektowane, aby&nbsp;użytkownicy mogli korzystać z&nbsp;nich
+za&nbsp;pomocą wyłącznie wolnego oprogramowania bez&nbsp;utraty ich
+funkcjonalności.</p></li>
+
+<li><p><b>Wolne formaty i&nbsp;protokoły</b><br />
+Podmioty państwowe powinny używać wyłącznie formatów plików
+i&nbsp;protokołów komunikacji, które są dobrze obsługiwane przez wolne
+oprogramowanie, najlepiej z&nbsp;opublikowanymi specyfikacjami. (Nie
+wspominamy o tym w&nbsp;kategorii &bdquo;standardów&rdquo;,
+ponieważ&nbsp;powinno to dotyczyć zarówno interfejsów standardowych jaki
+i&nbsp;niestandardowych). Przykładowo, nie powinny one rozprowadzać nagrań
+dźwiękowych lub&nbsp;filmów w&nbsp;formatach, które wymagają technologii
+Flash lub&nbsp;niewolnych kodeków, a&nbsp;biblioteki publiczne nie powinny
+rozprowadzać materiałów zawierających DRM (cyfrowe zarządzanie
+ograniczeniami).</p>
+
+</li>
+
+<li><p><b>Oddzielić komputery od&nbsp;licencji</b><br />
+Sprzedaż komputerów nie może wymagać zakupu licencji na&nbsp;oprogramowanie
+własnościowe. Prawo powinno wymagać aby&nbsp;sprzedawca oferował kupującemu
+możliwość kupienia komputera bez&nbsp;oprogramowania własnościowego
+i&nbsp;bez płacenia za&nbsp;licencję.</p>
+<p>Wymuszanie zapłaty jest złem wtórnym i&nbsp;nie powinno nas rozpraszać
+od&nbsp;krzywdy wyrządzanej przez oprogramowanie własnościowe, to jest
+utrata wolności wskutek używania. Tym nie mniej, nadużycie w&nbsp;postaci
+wymuszania, aby&nbsp;użytkownicy za&nbsp;nie płacili daje niektórym
+deweloperom oprogramowania własnościowego nieuczciwą przewagę,
+na&nbsp;niekorzyść wolności użytkowników. Państwo powinno tym nadużyciom
+zapobiec.</p>
+</li>
+</ul>
+
+<h3>Niezależność informatyczna</h3>
+<p>Wiele strategii wpływa na&nbsp;niezależność informatyczną państwa. Podmioty
+państwowe muszą utrzymać panowanie nad&nbsp;swoimi zasobami informatycznymi,
+a&nbsp;nie przekazywać go w&nbsp;ręce prywatne. Dotyczy to wszystkich
+systemów komputerów, w&nbsp;tym również smartfonów.</p>
+
+<ul>
+<li><p><b>Migracja do&nbsp;wolnego oprogramowania</b><br />
+Podmioty państwowe muszą przenieść się na&nbsp;wolne oprogramowanie
+i&nbsp;nie powinny instalować ani&nbsp;kontynuować użytkowania
+jakiegokolwiek niewolnego oprogramowania, chyba, że&nbsp;w drodze
+tymczasowego wyjątku. Tylko jedna agencja powinna być upoważniona
+do&nbsp;udzielania wyjątków od&nbsp;tej zasady i&nbsp;tylko przy istotnych
+powodach. Celem tej agencji powinno być ograniczenie liczby wyjątków
+do&nbsp;zera.</p></li>
+
+<li><p><b>Rozwijać wolne rozwiązania IT</b><br />
+Gdy podmiot państwowy płaci za&nbsp;rozwój oprogramowania, umowa powinna
+wymagać, aby&nbsp;było ono wolnym oprogramowaniem i&nbsp;aby było ono
+możliwe do&nbsp;uruchomienia i&nbsp;rozwijania w&nbsp;stuprocentowo-wolnym
+środowisku. Wszystkie umowy powinny tego wymagać, a&nbsp;jeśli twórca
+oprogramowania nie spełni tych wymagań, nie powinien otrzymać zapłaty
+za&nbsp;wykonaną pracę.</p></li>
+
+<li><p><b>Wybierać komputery dla wolnego oprogramowania</b><br />
+Gdy podmiot państwowy kupuje lub&nbsp;leasinguje komputery, powinien
+wybierać spośród tych modeli, które w&nbsp;swojej klasie są najbardziej
+zbliżone do&nbsp;ideału pracy bez&nbsp;jakiegokolwiek oprogramowania
+własnościowego. Dla każdej klasy komputerów państwo powinno posiadać listę
+modeli zatwierdzonych na&nbsp;podstawie tego kryterium. Modele dostępne
+zarówno dla obywateli, jak i&nbsp;podmiotów państwowych powinny być
+przedkładane nad&nbsp;te dostępne wyłącznie dla podmiotów państwowych.</p></li>
+
+<li><p><b>Negocjować z&nbsp;producentami</b><br />
+Państwo powinno aktywnie negocjować z&nbsp;producentami,
+aby&nbsp;wypuszczali oni na&nbsp;rynek (zarówno do&nbsp;użytku przez
+instytucje państwowe, jak i&nbsp;społeczeństwo), we wszystkich jego
+rodzajach, taki sprzęt, który nie wymaga oprogramowania własnościowego.</p></li>
+
+<li><p><b>Łączyć się z&nbsp;innymi państwami</b><br />
+Państwo powinno zachęcać inne państwa do&nbsp;wspólnych negocjacji
+z&nbsp;producentami w&nbsp;sprawie dopuszczalnego sprzętu. Razem będą miały
+większą siłę przebicia.</p></li>
+</ul>
+
+<h3>Niezależność informatyczna II</h3>
+<p>Niezależność informatyczna (i bezpieczeństwo) państwa obejmuje także
+kontrolę nad&nbsp;komputerami, za&nbsp;pomocą których wykonywane są
+obowiązki państwa. Wymaga to unikania <a
+href="/philosophy/who-does-that-server-really-serve.html">usługi jako
+zamiennik oprogramowania</a> [ang. <em>Service as a&nbsp;Software
+Substitute</em>], chyba, że&nbsp;usługa ta uruchamiana jest przez organ
+należący do&nbsp;tej samej gałęzi władzy, a&nbsp;także unikania innych
+praktyk umniejszających kontrolę państwa nad&nbsp;jego zasobami
+informatycznymi. Wobec tego,</p>
+
+<ul>
+<li><b>Rząd musi utrzymywać kontrolę nad&nbsp;swoimi komputerami</b><br />
+Każdy komputer używany przez państwo musi należeć lub&nbsp;być wynajmowany
+przez tę samą gałąź władzy, która go używa, a&nbsp;gałąź ta nie powinna
+oddawać podmiotom zewnętrznym prawa decydowania, kto ma dostęp
+do&nbsp;komputera, kto może go serwisować (zarówno sam sprzęt, jak
+i&nbsp;oprogramowanie), ani&nbsp;jakie oprogramowanie może być na&nbsp;nim
+zainstalowane. Jeśli komputer nie jest przenośny, to w&nbsp;trakcie
+użytkowania powinien znajdować się w&nbsp;przestrzeni zajmowanej przez
+państwo (albo jako właściciel, albo&nbsp;jako najemca).</li>
+</ul>
+
+<h3>Wpływ na&nbsp;rozwój</h3>
+<p>Strategia państwa wpływa na&nbsp;rozwój wolnego i&nbsp;niewolnego
+oprogramowania:</p>
+
+<ul>
+<li><p><b>Promować wolne oprogramowanie</b><br />
+Państwo powinno zachęcać programistów do&nbsp;tworzenia lub&nbsp;rozwijania
+wolnego oprogramowania i&nbsp;udostępniania go publicznie,
+np. za&nbsp;pomocą ulg podatkowych lub&nbsp;innych zachęt
+finansowych. I&nbsp;przeciwnie, żadne tego typu zachęty nie powinny być
+oferowane w&nbsp;celu rozwijania, rozpowszechniania lub&nbsp;używania
+niewolnego oprogramowania.</p></li>
+
+<li><p><b>Nie promować niewolnego oprogramowania</b><br />
+W&nbsp;szczególności, deweloperzy oprogramowania własnościowego nie powinni
+mieć możliwości &bdquo;podarowania&rdquo; szkołom kopii takiego
+oprogramowania, a&nbsp;następnie odliczenia od&nbsp;podatku jego wartości
+nominalnej. Oprogramowanie własnościowe nie ma racji bytu w&nbsp;szkole.</p></li>
+</ul>
+
+<h3>E-odpady</h3>
+<p>Wolność nie powinna pociągać za&nbsp;sobą e-odpadów:</p>
+
+<ul>
+<li><p><b>Wymienialne oprogramowanie</b><br />
+Wiele nowoczesnych komputerów jest tak zaprojektowanych, aby&nbsp;nie można
+było zastąpić wgranego na&nbsp;nie oprogramowania wolnym
+oprogramowaniem. Przez to jedynym sposobem na&nbsp;ich uwolnienie jest
+zezłomowanie ich. Ta praktyka jest szkodliwa dla społeczeństwa.</p>
+
+<p>Dlatego&nbsp;też powinno być nielegalne, albo&nbsp;przynajmniej zniechęcane
+w&nbsp;znaczny sposób przez wysokie podatki sprzedawanie, importowanie
+lub&nbsp;rozprowadzanie nowych komputerów (tzn. nie używanych)
+lub&nbsp;produktów na&nbsp;bazie komputera, które posiadają tajne interfejsy
+sprzętowe lub&nbsp;celowe ograniczenia utrudniające użytkownikom rozwój,
+instalację i&nbsp;używanie zamienników dla części lub&nbsp;całości
+zainstalowanego oprogramowania, które producent mógłby aktualizować. To
+dotyczyłoby, w&nbsp;szczególności, każdego sprzętu dla którego &bdquo;<a
+href="/proprietary/proprietary-jails.html">jailbreak</a>&rdquo; jest
+wymagany do&nbsp;zainstalowania innego systemu operacyjnego, lub&nbsp;dla
+którego interfejsy do&nbsp;obsługi urządzeń peryferyjnych są tajne.
+</p></li>
+</ul>
+
+<h3>Neutralność technologiczna</h3>
+
+<p>Dzięki środkom opisanym w&nbsp;tym artykule, państwo może odzyskać kontrolę
+nad&nbsp;swoimi zasobami informatycznymi i&nbsp;prowadzić swoich obywateli,
+firmy i&nbsp;organizacje ku panowaniu nad&nbsp;ich zasobami
+informatycznymi. Niektórzy jednak&nbsp;protestują, że&nbsp;to by podważało
+&bdquo;zasadę&rdquo; neutralności technologicznej.</p>
+
+<p>Ideą neutralności technologicznej jest to, że&nbsp;państwo nie powinno
+odgórnie narzucać preferencji technicznych. Można się sprzeczać czy&nbsp;to
+dobre stanowisko, ale&nbsp;ogranicza się wyłącznie do&nbsp;spraw
+technicznych. To, co jest tu proponowane, to są sprawy o wadze etycznej,
+socjalnej i&nbsp;politycznej, więc&nbsp;są <a
+href="/philosophy/technological-neutrality.html">poza zakresem neutralności
+<em>technologicznej</em></a>. Tylko ci, którzy chcą poddać sobie kraj by
+sugerowali, że&nbsp;rząd powinien objąć &bdquo;neutralne&rdquo; stanowisko
+w&nbsp;sprawie swojej niepodległości czy&nbsp;wolności obywateli.</p>
+
+<div class="translators-notes">
+
+<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't have notes.-->
+ </div>
+</div>
+
+<!-- for id="content", starts in the include above -->
+<!--#include virtual="/server/footer.pl.html" -->
+<div id="footer">
+<div class="unprintable">
+
+<p>Wszelkie pytania dotyczące GNU i&nbsp;FSF prosimy kierować na&nbsp;adres <a
+href="mailto:gnu@gnu.org">&lt;gnu@gnu.org&gt;</a>. Inne metody kontaktu
+z&nbsp;FSF można znaleźć na&nbsp;stronie <a
+href="/contact/contact.html">kontakt</a> <br /> Informacje o niedziałających
+odnośnikach oraz&nbsp;inne poprawki (lub propozycje) prosimy wysyłać
+na&nbsp;adres <a
+href="mailto:web-translators@gnu.org">&lt;web-translators@gnu.org&gt;</a>.</p>
+
+<p>
+<!-- TRANSLATORS: Ignore the original text in this paragraph,
+ replace it with the translation of these two:
+
+ We work hard and do our best to provide accurate, good quality
+ translations. However, we are not exempt from imperfection.
+ Please send your comments and general suggestions in this regard
+ to <a href="mailto:web-translators@gnu.org">
+
+ &lt;web-translators@gnu.org&gt;</a>.</p>
+
+ <p>For information on coordinating and submitting translations of
+ our web pages, see <a
+ href="/server/standards/README.translations.html">Translations
+ README</a>. -->
+Staramy się, aby&nbsp;tłumaczenia były wierne i&nbsp;wysokiej jakości,
+ale&nbsp;nie jesteśmy zwolnieni z&nbsp;niedoskonałości. Komentarze odnośnie
+tłumaczenia polskiego oraz&nbsp;zgłoszenia dotyczące chęci współpracy
+w&nbsp;tłumaczeniu prosimy kierować na&nbsp;adres <a
+href="mailto:www-pl-trans@gnu.org">www-pl-trans@gnu.org</a>. <br /> Więcej
+informacji na&nbsp;temat koordynacji oraz&nbsp;zgłaszania propozycji
+tłumaczeń artykułów znajdziecie na&nbsp;<a
+href="/server/standards/README.translations.html">stronie tłumaczeń</a>.</p>
+</div>
+
+<p>Copyright &copy; 2011, 2015 Free Software Foundation, Inc.</p>
+
+<p>Ta strona jest dostępna na&nbsp;<a rel="license"
+href="http://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0/deed.pl">licencji
+Creative Commons Uznanie autorstwa&nbsp;&ndash; Bez&nbsp;utworów zależnych
+4.0 Międzynarodowe</a>.</p>
+
+<!--#include virtual="/server/bottom-notes.pl.html" -->
+<div class="translators-credits">
+
+<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't want credits.-->
+Tłumaczenie: Tomasz W. Kozłowski, Jan Owoc, Paweł Różański 2013; poprawki:
+Jan Owoc 2014, 2016.</div>
+
+<p class="unprintable"><!-- timestamp start -->
+Aktualizowane:
+
+$Date: 2019/07/09 16:10:31 $
+
+<!-- timestamp end -->
+</p>
+</div>
+</div>
+<!-- for class="inner", starts in the banner include -->
+</body>
+</html>