diff options
Diffstat (limited to 'talermerchantdemos/blog/articles/pl/government-free-software.html')
-rw-r--r-- | talermerchantdemos/blog/articles/pl/government-free-software.html | 329 |
1 files changed, 329 insertions, 0 deletions
diff --git a/talermerchantdemos/blog/articles/pl/government-free-software.html b/talermerchantdemos/blog/articles/pl/government-free-software.html new file mode 100644 index 0000000..e7f7e7e --- /dev/null +++ b/talermerchantdemos/blog/articles/pl/government-free-software.html @@ -0,0 +1,329 @@ +<!--#set var="PO_FILE" + value='<a href="/philosophy/po/government-free-software.pl.po"> + https://www.gnu.org/philosophy/po/government-free-software.pl.po</a>' + --><!--#set var="ORIGINAL_FILE" value="/philosophy/government-free-software.html" + --><!--#set var="DIFF_FILE" value="/philosophy/po/government-free-software.pl-diff.html" + --><!--#set var="OUTDATED_SINCE" value="2016-06-07" --> + +<!--#include virtual="/server/header.pl.html" --> +<!-- Parent-Version: 1.86 --> + +<!-- This file is automatically generated by GNUnited Nations! --> +<title>Środki, jakich mogą użyć rządy, by promować wolne oprogramowanie - Projekt +GNU - Free Software Foundation</title> + +<!--#include virtual="/philosophy/po/government-free-software.translist" --> +<!--#include virtual="/server/banner.pl.html" --> +<!--#include virtual="/server/outdated.pl.html" --> +<h2>Środki, jakich mogą użyć rządy, by promować wolne oprogramowanie</h2> + +<p><a href="http://www.stallman.org/"><strong>Richard Stallman</strong></a></p> + +<p>Niniejszy artykuł prezentuje strategie prowadzące do zdecydowanego +poparcia wolnego oprogramowania w instytucjach państwowych, które +poprowadzą cały kraj ku wolności oprogramowania.</p> + +<p>Misją państwa jest organizowanie społeczeństwa ku wolności +oraz dobrobytowi. W dziedzinie informatyki jednym z aspektów +tej misji jest popieranie użytkowników w stosowaniu wolnego +oprogramowania: <a href="/philosophy/free-sw.html">oprogramowaniu, które +szanuje wolność użytkowników</a>. Oprogramowanie własnościowe (niewolne) +tratuje wolność tych, którzy je używają; jest problemem społecznym, który +rząd powinien się starać wyeliminować.</p> + +<p>Instytucje państwowe muszą nalegać na wykorzystywanie wolnego +oprogramowania w celu zachowania niezależności informatycznej +(tzn. kontroli państwa nad własnymi zasobami informatycznymi). Wszyscy +użytkownicy zasługują na to aby panować nad swoimi +komputerami, a obowiązkiem państwa wobec obywateli jest zachowanie +kontroli nad zasobami informatycznymi wykorzystywanymi w ich +imieniu. Obecnie większość działań rządu opartych jest na informatyce, +więc od utrzymania kontroli nad zasobami informatycznymi zależy +kontrola nad tymi działaniami. Utrata tej kontroli przez organ, którego +misja jest krytyczna, podważa bezpieczeństwo narodowe.</p> + +<p>Przejście organów administracji na wolne oprogramowanie może również +przynieść dodatkowe korzyści, takie jak oszczędności finansowe +oraz popieranie lokalnych firm udzielających wsparcia technicznego.</p> + +<p>W tym tekście pojęcie „podmiotu państwowego” odnosi się +do wszystkich szczebli rządu i oznacza wszelkie publiczne organy, +w tym szkoły, spółki publiczno-prywatne, instytucje w dużej mierze +finansowane ze środków państwowych takie jak szkoły społeczne, a także +spółki skarbu państwa lub takie, którym państwo nadało wyjątkowe +przywileje albo przyznało specjalne funkcje.</p> + +<h3>Edukacja</h3> +<p>Najważniejsza strategia dotyczy edukacji, ponieważ to ona kształtuje +przyszłość państwa:</p> + +<ul> +<li><b>Uczyć wyłącznie wolnego oprogramowania</b><br /> +Instytucje związane ze szkolnictwem, a przynajmniej te, które są +podmiotami państwowymi, powinny uczyć korzystania wyłącznie z wolnego +oprogramowania (zatem nie powinny nigdy doprowadzać uczniów +do korzystania z niewolnego oprogramowania), a także +wyjaśniać obywatelskie powody, dla których należy nalegać +na wykorzystywanie wolnego oprogramowania. Nauczanie o niewolnym +oprogramowaniu to nauczanie zależności, co jest sprzeczne z misją +szkolnictwa.</li> +</ul> + +<h3>Państwo i społeczeństwo</h3> +<p>Kluczowe są również te strategie państwa, które wpływają na to, jakiego +oprogramowania używają osoby prywatne i organizacje:</p> + +<ul> +<li><p><b>Nigdy nie wymagać niewolnego oprogramowania</b><br /> +Prawo i praktyka działań sektora publicznego muszą zostać zmienione +w taki sposób, by nigdy nie wymagać i nie wywierać presji +na osoby prywatne lub organizacje aby musiały wykorzystywać +niewolne oprogramowanie. Powinny one także zniechęcać +do wykorzystywania środków komunikacji i stosowania praktyk +wydawniczych, które pociągają za sobą takie konsekwencje (wliczając <a +href="http://www.defectivebydesign.org/what_is_drm">DRM [<em>Digital +Restrictions Management</em> – cyfrowe zarządzanie +ograniczeniami]</a>).</p></li> + +<li><p><b>Rozprowadzać wyłącznie wolnego oprogramowania</b><br /> +Ilekroć podmiot państwowy upublicznia oprogramowanie, wliczając w to +programy zawarte lub wyszczególnione na swoich stronach +internetowych, musi być ono wolnym oprogramowaniem i musi być możliwym +do uruchomienia na platformie zawierającej wyłącznie wolne +oprogramowanie.</p></li> + +<li><p><b>Witryny rządowe</b><br /> +Strony internetowe i usługi sieciowe podmiotów państwowych muszą być +tak zaprojektowane, aby użytkownicy mogli korzystać z nich +za pomocą wyłącznie wolnego oprogramowania bez utraty ich +funkcjonalności.</p></li> + +<li><p><b>Wolne formaty i protokoły</b><br /> +Podmioty państwowe powinny używać wyłącznie formatów plików +i protokołów komunikacji, które są dobrze obsługiwane przez wolne +oprogramowanie, najlepiej z opublikowanymi specyfikacjami. (Nie +wspominamy o tym w kategorii „standardów”, +ponieważ powinno to dotyczyć zarówno interfejsów standardowych jaki +i niestandardowych). Przykładowo, nie powinny one rozprowadzać nagrań +dźwiękowych lub filmów w formatach, które wymagają technologii +Flash lub niewolnych kodeków, a biblioteki publiczne nie powinny +rozprowadzać materiałów zawierających DRM (cyfrowe zarządzanie +ograniczeniami).</p> + +</li> + +<li><p><b>Oddzielić komputery od licencji</b><br /> +Sprzedaż komputerów nie może wymagać zakupu licencji na oprogramowanie +własnościowe. Prawo powinno wymagać aby sprzedawca oferował kupującemu +możliwość kupienia komputera bez oprogramowania własnościowego +i bez płacenia za licencję.</p> +<p>Wymuszanie zapłaty jest złem wtórnym i nie powinno nas rozpraszać +od krzywdy wyrządzanej przez oprogramowanie własnościowe, to jest +utrata wolności wskutek używania. Tym nie mniej, nadużycie w postaci +wymuszania, aby użytkownicy za nie płacili daje niektórym +deweloperom oprogramowania własnościowego nieuczciwą przewagę, +na niekorzyść wolności użytkowników. Państwo powinno tym nadużyciom +zapobiec.</p> +</li> +</ul> + +<h3>Niezależność informatyczna</h3> +<p>Wiele strategii wpływa na niezależność informatyczną państwa. Podmioty +państwowe muszą utrzymać panowanie nad swoimi zasobami informatycznymi, +a nie przekazywać go w ręce prywatne. Dotyczy to wszystkich +systemów komputerów, w tym również smartfonów.</p> + +<ul> +<li><p><b>Migracja do wolnego oprogramowania</b><br /> +Podmioty państwowe muszą przenieść się na wolne oprogramowanie +i nie powinny instalować ani kontynuować użytkowania +jakiegokolwiek niewolnego oprogramowania, chyba, że w drodze +tymczasowego wyjątku. Tylko jedna agencja powinna być upoważniona +do udzielania wyjątków od tej zasady i tylko przy istotnych +powodach. Celem tej agencji powinno być ograniczenie liczby wyjątków +do zera.</p></li> + +<li><p><b>Rozwijać wolne rozwiązania IT</b><br /> +Gdy podmiot państwowy płaci za rozwój oprogramowania, umowa powinna +wymagać, aby było ono wolnym oprogramowaniem i aby było ono +możliwe do uruchomienia i rozwijania w stuprocentowo-wolnym +środowisku. Wszystkie umowy powinny tego wymagać, a jeśli twórca +oprogramowania nie spełni tych wymagań, nie powinien otrzymać zapłaty +za wykonaną pracę.</p></li> + +<li><p><b>Wybierać komputery dla wolnego oprogramowania</b><br /> +Gdy podmiot państwowy kupuje lub leasinguje komputery, powinien +wybierać spośród tych modeli, które w swojej klasie są najbardziej +zbliżone do ideału pracy bez jakiegokolwiek oprogramowania +własnościowego. Dla każdej klasy komputerów państwo powinno posiadać listę +modeli zatwierdzonych na podstawie tego kryterium. Modele dostępne +zarówno dla obywateli, jak i podmiotów państwowych powinny być +przedkładane nad te dostępne wyłącznie dla podmiotów państwowych.</p></li> + +<li><p><b>Negocjować z producentami</b><br /> +Państwo powinno aktywnie negocjować z producentami, +aby wypuszczali oni na rynek (zarówno do użytku przez +instytucje państwowe, jak i społeczeństwo), we wszystkich jego +rodzajach, taki sprzęt, który nie wymaga oprogramowania własnościowego.</p></li> + +<li><p><b>Łączyć się z innymi państwami</b><br /> +Państwo powinno zachęcać inne państwa do wspólnych negocjacji +z producentami w sprawie dopuszczalnego sprzętu. Razem będą miały +większą siłę przebicia.</p></li> +</ul> + +<h3>Niezależność informatyczna II</h3> +<p>Niezależność informatyczna (i bezpieczeństwo) państwa obejmuje także +kontrolę nad komputerami, za pomocą których wykonywane są +obowiązki państwa. Wymaga to unikania <a +href="/philosophy/who-does-that-server-really-serve.html">usługi jako +zamiennik oprogramowania</a> [ang. <em>Service as a Software +Substitute</em>], chyba, że usługa ta uruchamiana jest przez organ +należący do tej samej gałęzi władzy, a także unikania innych +praktyk umniejszających kontrolę państwa nad jego zasobami +informatycznymi. Wobec tego,</p> + +<ul> +<li><b>Rząd musi utrzymywać kontrolę nad swoimi komputerami</b><br /> +Każdy komputer używany przez państwo musi należeć lub być wynajmowany +przez tę samą gałąź władzy, która go używa, a gałąź ta nie powinna +oddawać podmiotom zewnętrznym prawa decydowania, kto ma dostęp +do komputera, kto może go serwisować (zarówno sam sprzęt, jak +i oprogramowanie), ani jakie oprogramowanie może być na nim +zainstalowane. Jeśli komputer nie jest przenośny, to w trakcie +użytkowania powinien znajdować się w przestrzeni zajmowanej przez +państwo (albo jako właściciel, albo jako najemca).</li> +</ul> + +<h3>Wpływ na rozwój</h3> +<p>Strategia państwa wpływa na rozwój wolnego i niewolnego +oprogramowania:</p> + +<ul> +<li><p><b>Promować wolne oprogramowanie</b><br /> +Państwo powinno zachęcać programistów do tworzenia lub rozwijania +wolnego oprogramowania i udostępniania go publicznie, +np. za pomocą ulg podatkowych lub innych zachęt +finansowych. I przeciwnie, żadne tego typu zachęty nie powinny być +oferowane w celu rozwijania, rozpowszechniania lub używania +niewolnego oprogramowania.</p></li> + +<li><p><b>Nie promować niewolnego oprogramowania</b><br /> +W szczególności, deweloperzy oprogramowania własnościowego nie powinni +mieć możliwości „podarowania” szkołom kopii takiego +oprogramowania, a następnie odliczenia od podatku jego wartości +nominalnej. Oprogramowanie własnościowe nie ma racji bytu w szkole.</p></li> +</ul> + +<h3>E-odpady</h3> +<p>Wolność nie powinna pociągać za sobą e-odpadów:</p> + +<ul> +<li><p><b>Wymienialne oprogramowanie</b><br /> +Wiele nowoczesnych komputerów jest tak zaprojektowanych, aby nie można +było zastąpić wgranego na nie oprogramowania wolnym +oprogramowaniem. Przez to jedynym sposobem na ich uwolnienie jest +zezłomowanie ich. Ta praktyka jest szkodliwa dla społeczeństwa.</p> + +<p>Dlatego też powinno być nielegalne, albo przynajmniej zniechęcane +w znaczny sposób przez wysokie podatki sprzedawanie, importowanie +lub rozprowadzanie nowych komputerów (tzn. nie używanych) +lub produktów na bazie komputera, które posiadają tajne interfejsy +sprzętowe lub celowe ograniczenia utrudniające użytkownikom rozwój, +instalację i używanie zamienników dla części lub całości +zainstalowanego oprogramowania, które producent mógłby aktualizować. To +dotyczyłoby, w szczególności, każdego sprzętu dla którego „<a +href="/proprietary/proprietary-jails.html">jailbreak</a>” jest +wymagany do zainstalowania innego systemu operacyjnego, lub dla +którego interfejsy do obsługi urządzeń peryferyjnych są tajne. +</p></li> +</ul> + +<h3>Neutralność technologiczna</h3> + +<p>Dzięki środkom opisanym w tym artykule, państwo może odzyskać kontrolę +nad swoimi zasobami informatycznymi i prowadzić swoich obywateli, +firmy i organizacje ku panowaniu nad ich zasobami +informatycznymi. Niektórzy jednak protestują, że to by podważało +„zasadę” neutralności technologicznej.</p> + +<p>Ideą neutralności technologicznej jest to, że państwo nie powinno +odgórnie narzucać preferencji technicznych. Można się sprzeczać czy to +dobre stanowisko, ale ogranicza się wyłącznie do spraw +technicznych. To, co jest tu proponowane, to są sprawy o wadze etycznej, +socjalnej i politycznej, więc są <a +href="/philosophy/technological-neutrality.html">poza zakresem neutralności +<em>technologicznej</em></a>. Tylko ci, którzy chcą poddać sobie kraj by +sugerowali, że rząd powinien objąć „neutralne” stanowisko +w sprawie swojej niepodległości czy wolności obywateli.</p> + +<div class="translators-notes"> + +<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't have notes.--> + </div> +</div> + +<!-- for id="content", starts in the include above --> +<!--#include virtual="/server/footer.pl.html" --> +<div id="footer"> +<div class="unprintable"> + +<p>Wszelkie pytania dotyczące GNU i FSF prosimy kierować na adres <a +href="mailto:gnu@gnu.org"><gnu@gnu.org></a>. Inne metody kontaktu +z FSF można znaleźć na stronie <a +href="/contact/contact.html">kontakt</a> <br /> Informacje o niedziałających +odnośnikach oraz inne poprawki (lub propozycje) prosimy wysyłać +na adres <a +href="mailto:web-translators@gnu.org"><web-translators@gnu.org></a>.</p> + +<p> +<!-- TRANSLATORS: Ignore the original text in this paragraph, + replace it with the translation of these two: + + We work hard and do our best to provide accurate, good quality + translations. However, we are not exempt from imperfection. + Please send your comments and general suggestions in this regard + to <a href="mailto:web-translators@gnu.org"> + + <web-translators@gnu.org></a>.</p> + + <p>For information on coordinating and submitting translations of + our web pages, see <a + href="/server/standards/README.translations.html">Translations + README</a>. --> +Staramy się, aby tłumaczenia były wierne i wysokiej jakości, +ale nie jesteśmy zwolnieni z niedoskonałości. Komentarze odnośnie +tłumaczenia polskiego oraz zgłoszenia dotyczące chęci współpracy +w tłumaczeniu prosimy kierować na adres <a +href="mailto:www-pl-trans@gnu.org">www-pl-trans@gnu.org</a>. <br /> Więcej +informacji na temat koordynacji oraz zgłaszania propozycji +tłumaczeń artykułów znajdziecie na <a +href="/server/standards/README.translations.html">stronie tłumaczeń</a>.</p> +</div> + +<p>Copyright © 2011, 2015 Free Software Foundation, Inc.</p> + +<p>Ta strona jest dostępna na <a rel="license" +href="http://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0/deed.pl">licencji +Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych +4.0 Międzynarodowe</a>.</p> + +<!--#include virtual="/server/bottom-notes.pl.html" --> +<div class="translators-credits"> + +<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't want credits.--> +Tłumaczenie: Tomasz W. Kozłowski, Jan Owoc, Paweł Różański 2013; poprawki: +Jan Owoc 2014, 2016.</div> + +<p class="unprintable"><!-- timestamp start --> +Aktualizowane: + +$Date: 2019/07/09 16:10:31 $ + +<!-- timestamp end --> +</p> +</div> +</div> +<!-- for class="inner", starts in the banner include --> +</body> +</html> |