summaryrefslogtreecommitdiff
path: root/talermerchantdemos/blog/articles/pl/free-software-for-freedom.html
diff options
context:
space:
mode:
Diffstat (limited to 'talermerchantdemos/blog/articles/pl/free-software-for-freedom.html')
-rw-r--r--talermerchantdemos/blog/articles/pl/free-software-for-freedom.html514
1 files changed, 514 insertions, 0 deletions
diff --git a/talermerchantdemos/blog/articles/pl/free-software-for-freedom.html b/talermerchantdemos/blog/articles/pl/free-software-for-freedom.html
new file mode 100644
index 0000000..e62b6e6
--- /dev/null
+++ b/talermerchantdemos/blog/articles/pl/free-software-for-freedom.html
@@ -0,0 +1,514 @@
+<!--#set var="ENGLISH_PAGE" value="/philosophy/free-software-for-freedom.en.html" -->
+
+<!--#include virtual="/server/header.pl.html" -->
+<!-- Parent-Version: 1.79 -->
+
+<!-- This file is automatically generated by GNUnited Nations! -->
+<title>Dlaczego termin &bdquo;Free Software&rdquo; jest lepszy niż &bdquo;Open
+Source&rdquo; - Projekt GNU - Fundacja Wolnego Oprogramowania (FSF)</title>
+
+<!--#include virtual="/philosophy/po/free-software-for-freedom.translist" -->
+<!--#include virtual="/server/banner.pl.html" -->
+<h2>Dlaczego termin &bdquo;Free Software&rdquo; jest lepszy niż &bdquo;Open
+Source&rdquo;</h2>
+
+<div class="announcement">
+<blockquote><p>Ten artykuł został zastąpiony ulepszonym, <a
+href="/philosophy/open-source-misses-the-point.html">Dlaczego
+&bdquo;otwartemu oprogramowaniu&rdquo; umyka idea wolnego
+oprogramowania</a>. Tę wersję trzymamy dla celów historycznych.</p></blockquote>
+</div>
+
+<p>
+Chociaż bez&nbsp;względu na&nbsp;nazwę wolne oprogramowanie oferuje tę samą
+wolność, nazwa jest bardzo ważna: różne słowa <em>przekazują różne
+znaczenia</em>.</p>
+
+<p>
+W&nbsp;roku 1998 niektórzy programiści pracujący nad&nbsp;wolnym
+oprogramowaniem, zaczęli używać terminu <a
+href="https://www.opensource.org/">&bdquo;oprogramowanie open
+source&rdquo;</a> zamiast <a href="/philosophy/free-sw.html">&bdquo;wolne
+oprogramowanie&rdquo;</a>. Termin &bdquo;open source&rdquo; szybko zaczął
+być kojarzony z&nbsp;odmiennym podejściem, inną filozofią, innymi
+wartościami, a&nbsp;nawet z&nbsp;odmiennym kryterium, według którego
+akceptowane są licencje. Oba ruchy, Wolne Oprogramowanie i&nbsp;Open Source,
+są obecnie <a href="#relationship">osobnymi ruchami</a>, chociaż możemy
+i&nbsp;pracujemy razem nad&nbsp;niektórymi praktycznymi przedsięwzięciami.</p>
+
+<p>
+Fundamentalna różnica między tymi dwoma ruchami leży w&nbsp;uznawanych przez
+nie wartościach, sposobach patrzenia na&nbsp;świat. Dla Open Source kwestia,
+czy&nbsp;oprogramowanie powinno mieć dostępne otwarte źródła to problem
+praktyczny, nie etyczny. Jak to ktoś ujął: &bdquo;Open source to metodyka
+konstruowania, wolne oprogramowanie to ruch społeczny&rdquo;. Dla ruchu Open
+Source oprogramowanie, które nie jest wolne to rozwiązanie gorsze niż
+optymalne. Dla ruchu Wolnego Oprogramowania programy, które nie są wolne to
+problem społeczny, którego rozwiązaniem jest wolne oprogramowanie.</p>
+
+<h3 id="relationship">Związek między ruchem Free Software a&nbsp;ruchem Open Source</h3>
+
+<p>
+Oba ruchy, Free Software i&nbsp;Open Source, są jak dwa skrzydła polityczne
+w&nbsp;naszej wspólnocie.</p>
+
+<p>
+Grupy radykalne w&nbsp;latach 1960-tych znane były z&nbsp;tego,
+że&nbsp;tworzyły frakcje: organizacje dzielą się z&nbsp;powodu niezgodności
+opinii na&nbsp;temat detali strategicznych, a&nbsp;następnie nienawidzą się
+nawzajem. Zgadzają się co do&nbsp;podstawowych zasad, lecz&nbsp;mają inne
+opinie w&nbsp;kwestiach praktycznych zaleceń, uważają jednak&nbsp;drugie
+skrzydło za&nbsp;przeciwników i&nbsp;zwalczają się jak mogą.</p>
+
+<p>
+W&nbsp;przypadku ruchu Free Software i&nbsp;Open Source, wszystko jest
+na&nbsp;odwrót: nie zgadzamy się co do&nbsp;podstawowych zasad,
+ale&nbsp;jesteśmy mniej więcej zgodni jeśli chodzi o&nbsp;praktyczne
+zalecenia. Więc&nbsp;możemy współpracować i&nbsp;współpracujemy razem
+nad&nbsp;wieloma konkretnymi projektami. Nie uważamy ruchu Open Source
+za&nbsp;wroga. Wrogiem jest <a
+href="/philosophy/categories.html#ProprietarySoftware">oprogramowanie
+prawnie zastrzeżone o&nbsp;restrykcyjnych licencjach</a>.</p>
+
+<p>
+Nie jesteśmy przeciwko ruchowi Open Source, ale&nbsp;nie chcemy by nas
+wrzucano do&nbsp;jednego worka. Uznajemy wkład, jakie wnieśli do&nbsp;naszej
+społeczności, lecz&nbsp;to my ją stworzyliśmy. Chcemy, by kojarzono nasze
+osiągnięcia z&nbsp;naszymi wartościami i&nbsp;naszą filozofią. Chcemy być
+słyszani, nie przysłonięci przez grupę o&nbsp;odmiennych
+poglądach. Wkładając wiele wysiłku w&nbsp;to, żeby nie uważano nas
+za&nbsp;część tej grupy, wystrzegamy się stosowania słowa
+&bdquo;otwarte&rdquo; w&nbsp;odniesieniu do&nbsp;wolnego oprogramowania
+lub&nbsp;jego przeciwieństwa, &bdquo;zamknięte&rdquo;, gdy mowa o&nbsp;
+niewolnym oprogramowaniu.</p>
+
+<p>
+Dlatego&nbsp;mówiąc o pracy, którą wykonaliśmy i&nbsp;oprogramowaniu, które
+zbudowaliśmy, takim jak system operacyjny <a
+href="/gnu/linux-and-gnu.html">GNU/Linux</a>, wspomnijcie o&nbsp;ruchu
+Wolnego Oprogramowania.</p>
+
+<h3 id="comparison">Porównanie obu terminów</h3>
+
+<p>
+Pozostała część tego artykułu stanowi porównanie obu terminów: &bdquo;wolne
+oprogramowanie&rdquo; i&nbsp;&bdquo;open source&rdquo;. Pokazano
+w&nbsp;niej, dlaczego termin &bdquo;open source&rdquo; nie rozwiązuje
+żadnych problemów&nbsp;&ndash; wręcz przeciwnie: tworzy nowe.</p>
+
+<h3 id="ambiguity">Dwuznaczność</h3>
+
+<p>
+Termin &bdquo;free software&rdquo; niesie ze sobą problem dwuznaczności,
+bowiem niezamierzone znaczenie: &bdquo;oprogramowanie, które możesz dostać
+za&nbsp;darmo&rdquo; [w&nbsp;angielskim &bdquo;free&rdquo; znaczy zarówno
+&bdquo;wolny&rdquo; jak i&nbsp;&bdquo;darmowy&rdquo;] pasuje równie dobrze
+jak zamierzone znaczenie: &bdquo;oprogramowanie, które daje użytkownikowi
+pewną wolność&rdquo;. Staraliśmy się zaradzić temu problemowi publikując <a
+href="/philosophy/free-sw.html">dokładniejszą definicję wolnego
+oprogramowania</a>, nie jest to jednak&nbsp;doskonałe
+rozwiązanie&nbsp;&ndash; nie wyeliminuje problemu całkowicie. Niedwuznaczny,
+prawidłowy termin byłby lepszy, przyjmując, że&nbsp;nie pociągnie
+za&nbsp;sobą innych problemów.</p>
+
+<p>
+Na&nbsp;nieszczęście w&nbsp;języku angielskim wszystkie alternatywy wiążą
+się z&nbsp;kolejnymi problemami. Zbadaliśmy wiele z&nbsp;tych, które nam
+sugerowano, ale&nbsp;żadna nie jest na&nbsp;tyle &bdquo;dobra&rdquo;, by
+zamiana miała sens. Każdy proponowany zamiennik &bdquo;free software&rdquo;
+wiąże się z&nbsp;jakimś problemem semantycznym lub&nbsp;gorszej
+natury&nbsp;&ndash; do&nbsp;tej ostatniej kategorii należy
+&bdquo;oprogramowanie open source&rdquo;.</p>
+
+<p>
+Oficjalna definicja &bdquo;programowania open source&rdquo;, opublikowana
+przez Open Source Initiative, jest bardzo zbliżona do&nbsp;naszej definicji
+wolnego oprogramowania. Jednak&nbsp;pod pewnymi względami jest nieco mniej
+rygorystyczna, przez co akceptują kilka licencji uważanych przez nas
+za&nbsp;niedopuszczalnie restrykcyjne wobec
+użytkowników. Jednak&nbsp;oczywistym znaczeniem określenia &bdquo;open
+source software&rdquo; jest &bdquo;można obejrzeć kod źródłowy&rdquo;. Jest
+to o&nbsp;wiele słabsze kryterium niż wolne oprogramowanie; zawiera bowiem
+nie tylko wolne oprogramowanie, ale&nbsp;i&nbsp; niektóre <a
+href="/philosophy/categories.html#ProprietarySoftware">własnościowe</a>
+programy, takie jak Xv i&nbsp;Qt za&nbsp;czasów, kiedy obowiązywała
+oryginalna licencja (przed QPL).</p>
+
+<p>
+Oczywiste znaczenie &bdquo;open source&rdquo; nie jest tym, co mają
+na&nbsp;myśli ludzie, którzy je promują. Skutek jest taki, że&nbsp;większość
+osób je źle rozumie. Pisarz Neal Stephenson w&nbsp;ten oto sposób
+zdefiniował &bdquo;open source&rdquo;:</p>
+
+<blockquote><p>
+Linux jest oprogramowaniem &bdquo;open source&rdquo;, co po&nbsp;prostu
+oznacza, że&nbsp;każdy może uzyskać kopie jego kodów źródłowych.
+</p></blockquote>
+
+<p>
+<!-- The <a href="http://da.state.ks.us/itec/TechArchPt6ver80.pdf">
+ state of
+Kansas</a> published a similar definition: -->
+Nie sądzę, by celowo próbował odrzucić czy&nbsp;spierać się
+z&nbsp;&bdquo;oficjalną&rdquo; definicją. Zastosował po&nbsp;prostu reguły
+języka angielskiego i&nbsp;wywnioskował z&nbsp;nich znaczenie
+terminu. Amerykański stan Kansas opublikował podobną definicję:
+</p>
+
+<blockquote><p>
+Stosowanie oprogramowania open source (open-source software, OSS). OSS to
+programy, których kod jest swobodnie i&nbsp;publicznie dostępny,
+choć&nbsp;konkretne umowy licencyjne mogą różnić się co do&nbsp;tego, co
+można zrobić z&nbsp;tym kodem.
+</p></blockquote>
+
+<p>
+Oczywiście można sobie z&nbsp;tym radzić publikując dokładną definicję
+terminu. Ludzie używający terminu &bdquo;open source software&rdquo;
+uczynili to, tak jak i&nbsp;my zrobiliśmy z&nbsp;&bdquo;wolnym
+oprogramowaniem&rdquo;.</p>
+
+<p>
+Jednak&nbsp;objaśnienie terminu &bdquo;wolne oprogramowanie&rdquo; jest
+proste&nbsp;&ndash; ktoś, kto pojął, że&nbsp;mamy na&nbsp;myśli jedno
+znaczenie przymiotnika zamiast drugiego (&bdquo;free speech, not free
+beer&rdquo;&nbsp;&ndash; &bdquo;wolność słowa, nie darmowe piwo&rdquo;) już
+nie będzie rozumiał go niewłaściwie. Nie ma natomiast&nbsp;podobnie
+zwięzłego wyjaśnienia oficjalnej definicji znaczenia terminu &bdquo;open
+source&rdquo;, które jasno wskazywałoby dlaczego naturalne znaczenie jest
+niepoprawne.</p>
+
+<h3 id="fear">Strach przed wolnością</h3>
+
+<p>
+Głównym argumentem za&nbsp;&bdquo;oprogramowaniem open source&rdquo; jest
+twierdzenie, że&nbsp;&bdquo;wolne oprogramowanie&rdquo; jest dla ludzi
+niewygodne. To prawda: mówienie o&nbsp;wolności, o&nbsp;kwestiach etycznych,
+o&nbsp;odpowiedzialności i&nbsp;wygodzie wymaga od&nbsp;ludzi myślenia
+o&nbsp;rzeczach, które woleliby pominąć. Mogą one zasiać niepokój
+i&nbsp;niektórzy mogą je odrzucić z&nbsp;tego powodu. Nie wynika
+z&nbsp;tego, że&nbsp;społeczeństwu będzie lepiej, jeśli nie będziemy mówić
+o&nbsp;tych rzeczach.</p>
+
+<p>
+Kilka lat temu osoby pracujące nad&nbsp;wolnym oprogramowaniem zauważyły tę
+reakcję&nbsp;&ndash; uczucie niepokoju, i&nbsp;niektórzy zaczęli szukać
+sposobu uniknięcia go. Zorientowali się, że&nbsp;nie mówiąc nic o&nbsp;etyce
+i&nbsp;wolności, lecz&nbsp;jedynie o&nbsp;bezpośrednim, praktycznym pożytku
+płynącym z&nbsp;używania niektórych wolnych programów, będą mogli
+w&nbsp;bardziej efektywny sposób &bdquo;sprzedać&rdquo; je pewnym
+użytkownikom, szczególnie w&nbsp;sferach biznesowych. Termin &bdquo;open
+source&rdquo; jest tego kontynuacją: sposobem na&nbsp;zdobycie
+&bdquo;większej akceptacji w&nbsp;kręgach biznesowych&rdquo;. Poglądy
+i&nbsp;wartości ruchu Open Source mają swoje źródło właśnie w&nbsp;tej
+decyzji.</p>
+
+<p>
+Podejście to okazało się na&nbsp;swój sposób efektywne. Wiele osób zaczyna
+dziś używać wolnego oprogramowania zvpowodów czysto praktycznych. Jest to
+oczywiście dobre, ale&nbsp;to nie wszystko! Przyciąganie użytkowników
+do&nbsp;wolnego oprogramowania nie jest całą pracą, a&nbsp;jedynie jej
+pierwszą fazą.</p>
+
+<p>
+Prędzej czy&nbsp;później użytkownikom tym ponownie zaproponuje się, by
+używali oprogramowania o&nbsp;restrykcyjnej licencji, z&nbsp;powodu takich
+czy&nbsp;innych praktycznych zalet. Niezliczone firmy próbują zaoferować
+tego typu pokusę&nbsp;&ndash; dlaczego więc&nbsp;użytkownicy mieliby
+odrzucić ich ofertę? Może tak się stać tylko wtedy, jeśli uprzednio
+<em>poznali wartość wolności</em> wolnego oprogramowania&nbsp;&ndash; sami
+dla siebie. Od&nbsp;nas zależy, czy&nbsp;upowszechnimy tę ideę, zaś&nbsp;aby
+to uczynić, musimy mówić o&nbsp;wolności. Pewna doza &bdquo;musimy być
+cicho&rdquo; w&nbsp;podejściu do&nbsp;biznesu może być korzystna dla
+społeczności, ale&nbsp;musimy też mówić wiele o&nbsp;wolności.</p>
+
+<p>
+Obecnie możemy zaobserwować sporo objawów podejścia &bdquo;siedzimy
+cicho&rdquo;, a&nbsp;za mało wypowiedzi o&nbsp;wolności. Większość ludzi
+zaangażowanych w&nbsp;rozwój wolnego oprogramowania nie wspomina wiele
+o&nbsp;wolności, czego powodem jest zwykle chęć &bdquo;uzyskania większej
+akceptacji ze strony biznesu&rdquo;. Schemat ten jest szczególnie wyraźny
+w&nbsp;przypadku dystrybutorów oprogramowania. Niektóre dystrybucje systemu
+<a href="/gnu/linux-and-gnu.html">GNU/Linux</a> dodają pakiety
+o&nbsp;restrykcyjnych licencjach do&nbsp;podstawowej, wolnej wersji systemu
+i&nbsp;przedstawiają to użytkownikom jako zaletę, a&nbsp;nie jako cofnięcie
+się na&nbsp;ścieżce do&nbsp;wolności.</p>
+
+<p>
+Nie nadążamy za&nbsp;napływem nowych użytkowników wolnego oprogramowania,
+trudno nam jest uczyć ich o&nbsp;wolności i&nbsp;naszej wspólnocie
+w&nbsp;takim tempie, w&nbsp;jakim przychodzą. Dlatego&nbsp;też niewolne
+oprogramowanie (takie jak Qt, kiedy po&nbsp;raz pierwszy stała się
+popularna) i&nbsp;częściowo niewolne dystrybucje systemów operacyjnych
+znajdują tak żyzne podłoże. Rezygnacja ze słowa &bdquo;wolne&rdquo;
+w&nbsp;tym momencie byłaby pomyłką: potrzebujemy więcej mówić
+o&nbsp;wolności, nie mniej.</p>
+
+<p>
+Jeśli osoby używające terminu &bdquo;open source&rdquo; przyciągną
+do&nbsp;naszej społeczności więcej użytkowników, będzie to pewien wkład;
+jeśli jednak&nbsp;tak się stanie, reszta będzie musiała ciężej pracować, by
+zwrócić uwagę nowych osób na&nbsp;kwestie wolnościowe. Częściej
+i&nbsp;głośniej niż kiedykolwiek musimy mówić: &bdquo;To wolne
+oprogramowanie i&nbsp;daje wam wolność&rdquo;.</p>
+
+<h3 id="newinfeb">Czy&nbsp;znak handlowy pomoże?</h3>
+
+<p>
+Osoby propagujące &bdquo;oprogramowanie open source&rdquo; próbowały
+zastrzec znak handlowy twierdząc, że&nbsp;dzięki temu będą mogli zapobiec
+niewłaściwemu używaniu tego terminu. Ta inicjatywa została potem zarzucona,
+określenie było zbyt opisowe, by nadawało się na&nbsp;znak handlowy. Tak
+więc&nbsp;prawny status &bdquo;open source&rdquo; jest taki sam jak
+&bdquo;free software&rdquo;: nie ma <em>prawnych</em> ograniczeń co
+do&nbsp;jego używania. Słyszałem o&nbsp;wielu firmach nazywających swoje
+programy &bdquo;open source&rdquo;, mimo że&nbsp;nie były zgodne
+z&nbsp;oficjalną definicją&nbsp;&ndash; sam byłem świadkiem kilku takich
+wypadków.</p>
+
+<p>
+Czy&nbsp;jednak używanie zastrzeżonego terminu cokolwiek by zmieniło? Nie
+jestem przekonany.</p>
+
+<p>
+Firmy formułują wiadomości o nowych produktach w&nbsp;ten sposób, by sprawić
+wrażenie, że&nbsp;program jest &bdquo;oprogramowaniem open source&rdquo;,
+nie mówiąc o&nbsp;tym bezpośrednio. Np.&nbsp;pewne ogłoszenie IBM dotyczące
+programu, którego licencja nie była zgodna z&nbsp;oficjalną definicją,
+brzmiało tak:</p>
+
+<blockquote><p>
+Jak to jest w&nbsp;zwyczaju w&nbsp;społeczności open source, użytkownicy
+technologii... będą mogli również współpracować z&nbsp;IBM...
+</p></blockquote>
+
+<p>
+Nie mówiło ono, że&nbsp;program rzeczywiście <em>był</em> &bdquo;open
+source&rdquo;, jednak&nbsp;wielu czytelników nie zauważyło tego
+szczegółu. (Należy zauważyć, że&nbsp;IBM szczerze próbowało uczynić ten
+program wolnym oprogramowaniem i&nbsp;później wprowadziło nową licencję,
+dzięki której program stał się zarówno &bdquo;wolnym oprogramowaniem&rdquo;
+jak i&nbsp;&bdquo;open source&rdquo;; jednakże w&nbsp;chwili ogłoszenia nie
+był on ani&nbsp;jednym, ani&nbsp;drugim).</p>
+
+<p>
+A&nbsp;oto jak Cygnus Solutions, utworzone jako firma zajmująca się wolnym
+oprogramowaniem, która następnie zmieniła kurs (by tak rzec) w&nbsp;kierunku
+oprogramowania prawnie zastrzeżonego, ogłosiło wprowadzenie na&nbsp;rynek
+takiego zastrzeżonego oprogramowania:</p>
+
+<blockquote><p>
+Cygnus Solutions jest liderem na&nbsp;rynku open source i&nbsp;właśnie
+udostępnił dwa nowe produkty współpracujące z&nbsp;[GNU/]Linuksem.
+</p></blockquote>
+
+<p>
+W&nbsp;przeciwieństwie do&nbsp;IBM, Cygnus nie próbował uczynić tych
+programów wolnym oprogramowaniem i&nbsp;nie zbliżyły się one
+do&nbsp;definicji. Jednakże Cygnus nie powiedział, że&nbsp;są one
+&bdquo;oprogramowaniem open source&rdquo;, sformułowali za&nbsp;to mglistą
+wypowiedź próbując uzyskać sprzyjające nastawienie związane z&nbsp;tym
+terminem.</p>
+
+<p>
+Fakty te sugerują, że&nbsp;znak handlowy nie zapobiegałby naprawdę zamętowi,
+jaki towarzyszy terminowi &bdquo;open source&rdquo;.</p>
+
+<h3 id="newinnovember">Błędne zrozumienie(?) &bdquo;Open Source&rdquo;</h3>
+
+<p>
+&bdquo;Open Source Definition&rdquo; jest wystarczająco klarowna
+i&nbsp;jasne jest, że&nbsp;typowe niewolne oprogramowanie nie zalicza się
+do&nbsp;tej kategorii. Wydawać by się więc&nbsp;mogło, że&nbsp;&bdquo;firma
+open source&rdquo; to taka, której produkty są wolnym oprogramowaniem,
+prawda? Niestety, wiele firm próbuje nadać temu inne znaczenie.</p>
+
+<p>
+Na&nbsp;spotkaniu &bdquo;Open Source Developers Day&rdquo; w&nbsp;sierpniu
+1998&nbsp;r., wielu komercyjnych producentów oznajmiło, że&nbsp;planują
+udostępnić jako wolne oprogramowanie (lub &bdquo;open source&rdquo;) tylko
+część swojej pracy. Ich celem jest praca nad&nbsp;dodatkami prawnie
+zastrzeżonymi, (takimi jak oprogramowanie czy&nbsp;<a
+href="/philosophy/free-doc.html">podręczniki</a>), by sprzedać je
+użytkownikom wolnego oprogramowania. Mówią nam, byśmy uważali to
+za&nbsp;właściwe, za&nbsp;część naszej społeczności, ponieważ&nbsp;część
+pieniędzy jest przekazywana na&nbsp;rozwój wolnego oprogramowania.</p>
+
+<p>
+W&nbsp;rzeczywistości firmy te próbują uzyskać sprzyjający kwit &bdquo;open
+source&rdquo; dla swoich zastrzeżonych prawnie produktów&nbsp;&ndash; nawet
+jeśli te nie są oprogramowaniem &bdquo;open source&rdquo;&nbsp;&ndash;
+ponieważ&nbsp;mają jakiś związek z&nbsp;wolnym oprogramowaniem
+lub&nbsp;utrzymują jakieś wolne programy. (Założyciel pewnej firmy
+powiedział całkiem otwarcie, że&nbsp;w&nbsp;każdy wolny pakiet włożą tak
+niewiele własnej pracy, ile tylko wytrzyma społeczność).</p>
+
+<p>
+Na&nbsp;przestrzeni ostatnich lat wiele firm dołożyło się do&nbsp;rozwoju
+wolnego oprogramowania. Część z&nbsp;nich zajmuje się głównie rozwijaniem
+oprogramowania niewolnego, jednak&nbsp;te dwie aktywności były oddzielone,
+mogliśmy więc&nbsp;ignorować ich zastrzeżone prawnie produkty
+i&nbsp;pracować z&nbsp;nimi nad&nbsp;wolnymi projektami. Następnie mogliśmy
+im uczciwie podziękować za&nbsp;ich wkład w&nbsp;rozwój wolnego
+oprogramowania, nie wspominając pozostałej działalności.</p>
+
+<p>
+Nie możemy postępować podobnie w&nbsp;stosunku do&nbsp;tych nowych firm,
+ponieważ&nbsp;nam na&nbsp;to nie pozwolą. Firmy te usilnie próbują tak się
+przedstawić, by inni postrzegali ich działania jako jedną całość; chcą,
+byśmy postrzegali ich prawnie zastrzeżone oprogramowanie tak samo, jak wkład
+w&nbsp;rozwój wolnego oprogramowania&nbsp;&ndash; którym nie
+jest. Przedstawiają się jako &bdquo;firmy open source&rdquo; mając nadzieję
+na&nbsp;mgliste ciepłe odczucie z&nbsp;naszej strony, które będziemy żywić
+w&nbsp;stosunku do&nbsp;nich.</p>
+
+<p>
+Ta manipulacja nie byłaby mniej groźna, gdyby wykorzystywali termin
+&bdquo;wolne oprogramowanie&rdquo;. Jednakże firmy nie używają terminu
+&bdquo;wolne oprogramowanie&rdquo; w&nbsp;taki sposób&nbsp;&ndash; być może
+idealistyczne skojarzenia sprawiają, że&nbsp;wydaje im się
+nieodpowiedni. Termin &bdquo;open source&rdquo; otworzył drzwi takim
+praktykom.</p>
+
+<p>
+Pod&nbsp;koniec roku 1998, na&nbsp;targach poświęconych systemowi
+operacyjnemu, który często nazywa się <a
+href="/gnu/linux-and-gnu.html">&bdquo;Linuksem&rdquo;</a>, jednym
+z&nbsp;głównych mówców był dyrektor znanej firmy
+programistycznej. Zaproszono go prawdopodobnie dlatego, że&nbsp;jego firma
+ogłosiła, iż będzie &bdquo;wspierać&rdquo; ten system. Niestety ich
+&bdquo;wsparcie&rdquo; polega na&nbsp;sprzedaży prawnie zastrzeżonego
+oprogramowania współpracującego z&nbsp;tym systemem; innymi
+słowy&nbsp;&ndash; wykorzystuje naszą społeczność zamiast wnosić wkład
+w&nbsp;jej rozwój.</p>
+
+<p>
+Powiedział on: &bdquo;Na pewno nie udostępnimy naszego projektu
+na&nbsp;zasadach open source, ale&nbsp;być może zrobimy z&nbsp;niego
+&bdquo;wewnętrzne&rdquo; open source. Jeśli pozwolimy naszemu działowi
+obsługi klienta na&nbsp;dostęp do&nbsp;kodu źródłowego, jego pracownicy będą
+mogli naprawiać błędy dla klientów; rezultatem będzie lepszy produkt,
+polepszy się też jakość usług&rdquo;. (Nie jest to dokładny cytat,
+ponieważ&nbsp;nie zapisałem słów&nbsp;&ndash; zachowuje jednak&nbsp;sens
+wypowiedzi).</p>
+
+<p>
+Niektórzy ze zgromadzonych ludzi powiedzieli mi potem: &bdquo;Ależ on nic
+nie rozumie&rdquo;. Czyżby? Czego tak naprawdę nie zrozumiał?</p>
+
+<p>
+Zrozumiał to, o co właśnie chodzi w&nbsp;ruchu Open Source. Ten ruch nie
+mówi o&nbsp;tym, że&nbsp;użytkownicy powinni mieć jakąś wolność,
+a&nbsp;jedynie o&nbsp;tym, iż pozwalając większej ilości ludzi obejrzeć kod
+źródłowy i&nbsp;pomagać go ulepszać, szybciej się go rozwinie i&nbsp;efekt
+końcowy będzie lepszy. Dyrektor bardzo dobrze to zrozumiał, a&nbsp;nie chcąc
+w&nbsp;pełni, łącznie z&nbsp;angażowaniem w&nbsp;to użytkowników, zastosować
+tego podejścia, rozważał jego częściowe wdrożenie&nbsp;&ndash; wewnątrz
+firmy.</p>
+
+<p>
+Nie uchwycił tylko tej kwestii, dla nieporuszania której stworzono termin
+&bdquo;open source&rdquo;: użytkownicy <em>zasługują</em> na&nbsp;wolność.</p>
+
+<p>
+Rozprzestrzenianie idei wolności to wielka praca &ndash; potrzebna jest
+wasza pomoc. Projekt GNU pozostanie przy terminie &bdquo;wolne
+oprogramowanie&rdquo;. Jeśli uważacie, że&nbsp;wolność i&nbsp;wspólnota są
+same z&nbsp;siebie ważne, nie tylko ze względu na&nbsp;wygodę, którą ze sobą
+niosą, proszę dołączcie do&nbsp;nas, używając terminu &bdquo;wolne
+oprogramowanie&rdquo;.</p>
+
+<hr />
+
+<!-- The archived version is truncated.
+<p>
+
+Joe Barr wrote an article called
+<a href="http://web.archive.org/web/20080703140137/http://www.itworld.com/LWD010523vcontrol4">Live and
+let license [archived]</a> that gives his perspective on this issue.</p>
+-->
+<p>
+Artykuł Lakhani i&nbsp;Wolfa <a
+href="http://ocw.mit.edu/courses/sloan-school-of-management/15-352-managing-innovation-emerging-trends-spring-2005/readings/lakhaniwolf.pdf">o
+motywacji deweloperów wolnego oprogramowania</a> mówi, że&nbsp;znaczna
+frakcja jest motywowana perspektywą, że&nbsp;oprogramowanie powinno być
+darmowe. I&nbsp;to pomimo faktu, że&nbsp;deweloperzy byli badani
+na&nbsp;stronie SourceFroge, a&nbsp;strona ta nie wspomaga poglądu,
+że&nbsp;wolność jest problemem etycznym.</p>
+
+<hr />
+<blockquote id="fsfs"><p class="big">Ten esej jest opublikowany w&nbsp;<a
+href="http://shop.fsf.org/product/free-software-free-society/"><cite>Free
+Software, Free Society: The Selected Essays of Richard
+M. Stallman</cite></a>.</p></blockquote>
+
+<div class="translators-notes">
+
+<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't have notes.-->
+ </div>
+</div>
+
+<!-- for id="content", starts in the include above -->
+<!--#include virtual="/server/footer.pl.html" -->
+<div id="footer">
+<div class="unprintable">
+
+<p>Wszelkie pytania dotyczące GNU i&nbsp;FSF prosimy kierować na&nbsp;adres <a
+href="mailto:gnu@gnu.org">&lt;gnu@gnu.org&gt;</a>. Inne metody kontaktu
+z&nbsp;FSF można znaleźć na&nbsp;stronie <a
+href="/contact/contact.html">kontakt</a> <br /> Informacje o niedziałających
+odnośnikach oraz&nbsp;inne poprawki (lub propozycje) prosimy wysyłać
+na&nbsp;adres <a
+href="mailto:web-translators@gnu.org">&lt;web-translators@gnu.org&gt;</a>.</p>
+
+<p>
+<!-- TRANSLATORS: Ignore the original text in this paragraph,
+ replace it with the translation of these two:
+
+ We work hard and do our best to provide accurate, good quality
+ translations. However, we are not exempt from imperfection.
+ Please send your comments and general suggestions in this regard
+ to <a href="mailto:web-translators@gnu.org">
+
+ &lt;web-translators@gnu.org&gt;</a>.</p>
+
+ <p>For information on coordinating and submitting translations of
+ our web pages, see <a
+ href="/server/standards/README.translations.html">Translations
+ README</a>. -->
+Staramy się, aby&nbsp;tłumaczenia były wierne i&nbsp;wysokiej jakości,
+ale&nbsp;nie jesteśmy zwolnieni z&nbsp;niedoskonałości. Komentarze odnośnie
+tłumaczenia polskiego oraz&nbsp;zgłoszenia dotyczące chęci współpracy
+w&nbsp;tłumaczeniu prosimy kierować na&nbsp;adres <a
+href="mailto:www-pl-trans@gnu.org">www-pl-trans@gnu.org</a>. <br /> Więcej
+informacji na&nbsp;temat koordynacji oraz&nbsp;zgłaszania propozycji
+tłumaczeń artykułów znajdziecie na&nbsp;<a
+href="/server/standards/README.translations.html">stronie tłumaczeń</a>.</p>
+</div>
+
+<p>Copyright &copy; 1998, 1999, 2000, 2001, 2007, 2016 Free Software
+Foundation, Inc.</p>
+
+<p>Ta strona jest dostępna na&nbsp;<a rel="license"
+href="http://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0/deed.pl">licencji
+Creative Commons Uznanie autorstwa&nbsp;&ndash; Bez&nbsp;utworów zależnych
+4.0 Międzynarodowe</a>.</p>
+
+<!--#include virtual="/server/bottom-notes.pl.html" -->
+<div class="translators-credits">
+
+<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't want credits.-->
+Tłumaczenie: Artur Skura 2001; poprawki: Wojciech Kotwica 2002, 2003, 2004,
+Jan Owoc 2010, 2011, 2014.</div>
+
+<p class="unprintable"><!-- timestamp start -->
+Aktualizowane:
+
+$Date: 2017/04/22 13:00:43 $
+
+<!-- timestamp end -->
+</p>
+</div>
+</div>
+</body>
+</html>