diff options
Diffstat (limited to 'talermerchantdemos/blog/articles/pl/free-doc.html')
| -rw-r--r-- | talermerchantdemos/blog/articles/pl/free-doc.html | 256 |
1 files changed, 256 insertions, 0 deletions
diff --git a/talermerchantdemos/blog/articles/pl/free-doc.html b/talermerchantdemos/blog/articles/pl/free-doc.html new file mode 100644 index 0000000..a474462 --- /dev/null +++ b/talermerchantdemos/blog/articles/pl/free-doc.html @@ -0,0 +1,256 @@ +<!--#set var="PO_FILE" + value='<a href="/philosophy/po/free-doc.pl.po"> + https://www.gnu.org/philosophy/po/free-doc.pl.po</a>' + --><!--#set var="ORIGINAL_FILE" value="/philosophy/free-doc.html" + --><!--#set var="DIFF_FILE" value="/philosophy/po/free-doc.pl-diff.html" + --><!--#set var="OUTDATED_SINCE" value="2019-12-27" --><!--#set var="ENGLISH_PAGE" value="/philosophy/free-doc.en.html" --> + +<!--#include virtual="/server/header.pl.html" --> +<!-- Parent-Version: 1.79 --> + +<!-- This file is automatically generated by GNUnited Nations! --> +<title>Dlaczego wolne oprogramowanie potrzebuje wolnej dokumentacji - Projekt GNU - +Free Software Foundation</title> + +<!--#include virtual="/philosophy/po/free-doc.translist" --> +<!--#include virtual="/server/banner.pl.html" --> +<!--#include virtual="/server/outdated.pl.html" --> +<h2>Dlaczego wolne oprogramowanie potrzebuje wolnej dokumentacji</h2> + +<blockquote class="announcement"><p> +<a href="http://defectivebydesign.org/ebooks.html">Zapiszcie się +na naszą listę mailową o zagrożeniach ebookami</a>. +</p></blockquote> + +<ul> +<li><a href="/copyleft/fdl.html">Licencja GNU Wolnej Dokumentacji</a></li> +</ul> + +<p> +Największą słabością wolnych systemów operacyjnych jest brak dobrych wolnych +podręczników, które moglibyśmy dołączać do systemów. Wiele +z naszych najważniejszych programów nie jest dostarczanych +z pełnymi podręcznikami. Dokumentacja jest kluczową częścią każdego +pakietu programowego — gdy ważny pakiet wolnego programowania nie jest +dostarczany z wolnym podręcznikiem, jest to istotna luka. Mamy teraz +wiele takich luk.</p> + +<p> +Pewnego razu, wiele lat temu, pomyślałem sobie, że nauczyłbym się +Perla. Miałem egzemplarz wolnego podręcznika, ale okazał się ciężki +w czytaniu. Kiedy spytałem użytkowników Perla o alternatywy, +powiedzieli, że są lepsze podręczniki wprowadzające, ale te nie są +wolne.</p> + +<p> +Dlaczego tak się działo? Autorzy dobrych podręczników napisali je dla +wydawnictwa O'Reilly Associates, które opublikowało je +na restrykcyjnych warunkach. Żadnego kopiowania, modyfikacji, brak +dostępnych plików źródłowych, co wyłączyło te podręczniki ze wspólnoty +wolnego oprogramowania.</p> + +<p> +To nie pierwszy raz, kiedy zdarzyło się coś podobnego, i (ku wielkiej +stracie naszej społeczności) z pewnością nie ostatni. Komercyjni +wydawcy podręczników zachęcili bardzo wielu autorów, by ci ograniczyli +dostęp do napisanych przez siebie podręczników. Wielokrotnie słuchałem +użytkownika GNU entuzjastycznie opowiadającego mi o pisanym przez siebie +podręczniku, dzięki któremu spodziewa się wspomóc projekt GNU. A potem +moje nadzieje gasły, w miarę jak dochodził do wyjaśnień, +że podpisał umowę z wydawcą, ograniczającą książkę tak, +że nie będziemy mogli z niej korzystać.</p> + +<p> +Wiedząc, że pisanie dobrą angielszczyzną jest rzadką umiejętnością +wśród programistów, nie możemy sobie pozwolić na tracenie podręczników +w ten sposób.</p> + +<p> +Wolna dokumentacja, tak jak wolne oprogramowanie, jest kwestią wolności, nie +ceny. Problemem w przypadku tych podręczników nie było to, +że O'Reilly Associates pobierało opłaty za drukowane egzemplarze +— samo w sobie jest to w porządku. (Free Software Foundation +również <a href="http://shop.fsf.org/category/books/">sprzedaje drukowane +egzemplarze</a> wolnych <a href="/doc/doc.html">podręczników +GNU</a>). Jednak podręczniki GNU są dostępne w postaci kodu +źródłowego, podczas gdy te dostępne są tylko na papierze. Podręczniki +GNU zawierają zezwolenie na kopiowanie i modyfikacje, podręczniki +Perla — nie. Problemem są właśnie te ograniczenia.</p> + +<p> +Kryterium wolnego podręcznika jest niemal takie samo, jak w przypadku +wolnego programu: jest to kwestia przekazania wszystkim użytkownikom pewnych +praw, wolności. Musi być dozwolona redystrybucja (łącznie +z komercyjną), tak by każdej kopii programu mógł towarzyszyć +podręcznik, on-line lub na papierze. Decydujące jest też zezwolenie +na zmiany.</p> + +<p> +Ogólnie, nie uważam, by kluczowe było posiadanie przez innych praw +do modyfikacji wszelkiego rodzaju artykułów +czy książek. Zagadnienia związane ze słowem pisanym niekoniecznie są +takie same jak te, które odnoszą się do programów. Na przykład, +nie sądzę, żebyście wy czy ja sam byli zobligowani do udzielania +zezwolenia na zmiany w artykułach takich jak ten, które opisują +nasze działania i poglądy.</p> + +<p> +Istnieje jednak szczególny powód, dla którego wolność modyfikacji +dokumentacji wolnego oprogramowania jest kluczowa. Gdy ludzie wykorzystują +swoje prawo do modyfikacji programu i dodają czy zmieniają +jego możliwości, jeśli są sumienni, to zmienią także podręcznik, w ten +sposób zapewniając zmienionemu programowi dokładną i użyteczną +dokumentację. Podręcznik zabraniający programistom sumienności +w ukończeniu pracy, lub dokładniej: wymagający od nich +napisania od zera nowego podręcznika jeśli zmieniają program, nie +spełnia potrzeb naszej społeczności.</p> + +<p> +Choć całościowy zakaz zmian jest nie do przyjęcia, niektóre +rodzaje ograniczeń metody modyfikacji nie stwarzają żadnych +problemów. Na przykład, wymaganie zachowania oryginalnej informacji o +prawach autorskich, warunkach dystrybucji czy listy autorów jest +ok. Nie jest też kłopotliwe wymaganie, by zmienione wersje zawierały +adnotację o tym, że zostały zmienione, a nawet wskazanie całych +sekcji tekstu, które nie mogą być usuwane czy zmieniane, dopóki tylko +dotyczą one kwestii nietechnicznych. (Takie sekcje są w niektórych +podręcznikach GNU).</p> + +<p> +Te rodzaje ograniczeń nie są problemem gdyż, z praktycznego punktu +widzenia, nie powstrzymują sumiennego programisty przed przystosowaniem +podręcznika do zmian w programie. Inaczej mówiąc, nie blokują +społeczności wolnego oprogramowania możliwości pełnego wykorzystywania +podręcznika.</p> + +<p> +Jednakże, musi być możliwa zmiana całości <em>technicznej</em> zawartości +podręcznika i późniejsza dystrybucja wyniku wszelkimi zwykłymi +środkami, przez wszystkie zwykłe kanały przekazu. W przeciwnym razie, +ograniczenia faktycznie blokują społeczność, podręcznik nie jest wolny, +a zatem potrzebujemy innego.</p> + +<p> +Niestety, często trudno znaleźć kogoś, kto napisałby inny podręcznik, gdy +istnieje już podręcznik prawnie zastrzeżony. Przeszkodę stanowi to, iż wielu +użytkowników sądzi, że taki podręcznik jest wystarczająco dobry +%emdash; nie widzą więc potrzeby pisania wolnego podręcznika. Nie +zauważają, że wolny system operacyjny ma lukę, którą trzeba zapełnić.</p> + +<p> +Dlatego użytkownicy myślą, że podręczniki prawnie zastrzeżone są +wystarczająco dobre? Niektórzy z nich się nad tym nie +zastanawiali. Mam nadzieję, że ten artykuł zrobi coś, by to zmienić.</p> + +<p> +Inni uważają, że podręczniki prawnie zastrzeżone są do przyjęcia +z tej samej przyczyny, dla której wiele osób akceptuje oprogramowanie +prawnie zastrzeżone: osądzają wyłącznie w kategoriach praktycznych, nie +stosując wolności jako kryterium. Ci ludzie mają prawo do swoich +poglądów, ale ponieważ opinie te wywodzą się z wartości nie +obejmujących wolności, nie są wskazaniem dla tych z nas, którzy cenią +wolność.</p> + +<p> +Proszę, powiedzcie o tym innym. Nadal tracimy podręczniki na rzecz +publikacji prawnie zastrzeżonych. Jeśli nagłośnimy, że takie +podręczniki nie są wystarczające, być może kolejna osoba, która zechce pomóc +GNU pisząc dokumentację, zda sobie sprawę, zanim nie będzie za późno, +że przede wszystkim musi uczynić ją wolną.</p> + +<p> +Możemy też zachęcać wydawców komercyjnych do sprzedawania wolnych, +opartych na copyleft podręczników zamiast podręczników prawnie +zastrzeżonych. Jednym ze sposobów, w jaki możecie pomóc to zrobić, jest +sprawdzanie przed kupnem podręcznika warunków jego rozpowszechniania +i preferowania podręczników na licencji copyleft.</p> +<p> +[Uwaga: prowadzimy teraz <a href="/doc/other-free-books.html">stronę WWW +z listą wolnych książek innych wydawców</a>].</p> + +<div class="translators-notes"> + +<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't have notes.--> + </div> +</div> + +<!-- for id="content", starts in the include above --> +<!--#include virtual="/server/footer.pl.html" --> +<div id="footer"> +<div class="unprintable"> + +<p>Wszelkie pytania dotyczące GNU i FSF prosimy kierować na adres <a +href="mailto:gnu@gnu.org"><gnu@gnu.org></a>. Inne metody kontaktu +z FSF można znaleźć na stronie <a +href="/contact/contact.html">kontakt</a> <br /> Informacje o niedziałających +odnośnikach oraz inne poprawki (lub propozycje) prosimy wysyłać +na adres <a +href="mailto:web-translators@gnu.org"><web-translators@gnu.org></a>.</p> + +<p> +<!-- TRANSLATORS: Ignore the original text in this paragraph, + replace it with the translation of these two: + + We work hard and do our best to provide accurate, good quality + translations. However, we are not exempt from imperfection. + Please send your comments and general suggestions in this regard + to <a href="mailto:web-translators@gnu.org"> + + <web-translators@gnu.org></a>.</p> + + <p>For information on coordinating and submitting translations of + our web pages, see <a + href="/server/standards/README.translations.html">Translations + README</a>. --> +Staramy się, aby tłumaczenia były wierne i wysokiej jakości, +ale nie jesteśmy zwolnieni z niedoskonałości. Komentarze odnośnie +tłumaczenia polskiego oraz zgłoszenia dotyczące chęci współpracy +w tłumaczeniu prosimy kierować na adres <a +href="mailto:www-pl-trans@gnu.org">www-pl-trans@gnu.org</a>. <br /> Więcej +informacji na temat koordynacji oraz zgłaszania propozycji +tłumaczeń artykułów znajdziecie na <a +href="/server/standards/README.translations.html">stronie tłumaczeń</a>.</p> +</div> + +<!-- Regarding copyright, in general, standalone pages (as opposed to + files generated as part of manuals) on the GNU web server should + be under CC BY-ND 4.0. Please do NOT change or remove this + without talking with the webmasters or licensing team first. + Please make sure the copyright date is consistent with the + document. For web pages, it is ok to list just the latest year the + document was modified, or published. + + If you wish to list earlier years, that is ok too. + Either "2001, 2002, 2003" or "2001-2003" are ok for specifying + years, as long as each year in the range is in fact a copyrightable + year, i.e., a year in which the document was published (including + being publicly visible on the web or in a revision control system). + + There is more detail about copyright years in the GNU Maintainers + Information document, www.gnu.org/prep/maintain. --> +<p>Copyright © 1996, 1997, 1998, 1999, 2000, 2001, 2002, 2003, 2004, 2005, +2006, 2007, 2009, 2015, 2016 Free Software Foundation, Inc.</p> + +<p>Ta strona jest dostępna na <a rel="license" +href="http://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0/deed.pl">licencji +Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych +4.0 Międzynarodowe</a>.</p> + +<!--#include virtual="/server/bottom-notes.pl.html" --> +<div class="translators-credits"> + +<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't want credits.--> +Tłumaczenie: Wojciech Kotwica 2001, Jan Owoc 2010, 2012; poprawki: Jan Owoc +2011, 2016, Wojciech Kotwica 2002, 2004.</div> + +<p class="unprintable"><!-- timestamp start --> +Aktualizowane: + +$Date: 2020/02/25 23:00:03 $ + +<!-- timestamp end --> +</p> +</div> +</div> +</body> +</html> |