diff options
Diffstat (limited to 'talermerchantdemos/blog/articles/nl/why-gnu-linux.html')
-rw-r--r-- | talermerchantdemos/blog/articles/nl/why-gnu-linux.html | 285 |
1 files changed, 285 insertions, 0 deletions
diff --git a/talermerchantdemos/blog/articles/nl/why-gnu-linux.html b/talermerchantdemos/blog/articles/nl/why-gnu-linux.html new file mode 100644 index 0000000..d7d345a --- /dev/null +++ b/talermerchantdemos/blog/articles/nl/why-gnu-linux.html @@ -0,0 +1,285 @@ +<!--#set var="ENGLISH_PAGE" value="/gnu/why-gnu-linux.en.html" --> + +<!--#include virtual="/server/header.nl.html" --> +<!-- Parent-Version: 1.79 --> + +<!-- This file is automatically generated by GNUnited Nations! --> +<title>Waarom GNU/Linux? - GNU-project - Free Software Foundation</title> + +<!--#include virtual="/gnu/po/why-gnu-linux.translist" --> +<!--#include virtual="/server/banner.nl.html" --> +<h2>Als het beestje maar een naam heeft</h2> + +<p><strong>door <a href="http://www.stallman.org/">Richard +Stallman</a></strong></p> + +<div class="announcement"> + <blockquote><p>Meer informatie hierover is te vinden in onze <a href= +"/gnu/gnu-linux-faq.html">GNU/Linux veelgestelde vragen</a>, ons artikel +over <a href="/gnu/linux-and-gnu.html">Linux en het GNU-project</a> dat de +geschiedenis van het GNU/Linux-systeem beschrijft en hoe het aan de naam +komt, en ons artikel over <a +href="/gnu/gnu-users-never-heard-of-gnu.html">GNU-gebruikers die nog nooit +van GNU gehoord hebben</a>. + +</p></blockquote> +</div> + +<p> +Namen hebben betekenis; de keuze van een naam zegt iets over het genoemde. +Een verkeerde naam zet mensen op het verkeerde been. Een roos blijft zoet +ruiken, hoe je het ook noemt—maar wanneer je die een pen noemt zullen +mensen nogal teleurgesteld zijn wanneer je er niet mee kunt schrijven. En +wanneer je pennen uitscheldt voor “rozen” ontgaat het mensen +wellicht waar ze voor zijn. Wanneer je ons besturingssysteem +“Linux” noemt, geeft dit het verkeerde beeld over de oorsprong +van dit systeem, zijn geschiedenis en het doel. De naam <a +href="/gnu/linux-and-gnu.html">GNU/Linux</a> geeft de situatie al beter +weer.</p> +<p> +Maakt dit verschil voor onze gemeenschap? Is het belangrijk wanneer mensen +de oorsprong, geschiedenis en doel van het systeem kennen? +Jazeker—want mensen die de geschiedenis niet kennen zijn gedoemd deze +steeds te herhalen. De vrije wereld die ontstaan is rond <a +href="/gnu/linux-and-gnu.html">GNU/Linux</a> wordt altijd bedreigd; de +problemen die de aanleiding waren om GNU te ontwikkelen zijn nog niet +volledig verdwenen en dreigen zelfs terug te komen.</p> + +<p> +Wanneer ik uitleg waarom het belangrijk is het systeem GNU/Linux en niet +“Linux” te noemen reageren mensen soms als volgt:</p> + +<blockquote><p> +<em> Toegegeven, het GNU project komt de eer toe voor het werk dat ze verzet +hebben maar is het de ophef waard wanneer dat niet gebeurd? Is het niet veel +belangrijker dat het werk gedaan is en niet wie het gedaan heeft? Ontspan +toch, geniet van je mooie stukje werk en maak je niet druk over wie de eer +toekomt. </em> +</p></blockquote> +<p> +Dat zou gezond advies zijn wanneer het werk ook inderdaad gedaan zou zijn en +het tijd zou zijn te ontspannen. Was dat maar zo! Er zijn nog dreigingen +alom en nu is niet het moment om rustig achterover te leunen. De kracht van +onze gemeenschap zit in onze toewijding aan vrijheid en samenwerking. Het +gebruik van de naam <a href="/gnu/linux-and-gnu.html">GNU/Linux</a> helpt +ons en anderen aan die doelen te herinneren.</p> + +<p> +Het is mogelijk om goede vrije software te schrijven zonder het gedachtegoed +van GNU; er is ook veel goed werk verricht in naam van Linux. Maar het +begrip “Linux” is van begin af aan niet verbonden geweest met +een filosofie van vrijheid van samenwerking. En wanneer de naam steeds vaker +in het zakenleven wordt gebruikt zullen we meer moeite hebben dit te +verbinden met onze gemeenschapszin.</p> + +<p> +Een grote uitdaging in de nabije toekomst komt van de neiging van +“Linux”-distributeurs om niet-vrije software aan <a href= +"/gnu/linux-and-gnu.html">GNU/Linux</a> toe te voegen uit naam van het gemak +en bruikbaarheid. Alle grote commerciële uitgevers doen dit; geeneen +levert een distributie die helemaal vrij is. De meesten geven niet eens aan +welke onderdelen niet-vrij zijn. Velen ontwikkelen zelfs niet-vrije software +en voegen dit aan de distributie toe. Sommigen hebben zelfs het lef te +adverteren met “Linux”-systemen met een “licentie per +gebruiker”, waarmee je net zoveel vrijheid krijgt als met Microsoft +Windows.</p> + +<p> +Mensen proberen vaak niet-vrije software toe te voegen met het excuus dat +dit de “populariteit van Linux” vergroot—waarmee +populariteit dus boven vrijheid wordt gesteld. Soms geeft men dit openlijk +toe. Wired Magazine schreef bijvoorbeeld dat Robert McMillan, redacteur van +Linux Magazine, “ervan overtuigd was dat een overstap naar +open-bron-software ingegeven zou moeten zijn door technische overwegingen en +geen politieke”. En de <abbr title= "Chief Executive +Officer">CEO</abbr> van Caldera pleitte openlijk dat gebruikers het <a +href="http://www.zdnet.com/article/stallman-love-is-not-free/">idee van +vrijheid op moeten geven in ruil voor de “populariteit van +Linux”</a>.</p> + +<p> +Het toevoegen van niet-vrije software aan <a +href="/gnu/linux-and-gnu.html">GNU/Linux</a>-systemen is misschien goed voor +de populariteit wanneer we dit afmeten aan het aantal mensen dat een +combinatie van GNU/Linux en niet-vrije software zal +gebruiken. Tegelijkertijd word je daarmee gevraagd om niet-vrije software te +accepteren als iets goeds en het idee van vrijheid maar te laten varen. Het +heeft geen zin harder te rijden wanneer je daarmee niet op de weg kan +blijven.</p> + +<p> +Wanneer de niet-vrije “toevoeging” een programmabibliotheek of +programmeergereedschap is, wordt dit gelijk een valkuil voor +vrije-software-ontwikkelaars. Wanneer ze vrije software ontwikkelen die +afhankelijk is van een dergelijk pakket kan hun software geen onderdeel zijn +van een vrij systeem. Motif en Qt hebben op die manier in het verleden heel +veel vrije software in de val gelokt. Daardoor ontstonden problemen die +jaren gekost hebben om op te lossen. Het probleem met Motif bleef bestaan +totdat het niet meer gebruikt werd. De niet-vrije implementatie van Sun's +Java had later hetzelfde effect: de <a href +="/philosophy/java-trap.html">Java-valstrik</a> (merk op dat dit gelukkig +grotendeels is opgelost).</p> + +<p> +Wanneer onze gemeenschap in die richting opschuift eindigen we met <a href= +"/gnu/linux-and-gnu.html">GNU/Linux</a> nog in een mozaïek van vrije en +niet-vrije componenten. Over vijf jaar zullen we ongetwijfeld nog genoeg +vrije software hebben; maar als we niet uitkijken zal dit nauwelijks te +gebruiken zijn zonder de niet-vrije software die gebruikers gewend zijn +erbij te krijgen. Wanneer dat gebeurt zal onze strijd voor de vrijheid +mislukt zijn.</p> + +<p> +Wanneer het uitbrengen van vrije alternatieven alleen een kwestie van +programmeren was zouden we toekomstige problemen steeds beter op kunnen +lossen door het groeiende aantal leden binnen onze gemeenschap. Maar er zijn +beren op de weg: wetten die vrije software verbieden. Terwijl het aantal +softwarepatenten alarmerend toeneemt en ook wetten als de <abbr +title="Digital Millennium Copyright Act">DMCA</abbr> worden aangenomen die +worden gebruikt om te verhinderen dat er belangrijke vrije software wordt +ontwikkeld voor bijvoorbeeld het bekijken van DVD's en het luisteren naar +RealAudio-kanalen, zullen er uiteindelijk weinig manieren overblijven om +patenten en geheime opslagformaten te bestrijden, behalve door <strong>te +weigeren deze niet-vrije programma's te gebruiken</strong>.</p> + +<p> +Deze bedreigingen het hoofd bieden zal veel verschillende soorten inspanning +vergen. Maar wat we vooral in de gaten moeten houden, willen we effectief +weerstand blijven bieden, is ons doel om in alle vrijheid samen te kunnen +werken. We kunnen hierbij niet alleen uitgaan van de wil om krachtige en +betrouwbare software te maken die mensen zal motiveren tot grote +inspanningen. We hebben het soort vastberadenheid nodig die mensen op +kunnen brengen wanneer ze vechten voor hun vrijheid en hun gemeenschap, de +vastberadenheid om jaren vol te houden en niet op te geven.</p> + +<p> +In onze gemeenschap is dat doel en die vastberadenheid vooral binnen het +GNU-project te vinden. Wij zijn degenen die over vrijheid praten en +gemeenschap als iets wat het waard is om voor te vechten; de organisaties +die het over “Linux” hebben praten hier meestal niet over; de +tijdschriften over “Linux” staan meestal vol met advertenties +voor niet-vrije software; bedrijven die “Linux” distribueren +voegen er niet-vrije software aan toe; ander bedrijven “ondersteunen +Linux” met niet-vrije toepassingen die werken op GNU/Linux; de +“Linux”-gebruikersgroepen nodigen vaak verkopers uit om dit +soort toepassingen te komen presenteren. De meest waarschijnlijke plaats +waar mensen uit onze gemeenschap in aanraking kunnen komen met het idee van +vrijheid en vastberadenheid is in het GNU-project.</p> + +<p> +Maar wanneer mensen hiermee in aanraking komen, zullen ze zich dan +aangesproken voelen?</p> + +<p> +Diegenen die weten dat ze een systeem gebruiken dat uit het GNU-project +stamt zien meestal een directe relatie tussen zichzelf en GNU. Ze zullen het +niet automatisch eens zijn met onze filosofie maar het zal voor hen reden +genoeg zijn om er in ieder geval over na te denken. Dit in tegenstelling tot +diegenen die zichzelf als “Linux-gebruikers” zien en geloven dat +het GNU-project “gereedschappen ontwikkelde die Linux goed uit +kwamen”, zij zullen slechts een indirecte relatie zien tussen zichzelf +en GNU. Ze zouden de GNU-filosofie weleens kunnen negeren wanneer ze ermee +in aanraking zouden komen.</p> + +<p> +Het GNU-project is idealistisch en dat is tegenwoordig een nadeel: de +huidige mores dicteert dat idealisme “onpraktisch” is. Ons +idealisme is echter extreem praktisch geweest: het is de reden dat we nu een +vrij <a href= "/gnu/linux-and-gnu.html">GNU/Linux</a>-besturingssysteem +hebben. Mensen die dit systeem een warm hart toedragen dienen te weten dat +het ons idealisme is geweest wat dit mogelijk heeft gemaakt.</p> + +<p> +Wanneer “het werk” echt gedaan zou zijn, als er niets anders op +het spel stond dan alleen nog de eer, dan zou het wellicht beter zijn om dit +te laten voor wat het is. Maar we bevinden ons niet in die positie. Om +mensen te kunnen inspireren en voort te laten bouwen op ons werk, moeten we +de eer krijgen die we verdienen voor het werk wat in het verleden is +gedaan. Help ons daarin door het besturingssysteem <a +href="/gnu/linux-and-gnu.html">GNU/Linux</a> te noemen.</p> + +<hr /> +<blockquote id="fsfs"><p class="big">Dit verhaal is gepubliceerd in <a +href="http://shop.fsf.org/product/free-software-free-society/"><cite>Vrije +software, vrije maatschappij: geselecteerde artikelen van Richard +M. Stallman</cite></a>.</p></blockquote> + +<div class="translators-notes"> + +<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't have notes.--> + </div> +</div> + +<!-- for id="content", starts in the include above --> +<!--#include virtual="/server/footer.nl.html" --> +<div id="footer"> +<div class="unprintable"> + +<p>Gelieve algemene vragen over FSF & GNU te sturen naar <a +href="mailto:gnu@gnu.org"><gnu@gnu.org></a>. Er zijn ook nog <a +href="/contact/">andere manieren om in contact te komen</a> met de +FSF. Foute links en andere correcties graag sturen aan <a +href="mailto:webmasters@gnu.org"><webmasters@gnu.org></a>.</p> + +<p> +<!-- TRANSLATORS: Ignore the original text in this paragraph, + replace it with the translation of these two: + + We work hard and do our best to provide accurate, good quality + translations. However, we are not exempt from imperfection. + Please send your comments and general suggestions in this regard + to <a href="mailto:web-translators@gnu.org"> + + <web-translators@gnu.org></a>.</p> + + <p>For information on coordinating and submitting translations of + our web pages, see <a + href="/server/standards/README.translations.html">Translations + README</a>. --> +We doen ons best om goede vertalingen te maken maar staan altijd open voor +verbeteringen. Suggesties, op- en aanmerkingen sturen aan: <a +href="mailto:web-translators@gnu.org"><web-translators@gnu.org></a>.</p> +<p>Zie <a href="/server/standards/README.translations.html"> Translations +README</a> voor informatie over het onderhoud van vertalingen op deze +website.</p> +</div> + +<!-- Regarding copyright, in general, standalone pages (as opposed to + files generated as part of manuals) on the GNU web server should + be under CC BY-ND 4.0. Please do NOT change or remove this + without talking with the webmasters or licensing team first. + Please make sure the copyright date is consistent with the + document. For web pages, it is ok to list just the latest year the + document was modified, or published. + + If you wish to list earlier years, that is ok too. + Either "2001, 2002, 2003" or "2001-2003" are ok for specifying + years, as long as each year in the range is in fact a copyrightable + year, i.e., a year in which the document was published (including + being publicly visible on the web or in a revision control system). + + There is more detail about copyright years in the GNU Maintainers + Information document, www.gnu.org/prep/maintain. --> +<p>Copyright © 2000, 2006, 2007, 2014, 2015, 2016, 2020 Richard Stallman</p> + +<p>Deze pagina is uitgebracht onder een <a rel="license" +href="https://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0/deed.nl">Creative +Commons Naamsvermelding-GeenAfgeleideWerken 4.0 Internationaal licentie</a>.</p> + +<!--#include virtual="/server/bottom-notes.nl.html" --> +<div class="translators-credits"> + +<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't want credits.--> + </div> + +<p class="unprintable"><!-- timestamp start --> +Bijgewerkt: + +$Date: 2020/07/04 09:00:35 $ + +<!-- timestamp end --> +</p> +</div> +</div> +</body> +</html> |