diff options
Diffstat (limited to 'talermerchantdemos/blog/articles/nl/linux-gnu-freedom.html')
| -rw-r--r-- | talermerchantdemos/blog/articles/nl/linux-gnu-freedom.html | 295 |
1 files changed, 295 insertions, 0 deletions
diff --git a/talermerchantdemos/blog/articles/nl/linux-gnu-freedom.html b/talermerchantdemos/blog/articles/nl/linux-gnu-freedom.html new file mode 100644 index 0000000..114cf23 --- /dev/null +++ b/talermerchantdemos/blog/articles/nl/linux-gnu-freedom.html @@ -0,0 +1,295 @@ +<!--#set var="ENGLISH_PAGE" value="/philosophy/linux-gnu-freedom.en.html" --> + +<!--#include virtual="/server/header.nl.html" --> +<!-- Parent-Version: 1.90 --> + +<!-- This file is automatically generated by GNUnited Nations! --> +<title>Linux, GNU en vrijheid - GNU-project - Free Software Foundation</title> +<meta http-equiv="Keywords" + content="GNU, FSF, Free Software Foundation, Linux, freedom, software, macht, +rechten, Richard Stallman, rms, SIGLINUX, Joe Barr" /> +<meta http-equiv="Description" content="In dit artikel, Linux, GNU en vrijheid, reageert Richard M. Stallman op het +verslag van Joe Barr over zijn ervaringen met de FSF bij de Austin Linux +gebruikersgroep." /> + +<!--#include virtual="/philosophy/po/linux-gnu-freedom.translist" --> +<!--#include virtual="/server/banner.nl.html" --> +<h2>Linux, GNU en vrijheid</h2> + +<p> + door <strong>Richard M. Stallman</strong></p> + +<p> + Omdat in een <a +href="https://web.archive.org/web/20190404115541/http://linux.sys-con.com/node/32755">artikel +van Joe Barr</a> kritiek werd geleverd op hoe ik met de SIGLINUX omging, wil +ik graag deze gelegenheid aangrijpen om mijn kant van het verhaal te +vertellen; wat er nu eigenlijk gebeurde en mijn redenen daarvoor.</p> +<p> + Toen SIGLINUX mij als spreker uitnodigde was het een “Linux +gebruikersgroep”, oftewel een groep gebruikers van het GNU/Linux +besturingssysteem die dit systeem aanduiden met “Linux”. Ik heb +daarop dus netjes geantwoordt dat als ze iemand van het GNU-project als +spreker wilden, ze het GNU-project ook moesten respecteren en het systeem +dan ook “GNU/Linux” moesten noemen. Het systeem is een variant +van GNU en het GNU-project is de belangrijkste ontwikkelaar dus is het +beleefd om de naam te gebruiken die wij het gegeven hebben. Meestal weiger +ik te spreken voor organisaties die het GNU-project op deze manier niet het +respect geven dat het verdient, of er moet een hele goede reden zijn om +hiervan af te wijken. Ik respecteer hun vrijheid van meningsuiting in deze +maar ik heb ook de vrijheid om geen toespraak te houden.</p> +<p> + Hierna probeerde Jeff Strunk van SIGLINUX het beleid van de groep te +veranderen en vroeg de FSF om de groep op te nemen in onze lijst van +GNU/Linux gebruikersgroepen. Onze webmaster heeft hem vervolgens meegedeeld +dat we dit niet zouden doen onder de naam “SIGLINUX” omdat de +naam aangeeft dat het over Linux gaat. Strunk stelde vervolgens de naam +“SIGFREE” voor, wat onze webmaster goed vond (het artikel van +Barr beweert dat we dit voorstel geweigerd hebben). Hoe dan ook, de groep +besloot de naam “SIGLINUX” te handhaven.</p> +<p> + Op dat moment werd ik bij de zaak betrokken en ik stelde voor dat ze op zoek +gingen naar andere mogelijke benamingen. Er zijn nog vele benamingen te +bedenken die niet aan het systeem refereren als “Linux” en ik +hoop dat ze een goeie vinden. Wat mij betreft was de zaak hiermee afgedaan.</p> +<p> + Klopt het, zoals Barr schrijft, dat sommige mensen dit optreden zien als +“het doordrijven van je zin” en het gelijkstellen aan de +monopolie-macht van Microsoft? Waarschijnlijk wel. Een uitnodiging afslaan +is geen dwang maar mensen die willen geloven dat het hele systeem +“Linux” is krijgen soms een behoorlijk verdraaide kijk op +zaken. Om die benaming als enig juiste te zien moet je van een mug wel een +olifant maken en vice versa. Wanneer je de feiten ontkent en gelooft dat +Linus Torvalds het hele systeem in zijn eentje in 1991 heeft ontwikkeld, of +wanneer je je gevoel voor rechtvaardigheid kunt negeren en geloven dat +Torvalds alle eer moet krijgen ook al heeft hij het niet in zijn eentje +gedaan, dan wordt het ook wel erg makkelijk om jezelf ervan te overtuigen +dat ik persé een toespraak moet komen houden wanneer je dat van me +vraagt.</p> +<p> + Stel je voor: het GNU-project start met de ontwikkeling van een +besturingssysteem en jaren later voegt Linus Torvalds één +belangrijk stuk aan dit systeem toe. Het GNU-project vraagt “geef ons +project alsjeblieft het krediet dat het verdient” maar Linus zegt: +“Geef ze geen krediet maar vernoem het helemaal naar mijn +naam!”. Stel je nu iemand voor die dit allemaal ziet gebeuren en +vervolgens het GNU-project beschuldigt van egoïsme. Je moet wel erg +vooringenomen zijn om de plank zo mis te slaan.</p> +<p> + Zo iemand kan allerlei beschuldigingen uiten richting het GNU-project en +denken dat het gerechtvaardigd is; zijn vrienden zullen hem hierin steunen +om hun eigen vooringenomenheid te rechtvaardigen. Tegen andersdenkenden kun +je je afzetten; dus wanneer ik weiger deel te nemen aan een activiteit onder +de noemer “Linux”, zullen ze dat onaanvaardbaar vinden en mij +verantwoordelijk stellen voor hun gevoel van ongemak achteraf. Wanneer +zoveel mensen willen dat ik het systeem “Linux” noem, hoe kan +ik, die slechts de ontwikkeling is begonnen, dit weigeren? En ze expres een +toespraak weigeren is ze expres ongelukkig maken. Dat is pas dwang, een +Microsoft waardig!</p> +<p> + Je kunt je afvragen waarom ik het niet gewoon omzeil om al dit gezeur te +voorkomen. Toen “SIGLINUX” mij uitnodigde voor een presentatie +had ik me er vanaf kunnen maken met een “Nee, sorry”. Waarom heb +ik dat niet gedaan? Omdat ik bereid ben wat moddergooien te incasseren als +ik daardoor de kans krijg om de inspanningen van het GNU-project recht te +doen.</p> +<p> + Deze variant van het GNU-systeem “Linux” noemen is gunstig voor +mensen die de keuze van hun software baseren op puur technologische gronden, +zonder af te wegen of het hun vrijheid wel respecteert. Er zijn mensen als +Barr die software willen “vrij van ideologie” en kritiek hebben +op eenieder de beweert dat vrijheid er ook toe doet. Er zijn mensen als +Torvalds die een gemeenschap zullen dwingen om niet-vrije programmatuur te +gebruiken en meteen iedereen die klaagt uit te dagen om meteen een +(technisch) beter programma te leveren of hun kop te houden. Er zij mensen +die beweren dat technische overwegingen niet gepolitiseerd moeten worden +door rekening te houden met sociale gevolgen.</p> +<p> + In de jaren 70 zijn computergebruikers hun vrijheid om naar believen +software te kopiëren of te veranderen kwijtgeraakt omdat ze vrijheid +niet op waarde schatte. Deze vrijheden zijn teruggewonnen in de jaren 80 en +90 doordat een groep idealisten, het GNU-project, ervan overtuigd was dat +vrijheid een programma ten goede kwam en daar bereid waren voor te werken.</p> +<p> + We hebben die vrijheid tegenwoordig gedeeltelijk maar hij is zeker niet +veilig. Hij wordt bedreigd door de <abbr title="Consumer Broadband and +Digital Television Promotion Act">CBDTPA</abbr> (het vroegere <abbr +title="Security Systems Standards and Certification Act">SSSCA</abbr>), door +de Broadcast “Protection” Discussion Group (zie ook <a +href="http://www.eff.org/">http://www.eff.org/</a>) die voorstelt om toegang +tot digitale TV-uitzendingen door vrije software te verbieden, door software +patenten (Europa overweegt nu ook om software patenteerbaar te maken), door +Microsoft contracten die verbieden informatie over belangrijke protocollen +vrij te geven en door eenieder die ons verleidt met niet-vrije programma's +die (technisch gezien) “beter” zijn dan bestaande vrije +programma's. Hierdoor kunnen we onze vrijheid verliezen op dezelfde manier +als de eerste keer, door er niet voldoende om te geven.</p> +<p> + Zullen voldoende mensen hierom geven? Dat hangt af van veel dingen; onder +andere van hoeveel invloed het GNU-project heeft en hoeveel invloed Linus +Torvalds heeft. Het GNU-project zegt, “wees zuinig op je +vrijheid”. Joe Barr zegt “kies alleen tussen vrije en niet-vrije +programma's op basis van technische superioriteit!” Wanneer mensen +Torvalds zien als de hoofdontwikkelaar van het GNU/Linux systeem is dat niet +alleen onjuist, het verleent ook meer kracht aan zijn boodschap, +“niet-vrije software is prima; ik ontwikkel en gebruik het zelf +ook.” Als men echter onze rol hierin erkent dan zal men ook beter naar +onze boodschap luisteren en die luidt, “Dit systeem is er gekomen +doordat mensen om vrijheid gaven. Sluit je bij ons aan, schat je vrijheid +op waarde en samen kunnen we vechten voor het behoud van die +vrijheid”. Zie ook <a +href="/gnu/the-gnu-project.html">http://www.gnu.org/gnu/the-gnu-project.html</a> +voor de geschiedschrijving.</p> +<p> + Wanneer ik aan mensen vraag om het systeem GNU/Linux te noemen, reageren +sommigen met <a href="/gnu/gnu-linux-faq.html">laffe smoesjes</a>. Daar zal +weinig aan verloren gaan, dit soort mensen heeft er sowieso niets mee +op. Ondertussen zijn er andere mensen die onze beweegredenen wel onderkennen +en de naam gaan gebruiken. Door dit te doen attenderen ze ook andere mensen +op het waarom van GNU/Linux en helpt ons op onze beurt de boodschap te +verspreiden dat vrijheid belangrijk is.</p> +<p> + Daarom ga ik in tegen vooroordelen en lasterpraat. Het doet af en toe pijn +maar, wanneer ik succes heb, helpt het de GNU-campagne voor vrijheid.</p> +<p> + Daar dit speelde in de context van Linux (de kernel) en Bitkeeper, het +niet-vrije versiebeheerssysteem dat Linus Torvalds momenteel gebruikt, wil +ik ook nog even ingaan op dat punt.</p> + +<h3 id="bitkeeper">Het probleem Bitkeeper</h3> +<p> + (Zie de <a href="#update">update</a> hieronder.)</p> +<p> + Het gebruik van Bitkeeper voor de broncode van Linux heeft een rottig effect +op de vrijesoftwaregemeenschap, want iedereen die wijzigingen op de +Linux-kernel goed in de gaten wil houden kan dit alleen door dit niet-vrije +programma te installeren. Er moeten tientallen, zo niet honderden, +kernelontwikkelaars zijn die dit gedaan hebben. De meesten zullen zichzelf +langzamerhand overtuigen dat het prima is om niet-vrije software te +gebruiken, om zo hun onbehagen dat Bitkeeper op hun schijven staat te +verhelpen. Wat kan men hieraan doen?</p> +<p> + Een oplossing zou kunnen zijn een ander systeem te gebruiken voor de +Linux-broncode met behulp van bijvoorbeeld CVS of een ander vrij +versiebeheerssysteem en daarin automatisch de laatste wijzigingen op te +slaan. Hierbij zou Bitkeeper kunnen worden gebruikt om de laatste +wijzigingen te achterhalen om die vervolgens in CVS in te brengen. Dit +bijwerk-proces zou vervolgens automatisch en regelmatig kunnen lopen.</p> +<p> + De FSF kan dit niet doen doordat we Bitkeeper niet kunnen installeren. We +hebben geen niet-vrije software meer op onze systemen en hebben hier dan ook +principieel bezwaar tegen. Iemand anders, die geen bezwaar heeft tegen de +aanwezigheid van Bitkeeper op zijn systemen moet dit maar doen, of er moet +iemand opstaan die een alternatief aandraagt met behulp van vrije software.</p> +<p> + De Linux-broncode zelf heeft nog grotere problemen met niet-vrije software: +er zit wat van in. Een behoorlijk aantal aansturingsprogramma's voor +apparaten bevatten reeksen nummers die firmware programma's zijn die in een +dergelijk apparaat moeten worden geladen. Dit is geen vrije software. Wat +nummers die je in een register propt is prima; een compleet binair programma +is dat niet.</p> +<p> + De aanwezigheid van deze binaire programma's in +“broncode”-bestanden van Linux geeeft nog meer problemen: het is +de vraag of Linux binaire programma's wel legaal kunnen worden verspreid. De +GPL vereist “de complete oorspronkelijke broncode” en een rijtje +nummers is geen broncode. Op dezelfde manier is het toevoegen van binaire +code aan Linux broncode strijdig met de GPL.</p> +<p> + De Linux-ontwikkelaars willen die besturingsprogramma's naar aparte +bestanden verhuizen; dat zal een aantal jaren in beslag kunnen nemen maar +uiteindelijk wel het tweede probleem oplossen; daarmee kunnen we een +“vrije Linux” versie maken die niet de niet-vrije bestanden +bevat. Dat zal echter geen zoden aan de dijk zetten wanneer de meesten de +niet-vrije, “officële” versie van Linux gaan gebruiken. Dat +zou wel eens kunnen gebeuren omdat veel systemen de vrije versie niet kunnen +draaien zonder de niet-vrije delen. Het “vrije Linux” project +zal dan uit moeten gaan vinden wat de besturingsprogramma's doen en er vrije +versies, wellicht in machinetaal voor speciaal ingebouwde processoren, van +moeten maken. Een ontmoedigende taak. Dat zou wat minder zijn als we er een +aantal jaren geleden al mee begonnen waren om dit stuk voor stuk op te +lossen in plaats van het voor ons uit te schuiven. Bij het werven van mensen +hiervoor moeten we af van het idee, wat sommige Linux-ontwikkelaars beweren, +dat deze taak niet echt nodig is.</p> +<p> + Linux, als kernel, wordt vaak gezien als het vlaggenschip van vrije +software, de huidige versie is dat echter gedeeltelijk niet. Hoe kon dit +gebeuren? Dit probleem, net als de beslissing Bitkeeper te gebruiken, is het +resultaat van de opvattingen van de bedenker en ontwikkelaar van Linux, +iemand die denkt dat “technisch beter” belangrijker is dan +vrijheid.</p> +<p> + Waardeer je vrijheid, of je zal het verliezen is wat de geschiedenis ons +leert. “Val ons niet lastig met politiek” is de reactie van +diegenen die hardleers zijn.</p> + +<p id="update"> + <strong>Update:</strong> BitKeeper wordt sinds 2005 niet meer gebruikt om de +Linuxkernel-broncode bij te houden. Zie het artikel <a +href="/philosophy/mcvoy.html">Dank, Larry McVoy</a>. De Linux-broncode bevat +nog steeds niet-vrije blobs van fabrikanten maar vanaf januari 2008 wordt nu +een <a href="//directory.fsf.org/project/linux"> vrije versie van Linux</a> +bijgehouden voor gebruik in vrije GNU/Linux-distributies.</p> +<div class="translators-notes"> + +<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't have notes.--> + </div> +</div> + +<!-- for id="content", starts in the include above --> +<!--#include virtual="/server/footer.nl.html" --> +<div id="footer"> +<div class="unprintable"> + +<p>Gelieve algemene vragen over FSF & GNU te sturen naar <a +href="mailto:gnu@gnu.org"><gnu@gnu.org></a>. Er zijn ook nog <a +href="/contact/">andere manieren om in contact te komen</a> met de +FSF. Foute links en andere correcties graag sturen aan <a +href="mailto:webmasters@gnu.org"><webmasters@gnu.org></a>.</p> + +<p> +<!-- TRANSLATORS: Ignore the original text in this paragraph, + replace it with the translation of these two: + + We work hard and do our best to provide accurate, good quality + translations. However, we are not exempt from imperfection. + Please send your comments and general suggestions in this regard + to <a href="mailto:web-translators@gnu.org"> + + <web-translators@gnu.org></a>.</p> + + <p>For information on coordinating and submitting translations of + our web pages, see <a + href="/server/standards/README.translations.html">Translations + README</a>. --> +We doen ons best om goede vertalingen te maken maar staan altijd open voor +verbeteringen. Suggesties, op- en aanmerkingen sturen aan: <a +href="mailto:web-translators@gnu.org"><web-translators@gnu.org></a>.</p> +<p>Zie <a href="/server/standards/README.translations.html"> Translations +README</a> voor informatie over het onderhoud van vertalingen op deze +website.</p> +</div> + +<p>Copyright © 2002, 2017, 2019 Richard M. Stallman</p> + +<p>Deze pagina is uitgebracht onder een <a rel="license" +href="https://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0/deed.nl">Creative +Commons Naamsvermelding-GeenAfgeleideWerken 4.0 Internationaal licentie</a>.</p> + +<!--#include virtual="/server/bottom-notes.nl.html" --> +<div class="translators-credits"> + +<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't want credits.--> + </div> + +<p class="unprintable"><!-- timestamp start --> +Bijgewerkt: + +$Date: 2019/12/30 12:08:30 $ + +<!-- timestamp end --> +</p> +</div> +</div> +</body> +</html> |