summaryrefslogtreecommitdiff
path: root/talermerchantdemos/blog/articles/nl/freedom-or-power.html
diff options
context:
space:
mode:
Diffstat (limited to 'talermerchantdemos/blog/articles/nl/freedom-or-power.html')
-rw-r--r--talermerchantdemos/blog/articles/nl/freedom-or-power.html197
1 files changed, 197 insertions, 0 deletions
diff --git a/talermerchantdemos/blog/articles/nl/freedom-or-power.html b/talermerchantdemos/blog/articles/nl/freedom-or-power.html
new file mode 100644
index 0000000..2fbf82b
--- /dev/null
+++ b/talermerchantdemos/blog/articles/nl/freedom-or-power.html
@@ -0,0 +1,197 @@
+<!--#set var="ENGLISH_PAGE" value="/philosophy/freedom-or-power.en.html" -->
+
+<!--#include virtual="/server/header.nl.html" -->
+<!-- Parent-Version: 1.77 -->
+
+<!-- This file is automatically generated by GNUnited Nations! -->
+<title>Vrijheid of Macht? - GNU Project - Free Software Foundation</title>
+<meta http-equiv="Keywords" content="GNU, FSF, Free Software Foundation, Linux, general, public, license, gpl,
+general public license, freedom, software, power, rights" />
+<meta http-equiv="Description" content="In dit artikel, 'Vrijheid of Macht?', behandelen Bradley M. Kuhn en Richard
+M. Stallman de vraag waarom de vrije software beweging geen voorstander is
+van de zogenoemde vrijheid om een willekeurige licentie te kiezen voor de
+software die je maakt." />
+
+<!--#include virtual="/philosophy/po/freedom-or-power.translist" -->
+<!--#include virtual="/server/banner.nl.html" -->
+<h2>Vrijheid of Macht?</h2>
+
+<p>
+door <strong>Bradley M. Kuhn</strong> en <strong>Richard
+M. Stallman</strong></p>
+
+<blockquote>
+<p>De liefde voor vrijheid is de liefde voor anderen; de liefde voor macht is
+de liefde voor onszelf.<br />
+-- William Hazlitt</p>
+</blockquote>
+
+<p>
+In de vrije software beweging vechten we voor de vrijheid van gebruikers van
+software. We zijn tot dit inzicht gekomen door te kijken welke vrijheden
+noodzakelijk zijn voor een goede manier van leven en zetten nuttige
+programma's in voor het kweken van een gemeenschap gebaseerd op
+welwillendheid, medewerking en samenwerking. <a
+href="/philosophy/free-sw.html">Onze criteria voor vrije software</a>
+defini&euml;ren vrijheden die de gebruikers van een programma moeten hebben
+zodat ze binnen een gemeenschap kunnen samenwerken.</p>
+
+<p>
+Wij staan voor de vrijheid van programmeurs alsook voor die van andere
+gebruikers. De meesten van ons zijn programmeurs en we willen vrijheid voor
+onszelf en voor jou. Maar ieder van ons gebruikt ook software geschreven
+door anderen en we willen die software vrijelijk kunnen gebruiken, niet
+alleen onze eigen software. Wij zijn voor vrijheid van alle gebruikers, of
+ze nu veel programmeren, weinig of helemaal niet.</p>
+
+<p>
+De enige vrijheid die we niet toestaan is &ldquo;de vrijheid om een
+willekeurige licentie te gebruiken voor de software die je maakt&rdquo;. Dit
+verwerpen we omdat het eigenlijk een vorm van macht is, geen vrijheid.</p>
+
+<p>
+Dit onderscheid wordt vaak over het hoofd gezien maar is erg belangrijk.
+Vrijheid betekent de mogelijkheid om beslissingen te nemen die voornamelijk
+betrekking hebben op jezelf. Macht betekent de mogelijkheid beslissingen te
+nemen die meer van invloed zijn op anderen. Wanneer we macht met vrijheid
+verwarren zijn we niet meer in staat de echte vrijheid te verdedigen.</p>
+
+<p>
+Private software is een uitoefening van macht. Het auteursrecht geeft
+software ontwikkelaars die macht, zodat zij, en alleen zij, de regels kunnen
+bepalen die anderen wordt opgelegd.&mdash;slechts weinigen beslissen over
+deze regels voor iedereen, meestal door hen vrijheid te ontnemen. Wanneer
+gebruikers niet de vrijheden hebben die vrije software hen biedt dan kunnen
+ze er niet achter komen wat de software eigenlijk doet, kunnen niet
+controleren op achterdeurtjes, kunnen geen mogelijke wormen en virussen in
+de gaten houden, kunnen er niet achter komen welke persoonlijke gegevens er
+worden doorgegeven (of dit stoppen wanneer ze er wel achter komen). Wanneer
+het stuk gaat kunnen ze het niet repareren; ze moeten wachten totdat de
+ontwikkelaar zijn macht aanwendt om dit te doen. Als het gewoon niet precies
+is wat ze wilden zitten ze er mee opgescheept. Ze kunnen elkaar niet helpen
+de software te verbeteren.</p>
+
+<p>
+Private software ontwikkelaars zijn meestal bedrijven. Wij van de vrije
+software beweging hebben niets tegen het zakenleven maar we hebben gezien
+wat er kan gebeuren wanneer een softwarebedrijf de &ldquo;vrijheid&rdquo;
+krijgt om willekeurige regels op te leggen aan gebruikers van
+software. Microsoft is daarbij een lichtend voorbeeld van hoe de ontzegging
+van vrijheden van gebruikers kan leiden tot directe schade maar zij zijn
+niet de enige. Ook al is er geen monopolie dan nog schaadt private software
+de maatschappij. Een keuze tussen overheersers is geen vrijheid.</p>
+
+<p>
+De discussies over rechten en plichten voor software heeft zich voornamelijk
+toegespitst op alleen de belangen van de programmeurs. Slechts weinigen
+programmeren regelmatig en nog minder mensen zijn eigenaar van private
+software bedrijven. Maar de gehele ontwikkelde wereld gebruikt tegenwoordig
+software en kan niet meer zonder. Software ontwikkelaars bepalen dus
+tegenwoordig hoe de wereld zaken doet, communiceert, geamuseerd wordt en
+leeft. De ethische en politieke vraagstukken hieromtrent worden daarbij niet
+opgelost met het begrip: &ldquo;keuzevrijheid (alleen voor
+ontwikkelaars)&rdquo;.</p>
+
+<p>
+Wanneer &ldquo;de code de wet is,&rdquo; <a href="#f1">(1)</a> dan is de
+hamvraag: wie moet er zeggenschap hebben over de code &mdash;jij of een
+kleine elite? Wij geloven dat jij die zeggenschap zou moeten hebben en je
+dit geven is het doel van Vrije Software.</p>
+
+<p>
+Wij geloven dat je zelf zou moeten kunnen beslissen wat je doet met de
+software die je gebruikt; dat is echter niet wat de wet op dit moment
+voorschrijft. De huidige auteurswet plaatst ons in een machtspositie ten
+opzichte van de gebruikers van onze code, of we dat nu leuk vinden of
+niet. Het morele antwoord op deze situatie is om iedere gebruiker vrij te
+verklaren, net zoals de burgerrechten er zijn om de regering zijn macht te
+laten gelden door iedere burger zijn vrijheid te garanderen. Daarvoor hebben
+we de <a href= "/copyleft/copyleft.html">GNU GPL</a>: hij geeft jou
+zeggenschap over het gebruik van de software en <a
+href="/philosophy/why-copyleft.html">beschermt je tegelijkertijd tegen
+anderen</a> die graag macht op je uitoefenen.</p>
+
+<p>
+Terwijl meer en meer gebruikers zich realiseren dat de code de wet is, en
+het gevoel ze bekruipt dat ook zij recht op vrijheid hebben, zal men het
+belang in gaan zien van de vrijheden waarvoor wij vechten, net zoals meer en
+meer gebruikers de praktische waarde van de door ons ontwikkelde vrije
+software zijn gaan waarderen.</p>
+
+<h4>Voetnoten</h4>
+
+<a id="f1"></a> William J. Mitchell, <em>City of Bits: Space, Place, and the
+Infobahn </em> (Cambridge, Mass.: MIT Press, 1995), p. 111, as quoted by
+Lawrence Lessig in <em>Code and Other Laws of Cyberspace, Version 2.0</em>
+(New York, NY: Basic Books, 2006), p. 5.
+
+<hr />
+<blockquote id="fsfs"><p class="big">Dit artikel is gepubliceerd in <a
+href="http://shop.fsf.org/product/free-software-free-society/"><cite>Free
+Software, Free Society: The Selected Essays of Richard
+M. Stallman</cite></a>.</p></blockquote>
+
+<div class="translators-notes">
+
+<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't have notes.-->
+ </div>
+</div>
+
+<!-- for id="content", starts in the include above -->
+<!--#include virtual="/server/footer.nl.html" -->
+<div id="footer">
+<div class="unprintable">
+
+<p>Gelieve algemene vragen over FSF &amp; GNU te sturen naar <a
+href="mailto:gnu@gnu.org">&lt;gnu@gnu.org&gt;</a>. Er zijn ook nog <a
+href="/contact/">andere manieren om in contact te komen</a> met de
+FSF. Foute links en andere correcties graag sturen aan <a
+href="mailto:webmasters@gnu.org">&lt;webmasters@gnu.org&gt;</a>.</p>
+
+<p>
+<!-- TRANSLATORS: Ignore the original text in this paragraph,
+ replace it with the translation of these two:
+
+ We work hard and do our best to provide accurate, good quality
+ translations. However, we are not exempt from imperfection.
+ Please send your comments and general suggestions in this regard
+ to <a href="mailto:web-translators@gnu.org">
+
+ &lt;web-translators@gnu.org&gt;</a>.</p>
+
+ <p>For information on coordinating and submitting translations of
+ our web pages, see <a
+ href="/server/standards/README.translations.html">Translations
+ README</a>. -->
+We doen ons best om goede vertalingen te maken maar staan altijd open voor
+verbeteringen. Suggesties, op- en aanmerkingen sturen aan: <a
+href="mailto:web-translators@gnu.org">&lt;web-translators@gnu.org&gt;</a>.</p>
+<p>Zie <a href="/server/standards/README.translations.html"> Translations
+README</a> voor informatie over het onderhoud van vertalingen op deze
+website.</p>
+</div>
+
+<p>Copyright &copy; 2001, 2009 Bradley M. Kuhn en Richard M. Stallman</p>
+
+<p>Het letterlijk overnemen en kopi&euml;ren van dit artikel is toegestaan op
+willekeurig welk medium op voorwaarde dat deze mededeling ook wordt
+meegenomen.</p>
+
+<!--#include virtual="/server/bottom-notes.nl.html" -->
+<div class="translators-credits">
+
+<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't want credits.-->
+ <strong>Vertaling:</strong> <a
+href="//savannah.gnu.org/projects/www-nl">www-nl</a></div>
+
+<p class="unprintable"><!-- timestamp start -->
+Bijgewerkt:
+
+$Date: 2017/05/22 08:01:00 $
+
+<!-- timestamp end -->
+</p>
+</div>
+</div>
+</body>
+</html>