diff options
Diffstat (limited to 'talermerchantdemos/blog/articles/nl/freedom-or-power.html')
-rw-r--r-- | talermerchantdemos/blog/articles/nl/freedom-or-power.html | 197 |
1 files changed, 197 insertions, 0 deletions
diff --git a/talermerchantdemos/blog/articles/nl/freedom-or-power.html b/talermerchantdemos/blog/articles/nl/freedom-or-power.html new file mode 100644 index 0000000..2fbf82b --- /dev/null +++ b/talermerchantdemos/blog/articles/nl/freedom-or-power.html @@ -0,0 +1,197 @@ +<!--#set var="ENGLISH_PAGE" value="/philosophy/freedom-or-power.en.html" --> + +<!--#include virtual="/server/header.nl.html" --> +<!-- Parent-Version: 1.77 --> + +<!-- This file is automatically generated by GNUnited Nations! --> +<title>Vrijheid of Macht? - GNU Project - Free Software Foundation</title> +<meta http-equiv="Keywords" content="GNU, FSF, Free Software Foundation, Linux, general, public, license, gpl, +general public license, freedom, software, power, rights" /> +<meta http-equiv="Description" content="In dit artikel, 'Vrijheid of Macht?', behandelen Bradley M. Kuhn en Richard +M. Stallman de vraag waarom de vrije software beweging geen voorstander is +van de zogenoemde vrijheid om een willekeurige licentie te kiezen voor de +software die je maakt." /> + +<!--#include virtual="/philosophy/po/freedom-or-power.translist" --> +<!--#include virtual="/server/banner.nl.html" --> +<h2>Vrijheid of Macht?</h2> + +<p> +door <strong>Bradley M. Kuhn</strong> en <strong>Richard +M. Stallman</strong></p> + +<blockquote> +<p>De liefde voor vrijheid is de liefde voor anderen; de liefde voor macht is +de liefde voor onszelf.<br /> +-- William Hazlitt</p> +</blockquote> + +<p> +In de vrije software beweging vechten we voor de vrijheid van gebruikers van +software. We zijn tot dit inzicht gekomen door te kijken welke vrijheden +noodzakelijk zijn voor een goede manier van leven en zetten nuttige +programma's in voor het kweken van een gemeenschap gebaseerd op +welwillendheid, medewerking en samenwerking. <a +href="/philosophy/free-sw.html">Onze criteria voor vrije software</a> +definiëren vrijheden die de gebruikers van een programma moeten hebben +zodat ze binnen een gemeenschap kunnen samenwerken.</p> + +<p> +Wij staan voor de vrijheid van programmeurs alsook voor die van andere +gebruikers. De meesten van ons zijn programmeurs en we willen vrijheid voor +onszelf en voor jou. Maar ieder van ons gebruikt ook software geschreven +door anderen en we willen die software vrijelijk kunnen gebruiken, niet +alleen onze eigen software. Wij zijn voor vrijheid van alle gebruikers, of +ze nu veel programmeren, weinig of helemaal niet.</p> + +<p> +De enige vrijheid die we niet toestaan is “de vrijheid om een +willekeurige licentie te gebruiken voor de software die je maakt”. Dit +verwerpen we omdat het eigenlijk een vorm van macht is, geen vrijheid.</p> + +<p> +Dit onderscheid wordt vaak over het hoofd gezien maar is erg belangrijk. +Vrijheid betekent de mogelijkheid om beslissingen te nemen die voornamelijk +betrekking hebben op jezelf. Macht betekent de mogelijkheid beslissingen te +nemen die meer van invloed zijn op anderen. Wanneer we macht met vrijheid +verwarren zijn we niet meer in staat de echte vrijheid te verdedigen.</p> + +<p> +Private software is een uitoefening van macht. Het auteursrecht geeft +software ontwikkelaars die macht, zodat zij, en alleen zij, de regels kunnen +bepalen die anderen wordt opgelegd.—slechts weinigen beslissen over +deze regels voor iedereen, meestal door hen vrijheid te ontnemen. Wanneer +gebruikers niet de vrijheden hebben die vrije software hen biedt dan kunnen +ze er niet achter komen wat de software eigenlijk doet, kunnen niet +controleren op achterdeurtjes, kunnen geen mogelijke wormen en virussen in +de gaten houden, kunnen er niet achter komen welke persoonlijke gegevens er +worden doorgegeven (of dit stoppen wanneer ze er wel achter komen). Wanneer +het stuk gaat kunnen ze het niet repareren; ze moeten wachten totdat de +ontwikkelaar zijn macht aanwendt om dit te doen. Als het gewoon niet precies +is wat ze wilden zitten ze er mee opgescheept. Ze kunnen elkaar niet helpen +de software te verbeteren.</p> + +<p> +Private software ontwikkelaars zijn meestal bedrijven. Wij van de vrije +software beweging hebben niets tegen het zakenleven maar we hebben gezien +wat er kan gebeuren wanneer een softwarebedrijf de “vrijheid” +krijgt om willekeurige regels op te leggen aan gebruikers van +software. Microsoft is daarbij een lichtend voorbeeld van hoe de ontzegging +van vrijheden van gebruikers kan leiden tot directe schade maar zij zijn +niet de enige. Ook al is er geen monopolie dan nog schaadt private software +de maatschappij. Een keuze tussen overheersers is geen vrijheid.</p> + +<p> +De discussies over rechten en plichten voor software heeft zich voornamelijk +toegespitst op alleen de belangen van de programmeurs. Slechts weinigen +programmeren regelmatig en nog minder mensen zijn eigenaar van private +software bedrijven. Maar de gehele ontwikkelde wereld gebruikt tegenwoordig +software en kan niet meer zonder. Software ontwikkelaars bepalen dus +tegenwoordig hoe de wereld zaken doet, communiceert, geamuseerd wordt en +leeft. De ethische en politieke vraagstukken hieromtrent worden daarbij niet +opgelost met het begrip: “keuzevrijheid (alleen voor +ontwikkelaars)”.</p> + +<p> +Wanneer “de code de wet is,” <a href="#f1">(1)</a> dan is de +hamvraag: wie moet er zeggenschap hebben over de code —jij of een +kleine elite? Wij geloven dat jij die zeggenschap zou moeten hebben en je +dit geven is het doel van Vrije Software.</p> + +<p> +Wij geloven dat je zelf zou moeten kunnen beslissen wat je doet met de +software die je gebruikt; dat is echter niet wat de wet op dit moment +voorschrijft. De huidige auteurswet plaatst ons in een machtspositie ten +opzichte van de gebruikers van onze code, of we dat nu leuk vinden of +niet. Het morele antwoord op deze situatie is om iedere gebruiker vrij te +verklaren, net zoals de burgerrechten er zijn om de regering zijn macht te +laten gelden door iedere burger zijn vrijheid te garanderen. Daarvoor hebben +we de <a href= "/copyleft/copyleft.html">GNU GPL</a>: hij geeft jou +zeggenschap over het gebruik van de software en <a +href="/philosophy/why-copyleft.html">beschermt je tegelijkertijd tegen +anderen</a> die graag macht op je uitoefenen.</p> + +<p> +Terwijl meer en meer gebruikers zich realiseren dat de code de wet is, en +het gevoel ze bekruipt dat ook zij recht op vrijheid hebben, zal men het +belang in gaan zien van de vrijheden waarvoor wij vechten, net zoals meer en +meer gebruikers de praktische waarde van de door ons ontwikkelde vrije +software zijn gaan waarderen.</p> + +<h4>Voetnoten</h4> + +<a id="f1"></a> William J. Mitchell, <em>City of Bits: Space, Place, and the +Infobahn </em> (Cambridge, Mass.: MIT Press, 1995), p. 111, as quoted by +Lawrence Lessig in <em>Code and Other Laws of Cyberspace, Version 2.0</em> +(New York, NY: Basic Books, 2006), p. 5. + +<hr /> +<blockquote id="fsfs"><p class="big">Dit artikel is gepubliceerd in <a +href="http://shop.fsf.org/product/free-software-free-society/"><cite>Free +Software, Free Society: The Selected Essays of Richard +M. Stallman</cite></a>.</p></blockquote> + +<div class="translators-notes"> + +<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't have notes.--> + </div> +</div> + +<!-- for id="content", starts in the include above --> +<!--#include virtual="/server/footer.nl.html" --> +<div id="footer"> +<div class="unprintable"> + +<p>Gelieve algemene vragen over FSF & GNU te sturen naar <a +href="mailto:gnu@gnu.org"><gnu@gnu.org></a>. Er zijn ook nog <a +href="/contact/">andere manieren om in contact te komen</a> met de +FSF. Foute links en andere correcties graag sturen aan <a +href="mailto:webmasters@gnu.org"><webmasters@gnu.org></a>.</p> + +<p> +<!-- TRANSLATORS: Ignore the original text in this paragraph, + replace it with the translation of these two: + + We work hard and do our best to provide accurate, good quality + translations. However, we are not exempt from imperfection. + Please send your comments and general suggestions in this regard + to <a href="mailto:web-translators@gnu.org"> + + <web-translators@gnu.org></a>.</p> + + <p>For information on coordinating and submitting translations of + our web pages, see <a + href="/server/standards/README.translations.html">Translations + README</a>. --> +We doen ons best om goede vertalingen te maken maar staan altijd open voor +verbeteringen. Suggesties, op- en aanmerkingen sturen aan: <a +href="mailto:web-translators@gnu.org"><web-translators@gnu.org></a>.</p> +<p>Zie <a href="/server/standards/README.translations.html"> Translations +README</a> voor informatie over het onderhoud van vertalingen op deze +website.</p> +</div> + +<p>Copyright © 2001, 2009 Bradley M. Kuhn en Richard M. Stallman</p> + +<p>Het letterlijk overnemen en kopiëren van dit artikel is toegestaan op +willekeurig welk medium op voorwaarde dat deze mededeling ook wordt +meegenomen.</p> + +<!--#include virtual="/server/bottom-notes.nl.html" --> +<div class="translators-credits"> + +<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't want credits.--> + <strong>Vertaling:</strong> <a +href="//savannah.gnu.org/projects/www-nl">www-nl</a></div> + +<p class="unprintable"><!-- timestamp start --> +Bijgewerkt: + +$Date: 2017/05/22 08:01:00 $ + +<!-- timestamp end --> +</p> +</div> +</div> +</body> +</html> |