diff options
Diffstat (limited to 'talermerchantdemos/blog/articles/nl/freedom-or-copyright-old.html')
| -rw-r--r-- | talermerchantdemos/blog/articles/nl/freedom-or-copyright-old.html | 205 |
1 files changed, 205 insertions, 0 deletions
diff --git a/talermerchantdemos/blog/articles/nl/freedom-or-copyright-old.html b/talermerchantdemos/blog/articles/nl/freedom-or-copyright-old.html new file mode 100644 index 0000000..af04100 --- /dev/null +++ b/talermerchantdemos/blog/articles/nl/freedom-or-copyright-old.html @@ -0,0 +1,205 @@ +<!--#set var="ENGLISH_PAGE" value="/philosophy/freedom-or-copyright-old.en.html" --> + +<!--#include virtual="/server/header.nl.html" --> +<!-- Parent-Version: 1.77 --> + +<!-- This file is automatically generated by GNUnited Nations! --> +<title>Vrijheid of Auteursrecht? (Oude Versie) - GNU Project - Free Software +Foundation</title> + +<!--#include virtual="/philosophy/po/freedom-or-copyright-old.translist" --> +<!--#include virtual="/server/banner.nl.html" --> +<h2>Vrijheid of Auteursrecht? (Oude Versie)</h2> + +<div class="announcement"> +<blockquote><p>Er is een <a href="/philosophy/freedom-or-copyright.html">nieuwere +versie</a> van dit artikel.</p></blockquote> +</div> + +<p> + door <strong>Richard M. Stallman</strong> +</p> + +<blockquote> +<p> +De mooie nieuwe wereld van e-boeken: geen tweedehands boekwinkels meer, niet +meer uitlenen aan vrienden, niet meer lenen van de bibliotheek, geen aankoop +meer zonder bankpas zodat men weet wat je leest. Zelfs het lezen van een +e-boek zonder toestemming is een vergrijp. +</p> +</blockquote> + +<p> +Eens, ten tijde van de drukpers, werd een industriële regeling van +kracht voor het schrijven en publiceren. Dat heette het auteursrecht. Het +doel daarvan was om het aantal publicaties van geschreven werk te +vergroten. Het systeem bestond eruit dat uitgevers toestemming kregen van +auteurs om hun recente werken te dupliceren.</p> + +<p> +Lezers hadden geen reden tot klagen, het auteursrecht legde slechts de +publicatie aan banden, niet de dingen die een lezer kon doen. Wanneer dit de +prijs van een boek licht verhoogde maakte dat niet uit, het was maar +geld. Het auteursrecht diende een maatschappelijk doel, zoals dit was +bedoeld, met weinig gevolgen voor het lezend publiek. Het was in die dagen +een goede regeling.</p> + +<p> +Toen kwam er een nieuwe manier van verspreiding: computers en netwerken. Het +voordeel van digitale informatietechnologie is dat het het kopiëren en +wijzigen van informatie, waaronder software, muziekopnamen en boeken, +gemakkelijk maakt. Netwerken gaven verder toegang tot allerlei +gegevens— een soort informatie-utopia.</p> + +<p> +Maar er was één obstakel: het auteursrecht. Lezers die hun +computers gebruikten om publicaties te delen waren technisch gesproken in +overtreding van het auteursrecht. De wereld was veranderd. En wat eens een +industriële regeling voor uitgevers was, werd nu een beperking voor het +publiek waar de regeling voor bedoeld was.</p> + +<p> +Binnen een democratie wordt een beperking op populaire, normale en nuttige +bezigheden snel versoepeld. Maar de uiterst machtige uitgeverslobby wilde +kostte wat kost dit voordeel voor de samenleving bestrijden en vonden in het +auteursrecht een sterk wapen. Onder druk van de uitgevers werd het +auteursrecht niet versoepeld maar juist aangehaald voor de nieuwe situatie +en maakten overheden dit recht strenger dan ooit, met harde straffen voor +diegenen die ze betrapten op het delen van informatie.</p> + +<p> +Maar dat was niet alles. Computers kunnen een machtig wapen zijn wanneer een +handvol mensen wil bepalen wat alle anderen met een computer kunnen doen. +Uitgevers brachten dit in praktijk door mensen te dwingen alleen bepaalde +software te gebruiken voor het kijken van video's en het lezen van +electronische boeken. Dit geeft ze ongehoorde macht: ze kunnen lezers +dwingen te betalen en zich te identificeren, ieder keer dat ze een boek +lezen!</p> + +<p> +Dat is de natte droom van iedere uitgever en dus overreedde ze de +Amerikaanse overheid om de Digital Millennium Copyright Act van 1998 aan te +nemen. Deze wet geeft ze absolute macht over alles wat een lezer zou kunnen +doen met een electronisch boek. Zelfs het lezen zonder toestemming is een +vergrijp!</p> + +<p> +We hebben nog steeds de oude vrijheden met papieren boeken. Maar wanneer +electronische boeken de gedrukte exemplaren gaan vervangen zal deze +uitzondering ons weinig helpen. Met “electronische inkt”, die +het mogelijk maakt om tekst te vervangen op ogenschijnlijk gedrukt papier +wordt zelfs de krant vluchtig. Stel je voor: geen tweedehands boekenzaak +meer; nooit meer een boek aan je vrienden uitlenen; nooit meer lenen van de +openbare bibliotheek—geen “gaten” meer waardoor je iemand +de kans zou kunnen geven iets toch gratis te lezen. (En, afgaand op de +advertenties voor Microsoft Reader, ook nooit meer anoniem een boek +aanschaffen). Dat is de wereld die uitgevers ons wensen.</p> + +<p> +Waarom is er zo weinig openbaar debat over zulke enorme veranderingen? De +meeste burgers kunnen nog niet echt bevatten wat de politieke gevolgen zijn +van deze futuristische technologie. Burgers zijn trouwens sowieso opgevoed +met het idee dat het auteursrecht er is om rechthebbenden te +“beschermen”, met de impliciete aanname dat het maatschappelijk +belang niet telt. (De misleidende term “<a +href="/philosophy/not-ipr.html"> intellectueel eigendom</a>” draagt +hier ook aan bij; ook wekt het de suggestie dat meerdere totaal +verschillende wetten, zoals auteursrecht en patentrecht, over hetzelfde +gaan.)</p> + +<p> +Maar wanneer de gemeenschap kennis maakt met electronische boeken en het +regime ontdekt dat de uitgevers voor ons bedacht hebben zal de weerstand +komen. Mensen zullen dit juk niet eeuwig accepteren.</p> + +<p> +De uitgevers proberen ons wijs te maken dat alleen een streng auteursrecht +kunst nog levend kan houden. Maar we hebben geen auteursrechtenoorlog nodig +om meer publicaties te bewerkstelligen; zoals de Grateful Dead al bewees is +het kopiëren onder fans geen probleem voor een artiest. (In 2007 +verdiende Radiohead miljoenen door fans aan te moedigen het album te +kopiëren en te betalen wat ze er voor over hadeden; een aantal jaren +voordat Stephen King honderdduizenden verdiende met een e-boek dat mensen +konden kopiëren.) Door het kopiëren van electronische boeken +legaal te maken, kunnen we het auteursrecht weer terugbrengen tot de +industriële regeling die het eens was.</p> + +<p> +Voor sommige geschriften zouden we zelfs verder moeten gaan. Voor +universitaire publicaties zou iedereen gestimuleerd moeten worden om ze +online te zetten; dit zal het behoud van universitaire publicaties ten goede +komen en ze meer toegankelijk maken. Voor instructieboeken en referenties +zou publicatie van aangepaste werken ook moeten worden gelegaliseerd, dat is +goed voor de vooruitgang.</p> + +<p> +Uiteindelijk, wanneer de techniek om kleine betalingen te doen +geperfectioneerd is, zal de hele reden voor beperking op het kopiëren +komen te vervallen. Wanneer je een boek leuk vindt en er verschijnt een +scherm op je computer met de vraag “Klik hier om de auteur een dollar +te geven”, zou je dan niet klikken? Boeken en muziek onder +auteursrecht, waar het het kopiëren betreft, worden daarmee totaal +overbodig. En geen moment te vroeg!</p> +<div class="translators-notes"> + +<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't have notes.--> + </div> +</div> + +<!-- for id="content", starts in the include above --> +<!--#include virtual="/server/footer.nl.html" --> +<div id="footer"> +<div class="unprintable"> + +<p>Gelieve algemene vragen over FSF & GNU te sturen naar <a +href="mailto:gnu@gnu.org"><gnu@gnu.org></a>. Er zijn ook nog <a +href="/contact/">andere manieren om in contact te komen</a> met de +FSF. Foute links en andere correcties graag sturen aan <a +href="mailto:webmasters@gnu.org"><webmasters@gnu.org></a>.</p> + +<p> +<!-- TRANSLATORS: Ignore the original text in this paragraph, + replace it with the translation of these two: + + We work hard and do our best to provide accurate, good quality + translations. However, we are not exempt from imperfection. + Please send your comments and general suggestions in this regard + to <a href="mailto:web-translators@gnu.org"> + + <web-translators@gnu.org></a>.</p> + + <p>For information on coordinating and submitting translations of + our web pages, see <a + href="/server/standards/README.translations.html">Translations + README</a>. --> +We doen ons best om goede vertalingen te maken maar staan altijd open voor +verbeteringen. Suggesties, op- en aanmerkingen sturen aan: <a +href="mailto:web-translators@gnu.org"><web-translators@gnu.org></a>.</p> +<p>Zie <a href="/server/standards/README.translations.html"> Translations +README</a> voor informatie over het onderhoud van vertalingen op deze +website.</p> +</div> + +<p>Copyright © 1999, 2008 Richard M. Stallman</p> + +<p>Deze pagina valt onder de <a rel="license" +href="http://creativecommons.org/licenses/by-nd/3.0/us/deed.nl">Creative +Commons Attribution-NoDerivs 3.0 United States Licentie</a>.</p> + +<!--#include virtual="/server/bottom-notes.nl.html" --> +<div class="translators-credits"> + +<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't want credits.--> + </div> + +<p class="unprintable"><!-- timestamp start --> +Bijgewerkt: + +$Date: 2015/02/09 21:02:56 $ + +<!-- timestamp end --> +</p> +</div> +</div> +</body> +</html> |