diff options
Diffstat (limited to 'talermerchantdemos/blog/articles/nl/free-software-even-more-important.html')
| -rw-r--r-- | talermerchantdemos/blog/articles/nl/free-software-even-more-important.html | 68 |
1 files changed, 41 insertions, 27 deletions
diff --git a/talermerchantdemos/blog/articles/nl/free-software-even-more-important.html b/talermerchantdemos/blog/articles/nl/free-software-even-more-important.html index 4425ca1..d1bd3e9 100644 --- a/talermerchantdemos/blog/articles/nl/free-software-even-more-important.html +++ b/talermerchantdemos/blog/articles/nl/free-software-even-more-important.html @@ -1,7 +1,7 @@ <!--#set var="ENGLISH_PAGE" value="/philosophy/free-software-even-more-important.en.html" --> <!--#include virtual="/server/header.nl.html" --> -<!-- Parent-Version: 1.90 --> +<!-- Parent-Version: 1.94 --> <!-- This file is automatically generated by GNUnited Nations! --> <title>Vrije software is juist tegenwoordig nog belangrijker - GNU project - Free @@ -11,12 +11,16 @@ Software Foundation</title> <!--#include virtual="/server/banner.nl.html" --> <h2>Vrije software is juist tegenwoordig nog belangrijker</h2> -<p class="byline">door <a href="http://www.stallman.org/">Richard Stallman</a></p> +<address class="byline">door <a href="http://www.stallman.org/">Richard Stallman</a></address> <p><em>Een sterk bewerkte versie van dit artikel is eerder gepubliceerd in <a href="http://www.wired.com/opinion/2013/09/why-free-software-is-more-important-now-than-ever-before"> Wired</a>.</em></p> +<p><em>Bekijk deze <a +href="https://www.fsf.org/blogs/rms/20140407-geneva-tedx-talk-free-software-free-society/"> +video presentatie van 14 minuten</a> over de ideeën.</em></p> + <div class="announcement"> <p> <a href="/help/help.html">Tips om de vrijesoftwarebeweging te helpen</a> @@ -28,11 +32,11 @@ Wired</a>.</em></p> computergebruikers—zodat die gebruikers zeggenschap hebben over de software die ze gebruiken, in plaats van andersom. Als een programma de vrijheid en gemeenschap van computergebruikers respecteert, noemen we dat -“vrije software”.</p> +“vrije software.”</p> <p>We noemen het soms ook “libre software” om te benadrukken dat we praten over vrijheid, niet over prijs. Sommige private (niet-vrije) -programma's, zoals Photoshop, zijn erg duur; anderen, zoals Flash Player, +programma's, zoals Photoshop, zijn erg duur; anderen, zoals de Uber app, zijn gratis beschikbaar—maar dat zijn slechts details. Voor beide geldt dat ze de ontwikkelaar van het programma macht geven over de gebruikers, macht die niemand zou moeten hebben.</p> @@ -41,9 +45,9 @@ gebruikers, macht die niemand zou moeten hebben.</p> <em>malware</em>. Dat betekent dat ze functies hebben die zijn ontworpen om de gebruiker te misbruiken. Niet-vrije software is tegenwoordig vaak malware omdat <a href="/proprietary/proprietary.html">de macht van de ontwikkelaar -misbruik in de hand werkt</a>. Dat overzicht bevat (anno januari 2020) -ongeveer 400 gevallen van kwaadaardige functionaliteit, maar dat is slechts -het topje van de ijsberg.</p> +misbruik in de hand werkt</a>. Dat overzicht bevat (anno januari 2021) +ongeveer 500 verschillende gevallen van kwaadaardige functionaliteit, maar +dat is slechts het topje van de ijsberg.</p> <p>Met vrije software hebben de gebruikers controle over het programma, zowel individueel als collectief. Dus zij bepalen wat hun computers doen (er @@ -114,8 +118,8 @@ onvolledig is, is het programma privaat (niet-vrij) en onrechtvaardig.</p> lesboeken, referentieteksten zoals woordenboeken en encyclopedieën, lettertypes om tekstparagrafen weer te geven, schakeling-ontwerpen om elektronica te maken, en patronen om nuttige (niet-decoratieve) objecten met -een 3D-printer te maken. Omdat dit geen software is, zegt de -vrije-softwarebeweging strikt genomen niets hierover; maar dezelfde +een 3D-printer te maken. Omdat dit geen software is, gaat de +vrije-softwarebeweging strikt genomen niet hierover; maar dezelfde redenering is van toepassing en leidt tot dezelfde conclusie: ook deze werken zouden de vier vrijheden moeten hebben.</p> @@ -137,10 +141,10 @@ constructie macht uitoefent over zijn gebruikers. Een onvrij programma is een juk, een instrument met onrechtvaardige macht.</p> <p>In buitensporige gevallen (hoewel deze gevallen vrij gebruikelijk zijn -geworden) zijn <a href="/proprietary/proprietary.html">private programma's -ontworpen om gebruikers te bespioneren, hen te beperken, te censureren, en -te misbruiken</a>. Bijvoorbeeld, het besturingssysteem van de Apple <a -href="/philosophy/why-call-it-the-swindle.html">iDingen</a> doen al deze +geworden) zijn <a href="/malware">private programma's ontworpen om +gebruikers te bespioneren, hen te beperken, te censureren, en te +misbruiken</a>. Bijvoorbeeld, het besturingssysteem van Apple <a +href="/philosophy/why-call-it-the-swindle.html">iDingen</a> doet al deze zaken, alsmede Windows op mobiele apparaten met ARM-chips. Windows, firmware van mobiele telefoons, en Google Chrome voor Windows bevatten een universele achterdeur die één of ander bedrijf toelaat het programma op afstand te @@ -149,7 +153,7 @@ een achterdeur die boeken kan wissen.</p> <p>Het gebruik van niet-vrije software in het “internet van dingen” zou het veranderen in het <a -href="http://ieet.org/index.php/IEET/more/rinesi20150806">“internet +href="https://archive.ieet.org/articles/rinesi20150806.html">“internet van telemarketers”</a> alsmede in het “internet van afluisteraars”.</p> @@ -179,7 +183,7 @@ Engels: Service as a Software Substitute). Dit betekent iemand anders' server gebruiken om je eigen computertaken te doen.</p> <p>SaaSS betekent niet dat de programma's op de server niet-vrij zijn (hoewel -ze dat wel vaak zijn). Het gebruiken van SaaSS resulteert in dezelfde +ze dat wel vaak zijn). Het gebruik van SaaSS resulteert in dezelfde onrechtvaardigheden als het gebruiken van een niet-vrij programma: het zijn beide wegen naar hetzelfde slechte doel. Neem het voorbeeld van SaaSS als vertaaldienst: de gebruiker verzendt tekst naar de server, en de server @@ -273,8 +277,8 @@ engineering</em>.”</p> <p>Private ontwikkelaars zouden ons studenten laten straffen die software willen delen, en diegenen tegenwerken die nieuwsgierig genoeg zijn om het te willen veranderen. Dit resulteert in slecht onderwijs. Zie <a -href="/education/">www.gnu.org/education</a> voor een verdere discussie over -het gebruik van vrije software in scholen.</p> +href="/education/education.html">het gebruik van vrije software op +scholen</a> voor een verdere discussie hierover.</p> <h3>Vrije software: meer dan “voordelen”</h3> @@ -308,14 +312,24 @@ zien of aanraken, dus kan je het niet verspreiden of veranderen.</p> <h3>Conclusie</h3> -<p>We verdienen het om controle te hebben over onze eigen computeractiviteiten; -hoe kunnen we deze controle krijgen? Door het verwerpen van niet-vrije -software op de computers die we bezitten of regelmatig gebruiken, en door -het verwerpen van SaaSS. Door <a -href="/licenses/license-recommendations.html"> vrije software te -ontwikkelen</a> (voor diegenen onder ons die programmeurs zijn). Door te -weigeren niet-vrije software en SaaSS te ontwikkelen of promoten. Door <a -href="/help/help.html">deze ideeën te verspreiden</a>.</p> +<p>We verdienen het om zelf te kunnen bepalen hoe we computers gebruiken. Hoe +kunnen we die controle verkrijgen?</p> + +<ul> + <li>Door niet-vrije software te weren op computers die we regelmatig gebruiken +en geen SaaSS te gebruiken.</li> + + <li>Door <a href="/licenses/license-recommendations.html"> zelf vrije software +te ontwikkelen</a> (voor de programmeurs onder ons.)</li> + + <li>Door geen SaaSS of niet-vrije software te ontwikkelen.</li> + + <li>Door <a href="/help/help.html">deze tips door te geven</a></li> + + <li>Door <a href="/philosophy/saying-no-even-once.html">nee te zeggen en het +waarom daarvan uit te leggen</a> wanneer ons gevraagd wordt een niet-vrij +programma te gebruiken.</li> +</ul> <p>Wij en duizenden gebruikers met ons hebben dit gedaan sinds 1984: dit is waarom we nu het vrije GNU/Linux-besturingssysteem hebben dat @@ -379,7 +393,7 @@ website.</p> There is more detail about copyright years in the GNU Maintainers Information document, www.gnu.org/prep/maintain. --> -<p>Copyright © 2015, 2017, 2018, 2019, 2020 Richard Stallman</p> +<p>Copyright © 2015, 2017, 2018, 2019, 2020, 2021 Richard Stallman</p> <p>Deze pagina is uitgebracht onder een <a rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0/deed.nl">Creative @@ -395,7 +409,7 @@ href="//savannah.gnu.org/projects/www-nl">www-nl</a></div> <p class="unprintable"><!-- timestamp start --> Bijgewerkt: -$Date: 2020/06/22 10:01:52 $ +$Date: 2021/04/21 20:59:25 $ <!-- timestamp end --> </p> |