diff options
Diffstat (limited to 'talermerchantdemos/blog/articles/nl/ebooks.html')
| -rw-r--r-- | talermerchantdemos/blog/articles/nl/ebooks.html | 189 |
1 files changed, 189 insertions, 0 deletions
diff --git a/talermerchantdemos/blog/articles/nl/ebooks.html b/talermerchantdemos/blog/articles/nl/ebooks.html new file mode 100644 index 0000000..2afd599 --- /dev/null +++ b/talermerchantdemos/blog/articles/nl/ebooks.html @@ -0,0 +1,189 @@ +<!--#set var="ENGLISH_PAGE" value="/philosophy/ebooks.en.html" --> + +<!--#include virtual="/server/header.nl.html" --> +<!-- Parent-Version: 1.79 --> + +<!-- This file is automatically generated by GNUnited Nations! --> +<title>E-boeken: vrijheid of auteursrecht - GNU-project - Free Software Foundation</title> + +<!--#include virtual="/philosophy/po/ebooks.translist" --> +<!--#include virtual="/server/banner.nl.html" --> +<h2>E-boeken: vrijheid of auteursrecht</h2> + +<p>door <a href="http://www.stallman.org/"><strong>Richard +Stallman</strong></a></p> + +<p><em>Dit is een licht aangepaste versie van een artikel dat verscheen in de +<cite>Technology Review</cite> van 2000.</em></p> + +<div class="announcement"> +<p>Ook na te lezen: <a +href="/philosophy/ebooks-must-increase-freedom.html">E-boeken behoren onze +vrijheid te bevorderen, niet te beperken</a>.</p> +</div> +<hr /> + +<p>Lang geleden, in de tijd van de drukpers, schiep men een industrieel +reglement om het proces van schrijven en publiceren te reguleren. Dit heette +het auteursrecht. Dit recht, opgenomen in de Amerikaanse grondwet, had men +toegevoegd om “vooruitgang te stimuleren”. Oftewel, om +verspreiding te bevorderen. De gebruikte methodiek was om uitgevers +toestemming te laten vragen aan auteurs voor het gebruik van hun recente +werk.</p> + +<p>De gewone lezer had weinig om te klagen daar het auteursrecht alleen +beperkingen oplegde aan het uitgeven, niet aan wat de lezer ermee kon +doen. Als dat een boek wat duurder maakte, ging het alleen maar om geld; het +beïnvloedde niet de levensstijl van de lezer. Het auteursrecht had een +maatschappelijk nut, zoals de bedoeling was, zonder nadelige effecten. Het +had zijn nut—destijds.</p> + +<p>Toen ontstond er een nieuwe manier om informatie te verspreiden: computers +en netwerken. Het voordeel van de digitale informatietechnologie is dat het +het kopiëren en wijzigen van informatie mogelijk maakt, waaronder +software, muziekopnamen en boeken. Netwerken geven verder de mogelijkheid +van onbegrensde toegang tot allerlei gegevens, een informatie-utopie.</p> + +<p>Er was echter een obstakel te overwinnen: het auteursrecht. Lezers die hun +computers gebruikten om uitgegeven informatie te delen waren technisch +gesproken in overtreding van het auteursrecht. Deze wet was gebleven, maar +de wereld was veranderd. Wat ooit een industriële regulering was voor +uitgevers, is een beperking geworden voor de maatschappij die het moest +dienen.</p> + +<p>In een echte democratie zal een wet die een populaire en nuttige activiteit +hindert al gauw worden veranderd of verdwijnen. Maar de krachtige +uitgeverslobby wilde tegen elke prijs voorkomen dat mensen hun computers ten +volle gingen benutten en zag in het auteursrecht een geschikt wapen. Door +hun invloed werd het auteursrecht juist aangescherpt om in te spelen op de +nieuwe ontwikkelingen, overheden maakten het strenger dan ooit, compleet met +harde straffen voor overtreders die informatie deelden.</p> + +<p>Maar daar hield het niet mee op. Computers kunnen een krachtig machtsmiddel +zijn wanneer een paar mensen kunnen bepalen wat alle andere mensen met hun +computers kunnen doen. De uitgevers realiseerden zich dat wanneer zij mensen +konden dwingen om alleen hun speciale software te gebruiken om elektronische +boeken te lezen, ze een ongebreidelde macht bezaten: ze konden lezers +dwingen te betalen en zich te identificeren, iedere keer dat ze een boek +wilden lezen! Dat is de natte droom van een uitgever.</p> + +<p>En dus overreedde ze de Amerikaanse overheid hun de “Digital +Millennium Copyright Act” van 1998 te geven, een wet die hen volledige +juridische zeggenschap gaf over bijna alles wat een lezer met een e-boek zou +kunnen doen. Zelfs het lezen zonder toestemming is een overtreding.</p> + +<p>We hebben nog steeds dezelfde vrijheid met papieren boeken. Maar wanneer +e-boeken papieren boeken gaan vervangen zal die uitzondering ons niet veel +helpen. Met “elektronische inkt”, waarmee je nieuwe teksten kunt +downloaden op hetzelfde stuk bedrukte papier, worden zelfs kranten +vluchtig. Stel je voor: geen tweedehands boekenzaken meer; nooit meer een +boek aan een vriend uitlenen, nooit meer een boek lenen bij de bibliotheek, +geen “mazen” meer die iemand de kans geven te lezen zonder te +betalen. En wanneer we de reclames voor Microsoft Reader moeten geloven, ook +geen anoniem aanschaffen van boeken meer. Dat is de wereld die de uitgevers +ons wensen.</p> + +<p>Waarom is over deze gigantische veranderingen niet meer publieke discussie? +De meeste burgers hebben nog geen kans gehad om de politieke gevolgen van +deze futuristische technologie te doorgronden. Bovendien is het publiek +wijsgemaakt dat het auteursrecht er is om auteurs te +“beschermen”, daarmee aangevende dat het maatschappelijk belang +niet meetelt.</p> + +<p>Maar wanneer meer mensen e-boeken zullen gaan gebruiken en erachter zullen +komen wat uitgevers voor hen in petto hadden, zullen ze zich gaan +verzetten. De maatschappij zal een dergelijk juk niet lang tolereren.</p> + +<p>Uitgevers willen ons doen geloven dat dit soort onderdrukkend auteursrecht +de enige mogelijkheid is om kunst levend te houden maar we hebben geen +Strijd tegen Kopiëren nodig om een veelheid aan gepubliceerd werk te +laten verschijnen; zoals de Grateful Dead al bewees, het kopiëren +tussen fans is geen probleem voor de artiest. Door het niet-commerciële +kopiëren van e-boeken te legaliseren kunnen we het auteursrecht weer +terugbrengen tot de nuttige wet die het eens was.</p> + +<p>Voor sommige werken zouden we zelfs verder moeten gaan. Voor eindwerkstukken +van studenten en wetenschappelijke artikelen bijvoorbeeld zou iedereen +moeten worden aangemoedigd om die letterlijk online te zetten; dit maakt het +werk toegankelijker. Voor handleidingen en referenties zou men ook de +uitgave van gewijzigde versies toe moeten staan, omdat dit het publiek +aanspoort ze te verbeteren.</p> + +<p>Uiteindelijk, wanneer computernetwerken in staat zullen zijn om op +eenvoudige wijze kleine sommen geld over te schrijven, zal de hele reden +voor het beperken van het kopiëren verdwijnen. Wanneer je een boek leuk +vindt en er verschijnt een scherm met de tekst “Hier klikken om de +auteur een euro te geven”, zou je dan niet klikken? Dan zal het +auteursrecht voor boeken en muziek, zoals dat nu geldt voor het verspreiden +van letterlijke kopiëen, volkomen overbodig zijn geworden. En geen +moment te vroeg!</p> + +<blockquote class="announcement"> +<p><a href="http://defectivebydesign.org/ebooks.html">Meld je aan bij onze +mailing list over de gevaren van e-boeken</a>.</p> +</blockquote> + +<div class="translators-notes"> + +<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't have notes.--> + </div> +</div> + +<!-- for id="content", starts in the include above --> +<!--#include virtual="/server/footer.nl.html" --> +<div id="footer"> +<div class="unprintable"> + +<p>Gelieve algemene vragen over FSF & GNU te sturen naar <a +href="mailto:gnu@gnu.org"><gnu@gnu.org></a>. Er zijn ook nog <a +href="/contact/">andere manieren om in contact te komen</a> met de +FSF. Foute links en andere correcties graag sturen aan <a +href="mailto:webmasters@gnu.org"><webmasters@gnu.org></a>.</p> + +<p> +<!-- TRANSLATORS: Ignore the original text in this paragraph, + replace it with the translation of these two: + + We work hard and do our best to provide accurate, good quality + translations. However, we are not exempt from imperfection. + Please send your comments and general suggestions in this regard + to <a href="mailto:web-translators@gnu.org"> + + <web-translators@gnu.org></a>.</p> + + <p>For information on coordinating and submitting translations of + our web pages, see <a + href="/server/standards/README.translations.html">Translations + README</a>. --> +We doen ons best om goede vertalingen te maken maar staan altijd open voor +verbeteringen. Suggesties, op- en aanmerkingen sturen aan: <a +href="mailto:web-translators@gnu.org"><web-translators@gnu.org></a>.</p> +<p>Zie <a href="/server/standards/README.translations.html"> Translations +README</a> voor informatie over het onderhoud van vertalingen op deze +website.</p> +</div> + +<p>Copyright © 2000, 2016 Richard Stallman</p> + +<p>Deze pagina is uitgebracht onder een <a rel="license" +href="https://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0/deed.nl">Creative +Commons Naamsvermelding-GeenAfgeleideWerken 4.0 Internationaal licentie</a>.</p> + +<!--#include virtual="/server/bottom-notes.nl.html" --> +<div class="translators-credits"> + +<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't want credits.--> +<strong>Vertaling:</strong> <a +href="//savannah.gnu.org/projects/www-nl">www-nl</a></div> + +<p class="unprintable"><!-- timestamp start --> +Bijgewerkt: + +$Date: 2017/01/13 20:28:38 $ + +<!-- timestamp end --> +</p> +</div> +</div> +</body> +</html> |