diff options
Diffstat (limited to 'talermerchantdemos/blog/articles/nl/dat.html')
-rw-r--r-- | talermerchantdemos/blog/articles/nl/dat.html | 424 |
1 files changed, 424 insertions, 0 deletions
diff --git a/talermerchantdemos/blog/articles/nl/dat.html b/talermerchantdemos/blog/articles/nl/dat.html new file mode 100644 index 0000000..a6b6fef --- /dev/null +++ b/talermerchantdemos/blog/articles/nl/dat.html @@ -0,0 +1,424 @@ +<!--#set var="ENGLISH_PAGE" value="/philosophy/dat.en.html" --> + +<!--#include virtual="/server/header.nl.html" --> +<!-- Parent-Version: 1.77 --> + +<!-- This file is automatically generated by GNUnited Nations! --> +<title>De Juiste Belasting voor DAT - GNU Project - Free Software Foundation</title> + +<!--#include virtual="/philosophy/po/dat.translist" --> +<!--#include virtual="/server/banner.nl.html" --> +<h2>De Juiste Belastingheffing op DAT</h2> + +<p>door <a href="http://www.stallman.org/"><strong>Richard +Stallman</strong></a></p> + +<p><em>[Dit artikel gaat niet over software, niet direct. Dit gaat over +dezelfde problematiek wat betreft het delen van muziek.]</em></p> + +<p><em> [Dit artikel is eerder verschenen in Wired magazine van 1992; de tekst +is niet veranderd maar er zijn aanvullende opmerkingen toegevoegd tussen +vierkante haken (met nadruk, voor die browsers die dat ondersteunen).] </em></p> + +<p><em>[Het originele artikel ging over het (destijds hypothetische) probleem +van het delen van muziek via de (toen juist op de markt gekomen) digitale +audio cassette recorders wat behandeld zou worden door deze amerikaanse +belastingheffing. Het zou tegenwoordig van toepassing kunnen zijn op het +uitwisselen van bestanden op het internet.]</em></p> + +<p><em>[Een andere mogelijheid, ontwikkeld door wijlen Francis Muguet in +samenwerking met mij, die een aantal dezelfde ideeën bevat, noemt men +het Global Patronage system (in het Frans, Mécénat Global). +Ik vind beide oplossingen even goed.]</em></p> + +<p>De grote bazen van platenmaatschappijen hebben het niet zo op de digitale +audio cassette-recorders (<abbr title="Digital Audio Tape">DAT</abbr>), die +een perfecte kopie kunnen maken van muziekopnamen. Ze zijn bang dat +consumenten zelf muziek gaan kopiëren en geen voorbespeelde banden meer +zullen kopen.</p> + +<p>Onder bedreiging van rechtszaken hebben ze het voor elkaar gekregen dat de +makers van die cassettes hen een vergoeding zullen betalen voor iedere +recorder en DAT-cassette die ze verkopen aan consumenten. Deze toeslag zal +verdeeld worden over de diverse partijen in de muziekindustrie: muzikanten, +componisten, muziekuitgevers en platenmaatschappijen. Ook zijn de +DAT-fabrikanten overeengekomen hun recorders zodanig te verminken dat deze +geen kopieën kunnen maken van voorbespeelde cassettes.</p> + +<p>En nu hebben de platenmaatschappijen bij het (Amerikaanse) Congres +aangedrongen een wet aan te nemen die deze toeslag omzet in een belasting en +het fabrikanten verbiedt om nog langer DAT-recorders uit te brengen die niet +zijn verminkt.</p> + +<p>Het doel van de belasting is om muzikanten zogenaamd te +“compenseren” voor het kopiëren van hun werk door +consumenten met een DAT-recorder. 57 procent van de opbrengst echter zou +naar muziekuitgevers en platenmaatschappijen gaan—zodat nog niet de +helft van de opbrengsten overblijft voor diegenen die deelnemen aan het +creatieve proces. Het meeste hiervan zou ten goede komen aan muzikale +supersterren en zal dus weinig doen voor het bevorderen van de muzikale +kunsten. Ondertussen zullen gebruikers van DAT nooit in staat zijn de volle +kracht van deze technologie te gebruiken.</p> + +<p>Hieronder een tegenvoorstel voor een andere vorm van belasting van DAT en +DAT-recorders—een voorstel in het belang van de muziek in plaats van +het ondersteunen van gevestigde belangen.</p> + +<ul> +<li>Haal geld op via de voorgestelde belasting op DAT machines en cassettes.</li> +<li>Gebruik een meetsysteem om vast te stellen hoeveel een muziekstuk wordt +gekopieerd.</li> +<li>Verspreid het geld in zijn geheel over de mensen die de muziek gemaakt +hebben</li> +<li>Verklein de toename van het aandeel van de auteurs, naarmate het aantal +kopieën toeneemt. Hierdoor wordt een spreiding van de fondsen bereikt +zodat meer muzikanten worden ondersteund.</li> +<li>Leg geen technische beperkingen op aan DAT.</li> +</ul> + +<h3>Wat is het doel van het auteursrecht?</h3> + +<p>De platenindustrie verdedigd dit voorstel door te stellen dat dit ter +“compensatie” is van de muzikanten, ervan uitgaande dat die +recht hebben op betaling bij iedere kopie die wordt gemaakt. Veel Amerikanen +geloven dat het auteursrecht een natuurlijk recht van auteurs en muzikanten +is—dat ze recht hebben op een speciale behandeling binnen de +maatschappij. Een advocaat die hierin is gespecialiseerd echter, weet dat +dit een misvatting is. Een zienswijze die wordt afgewezen door het +Amerikaanse rechtssysteem.</p> + +<p>Doel van het auteursrecht, zoals vastgelegd in de Amerikaanse grondwet, is +om “de vooruitgang in kunst en wetenschap te +stimuleren”. Vooruitgang in de muziek betekent nieuwe en gevarieerde +muziek ter vermaak van het publiek: het auteursrecht gaat over het +stimuleren van een openbaar belang, geen privébelang.</p> + +<p>Maar vaak vatten leken en politici het auteursrecht op als een natuurlijk +recht, wat vaak leidt tot verkeerde beslissingen met betrekking tot het +auteursrecht. Zelfs rechtbanken laten deze opvatting bij tijd en wijle in +gerechtelijke uitspraken sluipen. Dit is een denkfout omdat men van een +middel (auteursrecht) tot een doel (stimulering vooruitgang) een doel op +zich maakt.</p> + +<p>Het stimuleren van de kunsten betekent niet dat auteurs automatisch recht +hebben op een vorm van auteursrecht, of zelfs maar dat auteursrecht hoeft te +bestaan. Het auteursrecht heeft alleen recht van bestaan wanneer de +voordelen van de vooruitgang opwegen tegen de nadelen voor iedereen, met +uitzondering van de auteursrecht-houder.</p> + +<p>Hoe maken we deze kosten/baten analyse? Voor een deel hangt dit af van +feiten (hoe beïnvloedt een bepaalde wet muzikale activiteit en +muziekgebruikers?) en deels van ons waardeoordeel over de resultaten +hiervan.</p> + +<p>Laten we eens aannemen dat het het waard is om een DAT-belasting te betalen +wanneer dit als resultaat een merkbare toename van muzikale scheppingsdrang +heeft. En laten we eens onderzoeken hoe we de details van een dergelijke +belasting moeten regelen om waar voor ons geld te krijgen. Maar we beginnen +met de basisprincipes en feiten op een rij te zetten die hier van belang +zijn.</p> + +<h3>Afnemende meeropbrengst</h3> + +<p>De wet van de afnemende meeropbrengst is een algemeen economisch +gegeven. Het stelt dat een toename van de investering in een doel een steeds +minder grote toename geeft van het resultaat. Er zijn uitzonderingen op deze +regel maar die zijn lokaal; wanneer je de investeringen op blijft voeren +vallen de uitzonderingen uiteindelijk in het niet.</p> + +<p>Bijvoobeeld het verbeteren van de doorstroming van het verkeer door wegen te +verbeteren. Toevoeging van een extra rijstrook aan 30 kilometer asfalt van +knelpunten in een stad zou de gemiddelde snelheid van het verkeer met 20 +kilometer per uur kunnen verbeteren. Nóg een strook toevoegen geeft +niet eenzelfde snelheidsverbetering; de verbetering is nu misschien maar 5 +kilometer per uur. Een volgende strook heeft wellicht helemaal geen effect +meer omdat alle knelpunten verdwenen zijn. Maar iedere extra rijstrook heeft +wel steeds meer gevolgen doordat er meer gebouwen tegen de vlakte moeten om +ruimte te maken.</p> + +<p>Wanneer we dit op muzikanten toepassen vertelt de wet van de afnemende +meeropbrengst ons dat verhogingen van het inkomen van een muzikant steeds +minder effect zal hebben op de toename van creativiteit in de muziek.</p> + +<p>De wet van de afnemende meeropbengsten is een eerste reden om het idee af te +wijzen dat het luisteren naar muziek “überhaupt” via +auteursrechten geregeld zou moeten worden. We winnen er niets mee door +muziekeigenaren meer controle te geven over alle mogelijke vormen van het +gebruik van muziek, noch door ze een financieel belang daarin te geven. Een +uitbreiding van het auteursrecht heeft maar tot een bepaald punt effect op +het “stimuleren van vooruitgang”. Verdere uitbreiding betekent +alleen maar dat de maatschappij de muziekeigenaren meer gaat betalen voor +iets wat ze toch wel zullen doen. Verdere uitbreiding van het auteursrecht +heeft dan dus geen zin meer.</p> + +<h3>Afwegingen</h3> + +<p>Diegenen die er belang bij hebben dat het auteursrecht wordt uitgebreid +zullen beargumenteren dat auteursrecht tot het uiterste zou +“moeten” worden uitgebreid. Maar de wet van afnemende +meeropbrengsten spreekt hier tegen. En dus zullen ze vervolgens beweren dat +het auteursrecht moet worden uitgebreid om vooruitgang te +maximaliseren. Maar dit klopt ook niet want het gaat voorbij aan andere +afwegingen. Het auteursrecht belast de maatschappij en het kost geld. De +voordelen kunnen wel eens niet opwegen tegen de nadelen.</p> + +<p>Overheden hebben belangrijke taken maar weinigen zullen beweren dat die +zouden moeten worden uitgebreid om de opbrengst te maximaliseren. Overheden +bouwen bijvoorbeeld wegen en dat is zeer nuttig. Maar weinig leiders zullen +betogen dat alle wegen die er maar gebouwd kunnen worden ook gebouwd moeten +worden. Het bouwen van wegen is duur, en burgers kunnen hun geld wel beter +gebruiken. Te veel aandacht voor het bouwen van wegen gaat ten kostte van +andere sociale en individuele behoeften.</p> + +<p>Dezelfde overwegingen gelden voor individuele beslissingen. Door meer geld +uit te geven kun je een groter huis kopen. De meeste mensen zouden daar de +voorkeur aan geven. Maar gegeven de beperkte middelen wordt de uitgave op +een bepaald moment te groot.</p> + +<p>Het auteursrecht spendeert niet direct publieke gelden maar het heeft wel +een prijs—een verlies van vrijheid—van iedere burger. Hoe +uitgebreider het auteursrecht, des te meer vrijheid we betalen. We zouden +onze vrijheid in bepaalde gevallen willen nemen in plaats van ze in te +ruilen. We zullen de voor- en nadelen moeten afwegen van iedere beslissing +op het gebied van auteursrecht.</p> + +<h3>“Aansporen” is niet het juiste concept</h3> + +<p>Het idee van een financiële aansporing bij het maken van muziek is +gebaseerd op een misverstand. Muzikanten zijn op zoek naar andere vormen van +erkenning, ze moeten wel. Slechts weinig muzikanten worden rijk van hun +muziek; een talent dat rijk wil worden zal niet de muziek in gaan.</p> + +<p>Er is in feite bij psychologische studies aangetoond dat externe +aansporingen (zoals winst), een averechtse uitwerking hebben op de +creativiteit van muzikanten. Mensen die er goed in zijn doen dit meestal +voor zichzelf.</p> + +<p>Het betekent niet dat muzikanten niet betaald willen worden. De meesten +hopen er de kost mee te kunnen verdienen zodat ze zich volledig hierop +kunnen concentreren. Zolang ze ervan kunnen leven zullen ze zo goed mogelijk +muziek maken. We zouden waarschijnlijk zelfs willen dat ze net zoveel zouden +verdienen als andere Amerikanen. Maar om ze nog meer te bieden zal de +maatschappij weinig opleveren—de wet van de afnemende meeropbrengst in +werking.</p> + +<p>Laten we, met dit in het achterhoofd, eens kijken hoe de belasting op +DAT-cassettes geregeld moet worden om de doelen van het auteursrecht te +halen.</p> + +<h3>Aan wie komt het geld toe?</h3> + +<p>Wanneer het het doel is van de DAT-belasting om muzikanten en componisten +beter te belonen dan zou dus alle geld naar hen moeten gaan— en niet +maar 43 procent. De muzikanten en componisten zijn degenen die echt muziek +maken. We zouden het in principe zonder platenmaatschappijen kunnen doen.</p> + +<p>Platenmaatschappijen hebben wel hun nut: ze leveren voorbespeelde +kopieën van hoge kwaliteit. De dienst wordt veel gebruikt, en dat zal +nog wel even zo doorgaan. En het is goed dat kopers van deze dienst hiervoor +betalen. Maar luisteraars die kopieën maken voor zichzelf en hun +vrienden behoren niet tot deze groep: ze gebruiken slechts het werk van +muzikanten en componisten. Platenmaatschappijen dragen slechts af en toe +bij en hun rol is niet echt van belang.</p> + +<h3>De gelden verdelen</h3> + +<p>Hoeveel van deze belasting zou naar een muzikant of componist moeten gaan? +De platenmaatschappij gaat uit van een bijdrage in verhouding met de +platenverkoop.</p> + +<p>Dit snijdt hout, min of meer. Maar deze verdeling hoeft niet goed te zijn. +Wanneer iedere muzikant het deel krijgt dat hem toekomt vanwege het aantal +kopieën, dat wordt gemaakt, dan zou een groot deel gaan naar een paar +supersterren. Dit helpt niet echt in het stimuleren van muzikale +diversiteit.</p> + +<p>We zouden effectiever kunnen zijn door het aandeel in de winst van +muzikanten steeds kleiner te maken wanneer het aantal kopieën +toeneemt. We zouden bijvoorbeeld een “kopie-ratio” kunnen +instellen die minder toeneemt naarmate het aantal toeneemt.</p> + +<p>Het effect hiervan zal zijn dat het geld beter wordt verdeeld, waardoor meer +muzikanten ondersteund kunnen worden. Dit is gunstig voor de diversiteit, +waar het auteursrecht juist voor is.</p> + +<p>De Amerikaanse regering heeft reeds een programma opgezet om de diversiteit +in de kunsten te stimuleren: de <abbr title="National Endowment for the +Arts"> NEA</abbr>. Het NEA is echter willekeurig, waardoor het +controversieel wordt. Soms omdat sommigen de kunstuiting niet kunnen +waarderen, en soms omdat niemand de uiting waardeert. Het uitsmeren van de +belasting heeft ook tot gevolg dat dit minder populaire musici steunt. Maar +het zal niet het werk steunen van musici die niemand leuk vindt. En omdat +het niet specifiek is zullen er weinig bezwaren zijn bij individuele +gevallen.</p> + +<p><em>[Later kreeg ik hier een interressante vraag over: welke organisatie zou +de verdeling van die fondsen moeten “regelen”. Omdat het +belastinggeld is is het een taak van de overheid. Private organisaties komen +hiervoor niet in aanmerking.]</em></p> + +<h3>Het stimuleren van thuiskopieën</h3> + +<p>Het voorstel van de platenmaatschappijen bevat een voorziening om het voor +mensen die zelf kopieën maken, moeilijk te maken. Oftewel, DAT-machines +zouden geen kopieën van kopieën moeten kunnen maken. De +rechtvaardiging hiervoor is dat thuiskopiëren op de een of ander manier +niet eerlijk zou zijn.</p> + +<p>In het verleden vonden velen dit niet eerlijk omdat het de inkomsten van de +muzikant verkleinde. Maar met de DAT-belasting geldt dit niet meer. Wanneer +het thuiskopiëren bijdraagt aan het inkomen van musici via de +DAT-belasting is er ook geen reden meer om het thuiskopiëren te +ontmoedigen.</p> + +<p>Dus wanneer de DAT-belasting wordt aangenomen is er geen reden meer om het +kopiëren van cassettes aan banden te leggen. Thuiskopiëren is +veel efficiënter dan platenmaatschappijen en muziekwinkels dat kunnen +doen; we zouden muziekliefhebbers aan moeten moedigen om hun kopieën +zoveel mogelijk thuis te maken.</p> + +<h3>Meten van het muziekgebruik</h3> + +<p>Vandaag de dag wordt bijna alle opgenomen muziek in de VS aangeschaft in +platenwinkels; het thuiskopiëren is slechts een klein gedeelte +hiervan. Dit zal nog wel even zo doorgaan want een platenzaak biedt de +gelegenheid iets specifieks te zoeken of juist een breed aanbod af te +schuimen. Zolang dit geldt kunnen we de grootte van het publiek van een +bepaalde artiest goed inschatten aan de hand van haar platenverkoop.</p> + +<p>Uiteindelijk zal het thuis kopieën maken zo inburgeren dat een +inschatting via de platenverkoop niet meer representatief is. Dit gaat nu al +op voor onafhankelijke artiesten die niet via een platenmaatschappij +verkopen; en als er één groep is die verdere steun goed kan +gebruiken dan zijn zij dat wel. We moeten een andere manier vinden om het +gebruik van een muziekstuk in te kunnen schatten voor een eerlijke verdeling +van de belastinginkomsten.</p> + +<p>Dit kunnen we via een onderzoek doen. Af en toe vragen enquêteurs aan +een willekeurige selectie personen welke kopieën ze de afgelopen tijd +gemaakt hebben. De ondervraagden hoeven niet te antwoorden. Maar er rusten +geen gevolgen op het maken van kopieën; geen straf of schuld. En dus +zullen de meeste mensen graag hieraan meewerken. Fans zullen hopen dat zij +uit worden gekozen zodat ze bij kunnen dragen aan de telling voor hun +favoriete artiesten.</p> + +<p>Om dit onderzoek wat efficiënter en breder opgezet (en dus accurater) +te laten verlopen zou dit geautomatiseerd kunnen worden. Het enquetebureau +zou dan geheugenkaartjes op kunnen sturen die de geënqueteerden aan hun +DAT-recorders kunnen aansluiten en die vervolgens weer terugsturen. Met een +juiste opzet zou het enquetebureau nooit meer kunnen achterhalen wie wat had +opgestuurd en dus ook niet wie wat voor kopieën had gemaakt. De totalen +zouden in ieder geval nog wel kloppen.</p> + +<h3>Tot slot</h3> + +<p>De platenmaatschappijen hebben een prachtige belastingregeling voorgesteld +om hun eigen inkomsten te verhogen, maar dat is wettelijk gezien niet de +bedoeling van het auteursrecht. Door de doelstelling van het auteursrecht in +acht te nemen en niet te letten op regelingen uit het verleden, zouden we +een systeem kunnen ontwerpen wat vele musici ten goede komt, waarbij +tegelijkertijd het publiek naar hartelust kan kopiëren.</p> + +<h3>Wat Jij Hieraan Kunt Doen</h3> + +<p><em>[Dit deel is niet meer van toepassing omdat de DAT-heffing in 1992 van +kracht werd en DAT recorders al niet meer verkocht worden. Dezelfde methode +kan echter gebruikt worden om muzikanten en andere artiesten te steunen in +een wereld waarin het legaal is om muziek over het internet met elkaar te +delen.]</em></p> + +<p>De platenlobby is al hard aan het werk om hun DAT-belasting er door te +drukken. Er is weinig openbare discussie en nog minder georganiseerde +protesten. Het wetsvoorstel ligt al bij de senaat.</p> + +<p>Dit artikel stelt een alternatief voor op de plannen van de +platenmaatschappijen. Wil een dergelijk alternatief een kans van slagen +hebben dan moeten we er eerst voor zorgen dat het voorstel van de +platenmaatschappijen niet wordt aangenomen. Schrijf, om dit te voorkomen, +alsjeblieft brieven naar:</p> + +<blockquote> +<p>Congressman Barney Frank<br /> +437 Cherry St<br /> +West Newton, MA 02165</p> +<p>Senator Metzenbaum<br /> +United States Senate<br /> +Washington, DC 20510</p> +<p>House Subcommittee on Intellectual Property<br /> +House of Representatives<br /> +Washington, DC 20515</p> +</blockquote> + +<p>Dring er bij het congres op aan om het voorstel af te wijzen zodat eerst +alle alternatieven onderzocht kunnen worden. Een brief schrijven doe je in +een paar minuten, maar in combinatie met brieven van anderen kan dit het +verschil maken.</p> + +<p>Wanneer je muzikanten, componisten of schrijvers kent, geef die dan een +kopie van dit artikel. Veel muzikanten geven de voorkeur aan dit alternatief +op het belastingplan van de platenmaatschappijen en zijn extra gemotiveerd +vanwege hun eigen belang.</p> + +<div class="translators-notes"> + +<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't have notes.--> + </div> +</div> + +<!-- for id="content", starts in the include above --> +<!--#include virtual="/server/footer.nl.html" --> +<div id="footer"> +<div class="unprintable"> + +<p>Gelieve algemene vragen over FSF & GNU te sturen naar <a +href="mailto:gnu@gnu.org"><gnu@gnu.org></a>. Er zijn ook nog <a +href="/contact/">andere manieren om in contact te komen</a> met de +FSF. Foute links en andere correcties graag sturen aan <a +href="mailto:webmasters@gnu.org"><webmasters@gnu.org></a>.</p> + +<p> +<!-- TRANSLATORS: Ignore the original text in this paragraph, + replace it with the translation of these two: + + We work hard and do our best to provide accurate, good quality + translations. However, we are not exempt from imperfection. + Please send your comments and general suggestions in this regard + to <a href="mailto:web-translators@gnu.org"> + + <web-translators@gnu.org></a>.</p> + + <p>For information on coordinating and submitting translations of + our web pages, see <a + href="/server/standards/README.translations.html">Translations + README</a>. --> +We doen ons best om goede vertalingen te maken maar staan altijd open voor +verbeteringen. Suggesties, op- en aanmerkingen sturen aan: <a +href="mailto:web-translators@gnu.org"><web-translators@gnu.org></a>.</p> +<p>Zie <a href="/server/standards/README.translations.html"> Translations +README</a> voor informatie over het onderhoud van vertalingen op deze +website.</p> +</div> + +<p>Copyright © 1992, 2010, 2014, 2020 Richard M. Stallman</p> + +<p>Deze pagina is uitgebracht onder een <a rel="license" +href="https://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0/deed.nl">Creative +Commons Naamsvermelding-GeenAfgeleideWerken 4.0 Internationaal licentie</a>.</p> + +<!--#include virtual="/server/bottom-notes.nl.html" --> +<div class="translators-credits"> + +<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't want credits.--> + </div> + +<p class="unprintable"><!-- timestamp start --> +Bijgewerkt: + +$Date: 2020/07/05 14:01:37 $ + +<!-- timestamp end --> +</p> +</div> +</div> +</body> +</html> |