summaryrefslogtreecommitdiff
path: root/talermerchantdemos/blog/articles/nl/compromise.html
diff options
context:
space:
mode:
Diffstat (limited to 'talermerchantdemos/blog/articles/nl/compromise.html')
-rw-r--r--talermerchantdemos/blog/articles/nl/compromise.html309
1 files changed, 309 insertions, 0 deletions
diff --git a/talermerchantdemos/blog/articles/nl/compromise.html b/talermerchantdemos/blog/articles/nl/compromise.html
new file mode 100644
index 0000000..17cb570
--- /dev/null
+++ b/talermerchantdemos/blog/articles/nl/compromise.html
@@ -0,0 +1,309 @@
+<!--#set var="PO_FILE"
+ value='<a href="/philosophy/po/compromise.nl.po">
+ https://www.gnu.org/philosophy/po/compromise.nl.po</a>'
+ --><!--#set var="ORIGINAL_FILE" value="/philosophy/compromise.html"
+ --><!--#set var="DIFF_FILE" value="/philosophy/po/compromise.nl-diff.html"
+ --><!--#set var="OUTDATED_SINCE" value="2018-03-31" -->
+
+<!--#include virtual="/server/header.nl.html" -->
+<!-- Parent-Version: 1.86 -->
+
+<!-- This file is automatically generated by GNUnited Nations! -->
+<title>Schadelijke compromissen vermijden - GNU-project - Free Software Foundation</title>
+<style type="text/css" media="print,screen">
+<!--
+ .quote {
+ font-size: 90%;
+ max-width: 30em;
+ padding: .5em 1.5em;
+ background-color: #ececec;
+ border-radius: 1em;
+ -moz-border-radius: 1em;
+ -khtml-border-radius: 1em;
+ -webkit-border-radius: 1em;
+ -opera-border-radius: 1em;
+ }
+ .quote.imgright { margin: .3em 1em 1em 1em; }
+ .quote {
+ font-style: italic;
+ }
+ .quote b {
+ font-style: normal;
+ font-weight: normal;
+ }
+ .imgleft {
+ width: 18em;
+ max-width: 100%;
+ }
+
+@media (max-width:50em) {
+ .imgleft, .imgright {
+ float: none;
+ display: block;
+ margin: auto;
+ }
+ .quote {
+ max-width: none; width: auto;
+ margin: 1em 10%;
+ }
+}
+@media (min-width:50em) {
+ .quote { max-width: 40%; }
+}
+-->
+
+</style>
+
+<!--#include virtual="/philosophy/po/compromise.translist" -->
+<!--#include virtual="/server/banner.nl.html" -->
+<!--#include virtual="/server/outdated.nl.html" -->
+<h2>Schadelijke compromissen vermijden</h2>
+
+<p class="byline">door Richard Stallman</p>
+
+<blockquote class="quote imgright"><p>&ldquo;Vijfentwintig jaar geleden <a
+href="/gnu/initial-announcement.html">op 27 september 1983, kondigde ik het
+plan aan</a> om een volledig vrij besturingssysteem te maken, GNU
+genaamd&mdash;voor &lsquo;GNU's Not Unix&rsquo; (GNU is geen Unix). Als
+onderdeel van de 25e verjaardag van het GNU-systeem heb ik dit artikel
+geschreven, over hoe onze gemeenschap schadelijke compromissen kan
+vermijden. Naast het vermijden van deze compromissen, zijn er vele andere
+manieren waarop je <a href="/help/help.html">GNU</a> en vrije software kunt
+helpen. Een makkelijke manier is om <a
+href="https://www.fsf.org/associate/support_freedom/join_fsf?referrer=4052">
+lid te worden van de Free Software Foundation</a>.&rdquo;&mdash;<b>Richard
+Stallman</b></p></blockquote>
+
+<p>De vrije-softwarebeweging streeft naar sociale verandering: <a
+href="/philosophy/free-sw.html">om alle software vrij te maken</a> zodat
+alle softwaregebruikers vrij zijn en deel kunnen uitmaken van een
+gemeenschap waarin wordt samengewerkt. Elk niet-vrij programma geeft zijn
+ontwikkelaar ongerechtvaardigde macht over de gebruikers. Ons doel is een
+eind te maken aan dat onrecht.</p>
+
+<p>De weg naar vrijheid is <a
+href="http://www.fsf.org/bulletin/2008/spring/the-last-mile-is-always-the-hardest/">een
+lange</a>. Het zal veel stappen en jaren kosten om een wereld te bereiken
+waarin het normaal is dat softwaregebruikers vrij zijn. Sommige van die
+stappen zijn moeilijk en vereisen opoffering. Sommigen worden gemakkelijker
+als we compromissen maken met mensen die andere doelen hebben.</p>
+
+<p>De <a href="http://www.fsf.org/">Free Software Foundation</a> sluit dus
+compromissen&mdash; grote zelfs. We hebben bijvoorbeeld compromissen gemaakt
+met de patentbepalingen in versie 3 van de <a href="/licenses/gpl.html">GNU
+General Public License</a> (GNU GPL) zodat grote bedrijven zouden bijdragen
+aan software die wordt uitgebracht onder de GPLv3 en deze zouden
+verspreiden, waarmee sommige patenten onder het effect van deze bepalingen
+komen. </p>
+
+<img src="/graphics/gplv3-large.png" alt="[GPLv3 Logo]" class="imgleft" />
+
+<p>Het doel van de <a href="/licenses/lgpl.html">Lesser GPL</a> is een
+compromis: we gebruiken het voor speciaal geselecteerde vrije
+programmabibliotheken, zodat deze kunnen worden toegepast in niet-vrije
+programma's, omdat we denken dat het verbieden van dit gebruik ontwikkelaars
+ertoe zou bewegen om dan maar niet-vrije (private) programmabibliotheken te
+gebruiken. We accepteren en installeren programmacode in GNU-programma's om
+ze samen te laten werken met veelgebruikte niet-vrije programma's, en we
+documenteren en publiceren deze op zo'n manier, dat we gebruikers van
+niet-vrije software aanmoedigen om vrije software te installeren, maar niet
+andersom. We ondersteunen specifieke campagnes waar we het mee eens zijn,
+zelfs als we niet volledig achter de groepen staan die deze campagnes
+opzetten.</p>
+
+<p>Maar we verwerpen bepaalde compromissen, zelfs als veel anderen in onze
+gemeenschap daar wel toe bereid zijn. We kunnen bijvoorbeeld <a
+href="/distros/free-system-distribution-guidelines.html">alleen
+GNU/Linux-distributies aanbevelen</a> die als beleid hebben om geen
+niet-vrije software mee te leveren en dit ook niet zullen presenteren. Een
+niet-vrije distributie aanbevelen zou een schadelijk compromis zijn.</p>
+
+<p>Compromissen zijn schadelijk wanneer ze op langere termijn tegen onze doelen
+werken. Dat kan gebeuren bij idee&euml;n en bij acties.</p>
+
+<p>Bij idee&euml;n, zorgen schadelijke compromissen ervoor dat de dingen die
+wij willen veranderen, juist tegengewerkt worden. Ons doel is een wereld
+waarin softwaregebruikers vrij zijn, maar tot nu toe zien de meeste
+computergebruikers niet in dat vrijheid een probleem is. Zij hebben een
+&ldquo;consumenten&rdquo;-standpunt ingenomen, wat betekent dat ze een
+programma alleen beoordelen op praktische eigenschappen als prijs en gemak.</p>
+
+<p>Het klassieke zelfhulpboek van Dale Carnegie, <cite>Hoe je vrienden maakt en
+mensen beïnvloedt</cite>, adviseert dat de beste manier om iemand aan te
+zetten tot een bepaalde actie is met argumenten te komen die zijn waarden
+aanspreken. Er zijn manieren waarop we de consumentenwaarden, die in onze
+samenleving aanwezig zijn, kunnen aanspreken. Vrije software die gratis
+wordt verkregen, kan de gebruiker bijvoorbeeld geld besparen. Veel vrije
+programma's zijn ook gemakkelijk en betrouwbaar. Het aanhalen van deze
+praktische voordelen heeft ertoe geleid dat veel gebruikers verschillende
+vrije programma's zijn gaan gebruiken, waarvan sommigen nu erg succesvol
+zijn.</p>
+
+<p>Als het je doel is om meer mensen vrije software te laten gebruiken, zou je
+kunnen besluiten te zwijgen over het concept van vrijheid, en je alleen te
+concentreren op de praktische voordelen die een consument aanspreken. Dat is
+wat de term &ldquo;open source&rdquo; (open bron) en de bijbehorende
+retoriek doet.</p>
+
+<p>Die aanpak brengt ons slechts gedeeltelijk naar het doel van
+vrijheid. Mensen die alleen vrije software gebruiken omdat het gemakkelijk
+is, zullen het alleen blijven gebruiken zolang het gemakkelijk is. En ze
+zien geen enkele reden om tegelijkertijd geen makkelijke niet-vrije
+programma's te gebruiken.</p>
+
+<p>De filosofie van open source richt zich op consumentenwaarden, bevestigt en
+versterkt deze. Daarom <a
+href="/philosophy/open-source-misses-the-point.html">ondersteunen we open
+source niet</a>.</p>
+
+<img src="/graphics/gnulaptop.png"
+ alt="[Zen Gnu met laptop]" class="imgright" />
+
+<p>Om een duurzame vrije gemeenschap op te zetten, moeten we meer doen dan
+mensen wat vrije software te laten gebruiken. We moeten het idee verspreiden
+dat software (en andere dingen) beoordeeld zou moeten worden op
+&ldquo;burgerwaarden&rdquo;, waarbij beoordeeld wordt of het de vrijheid en
+gemeenschap van gebruikers respecteert, niet alleen in termen van gemak. </p>
+
+<p>Om burgerwaarden te promoten, moeten we hierover praten en laten zien dat
+zij ten grondslag liggen aan onze daden. We moeten het compromis van Dale
+Carnegie, dat je daden van mensen zou kunnen be&iuml;nvloeden door op hun
+consumentenwaarden in te spelen, verwerpen.</p>
+
+<p>Dit betekent niet dat we helemaal geen praktische voordelen kunnen
+benoemen&mdash;we kunnen en doen dat. Het wordt alleen een probleem wanneer
+de praktische voordelen de boventoon gaan voeren en vrijheid hierdoor naar
+de achtergrond verdwijnt. Daarom herhalen we vaak dat deze praktische
+voordelen van vrije software slechts <em>bijzaak</em> zijn.</p>
+
+<p>Het is niet genoeg om onze woorden te laten stroken met onze idealen; onze
+daden moeten hier ook mee in overeenstemming zijn. Dus moeten we ook
+compromissen vermijden waarbij we de dingen waar wij tegen zijn, juist gaan
+doen of legitimeren.</p>
+
+<p>Ervaring wijst bijvoorbeeld uit dat je gebruikers kan interesseren in <a
+href="/gnu/why-gnu-linux.html">GNU/Linux</a> door wat niet-vrije programma's
+mee te leveren. Dit kan een schattige niet-vrije toepassing zijn die
+aandacht van de gebruiker trekt, of een niet-vrij programmeerplatform zoals
+<a href="/philosophy/java-trap.html">Java</a> (voorheen) of Flash (nog
+steeds), of een niet-vrij apparaat-stuurprogramma dat ondersteuning levert
+voor bepaalde hardwaremodellen.</p>
+
+<p>Deze compromissen zijn verleidelijk, maar ondermijnen het doel. Als je
+niet-vrije software verspreidt, of mensen hiertoe beweegt, wordt het
+moeilijk om te zeggen, &ldquo;niet-vrije software is onrechtvaardig, een
+sociaal probleem, en we moeten er een einde aan maken&rdquo;. En zelfs als
+je deze woorden blijft uitspreken, zullen je daden deze woorden ondermijnen.</p>
+
+<p>Het gaat er niet om of mensen niet-vrije software <em>kunnen</em> of
+<em>mogen</em> installeren; een systeem voor algemeen gebruik stelt mensen
+in staat om te doen wat zij willen. Het gaat erom of we mensen wel of niet
+leiden in de richting van niet-vrije software. Wat zij zelf doen is hun
+verantwoordelijkheid; wat wij voor hen doen, en wat we aan ze geven, is de
+onze. We moeten gebruikers niet richting niet-vrije software leiden en
+daarmee impliceren dat het een oplossing is, want niet-vrije software is
+juist het probleem.</p>
+
+<p>Een schadelijk compromis heeft niet alleen slechte invloed op anderen. Het
+kan onze eigen waarden ook in de war brengen, door middel van cognitieve
+dissonantie. Als je bepaalde waarden hebt, maar je daden impliceren andere,
+conflicterende waarden, dan is het waarschijnlijk dat je je waarden of je
+daden verandert zodat het conflict niet meer bestaat. Projecten die
+gebaseerd zijn op praktische waarden, of die mensen richting niet-vrije
+software bewegen, vermijden bijna altijd het geven van slechts de
+<em>hint</em> dat niet-vrije software onethisch is. Voor zowel hun
+deelnemers als hun publiek, versterken zij consumentenwaarden. We moeten
+deze compromissen afwijzen als we onze waarden overeind willen houden.</p>
+
+<p>Als je wilt overstappen naar vrije software zonder het doel van vrijheid aan
+te tasten, kan je kijken naar de <a
+href="http://www.fsf.org/resources">hulpmiddelenpagina van de FSF</a>. Daar
+staan hardware- en machinesamenstellingen op die werken met vrije software,
+<a href="/distros/distros.html"> volledig vrije GNU/Linux-distributies om te
+installeren</a>, en <a href="http://directory.fsf.org/">duizenden
+vrije-softwarepakketten</a> die werken in een 100 procent
+vrije-softwareomgeving. Als je de gemeenschap wilt helpen op het
+vrijheidspad te blijven, is het belangrijk om publiekelijk burgerwaarden te
+benadrukken. Als mensen praten over goed en slecht, of wat te doen, baseer
+je handelen en argumentatie op het perspectief van vrijheid en de
+gemeenschap.</p>
+
+<p>Een weg die sneller is, is nutteloos als die naar de verkeerde plek
+gaat. Compromissen maken is essentieel om een ambitieus doel te bereiken,
+maar wees voorzichtig met compromissen die je van het doel afleiden.</p>
+
+<hr class="column-limit"/>
+
+<p>
+Bekijk <a
+href="http://www.guardian.co.uk/commentisfree/2011/jul/19/nudge-is-not-enough-behaviour-change">
+Positief belonen is niet genoeg</a> eens voor een vergelijkbaar probleem in
+een andere context.
+</p>
+
+<div class="translators-notes">
+
+<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't have notes.-->
+ </div>
+</div>
+
+<!-- for id="content", starts in the include above -->
+<!--#include virtual="/server/footer.nl.html" -->
+<div id="footer">
+<div class="unprintable">
+
+<p>Gelieve algemene vragen over FSF &amp; GNU te sturen naar <a
+href="mailto:gnu@gnu.org">&lt;gnu@gnu.org&gt;</a>. Er zijn ook nog <a
+href="/contact/">andere manieren om in contact te komen</a> met de
+FSF. Foute links en andere correcties graag sturen aan <a
+href="mailto:webmasters@gnu.org">&lt;webmasters@gnu.org&gt;</a>.</p>
+
+<p>
+<!-- TRANSLATORS: Ignore the original text in this paragraph,
+ replace it with the translation of these two:
+
+ We work hard and do our best to provide accurate, good quality
+ translations. However, we are not exempt from imperfection.
+ Please send your comments and general suggestions in this regard
+ to <a href="mailto:web-translators@gnu.org">
+
+ &lt;web-translators@gnu.org&gt;</a>.</p>
+
+ <p>For information on coordinating and submitting translations of
+ our web pages, see <a
+ href="/server/standards/README.translations.html">Translations
+ README</a>. -->
+We doen ons best om goede vertalingen te maken maar staan altijd open voor
+verbeteringen. Suggesties, op- en aanmerkingen sturen aan: <a
+href="mailto:web-translators@gnu.org">&lt;web-translators@gnu.org&gt;</a>.</p>
+<p>Zie <a href="/server/standards/README.translations.html"> Translations
+README</a> voor informatie over het onderhoud van vertalingen op deze
+website.</p>
+</div>
+
+<p>Copyright &copy; 2008, 2009, 2014, 2015, 2017 <a
+href="http://www.stallman.org/">Richard Stallman</a>.</p>
+
+<p>Deze pagina is uitgebracht onder een <a rel="license"
+href="https://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0/deed.nl">Creative
+Commons Naamsvermelding-GeenAfgeleideWerken 4.0 Internationaal licentie</a>.</p>
+
+<!--#include virtual="/server/bottom-notes.nl.html" -->
+<div class="translators-credits">
+
+<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't want credits.-->
+<strong>Vertaling:</strong> <a
+href="//savannah.gnu.org/projects/www-nl">www-nl</a></div>
+
+<p class="unprintable"><!-- timestamp start -->
+Bijgewerkt:
+
+$Date: 2020/07/05 14:09:48 $
+
+<!-- timestamp end -->
+</p>
+</div>
+</div>
+<!-- for class="inner", starts in the banner include -->
+</body>
+</html>