diff options
Diffstat (limited to 'talermerchantdemos/blog/articles/ml/thegnuproject.html')
| -rw-r--r-- | talermerchantdemos/blog/articles/ml/thegnuproject.html | 1272 |
1 files changed, 1272 insertions, 0 deletions
diff --git a/talermerchantdemos/blog/articles/ml/thegnuproject.html b/talermerchantdemos/blog/articles/ml/thegnuproject.html new file mode 100644 index 0000000..51350ec --- /dev/null +++ b/talermerchantdemos/blog/articles/ml/thegnuproject.html @@ -0,0 +1,1272 @@ +<!--#set var="ENGLISH_PAGE" value="/gnu/thegnuproject.en.html" --> + +<!--#include virtual="/server/header.ml.html" --> +<!-- Parent-Version: 1.86 --> + +<!-- This file is automatically generated by GNUnited Nations! --> +<title>ഗ്നു സംരംഭത്തെ കുറിച്ചു് - ഗ്നു സംരംഭം - സ്വതന്ത്ര സോഫ്റ്റ്വെയർ പ്രസ്ഥാനം</title> +<meta http-equiv="Keywords" content="ഗ്നു, ഗ്നു സംരംഭം, എഫ്എസ്എഫ്, സ്വതന്ത്ര സോഫ്റ്റ്വെയർ, സ്വതന്ത്ര +സോഫ്റ്റ്വെയർ പ്രസ്ഥാനം, ചരിത്രം" /> + +<!--#include virtual="/gnu/po/thegnuproject.translist" --> +<!--#include virtual="/server/banner.ml.html" --> +<h2>ഗ്നു സംരംഭം</h2> + +<p> +<a href="http://www.stallman.org/"><strong>റിച്ചാർഡ് സ്റ്റാൾമാൻ</strong></a> +എഴുതിയതു്</p> + +<blockquote> +<p> +<em>ഓപ്പൺ സോഴ്സസ്</em> എന്ന പുസ്തകത്തിൽ ആദ്യമായി +പ്രസിദ്ധീകരിച്ചതു്. റിച്ചാർഡ് സ്റ്റാൾമാൻ <a +href="/philosophy/open-source-misses-the-point.html"> ഒരിക്കലും “ഓപ്പൺ +സോഴ്സി”നെ പിന്തുണച്ചിട്ടില്ല</a>, എന്നാൽ സ്വതന്ത്ര സോഫ്റ്റ്വെയർ +പ്രസ്ഥാനത്തിന്റെ ആശയങ്ങൾ ആ പുസ്തകത്തിൽ പൂർണമായും ഇല്ലാതാവുന്നതു് +ഒഴിവാക്കാനാണു് ഈ ലേഖനം സംഭാവന ചെയ്തതു്. +</p> +<p> +<a href="/philosophy/free-software-even-more-important.html">നമ്മൾ +ഉപയോഗിക്കുന്ന സോഫ്റ്റ്വെയർ സ്വതന്ത്രമായിരിക്കണമെന്നു് +നിർബന്ധിക്കേണ്ടതു്</a> എന്നത്തേക്കാളും പ്രാധാന്യമർഹിക്കുന്നതു് എന്തുകൊണ്ടു്. +</p> +</blockquote> + +<h3>ആദ്യ സോഫ്റ്റ്വെയർ-പങ്കിടൽ കൂട്ടായ്മ</h3> +<p> +1971-ൽ <abbr title="Massachusetts Institute of Technology">എംഐടി</abbr> +നിർമിത ബുദ്ധി പരീക്ഷണശാലയിൽ (എഐ ലാബ്) ഞാൻ ജോലി ചെയ്യാൻ തുടങ്ങിയപ്പോൾ, +വർഷങ്ങൾക്കു മുമ്പേ നിലനിന്നിരുന്ന സോഫ്റ്റ്വെയർ-പങ്കിടൽ കൂട്ടായ്മയുടെ +ഭാഗമാകുകയുണ്ടായി. സോഫ്റ്റ്വെയർ പങ്കുവെക്കുന്നതു് ഞങ്ങളുടെ ഒരു പ്രത്യേക +കൂട്ടായ്മയിൽ മാത്രം ഒതുങ്ങിയിരുന്ന കാര്യമായിരുന്നില്ല; പാചകക്കുറിപ്പുകൾ +പങ്കുവെക്കുന്നതു് പാചകം ചെയ്യുന്നതിനോളം പഴക്കമുള്ളതാണു് എന്നതുപോലെ തന്നെ, +അതു് കംപ്യൂട്ടറിനോളം പഴക്കമുള്ളതാണു്. പക്ഷേ ഞങ്ങൾ മിക്ക ആളുകളേക്കാളും കൂടുതൽ +അതു ചെയ്തിരുന്നു.</p> +<p> +എഐ ലാബിൽ ഉപയോഗിച്ചിരുന്നത് ആ കാലഘട്ടത്തിലെ ഏറ്റവും വലിയ കമ്പ്യൂട്ടറുകളിൽ +ഒന്നായ ഡിജിറ്റൽ <abbr title="Programmed Data Processor">പിഡിപി</abbr>-10 നു +വേണ്ടി അവിടുത്തെ ഉദ്യോഗസ്ഥരായ ഹാക്കർമാർ (1) രൂപകൽപ്പന ചെയ്തതും അസംബ്ലർ +ഭാഷയിൽ എഴുതിയതുമായ <abbr title="Incompatible Timesharing +System">ഐടിഎസ്</abbr> (ഇൻകംപാറ്റിബിൾ ടൈംഷെയറിങ് സിസ്റ്റം) എന്ന ഒരു ടൈം +ഷെയറിങ് ഓപ്പറേറ്റിങ് സിസ്റ്റം ആണ്. ആ കൂട്ടായ്മയിലെ ഒരു അംഗമെന്ന നിലയിലും ഒരു +എഐ ലാബ് സിസ്റ്റം ഹാക്കർ ഉദ്യോഗസ്ഥൻ എന്ന നിലയിലും, എന്റെ ജോലി ഈ സിസ്റ്റം +മെച്ചപ്പെടുത്തുക എന്നതായിരുന്നു.</p> +<p> +ഞങ്ങളുടെ സോഫ്റ്റ്‍വെയറിനെ ഞങ്ങൾ “സ്വതന്ത്ര സോഫ്റ്റ്വെയർ” എന്നു +വിളിച്ചിരുന്നില്ല, കാരണം ആ പദം അപ്പോഴും നിലവിൽ വന്നിരുന്നില്ല; എന്നാൽ ഇതു +തന്നെ ആയിരുന്നു അതു്. മറ്റൊരു സർവ്വകലാശാലയിലെയൊ അല്ലെങ്കിൽ ഒരു കമ്പനിയിലെയൊ +ആളുകൾക്കു് ഒരു പ്രോഗ്രാം പോർട്ടു ചെയ്തുപയോഗിക്കേണ്ടി വരുമ്പോൾ, ഞങ്ങൾ +സന്തോഷപൂർവ്വം അതിനനുവദിച്ചിരുന്നു. അപരിചിതവും രസകരവുമായ ഒരു പ്രോഗ്രാം +ആരെങ്കിലും ഉപയോഗിക്കുന്നതായി കണ്ടാൽ, നിങ്ങൾക്കു് എപ്പോൾ വേണമെങ്കിലും സോഴ്സ് +കോഡിനായി ആവശ്യപ്പെടാമായിരുന്നു, അതിലൂടെ നിങ്ങൾക്കു് അതു വായിക്കാനും മാറ്റം +വരുത്താനും അല്ലെങ്കിൽ അതിന്റെ ചില ഭാഗങ്ങൾ പുനരുപയോഗിച്ചു് ഒരു പുതിയ +പ്രോഗ്രാം ഉണ്ടാക്കുവാനും സാധിക്കുമായിരുന്നു.</p> +<p> +(1) “ഹാക്കർ” എന്ന വാക്കു് “സുരക്ഷ ഭേദകൻ” എന്ന +അർത്ഥത്തിൽ ഉപയോഗിക്കുന്നതു് ബഹുജനമാധ്യമങ്ങളുടെ ഭാഗത്തുണ്ടായിട്ടുള്ള +ആശയക്കുഴപ്പമാണു്. ഞങ്ങൾ ഹാക്കർമാർ ആ അർത്ഥത്തെ അംഗീകരിക്കുന്നില്ല, മാത്രമല്ല +പ്രോഗ്രാം ചെയ്യാനിഷ്ടപ്പെടുന്ന, കളിയായിട്ടുള്ള സാമർത്ഥ്യത്തെ ആസ്വദിക്കുന്ന, +അല്ലെങ്കിൽ ഇവ രണ്ടും കൂടിയുള്ള ഒരാൾ എന്നർത്ഥമാക്കുന്ന തരത്തിൽ ആ +വാക്കുപയോഗിക്കുന്നതു് തുടരുകയും ചെയ്യുന്നു. <a +href="http://stallman.org/articles/on-hacking.html">ഹാക്കിങ്ങിനെ +കുറിച്ചുള്ള</a> എന്റെ ലേഖനം കാണുക.</p> + +<h3>കൂട്ടായ്മയുടെ തകർച്ച</h3> +<p> +1980-കളുടെ തുടക്കത്തിൽ ഡിജിറ്റൽ പിഡിപി-10 സീരീസ് നിറുത്തലാക്കിയപ്പോൾ ഈ +സാഹചര്യത്തിനു് ഗുരുതരമായ മാറ്റമുണ്ടായി. 60-കളിൽ ഗംഭീരവും പ്രബലവുമായിരുന്ന +ഇതിന്റെ ആർക്കിടെക്ചറിനു് 80-കളിൽ സാദ്ധ്യമായിക്കൊണ്ടിരുന്ന കൂടുതൽ വിസ്തൃതമായ +അഡ്രസ്സുകളിലേക്കു് സ്വാഭാവികമായും വിപുലപ്പെടുത്താൻ കഴിഞ്ഞിരുന്നില്ല. അതായതു് +ഐടിഎസ്-ൽ അടങ്ങിയിരുന്ന ഏകദേശം എല്ലാ പ്രോഗ്രാമുകളും കാലഹരണപ്പെട്ടിരുന്നു.</p> +<p> +എഐ ലാബ് ഹാക്കർ കൂട്ടായ്മ ഇതിനകം തന്നെ തകർന്നു പോയിരുന്നു. 1981-ൽ, +ഉപോത്പന്നമായി ഉണ്ടായ സിംബോളിക്സ് എന്ന കമ്പനി എഐ ലാബിൽ നിന്നുമുള്ള ഏകദേശം +എല്ലാ ഹാക്കർമാരെയും ലാബിലെ ജോലി രാജിവെപ്പിച്ചു് അവരുടെ കമ്പനിയിലേക്കു +ചേർത്തു, അങ്ങനെ ആളൊഴിഞ്ഞ കൂട്ടായ്മയ്ക്കു് സ്വയം പിടിച്ചുനില്ക്കാൻ +പറ്റാതായി. (സ്റ്റീവ് ലെവിയുടെ ഹാക്കേർസ് എന്ന പുസ്തകം ഈ സംഭവങ്ങളെ കുറിച്ചു +പറയുന്നുണ്ടു്, മാത്രമല്ല ഈ കൂട്ടായ്മയുടെ തുടക്കത്തെ കുറിച്ചു് ഒരു വ്യക്തമായ +ചിത്രവും ഇതു നല്കുന്നു.) 1982-ൽ എഐ ലാബ് ഒരു പുതിയ പിഡിപി-10 വാങ്ങിയപ്പോൾ, +ഇതിന്റെ അഡ്മിനിസ്ട്രേറ്റർമാർ ഐടിഎസിനു പകരം ഡിജിറ്റലിന്റെ അസ്വതന്ത്ര +ടൈംഷെയറിങ് സിസ്റ്റം ഉപയോഗിക്കുവാൻ തീരുമാനിച്ചു.</p> +<p> +വിഎഎക്സ് (VAX) അല്ലെങ്കിൽ 68020 പോലുള്ള ആ കാലഘട്ടത്തിലെ നൂതന +കംപ്യൂട്ടറുകൾക്കു് അവരുടേതായ ഓപ്പറേറ്റിങ് സിസ്റ്റങ്ങൾ ഉണ്ടായിരുന്നു, എന്നാൽ +അവയൊന്നും സ്വതന്ത്ര സോഫ്റ്റ്വെയർ ആയിരുന്നില്ല: എക്സിക്യൂട്ട് ചെയ്യാൻ +കഴിയുന്ന ഒരു പകർപ്പു കിട്ടാൻ പോലും വെളിപ്പെടുത്തില്ലെന്ന ഒരു ധാരണപത്രം +നിങ്ങൾ ഒപ്പു വെക്കേണ്ടിയിരുന്നു.</p> +<p> +ഇതിനർത്ഥം ഒരു കംപ്യൂട്ടർ ഉപയോഗിക്കുമ്പോഴുള്ള ആദ്യ ചുവടു് നിങ്ങളുടെ അയൽക്കാരെ +സഹായിക്കില്ല എന്നു പ്രതിജ്ഞ ചെയ്യുകയായിരുന്നു. സഹകരണ മനോഭാവമുള്ള ഒരു +കൂട്ടായ്മ വിലക്കപ്പെട്ടു. കുത്തക സോഫ്റ്റ്‍വെയറുകളുടെ ഉടമസ്ഥർ ഉണ്ടാക്കിയ +നിയമം ഇതായിരുന്നു, “നിങ്ങൾ നിങ്ങളുടെ അയൽക്കാരുമായി +പങ്കുവെക്കുകയാണെങ്കിൽ, നിങ്ങൾ കൊള്ളയടിക്കുകയാണു്. നിങ്ങൾ എന്തെങ്കിലും മാറ്റം +ആഗ്രഹിക്കുന്നെങ്കിൽ, അതിനായി ഞങ്ങളോടു യാചിക്കുക.”</p> +<p> +കുത്തക സോഫ്റ്റ്വെയർ സാമൂഹിക സിസ്റ്റം—സോഫ്റ്റ്വെയർ പങ്കുവെക്കുവാനോ +അല്ലെങ്കിൽ അതിനു മാറ്റം വരുത്തുവാനോ നിങ്ങൾക്കു് അനുവാദമില്ലെന്നു പറയുന്ന +സിസ്റ്റം—സമൂഹവിരുദ്ധവും, അധാർമ്മികവും, തെറ്റായതുമാണെന്നുള്ള ആശയം ചില +വായനക്കാർക്കു് ആശ്ചര്യമായി തോന്നിയേക്കാം. എന്നാൽ പൊതുജനങ്ങളെ +വേർതിരിക്കുന്നതിനെ അടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ളതും ഉപയോക്താക്കളെ നിസ്സഹായരാക്കുകയും +ചെയ്യുന്ന ഒരു സിസ്റ്റത്തെ കുറിച്ചു് മറ്റെന്തു പറയാൻ സാധിക്കും? ഈ ആശയം +ആശ്ചര്യമായി തോന്നിയ വായനക്കാർ കുത്തക സോഫ്റ്റ്വെയർ സിസ്റ്റത്തെ +തന്നിരിക്കുന്ന പോലെ സ്വീകരിച്ചതാവാം, അല്ലെങ്കിൽ കുത്തക സോഫ്റ്റ്വെയർ +വ്യാപാരങ്ങൾ നിർദ്ദേശിച്ച രീതിയിൽ തന്നെ അതിനെ കണക്കാക്കിയിട്ടുണ്ടാകാം. ഈ +പ്രശ്നത്തെ ഒരു രീതിയിൽ മാത്രമെ നോക്കിക്കാണാൻ പറ്റുകയുള്ളുവെന്നു ജനങ്ങളെ +ബോദ്ധ്യപ്പെടുത്താൻ സോഫ്റ്റ്വെയർ പ്രസാധകർ വളരെ കാലമായി കഠിനാധ്വാനം +ചെയ്തിട്ടുണ്ടു്.</p> +<p> +സോഫ്റ്റ്വെയർ പ്രസാധകർ അവരുടെ “അവകാശങ്ങൾ” +“അടിച്ചേല്പിക്കുന്നതിനെ” കുറിച്ചൊ അല്ലെങ്കിൽ “<a +href="/philosophy/words-to-avoid.html#Piracy">കൊള്ളത്തരം</a>” +തടയുന്നതിനെ കുറിച്ചൊ സംസാരിക്കുമ്പോൾ, വാസ്തവത്തിൽ അവർ <em>പറയുന്നതു്</em> +പ്രാധാന്യം കുറഞ്ഞ കാര്യമാണു്. പൊതുജനത്തോടു് യാതൊരു വിസ്താരവുമില്ലാതെ +അംഗീകരിക്കാൻ ആവശ്യപ്പെടുന്ന, ഒരു വിചിന്തനവും കൂടാതെയുള്ള അപ്രസ്താവിത +ധാരണകളിലാണു് ഈ പ്രസ്താവനകളുടെ യഥാർത്ഥ സന്ദേശം. അതുകൊണ്ടു് നമുക്കു് അവയെ +ഒന്നു പരിശോധിക്കാം.</p> +<p> +സോഫ്റ്റ്വെയർ കമ്പനികൾക്കു സോഫ്റ്റ്വെയർ സ്വന്തമാക്കാനുള്ള അവകാശം +സ്വാഭാവികമായും ഉണ്ടെന്നും അതുകൊണ്ടുതന്നെ അതിന്റെ എല്ലാ ഉപയോക്താക്കൾക്കും +മുകളിൽ അധികാരമുണ്ടെന്നതുമാണു് ഒരു ധാരണ. (ഇതൊരു സ്വാഭാവികമായ +അവകാശമായിരുന്നെങ്കിൽ എന്തു തന്നെയായാലും പൊതുജനത്തിനു് എത്രതന്നെ +ഉപദ്രവമാണെങ്കിലും, നമുക്കു് എതിർക്കുവാൻ കഴിയുമായിരുന്നില്ല.) പക്ഷേ, യുഎസ് +ഭരണഘടനയും നിയമ സമ്പ്രദായവും ഈ കാഴ്ചപ്പാടിനെ തള്ളിക്കളയുന്നു; പകർപ്പവകാശം ഒരു +സ്വാഭാവിക അവകാശമല്ല, എന്നാൽ അതു് പകർപ്പിനുള്ള ഉപയോക്താക്കളുടെ സ്വാഭാവികമായ +അവകാശത്തെ പരിമിതപ്പെടുത്തുന്ന സർക്കാർ ചുമത്തിയ കൃത്രിമമായ ഒരു കുത്തകയാണു്.</p> +<p> +മറ്റൊരു അപ്രസ്താവിത ധാരണ സോഫ്റ്റ്‍വെയറിനെ കുറിച്ചുള്ള ഒരേഒരു പ്രധാന കാര്യം +ഇതു് എന്തു ജോലി ചെയ്യാൻ നിങ്ങളെ അനുവദിക്കുന്നു എന്നതാണു്—അതായതു് നമ്മൾ +കംപ്യൂട്ടർ ഉപയോക്താക്കൾ നമുക്കു് എന്തുതരം സമൂഹമാണു് +അനുവദനീയമായിട്ടുള്ളതെന്നതിൽ ശ്രദ്ധിക്കുവാൻ പാടില്ല.</p> +<p> +മൂന്നാമത്തെ ധാരണ, പ്രോഗ്രാമിന്റെ ഉപയോക്താക്കളുടെ മുകളിലുള്ള അധികാരം നമ്മൾ +ഒരു കമ്പനിയ്ക്കു നല്കിയില്ലെങ്കിൽ ഉപയോഗപ്രദമായ ഒരു സോഫ്റ്റ്‍വെയറും +നമുക്കുണ്ടാവില്ല (അല്ലെങ്കിൽ ഏതെങ്കിലും ഒരു പ്രത്യേക ജോലി ചെയ്യാൻ കഴിയുന്ന +ഒരു പ്രോഗ്രാം ഒരിക്കലും ഉണ്ടാവില്ല). ചങ്ങലകളിടാതെ തന്നെ ധാരാളം ഉപയോഗപ്രദമായ +സോഫ്റ്റ്വെയർ നമുക്കു് ഉണ്ടാക്കാൻ കഴിയുമെന്നു് സ്വതന്ത്ര സോഫ്റ്റ്വെയർ +മൂവ്മെന്റ് തെളിയിക്കുന്നതിനു മുൻപു്, ഈ ധാരണ ന്യായമായി തോന്നിയിട്ടുണ്ടാകാൻ +സാധ്യതയുണ്ടു്.</p> +<p> +ഈ ധാരണകൾ അംഗീകരിക്കാൻ നിങ്ങൾ വിസമ്മതിക്കുകയും ഈ പ്രശ്നങ്ങളെ +ഉപയോക്താക്കൾക്കു് പ്രഥമസ്ഥാനം കൊടുത്തുകൊണ്ടു് സാമാന്യബുദ്ധിയിലുള്ള +ധാർമ്മികബോധത്തിന്റെ അടിസ്ഥാനത്തിൽ കണക്കിലെടുക്കുകയും ചെയ്യുകയാണെങ്കിൽ, നമ്മൾ +വളരെ വ്യത്യസ്തമായ നിഗമനങ്ങളിലാണു് എത്തിച്ചേരുക. തങ്ങളുടെ +ആവശ്യങ്ങൾക്കനുസരിച്ചു് പ്രോഗ്രാമുകളെ പരിഷ്കരിക്കുവാനും സോഫ്റ്റ്വെയർ +പങ്കുവെക്കുവാനും കംപ്യൂട്ടർ ഉപയോക്താക്കൾ നിർബന്ധമായും സ്വതന്ത്രരായിരിക്കണം, +കാരണം മറ്റുള്ളവരെ സഹായിക്കുക എന്നതാണു് സമൂഹത്തിന്റെ ആധാരം.</p> +<p> +ഈ നിഗമനത്തിനു പിന്നിലെ വാദങ്ങൾക്കുള്ള വിപുലമായ ഒരു പ്രസ്താവനയ്ക്കു് ഇവിടെ +ഇടമില്ലാത്തതിനാൽ, വായനക്കാരോടു് <a href="/philosophy/why-free.html"> +http://www.gnu.org/philosophy/why-free.html</a>, <a +href="/philosophy/free-software-even-more-important.html"> +http://www.gnu.org/philosophy/free-software-even-more-important.html</a> +എന്നീ വെബ് താളുകൾ സന്ദർശിക്കുവാനാണു് എന്റെ നിർദ്ദേശം. +</p> + +<h3>തീർത്തും ധാർമ്മികമായ ഒരു തിരഞ്ഞെടുപ്പു്</h3> +<p> +എന്റെ കൂട്ടായ്മ ഇല്ലാതായതോടു കൂടി മുമ്പത്തെ പോലെ തുടരുക എന്നതു് അസാധ്യമായി +തീർന്നു. പകരം, തികച്ചും ധാർമ്മികമായ ഒരു തിരഞ്ഞെടുപ്പിനെ എനിക്കു് +അഭിമുഖീകരിക്കേണ്ടി വന്നു.</p> +<p> +വെളിപ്പെടുത്തില്ലെന്ന ധാരണപത്രം ഒപ്പു വെക്കുകയും സഹപ്രവർത്തകരായ ഹാക്കർമാരെ +സഹായിക്കില്ല എന്നു പ്രതിജ്ഞ ചെയ്യുകയും ചെയ്തു്, കുത്തക സോഫ്റ്റ്‍വെയറിന്റെ +ലോകത്തിലേക്കു ചേരുകയായിരുന്നു എളുപ്പമുള്ളൊരു വഴി. മിക്കവാറും ഞാനും +സോഫ്റ്റ്വെയർ ഡവലപ്പു ചെയ്യുകയും വെളിപ്പെടുത്തില്ലെന്ന ധാരണപത്രങ്ങൾക്കു +കീഴിൽ അവ പ്രസിദ്ധീകരിക്കുകയും, അങ്ങനെ കൂട്ടുകാരെ ചതിക്കാനായി മറ്റുള്ള +ജനങ്ങളുടെ മുകളിലുള്ള സമ്മർദ്ദം കൂട്ടുകയും ചെയ്യുമായിരുന്നു.</p> +<p> +ഇതു വഴി എനിക്കു് പണമുണ്ടാക്കാൻ സാധിക്കുമായിരുന്നു, ഒരു പക്ഷേ ഞാൻ കോഡ് എഴുതി +രസിച്ചെന്നുമിരിക്കാം. എന്നാൽ എന്റെ ഔദ്യോഗികജീവിതത്തിന്റെ അവസാനം ജനങ്ങളെ +വേർതിരിക്കാനായുള്ള മതിലുകൾ നിർമ്മിച്ചിരുന്ന നാളുകളിലേക്കു ഞാൻ +തിരിഞ്ഞുനോക്കും, പിന്നെ ലോകത്തെ ഒരു ചീത്ത സ്ഥലമാക്കി മാറ്റാൻ എന്റെ ജീവിതം +ചെലവഴിച്ചതായി എനിക്കു തോന്നും.</p> +<p> +അതിനകം തന്നെ വെളിപ്പെടുത്തില്ലെന്ന ധാരണപത്രത്തിന്റെ സ്വീകർത്താവെന്ന +നിലയിലുള്ള അനുഭവം എനിക്കുണ്ടായിട്ടുണ്ടു്. എനിക്കും എംഐടി എഐ ലാബിനും ഞങ്ങളുടെ +പ്രിന്ററിനെ നിയന്ത്രിക്കുന്നതിനുള്ള പ്രോഗ്രാമിന്റെ സോഴ്സ് കോഡ് ഒരാൾ +നിരസിച്ചപ്പോഴായിരുന്നു അതു്. (ഈ പ്രോഗ്രാമിൽ ചില സവിശേഷതകളുടെ +കുറവുണ്ടായിരുന്നതുകൊണ്ടു് ആ പ്രിന്റർ ഉപയോഗിക്കുന്നതു് വളരെയധികം +മുഷിപ്പിക്കുന്നതാക്കിതീർത്തു.) അതുകൊണ്ടുതന്നെ വെളിപ്പെടുത്തില്ലെന്ന +ധാരണപത്രം നിഷ്കളങ്കമായിരുന്നുവെന്നു് എനിക്കു് എന്നോടുതന്നെ പറയുവാൻ +കഴിഞ്ഞിരുന്നില്ല. അയാൾ ഞങ്ങളുമായി പങ്കുവെക്കാൻ നിരസിച്ചതു് എന്നെ വല്ലാതെ +ദേഷ്യം പിടിപ്പിച്ചു; തിരിഞ്ഞുനിന്നു് എല്ലാവരോടും ഇതുതന്നെ ചെയ്യാൻ എനിക്കു +കഴിയുമായിരുന്നില്ല.</p> +<p> +വ്യക്തവും പക്ഷേ അസുഖകരവുമായ മറ്റൊരു വഴി, കംപ്യൂട്ടർ മേഖല തന്നെ വിടുക +എന്നതായിരുന്നു. ഇതുവഴി എന്റെ കഴിവുകൾ ഒരിക്കലും ദുരുപയോഗപ്പെടുമായിരുന്നില്ല, +പക്ഷേ അവ പാഴായിപ്പോകുമായിരുന്നു. കംപ്യൂട്ടർ ഉപയോക്താക്കളെ ഭിന്നിപ്പിക്കുകയും +പരിമിതികൾ സൃഷ്ടിക്കുകയും ചെയ്തുവെന്ന കുറ്റബോധം എനിക്കുണ്ടാകുമായിരുന്നില്ല, +എന്നിരുന്നാലും ഇതു സംഭവിക്കുക തന്നെ ചെയ്യുമായിരുന്നു.</p> +<p> +അതുകൊണ്ടു് ഒരു പ്രോഗ്രാമറിനു് നല്ല കാര്യം എന്തെങ്കിലും ചെയ്യാൻ സാധിക്കുന്ന +ഒരു വഴിക്കുവേണ്ടി ഞാൻ തിരഞ്ഞു. ഒരിക്കൽ കൂടി ഒരു കൂട്ടായ്മ ഉണ്ടാക്കുവാൻ +സാധിക്കുന്ന തരത്തിൽ ഉള്ള ഒരു പ്രോഗ്രമൊ അല്ലെങ്കിൽ എനിക്കു് എഴുതാൻ കഴിയുന്ന +പ്രോഗ്രാമുകളൊ ഉണ്ടോ എന്നു് ഞാൻ എന്നോടുതന്നെ ചോദിച്ചു?</p> +<p> +ഉത്തരം വ്യക്തമായിരുന്നു: ആദ്യം വേണ്ടിയിരുന്നതു് ഒരു ഓപ്പറേറ്റിങ് സിസ്റ്റം +ആയിരുന്നു. അതാണു് ഒരു കംപ്യൂട്ടർ ഉപയോഗിക്കാനായിട്ടുള്ള നിർണ്ണായകമായ +സോഫ്റ്റ്വെയർ. ഒരു ഓപ്പറേറ്റിങ് സിസ്റ്റം ഉപയോഗിച്ചു് നിങ്ങൾക്കു് ഒരുപാടു് +കാര്യങ്ങൾ ചെയ്യാൻ കഴിയും; അതുപയോഗിക്കാതെ, നിങ്ങൾക്കു് കംപ്യൂട്ടർ +പ്രവർത്തിപ്പിക്കാനെ കഴിയില്ല. ഒരു സ്വതന്ത്ര ഓപ്പറേറ്റിങ് സിസ്റ്റത്തിലൂടെ, +സഹകരണമനോഭാവത്തോടെയുള്ള ഹാക്കർമാരുടെ ഒരു കൂട്ടായ്മ വീണ്ടും ഞങ്ങൾക്കുണ്ടാക്കാൻ +കഴിയുമായിരുന്നു—മാത്രമല്ല ആരെ വേണമെങ്കിലും കൂട്ടായ്മയിലേക്കു +ക്ഷണിക്കുവാനും. കൂടാതെ ഒരാളുടെ സുഹൃത്തുക്കളെ നഷ്ടപ്പെടുത്താനുള്ള +ആസൂത്രണങ്ങളൊന്നും നടത്താതെ തന്നെ ആർക്കുവേണമെങ്കിലും കംപ്യൂട്ടർ ഉപയോഗിക്കാൻ +കഴിയും.</p> +<p> +ഒരു ഓപ്പറേറ്റിങ് സിസ്റ്റം ഡവലപ്പർ എന്നരീതിയിൽ, ഈ ജോലിക്കു് ഉചിതമായ +വൈദഗ്ദ്ധ്യം എനിക്കുണ്ടായിരുന്നു. അതുകൊണ്ടു് വിജയം ഉറപ്പിക്കാൻ +കഴിയുമായിരുന്നില്ലെങ്കിലും, ഞാൻ ഈ ജോലി ചെയ്യുവാനായി +തെരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ടതാണെന്നു് ഞാൻ തിരിച്ചറിഞ്ഞു. പോർട്ടബിൾ ആയരീതിയിൽ +യുണിക്സിനു യോജിക്കുന്ന തരത്തിൽ ആ സിസ്റ്റം ഉണ്ടാക്കുവാൻ ഞാൻ തീരുമാനിച്ചു, +ഇതിലൂടെ യുണിക്സ് ഉപയോക്താക്കൾക്കു് എളുപ്പത്തിൽ ഇതിലേക്കു മാറാൻ കഴിയും. ഗ്നു +എന്ന പേരു് തെരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ടതു്, ഒരു ഹാക്കർ പാരമ്പര്യം പിന്തുടർന്നാണു്, +ഒരു ആവർത്തിക്കുന്ന ചുരുക്കെഴുത്തായി “GNU's Not Unix.” ഇതു് <a +href="/gnu/pronunciation.html">ഒരക്ഷരമെന്ന രീതിയിൽ (syllable) കനമുള്ള g-യോടു +കൂടിയാണു്</a> ഉച്ചരിക്കുന്നതു്.</p> +<p> +മറ്റു പ്രോഗ്രാമുകൾ പ്രവർത്തിപ്പിക്കാൻ കഷ്ടിച്ചാവശ്യമായ വെറും ഒരു കെർണൽ +എന്നല്ല ഓപ്പറേറ്റിങ് സിസ്റ്റം എന്നതിനർത്ഥം. 1970-കളിൽ, ഓപ്പറേറ്റിങ് സിസ്റ്റം +എന്ന പേരിനു യോഗ്യതയുള്ളവയെല്ലാം കമ്മാന്റ് പ്രൊസസ്സറുകളും അസ്സെംബ്ലറുകളും +കമ്പൈലറുകളും ഇന്റർപ്രെറ്ററുകളും ഡിബഗ്ഗറുകളും ടെക്സ്റ്റ് എഡിറ്ററുകളും +മെയിലറുകളും അതിൽ കൂടുതലും അടങ്ങിയവയായിരുന്നു. ഐടിഎസിൽ അവയുണ്ടായിരുന്നു, +മൾട്ടിക്സിൽ അവയുണ്ടായിരുന്നു, വിഎംഎസിൽ അവയുണ്ടായിരുന്നു, യുണിക്സിലും +അവയുണ്ടായിരുന്നു. ഗ്നു ഓപ്പറേറ്റിങ് സിസ്റ്റവും അവ ഉൾപ്പെടുത്തും.</p> +<p> +പിന്നീടു്, ഹില്ലേലിന്റേതു്(1) എന്നു പറയപ്പെടുന്ന ഈ വാക്കുകൾ ഞാൻ +കേൾക്കുകയുണ്ടായി:</p> + +<blockquote><p> + If I am not for myself, who will be for me?<br /> + If I am only for myself, what am I?<br /> + If not now, when? <a id="TransNote1-rev" href="#TransNote1"><sup>1</sup></a> +</p></blockquote> +<p> +ഗ്നു സംരംഭം ആരംഭിക്കാനുള്ള തീരുമാനം ഇതിനു തുല്യമായ ഒരു ആദർശത്തിന്റെ +അടിസ്ഥാനത്തിലായിരുന്നു.</p> +<p> +(1) ഒരു നിരീശ്വരവാദി ആയതുകൊണ്ടുതന്നെ, മതനേതാക്കന്മാരെ ഞാൻ പിന്തുടരാറില്ല, +എന്നാൽ ചിലപ്പോഴൊക്കെ അവരിൽ ഒരാൾ പറഞ്ഞിട്ടുള്ള എന്തെങ്കിലും കാര്യത്തെ ഞാൻ +ആരാധിക്കുന്നതായി കാണുന്നു.</p> + +<h3>സ്വാതന്ത്ര്യം എന്നർത്ഥത്തിലുള്ള ഫ്രീ</h3> +<p> +“ഫ്രീ സോഫ്റ്റ്വെയർ” എന്ന പദം ചിലപ്പോഴൊക്കെ +തെറ്റിദ്ധരിക്കപ്പെടാറുണ്ടു്—ഇതിനു വിലയുമായി യാതൊരു ബന്ധവുമില്ല. ഇതു് +സ്വാതന്ത്ര്യത്തെ സംബന്ധിക്കുന്നതാണു്. അതായതു്, ഫ്രീ സോഫ്റ്റ്വെയർ നിർവചനം +ഇതാണു്.</p> + +<p>ഒരു പ്രോഗ്രാം, നിങ്ങൾക്കു്, അതായതു് ഒരു ഉപയോക്താവിനു്, സ്വതന്ത്ര +സോഫ്റ്റ്വെയർ ആണെങ്കിൽ:</p> + +<ul> + <li>ഏതാവശ്യത്തിനും നിങ്ങളുടെ ഇഷ്ടപ്രകാരം പ്രോഗ്രാം പ്രവർത്തിപ്പിക്കാനുള്ള +സ്വാതന്ത്ര്യം നിങ്ങൾക്കുണ്ടു്.</li> + + <li>നിങ്ങളുടെ ആവശ്യങ്ങൾക്കനുസരിച്ചു് പ്രോഗ്രാമിനു മാറ്റം വരുത്താനുള്ള +സ്വാതന്ത്ര്യം നിങ്ങൾക്കുണ്ടു്. (ഈ സ്വാതന്ത്ര്യത്തിന്റെ ഫലപ്രദമായ +ഉപയോഗത്തിനു്, നിങ്ങൾക്കു നിർബന്ധമായും സോഴ്സ് കോഡ് ലഭ്യമായിരിക്കണം, കാരണം +സോഴ്സ് കോഡില്ലാതെ ഒരു പ്രോഗ്രാമിനു മാറ്റം വരുത്തുക എന്നതു ദുഷ്കരമാണു്.)</li> + + <li>പകർപ്പുകൾ സൌജന്യമായൊ അല്ലെങ്കിൽ ഒരു വില ഈടാക്കിയൊ പുനർവിതരണം ചെയ്യാനുള്ള +സ്വാതന്ത്ര്യം നിങ്ങൾക്കുണ്ടു്.</li> + + <li>നിങ്ങളുടെ പരിഷ്കരിച്ച പതിപ്പുകളുടെ പകർപ്പുകൾ വിതരണം ചെയ്യാനുള്ള +സ്വാതന്ത്ര്യം നിങ്ങൾക്കുണ്ടു്, ഇതിലൂടെ നിങ്ങളുടെ മെച്ചപ്പെടുത്തലുകൾ +ഉപയോഗപ്പെടുത്താനുള്ള അവസരം ഒരു സമൂഹത്തിനു മുഴുവൻ നല്കാൻ കഴിയും.</li> +</ul> +<p> +“ഫ്രീ” എന്നതു് വിലയെ അല്ല, സ്വാതന്ത്ര്യത്തെ +കുറിക്കുന്നതുകൊണ്ടുതന്നെ, പകർപ്പുകളുടെ വില്പനയും സ്വതന്ത്ര സോഫ്റ്റ്‍വെയറും +തമ്മിൽ പരസ്പര വൈരുദ്ധ്യം ഒന്നും തന്നെയില്ല. വാസ്തവത്തിൽ, പകർപ്പുകൾ +വില്ക്കുവാനുള്ള സ്വാതന്ത്ര്യം നിർണ്ണായകമാണു്: സ്വതന്ത്ര സോഫ്റ്റ്വെയർ +ശേഖരങ്ങൾ അടങ്ങിയ സിഡി-റോമുകളുടെ വില്പന ഈ കൂട്ടായ്മയെ സംബന്ധിച്ചിടത്തോളം +പ്രധാനപ്പെട്ടതാണു്, മാത്രമല്ല അവയുടെ വില്പനയിലൂടെ സ്വരൂപിക്കുന്ന തുക +സ്വതന്ത്ര സോഫ്റ്റ്വെയർ ഡവലപ്മെന്റിനു് പ്രധാനവുമാണു്. അതുകൊണ്ടു്, ഈ +ശേഖരത്തിൽ ഉൾപ്പെടുത്താൻ ആളുകൾക്കു് സ്വാതന്ത്ര്യം നല്കാത്ത ഒരു പ്രോഗ്രാം +സ്വതന്ത്ര സോഫ്റ്റ്വെയർ അല്ല.</p> +<p> +“ഫ്രീ” എന്ന വാക്കിന്റെ വ്യക്തതയില്ലായ്മ കാരണം, കുറേ നാളുകളായി +പകരം വെക്കാവുന്ന പദങ്ങൾക്കു വേണ്ടി ആളുകൾ തിരയുന്നു, പക്ഷേ ആരും തന്നെ +മെച്ചപ്പെട്ട ഒരെണ്ണം കണ്ടെത്തിയിട്ടില്ല. ഇംഗ്ലീഷ് ഭാഷയ്ക്കു് മറ്റേതു +ഭാഷയേക്കാളും കൂടുതൽ വാക്കുകളും സൂക്ഷ്മഭേദങ്ങളുമുണ്ടു്, പക്ഷേ ലളിതവും +വ്യക്തവുമായ, “സ്വാതന്ത്ര്യം” എന്നർത്ഥമുള്ള ഒരു വാക്കിന്റെ അഭാവം +ഇതിനുണ്ടു്—“unfettered” (വിലങ്ങുമാറ്റിയ) എന്ന വാക്കാണു് +ഏറ്റവും അടുത്തായി വരുന്നതു്. “liberated” (സ്വതന്ത്രമാക്കിയ), +“freedom” (സ്വാതന്ത്ര്യം), “open” (തുറന്ന) എന്നീ +പകരം പദങ്ങൾക്കു് ഒന്നുകിൽ തെറ്റായ അർത്ഥമോ അല്ലെങ്കിൽ മറ്റെന്തെങ്കിലും +ന്യൂനതയോ ഉണ്ടു്.</p> + +<h3>ഗ്നു സോഫ്റ്റ്‍വെയറും ഗ്നു സിസ്റ്റവും</h3> +<p> +ഒരു സമ്പൂർണ സിസ്റ്റം ഡവലപ്പു ചെയ്യുക എന്നതു് വളരെ വലിയ സംരംഭമാണു്. അതു് +എത്തിപ്പിടിക്കാൻ കഴിയുന്ന തരത്തിലാക്കാനായി, നിലവിലുള്ള പരമാവധി സ്വതന്ത്ര +സോഫ്റ്റ്‍വെയറുകൾ ഉപയോഗപ്പെടുത്താനും യോജിച്ച രീതിയിൽ മാറ്റം വരുത്തുവാനും ഞാൻ +തീരുമാനിച്ചു. ഉദാഹരണത്തിനു്, തുടക്കത്തിലേ തന്നെ ടെക് (TeX) മുഖ്യ ടെക്സ്റ്റ് +ഫോർമാറ്റർ ആയി ഉപയോഗിക്കാൻ ഞാൻ തീരുമാനിച്ചു; കുറച്ചു വർഷങ്ങൾക്കു ശേഷം, +മറ്റൊരു വിൻഡോ സിസ്റ്റം നിർമ്മിക്കുന്നതിനു പകരം ഗ്നുവിനു വേണ്ടി എക്സ് വിൻഡോ +സിസ്റ്റം ഉപയോഗിക്കാൻ ഞാൻ തീരുമാനിച്ചു.</p> +<p> +ഈ തീരുമാനങ്ങൾ കൊണ്ടും അതുപോലുള്ള മറ്റുള്ളവ കൊണ്ടും, ഗ്നു സിസ്റ്റം എന്നു +പറയുന്നതു് എല്ലാ ഗ്നു സോഫ്റ്റ്‍വെയറുകളുടെയും ശേഖരം എന്നതിനു തുല്യമല്ല. ഗ്നു +സിസ്റ്റത്തിൽ ഗ്നു സോഫ്റ്റ്വെയർ അല്ലാത്ത പ്രോഗ്രാമുകളും അടങ്ങിയിട്ടുണ്ടു്, +സ്വന്തം ആവശ്യങ്ങൾക്കു വേണ്ടി മറ്റുള്ള ആളുകളും സംരംഭങ്ങളും ഡവലപ്പു +ചെയ്തിട്ടുള്ള പ്രോഗ്രാമുകളാണു് അവ, എന്നാൽ അവയെല്ലാം സ്വതന്ത്ര സോഫ്റ്റ്വെയർ +ആയതുകൊണ്ടു് നമുക്കു് ഉപയോഗിക്കാൻ പറ്റുന്നവയാണു്. </p> + +<h3>ഈ സംരംഭം ആരംഭിക്കുന്നു</h3> +<p> +1984 ജനുവരിയിൽ ഞാൻ എംഐടിയിലെ ജോലി ഉപേക്ഷിച്ചു് ഗ്നു സോഫ്റ്റ്വെയർ എഴുതാൻ +തുടങ്ങി. എംഐടി വിടുക എന്നതു് അനിവാര്യമായിരുന്നു കാരണം അതിലൂടെ ഗ്നു സ്വതന്ത്ര +സോഫ്റ്റ്‍വെയറായി വിതരണം ചെയ്യുന്നതിൽ ഇടപെടാൻ എംഐടിയ്ക്കു് സാധിക്കില്ല. ഞാൻ +ഉദ്യോഗസ്ഥനായി തുടർന്നിരുന്നെങ്കിൽ, ഈ പരിശ്രമത്തെ സ്വന്തമാക്കാനുള്ള അവകാശവാദം +ഉന്നയിക്കാൻ എംഐടിയ്ക്കു സാധിക്കുമായിരുന്നു, മാത്രമല്ല അവരുടേതായ വിതരണ +നിബന്ധനകൾ ചുമത്താൻ കഴിയുമായിരുന്നു, അല്ലെങ്കിൽ ഈ യത്നത്തെ കുത്തക +സോഫ്റ്റ്വെയർ പാക്കേജായി പോലും മാറ്റിയേക്കാമായിരുന്നു. സോഫ്റ്റ്വെയർ +പങ്കിടുന്ന ഒരു പുതിയ കൂട്ടായ്മ നിർമ്മിക്കുക എന്നുള്ള ലക്ഷ്യം +ഉപയോഗശൂന്യമാകുന്നതു കാണാൻ മാത്രമായി വലിയ തോതിൽ ജോലി ചെയ്യുവാനായുള്ള യാതൊരു +ഉദ്ദേശ്യവും എനിക്കുണ്ടായിരുന്നില്ല. </p> +<p> +എന്നിരുന്നാലും, അപ്പോൾ എംഐടി എഐ ലാബിന്റെ തലവനായിരുന്ന പ്രൊഫസർ വിൻസ്റ്റൺ, +ലാബിലെ സൌകര്യങ്ങൾ തുടർന്നും ഉപയോഗിക്കുവാൻ അനുകമ്പയോടുകൂടി എന്നെ ക്ഷണിച്ചു.</p> + +<h3>ആദ്യ ചുവടുകൾ</h3> +<p> +ഗ്നു സംരംഭം തുടങ്ങുന്നതിനു കുറച്ചു മുമ്പായി, “ഫ്രീ +യൂണിവേഴ്സിറ്റി” കമ്പൈലർ കിറ്റിനെ കുറിച്ചു ഞാൻ കേട്ടു, വിയുസികെ (VUCK) +എന്നും അതറിയപ്പെട്ടിരുന്നു. (“ഫ്രീ” എന്ന ഡച്ച് വാക്കു് +<em>v</em> ഉപയോഗിച്ചാണു് എഴുതുന്നതു്.) ഈ കമ്പൈലർ C, പാസ്കൽ തുടങ്ങിയ +ഒന്നിലധികം ഭാഷകൾ കൈകാര്യം ചെയ്യാനും ഒന്നിലധികം ടാർഗറ്റ് മെഷീനുകൾ +പിന്തുണയ്ക്കാനും രൂപകല്പന ചെയ്തതാണു്. ഇതിന്റെ ലേഖകനോടു് ഗ്നുവിനുവേണ്ടി +ഇതുപയോഗിയ്ക്കാൻ കഴിയുമോ എന്നു ചോദിച്ചുകൊണ്ടു് ഞാനൊരു എഴുത്തെഴുതി.</p> +<p> +സർവ്വകലാശാല ഫ്രീ ആയിരുന്നു പക്ഷേ കമ്പൈലർ അങ്ങനെ അല്ല എന്നു് +പ്രസ്താവിച്ചുകൊണ്ടു് പരിഹാസപൂർവ്വമായ മറുപടിയാണു ലഭിച്ചതു്. അതുകൊണ്ടു് ഗ്നു +സംരംഭത്തിനു വേണ്ടിയുള്ള എന്റെ ആദ്യത്തെ പ്രോഗ്രാം ഒരു ബഹുഭാഷ, +മൾട്ടിപ്ലാറ്റ്ഫോം കമ്പൈലർ ആയിരിക്കുമെന്നു ഞാൻ തീരുമാനിച്ചു. </p> +<p> +കമ്പൈലർ മുഴുവനായും സ്വന്തമായി എഴുതുന്നതു് ഒഴിവാക്കാമെന്ന പ്രതീക്ഷയോടെ, +ലോറൻസ് ലിവർമോർ ലാബിൽ ഡവലപ്പു ചെയ്ത മൾട്ടിപ്ലാറ്റ്ഫോം കമ്പൈലർ ആയ പാസ്റ്റൽ +കമ്പൈലറിന്റെ സോഴ്സ് കോഡ് ഞാൻ കരസ്ഥമാക്കി. ഇതു് ഒരു സിസ്റ്റം-പ്രോഗ്രാമിങ് +ഭാഷയായി രൂപകല്പന ചെയ്ത പാസ്കലിന്റെ വിപുലീകരിച്ച പതിപ്പിൽ എഴുതിയതും അതിനെ +പിന്തുണയ്ക്കുന്നതുമായിരുന്നു. ഒരു C ഫ്രണ്ട് എന്റ് അതിനോടു കൂട്ടിച്ചേർത്തു് +ഞാനതു് മോട്ടറോള 68000 കംപ്യൂട്ടറിലേക്കു പോർട്ടു ചെയ്യാൻ ആരംഭിച്ചു. പക്ഷേ ആ +കമ്പൈലറിനു് മെഗാബൈറ്റുകളോളം സ്റ്റാക് സ്പേസ് വേണമെന്നും ലഭ്യമായ 68000 +യുണിക്സ് സിസ്റ്റം 64k മാത്രമേ അനുവദിച്ചിരുന്നുള്ളുവെന്നും കണ്ടെത്തിയപ്പോൾ +എനിക്കതിനെ ഉപേക്ഷിക്കേണ്ടതായി വന്നു.</p> +<p> +പാസ്റ്റൽ കമ്പൈലർ എങ്ങനെയാണു് പ്രവർത്തിപ്പിക്കുന്നതെന്നു് എനിക്കു മനസ്സിലായി: +മുഴുവൻ ഇൻപുട്ട് ഫയലിനെയും അപഗ്രഥിച്ചു് ഒരു സിന്റാക്സ് ട്രീ ആക്കുന്നു, ഈ +സിന്റാക്സ് ട്രീയെ മുഴുവനായും “ഇൻസ്ട്രക്ഷനു”-കളുടെ ഒരു +ശൃംഖലയാക്കി മാറ്റുന്നു, എന്നിട്ടു് ഒരു മെമ്മറി സ്പെയ്സിനെയും ഒരിക്കലും +വെറുതെ ഇടാതെ മുഴുവൻ ഔട്ട്പുട്ട് ഫയലും ഉത്പാദിപ്പിക്കുന്നു. അപ്പോഴാണു് ഒരു +പുതിയ കമ്പൈലർ തുടക്കം തൊട്ടു് എഴുതേണ്ടിവരുമെന്ന നിഗമനത്തിൽ ഞാൻ +എത്തിച്ചേർന്നതു്. ആ പുതിയ കമ്പൈലർ <abbr title="GNU Compiler +Collection">GCC</abbr> എന്നാണു് അറിയപ്പെടുന്നതു്; പാസ്റ്റൽ കമ്പൈലറിൽ +നിന്നുള്ള ഒന്നും അതിൽ ഉപയോഗിച്ചിട്ടില്ല, പക്ഷേ ഞാൻ മുൻപ് എഴുതിയ C ഫ്രണ്ട് +എന്റ് യോജിച്ചരീതിയിൽ ഇതിനോടു ചേർക്കാൻ എനിക്കു കഴിഞ്ഞു. എന്നാൽ ഇതു കുറച്ചു +വർഷങ്ങൾക്കു ശേഷമായിരുന്നു; ആദ്യം, ഗ്നു ഇമാക്സിനു വേണ്ടിയാണു് ഞാൻ +പ്രവർത്തിച്ചതു്.</p> + +<h3>ഗ്നു ഇമാക്സ്</h3> +<p> +ഞാൻ ഗ്നു ഇമാക്സിന്റെ പണി ആരംഭിച്ചതു് 1984 സെപ്റ്റംബറിലാണു്, പിന്നീടു് +1985-ന്റെ തുടക്കത്തിൽ ഇതു് ഉപയോഗ്യയോഗ്യമായി തുടങ്ങിയിരുന്നു. യുണിക്സ് +സിസ്റ്റങ്ങൾ ഉപയോഗിച്ചു് എഡിറ്റു ചെയ്യാൻ തുടങ്ങുവാൻ ഇതു് എന്നെ പ്രാപ്തനാക്കി; +വിഐ (vi) അല്ലെങ്കിൽ ഇഡി (ed) ഉപയോഗിക്കുവാൻ പഠിക്കുന്നതിൽ ഒരു +താത്പര്യവുമില്ലാതിരുന്നതിനാൽ, ഞാൻ എന്റെ എഡിറ്റിങ്ങുകൾ എല്ലാം മറ്റു +തരത്തിലുള്ള മെഷീനുകളിലാണു് അതുവരെ ചെയ്തിരുന്നതു്.</p> +<p> +ഈ അവസരത്തിൽ, ഗ്നു ഇമാക്സ് ഉപയോഗിക്കാനായുള്ള ആഗ്രഹം ആളുകൾ പ്രകടിപ്പിച്ചു +തുടങ്ങി, ഇതു് എങ്ങനെ അതു വിതരണം ചെയ്യാമെന്നുള്ള ചോദ്യമുയർത്തി. ഞാൻ +ഉപയോഗിച്ചിരുന്ന എംഐടി കംപ്യൂട്ടറിലെ അജ്ഞാത എഫ്ടിപി (ftp) സെർവറിലേക്കു് ഞാനതു +നിക്ഷേപിച്ചു. (അങ്ങനെ, ഈ കംപ്യൂട്ടർ, prep.ai.mit.edu, ഗ്നുവിന്റെ മുഖ്യ +എഫ്ടിപി വിതരണ ഇടമായി; ഏതാനും വർഷങ്ങൾക്കു ശേഷം ഇതു പിൻവലിക്കപ്പെട്ടപ്പോൾ, +ഞങ്ങൾ ഈ പേരു് ഞങ്ങളുടെ പുതിയ എഫ്ടിപി സെർവറിലേക്കു മാറ്റി.) പക്ഷേ ആ സമയത്തു്, +താത്പര്യം പ്രകടിപ്പിച്ച പലരും ഇന്റർനെറ്റിൽ ഉണ്ടായിരുന്നില്ല അതുകൊണ്ടു് +അവർക്കു് എഫ്ടിപി വഴി ഒരു പകർപ്പു ലഭ്യമാക്കുവാൻ സാധിച്ചിരുന്നില്ല. ഈ +സന്ദർഭത്തിൽ ഉയർന്ന ഒരു ചോദ്യം ഞാനവരോടു് എന്തു പറയും എന്നതായിരുന്നു.</p> +<p> +“ഇന്റർനെറ്റ് സൌകര്യമുള്ള, നിങ്ങൾക്കു വേണ്ടി ഒരു പകർപ്പു +ഉണ്ടാക്കിത്തരാൻ കഴിയുന്ന ഒരു സുഹൃത്തിനെ കണ്ടെത്തൂ” എന്നെനിക്കു പറയുവാൻ +കഴിയുമായിരുന്നു. അല്ലെങ്കിൽ യഥാർത്ഥ പിഡിപി-10 ഇമാക്സിനു ചെയ്തതു തന്നെ +ഇവിടെയും ചെയ്യാൻ എനിക്കു കഴിയുമായിരുന്നു: “ഒരു ടേപ്പും <abbr +title="Self-addressed Stamped Envelope">SASE (സെൽഫ് അഡ്രെസ്ഡ് സ്റ്റാംപ്ഡ് +എൻവലപ്പ്)</abbr>-യും എനിക്കയച്ചു തരിക, എന്നിട്ടു് ഇമാക്സോടു കൂടി ഞാനതു +തിരിച്ചയക്കും” എന്നു പറയുക. എന്നാൽ എനിക്കു ജോലിയൊന്നും +ഉണ്ടായിരുന്നില്ല, മാത്രമല്ല സ്വതന്ത്ര സോഫ്റ്റ്വെയർ ഉപയോഗിച്ചു് +പണമുണ്ടാക്കാനുള്ള മാർഗം ഞാൻ തിരയുകയുമായിരുന്നു. അതുകൊണ്ടു്, $150 ഫീസായി +തന്നാൽ ആവശ്യമുള്ള ആർക്കും ടേപ്പ് അയച്ചുതരുമെന്നു് ഞാൻ +പ്രഖ്യാപിച്ചു. ഇതിലൂടെ, ഞാനൊരു സ്വതന്ത്ര സോഫ്റ്റ്വെയർ വിതരണ വ്യാപാരം +ആരംഭിച്ചു, ഇന്നു് സമ്പൂർണ ഗ്നു/ലിനക്സ് സിസ്റ്റം ഡിസ്ട്രിബ്യൂഷനുകൾ വിതരണം +ചെയ്യുന്ന കമ്പനികളുടെ മുൻഗാമി.</p> + +<h3>എല്ലാ ഉപയോക്താക്കൾക്കും ഒരു പ്രോഗ്രാം സ്വതന്ത്രമാണോ?</h3> +<p> +ലേഖകന്റെ പക്കൽ നിന്നും പോകുമ്പോൾ ഒരു പ്രോഗ്രാം സ്വതന്ത്ര സോഫ്റ്റ്വെയർ +ആണെങ്കിൽ തന്നെയും അതിന്റെ ഒരു പകർപ്പുള്ള എല്ലാവർക്കും അതു സ്വതന്ത്ര +സോഫ്റ്റ്‍വെയറായിരിക്കുമെന്നു് ഇതിനർത്ഥമില്ല. ഉദാഹരണത്തിനു്, <a +href="/philosophy/categories.html#PublicDomainSoftware"> പൊതു സഞ്ചയത്തിലുള്ള +സോഫ്റ്റ്വെയർ</a> (പകർപ്പവകാശം ചുമത്തിയിട്ടില്ലാത്ത സോഫ്റ്റ്വെയർ) സ്വതന്ത്ര +സോഫ്റ്റ്വെയർ ആണു്; എന്നാൽ ആർക്കുവേണമെങ്കിലും അതിനു മാറ്റം വരുത്തി ഒരു +കുത്തക പതിപ്പാക്കി മാറ്റാവുന്നതാണു്. അതുപോലെ, പകർപ്പവകാശം ചുമത്തിയിട്ടുള്ള +പക്ഷേ ലളിതവും അനുവദനീയവുമായ സമ്മതപത്രങ്ങൾക്കടിയിൽ വിതരണം ചെയ്തിട്ടുള്ള പല +സ്വതന്ത്ര പ്രോഗ്രാമുകളും പരിഷ്കരിച്ചു് കുത്തക പതിപ്പുകളാക്കാൻ +അനുവദിക്കുന്നു. </p> +<p> +ഈ പ്രശ്നത്തിന്റെ ശ്രദ്ധേയമായ ഒരു ഉദാഹരണം X വിൻഡോ സിസ്റ്റം ആണു്. എംഐടിയിൽ +ഡവലപ്പു ചെയ്തു്, ഒരു അനുവദനീയ സമ്മതപത്രത്തോടു കൂടി സ്വതന്ത്ര +സോഫ്റ്റ്‍വെയറായി പ്രകാശനം ചെയ്ത ഇതിനെ വളരെ പെട്ടെന്നു തന്നെ പല കംപ്യൂട്ടർ +കമ്പനികളും സ്വീകരിച്ചുപയോഗിച്ചു. അവർ അവരുടെ കുത്തക യുണിക്സ് സിസ്റ്റത്തിൽ, +ബൈനറി രൂപത്തിൽ മാത്രം, വെളിപ്പെടുത്തില്ലെന്ന ധാരണപത്രത്തിനു കീഴിൽ, X +ചേർത്തു. അതായതു്, X-ന്റെ ഈ പകർപ്പുകൾ യുണിക്സിനേക്കാൾ സ്വതന്ത്രമായ +സോഫ്റ്റ്‍വെയറല്ലായിരുന്നു.</p> +<p> +X വിൻഡോ സിസ്റ്റത്തിന്റെ ഡവലപ്പർമാർ ഇതിനെ ഒരു പ്രശ്നമായി +പരിഗണിച്ചില്ല—അവരിതു പ്രതീക്ഷിക്കുകയും ഇതു സംഭവിക്കണമെന്നു് +ഉദ്ദേശിക്കുകയും ചെയ്തു. അവരുടെ ലക്ഷ്യം സ്വാതന്ത്ര്യമായിരുന്നില്ല, മറിച്ചു് +“കുറെ ഉപയോക്താക്കളുണ്ടാവുക” എന്നു നിർവ്വചിച്ചിട്ടുള്ള +“വിജയം” മാത്രം. ഈ ഉപയോക്താക്കൾക്കു സ്വാതന്ത്ര്യം ഉണ്ടായിരുന്നുവോ +എന്നതു് അവർ ശ്രദ്ധിച്ചതേയില്ല, പകരം ഉപയോക്താക്കൾ ധാരാളം ഉണ്ടായിരിക്കണമെന്നു +മാത്രം.</p> +<p> +ഇതു് വിരോധാഭാസപരമായ ഒരു സാഹചര്യത്തിലേക്കു നയിച്ചു, സ്വാതന്ത്ര്യത്തിന്റെ അളവു +കണക്കാക്കുന്നതിനുള്ള രണ്ടു വ്യത്യസ്ത വഴികൾ, “ഈ പ്രോഗ്രാം +സ്വതന്ത്രമാണോ?” എന്ന ചോദ്യത്തിനു് വ്യത്യസ്ത ഉത്തരങ്ങൾ നല്കി. എംഐടി +പ്രകാശനത്തിന്റെ വിതരണ നിബന്ധനകൾ നല്കുന്ന സ്വാതന്ത്ര്യത്തിന്റെ അടിസ്ഥാനത്തിൽ +നിങ്ങൾ തീർപ്പുകല്പിക്കുകയാണെങ്കിൽ, X സ്വതന്ത്ര സോഫ്റ്റ്‍വെയറായിരുന്നുവെന്നു +നിങ്ങൾ പറഞ്ഞേക്കാം. എന്നാൽ ഒരു ശരാശരി X ഉപയോക്താവിന്റെ സ്വാതന്ത്ര്യമാണു് +നിങ്ങൾ അളക്കുന്നതെങ്കിൽ, അതു് ഒരു കുത്തക സോഫ്റ്റ്‍വെയറായിരുന്നുവെന്നു +പറയേണ്ടിവരും. മിക്ക X ഉപയോക്താക്കളും യുണിക്സ് സിസ്റ്റങ്ങളോടൊപ്പം വന്നിരുന്ന +കുത്തക പതിപ്പുകളാണു് പ്രവർത്തിപ്പിച്ചിരുന്നതു്, സ്വതന്ത്ര പതിപ്പല്ല. </p> + +<h3>പകർപ്പുപേക്ഷയും ഗ്നു ജിപിഎല്ലും</h3> +<p> +ഗ്നുവിന്റെ ലക്ഷ്യം ഉപയോക്താക്കൾക്കു സ്വാതന്ത്ര്യം നല്കുക എന്നതായിരുന്നു, +അല്ലാതെ പ്രശസ്തി മാത്രമല്ല. അതുകൊണ്ടു് ഗ്നു സോഫ്റ്റ്‍വെയറിനെ കുത്തക +സോഫ്റ്റ്‍വെയറാക്കുന്നതിൽ നിന്നും തടയുവാനായി വിതരണ നിബന്ധനകൾ ഉപയോഗിക്കേണ്ടതു് +ആവശ്യമായി വന്നു. “പകർപ്പുപേക്ഷ”(1) എന്നാണു് ഈ രീതിയെ ഞങ്ങൾ +വിളിച്ചിരുന്നതു്. </p> +<p> +പകർപ്പുപേക്ഷ പകർപ്പവകാശ നിയമം ഉപയോഗിക്കുന്നു, പക്ഷേ ഇതിനെ മറികടന്നു് ഇതിന്റെ +സാധാരണ ഉദ്ദേശ്യങ്ങൾക്കു വിപരീതമായി പ്രയോജനപ്പെടുത്തുന്നു: ഒരു പ്രോഗ്രാം +നിയന്ത്രിക്കുന്നതിനുള്ള ഉപാധിക്കു പകരം ഇതു് പ്രോഗ്രാമിനു സ്വതന്ത്രമായി +സൂക്ഷിക്കുന്നതിനുള്ള ഉപാധിയായി മാറി.</p> +<p> +പ്രോഗ്രാം പ്രവർത്തിപ്പിക്കാനും, പകർത്താനും, പരിഷ്കരിക്കുവാനും, പരിഷ്കരിച്ച +പതിപ്പുകൾ വിതരണം ചെയ്യുവാനും ഉള്ള അനുവാദം എല്ലാവർക്കും നല്കുകയാണു് +പകർപ്പുപേക്ഷയുടെ കേന്ദ്ര ആശയം—അവരവരുടേതായ നിയന്ത്രണങ്ങൾ ചേർക്കാനുള്ള +അനുവാദമല്ല. അങ്ങനെ, “സ്വതന്ത്ര സോഫ്റ്റ്‍വെയറി”നെ നിർവ്വചിക്കുന്ന +നിർണ്ണായകമായ സ്വാതന്ത്ര്യങ്ങൾ ഒരു പകർപ്പു് കൈവശമുള്ള എല്ലാവർക്കും +ഉറപ്പുവരുത്തുന്നു; അവ അന്യാധീനപ്പെടുത്താൻ സാധിക്കാത്ത അവകാശങ്ങളായി മാറുന്നു.</p> +<p> +ഫലപ്രദമായ പക‍ർപ്പുപേക്ഷയ്ക്കു്, പരിഷ്കരിച്ച പതിപ്പുകളും നിർബന്ധമായും +സ്വതന്ത്രമായിരിക്കണം. ഇതു് നമ്മുടേതിൽ അടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ള പ്രവൃത്തികളെ +പകർപ്പുകൾ പ്രസിദ്ധീകരിക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ടെങ്കിൽ നമ്മുടെ സമൂഹത്തിനു +ലഭ്യമാക്കുന്നു എന്നുറപ്പുവരുത്തുന്നു. പ്രോഗ്രാമറായി ജോലി ചെയ്യുന്ന +പ്രോഗാമർമാർ ഗ്നു സോഫ്റ്റ്വെയർ മെച്ചപ്പെടുത്താനായി സന്നദ്ധസേവനം ചെയ്യുമ്പോൾ, +പകർപ്പുപേക്ഷയാണു് അവരുടെ മുതലാളിമാരെ “നിങ്ങൾക്കു് ഈ മാറ്റങ്ങൾ +പങ്കുവെക്കാൻ കഴിയില്ല, കാരണം ഈ പ്രോഗ്രാമിന്റെ കുത്തക പതിപ്പുണ്ടാക്കുവാനായി +ഞങ്ങൾ ഇവ ഉപയോഗിക്കുവാൻ പോകുകയാണു്” എന്നു പറയുന്നതിൽ നിന്നും +വിലക്കുന്നതു്.</p> +<p> +പ്രോഗ്രാമിന്റെ എല്ലാ ഉപയോക്താക്കൾക്കും സ്വാതന്ത്ര്യം ഉറപ്പുവരുത്തണമെങ്കിൽ +മാറ്റങ്ങൾ സ്വതന്ത്രമായിരിക്കണമെന്ന ആവശ്യകത അത്യന്താപേക്ഷിതമാണു്. X വിൻഡോ +സിസ്റ്റത്തിനെ സ്വകാര്യവത്കരിച്ച കമ്പനികൾ അവരുടെ സിസ്റ്റങ്ങളിലേക്കും +ഹാർഡ്‍വെയറിലേക്കും പോർട്ടു ചെയ്യാനായി സാധാരണയായി ചില മാറ്റങ്ങൾ +വരുത്തിയിട്ടുണ്ടു്. ഈ മാറ്റങ്ങൾ X-ന്റെ വ്യാപ്തിയെ വെച്ചു താരതമ്യം +ചെയ്യുമ്പോൾ വളരെ ചെറുതാണു്, എന്നാൽ നിസ്സാരമല്ല. മാറ്റങ്ങൾ +വരുത്തിയെന്നുള്ളതാണു് ഉപയോക്താക്കളുടെ സ്വാതന്ത്ര്യം നിരസിക്കാനുള്ള +ഒഴികഴിവെങ്കിൽ, ആർക്കുവേണമെങ്കിലും എളുപ്പത്തിൽ ആ ഒഴികഴിവിൽ കാര്യലാഭം +നേടാമായിരുന്നു.</p> +<p> +ഒരു സ്വതന്ത്ര പ്രോഗ്രാമും അസ്വതന്ത്ര കോഡും സംയോജിപ്പിക്കുന്നതു് ഇതുപോലൊരു +പ്രശ്നമാണു്. അങ്ങനൊരു സംയോജനം തീർച്ചയായും അസ്വതന്ത്രമായിരിക്കും; ഏതൊക്കെ +സ്വാതന്ത്ര്യങ്ങളാണൊ ആ അസ്വതന്ത്രമായ ഭാഗത്തിനില്ലാത്തതു് അതു് മുഴുവൻ +പ്രോഗ്രാമിന്റെയും ന്യൂനതയായിരിക്കും. ഇത്തരം സംയോജനങ്ങൾ അനുവദിക്കുന്നതു് ഒരു +കപ്പൽ മുങ്ങിപ്പോകാൻ മാത്രം വലിപ്പമുള്ള ഒരു കുഴിയുണ്ടാക്കും. അതിനാൽ, +പകർപ്പുപേക്ഷയ്ക്കുവേണ്ടിയുള്ള നിർണ്ണായകമായ ഒരു ആവശ്യകത ഈ കുഴി നികത്തലാണു്: +പകർപ്പുപേക്ഷ ചെയ്യപ്പെട്ട ഒരു പ്രോഗ്രാമിനോടു് എന്തെങ്കിലും +കൂട്ടിച്ചേർക്കുകയോ അല്ലെങ്കിൽ അതിനോടു ലയിപ്പിക്കുകയോ ചെയ്യുമ്പോൾ, +നിർബന്ധമായും ആ വലിയ സംയോജിപ്പിച്ചതിനു ശേഷമുള്ള പതിപ്പും സ്വതന്ത്രവും +പകർപ്പുപേക്ഷയോടു കൂടിയതുമായിരിക്കണം.</p> +<p> +ഒട്ടുമിക്ക ഗ്നു സോഫ്റ്റ്‍വെയറിനുവേണ്ടിയും ഞങ്ങൾ ഉപയോഗിക്കുന്ന +പകർപ്പുപേക്ഷയുടെ പ്രത്യേക പ്രായോഗിക രൂപമാണു് ഗ്നു ജനറൽ പബ്ലിക് അനുമതിപത്രം, +അല്ലെങ്കിൽ ഗ്നു ജിപിഎൽ എന്നു ചുരുക്കത്തിൽ. ചില പ്രത്യേക സന്ദർഭത്തിൽ +ഉപയോഗിക്കപ്പെട്ടിട്ടുള്ള മറ്റു തരത്തിലുള്ള പകർപ്പുപേക്ഷയും ഞങ്ങളുടെ +പക്കലുണ്ടു്. ഗ്നു സഹായ രേഖകളും പകർപ്പുപേക്ഷ ചെയ്യപ്പെട്ടതാണു്, എന്നാൽ ഇതു +കൂടുതൽ ലളിതമായ തരത്തിലുള്ള ഒരു പകർപ്പുപേക്ഷയാണു് ഉപയോഗിക്കുന്നതു്, കാരണം +ഗ്നു ജിപിഎല്ലിന്റെ സങ്കീർണ്ണത സഹായരേഖകൾക്കു് ആവശ്യമില്ല.(2)</p> +<p> +(1) 1984-ലൊ 1985-ലൊ, ഡോൺ ഹൊപ്കിൻസ് (വളരെ ഭാവനാത്മകതയോടുകൂടിയ ഒരു ചങ്ങാതി) +എനിക്കൊരു കത്തയച്ചു. കവറിനു മുകളിൽ രസകരമായ പല വാക്യങ്ങളും അയാൾ +എഴുതിയിട്ടുണ്ടായിരുന്നു, അതിലൊന്നാണിതു്: “Copyleft—all rights +reversed. “copyleft” എന്ന വാക്കു് ആ സമയത്തു ഞാൻ വികസിപ്പിച്ചു +കൊണ്ടിരുന്ന ഒരു വിതരണ ആശയത്തിനു പേരിടാൻ ഞാൻ ഉപയോഗിച്ചു.</p> + +<p> +(2) ഡോക്യുമെന്റേഷനു വേണ്ടി <a href="/licenses/fdl.html">ഗ്നു സ്വതന്ത്ര +ഡോക്യുമെന്റേഷൻ അനുമതിപത്രം</a> ആണു് ഞങ്ങൾ ഇപ്പോൾ ഉപയോഗിക്കുന്നതു്.</p> + +<h3>സ്വതന്ത്ര സോഫ്റ്റ്വെയർ പ്രസ്ഥാനം</h3> + +<p>ഇമാക്സിലുള്ള താത്പര്യം വളർന്നുകൊണ്ടിരിക്കുകയും, മറ്റാളുകളും ഗ്നു സംരംഭത്തിൽ +പങ്കുചേരുകയും ചെയ്തപ്പോൾ, വീണ്ടും ഫണ്ടിനു വേണ്ടി അന്വേഷിക്കാനുള്ള +സമയമായെന്നു് ഞങ്ങൾ തീരുമാനിച്ചു. അതുകൊണ്ടു് 1985-ൽ ഞങ്ങൾ <a +href="http://www.fsf.org/">സ്വതന്ത്ര സോഫ്റ്റ്വെയർ പ്രസ്ഥാനം (Free Software +Foundation - FSF)</a>, സ്വതന്ത്ര സോഫ്റ്റ്വെയർ ഡവലപ്മെന്റിനു വേണ്ടിയുള്ള ഒരു +നികുതി രഹിത ചാരിറ്റി, നിർമ്മിച്ചു. ഇമാക്സ് ടേപ്പ് വിതരണ വ്യാപാരവും <abbr +title="Free Software Foundation">എഫ്എസ്എഫ്</abbr> ഏറ്റെടുത്തു; പിന്നീടു് +മറ്റു സ്വതന്ത്ര സോഫ്റ്റ്‍വെയറും (ഗ്നുവും ഗ്നു അല്ലാത്തതും) ഈ ടേപ്പിൽ +ചേർത്തു് ഇതു വിപുലീകരിച്ചു, മാത്രമല്ല സ്വതന്ത്ര സഹായരേഖകളുടെയും വില്പന +നടത്തി.</p> + +<p>എഫ്എസ്എഫിന്റെ വരുമാനത്തിന്റെ ഭൂരിഭാഗവും സ്വതന്ത്ര സോഫ്റ്റ്‍വെയറിന്റെ +പകർപ്പുകളുടെ വില്പനയിൽ നിന്നും മറ്റു ബന്ധപ്പെട്ട സേവനങ്ങളിൽ നിന്നും (സോഴ്സ് +കോഡുകളടങ്ങിയ CD-ROM കൾ, ബൈനറികളോടു കൂടിയ CD-ROM കൾ, നന്നായി പ്രിന്റു ചെയ്ത +സഹായരേഖകൾ, എല്ലാം പുനർവിതരണം ചെയ്യാനും പരിഷ്കരിക്കാനുമുള്ള +സ്വാതന്ത്ര്യത്തോടുകൂടി) ഡിലക്സ് വിതരണങ്ങളിൽ (ഉപഭോക്താവിന്റെ +ഇഷ്ടത്തിനനുസരിച്ചുള്ള പ്ലാറ്റ്ഫോമിനു വേണ്ടി ഞങ്ങൾ ബിൽട്ട് ചെയ്ത +സോഫ്റ്റ്‍വെയറുകളുടെ സമ്പൂർണ ശേഖരം അടങ്ങിയ വിതരണങ്ങൾ) +നിന്നുമായിരുന്നു. ഇന്നും എഫ്എസ്എഫ് <a href="http://shop.fsf.org/"> +സഹായരേഖകളും മറ്റു് ഉപകരണങ്ങളും വില്ക്കുന്നുണ്ടു്</a>, എന്നാൽ വലിയ ഭാഗം +ഫണ്ടും അംഗങ്ങളുടെ സംഭാവനകളിൽ നിന്നുമാണു് ലഭിക്കുന്നതു്. നിങ്ങൾക്കു് <a +href="http://fsf.org/join">fsf.org</a> എന്നിടത്തു് എഫ്എസ്എഫിൽ +ചേരാവുന്നതാണു്.</p> + +<p>സ്വതന്ത്ര സോഫ്റ്റ്വെയർ പ്രസ്ഥാനത്തിന്റെ ജീവനക്കാർ ഒരുപാടു് ഗ്നു +സോഫ്റ്റ്വെയർ പാക്കേജുകൾ എഴുതിയിട്ടും പരിപാലിച്ചിട്ടുമുണ്ടു്. C ലൈബ്രറിയും +ഷെല്ലും ആണു് ശ്രദ്ധേയമായ രണ്ടെണ്ണം. ഗ്നു/ലിനക്സ് സിസ്റ്റത്തിൽ +പ്രവർത്തിക്കുന്ന എല്ലാ പ്രോഗ്രാമുകളും ലിനക്സുമായി ആശയവിനിമയം നടത്താൻ ഗ്നു C +ലൈബ്രറിയാണു് ഉപയോഗിക്കുന്നതു്. ഇതു ഡവലപ്പു ചെയ്തതു് സ്വതന്ത്ര സോഫ്റ്റ്വെയർ +പ്രസ്ഥാനത്തിന്റെ സ്റ്റാഫിലെ ഒരംഗമായ റോളണ്ട് മഗ്രാത് ആണു്. മിക്ക ഗ്നു/ലിനക്സ് +സിസ്റ്റത്തിലും ഉപയോഗിക്കുന്ന ഷെൽ <abbr title="Bourne Again +Shell">BASH</abbr> ആണു്, ബൂർൺ എഗെൻ ഷെൽ(1), എഫ്എസ്എഫ് ജീവനക്കാരനായ ബ്രയാൻ +ഫോക്സ് ആണു് ഇതു ഡവലപ്പു ചെയ്തതു്.</p> + +<p>ഈ പ്രോഗ്രാമുകൾക്കൊക്കെ ഞങ്ങൾ ധനസഹായം നല്കുവാൻ കാരണം ഗ്നു സംരംഭം വെറും +ഉപകരണങ്ങൾക്കു വേണ്ടിയൊ അല്ലെങ്കിൽ ഒരു ഡവലപ്മെന്റ് ചുറ്റുപാടിനു വേണ്ടിയൊ +മാത്രമായിരുന്നില്ല എന്നതുകൊണ്ടാണു്. ഞങ്ങളുടെ ലക്ഷ്യം ഒരു സമ്പൂർണ +ഓപ്പറേറ്റിങ് സിസ്റ്റമായിരുന്നു, ഈ പ്രോഗ്രാമുകൾ അതിനാവശ്യവുമായിരുന്നു.</p> + +<p>(1) “ബൂർൺ എഗെൻ ഷെൽ (Bourne Again Shell)” എന്നതു് യുണിക്സിൽ +സാധാരണയായി ഉണ്ടായിരുന്ന ഷെൽ ആയ “ബൂർൺ ഷെൽ” എന്ന പേരിലുള്ള ഒരു +കളിയാണു്.</p> + +<h3>സ്വതന്ത്ര സോഫ്റ്റ്വെയർ പിന്തുണ</h3> + +<p>സ്വതന്ത്ര സോഫ്റ്റ്വെയർ തത്ത്വശാസ്ത്രം ഒരു പ്രത്യേക തരത്തിലുള്ള വ്യാപകമായ +വ്യാപാര സമ്പ്രദായത്തെ നിരസിക്കുന്നു, എന്നാൽ ഇതു് വ്യാപാരത്തിനു് +എതിരല്ല. വ്യാപാരം ഉപയോക്താക്കളുടെ സ്വാതന്ത്ര്യത്തെ ബഹുമാനിക്കുമ്പോൾ ഞങ്ങൾ +അവർക്കു് വിജയം നേരുന്നു.</p> + +<p>ഇമാക്സിന്റെ പകർപ്പുകൾ വില്ക്കുന്നതു് ഒരു തരത്തിലുള്ള സ്വതന്ത്ര സോഫ്റ്റ്വെയർ +വ്യാപാരത്തെ പ്രകടമാക്കുന്നു. ആ വ്യാപാരം എഫ്എസ്എഫ് ഏറ്റെടുത്തപ്പോൾ, എനിക്കു് +മറ്റൊരു ജീവനമാർഗം ഉണ്ടാക്കേണ്ടതായി വന്നു. ഞാൻ ഡവലപ്പു ചെയ്തിട്ടുണ്ടായിരുന്ന +സ്വതന്ത്ര സോഫ്റ്റ്‍വെയറുമായി ബന്ധപ്പെട്ട സേവനങ്ങൾ വില്ക്കുന്നിടത്തു് ഞാനതു +കണ്ടെത്തി. ഗ്നു ഇമാക്സ് എങ്ങനെ പ്രോഗ്രാം ചെയ്യാം ജിസിസി എങ്ങനെ ഇഷ്ടാനുസരണം +മാറ്റാം എന്നീ വിഷയങ്ങൾ പഠിപ്പിക്കുക, സോഫ്റ്റ്വെയർ ഡവലപ്മെന്റ്, കൂടുതലും +ജിസിസി പുതിയ പ്ലാറ്റ്ഫോമുകൾക്കുവേണ്ടി പോർട്ടു ചെയ്യൽ, എന്നിവ ഇതിൽ +ഉൾപ്പെടുന്നു.</p> + +<p>ഇന്നു്, പല കോർപ്പറേഷനുകളും ഈ പറഞ്ഞ ഓരോ തരത്തിലുള്ള സ്വതന്ത്ര സോഫ്റ്റ്വെയർ +വ്യാപാരവും ചെയ്യുന്നു. ചിലർ സ്വതന്ത്ര സോഫ്റ്റ്വെയർ ശേഖരം CD-ROM ൽ ആക്കി +വിതരണം ചെയ്യുന്നു; മറ്റുള്ളവർ ഉപയോക്താക്കളുടെ ചോദ്യങ്ങൾക്കു് ഉത്തരം +കൊടുക്കുക, ബഗ്ഗുകൾ പരിഹരിക്കുക, പുതിയ സവിശേഷതകൾ ചേർക്കുക തുടങ്ങിയ +സപ്പോർട്ടുകൾ വില്ക്കുന്നു. കൂടാതെ പുതിയ സ്വതന്ത്ര സോഫ്റ്റ്വെയർ ഉത്പന്നങ്ങൾ +സമരംഭിക്കുന്നതിന്റെ അടിസ്ഥാനത്തിലുള്ള സ്വതന്ത്ര സോഫ്റ്റ്വെയർ കമ്പനികൾ വരെ +നമ്മൾ കാണാൻ തുടങ്ങിയിരിക്കുന്നു.</p> + +<p>ശ്രദ്ധിക്കുക, “ഓപ്പൺ സോഴ്സ്” എന്ന പദവുമായി സ്വയം +ബന്ധിപ്പിച്ചിട്ടുള്ള പല കമ്പനികളും യാഥാർത്ഥ്യത്തിൽ അവരുടെ വ്യാപാരം സ്വതന്ത്ര +സോഫ്റ്റ്‍വെയറോടു കൂടി പ്രവർത്തിക്കുന്ന അസ്വതന്ത്ര സോഫ്റ്റ്‍വെയറിനെ +അടിസ്ഥാനമാക്കിയാണു്. ഇവ സ്വതന്ത്ര സോഫ്റ്റ്വെയർ കമ്പനികളല്ല, അവർ അവരുടെ +ഉത്പന്നങ്ങളിലൂടെ ഉപയോക്താക്കളെ സ്വാതന്ത്ര്യത്തിൽ നിന്നും അകലാൻ +പ്രേരിപ്പിക്കുന്ന കുത്തക സോഫ്റ്റ്വെയർ കമ്പനികളാണു്. അവർ ഈ പ്രോഗ്രാമുകളെ +“മൂല്യ വർദ്ധിത പാക്കേജുകൾ” എന്നാണു് വിളിക്കുന്നതു്, നമ്മൾ +സ്വീകരിക്കണമെന്നു് അവർ ആഗ്രഹിക്കുന്ന മൂല്യങ്ങളെയാണു് ഇതു കാണിക്കുന്നതു്: +സ്വാതന്ത്ര്യത്തിനു മുകളിൽ സൌകര്യം. നമ്മൾ സ്വാതന്ത്ര്യത്തിനാണു് കൂടുതൽ +മൂല്യം കല്പിക്കുന്നതെങ്കിൽ, നമ്മൾ അവയെ “സ്വാതന്ത്ര്യ വ്യവകലന” +പാക്കേജുകൾ എന്നു വിളിക്കണം.</p> + +<h3>സാങ്കേതിക ലക്ഷ്യങ്ങൾ</h3> + +<p>ഗ്നുവിന്റെ മുഖ്യ ലക്ഷ്യം സ്വതന്ത്ര സോഫ്റ്റ്വെയർ ആവുക എന്നതാണു്. യുണിക്സിനു +മുകളിൽ യാതൊരു സാങ്കേതിക നേട്ടവും ഗ്നുവിനു് ഉണ്ടായിരുന്നില്ലെങ്കിലും, +ഉപയോക്താക്കളെ സഹകരിക്കാൻ അനുവദിച്ചുകൊണ്ടുള്ള സാമൂഹിക നേട്ടം അതിനുണ്ടാകും, +മാത്രമല്ല ഉപയോക്താക്കളുടെ സ്വാതന്ത്ര്യത്തെ ബഹുമാനിച്ചുകൊണ്ടുള്ള ധാർമ്മിക +നേട്ടവും.</p> + +<p>എന്നാൽ നല്ല പ്രയോഗത്തിനായുള്ള അറിയപ്പെടുന്ന സ്റ്റാൻഡേർഡുകൾ +നടപ്പിലാക്കുന്നതു് സ്വാഭാവികമായി സംഭവിച്ചതായിരുന്നു—ഉദാഹരണത്തിനു്, +അനിയന്ത്രതമായ നിശ്ചിത വലിപ്പ പരിധികൾ ഒഴിവാക്കാനായി ഡാറ്റ സ്ട്രക്ചറുകളെ +ഡയനാമിക് ആയി വിനിയോഗിച്ചു, കൂടാതെ അർത്ഥവത്തായ ഇടങ്ങളിലെല്ലാം സാധ്യമായ എല്ലാ +8-ബിറ്റ് കോഡുകളും കൈകാര്യം ചെയ്തു.</p> + +<p>ഇതു കൂടാതെ, 16-ബിറ്റ് മെഷീനുകൾ പിന്തുണയ്ക്കില്ലെന്നു തീരുമാനിച്ചുകൊണ്ടു് +ചെറിയ മെമ്മറി വലിപ്പത്തിലുള്ള യുണിക്സിന്റെ ശ്രദ്ധ ഞങ്ങൾ നിരസിച്ചു (ഗ്നു +സിസ്റ്റം പൂർണമാകുമ്പോഴേക്കും മാനദണ്ഡം 32-ബിറ്റ് ആകുമെന്നു വ്യക്തമായിരുന്നു), +മാത്രമല്ല ഒരു മെഗാബൈറ്റിൽ കൂടുതലല്ലെങ്കിൽ മെമ്മറിയുടെ ഉപയോഗം കുറയ്ക്കാനുള്ള +ഒരു പ്രയത്നവും ചെയ്യില്ലെന്നും ഞങ്ങൾ തീരുമാനിച്ചു. വളരെ വലിയ ഫയലുകൾ കൈകാര്യം +ചെയ്യുന്നതു് നിർണ്ണായകമല്ലാത്ത പ്രോഗ്രാമുകളിൽ, ഒരു ഇൻപുട്ട് ഫയൽ മുഴുവനായും +കോറിലേക്കു് റീഡു ചെയ്യാനും എന്നിട്ടു് I/O-നെ കുറിച്ചു് ആശങ്കപ്പെടാതെ അതിന്റെ +ഉള്ളടക്കത്തെ സ്കാൻ ചെയ്യാനും ഞങ്ങൾ പ്രോഗ്രാമർമാരെ പ്രോത്സാഹിപ്പിച്ചു. </p> + +<p>ഈ തീരുമാനങ്ങൾ പല ഗ്നു പ്രോഗ്രാമുകളെയും യുണിക്സിൽ ഇതേ കാര്യത്തിനുപയോഗിക്കുന്ന +പ്രോഗ്രാമുകളെ വിശ്വാസ്യതയിലും വേഗതയിലും മറികടക്കാൻ യോഗ്യമാക്കി.</p> + +<h3>സംഭാവന ചെയ്ത കംപ്യൂട്ടറുകൾ</h3> + +<p>ഗ്നു സംരംഭത്തിനുള്ള മതിപ്പു വളർന്നു, ആളുകൾ യുണിക്സ് ഉപയോഗിച്ചു +പ്രവർത്തിക്കുന്ന മെഷീനുകൾ സംഭാവനയായി നല്കി തുടങ്ങി. ഇതു വളരെ +ഉപയോഗപ്രദമായിരുന്നു, കാരണം ഗ്നുവിന്റെ ഘടകങ്ങൾ ഡവലപ്പു ചെയ്യാനുള്ള എളുപ്പ +മാർഗം ഇതു യുണിക്സ് സിസ്റ്റത്തിൽ ചെയ്യുകയും ആ സിസ്റ്റത്തിലെ ഘടകങ്ങൾ ഓരോന്നായി +മാറ്റി വെക്കുകയുമായിരുന്നു. പക്ഷേ അവ ധാർമ്മികമായ ഒരു പ്രശ്നമുയർത്തി: +യുണിക്സിന്റെ ഒരു പകർപ്പു് ഞങ്ങളുടെ പക്കലുണ്ടായിരിക്കുന്നതു് തന്നെ ശരിയാണൊ. </p> + +<p>യുണിക്സ് ഒരു കുത്തക സോഫ്റ്റ്വെയർ ആയിരുന്നു (മാത്രമല്ല ആണു്), ഗ്നു +സംരംഭത്തിന്റെ തത്ത്വശാസ്ത്രം കുത്തക സോഫ്റ്റ്വെയർ നമ്മൾ ഒരിക്കലും +ഉപയോഗിക്കരുതു് എന്നു പറയുന്നു. എന്നാൽ, സ്വയം പ്രതിരോധിക്കുന്നതിൽ അക്രമം +ന്യായീകരിക്കപ്പെടാവുന്നതാണു് എന്ന അതേ വാദം പ്രയോഗിച്ചു്, മറ്റുള്ളവരെ കുത്തക +പാക്കേജ് ഉപയോഗിക്കുന്നത് നിർത്തുവാൻ സഹായിക്കുന്ന നിർണ്ണായകമായ ഒരു സ്വതന്ത്ര +ബദൽ ഡവലപ്പു ചെയ്യുന്നതിനു് ഒരു കുത്തക പാക്കേജ് ഉപയോഗിക്കുന്നതു ന്യായമാണെന്ന +നിഗമനത്തിൽ ഞാനെത്തി.</p> + +<p>എന്നാൽ, ഇതൊരു ന്യായീകരിക്കാൻ കഴിയുന്ന തിന്മയാണെങ്കിൽ പോലും, ഇതു തിന്മ +തന്നെയായിരുന്നു. ഇന്നു് യുണിക്സിന്റെ ഒരു പകർപ്പും ഞങ്ങളുടെ പക്കലില്ല, കാരണം +ഞങ്ങൾ സ്വതന്ത്ര ഓപ്പറേറ്റിങ് സിസ്റ്റങ്ങളെ അവയ്ക്കു പകരം വെച്ചു. ഒരു മെഷീനിലെ +ഓപ്പറേറ്റിങ് സിസ്റ്റം ഒരു സ്വതന്ത്ര സിസ്റ്റം ഉപയോഗിച്ചു പകരം വെക്കാൻ +ഞങ്ങൾക്കു കഴിഞ്ഞില്ലെങ്കിൽ, ഞങ്ങൾ ആ മെഷീനിനെ തന്നെ മാറ്റി. </p> + +<h3>ഗ്നു ടാസ്ക് പട്ടിക</h3> + +<p>ഗ്നു സംരംഭം മുന്നോട്ടു പോകുന്തോറും, കണ്ടെത്തപ്പെട്ട അല്ലെങ്കിൽ ഡവലപ്പു +ചെയ്യപ്പെട്ട സിസ്റ്റം കമ്പോണന്റുകളുടെ എണ്ണം കൂടിക്കൊണ്ടിരുന്നു, വഴിയെ +അവശേഷിക്കുന്ന അന്തരങ്ങളുടെ ഒരു പട്ടിക ഉണ്ടാക്കുന്നതു് ഉപയോഗപ്രദമായി +മാറി. വിട്ടുപോയ ഭാഗങ്ങൾ എഴുതി ചേർക്കുന്നതിനായുള്ള പുതിയ ഡവലപ്പർമാരെ +തിരഞ്ഞെടുക്കുന്നതിനു് ഞങ്ങൾ ഇതുപയോഗിച്ചു. ഈ പട്ടിക ഗ്നു ടാസ്ക് പട്ടിക +എന്നറിയപ്പെടാൻ തുടങ്ങി. വിട്ടുപോയ യുണിക്സ് ഘടകങ്ങൾ കൂടാതെ, ഒരു യഥാർത്ഥ +സമ്പൂർണ സിസ്റ്റത്തിനുണ്ടായിരിക്കണമെന്നു ഞങ്ങൾ ചിന്തിച്ചിരുന്ന ധാരാളം മറ്റു് +ഉപയോഗപ്രദമായ സോഫ്റ്റ്‍വെയറുകളും ഡോക്യുമെന്റേഷൻ സംരംഭങ്ങളും ഞങ്ങൾ +പട്ടികപ്പെടുത്തി.</p> + +<p>ഇന്നു് (1), ഒരു യുണിക്സ് ഘടകങ്ങളും ഗ്നു ടാസ്ക് പട്ടികയിൽ +ബാക്കിയില്ല—ചില അനാവശ്യമായവ ഒഴിച്ചുള്ള പ്രവൃത്തികളെല്ലാം +പൂർത്തിയാക്കി. എന്നാൽ ഈ പട്ടിക മുഴുവൻ ചിലർ “ആപ്ലിക്കേഷനുകൾ” +എന്നു വിളിച്ചേക്കാവുന്ന സംരംഭങ്ങളാണു്. ഒരു ചെറിയ വിഭാഗം ഉപയോക്താക്കളെ മാത്രം +പ്രീതിപ്പെടുത്തുന്നതല്ലാത്ത ഏതു പ്രോഗ്രാമും ഒരു ഓപ്പറേറ്റിങ് +സിസ്റ്റത്തിലേക്കു ചേർക്കുന്നതിനു് ഉപയോഗപ്രദമായ കാര്യമാണു്.</p> + +<p>കളികൾ പോലും ഈ ടാസ്ക് പട്ടികയിൽ ഉൾപ്പെടുത്തിയിട്ടുണ്ടു്—തുടക്കം മുതൽ +തന്നെ ഇവയുണ്ടായിരുന്നു. യുണിക്സ് കളികൾ ഉൾപ്പെടുത്തിയിരുന്നു, അതുകൊണ്ടു് +സ്വാഭാവികമായും ഗ്നുവും അതുചെയ്യണം. എന്നാൽ അനുയോജ്യത കളികൾക്കൊരു +പ്രശ്നമായിരുന്നില്ല, അതുകൊണ്ടു് യുണിക്സിൽ ഉണ്ടായിരുന്ന കളികളുടെ പട്ടിക ഞങ്ങൾ +പിന്തുടർന്നില്ല. പകരം, ഉപയോക്താക്കൾക്കു് ഇഷ്ടപ്പെടാൻ സാധ്യതയുള്ള വ്യത്യസ്ത +തരം കളികളുടെ ഒരു സ്പെക്ട്രം തന്നെ ഞങ്ങൾ പട്ടികപ്പെടുത്തി.</p> + +<p>(1) 1998-ൽ ആണു് അതു് എഴുതിയതു്. 2009 ആയപ്പോഴേക്കും വലിയ ഒരു ടാസ്ക് പട്ടിക +പരിപാലിക്കുന്നതു് ഞങ്ങൾ നിർത്തി. ഞങ്ങൾക്കു് എല്ലാം ട്രാക്കു ചെയ്യാൻ പോലും +പറ്റാത്തത്ര വേഗതയിൽ കമ്മ്യൂണിറ്റി സ്വതന്ത്ര സോഫ്റ്റ്വെയർ ഡവലപ്പു +ചെയ്യുന്നു. പകരം, വളരെ പ്രാധാന്യമുള്ള സംരംഭങ്ങളുടെ (High Priority Projects) +ഒരു പട്ടിക ഞങ്ങൾക്കുണ്ടു്, ആളുകളെ എഴുതാനായി പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കാൻ ഞങ്ങൾ +ആത്മാർത്ഥമായി ആഗ്രഹിക്കുന്ന സംരംഭങ്ങളുടെ ചെറിയ പട്ടിക.</p> + +<h3>ഗ്നു ലൈബ്രറി ജിപിഎൽ</h3> + +<p>ഗ്നു ലൈബ്രറി ജനറൽ പബ്ലിക് ലൈസൻസ്(1) എന്നു വിളിക്കുന്ന ഒരു പ്രത്യേക തരം +പകർപ്പുപേക്ഷയാണു് ഗ്നു C ലൈബ്രറി ഉപയോഗിക്കുന്നതു്. ഇതു് കുത്തക +സോഫ്റ്റ്‍വെയറിനെ ഈ ലൈബ്രറിയുമായി ബന്ധിപ്പിക്കാനുള്ള അനുമതി +നല്കുന്നു. എന്തുകൊണ്ടാണു് ഈ ഒഴികഴിവു്?</p> + +<p>ഇതു് ആദർശത്തെ സംബന്ധിക്കുന്ന ഒരു കാര്യമല്ല; നമ്മുടെ കോഡ് ഉൾപ്പെടുത്താൻ +കുത്തക സോഫ്റ്റ്‍വെയറുകൾ യോഗ്യമായിരിക്കണമെന്നു് ഒരു ആദർശവുമില്ല. (നമ്മളുമായി +പങ്കുവെക്കാൻ തയ്യാറാവില്ലെന്നു പ്രവചിച്ചിട്ടുള്ള ഒരു സംരംഭത്തിൽ എന്തിനാണു് +കോൺട്രിബ്യൂട്ടു ചെയ്യുന്നതു്?) ഈ C ലൈബ്രറിയ്ക്കു് അല്ലെങ്കിൽ ഏതെങ്കിലും +ലൈബ്രറിയ്ക്കു് എൽജിപിഎൽ ഉപയോഗിക്കുന്നതു് നയത്തെ സംബന്ധിച്ച കാര്യമാണു്.</p> + +<p>ജനറിക് ആയിട്ടുള്ള ജോലിയാണു് C ലൈബ്രറി ചെയ്യുന്നതു്; എല്ലാ കുത്തക സിസ്റ്റവും +അല്ലെങ്കിൽ കമ്പൈലറും C ലൈബ്രറിയോടു കൂടിയാണു് വരുന്നതു്. അതായതു്, ഞങ്ങളുടെ C +ലൈബ്രറി സ്വതന്ത്ര സോഫ്റ്റ്‍വെയറിനു മാത്രം ലഭ്യമാക്കുന്നതു് സ്വതന്ത്ര +സോഫ്റ്റ്‍വെയറിനു് ഒരു നേട്ടവും ഉണ്ടാക്കില്ല—ഇതു ഞങ്ങളുടെ ലൈബ്രറിയുടെ +ഉപയോഗം നിരുത്സാഹപ്പെടുത്തിയേക്കാമായിരുന്നു.</p> + +<p>ഒരു സിസ്റ്റം ഇതിൽ നിന്നും വ്യത്യസ്തമാണു്: ഗ്നു സിസ്റ്റത്തിൽ (ഇതിൽ +ഗ്നു/ലിനക്സും ഉൾപ്പെടുന്നു), ഗ്നു C ലൈബ്രറി മാത്രമാണു് ഒരേ ഒരു C +ലൈബ്രറി. അതുകൊണ്ടു് ഗ്നു C ലൈബ്രറിയുടെ വിതരണ നിബന്ധനകളാണു് ഒരു കുത്തക +പ്രോഗ്രാം ഗ്നു സിസ്റ്റത്തിനു വേണ്ടി കമ്പൈൽ ചെയ്യാൻ സാധിക്കുമൊ എന്നു +തീരുമാനിക്കുന്നതു്. കുത്തക ആപ്ലിക്കേഷനുകൾ ഗ്നു സിസ്റ്റത്തിൽ അനുവദിക്കേണ്ട +യാതൊരു ധാർമ്മിക കാരണവുമില്ല, എന്നാൽ നയപരമായി ചിന്തിക്കുമ്പോൾ അവയെ +അനുവദിക്കാതിരിക്കുന്നതു് സ്വതന്ത്ര ആപ്ലിക്കേഷനുകളുടെ ഡവലപ്മെന്റ് +പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്നതിനേക്കാൾ ഗ്നു സിസ്റ്റത്തിന്റെ ഉപയോഗത്തെ +നിരുത്സാഹപ്പെടുത്തിയേക്കാം. ഇതുകൊണ്ടാണു് ജിപിഎൽ ലൈബ്രറി ഉപയോഗിക്കുന്നതു് C +ലൈബ്രറിയെ സംബന്ധിച്ചിടത്തോളം ഒരു നല്ല നയമാകുന്നതു്.</p> + +<p>മറ്റു ലൈബ്രറികളുടെ കാര്യത്തിൽ, നയപരമായ ഈ തീരുമാനത്തെ ഓരോ സന്ദർഭത്തിന്റെയും +അടിസ്ഥാനത്തിൽ പരിഗണിക്കേണ്ടതുണ്ടു്. ഒരു ലൈബ്രറി പ്രത്യേക തരത്തിലുള്ള +പ്രോഗ്രാമുകൾ എഴുതുന്നതിൽ സഹായിക്കാൻ സാധിക്കുന്ന തരത്തിലുള്ള ഒരു സവിശേഷ ജോലി +ചെയ്യുന്നുവെങ്കിൽ, സ്വതന്ത്ര പ്രോഗ്രാമുകൾക്കു മാത്രമായി അതിനെ +പരിമിതപ്പെടുത്തി അതു് ജിപിഎല്ലിനു കീഴിൽ പ്രസിദ്ധീകരിക്കുന്നതു്, കുത്തക +സോഫ്റ്റ്‍വെയറിനെതിരെ ഒരു നേട്ടം കൈവരിക്കാൻ സ്വതന്ത്ര സോഫ്റ്റ്വെയർ +ഡവലപ്പർമാരെ സഹായിക്കുന്നതിനുള്ള ഒരു മാർഗമാണു്.</p> + +<p>ഗ്നു റീഡ്‍ലൈൻ, ബാഷ്(BASH)-ൽ കമ്മാന്റ് ലൈൻ എഡിറ്റിങ് സാധ്യമാക്കാനായി ഡവലപ്പു +ചെയ്യപ്പെട്ട ഒരു ലൈബ്രറി കണക്കിലെടുക്കുക. റീഡ് ലൈൻ സാധാരണ ഗ്നു ജിപിഎല്ലിനു +കീഴിൽ ആണു്, അല്ലാതെ ലൈബ്രറി ജിപിഎല്ലിനു കീഴിൽ അല്ല. ഇതു് റീഡ് ലൈൻ +ഉപയോഗത്തിന്റെ എണ്ണം കുറച്ചേക്കാം, പക്ഷേ അതു് നമുക്കൊരു നഷ്ടമല്ല. അതേസമയം, +ഏതെങ്കിലും ഒരു ഉപയോഗപ്രദമായ ആപ്ലിക്കേഷൻ റീഡ് ലൈൻ ഉപയോഗിക്കാൻ സാധിക്കും +എന്നതുകൊണ്ടു് സ്വതന്ത്ര സോഫ്റ്റ്വെയർ ആയി നിർമ്മിക്കപ്പെട്ടാൽ, അതു് ഈ +കൂട്ടായ്മയ്കക്കു് ഒരു യഥാർത്ഥ നേട്ടവുമാണു്.</p> + +<p>കുത്തക സോഫ്റ്റ്വെയർ ഡവലപ്പർമാർക്കു് പണം കൊണ്ടുള്ള നേട്ടങ്ങളുണ്ടു്; +സ്വതന്ത്ര സോഫ്റ്റ്വെയർ ഡവലപ്പർമാർ പരസ്പരം നേട്ടങ്ങളുണ്ടാക്കി +കൊടുക്കേണ്ടതുണ്ടു്. ജിപിഎല്ലിനു കീഴിലുള്ള, കുത്തക സോഫ്റ്റ്‍വെയറിൽ +സമാന്തരങ്ങൾ ലഭ്യമല്ലാത്ത, പുതിയ സ്വതന്ത്ര സോഫ്റ്റ്വെയർ നിർമ്മിക്കാൻ +ഉപയോഗിക്കാവുന്ന ഉപയോഗയോഗ്യമായ മൊഡ്യൂളുകൾ പ്രദാനം ചെയ്യുന്ന, മുന്നോട്ടുള്ള +സ്വതന്ത്ര സോഫ്റ്റ്വെയർ ഡവലപ്മെന്റിനു് മികച്ച നേട്ടങ്ങൾ നേടിത്തരുന്ന, +ലൈബ്രറികളുടെ വലിയ ഒരു ശേഖരം തന്നെ ഒരു നാൾ ഞങ്ങൾക്കുണ്ടാകുമെന്നു ഞാൻ +പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു.</p> + +<p>(1) ഇപ്പോൾ ഈ അനുമതിപത്രത്തെ ഗ്നു ലെസ്സർ ജനറൽ പബ്ലിക് ലൈസൻസ് എന്നാണു +വിളിക്കുന്നതു്, എല്ലാ ലൈബ്രറികളും ഇതുപയോഗിക്കണമെന്നുള്ള ആശയം +ഒഴിവാക്കാനാണിതു്. കൂടുതൽ വിവരങ്ങൾക്കു് <a +href="/philosophy/why-not-lgpl.html">എന്തുകൊണ്ടു് നിങ്ങളുടെ അടുത്ത +ലൈബ്രറിയ്ക്കു് ലെസ്സർ ജിപിഎൽ ഉപയോഗിക്കാൻ പാടില്ല</a> എന്ന ലേഖനം കാണുക.</p> + +<h3>ഒരു ചൊറിച്ചിലിൽ മാന്തുക?</h3> +<p> +“ഒരു സോഫ്റ്റ്‍വെയറിലുള്ള എല്ലാ നല്ല പ്രവൃത്തികളും തുടങ്ങുന്നതു് ഒരു +ഡവലപ്പർ സ്വന്തം ചൊറിച്ചിലിൽ മാന്തിക്കൊണ്ടാണു്” എന്നു് എറിക് റേമണ്ട് +പറയുന്നു. ചിലപ്പോഴൊക്കെ അങ്ങനെ സംഭവിച്ചേക്കാം, പക്ഷേ പല പ്രധാന ഗ്നു +സോഫ്റ്റ്വെയർ ഭാഗങ്ങളും ഒരു സ്വതന്ത്ര ഓപ്പറേറ്റിങ് സിസ്റ്റം ഉണ്ടാകുവാനാണു് +ഡവലപ്പു ചെയ്യപ്പെട്ടതു്. അവ ഒരു വീക്ഷണത്തിൽ നിന്നും ദീർഘകാലത്തേക്കുള്ള +പദ്ധതികളിൽ നിന്നുമാണു് വരുന്നതു് അല്ലാതെ പെട്ടെന്നുണ്ടാകുന്ന ഉൾപ്രേരണയിൽ +നിന്നല്ല.</p> +<p> +ഉദാഹരണത്തിനു്, ഗ്നു C ലൈബ്രറി ഞങ്ങൾ ഡവലപ്പു ചെയ്തതിനു കാരണം യുണിക്സ് പോലുള്ള +ഒരു സിസ്റ്റത്തിനു് C ലൈബ്രറി ആവശ്യമുണ്ടു്, BASH-നു കാരണം സിസ്റ്റത്തിനു് ഷെൽ +ആവശ്യമുണ്ടു്, ഗ്നു റ്റാർ (GNU tar)-നു കാരണം യുണിക്സ് പോലുള്ള സിസ്റ്റത്തിനു് +ഒരു റ്റാർ പ്രോഗ്രാം ആവശ്യമുണ്ടു് എന്നതുമാണു്. എന്റെ സ്വന്തം +പ്രോഗ്രാമുകൾക്കും ഇതു ശരിയാണു്—ഗ്നു C കമ്പൈലർ, ഗ്നു ഇമാക്സ്, ജിഡിബി +(GDB), ഗ്നു മേയ്ക് (GNU Make) എന്നിവ.</p> +<p> +നമ്മുടെ സ്വാതന്ത്ര്യത്തിനു നേരെയുള്ള ഭീഷണികളെ തൃപ്തികരമായി നേരിടാനാണു് ചില +ഗ്നു പ്രോഗ്രാമുകൾ ഡവലപ്പു ചെയ്തതു്. അങ്ങനെയാണു്, <abbr title="Lempel-Ziv- +Welch">LZW (ലമ്പൽ- സിവ്-വെൽഷ്)</abbr> പേറ്റന്റുകൾ കാരണം ഈ കൂട്ടായ്മയ്ക്കു +നഷ്ടമാകാമായിരുന്ന കമ്പ്രസ് പ്രോഗ്രാമിനു പകരം വെക്കാനായി, ജിസിപ് (gzip) ഞങ്ങൾ +ഡവലപ്പു ചെയ്തതു്. ലെസ്‍ടീഫ് (LessTif) ഡവലപ്പു ചെയ്യാനായി ഞങ്ങൾ ആളുകളെ +കണ്ടുപിടിച്ചു, ചില കുത്തക ലൈബ്രറികൾ ഉണ്ടാക്കിയ പ്രശ്നങ്ങൾ അഭിസംബോധന +ചെയ്യുവാനായി ഈ അടുത്തിടെ <abbr title="GNU Network Object Model +Environment">GNOME<a id="TransNote2-rev" href="#TransNote2"><sup>2</sup></a> +(ഗ്നോം)</abbr>-ഉം ഹാർമണി (Harmony)-യും തുടങ്ങി (താഴെ കാണുക). വിഖ്യാതമായ +അസ്വതന്ത്ര എൻക്രിപ്ഷൻ സോഫ്റ്റ്‍വെയറിനു പകരം വെക്കാനായി ഞങ്ങൾ ഗ്നു പ്രൈവസി +ഗാർഡ് (GNU Privacy Guard) ഡവലപ്പു ചെയ്യുന്നു, കാരണം ഒരിക്കലും +സ്വകാര്യതയ്ക്കും സ്വാതന്ത്ര്യത്തിനും ഇടയിൽ ഏതെങ്കിലും ഒന്നു് +തെരഞ്ഞെടുക്കേണ്ട അവസ്ഥ ഉപയോക്താക്കൾക്കു് ഉണ്ടാകരുതു്.</p> +<p> +ഈ പ്രോഗ്രാമുകൾ എഴുതുന്ന ആൾക്കാർ തീർച്ചയായും ഇതിൽ താത്പര്യം ഉണ്ടായിട്ടാണു് +പ്രവർത്തിക്കുന്നതു്, പല സവിശേഷതകളും ഇവയോടു ചേർക്കപ്പെട്ടതു് ധാരാളം ആളുകളുടെ +താത്പര്യങ്ങൾക്കും സ്വന്തം ആവശ്യങ്ങൾക്കും വേണ്ടിയാണു്. എന്നാൽ അതുകാരണമല്ല +പ്രോഗ്രാമുകൾ നിലനില്ക്കുന്നതു്. </p> + +<h3>അപ്രതീക്ഷിതമായ പുരോഗതികൾ</h3> +<p> +ഗ്നു സംരംഭത്തിന്റെ തുടക്കത്തിൽ ഞാൻ വിചാരിച്ചിരുന്നതു് മുഴുവൻ ഗ്നു സിസ്റ്റവും +ഞങ്ങൾ ഡവലപ്പു ചെയ്തു് ഇതു് മുഴുവനായും പ്രസീദ്ധികരിക്കും +എന്നായിരുന്നു. എന്നാൽ ഇതല്ല സംഭവിച്ചതു്.</p> +<p> +ഗ്നു സിസ്റ്റത്തിന്റെ ഓരോ ഘടകങ്ങളും യുണിക്സ് സിസ്റ്റത്തിനു മുകളിൽ +നിർമ്മിക്കപ്പെട്ടതായതുകൊണ്ടു്, ഒരു സമ്പൂർണ ഗ്നു സിസ്റ്റം നിലവിൽ വരുന്നതിനു +വളരെ മുൻപു തന്നെ ഓരൊ ഘടകങ്ങളും യുണിക്സ് സിസ്റ്റത്തിൽ പ്രവർത്തിപ്പിക്കാൻ +കഴിഞ്ഞിരുന്നു. ഇതിൽ ചില പ്രോഗ്രാമുകൾ പ്രസിദ്ധമായി തീർന്നു, മാത്രമല്ല +ഉപയോക്താക്കൾ അവയെ വിപുലീകരിക്കാനും പോർട്ടു ചെയ്യാനും +തുടങ്ങി—യുണിക്സിന്റെ ഇൻകമ്പാറ്റിബിളായ ധാരാളം പതിപ്പുകളിലേക്കു്, +ചിലപ്പോഴൊക്കെ മറ്റു സിസ്റ്റങ്ങളിലേക്കും.</p> +<p> +ഈ പ്രക്രിയ പ്രോഗ്രാമുകളെ കൂടുതൽ കരുത്തുള്ളതാക്കി, മാത്രമല്ല ഇതു് ഗ്നു +സംരംഭത്തിലേക്കു് ഫണ്ടുകളും കോൺട്രിബ്യൂട്ടർമാരെയും ആകർഷിച്ചു. പക്ഷേ ഇതു് +ചെറിയ തോതിൽ പ്രവർത്തിക്കുന്ന ഒരു സിസ്റ്റം എന്നുള്ള രീതിയിലുള്ള പൂർത്തീകരണം +പോലും കുറേ വർഷത്തേക്കു നീട്ടിയിരുന്നിരിക്കാം, കാരണം ഈ പോർട്ടു ചെയ്തവയെ +പരിപാലിക്കുവാനും നിലവിലുള്ള ഘടകങ്ങൾക്കു് കൂടുതൽ സവിശേഷതകൾ കൂട്ടിച്ചേർക്കാനും +ആയിരുന്നു ഗ്നു ഡവലപ്പർമാർ സമയം ചെലവഴിച്ചതു്, മറിച്ചു് വിട്ടുപോയ ഘടകങ്ങൾ +ഒന്നിനുപുറകെ ഒന്നായി എഴുതിച്ചേർക്കാനായിരുന്നില്ല.</p> + +<h3>ഗ്നു ഹർഡ്</h3> +<p> +1990 ആയപ്പോഴേക്കും ഗ്നു സിസ്റ്റം ഏകദേശം പൂർത്തിയായി; വിട്ടുപോയ ഒരേഒരു +സുപ്രധാന ഘടകം കെർണൽ ആയിരുന്നു. മാക്ക് (Mach)-നു മുകളിൽ പ്രവർത്തിക്കുന്ന +സെർവർ പ്രൊസെസ്സുകളുടെ ഒരു ശേഖരം എന്ന രീതിയിലാണു് ഞങ്ങളുടെ കെർണലിനെ +സാക്ഷാത്കരിക്കാൻ തീരുമാനിച്ചിരുന്നതു്. കാർനഗി മെലൺ സർവ്വകലാശാലയിലും യൂറ്റാ +സർവ്വകലാശാലയിലുമായി വികസിപ്പിച്ച ഒരു മൈക്രോകെർണൽ ആണു് മാക്ക്; മാക്കിനു +മുകളിൽ പ്രവർത്തിക്കുന്ന ഒരു കൂട്ടം സെർവറുകളുടെ ശേഖരമാണു് ഗ്നു ഹർഡ് (അതായതു് +ഗ്നുകളുടെ ഒരു കൂട്ടം- a herd of GNUs), കൂടാതെ ഇതു് യുണിക്സ് കെർണലിന്റെ വിവിധ +ജോലികളും ചെയ്യുന്നു. വാഗ്ദാനം ചെയ്തതുപോലെ മാക്ക് സ്വതന്ത്ര സോഫ്റ്റ്‍വെയറായി +പ്രസിദ്ധീകരിക്കാൻ ഞങ്ങൾ കാത്തിരുന്നതു കാരണം ഇതു ഡവലപ്പു ചെയ്തു തുടങ്ങാൻ +വൈകി.</p> +<p> +ഈ ഡിസൈൻ തിരഞ്ഞെടുക്കാനുള്ള ഒരു കാരണം ഈ ജോലിയുടെ ഏറ്റവും കാഠിന്യമുള്ള ഭാഗം +എന്നുതോന്നിയതിനെ ഒഴിവാക്കുകയായിരുന്നു: ഒരു സോഴ്സ് ലവൽ ഡിബഗ്ഗർ ഇല്ലാതെ ഒരു +കെർണൽ പ്രോഗ്രാം ഡിബഗ്ഗു ചെയ്യുന്നതു്. മാക്കിൽ ഈ ഭാഗം അപ്പോഴേക്കും ചെയ്തു +കഴിഞ്ഞിരുന്നു, കൂടാതെ ഹർഡ് സെർവറുകൾ ഉപയോക്തൃ പ്രോഗ്രാമുകൾ എന്ന രീതിയിൽ +ജിഡിബി ഉപയോഗിച്ചു് ഡിബഗ് ചെയ്യാമെന്നും ഞങ്ങൾ പ്രതീക്ഷിച്ചു. പക്ഷേ അതു +സാധ്യമാക്കാൻ വളരെയധികം സമയമെടുത്തു, ഇതിനുപുറമെ പരസ്പരം സന്ദേശങ്ങളയച്ചിരുന്ന +മൾട്ടിത്രെഡഡ് സെർവറുകൾ ഡിബഗ്ഗു ചെയ്യുന്നതും വളരെ വിഷമമുള്ളതായി മാറി. ഇതു +കാരണം ഹർഡിനെ പൂർണമായി പ്രവർത്തിക്കുന്ന ഒന്നാക്കുന്നതു് വർഷങ്ങളായി +നീണ്ടുപോയി.</p> + +<h3>അലിക്സ്</h3> +<p> +തുടക്കത്തിൽ ഗ്നു കെർണലിന്റെ പേരു് ഹർഡ് എന്നാവേണ്ടതായിരുന്നില്ല. ഇതിന്റെ ആദ്യ +പേരു് അലിക്സ്—ആ സമയത്തു് എന്റെ കാമുകിയായിരുന്ന സ്ത്രീയുടെ പേരിൽ +നിന്നും. ഒരു യുണിക്സ് സിസ്റ്റം അഡ്മിനിസ്ട്രേറ്റർ ആയിരുന്ന അവൾ, യുണിക്സ് +സിസ്റ്റം പതിപ്പുകളുടെ സാധാരണയായുള്ള നാമകരണ ക്രമത്തിനു് അവളുടെ പേരു് എങ്ങനെ +യോജിക്കുമെന്നു് ചൂണ്ടിക്കാട്ടി; തമാശ രൂപത്തിൽ, അവൾ അവളുടെ സുഹൃത്തുക്കളോടു +പറഞ്ഞു, “ആരെങ്കിലും ഒരു കെർണലിനു് എന്റെ പേരിടണം.” ഞാൻ ഒന്നും +പറഞ്ഞില്ല, പക്ഷേ അലിക്സ് എന്നു ഒരു കെർണലിനു പേരിട്ടു് അവളെ +ആശ്ചര്യപ്പെടുത്താൻ തീരുമാനിച്ചു.</p> +<p> +അതു് ആ രീതിയിൽ നടന്നില്ല. മൈക്കിൾ (ഇപ്പോൾ തോമസ്) ബുഷ്നെൽ, കെർണലിന്റെ പ്രധാന +ഡവലപ്പർ, ഹർഡ് എന്ന പേരാണു് ഇഷ്ടപ്പെട്ടതു്, എന്നിട്ടു് കെർണലിന്റെ ഒരു ഭാഗത്തെ +അലിക്സ് എന്നു പേരിട്ടു—സിസ്റ്റം കോളുകളെ ട്രാപ്പു ചെയ്തു് ഹർഡ് +സെർവറുകളിലേക്കു് സന്ദേശങ്ങളയച്ചു് അവ കൈകാര്യം ചെയ്യുന്ന ഭാഗം.</p> +<p> +പിന്നീടു്, അലിക്സും ഞാനും വേർപിരിഞ്ഞു, കൂടാതെ അവൾ പേരു മാറ്റുകയും ചെയ്തു; +ഇതുമായി ബന്ധമൊന്നുമില്ലാതെ, ഹർഡ് ഡിസൈനിൽ മാറ്റമുണ്ടായി, സെർവറുകളിലേക്കു +നേരിട്ടു് സന്ദേശങ്ങളയക്കാൻ C ലൈബ്രറി ഉപയോഗിച്ചു, ഇതു് അലിക്സ് എന്ന ഘടകത്തെ +ഡിസൈനിൽ നിന്നും അപ്രത്യക്ഷമാക്കി.</p> +<p> +എന്നാൽ ഇതൊക്കെ സംഭവിക്കുന്നതിനു മുൻപു്, അവളുടെ ഒരു സുഹൃത്തു് ഹർഡ് സോഴ്സ് +കോഡ് വായിക്കാനിടയായി, എന്നിട്ടു് അതു് അവളോടു സൂചിപ്പിച്ചു. അതിലൂടെ അവൾക്കു് +അവളുടെ പേരിൽ ഒരു കെർണൽ കാണാൻ അവസരം ലഭിക്കുകയും ചെയ്തു.</p> + +<h3>ലിനക്സും ഗ്നു/ലിനക്സും</h3> +<p> +ഗ്നു ഹർഡ് പ്രൊഡക്ഷൻ ഉപയോഗങ്ങൾക്കു് അനുയോജ്യമല്ല, ഇനി എപ്പോഴെങ്കിലും അങ്ങനെ +ആകുമോയെന്നും ഞങ്ങൾക്കറിയില്ല. കാര്യക്ഷമതയെ അടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ള ഡിസൈനിനു് +അതിന്റെ ഡിസൈനിന്റെ വഴക്കത്തിൽ നിന്നും നേരിട്ടുണ്ടാകുന്ന പ്രശ്നങ്ങളുണ്ടു്, +മാത്രമല്ല ഇതിനു പരിഹാരങ്ങളുണ്ടോയെന്നതു് വ്യക്തമല്ല.</p> + +<p> +ഭാഗ്യവശാൽ, മറ്റൊരു കെർണൽ ലഭ്യമാകുന്നു. 1991-ൽ ലിനസ് ടോർവാൾഡ്സ് ഡവലപ്പു ചെയ്ത +ലിനക്സ് എന്നു വിളിക്കുന്ന, യുണിക്സിനു് അനുയോജ്യമായ കെർണൽ. ആദ്യം അതൊരു കുത്തക +പ്രോഗ്രാം ആയിരുന്നു, പക്ഷേ 1992-ൽ അയാൾ ഇതിനെ സ്വതന്ത്ര സോഫ്റ്റ്‍വെയറാക്കി; +ലിനക്സിനെ ശരിക്കും പൂർത്തിയാകാത്ത ഗ്നു സിസ്റ്റവുമായി സംയോജിപ്പിച്ചപ്പോൾ ഒരു +സമ്പൂർണ സ്വതന്ത്ര ഓപ്പറേറ്റിങ് സിസ്റ്റം ഉണ്ടായി. (അവയെ സംയോജിപ്പിക്കുക +എന്നതു് തീർച്ചയായും ഗണ്യമായ ഒരു ജോലി തന്നെയായിരുന്നു.) ലിനക്സ് കാരണമാണു് +ഗ്നു സിസ്റ്റത്തിന്റെ ഒരു പതിപ്പു് ഇന്നു കാണുന്ന രീതിയിൽ പ്രവർത്തിപ്പിക്കാൻ +സാധിക്കുന്നതു്.</p> +<p> +ഈ സിസ്റ്റത്തിന്റെ പതിപ്പിനെ <a +href="/gnu/linux-and-gnu.html">ഗ്നു/ലിനക്സ്</a> എന്നാണു് ഞങ്ങൾ +വിളിക്കുന്നതു്, ഗ്നു സിസ്റ്റം കെർണലായ ലിനക്സോടു കൂടിയെന്നുള്ള സംയോജനത്തിന്റെ +ഘടന സ്പഷ്ടമാക്കാനാണിങ്ങനെ ചെയ്തതു്. ദയവായി ഈ സിസ്റ്റത്തിനെ ഒന്നായി +“ലിനക്സ്” എന്നു വിളിക്കുന്ന ശീലത്തിലേക്കു വീണു പോകരുതു്, കാരണം +ഞങ്ങളുടെ പ്രവൃത്തി മറ്റൊരാളുടെ മേൽ ചുമത്തുന്നുവെന്നാണിതിനർത്ഥം. ദയവായി <a +href="/gnu/gnu-linux-faq.html">ഞങ്ങൾക്കു് തുല്യമായ പരാമർശം നല്കുക</a>.</p> + +<h3>നമ്മുടെ ഭാവിയിലെ വെല്ലുവിളികൾ</h3> +<p> +സ്വതന്ത്ര സോഫ്റ്റ്‍വെയറിന്റെ വിശാലമായ ഒരു സ്പെക്ട്രം ഡവലപ്പു ചെയ്യാനുള്ള +ഞങ്ങളുടെ കഴിവു് ഞങ്ങൾ തെളിയിച്ചിട്ടുണ്ടു്. ഞങ്ങൾ അജയ്യരാണെന്നോ +തടയാനാവാത്തവരാണെന്നോ അതു് അർത്ഥമാക്കുന്നില്ല. നിരവധി വെല്ലുവിളികൾ സ്വതന്ത്ര +സോഫ്റ്റ്‍വെയറിന്റെ ഭാവി അനിശ്ചിതത്വത്തിലാക്കുന്നു; അവയെ അഭിമുഖീകരിക്കാൻ +ദൃഢചിത്തതയോടു കൂടിയ പ്രയത്നവും സഹിഷ്ണുതയും ആവശ്യമായി വരും, ചിലപ്പോൾ +വർഷങ്ങളോളം നീണ്ടു നില്ക്കുന്ന തരത്തിൽ. ആളുകൾ അവരുടെ സ്വാതന്ത്ര്യത്തിനു +വിലകല്പിക്കുകയും അതിനെ എടുത്തുമാറ്റാൻ ആരെയും അനുവദിക്കാതിരിക്കുകയും +ചെയ്യുന്ന തരത്തിലുള്ള ദൃഢനിശ്ചയം തന്നെ അതിനു് ആവശ്യമായി വരും.</p> +<p> +തുടർന്നുള്ള നാലു വിഭാഗങ്ങൾ ഈ വെല്ലുവിളികളെ കുറിച്ചു സംസാരിക്കുന്നു.</p> + +<h3>നിഗൂഢ ഹാർഡ്‍വെയർ</h3> +<p> +ഹാർഡ്‍വെയർ സ്പെസിഫിക്കേഷനുകൾ രഹസ്യമാക്കി സൂക്ഷിക്കുന്ന രീതി ഹാർഡ്‍വെയർ +നിർമ്മാതാക്കൾക്കിടയിൽ കൂടിവരുന്നു. ഇതു് പുതിയ ഹാർഡ്‍വെയറുകളിൽ ലിനക്സും +XFree86-ഉം പിന്തുണയ്ക്കുന്നതിനുള്ള സ്വതന്ത്ര ഡ്രൈവറുകൾ എഴുതുന്നതു് +പ്രയാസമുള്ളതാക്കുന്നു. ഇന്നു നമുക്കു് സമ്പൂർണ സ്വതന്ത്ര സിസ്റ്റങ്ങളുണ്ടു്, +എന്നാൽ നാളത്തെ കംപ്യൂട്ടറുകളെ പിന്തുണയ്ക്കാൻ നമുക്കു കഴിഞ്ഞില്ലെങ്കിൽ നാളെ +അവ നമുക്കു നഷ്ടമാകും.</p> +<p> +ഈ പ്രശ്നത്തെ ചെറുക്കുന്നതിനു് രണ്ടു മാർഗങ്ങളുണ്ടു്. ഹാർഡ്‍വെയറിനെ എങ്ങനെ +പിന്തുണയ്ക്കാമെന്നു മനസ്സിലാക്കാനായി പ്രോഗ്രാമർമാർക്കു് റിവേഴ്സ് +എഞ്ചിനീയറിങ് ചെയ്യാൻ സാധിക്കും. ബാക്കിയുള്ളവർക്കു് സ്വതന്ത്ര സോഫ്റ്റ്വെയർ +പിന്തുണയ്ക്കുന്ന ഹാർഡ്‍വെയർ തിരഞ്ഞെടുക്കാൻ കഴിയും; നമ്മുടെ എണ്ണം കൂടുമ്പോൾ, +സ്പെസിഫിക്കേഷനുകൾ രഹസ്യമാക്കിവെക്കുന്നതു് സ്വയം പരാജയപ്പെടുത്തുന്ന നയമായി +മാറും.</p> +<p> +റിവേഴ്സ് എഞ്ചിനീയറിങ് ഒരു വലിയ ജോലിയാണു്; ഇതേറ്റെടുക്കാൻ മാത്രം നിശ്ചയ +ദാർഢ്യമുള്ള പ്രോഗ്രാമർമാർ നമുക്കുണ്ടാകുമോ? ഉണ്ടാകും—സ്വതന്ത്ര +സോഫ്റ്റ്വെയർ ആദർശത്തെ സംബന്ധിക്കുന്നതാണെന്നും അസ്വതന്ത്ര ഡ്രൈവറുകൾ +അസഹനീയമാണെന്നുമുള്ള ശക്തമായ വികാരം നമ്മൾ കെട്ടിപ്പടുക്കുകയാണെങ്കിൽ. കൂടാതെ +സ്വതന്ത്ര ഡ്രൈവറുകൾ ഉപയോഗിക്കാനായി, നമ്മളിൽ വലിയ വിഭാഗം ആൾക്കാർ കൂടുതൽ പണം +അല്ലെങ്കിൽ കുറച്ചധികം സമയം ചെലവഴിക്കുമോ? ചെലവഴിക്കും, സ്വാതന്ത്ര്യത്തിനുള്ള +നിശ്ചയ ദാർഢ്യം വ്യാപകമാണെങ്കിൽ.</p> +<p> +(2008 കുറിപ്പ്: ഈ പ്രശ്നം BIOS-ലും ഉണ്ടു്. ഒരു സ്വതന്ത്ര BIOS ആണു്, <a +href="http://www.libreboot.org/">ലിബൃബൂട്ട്(LibreBoot)</a> +(കോർബൂട്ട്(coreboot)-ന്റെ ഒരു വിതരണം); അസ്വതന്ത്ര “ബ്ലോബുകൾ” +ഒന്നും കൂടാതെ മെഷീനുകളെ പിന്തുണയ്ക്കാനായി ലിബൃബൂട്ടിനു് അവയുടെ സ്പെക്കുകൾ +ലഭിക്കുന്നതിലാണു് ഇവിടെ പ്രശ്നം.)</p> + +<h3>അസ്വതന്ത്ര ലൈബ്രറികൾ</h3> +<p> +ഒരു സ്വതന്ത്ര ഓപ്പറേറ്റിങ് സിസ്റ്റത്തിൽ പ്രവർത്തിക്കുന്ന അസ്വതന്ത്ര +ലൈബ്രറിയ്ക്കു് സ്വതന്ത്ര സോഫ്റ്റ്വെയർ ഡവലപ്പർമാർക്കുള്ള ചതിക്കുഴിയാവാൻ +കഴിയും. ഇതിലുള്ള പ്രലോഭനം ലൈബ്രറികളുടെ ആകർഷകമായ സവിശേഷതകളാണു്; നിങ്ങൾ ഈ +ലൈബ്രറി ഉപയോഗിച്ചാൽ ആ ചതിക്കുഴിയിൽ നിങ്ങൾ വീഴും, കാരണം നിങ്ങളുടെ +പ്രോഗ്രാമിനു് ഉപയോഗപ്രദമായ രീതിയിൽ ഒരു സ്വതന്ത്ര ഓപ്പറേറ്റിങ് +സിസ്റ്റത്തിന്റെ ഭാഗമാകാൻ കഴിയില്ല. (കൃത്യമായി പറഞ്ഞാൽ, ഞങ്ങൾക്കു് നിങ്ങളുടെ +പ്രോഗ്രാം ഉൾക്കൊള്ളിക്കാൻ കഴിയും, പക്ഷേ ലൈബ്രറികളുടെ അഭാവം കാരണം ഇതു് +<em>പ്രവർത്തിക്കണം</em> എന്നില്ല.) അതിലും മോശം, കുത്തക ലൈബ്രറി ഉപയോഗിക്കുന്ന +ഒരു പ്രോഗ്രാം പ്രശസ്തമായാൽ, മുമ്പു വിചാരിച്ചിട്ടില്ലാതിരുന്ന പ്രോഗ്രാമർമാരെ +ഈ ചതിക്കുഴിയിലേക്കു പ്രലോഭിപ്പിക്കാൻ ഇതിനു കഴിയും.</p> +<p> +ഈ പ്രശ്നത്തിന്റെ ആദ്യ ഉദാഹരണം 80-കളിലെ മോട്ടിഫ് ടൂൾകിറ്റ് ആയിരുന്നു. ആ +സമയത്തു് സ്വതന്ത്ര ഓപ്പറേറ്റിങ് സിസ്റ്റം ഒന്നുംതന്നെ ഇല്ലായിരുന്നുവെങ്കിൽ +പോലും, മോട്ടിഫ് പിന്നീടു് പ്രശ്നമാകുമെന്നു് വ്യക്തമായിരുന്നു. ഗ്നു സംരംഭം +രണ്ടു രീതിയിലാണു് പ്രതികരിച്ചതു്: സ്വതന്ത്ര സോഫ്റ്റ്വെയർ സംരംഭങ്ങളോടു് ഫ്രീ +X ടൂൾകിറ്റിനെയും മോട്ടിഫിനെയും പിന്തുണക്കാൻ ആവശ്യപ്പെട്ടും, മോട്ടിഫിനു് ഒരു +സ്വതന്ത്ര പകരം സംവിധാനം എഴുതാൻ ആരെയെങ്കിലും ആവശ്യപ്പെട്ടും. ഈ ജോലിക്കു് +വർഷങ്ങളെടുത്തു; ഹങ്ഗ്രി പ്രോഗ്രാമർമാർ ഡവലപ്പു ചെയ്ത ലെസ്സ്ട്ടിഫ്, 1997-ൽ +മാത്രമേ ഇതു് മിക്ക മോട്ടിഫ് ആപ്ലിക്കേഷനുകളെയും പിന്തുണയ്ക്കാൻ മാത്രം +കരുത്തുള്ളതായുള്ളു.</p> +<p> +1996-നും 1998-നും ഇടയിൽ, ക്യൂട്ട് (Qt) എന്നു പേരുള്ള, മറ്റൊരു അസ്വതന്ത്ര +<abbr title="Graphical User Interface">GUI (ഗ്രാഫിക്കൽ യൂസർ +ഇന്റർഫേസ്)</abbr> ടൂൾകിറ്റ് ലൈബ്രറി, ഗണ്യമായ ഒരു സ്വതന്ത്ര സോഫ്റ്റ്‍വെയറിൽ +ഉപയോഗിച്ചിരുന്നു, <abbr title="K Desktop Environment">കെഡിഇ (KDE - കെ +ഡസ്ക്ടോപ്പ് എൻവയോൺമെന്റ്)</abbr> എന്ന ഡെസ്ക്ടോപ്പിൽ.</p> +<p> +സ്വതന്ത്ര ഗ്നു/ലിനക്സ് സിസ്റ്റങ്ങൾക്കു് കെഡിഇ ഉപയോഗിക്കാൻ കഴിഞ്ഞില്ല, കാരണം +ഞങ്ങൾക്കു് ആ ലൈബ്രറി ഉപയോഗിക്കാൻ കഴിയുമായിരുന്നില്ല. എന്നിരുന്നാലും, +സ്വതന്ത്ര സോഫ്റ്റ്‍വെയറിനോടു ചേർന്നു നില്ക്കുന്നതിൽ കർക്കശക്കാരല്ലായിരുന്ന +ഗ്നു/ലിനക്സ് സിസ്റ്റങ്ങളുടെ വാണിജ്യത്തിലേർപ്പെട്ടിരുന്ന ചില വിതരണക്കാർ +അവരുടെ സിസ്റ്റങ്ങളിൽ കെഡിഇ ചേർത്തു—ഇതു് കൂടുതൽ കാര്യക്ഷമതയും പക്ഷേ +കുറവു സ്വാതന്ത്ര്യവുമുള്ള ഒരു സിസ്റ്റം ഉണ്ടാക്കി. ഈ കെഡിഇ ഗ്രൂപ്പ് കൂടുതൽ +പ്രോഗ്രാമർമാരെ ക്യൂട്ട് ഉപയോഗിക്കാൻ പ്രോത്സാഹിപ്പിച്ചു, ലക്ഷക്കണക്കിനു് +“ലിനക്സ് ഉപയോക്താക്കൾ” ഇതിൽ എന്തെങ്കിലും പ്രശ്നമുള്ളതായി +അറഞ്ഞിരുന്നില്ല. ഈ സാഹചര്യം ദയനീയമായി തോന്നിത്തുടങ്ങി.</p> +<p> +രണ്ടു തരത്തിലാണു് സ്വതന്ത്ര സോഫ്റ്റ്വെയർ കൂട്ടായ്മ ഈ പ്രശ്നത്തോടു +പ്രതികരിച്ചതു്: ഗ്നോമും ഹാർമണിയും</p> +<p> +ഗ്നോം, ഗ്നുവിന്റെ ഡെസ്ക്ടോപ്പ് സംരംഭമാണു്. 1997-ൽ മിഗേൽ ദെ ഇക്കാസ ആരംഭിച്ച, +റെഡ് ഹാറ്റ് സോഫ്റ്റ്‍വെയറിന്റെ പിന്തുണയോടു കൂടി ഡവലപ്പു ചെയ്ത, ഗ്നോം +സ്വതന്ത്ര സോഫ്റ്റ്വെയർ മാത്രം ഉപയോഗിച്ചുകൊണ്ടു് സമാനമായ ഡെസ്ക്ടോപ്പ് +സൌകര്യങ്ങൾ നല്കുന്നു. C++ മാത്രമല്ലാതെ വ്യത്യസ്തമായ ധാരാളം ഭാഷകൾ +പിന്തുണയ്ക്കുന്നു എന്നു തുടങ്ങിയുള്ള സാങ്കേതിക നേട്ടവും +ഇതിനുണ്ടായിരുന്നു. എന്നാൽ ഇതിന്റെ പ്രധാന ഉദ്ദേശ്യം സ്വാതന്ത്ര്യമായിരുന്നു: +ഒരു അസ്വതന്ത്ര സോഫ്റ്റ്‍വെയറും ഉപയോഗിക്കേണ്ട ആവശ്യമില്ലായിരുന്നു.</p> +<p> +ക്യൂട്ട് ഇല്ലാതെ കെഡിഇ സോഫ്റ്റ്വെയർ പ്രവർത്തിപ്പിക്കാൻ സാധിക്കുന്ന തരത്തിൽ +രൂപകല്പന ചെയ്ത ഒരു കമ്പാറ്റിബിൾ റീപ്ലേസ്മെന്റ് ലൈബ്രറിയാണു് ഹാർമണി.</p> +<p> +1998 നവംബറിൽ, ക്യൂട്ട് ഡവലപ്പർമാർ അനുമതിപത്രത്തിൽ ഒരു മാറ്റം പ്രഖ്യാപിച്ചു, +അതു് പ്രായോഗികമാകുമ്പോൾ, അതു് ക്യൂട്ടിനെ സ്വതന്ത്ര സോഫ്റ്റ്വെയർ +ആക്കേണ്ടതാണു്. ഉറപ്പുവരുത്താൻ യാതൊരു മാർഗവുമില്ല, എന്നാലും ഇതു് ഭാഗികമായി +ക്യൂട്ട് അസ്വതന്ത്രമായിരുന്നപ്പോൾ ഉണ്ടാക്കിയ പ്രശ്നങ്ങളോടുള്ള കൂട്ടായ്മയിൽ +നിന്നുണ്ടായ ഉറച്ച പ്രതികരണത്തിൽ നിന്നാണെന്നാണു് ഞാൻ വിചാരിക്കുന്നതു്. (പുതിയ +അനുമതിപത്രം അസൌകര്യപ്രദവും ന്യായരഹിതവുമാണു്, അതുകൊണ്ടു് ക്യൂട്ടിന്റെ ഉപയോഗം +ഒഴിവാക്കുന്നതാണു് അഭികാമ്യം.)</p> +<p> +[പിന്നീടുള്ള കുറിപ്പു്: 2000 സെപ്റ്റംബറിൽ, ഗ്നു ജിപിഎല്ലിനു കീഴിൽ ക്യൂട്ട് +പുനഃപ്രസിദ്ധീകരിച്ചു, അതു് ഈ പ്രശ്നം പരിഹരിച്ചു.]</p> +<p> +ഇനിയൊരു അസ്വതന്ത്ര ലൈബ്രറി പ്രലോഭിപ്പിച്ചാൽ നമ്മൾ എങ്ങനെ പ്രതികരിക്കും? ഈ +സമൂഹത്തിലെ എല്ലാവരും ചതിക്കുഴിയിൽ പെടാതെ മാറിനില്ക്കേണ്ടതിന്റെ ആവശ്യകത +മനസ്സിലാക്കുമൊ? അല്ലെങ്കിൽ നമ്മളിൽ പലരും സൌകര്യത്തിനു വേണ്ടി +സ്വാതന്ത്ര്യത്തെ ഉപേക്ഷിക്കുമൊ, എന്നിട്ടു് ഇതിലും വലിയൊരു പ്രശ്നം +ഉണ്ടാക്കുമൊ? നമ്മുടെ ഭാവി നമ്മുടെ തത്ത്വശാസ്ത്രത്തെ ആശ്രയിച്ചിരിക്കുന്നു.</p> + +<h3>സോഫ്റ്റ്വെയർ പേറ്റന്റുകൾ</h3> +<p> +ഇരുപതു വർഷത്തോളം കാലം സ്വതന്ത്ര സോഫ്റ്റ്‍വെയറിനു +കൈയ്യെത്താവുന്നതിനുമപ്പുറത്തേക്കു് അൽഗൊരിതങ്ങളെയും ഫീച്ചറുകളെയും വെക്കുവാൻ +സാധിക്കുന്ന സോഫ്റ്റ്വെയർ പേറ്റന്റുകളിൽ നിന്നാണു് ഞങ്ങൾ അഭിമുഖീകരിക്കുന്ന +ഏറ്റവും രൂക്ഷമായ ഭീഷണി ഉണ്ടാവുന്നതു്. LZW കമ്പ്രഷൻ അൽഗൊരിതം +പേറ്റന്റുകൾക്കായുള്ള അപേക്ഷ 1983-ലാണുണ്ടായതു്, കൃത്യമായി കമ്പ്രസ് +ചെയ്തിട്ടുള്ള <abbr title="Graphics Interchange Format">GIF</abbr>-കൾ +ഉത്പാദിപ്പിക്കാനുള്ള സ്വതന്ത്ര സോഫ്റ്റ്വെയർ പ്രകാശനം ചെയ്യാൻ ഞങ്ങൾക്കു് +ഇപ്പോഴും സാധിക്കുന്നില്ല. [2009-ൽ അവയുടെ കാലാവധി കഴിഞ്ഞു.] 1998-ൽ, കമ്പ്രസു +ചെയ്ത <abbr title="MPEG-1 Audio Layer 3">MP3</abbr> ഓഡിയോ +നിർമ്മിക്കുവാനായുള്ള ഒരു സ്വതന്ത്ര പ്രോഗ്രാം ഒരു പേറ്റന്റ് ലംഘനത്തിന്റെ +ഭീഷണി കാരണം ഡിസ്ട്രിബ്യൂഷനിൽ നിന്നും നീക്കം ചെയ്യപ്പെട്ടു. [2017-ൽ, ഈ +പേറ്റന്റുകളുടെ കാലാവധി കഴിഞ്ഞു. എത്രകാലമാണു് ഞങ്ങൾ +കാത്തിരിക്കേണ്ടിവന്നതെന്നു നോക്കൂ.] +</p> +<p> +പേറ്റന്റുകളെ ചെറുക്കുന്നതിനു മാർഗങ്ങളുണ്ടു്: ഒരു പേറ്റന്റ് +അസാധുവാണെന്നുള്ളതിനു് തെളിവുകൾ തിരയാൻ കഴിയും, കൂടാതെ അതേ കാര്യം +ചെയ്യാനായുള്ള മറ്റു വഴികൾ അന്വേഷിക്കാനും കഴിയും. പക്ഷേ മേല്പറഞ്ഞ ഓരോ +രീതികളും ചിലപ്പോൾ മാത്രമെ നടക്കുകയുള്ളു; രണ്ടും പരാജയപ്പെടുമ്പോൾ, +ഉപയോക്താക്കൾ ആഗ്രഹിക്കുന്ന ചില സവിശേഷതകൾ നല്കാൻ കഴിയില്ലെന്ന അവസ്ഥയിലേക്കു് +എത്തിപ്പെടുവാൻ എല്ലാ സ്വതന്ത്ര സോഫ്റ്റ്‍വെയറുകളും നിർബന്ധിതമായേക്കാം. കുറേ +കാലം കാത്തിരുന്നാൽ പേറ്റന്റുകളുടെ കാലാവധി കഴിയും, പക്ഷേ അതുവരെ നമ്മൾ എന്തു +ചെയ്യും?</p> +<p> +ഞങ്ങളിൽ സ്വാതന്ത്ര്യത്തിന്റെ പേരിൽ സ്വതന്ത്ര സോഫ്റ്റ്‍വെയറിനെ +വിലകല്പിക്കുന്നവർ എന്തായാലും സ്വതന്ത്ര സോഫ്റ്റ്‍വെയറിനൊപ്പം +നില്ക്കും. പേറ്റന്റു ചെയ്യപ്പെട്ട സവിശേഷത ഇല്ലാതെ കാര്യം നടത്താൻ ഞങ്ങൾക്കു +കഴിയും. പക്ഷേ സാങ്കേതികമായി ഉയർന്ന നിലയിൽ ആണെന്നുള്ള പ്രതീക്ഷയിൽ സ്വതന്ത്ര +സോഫ്റ്റ്‍വെയറിനെ വിലവെക്കുന്നവർ ഒരു പേറ്റന്റ് അതിനെ തടയുമ്പോൾ ഇതിനെ ഒരു +പരാജയമെന്നു വിളിക്കാൻ സാധ്യതയുണ്ടു്. അതായതു്, “ബസാർ” +മാതൃകയിലുള്ള ഡവലപ്മെന്റിന്റെ പ്രായോഗിക ഫലപ്രാപ്തിയെ കുറിച്ചും, ചില സ്വതന്ത്ര +സോഫ്റ്റ്‍വെയറുകളുടെ വിശ്വാസ്യതയെ കുറിച്ചും പ്രവർത്തനശക്തിയെ കുറിച്ചും ഒക്കെ +സംസാരിക്കുന്നതു് ഉപയോഗപ്രദം തന്നെ, എന്നാൽ നമ്മൾ അവിടെ നിർത്താൻ +പാടില്ല. സ്വാതന്ത്ര്യത്തെ കുറിച്ചും ആദർശത്തെ കുറിച്ചും നിർബന്ധമായും +സംസാരിക്കണം.</p> + +<h3>സ്വതന്ത്ര ഡോക്യുമെന്റേഷൻ</h3> +<p> +ഞങ്ങളുടെ സ്വതന്ത്ര ഓപ്പറേറ്റിങ് സിസ്റ്റങ്ങളിലുള്ള ഏറ്റവും വലിയ ന്യൂനത +സോഫ്റ്റ്‍വെയറിലല്ല—ഞങ്ങളുടെ സിസ്റ്റങ്ങളിൽ ഉൾപ്പെടുത്താൻ കഴിയുന്ന നല്ല +സ്വതന്ത്ര സഹായരേഖകളുടെ കുറവാണു്. ഡോക്യുമെന്റേഷൻ ഏതു സോഫ്റ്റ്വെയർ +പാക്കേജിന്റെയും അത്യന്താപേക്ഷിത ഘടകമാണു്; ഒരു പ്രധാനപ്പെട്ട സ്വതന്ത്ര +സോഫ്റ്റ്വെയർ പാക്കേജ് നല്ല ഒരു സ്വതന്ത്ര സഹായരേഖയ്ക്കൊപ്പം വന്നില്ലെങ്കിൽ, +ഇതൊരു വലിയ വിടവാണു്. അത്തരം വിടവുകൾ ഇന്നു ഞങ്ങൾക്കു ധാരാളമുണ്ടു്.</p> +<p> +ഫ്രീ ഡോക്യുമെന്റേഷൻ, ഫ്രീ സോഫ്റ്റ്വെയർ പോലെതന്നെ, സ്വാതന്ത്ര്യത്തെ +കുറിച്ചുള്ള കാര്യമാണു്, വിലയെ കുറിച്ചല്ല. സ്വതന്ത്ര സഹായരേഖകൾക്കുള്ള +മാനദണ്ഡം സ്വതന്ത്ര സോഫ്റ്റ്‍വെയറിന്റേതിനോടു് ഏറെക്കുറെ സാമ്യമുള്ളതാണു്: +എല്ലാ ഉപയോക്താക്കൾക്കും ചില സ്വാതന്ത്ര്യങ്ങൾ നല്കുന്നതിനെ +കുറിച്ചുള്ളതാണിതു്. പുനർവിതരണം (വാണിജ്യപരമായ വില്പന ഉൾപ്പെടെ) നിർബന്ധമായും +അനുവദിച്ചിരിക്കണം, ഓൺലൈനിലും കടലാസിലും, അതിലൂടെ പ്രോഗ്രാമിന്റെ എല്ലാ +പകർപ്പുകൾക്കൊപ്പവും സഹായരേഖ ചേർക്കാൻ കഴിയും.</p> +<p> +മാറ്റങ്ങൾ വരുത്താനുള്ള അനുമതിയും നിർണ്ണായകമാണു്. എല്ലാ തരത്തിലുള്ള +ലേഖനങ്ങളും പുസ്തകങ്ങളും പരിഷ്കരിക്കാനുള്ള അനുമതി ആളുകൾക്കു് +ഉണ്ടായിരിക്കേണ്ടതു് അത്യന്താപേക്ഷിതമാണു് എന്നതു് ഒരു പൊതു നിയമം എന്നരീതിയിൽ +ഞാൻ വിശ്വസിക്കുന്നില്ല. ഉദാഹരണത്തിനു്, നമ്മുടെ പ്രവൃത്തികളും കാഴ്ചപ്പാടുകളും +വിവരിക്കുന്ന ഇതുപോലെയുള്ള ലേഖനങ്ങളിൽ മാറ്റം വരുത്താനുള്ള അനുമതി നല്കാനുള്ള +ചുമതല നിങ്ങൾക്കോ എനിക്കോ ഉണ്ടെന്നു ഞാൻ വിചാരിക്കുന്നില്ല.</p> +<p> +എന്നാൽ സ്വതന്ത്ര സോഫ്റ്റ്‍വെയറിനു വേണ്ടിയുള്ള ഡോക്യുമെന്റേഷൻ +പരിഷ്കരിക്കാനുള്ള സ്വാതന്ത്ര്യം നിർണ്ണായകമാകുന്നതെന്തുകൊണ്ടു് എന്നതിനു് ഒരു +പ്രത്യേക കാരണമുണ്ടു്. സോഫ്റ്റ്വെയർ പരിഷ്കരിക്കാനുള്ള അവകാശം ആളുകൾ +ഉപയോഗിക്കുമ്പോൾ, അതിനുള്ള സവിശേഷതകൾ കൂട്ടുകയോ അതിനു മാറ്റം വരുത്തുകയോ +ചെയ്യുന്നു, ആത്മാർത്ഥതയോടെ ആ ജോലി ചെയ്യുന്നവരാണെങ്കിൽ അവർ സഹായരേഖയിലും +മാറ്റം വരുത്തും—അതിലൂടെ ആ പരിഷ്കരിച്ച പ്രോഗ്രാമിനൊപ്പം കൃത്യവും +ഉപയോഗപ്രദവുമായ ഡോക്യുമെന്റേഷൻ ലഭ്യമാക്കുവാൻ അവർക്കു +കഴിയുന്നു. പ്രോഗ്രാമർമാരെ ജോലിയോടു ആത്മാർത്ഥത പുലർത്താനും ജോലി +പൂർത്തിയാക്കാനും അനുവദിക്കാത്ത ഒരു അസ്വതന്ത്ര സഹായരേഖ നമ്മുടെ കൂട്ടായ്മയുടെ +ആവശ്യങ്ങൾ നിറവേറ്റുന്നില്ല.</p> +<p> +എങ്ങനെ മാറ്റങ്ങൾ വരുത്തണമെന്നുള്ളതിനുള്ള ചില തരത്തിലുള്ള പരിമിതികൾ +പ്രശ്നങ്ങളൊന്നും ഉണ്ടാക്കില്ല. ഉദാഹരണത്തിനു്, യഥാർത്ഥ ലേഖകന്റെ പകർപ്പവകാശ +നോട്ടീസ് സംരക്ഷിക്കണമെന്നുള്ള ആവശ്യകത, വിതരണ നിബന്ധനകൾ, അല്ലെങ്കിൽ ലേഖകരുടെ +പട്ടിക ഇവയ്ക്കൊന്നും കുഴപ്പമില്ല. മാത്രമല്ല പരിഷ്കരിച്ച പതിപ്പുകളിൽ അവ +പരിഷ്കരിച്ചതാണെന്നുള്ള നോട്ടീസ് ഉൾപ്പെടുത്തണമെന്നു് ആവശ്യപ്പെടുന്നതും ഒരു +പ്രശ്നമല്ല, സാങ്കേതികമല്ലാത്ത ഒരു വിഷയം കൈകാര്യം ചെയ്യുന്ന ഒരു വിഭാഗം +മുഴുവനായും മാറ്റം വരുത്തുവാനോ ഒഴിവാക്കുവാനോ പറ്റില്ലെന്നുള്ളതുപോലും +പ്രശ്നമല്ല. ഈ തരത്തിലുള്ള നിയന്ത്രണങ്ങൾ ഒരു പ്രശ്നമല്ലാത്തതിനു കാരണം അവ +ആത്മാർത്ഥതയുള്ള പ്രോഗ്രാമറെ പരിഷ്കരിച്ച പ്രോഗ്രാമിനു യോജിച്ച തരത്തിൽ +സഹായരേഖയിൽ മാറ്റം വരുത്തുന്നതിൽ നിന്നും തടയുന്നില്ല എന്നതുതന്നെ. മറ്റൊരു +തരത്തിൽ പറഞ്ഞാൽ, സഹായരേഖ സമ്പൂർണമായും ഉപയോഗിക്കുന്നതിൽ നിന്നും സ്വതന്ത്ര +സോഫ്റ്റ്വെയർ കൂട്ടായ്മയെ അവ തടയുന്നില്ല.</p> +<p> +എന്തിരുന്നാലും, സഹായരേഖയിലെ <em>സാങ്കേതികമായ</em> എല്ലാ ഉള്ളടക്കങ്ങളെയും +പരിഷ്കരിക്കുവാൻ നിർബന്ധമായും സാധിക്കണം, എന്നിട്ടു് പരിണതഫലത്തെ എല്ലാ പതിവു +മീഡിയയും ചാനലുകളും വഴി വിതരണം ചെയ്യുവാനും കഴിയണം; അല്ലെങ്കിൽപിന്നെ, +നിയന്ത്രണങ്ങൾ കൂട്ടായ്മയ്ക്കൊരു തടസ്സമാകുന്നു, സഹായരേഖ സ്വതന്ത്രമാകുന്നില്ല, +മാത്രമല്ല നമുക്കു് മറ്റൊരു സഹായരേഖ ആവശ്യമായും വരും.</p> +<p> +സ്വതന്ത്ര സഹായരേഖകളുടെ ഒരു മുഴുവൻ സ്പെക്ട്രം തന്നെ ഉത്പാദിപ്പിക്കാനുള്ള +അവബോധവും ദൃഢനിശ്ചയവും സ്വതന്ത്ര സോഫ്റ്റ്വെയർ ഡവലപ്പർമാർക്കു് ഉണ്ടാവുമോ? +ഒന്നുകൂടി ആവർത്തിക്കുന്നു, നമ്മുടെ ഭാവി തത്ത്വശാസ്ത്രത്തോടു +ആശ്രയിച്ചിരിക്കുന്നു.</p> + +<h3>നമ്മൾ നിർബന്ധമായും സ്വാതന്ത്ര്യത്തെ കുറിച്ചു സംസാരിക്കണം</h3> +<p> +ഇന്നത്തെ കണക്കനുസരിച്ചു് ഡബിയൻ ഗ്നു/ലിനക്സ്, റെഡ് ഹാറ്റ് +“ലിനക്സ്” എന്നീ ഗ്നു/ലിനക്സ് സിസ്റ്റങ്ങൾക്കു് ഒരു കോടിയോളം +ഉപയോക്താക്കളുണ്ടു്. പ്രായോഗികമായ കാരണങ്ങൾകൊണ്ടു് മാത്രം ഉപയോക്താക്കളുടെ വലിയ +കൂട്ടം തന്നെ വരുന്ന രീതിയിലുള്ള പ്രായോഗികമായ നേട്ടങ്ങൾ സ്വതന്ത്ര +സോഫ്റ്റ്വെയർ ഡവലപ്പു ചെയ്തിട്ടുണ്ടു്.</p> +<p> +ഇതിന്റെ നല്ല പരിണിതഫലങ്ങൾ വ്യക്തമാണു്: സ്വതന്ത്ര സോഫ്റ്റ്വെയർ ഡവലപ്പു +ചെയ്യുന്നതിൽ കൂടുതൽ താത്പര്യം, സ്വതന്ത്ര സോഫ്റ്റ്വെയർ വ്യാപാരത്തിനു കൂടുതൽ +ഉപഭോക്താക്കൾ, കൂടാതെ കുത്തക സോഫ്റ്റ്‍വെയറുകൾക്കു പകരം വാണിജ്യപരമായ സ്വതന്ത്ര +സോഫ്റ്റ്വെയർ ഉത്പന്നങ്ങൾ ഡവലപ്പു ചെയ്യാനായി കമ്പനികളെ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കാൻ +കൂടുതൽ കഴിവു്.</p> +<p> +പക്ഷേ സോഫ്റ്റ്‍വെയറിലുള്ള താത്പര്യം അതു് അടിസ്ഥാനമാക്കിയിട്ടുള്ള +തത്ത്വശാസ്ത്രത്തെകുറിച്ചുള്ള അവബോധത്തേക്കാൾ പെട്ടെന്നു് +വളർന്നുകൊണ്ടിരിക്കുന്നു, മാത്രമല്ല ഇതു പ്രശ്നങ്ങളിലേക്കു നയിക്കുന്നു. മുകളിൽ +പറഞ്ഞിരിക്കുന്ന വെല്ലുവിളികളെയും ഭീഷണികളെയും നേരിടാനുള്ള നമ്മുടെ കഴിവു് +സ്വാതന്ത്ര്യത്തിനുവേണ്ടി ഉറച്ചുനില്ക്കാനുള്ള ഇച്ഛാശക്തിയെ +ആശ്രയിച്ചിരിക്കുന്നു. നമ്മുടെ കൂട്ടായ്മയ്ക്കു് ഈ ഇച്ഛാശക്തിയുണ്ടെന്നു് +ഉറപ്പുവരുത്താൻ, പുതിയ ഉപയോക്താക്കൾ കൂട്ടായ്മയിലേക്കു വരുമ്പോൾ തന്നെ നമ്മൾ ഈ +ആശയം അവരിലേക്കു വ്യാപിപ്പിക്കണം.</p> +<p> +പക്ഷേ ഇതിൽ നമ്മൾ പരാജയപ്പെടുന്നു: നമ്മുടെ കൂട്ടായ്മയുടെ പൌരധർമ്മശാസ്ത്രത്തെ +കുറിച്ചു് പുതിയ ഉപയോക്താക്കളെ പഠിപ്പിക്കാനുള്ള പ്രയത്നം അവരെ നമ്മുടെ +കൂട്ടായ്മയിലേക്കു് ആകർഷിക്കാനുള്ള പ്രയത്നത്തിനും എത്രയോ പുറകിലാണു്. നമ്മൾ ഈ +രണ്ടു കാര്യങ്ങളും ചെയ്യേണ്ടതുണ്ടു്, മാത്രമല്ല ഈ രണ്ടു പ്രയത്നങ്ങളും നമ്മൾ +സന്തുലനാവസ്ഥയിൽ കാത്തുസൂക്ഷിക്കുകയും വേണം.</p> + +<h3>“ഓപ്പൺ സോഴ്സ്”</h3> +<p> +1998-ൽ പുതിയ ഉപയോക്താക്കളെ സ്വാതന്ത്ര്യത്തെ കുറിച്ചു പഠിപ്പിക്കുന്നതു കൂടുതൽ +ദുഷ്കരമായി മാറി, കൂട്ടായ്മയിലെ ഒരു വിഭാഗം “സ്വതന്ത്ര +സോഫ്റ്റ്വെയർ” എന്ന പദം ഉപയോഗിക്കുന്നതു നിർത്തി പകരം “ഓപ്പൺ +സോഴ്സ് സോഫ്റ്റ്വെയർ” എന്നുപയോഗിച്ചു തുടങ്ങി.</p> +<p> +ഈ പദത്തിൽ താത്പര്യം കാണിച്ച ചിലരുടെ ലക്ഷ്യം “ഫ്രീ” എന്നതു് +“ഗ്രാറ്റിസ് (സൌജന്യം)” എന്നതിനു പകരമായി തെറ്റിദ്ധരിക്കുന്നതിനെ +ഒഴിവാക്കലായിരുന്നു—യുക്തിപരമായ ഒരു ലക്ഷ്യം. എന്നിരുന്നാലും, +മറ്റുള്ളവരുടെ ലക്ഷ്യം, സ്വതന്ത്ര സോഫ്റ്റ്വെയർ മൂവ്മെന്റിന്റെയും ഗ്നു +സംരംഭത്തിന്റെയും പ്രചോദനമായിട്ടുള്ള ആദർശത്തിന്റെ ആത്മാവിനെതന്നെ +മാറ്റിനിർത്തുക എന്നതായിരുന്നു, എന്നിട്ടു് എക്സിക്യൂട്ടീവുകളെയും വ്യാപാര +ഉപയോക്താക്കളെയും പ്രീതിപ്പെടുത്തുക, ഇതിൽ പലരുടെയും പ്രത്യയശാസ്ത്രം ലാഭത്തെ +സ്വാതന്ത്ര്യത്തിനു മുകളിലും കൂട്ടായ്മയ്ക്കു മുകളിലും ആദർശത്തിനു മുകളിലുമായി +പ്രതിഷ്ഠിക്കുക എന്നതായിരുന്നു. അതായതു്, “ഓപ്പൺ സോഴ്സ്”-ന്റെ +വാഗ്പാടവശാസ്ത്രം നല്ല ഗുണമേന്മയുള്ളതും കരുത്തുള്ളതുമായ സോഫ്റ്റ്വെയർ +ഉണ്ടാക്കാനുള്ള സാധ്യതയിൽ ശ്രദ്ധകേന്ദ്രീകരിക്കുന്നു, എന്നാൽ സ്വാതന്ത്ര്യം, +കൂട്ടായ്മ, ആദർശം തുടങ്ങിയ ആശയങ്ങളെ ഒഴിവാക്കുന്നു.</p> +<p> +“ലിനക്സ്” മാഗസിനുകൾ ഇതിനു വ്യക്തമായ ഒരു ഉദാഹരണമാണു്—അവ +ഗ്നു/ലിനക്സിനോടു കൂടി പ്രവർത്തിപ്പിക്കാൻ കഴിയുന്ന കുത്തക സോഫ്റ്റ്‍വെയറുകളുടെ +പരസ്യങ്ങൾകൊണ്ടു് നിറയ്ക്കുന്നു. അടുത്ത മോട്ടിഫോ ക്യൂട്ടോ +പ്രത്യക്ഷപ്പെടുമ്പോൾ, ഈ മാഗസിനുകൾ പ്രോഗ്രാമർമാരോടു് ഇവയിൽ നിന്നും +മാറിനില്ക്കാനുള്ള താക്കീതു നല്കുമോ അതോ അവയ്ക്കുവേണ്ടി പരസ്യങ്ങൾ ചെയ്യുമോ?</p> +<p> +വ്യാപാരത്തിന്റെ പിന്തുണയ്ക്കു് പല മാർഗങ്ങളിലൂടെയും കൂട്ടായ്മയിലേക്കു സംഭാവന +ചെയ്യാൻ കഴിയും; മറ്റെല്ലാം തുല്യനീതിയോടെയാണെങ്കിൽ ഇതു് +ഉപയോഗപ്രദവുമാണു്. പക്ഷേ അവരുടെ പിന്തുണ നേടിയെടുക്കാനായി സ്വാതന്ത്ര്യത്തെ +കുറിച്ചും ആദർശത്തെ കുറിച്ചുമൊക്കെ സംസാരിക്കുന്നതു കുറയ്ക്കുന്നു എന്നുള്ളതു് +ദാരുണമാണു്; ഇതു് മുമ്പു പറഞ്ഞ, കൂടുതൽ ആളുകളിലേക്കു് എത്തിച്ചേരുക, +പൌരധർമ്മശാസ്ത്ര വിദ്യാഭ്യാസം എന്നിവ തമ്മിലുള്ള അസന്തുലിതാവസ്ഥയെ വീണ്ടും +വഷളാക്കുന്നു.</p> +<p> +“സ്വതന്ത്ര സോഫ്റ്റ്‍വെയറും” “ഓപ്പൺ സോഴ്സും” +ഏറെക്കുറേ ഒരേ വിഭാഗത്തിൽ പെടുന്ന സോഫ്റ്റ്‍വെയറിനെയാണു് ചിത്രീകരിക്കുന്നതു്, +പക്ഷേ സോഫ്റ്റ്‍വെയറിനെ കുറിച്ചും മൂല്യങ്ങളെ കുറിച്ചും വ്യത്യസ്ത കാര്യങ്ങളാണു +പറയുന്നതു്. ഗ്നു സംരംഭം “സ്വതന്ത്ര സോഫ്റ്റ്വെയർ” എന്ന പദം +തുടർന്നും ഉപയോഗിക്കുന്നു, വെറും സാങ്കേതിക വിദ്യ മാത്രമല്ല സ്വാതന്ത്ര്യമെന്ന +ആശയവും പ്രധാനമാണെന്നു് സൂചിപ്പിക്കാനാണിതു്.</p> + +<h3>ശ്രമിച്ചു നോക്കൂ!</h3> +<p> +യോദയുടെ സൂക്തം (“‘ശ്രമം’ എന്ന ഒന്നില്ല” <a +id="TransNote3-rev" href="#TransNote3"><sup>3</sup></a>) കൊള്ളാം, എന്നാൽ +അതു് എന്റെ കാര്യത്തിൽ നടക്കില്ല. എനിക്കീ ജോലി ചെയ്യാൻ കഴിയുമോ എന്ന +ഉത്കണ്ഠയോടെയാണു് ഞാൻ എന്റെ മിക്ക ജോലിയും ചെയ്തിട്ടുള്ളതു്, കൂടാതെ ഞാൻ +ചെയ്താൽ തന്നെ അതു വേണ്ട ലക്ഷ്യത്തിലെത്താൻ മതിയാവും വിധമാകുമോ +എന്നുറപ്പില്ലായ്മയും. പക്ഷേ എന്തായാലും ഞാൻ ശ്രമിച്ചു നോക്കി, കാരണം +ശത്രുവിനും ഞാൻ കെട്ടിപ്പടുത്ത നഗരത്തിനും ഇടയിൽ മറ്റാരും ഉണ്ടായിരുന്നില്ല, +ഞാൻ മാത്രം. എന്നെ തന്നെ ആശ്ചര്യപ്പെടുത്തുന്ന തരത്തിൽ ചിലപ്പോഴൊക്കെ ഞാൻ +വിജയിച്ചിട്ടുമുണ്ടു്.</p> +<p> +ചിലപ്പോഴൊക്കെ ഞാൻ പരാജയപ്പെട്ടു; എന്റെ ചില നഗരങ്ങൾ +തകർന്നുപോയിട്ടുണ്ടു്. പിന്നെ ഭീഷണിക്കിരയായ മറ്റൊരു നഗരം ഞാൻ കണ്ടു, +എന്നിട്ടു് മറ്റൊരു യുദ്ധത്തിനു തയ്യാറായി. സമയം കടന്നുപോയപ്പോൾ, ഭീഷണികൾക്കു +വേണ്ടി തിരയുവാനും എന്നിട്ടു് മറ്റു ഹാക്കർമാരെ എന്നോടൊപ്പം ചേരാനായി +വിളിച്ചുകൊണ്ടു് അവർക്കും എന്റെ നഗരത്തിനുമിടയിൽ സ്വയം നില്ക്കുവാനും ഞാൻ +പഠിച്ചു.</p> +<p> +ഈയിടെയായി, സാധാരണയായി ഞാൻ ഒറ്റയ്ക്കല്ല. ഹാക്കർമാരുടെ ഒരു സൈന്യം തന്നെ +നിശ്ചയദാർഢ്യത്തോടെ പ്രവർത്തിക്കുന്നതു കാണുമ്പോൾ ആശ്വാസവും സന്തോഷവും +ഉളവാകുന്നു, ഈ നഗരം അതിജീവിച്ചേക്കാമെന്നും ഞാൻ +തിരിച്ചറിയുന്നു—തത്കാലം. പക്ഷേ ഓരോ വർഷം കൂടുന്തോറും അപകടങ്ങൾ വലുതാണു്, +മാത്രമല്ല ഇപ്പോൾ മൈക്രോസോഫ്റ്റ് വ്യക്തമായി നമ്മുടെ കൂട്ടായ്മയെ ഉന്നം +വെക്കുന്നു. സ്വാതന്ത്ര്യത്തിന്റെ ഭാവി നമുക്കു നിസ്സാരവത്കരിക്കാൻ +കഴിയില്ല. അതിനെ നിസ്സാരമായി കാണരുതു്! നിങ്ങളുടെ സ്വാതന്ത്ര്യം +സംരക്ഷിക്കണമെങ്കിൽ, നിങ്ങൾ അതിനെ പരിപാലിക്കാനായി തയ്യാറായിരിക്കണം.</p> + +<div class="translators-notes"> + +<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't have notes.--> +<hr /><b>പരിഭാഷകയുടെ കുറിപ്പു്</b><ol> +<li id="TransNote1">കവിതയുടെ തർജ്ജിമ:<br />ഞാൻ എനിക്കുവേണ്ടി അല്ലെങ്കിൽ +പിന്നെ, എനിക്കുവേണ്ടി ആരുണ്ടാകും?<br />ഞാൻ എനിക്കുവേണ്ടി മാത്രമാണെങ്കിൽ +പിന്നെ, ഞാൻ എന്താണു്?<br />ഇപ്പോൾ അല്ലെങ്കിൽ പിന്നെ എപ്പോൾ?<a +href="#TransNote1-rev" class="nounderline">↑</a></li> +<li id="TransNote2">ഗ്നു നെറ്റ്‍വർക്ക് ഒബ്ജക്റ്റ് മോഡൽ എൻവയോൺമെന്റ്<a +href="#TransNote2-rev" class="nounderline">↑</a></li> +<li id="TransNote3">സൂക്തത്തിന്റെ പൂർണരൂപം : <cite>Try not. Do, or do +not. There is no ‘try’.</cite> ഇതിന്റെ തർജ്ജിമ : +ശ്രമിക്കരുതു്. ചെയ്യുക, അല്ലെങ്കിൽ ചെയ്യാതിരിക്കുക. “ശ്രമം” എന്ന +ഒന്നില്ല. <a href="#TransNote3-rev" +class="nounderline">↑</a></li></ol></div> +</div> + +<!-- for id="content", starts in the include above --> +<!--#include virtual="/server/footer.ml.html" --> +<div id="footer"> +<div class="unprintable"> + +<p>എഫ്.എസ്.എഫിനെ കുറിച്ചും ഗ്നുവിനെ കുറിച്ചുമുള്ള ചോദ്യങ്ങളും സംശയങ്ങളും ദയവായി +<a href="mailto:gnu@gnu.org"><gnu@gnu.org></a> എന്ന വിലാസത്തിലേയ്ക്കു് +അയയ്ക്കുക. എഫ്.എസ്.എഫുമായി ബന്ധപ്പെടാന്‍ <a href="/contact/">മറ്റു വഴികളും +ഉണ്ടു്</a>. തെറ്റായ കണ്ണികളെകുറിച്ചും മറ്റു നിര്‍ദ്ദേശങ്ങളും അഭിപ്രായങ്ങളും +<a href="mailto:webmasters@gnu.org"><webmasters@gnu.org></a> എന്ന +വിലാസത്തിലേയ്ക്കു് എഴുതാവുന്നതാണു്.</p> + +<p> +<!-- TRANSLATORS: Ignore the original text in this paragraph, + replace it with the translation of these two: + + We work hard and do our best to provide accurate, good quality + translations. However, we are not exempt from imperfection. + Please send your comments and general suggestions in this regard + to <a href="mailto:web-translators@gnu.org"> + + <web-translators@gnu.org></a>.</p> + + <p>For information on coordinating and submitting translations of + our web pages, see <a + href="/server/standards/README.translations.html">Translations + README</a>. --> +ഗ്നു താളുകളുടെ മലയാളം പരിഭാഷകള്‍ കൃത്യവും നിലവാരമുള്ളതുമാക്കാൻ ഞങ്ങള്‍ +പരമാവധി ശ്രമിക്കുന്നുണ്ടു്. എന്നിരുന്നാലും അവ പൂര്‍ണമായും കുറ്റമറ്റതാണെന്നു +പറയാന്‍ സാധിക്കില്ല. ഇതിനെകുറിച്ചുള്ള താങ്കളുടെ അഭിപ്രായങ്ങളും +നിർദ്ദേശങ്ങളും ദയവായി <a +href="mailto:web-translators@gnu.org"><web-translators@gnu.org></a> +എന്ന വിലാസത്തിൽ അറിയിക്കുക.</p><p>വെബ് താളുകളുടെ പരിഭാഷകൾ സമർപ്പിക്കാനും +ബന്ധപ്പെട്ട വിവരങ്ങൾക്കും <a +href="/server/standards/README.translations.html">Translations README</a> +നോക്കുക.</p> +</div> + +<!-- Regarding copyright, in general, standalone pages (as opposed to + files generated as part of manuals) on the GNU web server should + be under CC BY-ND 4.0. Please do NOT change or remove this + without talking with the webmasters or licensing team first. + Please make sure the copyright date is consistent with the + document. For web pages, it is ok to list just the latest year the + document was modified, or published. + + If you wish to list earlier years, that is ok too. + Either "2001, 2002, 2003" or "2001-2003" are ok for specifying + years, as long as each year in the range is in fact a copyrightable + year, i.e., a year in which the document was published (including + being publicly visible on the web or in a revision control system). + + There is more detail about copyright years in the GNU Maintainers + Information document, www.gnu.org/prep/maintain. --> +<p>പകർപ്പവകാശം © 1998, 2001, 2002, 2005, 2006, 2007, 2008, 2010, 2014, +2015, 2017, 2018, 2020 റിച്ചാർഡ് സ്റ്റാൾമാൻ</p> + +<p>ഈ താളു് <a rel="license" +href="http://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0/">ക്രിയേറ്റീവ് കോമണ്‍സ് +ആട്രിബ്യൂഷന്‍-നോഡെറിവേറ്റീവ്സ് 4.0 ഇന്റർനാഷണൽ ലൈസൻസ്</a> അടിസ്ഥാനത്തില്‍ +പ്രസിദ്ധീകരിച്ചതാണു്.</p> + +<!--#include virtual="/server/bottom-notes.ml.html" --> +<div class="translators-credits"> + +<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't want credits.--> +<b>പരിഭാഷ</b>: Aiswarya Kaitheri Kandoth | ഐശ്വര്യ കൈതേരി കണ്ടോത്ത് +<aiswaryakk29@gmail.com></div> + +<p class="unprintable"><!-- timestamp start --> +പുതുക്കിയതു്: + +$Date: 2021/02/24 17:30:36 $ + +<!-- timestamp end --> +</p> +</div> +</div> +<!-- for class="inner", starts in the banner include --> +</body> +</html> |