diff options
Diffstat (limited to 'talermerchantdemos/blog/articles/fa/why-free.html')
-rw-r--r-- | talermerchantdemos/blog/articles/fa/why-free.html | 381 |
1 files changed, 381 insertions, 0 deletions
diff --git a/talermerchantdemos/blog/articles/fa/why-free.html b/talermerchantdemos/blog/articles/fa/why-free.html new file mode 100644 index 0000000..f50d631 --- /dev/null +++ b/talermerchantdemos/blog/articles/fa/why-free.html @@ -0,0 +1,381 @@ +<!--#set var="PO_FILE" + value='<a href="/philosophy/po/why-free.fa.po"> + https://www.gnu.org/philosophy/po/why-free.fa.po</a>' + --><!--#set var="ORIGINAL_FILE" value="/philosophy/why-free.html" + --><!--#set var="DIFF_FILE" value="" + --><!--#set var="OUTDATED_SINCE" value="2009-09-05" --> + +<!--#include virtual="/server/header.fa.html" --> +<!-- Parent-Version: 1.77 --> + +<!-- This file is automatically generated by GNUnited Nations! --> +<title>چرا نرمافزار نباید مالک داشته باشد - پروژه گنو - بنیاد نرمافزار آزاد</title> + +<meta name="Keywords" content="گنو, پروژه گنو, FSF, نرمافزار آزاد, نرم افزار آزاد, بنیاد نرمافزار آزاد, +چرا نرمافزار نباید مالک داشته باشد" /> + +<!--#include virtual="/philosophy/po/why-free.translist" --> +<!--#include virtual="/server/banner.fa.html" --> +<!--#include virtual="/server/outdated.fa.html" --> +<h2>چرا نرمافزار نباید مالک داشته باشد؟</h2> + +<p>نوشته <a href="http://www.stallman.org/"><strong>ریچارد استالمن</strong></a></p> + +<p> +تکنولوژی اطلاعات دیجیتال با آسانتر کردن نسخهبرداری و اصلاح اطلاعات به دنیا +کمک میکند. و رایانهها برای آسانتر کردن این امر به ما وعده میدهند.</p> + +<p> +این آسانتر کردن را هر کسی نمیخواهد. سیستم کپیرایت به برنامهها «مالکین»ی +میبخشد که هدف اکثر آنها منع منفعتهای نهانی نرمافزار از سایر مردم +است. آنها میخواهند خود تنها کسانی باشند که بتوانند از نرمافزاری که ما +استفاده میکنیم، نسخهبرداری و آن را اصلاح کنند.</p> + +<p> +سیستم کپیرایت با صنعت چاپ رشد پیدا کرد — یک تکنولوژی برای نسخهبرداری +عمدهای از محصولات. کپیرایت تا حد زیادی با این تکنولوژی متناسب است زیرا این +تکنولوژی فقط محدودکننده تولیدکنندگان عمده است و آزادی را از کسانی مثل +خوانندگانِ کتابها نمیگیرد. یک خواننده معمولی که ماشین چاپ ندارد، میتواند +فقط به وسیله قلم و جوهر از مطالب کتاب نسخهبرداری کند. و هیچ خوانندهای برای +این کار مورد بازخواست و تعقیب قانونی قرار نمیگیرد.</p> + +<p> +تکنولوژی دیجیتال بسیار انعطافپذیرتر از ماشین چاپ است: زمانی که اطلاعات شکل +دیجیتال به خود میگیرند، شما به آسانی میتوانید آن را برای سهیم شدن با +دیگران، کپی کنید. این انعطافپذیریِ زیاد، تناسبِ سیستمی مثل کپیرایت را بر +هم میزند. و این دلیل افزایش قوانین سخت و بیرحمانهای است که هماکنون برای +کپیرایت نرمافزار اجرا میشود. این چهار فعالیتِ انجمنِ ناشرانِ نرمافزار +(Software Publishers Association - SPA) را در نظر بگیرید:</p> + +<ul> +<li>تبلیغات زیادی که میگویند نافرمانی از مالکین برای کمک به دوستان، کار نادرستی +است.</li> + +<li>درخواست برای گذاشتن جاسوسهایی در محل کار یا تحصیل برای اطلاع دادن در مورد +اعمال آنها.</li> + +<li>حمله (با کمک پلیس) به دفاتر و مدرسهها، یعنی جاهایی که به مردم گفته میشود +باید بیگناهی خود را از نسخهبرداری غیر قانونی ثابت کنند.</li> + +<li>تعقیب قانونیِ (توسط دولت ایالات متحده و با درخواست SPA) افرادی مثل +DavidLaMacchia در <abbr title="Massachusetts Institute of +Technology">MIT</abbr>، نه برای نسخهبرداری از نرمافزار (او برای +نسخهبرداری متهم نشده است)، بلکه فقط برای بدون محافظ گذاشتن امکانات +نسخهبرداری و قصور در محدود کردن استفاده آنها.</li> +</ul> + +<p> +تمامی این چهار فعالیت مانند استعمال آنها در شوروی سابق است. جایی که هر ماشین +چاپ یک گروهِ محافظ برای جلوگیری از نسخهبرداریهای ممنوع داشت، و اشخاص مجبور +به نسخهبرداری پنهانیِ اطلاعات و دست به دست کردن آن مثل samizdat +بودند. البته تفاوتهایی نیز وجود دارد: انگیزه کنترل اطلاعات در شوروی، سیاسی +بود؛ در حالی که این انگیزه در ایالات متحده بر اساس سود است. اما این عملِ +نهایی است که بر ما تأثیر میگذارد و نه انگیزه آن. هر تلاشی برای منعِ به +اشتراک گذاشتن اطلاعات با هر انگیزه و علتی، منجر به روشها و ناملایمات یکسان +خواهد شد.</p> + +<p> +مالکین برای به دست گرفتن قدرتِ کنترلِ استفاده ما از اطلاعات، دلایل گوناگونی +میآورند:</p> + +<ul> +<li id="name-calling">نامگذاری. + +<p> +مالکین از کلمات لکهدارکنندهای مثل «دزد» و «دزدی ادبی» و همچنین اصطلاحات +تخصصی مانند «دارایی ذهنی» و «خسارت»٬ برای به وجود آوردن طرز تفکر معینی در +عموم، استفاده میکنند — یک مقایسه ساده بین برنامهها و کالاهای مادی.</p> + +<p> +عقاید و بینشهای ما در مورد دارایی برای کالاهای مادی با طرح این سؤال که آیا +<em>گرفتن یک شی از شخصی</em> درست است یا خیر، شکل میگیرند. آنها به طور +مستقیم به <em>نسخهبرداری</em> از چیزی اشاره نمیکنند ولی از ما میخواهند که +این بینش را در تمامی موارد در نظر گیریم.</p></li> + +<li id="exaggeration">اغراق. + +<p> +مالکین نرمافزار میگویند زمانی که خود کاربران از برنامهها نسخهبرداری +میکنند، متحمل «خسارت» یا «ضرر اقتصادی» میشوند. اما این کار هیچ تأثیر +مستقیمی بر مالک ندارد و به هیچ کس ضرر نمیزند. مالک نرمافزار فقط زمانی ضرر +میکند که شخصی که از برنامه او نسخهبرداری کرده است، ممکن بود به صورت دیگری +برای تهیه یک نسخه٬ پولی به مالک پرداخت میکرد.</p> + +<p> +کمی تفکر به ما نشان میدهد که بیشتر چنین افرادی ممکن است هیچ نسخهای از آن +نرمافزار را خریداری نکنند. با این وجود٬ مالکین «ضررها»یشان را با این فرض که +هر شخص یک نسخه از نرمافزار را خریداری میکرد، محاسبه میکنند. به بیان بهتر، +این کار اغراق است.</p></li> + +<li id="law">قانون. + +<p> +مالکین اغلب حالت فعلی و متداول قانون را شرح میدهند و برای تهدید ما٬ در مورد +جریمههایی که میتوانند استفاده کنند بحث میکنند. مفهومی که با این روش القاء +میشود این است که قانون امروزی٬ یک دید اخلاقی را منعکس میکند — و در +عین حال ما وادار به احترام به این جریمهها به عنوان حقایق طبیعی که هیچ کس +مقصر آنها نیست میشویم.</p> + +<p> +این نوع از اجبار برای ایجاد یک تفکر انتقادی طرح نشده است؛ بلکه برای تقویت یک +گذرگاه روحی و همیشگی ایجاد شده است.</p> + +<p> +مسلم است که قوانین در مورد درست یا غلط بودن چیزی تصمیمگیری نمیکنند. هر +آمریکایی باید بداند که چهل سال پیش در بسیاری از ایالات، نشستن یک سیاهپوست +در جلوی اتوبوس خلاف قانون تلقی میشد؛ اما این فقط نژادپرستان بودند که +میگفتند این کار غلط است.</p></li> + +<li id="natural-rights">حقوق طبیعی. + +<p> +نویسندگان٬ اغلب مدعی داشتن یک رابطه خاص با برنامههایی که نوشتهاند، +میشوند؛ و درصدد حمایت از آن بر میآیند، در نتیجه خواستهها و علایق آنها در +مورد برنامه مهمتر از خواستههای هر کس دیگر — یا حتی تمامی مردم دنیا +میشود. (برای نمونه شرکتها، و نه نویسندگان، برای نرمافزارها کپیرایت تعیین +میکنند؛ اما از ما انتظار میرود که از این اختلاف چشم پوشی کنیم).</p> + +<p> +در مورد کسانی که از این امر به عنوان یک اصل اخلاقی یاد میکنند — +نویسنده مهمتر از شماست — من فقط میتوانم بگویم که به عنوان یک +برنامهنویس برجسته به آن میگویم مزخرف.</p> + +<p> +اما در کل مردم، به دو دلیل با حقوق طبیعی احساس موافقت میکنند.</p> + +<p> +یکی از این دلایل٬ یک مقایسه نامعقول با کالاهای مادی است. وقتی من اسپاگتی +درست میکنم، مسلما اگر شخص دیگری آن را بخورد اعتراض میکنم؛ چون خودم دیگر +نمیتوانم آن را بخورم. این کار او همان قدری به من ضرر میزند که به او سود +رسانده است. فقط یکی از ما میتواند اسپاگتی را بخورد؛ بنابراین سوال این است، +کدام یک؟ کوچکترین فرقی بین ما برای برهم زدن و یک طرفه کردن این توازن اخلاقی +کافی است.</p> + +<p> +اما اگر شما برنامهای را که من نوشتهام تغییر دهید یا فقط اجرا کنید بر شما +به طور مستقیم و بر من به طور غیر مستقیم تأثیر میگذارد. و این که شما نسخهای +از برنامه را به دوستتان بدهید بر شما و دوستتان خیلی بیشتر از من تأثیر +میگذارد. من نباید قدرت این را داشته باشم که به شما بگویم این کارها را +نکنید. و هیچ کس نباید این حق را داشته باشد.</p> + +<p> +علت دوم این است که به مردم گفته شده که حقوق طبیعی نویسندگان یک امر مقبول و +اعتراضناپذیر است.</p> + +<p> +گذر زمان نشان داده است که خلاف این امر حقیقت دارد. ایده حقوق طبیعی +نویسندگان٬ درست هنگامی که قانون و تشکیلات ایالات متحده شروع به کار کرد؛ +پیشنهاد شد و همان موقع به طور قطعی رد شد. و دلیل این که این قانون فقط +<em>اجازه</em> تشکیل سیستم کپیرایت را میدهد و به آن <em>نیاز</em> ندارد هم +همین است. و همچنین به همین علت است که میگویند کپیرایت باید موقتی باشد. و +نیز میگوید که هدف کپیرایت ترقی پیشرفت است — و نه پاداش دادن به +نویسندگان. کپیرایت به نویسندگان و ناشران پاداشی نمیدهد، بلکه فقط به عنوان +وسیلهای برای اصلاح رفتارهایشان عمل میکند.</p> + +<p> +سنت بر قرار شده در جامعه ما این است که کپیرایت قسمتی از حقوق طبیعی عموم را +قطع کند — و این فقط میتواند به خاطر خود مردم توجیه شود.</p></li> + +<li id="economics">اقتصاد. + +<p> +دلیل نهایی که برای داشتن مالک نرمافزار ذکر شده است این است که منجر به تولید +بیشتر نرمافزار میشود.</p> + +<p> +بر خلاف بقیه، این دلیل حداقل یک رابطه قانونی و درست با موضوع دارد. و بر پایه +یک هدف درست شکل گرفته است — راضی کردن کاربران نرمافزار. و کاملا واضح +است که اگر به افراد پول خوبی داده شود، چیزهای بیشتری تولید میکنند.</p> + +<p> +اما دلیل اقتصادی یک عیب دارد: این دلیل بر پایه این فرض شکل میگیرد که تفاوت، +فقط مسئله مقدار پولی است که ما مجبور به پرداخت آن هستیم. و فرض میکند که +<em>تولید نرمافزار</em> تنها چیزی است که ما میخواهیم؛ چه مالک داشته باشد و +چه نداشته باشد.</p> + +<p> +مردم این دلیل را میپذیرند٬ چون با تجارب آنها با کالاهای مادی وفق دارد. برای +نمونه یک ساندویچ را تصور کنید. ممکن است شما قادر به گرفتن یک ساندویچ هم به +طور رایگان و هم با پرداخت پول باشید. در این صورت، تفاوت فقط در مقدار پولی +است که میپردازید. چه شما آن را خریداری کنید و چه نکنید، ساندویچ همان طعم و +همان ارزش غذایی را خواهد داشت و فقط یک بار قادر به خوردن آن خواهید بود. چه +شما ساندویچ را از مالکش دریافت کنید و چه نکنید، به طور مستقیم بر هیچ چیز به +جز مقدار پولی که بعدها خواهید داشت، تأثیر ندارد.</p> + +<p> +این امر در مورد تمامی کالاهای مادی صدق میکند — چه مالک داشته باشد و +چه نداشته باشد؛ هیچ تأثیری بر آنچه که <em>هست</em> و نیز کاری که در صورت به +دست آوردنِ آن، میتوانید انجام دهید، ندارد.</p> + +<p> +اما اگر برنامه مالکی داشته باشد، بر آنچه که هست و کاری که با نسخه خریداری +شده آن میتوانید بکنید، بسیار تأثیر میگذارد. در اینجا تفاوت فقط مسئله مادی +نیست. سیستمِ مالکینِ نرمافزار٬ مالکین را برای تولید چیزها تشویق میکنند +— اما نه آنچه که جامعه نیاز دارد. و این موجب آلودگیِ اخلاقیِ نامحسوسی +میشود که بر همه ما تأثیر میگذارد.</p></li> + +</ul> + +<p> +جامعه به چه چیز نیاز دارد؟ به اطلاعاتی که حقیقتاً در دسترس شهروندانش باشد +— برای مثال، برنامههایی که آنها بتوانند بخوانند، تعمیر کنند، با +خواستههای خود وفق دهند و آن را اصلاح کنند٬ نه اینکه فقط آن را به کار +گیرند. اما چیزی که مالکین به ما تحویل میدهند جعبه سیاهی است که قادر به +مطالعه و تغییر آن نیستیم.</p> + +<p> +همچنین جامعه به آزادی نیاز دارد. زمانی که برنامه مالک داشته باشد، کاربران +حتی آزادیِ کنترلِ قسمتی از زندگیشان را هم از دست میدهند.</p> + +<p> +و مهمتر از همه، جامعه نیاز دارد که روح همکاری داوطلبانه را در شهروندانش +تقویت کند. زمانی که مالکینِ نرمافزار به ما میگویند کمک به همسایگانمان به +طور طبیعی «دزدی» محسوب میشود؛ آنها روح مدنی جامعه ما را آلوده میکنند.</p> + +<p> +به همین علت است که ما میگوییم <a href="/philosophy/free-sw.html">نرمافزار +آزاد</a> به آزادی بر میگردد و نه قیمت.</p> + +<p> +دلیل اقتصادی برای داشتن مالک اشتباه است، اما موضوع اقتصادی حقیقت دارد. بعضی +افراد برنامههای مفیدی مینویسند چون از نوشتن آنها لذت میبرند، یا برای +تحسین و علاقه؛ اما اگر ما نرمافزارهایی بیش از آنچه که این افراد مینویسند +میخواهیم؛ باید سرمایهگذاری کنیم.</p> + +<p> +ده سال است که توسعهدهندگانِ نرمافزار آزاد روشهای گوناگونی را برای +سرمایهگذاری امتحان کردهاند که با موفقیتهایی نیز رو به رو شدهاند. هیچ +نیازی نیست که کسی ثروتمند شود؛ میانگین درآمد خانوادههای آمریکایی، در حدود +۳۵۰۰۰ دلار، برای شغلهایی که کمتر از برنامهنویسی رضایتبخش هستند، کافی +است.</p> + +<p> +برای سالها، تا زمانی که کمک هزینه تحصیلی٬ مرا بینیاز کرد، از راه فروش +قسمتهای سفارشی که برای نرمافزارهای آزاد مینوشتم، امرار معاش میکردم. هر +قسمت به نسخه استاندارد اضافه میشد و بنابراین در دسترس عموم قرار +میگرفت. مشتریان به من پول پرداخت میکردند؛ بنابراین من بیشتر بر روی +قسمتهایی که آنها میخواستند کار میکردم، نه برای قسمتهایی که در غیر این +صورت برایم اولویت بیشتری داشتند.</p> + +<p> +برخی از توسعه دهندگان نرمافزار آزاد از طریق فروش سرویسهای پشتیبانی امرار +معاش میکنند. Cygnus Support با حدود ۵۰ کارمند [در زمانی که این مقاله نوشته +شده است]٬ تخمین میزند که حدود ۱۵ درصد از فعالیت اعضایش توسعه نرمافزار آزاد +است — یک درصد قابل احترام برای یک شرکت نرمافزاری.</p> + +<p> +شرکتهایی شامل Intel ،Motorola ،Texas Instruments و Analog Devices برای +سرمایهگذاری جهت ادامه توسعه کامپایلر GNU برای زبان C متحد شدهاند. در این +ضمن کامپایلر GNU برای زبان Ada هم توسط US Air Force که اعتقاد دارد این مقرون +به صرفهترین راه برای به دست آوردن یک کامپایلر باکیفیت است، سرمایهگذاری +میشود. [سرمایه گذاری Air Force چند وقت پیش تمام شد؛ کامپایلر GNU Ada +هماکنون سرویسدهی میشود، و هزینههایش به صورت تجاری سرمایهگذاری شدهاند.]</p> + +<p> +تمام این مثالها کوچک هستند؛ جنبش نرمافزار آزاد هم هنوز کوچک و جوان +است. اما مثال رادیویی که در این کشور (ایالات متحده) توسط شنوندگانش حمایت +میشود، امکان حمایت یک فعالیت بزرگ، بدون مجبور کردنِ کاربر برای پرداخت پول، +را نشان میدهد.</p> + +<p> +امروز ممکن است شما به عنوان یک کاربر کامپیوتر، خود را در حال استفاده از یک +نرمافزار <a href="/philosophy/categories.html#ProprietarySoftware">انحصاری +(۱۸ کاراکتر)</a> بیابید و اگر دوست شما نسخهای از برنامه را بخواهد، درست +نیست که خواهش او را نپذیرید. همکاری مهمتر از کپیرایت است. اما همکاری +پنهانی جامعه خوبی را نمیسازد. هر شخصی باید آرزوی یک زندگی درست آشکار و +آزادانه را داشته باشد؛ و این به معنی نه گفتن به نرمافزار انحصاری است.</p> + +<p> +شما شایستگی این را دارید که بتوانید آشکارا و آزادانه با سایر افرادی که از +نرمافزار استفاده میکنند، همکاری و مشارکت کنید. شما شایستگی این را دارید که +چگونگیِ کارکرد نرمافزار را یاد بگیرید و آن را به دانشآموزان خود +بیاموزید. شما شایستگی این را دارید که وقتی نرمافزار با مشکلی مواجه میشود، +برنامهنویسان دلخواه خود را برای تعمیر آن استخدام کنید.</p> + +<p> +شما شایستگی استفاده از نرمافزار آزاد را دارید.</p> + + +<hr /> +<blockquote id="fsfs"><p class="big">این مقاله در <a +href="http://shop.fsf.org/product/free-software-free-society/"><cite>نرمافزار +آزاد، جامعهٔ آزاد: منتخب مقالات ریچارد استالمن</cite></a> منتشر شده است.</p></blockquote> + +<div class="translators-notes"> + +<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't have notes.--> + </div> +</div> + +<!-- for id="content", starts in the include above --> +<!--#include virtual="/server/footer.fa.html" --> +<div id="footer"> +<div class="unprintable"> + +<p>لطفا سوالات و پرسشهای خود در رابطه با گنو و بنیاد نرمافزارهای آزاد را به +<a href="mailto:gnu@gnu.org"><gnu@gnu.org></a> ارسال کنید. همچنین <a +href="/contact/">راههای دیگری برای تماس</a> با بنیاد نرمافزارهای آزاد وجود +دارد. لطفا لینکهای خراب و یا مشکلات دیگر یا پیشنهادات خود را به <a +href="mailto:webmasters@gnu.org"><webmasters@gnu.org></a> ارسال کنید.</p> + +<p> +<!-- TRANSLATORS: Ignore the original text in this paragraph, + replace it with the translation of these two: + + We work hard and do our best to provide accurate, good quality + translations. However, we are not exempt from imperfection. + Please send your comments and general suggestions in this regard + to <a href="mailto:web-translators@gnu.org"> + + <web-translators@gnu.org></a>.</p> + + <p>For information on coordinating and submitting translations of + our web pages, see <a + href="/server/standards/README.translations.html">Translations + README</a>. --> +ما سخت کار میکنیم و تمام تلاش خود را به کار میبریم تا ترجمههای دقیق و با +کیفیتی ارائه کنیم. اما با این حال، ما عاری از نقص نیستیم. لطفا نظرها و +پیشنهادهای خود در این رابطه را به <a +href="mailto:www-fa-general@gnu.org"><www-fa-general@gnu.org></a> +ارسال نمایید.</p> <p>لطفا برای اطلاعات بیشتر جهت هماهنگی و ارسال ترجمههای +این مقاله صفحهٔ <a href="/server/standards/README.translations.html">راهنمای +ترجمهها</a> را ببینید.</p> +</div> + +<!-- Regarding copyright, in general, standalone pages (as opposed to + files generated as part of manuals) on the GNU web server should + be under CC BY-ND 3.0 US. Please do NOT change or remove this + without talking with the webmasters or licensing team first. + Please make sure the copyright date is consistent with the + document. For web pages, it is ok to list just the latest year the + document was modified, or published. + If you wish to list earlier years, that is ok too. + Either "2001, 2002, 2003" or "2001-2003" are ok for specifying + years, as long as each year in the range is in fact a copyrightable + year, i.e., a year in which the document was published (including + being publicly visible on the web or in a revision control system). + There is more detail about copyright years in the GNU Maintainers + Information document, www.gnu.org/prep/maintain. --> +<p><span dir="ltr">Copyright © 1994 Richard Stallman</span></p> + +<p>این صفحه تحت مجوز <a rel="license" +href="http://creativecommons.org/licenses/by-nd/3.0/us/">Creative Commons +Attribution-NoDerivs 3.0 United States License</a> قرار دارد.</p> + +<!--#include virtual="/server/bottom-notes.fa.html" --> +<div class="translators-credits"> + +<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't want credits.--> + </div> + +<p class="unprintable"><!-- timestamp start --> +آخرین به روز رسانی: + +$Date: 2017/04/06 14:54:16 $ + +<!-- timestamp end --> +</p> +</div> +</div> +</body> +</html> |