diff options
Diffstat (limited to 'talermerchantdemos/blog/articles/fa/linux-and-gnu.html')
-rw-r--r-- | talermerchantdemos/blog/articles/fa/linux-and-gnu.html | 320 |
1 files changed, 320 insertions, 0 deletions
diff --git a/talermerchantdemos/blog/articles/fa/linux-and-gnu.html b/talermerchantdemos/blog/articles/fa/linux-and-gnu.html new file mode 100644 index 0000000..167a8a8 --- /dev/null +++ b/talermerchantdemos/blog/articles/fa/linux-and-gnu.html @@ -0,0 +1,320 @@ +<!--#set var="PO_FILE" + value='<a href="/gnu/po/linux-and-gnu.fa.po"> + https://www.gnu.org/gnu/po/linux-and-gnu.fa.po</a>' + --><!--#set var="ORIGINAL_FILE" value="/gnu/linux-and-gnu.html" + --><!--#set var="DIFF_FILE" value="" + --><!--#set var="OUTDATED_SINCE" value="2010-09-23" --> + +<!--#include virtual="/server/header.fa.html" --> +<!-- Parent-Version: 1.79 --> + +<!-- This file is automatically generated by GNUnited Nations! --> +<title>لینوکس و گنو - پروژه گنو - بنیاد نرمافزارهای آزاد</title> +<meta http-equiv="Keywords" content="گنو, FSF, بنیاد نرمافزارهای آزاد, لینوکس, ایمکس, GCC, یونیکس, نرمافزار +آزاد, سیستم عامل, هسته گنو, کرنل, هارد, گنو هارد, Hurd" /> +<meta http-equiv="Description" content="از سال ۱۹۸۳، توسعه سیستم عامل گنو، یک سیستم مشابه یونیکس آغاز گشت. بنابراین +کاربران کامپیوتر آزادی به اشتراک گذاری و بهبود نرمافزارهایی را که استفاده +میکنند خواهند داشت." /> + +<!--#include virtual="/gnu/po/linux-and-gnu.translist" --> +<!--#include virtual="/server/banner.fa.html" --> +<!--#include virtual="/server/outdated.fa.html" --> +<h2>لینوکس و سیستم گنو</h2> + +<p><strong>نوشتهٔ <a href="http://www.stallman.org/">ریچارد +استالمن</a></strong></p> + +<div class="announcement"> + <blockquote><p>برای اطلاعات بیشتر همچنین میتوانید <a href="/gnu/gnu-linux-faq.html">سوالات +رایج گنو/لینوکس</a>، و <a href="/gnu/why-gnu-linux.html">چرا گنو/لینوکس؟</a> +را ببینید.</p> + </blockquote> +</div> + +<p> +بسیاری از کاربران کامپیوتر بدون اینکه خود متوجه باشند هر روزه از یکی از +نسخههای تغییریافته <a href="/philosophy/categories.html#TheGNUsystem">سیستم +گنو</a> استفاده میکنند. بر اثر تغییرات عجیبِ وقایع، امروزه نسخه سیستم گنویی +که بصورت گسترده مورد استفاده قرار میگیرد با عنوان «لینوکس» شناخته میشود، و +بسیاری از کاربران <a href="/gnu/gnu-users-never-heard-of-gnu.html">آگاه +نیستند</a> که این سیستم به طور اساسی سیستم گنو است، که توسط <a +href="/gnu/gnu-history.html">پروژه گنو</a> توسعه یافته است.</p> + +<p> +لینوکس واقعا وجود دارد و این کاربران از آن استفاده میکنند، اما لینوکس تنها +بخشی از سیستمی است که آنان استفاده میکنند. لینوکس یک هسته است: برنامهای که +در سیستم منابع ماشین را به برنامههایی که اجرا میکنید تخصیص میدهد. هسته یک +قسمت ضروری یک سیستمعامل میباشد اما به تنهایی بیفایده است و تنها در متنِ +یک سیستمعامل کامل میتواند کار کند. بطور عادی لینوکس در ترکیب با سیستمعامل +گنو بکار برده میشود: بطور اساسی کل سیستم گنو است، به علاوه لینوکس که به +عنوان هسته عمل میکند، به طور خلاصه گنو/لینوکس. تمام آنچه توزیعهای «لینوکس» +نامیده میشوند در حقیقت توزیعهای گنو/لینوکس هستند.</p> + +<p> +بسیاری از کاربران بطور کامل از تفاوت بین هسته که لینوکس میباشد و کل سیستم +که آنها آن را نیز «لینوکس» میخوانند، آگاه نیستند. استفاده مبهم از این نام +آگاهی را افزایش نمیدهد. این کاربران گاهی اوقات حتی فکر میکنند که لینوس +توروالدز در سال ۱۹۹۱ با کمی کمک تمام سیستمعامل را توسعه داد.</p> + +<p> +عموما برنامهنوسان میدانند که لینوکس یک هسته است. اما از آنجاییکه شنیدهاند +کل سیستم «لینوکس» نامیده میشود، اغلب پیشینهای در ذهن خود ایجاد میکنند که +نام نهادن کل سیستم با نام هسته را توجیح میکند. برای نمونه بسیاری اعتقاد +دارند که هنگامیکه لینوس توروالدز کار نوشتن هسته را به اتمام رساند، کاربران +آن به دنبال نرمافزارهایی بودند که با آن کار کنند، و بیشتر موارد لازم برای +ساختن یک سیستم شبه یونیکس را که از قبل فراهم بود پیدا کردند (بدون هیچ +دلیلی).</p> + +<p> +اما چیزی که آنها پیدا کردند تصادفی نبود—آن سیستم گنو بود. <a +href="/philosophy/free-sw.html">نرمافزارهای آزادِ</a> موجود برای یک سیستم +کامل جمعآوری شده بودند، زیرا پروژه گنو از سال ۱۹۸۴ برای ساختن یک سیستم کامل +مشغول فعالیت بود. در <a href="/gnu/manifesto.html">بیانیهٔ گنو</a> هدف خود +که توسعهٔ یک سیستم آزاد مشابه یونیکس است را مشخص کرده بودیم. <a +href="/gnu/initial-announcement.html">نخستین اعلان</a> پروژه گنو نیز طرحهای +اصلی سیستم گنو را برنامهریزی کرده بود. هنگامیکه لینوکس نوشته شد سیستم گنو +تقریبا تکمیل شده بود.</p> + +<p> +بیشتر پروژههای نرمافزارهای آزاد دارای هدف توسعه یک برنامه بخصوص برای یک +کار بخصوص هستند. برای نمونه لینوس توروالدز برای نوشتن یک هسته شبه یونیکس +(لینوکس)؛ Donald Knuth برای نوشتن یک قالب متن (TeX) و Bob Scheifler برای +توسعه یک سیستم پنجره (سیستم پنجره X) شروع به کار کردند. این طبیعی است که +بخواهیم میزان کمک و همکاری این پروژهها را در برنامههایی که از این پروژهها +بوجود آمدهاند اندازه بگیریم.</p> + +<p> +اگر بخواهیم میزان همکاری پروژههای گنو را به این طریق محاسبه کنیم، چه +نتیجهای ممکن است بگیریم؟ یکی از فروشندگان سیدی متوجه شد که در «توزیع +لینوکس» آنها <a href="/philosophy/categories.html#GNUsoftware">نرمافزارهای +گنو</a> بیشترین سهم را داشتهاند، چیزی در حدود <span dir="ltr">٪۲۸</span> از +کل کدهای منبع که شامل اجزاء اصلی و ضروری سیستم میباشد و بدون آنها دیگر +سیستمی وجود نخواهد داشت. خود لینوکس در حدود <span dir="ltr">٪۳</span> +بود. (این تناسب در سال ۲۰۰۸ نیز به همین صورت است: در مخازن «اصلی» توزیع +gNewSense، لینوکس <span dir="ltr">٪۱/۵</span> و بستههای گنو <span +dir="ltr">٪۱۵</span> هستند) بنابراین اگر میخواهید برای سیستم بر اساس اسم +کسانی که برای سیستم برنامه نوشتهاند نامی انتخاب کنید، تنها انتخاب مناسب +«گنو» میباشد.</p> + +<p> +اما این درستترین روش برای مطرح کردن این پرسش نیست. پروژهٔ گنو پروژهای برای +توسعه یک بسته نرمافزاری خاص نبوده و نیست. پروژهای برای <a +href="/software/gcc/">توسعه کامپایلر C</a> نیست، اگر چه ما این کار را انجام +دادیم. پروژهای برای توسعه یک ویرایشگر متن نیست، اگر چه ما یکی را توسعه +دادیم. بلکه پروژه گنو در نظر دارد تا یک <em>سیستم کامل و آزاد شبه +یونیکس</em> (گنو) را توسعه دهد.</p> + +<p> +در این سیستم افراد بسیاری کمکهای زیادی به نرمافزار آزاد کردهاند و همگی +سزاوار اعتبارند. اما دلیل اینکه سیستم گنو یک <em>سیستم مجتمع</em> است و فقط +یک مجموعه از برنامههای مفید نیست این است که پروژهٔ گنو میخواهد آن را +«واحد» کند. ما لیستی از برنامههایی که نیاز داریم تا یک سیستمِ کاملِ آزاد +ایجاد کنیم تهیه کردیم و بطور اصولی همهٔ چیزهایی که در آن لیست بود را پیدا +کردیم، نوشتیم و یا افرادی را پیدا کردیم تا این کار را انجام دهند. ما اجزای +ضروری اما غیر جذاب <a href="#unexciting">(۱)</a> را نوشتیم، زیرا بدون آنها +نمیتوانستید یک سیستم داشته باشید. بعضی از اجزای سیستم ما مانند ابزارهای +برنامهنویسی در بین برنامهنویسان محبوب شدند اما ما اجزای بسیار دیگری که +ابزار نیستند را نیز نوشتیم <a href="#nottools">(۲)</a>. ما حتی یک بازی شطرنج +به نام GNU Chess را نیز توسعه دادیم، زیرا یک سیستم کامل به بازیهای خوب نیز +احتیاج دارد.</p> + +<p> +در اوایل دهه ۹۰ ما تمام سیستم بجز هسته را در کنار هم قرار دادیم. همچنین کار +بر روی هستهٔ <a href="/software/hurd/hurd.html">گنو هرد</a> را نیز آغاز کرده +بودیم. توسعهٔ این هسته سختتر از چیزی بود که انتظار داشتیم و سرانجام <a +href="/software/hurd/hurd-and-linux.html">گنو هرد در سال ۲۰۰۱ بطور قابل +اعتماد شروع به کار کرد</a>، اما هنوز راه زیادی در پیش است تا آن را برای +استفادهٔ عموم مردم آماده کنیم.</p> + +<p> +خوشبختانه لازم نبود منتظر هرد بمانیم، زیرا لینوکس در دست است. هنگامیکه لینوس +توروالدز لینوکس را نوشت، آخرین خلاء عمده را پر کرد. بنابراین افراد توانستند +با <a +href="http://ftp.funet.fi/pub/linux/historical/kernel/old-versions/RELNOTES-0.01">قرار +دادن لینوکس در کنار سیستم گنو</a> یک سیستمِ کاملِ آزاد ایجاد کنند: یک نسخه +مبتنی بر لینوکس از سیستم گنو یا به اختصار یک سیستم گنو/لینوکس.</p> + +<p> +در کنار هم قرار دادن آنها ساده به نظر میرسد اما این یک کار ساده و ناچیز +نیست. بعضی از اجزای گنو <a href="#somecomponents">(۳)</a> برای کار کردن با +لینوکس به تغییرات قابل توجهی احتیاج داشتند. مجتمع کردن یک سیستم کامل به +عنوان یک توزیع که بطور صحیح کار کند نیز کار بزرگی است. همچنین به آدرسدهی و +نحوهٔ نصب و بوت کردن سیستم نیز احتیاج بود، مشکلی که ما تا آن زمان با آن +روبرو نشده بودیم، زیرا هنوز به آن مرحله نرسیده بودیم. کسانی که توزیعهای +مختلفی را توسعه دادند کمک قابل توجهی کردند. اما مطابق طبیعت کارها، این کاری +بود که باید توسط شخصی انجام میگرفت.</p> + +<p> +پروژه گنو از سیستم گنو/لینوکس به خوبیِ سیستم گنو پشتیبانی میکند. <a +href="http://fsf.org/">بنیاد نرمافزارهای آزاد</a> بر روی بازنویسیِ الحاقاتِ +مربوط به لینوکسِ کتابخانه C گنو سرمایهگذاری کرد، در نتیجه اکنون آنها به +خوبی با یکدیگر سازگار هستند و جدیدترین سیستمهای گنو/لینوکس بدون هیچ تغییری +از نسخهٔ جاری کتابخانه استفاده میکنند. همچنین بنیاد نرمافزارهای آزاد بر +روی مراحل اولیهٔ توسعهٔ توزیع گنو/لینوکس دبیان نیز سرمایهگذاری کرده است.</p> + +<p> +امروزه انواع مختفلی از سیستم گنو/لینوکس (که اغلب «توزیع» نامیده میشوند) +وجود دارد. بیشتر آنها شامل نرمافزارهای غیر آزاد نیز +میشوند—توسعهدهندگانشان فلسفهٔ لینوکس را دنبال میکنند و نه فلسفهٔ +گنو را. اما <a href="/distros">توزیعهای کاملا آزاد</a> نیز وجود دارد. بنیاد +نرمافزارهای آزاد <a href="http://gnewsense.org/">gNewSense</a> را حمایت +میکند.</p> + +<p>ساخت یک توزیع گنو/لینوکسِ آزاد تنها با حذف نرمافزارهای غیرآزاد مختلف میسر +نمیشود. امروزه، نسخههای معمول لینوکس شامل برنامههای غیر آزاد نیز +میشوند. هنگامی که سیستم شروع به کار میکند این برنامهها درون دستگاههای +ورودی/خروجی بارگذاری میشوند، و «کد منبع» لینوکس شامل تعداد زیادی از آنها +است. بنابراین، داشتن یک توزیع آزاد از گنو/لینوکس مستلزم داشتن <a +href="http://directory.fsf.org/project/linux">نسخهای آزاد از لینوکس</a> نیز +است.</p> + +<p>چه از گنو/لینوکس استفاده میکنید و چه نمیکنید، لطفا با استفاده دوپهلو از +نام «لینوکس» عموم مردم را گیج نکنید. لینوکس هسته است، یکی از اجزاء اصلی و +ضروری سیستم. کل سیستم یک سیستم گنو میباشد که لینوکس به آن اضافه شده +است. هنگامیکه در مورد این ترکیب صحبت میکنید لطفاً آنرا «گنو/لینوکس» +بخوانید.</p> + +<p> +اگر میخواهید بر روی «گنو/لینوکس» لینکی به عنوان مرجع بگذارید، این صفحه و +نیز <a href="/gnu/the-gnu-project.html"> +http://www.gnu.org/gnu/the-gnu-project.html</a> انتخابهای مناسبی +میباشند. اگر به «لینوکس» به عنوان هسته اشاره کردید و خواستید لینکی به عنوان +مرجع به آن اضافه کنید <a +href="http://foldoc.org/linux">http://foldoc.org/linux</a> یک آدرس خوب برای +استفاده است.</p> + +<h3>ضمیمه</h3> + +<p> +بجز گنو، پروژه دیگری بطور مستقل یک سیستمعامل آزاد شبه یونیکس تولید کرده +است. این سیستم با عنوان BSD شناخته میشود و در دانشگاه برکلی توسعه پیدا +میکند. این سیستم در دهه ۸۰ آزاد نبود اما در اوایل دهه ۹۰ آزاد شد. امروزه +سیستمعاملهای آزادِ موجود اغلب یا یک نوع سیستم گنو میباشند و یا یک نوع +سیستم BSD.</p> + +<p> +گاهی اوقات مردم سوال میکنند که آیا BSD نیز مانند گنو/لینوکس یک نسخه از +سیستم گنو میباشد. توسعهدهندگان BSD با الهام گرفتن از پروژهٔ گنو کدهای خود +را آزاد کردند، و درخواستهای آشکار طرفداران گنو آنها را برای انجام این کار +ترغیب کرد، اما کد آن با کد گنو اشتراک کمی دارد. امروزه درست همانگونه که +سیستم گنو و انواع آن از بعضی برنامههای BSD استفاده میکنند، سیستمهای BSD +نیز از بعضی از برنامههای گنو استفاده میکنند. اما با این حال با در نظر +گرفتن کل آنها، آنها دو سیستم متفاوت میباشند که جداگانه رشد +کردهاند. توسعهدهندگان BSD هستهای ننوشتهاند و آنرا به سیستم گنو اضافه +نکردهاند، بنابراین نامی مانند GNU/BSD برای این وضعیت متناسب نیست.<a +href="#gnubsd">(۵)</a></p> + +<h3>یادداشتها</h3> +<ol> +<li> +<a id="unexciting"></a>این اجزای غیر جذاب اما ضروری شامل GNU assembler (GAS) +و لینکر (GLD)، که هردو هم اکنون جزئی از بستهٔ <a +href="/software/binutils/">GNU Binutils</a> هستند، <a +href="/software/tar/">GNU tar</a>، و بسیاری میشود.</li> + +<li> +<a id="nottools"></a>برای نمونه، Bourne Again SHell (همان BASH)، مفسر پست +اسکریپتِ <a href="/software/ghostscript/ghostscript.html">Ghostscript</a>، و +<a href="/software/libc/libc.html">GNU C library</a> ابزارهای برنامهنویسی +نیستند. GNUCash، GNOME، و GNU Chess نیز همینطور.</li> + +<li> +<a id="somecomponents"></a>به عنوان مثال <a +href="/software/libc/libc.html">GNU C library</a>.</li> + +<li> +<a id="newersystems"></a>هنگامی که این بخش نوشته شد، یک سیستم تقریبا آزاد +مشابه ویندوز توسعه داده شده بود، اما از نظر فنی به هیچ عنوان مشابه گنو یا +یونیکس نبود، بنابراین تاثیری در این بحث ندارد. بخش اعظم هستهٔ سولاریس آزاد +شده است، اما اگر بخواهید سیستمی آزاد از آن بسازید، گذشته از جایگزینیِ +بخشهای غیرآزاد هسته، بازهم مجبورید آن را درون گنو یا BSD قرار دهید.</li> + +<li> +<a id="gnubsd"></a>از طرف دیگر، در سالهایی که این مقاله نگاشته شد، GNU C +Library برای هستهٔ BSD نیز ویرایش شد، و این امکان را به وجود آورد که سیستم +گنو را با آن هسته نیز به کار رود. درست همانند گنو/لینوکس، این نیز حقیقتا +نوعی از گنو است، بنابراین GNU/kFreeBSD و یا GNU/kNetBSD نامیده میشود، بسته +به اینکه از کدام هسته استفاده شده باشد. کاربران عادی نمیتوانند تفاوتی میان +گنو/لینوکس و GNU/*BSD بیابند.</li> + +</ol> + +<div class="translators-notes"> + +<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't have notes.--> + </div> +</div> + +<!-- for id="content", starts in the include above --> +<!--#include virtual="/server/footer.fa.html" --> +<div id="footer"> +<div class="unprintable"> + +<p>لطفا سوالات و پرسشهای خود در رابطه با گنو و بنیاد نرمافزارهای آزاد را به +<a href="mailto:gnu@gnu.org"><gnu@gnu.org></a> ارسال کنید. همچنین <a +href="/contact/">راههای دیگری برای تماس</a> با بنیاد نرمافزارهای آزاد وجود +دارد. لطفا لینکهای خراب و یا مشکلات دیگر یا پیشنهادات خود را به <a +href="mailto:webmasters@gnu.org"><webmasters@gnu.org></a> ارسال </p> + +<p> +<!-- TRANSLATORS: Ignore the original text in this paragraph, + replace it with the translation of these two: + + We work hard and do our best to provide accurate, good quality + translations. However, we are not exempt from imperfection. + Please send your comments and general suggestions in this regard + to <a href="mailto:web-translators@gnu.org"> + + <web-translators@gnu.org></a>.</p> + + <p>For information on coordinating and submitting translations of + our web pages, see <a + href="/server/standards/README.translations.html">Translations + README</a>. --> +ما سخت کار میکنیم و تمام تلاش خود را به کار میبریم تا ترجمههای دقیق و با +کیفیتی ارائه کنیم. اما با این حال، ما عاری از نقص نیستیم. لطفا نظرها و +پیشنهادهای خود در این رابطه را به <a +href="mailto:www-fa-general@gnu.org"><www-fa-general@gnu.org></a> +ارسال نمایید.</p> <p>لطفا برای اطلاعات بیشتر جهت هماهنگی و ارسال ترجمههای +این مقاله صفحهٔ <a href="/server/standards/README.translations.html">راهنمای +ترجمهها</a> را ببینید.</p> +</div> + +<!-- Regarding copyright, in general, standalone pages (as opposed to + files generated as part of manuals) on the GNU web server should + be under CC BY-ND 4.0. Please do NOT change or remove this + without talking with the webmasters or licensing team first. + Please make sure the copyright date is consistent with the + document. For web pages, it is ok to list just the latest year the + document was modified, or published. + If you wish to list earlier years, that is ok too. + Either "2001, 2002, 2003" or "2001-2003" are ok for specifying + years, as long as each year in the range is in fact a copyrightable + year, i.e., a year in which the document was published (including + being publicly visible on the web or in a revision control system). + There is more detail about copyright years in the GNU Maintainers + Information document, www.gnu.org/prep/maintain. --> +<p>Copyright © 1997, 1998, 1999, 2000, 2001, 2002, 2007 Richard +M. Stallman</p> + +<p>این صفحه تحت مجوز <a rel="license" +href="http://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0/">Creative Commons +Attribution-NoDerivatives 4.0 International License</a> قرار دارد.</p> + +<!--#include virtual="/server/bottom-notes.fa.html" --> +<div class="translators-credits"> + +<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't want credits.--> + </div> + +<p class="unprintable"><!-- timestamp start --> +آخرین به روز رسانی: + +$Date: 2017/04/06 14:54:16 $ + +<!-- timestamp end --> +</p> +</div> +</div> +</body> +</html> |