summaryrefslogtreecommitdiff
path: root/talermerchantdemos/blog/articles/fa/linux-and-gnu.html
diff options
context:
space:
mode:
Diffstat (limited to 'talermerchantdemos/blog/articles/fa/linux-and-gnu.html')
-rw-r--r--talermerchantdemos/blog/articles/fa/linux-and-gnu.html320
1 files changed, 320 insertions, 0 deletions
diff --git a/talermerchantdemos/blog/articles/fa/linux-and-gnu.html b/talermerchantdemos/blog/articles/fa/linux-and-gnu.html
new file mode 100644
index 0000000..167a8a8
--- /dev/null
+++ b/talermerchantdemos/blog/articles/fa/linux-and-gnu.html
@@ -0,0 +1,320 @@
+<!--#set var="PO_FILE"
+ value='<a href="/gnu/po/linux-and-gnu.fa.po">
+ https://www.gnu.org/gnu/po/linux-and-gnu.fa.po</a>'
+ --><!--#set var="ORIGINAL_FILE" value="/gnu/linux-and-gnu.html"
+ --><!--#set var="DIFF_FILE" value=""
+ --><!--#set var="OUTDATED_SINCE" value="2010-09-23" -->
+
+<!--#include virtual="/server/header.fa.html" -->
+<!-- Parent-Version: 1.79 -->
+
+<!-- This file is automatically generated by GNUnited Nations! -->
+<title>لینوکس و گنو - پروژه گنو - بنیاد نرم‌افزارهای آزاد</title>
+<meta http-equiv="Keywords" content="گنو, FSF, بنیاد نرم‌افزارهای آزاد, لینوکس, ایمکس, GCC, یونیکس, نرم‌افزار
+آزاد, سیستم عامل, هسته گنو, کرنل, هارد, گنو هارد, Hurd" />
+<meta http-equiv="Description" content="از سال ۱۹۸۳، توسعه سیستم عامل گنو، یک سیستم مشابه یونیکس آغاز گشت. بنابراین
+کاربران کامپیوتر آزادی به اشتراک گذاری و بهبود نرم‌افزارهایی را که استفاده
+می‌کنند خواهند داشت." />
+
+<!--#include virtual="/gnu/po/linux-and-gnu.translist" -->
+<!--#include virtual="/server/banner.fa.html" -->
+<!--#include virtual="/server/outdated.fa.html" -->
+<h2>لینوکس و سیستم گنو</h2>
+
+<p><strong>نوشتهٔ <a href="http://www.stallman.org/">ریچارد
+استالمن</a></strong></p>
+
+<div class="announcement">
+ <blockquote><p>برای اطلاعات بیشتر همچنین می‌توانید <a href="/gnu/gnu-linux-faq.html">سوالات
+رایج گنو/لینوکس</a>، و <a href="/gnu/why-gnu-linux.html">چرا گنو/لینوکس؟</a>
+را ببینید.</p>
+ </blockquote>
+</div>
+
+<p>
+بسیاری از کاربران کامپیوتر بدون اینکه خود متوجه باشند هر روزه از یکی از
+نسخه‌های تغییریافته <a href="/philosophy/categories.html#TheGNUsystem">سیستم
+گنو</a> استفاده می‌کنند. بر اثر تغییرات عجیبِ وقایع، امروزه نسخه سیستم گنویی
+که بصورت گسترده مورد استفاده قرار می‌گیرد با عنوان «لینوکس» شناخته می‌شود، و
+بسیاری از کاربران <a href="/gnu/gnu-users-never-heard-of-gnu.html">آگاه
+نیستند</a> که این سیستم به طور اساسی سیستم گنو است، که توسط <a
+href="/gnu/gnu-history.html">پروژه گنو</a> توسعه یافته است.</p>
+
+<p>
+لینوکس واقعا وجود دارد و این کاربران از آن استفاده می‌کنند، اما لینوکس تنها
+بخشی از سیستمی است که آنان استفاده می‌کنند. لینوکس یک هسته است: برنامه‌ای که
+در سیستم منابع ماشین را به برنامه‌هایی که اجرا می‌کنید تخصیص می‌دهد. هسته یک
+قسمت ضروری یک سیستم‌عامل می‌باشد اما به تنهایی بی‌فایده است و تنها در متنِ
+یک سیستم‌عامل کامل می‌تواند کار کند. بطور عادی لینوکس در ترکیب با سیستم‌عامل
+گنو بکار برده می‌شود: بطور اساسی کل سیستم گنو است، به علاوه لینوکس که به
+عنوان هسته عمل می‌کند، به طور خلاصه گنو/لینوکس. تمام آنچه توزیع‌های «لینوکس»
+نامیده می‌شوند در حقیقت توزیع‌های گنو/لینوکس هستند.</p>
+
+<p>
+بسیاری از کاربران بطور کامل از تفاوت بین هسته که لینوکس می‌باشد و کل سیستم
+که آنها آن را نیز «لینوکس» می‌خوانند، آگاه نیستند. استفاده مبهم از این نام
+آگاهی را افزایش نمی‌دهد. این کاربران گاهی اوقات حتی فکر می‌کنند که لینوس
+توروالدز در سال ۱۹۹۱ با کمی کمک تمام سیستم‌عامل را توسعه داد.</p>
+
+<p>
+عموما برنامه‌نوسان می‌دانند که لینوکس یک هسته است. اما از آنجاییکه شنیده‌اند
+کل سیستم «لینوکس» نامیده می‌شود، اغلب پیشینه‌ای در ذهن خود ایجاد می‌کنند که
+نام نهادن کل سیستم با نام هسته را توجیح می‌کند. برای نمونه بسیاری اعتقاد
+دارند که هنگامیکه لینوس توروالدز کار نوشتن هسته را به اتمام رساند، کاربران
+آن به دنبال نرم‌افزارهایی بودند که با آن کار کنند، و بیشتر موارد لازم برای
+ساختن یک سیستم شبه یونیکس را که از قبل فراهم بود پیدا کردند (بدون هیچ
+دلیلی).</p>
+
+<p>
+اما چیزی که آنها پیدا کردند تصادفی نبود&mdash;آن سیستم گنو بود. <a
+href="/philosophy/free-sw.html">نرم‌افزارهای آزادِ</a> موجود برای یک سیستم
+کامل جمع‌آوری شده بودند، زیرا پروژه گنو از سال ۱۹۸۴ برای ساختن یک سیستم کامل
+مشغول فعالیت بود. در <a href="/gnu/manifesto.html">بیانیهٔ گنو</a> هدف خود
+که توسعهٔ یک سیستم آزاد مشابه یونیکس است را مشخص کرده بودیم. <a
+href="/gnu/initial-announcement.html">نخستین اعلان</a> پروژه گنو نیز طرح‌های
+اصلی سیستم گنو را برنامه‌ریزی کرده بود. هنگامیکه لینوکس نوشته شد سیستم گنو
+تقریبا تکمیل شده بود.</p>
+
+<p>
+بیشتر پروژه‌های نرم‌افزارهای آزاد دارای هدف توسعه یک برنامه بخصوص برای یک
+کار بخصوص هستند. برای نمونه لینوس توروالدز برای نوشتن یک هسته شبه یونیکس
+(لینوکس)؛ Donald Knuth برای نوشتن یک قالب متن (TeX) و Bob Scheifler برای
+توسعه یک سیستم پنجره (سیستم پنجره X) شروع به کار کردند. این طبیعی است که
+بخواهیم میزان کمک و همکاری این پروژه‌ها را در برنامه‌هایی که از این پروژه‌ها
+بوجود آمده‌اند اندازه بگیریم.</p>
+
+<p>
+اگر بخواهیم میزان همکاری پروژه‌های گنو را به این طریق محاسبه کنیم، چه
+نتیجه‌ای ممکن است بگیریم؟ یکی از فروشندگان سی‌دی متوجه شد که در «توزیع
+لینوکس» آنها <a href="/philosophy/categories.html#GNUsoftware">نرم‌افزارهای
+گنو</a> بیشترین سهم را داشته‌اند، چیزی در حدود <span dir="ltr">٪۲۸</span> از
+کل کدهای منبع که شامل اجزاء اصلی و ضروری سیستم می‌باشد و بدون آنها دیگر
+سیستمی وجود نخواهد داشت. خود لینوکس در حدود <span dir="ltr">٪۳</span>
+بود. (این تناسب در سال ۲۰۰۸ نیز به همین صورت است: در مخازن «اصلی» توزیع
+gNewSense، لینوکس <span dir="ltr">٪۱/۵</span> و بسته‌های گنو <span
+dir="ltr">٪۱۵</span> هستند) بنابراین اگر می‌خواهید برای سیستم بر اساس اسم
+کسانی که برای سیستم برنامه نوشته‌اند نامی انتخاب کنید، تنها انتخاب مناسب
+«گنو» می‌باشد.</p>
+
+<p>
+اما این درست‌ترین روش برای مطرح کردن این پرسش نیست. پروژهٔ گنو پروژه‌ای برای
+توسعه یک بسته نرم‌افزاری خاص نبوده و نیست. پروژه‌ای برای <a
+href="/software/gcc/">توسعه کامپایلر C</a> نیست، اگر چه ما این کار را انجام
+دادیم. پروژه‌ای برای توسعه یک ویرایشگر متن نیست، اگر چه ما یکی را توسعه
+دادیم. بلکه پروژه گنو در نظر دارد تا یک <em>سیستم کامل و آزاد شبه
+یونیکس</em> (گنو) را توسعه دهد.</p>
+
+<p>
+در این سیستم افراد بسیاری کمک‌های زیادی به نرم‌افزار آزاد کرده‌اند و همگی
+سزاوار اعتبارند. اما دلیل اینکه سیستم گنو یک <em>سیستم مجتمع</em> است و فقط
+یک مجموعه از برنامه‌های مفید نیست این است که پروژهٔ گنو می‌خواهد آن را
+«واحد» کند. ما لیستی از برنامه‌هایی که نیاز داریم تا یک سیستمِ کاملِ آزاد
+ایجاد کنیم تهیه کردیم و بطور اصولی همهٔ چیزهایی که در آن لیست بود را پیدا
+کردیم، نوشتیم و یا افرادی را پیدا کردیم تا این کار را انجام دهند. ما اجزای
+ضروری اما غیر جذاب <a href="#unexciting">(۱)</a> را نوشتیم، زیرا بدون آنها
+نمی‌توانستید یک سیستم داشته باشید. بعضی از اجزای سیستم ما مانند ابزارهای
+برنامه‌نویسی در بین برنامه‌نویسان محبوب شدند اما ما اجزای بسیار دیگری که
+ابزار نیستند را نیز نوشتیم <a href="#nottools">(۲)</a>. ما حتی یک بازی شطرنج
+به نام GNU Chess را نیز توسعه دادیم، زیرا یک سیستم کامل به بازی‌های خوب نیز
+احتیاج دارد.</p>
+
+<p>
+در اوایل دهه ۹۰ ما تمام سیستم بجز هسته را در کنار هم قرار دادیم. همچنین کار
+بر روی هستهٔ <a href="/software/hurd/hurd.html">گنو هرد</a> را نیز آغاز کرده
+بودیم. توسعهٔ این هسته سخت‌تر از چیزی بود که انتظار داشتیم و سرانجام <a
+href="/software/hurd/hurd-and-linux.html">گنو هرد در سال ۲۰۰۱ بطور قابل
+اعتماد شروع به کار کرد</a>، اما هنوز راه زیادی در پیش است تا آن را برای
+استفادهٔ عموم مردم آماده کنیم.</p>
+
+<p>
+خوشبختانه لازم نبود منتظر هرد بمانیم، زیرا لینوکس در دست است. هنگامیکه لینوس
+توروالدز لینوکس را نوشت، آخرین خلاء عمده را پر کرد. بنابراین افراد توانستند
+با <a
+href="http://ftp.funet.fi/pub/linux/historical/kernel/old-versions/RELNOTES-0.01">قرار
+دادن لینوکس در کنار سیستم گنو</a> یک سیستمِ کاملِ آزاد ایجاد کنند: یک نسخه
+مبتنی بر لینوکس از سیستم گنو یا به اختصار یک سیستم گنو/لینوکس.</p>
+
+<p>
+در کنار هم قرار دادن آنها ساده به نظر می‌رسد اما این یک کار ساده و ناچیز
+نیست. بعضی از اجزای گنو <a href="#somecomponents">(۳)</a> برای کار کردن با
+لینوکس به تغییرات قابل توجهی احتیاج داشتند. مجتمع کردن یک سیستم کامل به
+عنوان یک توزیع که بطور صحیح کار کند نیز کار بزرگی است. همچنین به آدرس‌دهی و
+نحوهٔ نصب و بوت کردن سیستم نیز احتیاج بود، مشکلی که ما تا آن زمان با آن
+روبرو نشده بودیم، زیرا هنوز به آن مرحله نرسیده بودیم. کسانی که توزیع‌های
+مختلفی را توسعه دادند کمک قابل توجهی کردند. اما مطابق طبیعت کارها، این کاری
+بود که باید توسط شخصی انجام می‌گرفت.</p>
+
+<p>
+پروژه گنو از سیستم گنو/لینوکس به خوبیِ سیستم گنو پشتیبانی می‌کند. <a
+href="http://fsf.org/">بنیاد نرم‌افزارهای آزاد</a> بر روی بازنویسیِ الحاقاتِ
+مربوط به لینوکسِ کتابخانه C گنو سرمایه‌گذاری کرد، در نتیجه اکنون آنها به
+خوبی با یکدیگر سازگار هستند و جدیدترین سیستم‌های گنو/لینوکس بدون هیچ تغییری
+از نسخهٔ جاری کتابخانه استفاده می‌کنند. همچنین بنیاد نرم‌افزارهای آزاد بر
+روی مراحل اولیهٔ توسعهٔ توزیع گنو/لینوکس دبیان نیز سرمایه‌گذاری کرده است.</p>
+
+<p>
+امروزه انواع مختفلی از سیستم گنو/لینوکس (که اغلب «توزیع» نامیده می‌شوند)
+وجود دارد. بیشتر آنها شامل نرم‌افزارهای غیر آزاد نیز
+می‌شوند&mdash;توسعه‌دهندگان‌شان فلسفهٔ لینوکس را دنبال می‌کنند و نه فلسفهٔ
+گنو را. اما <a href="/distros">توزیع‌های کاملا آزاد</a> نیز وجود دارد. بنیاد
+نرم‌افزارهای آزاد <a href="http://gnewsense.org/">gNewSense</a> را حمایت
+می‌کند.</p>
+
+<p>ساخت یک توزیع گنو/لینوکسِ آزاد تنها با حذف نرم‌افزارهای غیرآزاد مختلف میسر
+نمی‌شود. امروزه، نسخه‌های معمول لینوکس شامل برنامه‌های غیر آزاد نیز
+می‌شوند. هنگامی که سیستم شروع به کار می‌کند این برنامه‌ها درون دستگاه‌های
+ورودی/خروجی بارگذاری می‌شوند، و «کد منبع» لینوکس شامل تعداد زیادی از آنها
+است. بنابراین، داشتن یک توزیع آزاد از گنو/لینوکس مستلزم داشتن <a
+href="http://directory.fsf.org/project/linux">نسخه‌ای آزاد از لینوکس</a> نیز
+است.</p>
+
+<p>چه از گنو/لینوکس استفاده می‌کنید و چه نمی‌کنید، لطفا با استفاده دوپهلو از
+نام «لینوکس» عموم مردم را گیج نکنید. لینوکس هسته است، یکی از اجزاء اصلی و
+ضروری سیستم. کل سیستم یک سیستم گنو می‌باشد که لینوکس به آن اضافه شده
+است. هنگامیکه در مورد این ترکیب صحبت می‌کنید لطفاً آنرا «گنو/لینوکس»
+بخوانید.</p>
+
+<p>
+اگر می‌خواهید بر روی «گنو/لینوکس» لینکی به عنوان مرجع بگذارید، این صفحه و
+نیز <a href="/gnu/the-gnu-project.html">
+http://www.gnu.org/gnu/the-gnu-project.html</a> انتخاب‌های مناسبی
+می‌باشند. اگر به «لینوکس» به عنوان هسته اشاره کردید و خواستید لینکی به عنوان
+مرجع به آن اضافه کنید <a
+href="http://foldoc.org/linux">http://foldoc.org/linux</a> یک آدرس خوب برای
+استفاده است.</p>
+
+<h3>ضمیمه</h3>
+
+<p>
+بجز گنو، پروژه دیگری بطور مستقل یک سیستم‌عامل آزاد شبه یونیکس تولید کرده
+است. این سیستم با عنوان BSD شناخته می‌شود و در دانشگاه برکلی توسعه پیدا
+می‌کند. این سیستم در دهه ۸۰ آزاد نبود اما در اوایل دهه ۹۰ آزاد شد. امروزه
+سیستم‌عامل‌های آزادِ موجود اغلب یا یک نوع سیستم گنو می‌باشند و یا یک نوع
+سیستم BSD.</p>
+
+<p>
+گاهی اوقات مردم سوال می‌کنند که آیا BSD نیز مانند گنو/لینوکس یک نسخه از
+سیستم گنو می‌باشد. توسعه‌دهندگان BSD با الهام گرفتن از پروژهٔ گنو کدهای خود
+را آزاد کردند، و درخواست‌های آشکار طرفداران گنو آنها را برای انجام این کار
+ترغیب کرد، اما کد آن با کد گنو اشتراک کمی دارد. امروزه درست همانگونه که
+سیستم گنو و انواع آن از بعضی برنامه‌های BSD استفاده می‌کنند، سیستم‌های BSD
+نیز از بعضی از برنامه‌های گنو استفاده می‌کنند. اما با این حال با در نظر
+گرفتن کل آنها، آنها دو سیستم متفاوت می‌باشند که جداگانه رشد
+کرده‌اند. توسعه‌دهندگان BSD هسته‌ای ننوشته‌اند و آنرا به سیستم گنو اضافه
+نکرده‌اند، بنابراین نامی مانند GNU/BSD برای این وضعیت متناسب نیست.<a
+href="#gnubsd">(۵)</a></p>
+
+<h3>یادداشت‌ها</h3>
+<ol>
+<li>
+<a id="unexciting"></a>این اجزای غیر جذاب اما ضروری شامل GNU assembler (GAS)
+و لینکر (GLD)، که هردو هم اکنون جزئی از بستهٔ <a
+href="/software/binutils/">GNU Binutils</a> هستند، <a
+href="/software/tar/">GNU tar</a>، و بسیاری می‌شود.</li>
+
+<li>
+<a id="nottools"></a>برای نمونه، Bourne Again SHell (همان BASH)، مفسر پست
+اسکریپتِ <a href="/software/ghostscript/ghostscript.html">Ghostscript</a>، و
+<a href="/software/libc/libc.html">GNU C library</a> ابزارهای برنامه‌نویسی
+نیستند. GNUCash، GNOME، و GNU Chess نیز همینطور.</li>
+
+<li>
+<a id="somecomponents"></a>به عنوان مثال <a
+href="/software/libc/libc.html">GNU C library</a>.</li>
+
+<li>
+<a id="newersystems"></a>هنگامی که این بخش نوشته شد، یک سیستم تقریبا آزاد
+مشابه ویندوز توسعه داده شده بود، اما از نظر فنی به هیچ عنوان مشابه گنو یا
+یونیکس نبود، بنابراین تاثیری در این بحث ندارد. بخش اعظم هستهٔ سولاریس آزاد
+شده است، اما اگر بخواهید سیستمی آزاد از آن بسازید، گذشته از جایگزینیِ
+بخش‌های غیرآزاد هسته، بازهم مجبورید آن را درون گنو یا BSD قرار دهید.</li>
+
+<li>
+<a id="gnubsd"></a>از طرف دیگر، در سال‌هایی که این مقاله نگاشته شد، GNU C
+Library برای هستهٔ BSD نیز ویرایش شد، و این امکان را به وجود آورد که سیستم
+گنو را با آن هسته نیز به کار رود. درست همانند گنو/لینوکس، این نیز حقیقتا
+نوعی از گنو است، بنابراین GNU/kFreeBSD و یا GNU/kNetBSD نامیده می‌شود، بسته
+به اینکه از کدام هسته استفاده شده باشد. کاربران عادی نمی‌توانند تفاوتی میان
+گنو/لینوکس و GNU/*BSD بیابند.</li>
+
+</ol>
+
+<div class="translators-notes">
+
+<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't have notes.-->
+ </div>
+</div>
+
+<!-- for id="content", starts in the include above -->
+<!--#include virtual="/server/footer.fa.html" -->
+<div id="footer">
+<div class="unprintable">
+
+<p>لطفا سوالات و پرسش‌های خود در رابطه با گنو و بنیاد نرم‌افزارهای آزاد را به
+<a href="mailto:gnu@gnu.org">&lt;gnu@gnu.org&gt;</a> ارسال کنید. همچنین <a
+href="/contact/">راه‌های دیگری برای تماس</a> با بنیاد نرم‌افزارهای آزاد وجود
+دارد. لطفا لینک‌های خراب و یا مشکلات دیگر یا پیشنهادات خود را به <a
+href="mailto:webmasters@gnu.org">&lt;webmasters@gnu.org&gt;</a> ارسال </p>
+
+<p>
+<!-- TRANSLATORS: Ignore the original text in this paragraph,
+ replace it with the translation of these two:
+
+ We work hard and do our best to provide accurate, good quality
+ translations. However, we are not exempt from imperfection.
+ Please send your comments and general suggestions in this regard
+ to <a href="mailto:web-translators@gnu.org">
+
+ &lt;web-translators@gnu.org&gt;</a>.</p>
+
+ <p>For information on coordinating and submitting translations of
+ our web pages, see <a
+ href="/server/standards/README.translations.html">Translations
+ README</a>. -->
+ما سخت کار می‌کنیم و تمام تلاش خود را به کار می‌بریم تا ترجمه‌های دقیق و با
+کیفیتی ارائه کنیم. اما با این حال، ما عاری از نقص نیستیم. لطفا نظرها و
+پیشنهادهای خود در این رابطه را به <a
+href="mailto:www-fa-general@gnu.org">&lt;www-fa-general@gnu.org&gt;</a>
+ارسال نمایید.</p> <p>لطفا برای اطلاعات بیشتر جهت هماهنگی و ارسال ترجمه‌های
+این مقاله صفحهٔ <a href="/server/standards/README.translations.html">راهنمای
+ترجمه‌ها</a> را ببینید.</p>
+</div>
+
+<!-- Regarding copyright, in general, standalone pages (as opposed to
+ files generated as part of manuals) on the GNU web server should
+ be under CC BY-ND 4.0. Please do NOT change or remove this
+ without talking with the webmasters or licensing team first.
+ Please make sure the copyright date is consistent with the
+ document. For web pages, it is ok to list just the latest year the
+ document was modified, or published.
+ If you wish to list earlier years, that is ok too.
+ Either "2001, 2002, 2003" or "2001-2003" are ok for specifying
+ years, as long as each year in the range is in fact a copyrightable
+ year, i.e., a year in which the document was published (including
+ being publicly visible on the web or in a revision control system).
+ There is more detail about copyright years in the GNU Maintainers
+ Information document, www.gnu.org/prep/maintain. -->
+<p>Copyright &copy; 1997, 1998, 1999, 2000, 2001, 2002, 2007 Richard
+M. Stallman</p>
+
+<p>این صفحه تحت مجوز <a rel="license"
+href="http://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0/">Creative Commons
+Attribution-NoDerivatives 4.0 International License</a> قرار دارد.</p>
+
+<!--#include virtual="/server/bottom-notes.fa.html" -->
+<div class="translators-credits">
+
+<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't want credits.-->
+ </div>
+
+<p class="unprintable"><!-- timestamp start -->
+آخرین به روز رسانی:
+
+$Date: 2017/04/06 14:54:16 $
+
+<!-- timestamp end -->
+</p>
+</div>
+</div>
+</body>
+</html>