summaryrefslogtreecommitdiff
path: root/talermerchantdemos/blog/articles/fa/lessig-fsfs-intro.html
diff options
context:
space:
mode:
Diffstat (limited to 'talermerchantdemos/blog/articles/fa/lessig-fsfs-intro.html')
-rw-r--r--talermerchantdemos/blog/articles/fa/lessig-fsfs-intro.html271
1 files changed, 271 insertions, 0 deletions
diff --git a/talermerchantdemos/blog/articles/fa/lessig-fsfs-intro.html b/talermerchantdemos/blog/articles/fa/lessig-fsfs-intro.html
new file mode 100644
index 0000000..eef7378
--- /dev/null
+++ b/talermerchantdemos/blog/articles/fa/lessig-fsfs-intro.html
@@ -0,0 +1,271 @@
+<!--#set var="PO_FILE"
+ value='<a href="/philosophy/po/lessig-fsfs-intro.fa.po">
+ https://www.gnu.org/philosophy/po/lessig-fsfs-intro.fa.po</a>'
+ --><!--#set var="ORIGINAL_FILE" value="/philosophy/lessig-fsfs-intro.html"
+ --><!--#set var="DIFF_FILE" value="/philosophy/po/lessig-fsfs-intro.fa-diff.html"
+ --><!--#set var="OUTDATED_SINCE" value="2017-04-25" -->
+
+<!--#include virtual="/server/header.fa.html" -->
+<!-- Parent-Version: 1.77 -->
+
+<!-- This file is automatically generated by GNUnited Nations! -->
+<title>مقدمه‌ای بر نرم‌افزار آزاد، جامعه آزاد - پروژه گنو - بنیاد نرم‌افزار آزاد</title>
+
+<!--#include virtual="/philosophy/po/lessig-fsfs-intro.translist" -->
+<!--#include virtual="/server/banner.fa.html" -->
+<!--#include virtual="/server/outdated.fa.html" -->
+<h2>مقدمه‌ای بر <a
+href="http://shop.fsf.org/product/free-software-free-society/"><i>نرم‌افزار
+آزاد، جامعه آزاد: منتخبی از مقالات ریچارد استالمن</i></a></h2>
+
+<p>
+نوشته لارنس لسینگ، پروفسور حقوق، دانشگاه حقوق استانفورد
+</p>
+
+<p>
+هر نسلی فیلسوف خود را دارد - نویسنده یا هنرمندی که انگاره‌های زمان خود را
+ثبت می‌کند. گاهی این فیلسوفها براحتی بازشناخته می‌شوند؛ اما اغلب چند نسل طول
+می‌کشد تا موضوع روشن شود. اما شناخته شده یا نشده، کسانی که ایده‌های عصر خود
+را بیان می‌کنند زمان را نشانه می‌گذارند، خواه در نجوای شعری یا در انفجار
+جنبشی سیاسی.
+</p>
+<p>
+نسل ما هم یک فیلسوف دارد. او هنرمند یا نویسنده حرفه‌ای نیست. او برنامه‌نویس
+است. ریچارد استالمن کار خود را به عنوان برنامه‌نویس و معمار سیستم عامل در
+آزمایشگاه‌های دانشگاه MIT شروع کرد. او زندگی خود در عرصه عمومی را به عنوان
+یک برنامه‌نویس و معمار نرم‌افزار صرف بنیانگذاری جنبشی برای آزادی در دنیایی
+کرد که بطور فزاینده با «کد» معنا می‌شود.
+</p>
+<p>
+«کد» فناوری به کار انداختن رایانه‌هاست. خواه در نرم‌افزار باشد یا در
+سخت‌افزار جای داده شده باشد مجموعه‌ای از دستورات است که ابتدا به کلمه نوشته
+می‌شود تا عملکرد ماشینها را جهت دهد. این ماشینها - رایانه‌ها - بگونه‌ای
+فزاینده زندگی ما را معنا و نظارت می‌کنند. آنها تعیین می‌کنند که چطور تلفنها
+با هم ارتباط برقرار کنند و چه چیزی از تلویزیون پخش شود. آنها تصمیم می‌گیرند
+که آیا ویدیو قابل جریان یافتن با یک اتصال باند پهن هست یا نه. آنها چیزی را
+که رایانه به کارخانه سازنده‌اش خبر می‌دهد کنترل می‌کنند. این ماشینها ما را
+اداره می‌کنند. کد این ماشینها را.
+</p>
+<p>
+ما چطور باید بر این «کد» نظارت کنیم؟ چقدر آزادی نیاز است تا با کنترلی که
+اماکن‌پذیر می‌کند هماهنگ باشد؟ چه اقتداری لازم است؟
+</p>
+<p>
+این سوالها زندگی استالمن را به چالش کشیده‌اند. او با کارها و کلماتش ما را
+وادار می‌کند تا اهمیت «آزاد» نگهداشتن کد را بفهمیم. آزاد نه به این معنا که
+کدنویسان مزدی نگیرند بلکه آزاد به معنای آنکه کنترل کدنویسان برای همه شفاف
+باشد و هر کسی حق به دست گرفتن کنترل و تغییر آن به شیوه‌ای که مناسب می‌داند
+را داشته باشد. این «نرم‌افزار آزاد» است. «نرم‌افزار آزاد» جوابی است به دنیای
+مبتنی بر کد.
+</p>
+<p>
+«آزادی». استالمن ابهام این واژه را به شیوه خود به سوگ می‌نشیند. جایی برای
+سوگواری نیست. معماها مردم را به فکر وادار می‌کنند و واژه «آزاد» معمای خوبی
+است. برای گوشهای مدرن آمریکایی «نرم‌افزار آزاد» ایده‌آل است و غیرممکن. هیچ
+چیز حتی غذا مجانی نیست. چطور می‌شود که مهمترین کلماتی که حساسترین ماشینهایی
+را که دنیا را می‌چرخانند «مجانی» باشد. چطور جامعه‌ای متعادل می‌تواند اشتیاق
+چنین تصوری را داشته باشد؟
+</p>
+<p>
+اعجاب کلمه «آزاد» در کاربردش برای ماست نه در خود واژه. «آزاد» حسهای گوناگونی
+برمی‌انگیزد که فقط یکی از آنها به «قیمت» برمی‌گردد. حس بسیار اساسی «آزاد»
+همان «آزادی» است که استالمن در عبارت «آزادی بیان» اشاره می‌کند یا شاید بهتر
+در عبارت «نیروی کار آزاد». نه آزاد به معنی مجانی بلکه آزاد به معنی محدودیت
+در کنترل شدن بوسیله دیگران. نرم افزار آزاد نظارتی شفاف دارد که تغییرپذیر
+است. مانند قوانین آزاد یا قوانین «جامعه آزاد» که وقتی آزادند که نظارت را
+قابل شناسایی و تغییرپذیر کنند. هدف «جنبش نرم‌افزار آزاد» استالمن این است که
+با «آزاد» نامیدن کد، هر قدر کد بیشتری را که می‌تواند شفاف کند و موضوع تغییر
+قرار دهد.
+</p>
+<p>
+مکانیزم این انتقال ابزاری فوق‌العاده هوشمندانه به نام «کپی لفت» است که
+بواسطه پروانه‌ای به نام GPL اعمال می‌شود. با استفاده از قدرت قانون کپی‌رایت
+«نرم‌افزار آزاد» نه تنها اطمینان می‌یابد که کد باز می‌ماند و تغییرپذیر است
+بلکه نرم‌افزارهای دیگری هم که «نرم‌افزار آزاد» را مورد استفاده قرار می‌دهند
+(و به لحاظ فنی «کارهای مشتق شده» به حساب می‌آیند) هم باید خودشان آزاد
+باشند. اگر شما از نرم‌افزار آزادی استفاده و از آن اقتباس کنید و بعد نسخه
+اقتباس شده را بصورت عمومی منتشر نمایید، نسخه منتشر شده باید به همان اندازه
+نسخه‌ای که از آن اقتباس شده آزاد باشد. در غیر این صورت قانون کپی‌رایت نقض
+شده است.
+</p>
+<p>
+«نرم‌افزار آزاد» مثل جوامع آزاد دشمنان خود را دارد. مایکروسافت با هشدار دادن
+درباره خطرناک بودن پروانه GPL به هر کسی که گوش می‌دهد جنگی بر علیه GPL برپا
+کرده است. هر چند آنچه خطر نامیده می‌شود اغلب توهم است. دیگران با «اجبار» GPL
+در پافشاری بر آزاد بودن نسخه‌های تغییریافته مخالفت می‌کنند. اما وضعیت اجبار
+برقرار نیست. اگر برای مایکروسافت اجباری نیست که از صدور اجازه به کاربران
+برای انتشار نسخه‌های تغییریافته محصول Officeاش بدون پرداخت (احتمالاً)
+میلیونها [دلار] خودداری کند پس برای GPL هم وقتی که بر نرم‌افزار آزاد ماندن
+نسخه‌های تغییریافته اصرار می‌کند اجباری وجود ندارد.
+</p>
+<p>
+و کسانی هم هستند که پیام استالمن را افراطی می‌دانند. اما این پیغام افراطی
+نیست. در واقع بشکلی آشکار کار استالمن ترجمه ساده‌ای از آزادی به ارث رسیده به
+ما از دنیای پیش از کد است. «نرم‌افزار آزاد» اطمینان می‌دهد که دنیای تابع
+فرمان کد، به اندازه عرفی که پیش از دنیای کد شکل گرفته «آزاد» است.
+</p>
+<p>
+برای مثال: یک «جامعه آزاد» با قانون نظم می‌گیرد. اما محدودیتهایی وجود دارد
+که هر جامعه آزادی بواسطه قانون بر این نظم لحاظ می‌کند. هیچ حکومتی که قواعدش
+از نظم پذیرفته شده تخطی کرده باشد در عرف ما جایی ندارد. قانون نظارت
+می‌کند. اما فقط وقتی که مرئی باشد. و قانون فقط وقتی مرئی است که شرایط آن
+آشکار باشد و بوسیله کسانی که نظمشان می‌بخشد یا نمایندگان کسانی که به آنها
+نظم می‌دهد (حقوقدانان، نمایندگان مجلس) قابل نظارت باشد.
+</p>
+<p>
+این شرایط مربوط به قانون، به فراتر از کار یک نماینده مجلس توسعه می‌یابد. به
+اعمال قانون در دادگاه‌های آمریکا فکر کنید. حقوقدانان بوسیله مشتریانشان
+استخدام می‌شوند تا منافع آنها را تامین کنند. گاهی اوقات این منافع با دعوی
+قضایی تامین می‌شود. در دعوی قضایی حقوقدانان دادخواست می‌نویسند. این
+دادخواستها بر نظر مکتوب قضات اثر می‌گذارد. این نظرات مشخص می‌کند که چه کسی
+برنده یک پرونده خاص است یا اینکه آیا قانون بخصوصی می‌تواند بگونه‌ای استوار
+بر یک اساس اعمال شود.
+</p>
+<p>
+تمام مصالح در این فرآیند به معنای مورد نظر استالمن آزاد هستند. دادخواستهای
+قانونی در دسترس و آزاد برای استفاده توسط دیگران‌اند. استدلالها شفاف (که با
+اینکه بگوییم درست هستند متفاوت است) و بدون اجازه گرفتن از حقوقدانان اصلی
+قابل استفاده‌اند. نظریاتی که ارائه کرده‌اند قابل نقل قول در دادخواستهای
+بعدی‌اند. می‌توان آنها را در دادخواست یا نظریه دیگری کپی یا جمع کرد. «متن
+کد» قانون آمریکا از طرح و از اساس برای همه باز و آزاد است. و حقوقدانان چنین
+می‌کنند - چون یکی از معیارهای دادخواست ماهرانه رسیدن به خلاقیت با استفاده
+دوباره از آنچه در گذشته اتفاق افتاده است. متن آزاد است؛ خلاقیت و اقتصاد بر
+آن بنا می‌شوند.
+</p>
+<p>
+اقتصاد کد آزاد (و منظور من کد قانونی آزاد است) حقوقدانان را فقیر
+نمی‌کند. موسسات حقوقی توجه کافی به فرآوری دادخواستهای ماهرانه دارند حتی اگر
+آنچه ارائه می‌کنند توسط دیگران کپی شود. حقوقدان هنرمند است. کار او در اختیار
+عموم است گر چه هنر کار خیریه نیست. حقوقدانان مزد می‌گیرند. عرصه عمومی تقاضای
+چنین کاری بدون پرداخت وجه‌اش را ندارد. در عوض این اقتصاد با افزودن کارهای
+بعدی به قبلی پیشرفت می‌کند.
+</p>
+<p>
+می‌توان وضعیت حقوقی متفاوتی را تصور کرد. دادخواستها و استدلالهایی که محرمانه
+نگهداری می‌شدند. حاکمانی که نتایج را اعلام می‌کنند اما دلایل را نه. قوانینی
+که در احتیار پلیس هستند اما شخص دیگری به آنها دسترسی ندارد. قواعدی که اجرا
+می‌شوند بدون اینکه قانون مربوط به آن توضیح داده شود.
+</p>
+<p>
+می‌توان چنین جامعه‌ای را تصور کرد اما نمی توان «آزاد» نامیدن آن را هم متصور
+بود. حتی اگر انگیزش در چنین جامعه‌ای بهتر یا با تاثیر بیشتر تخصیص داده شود
+نمی‌توان چنین جامعه‌ای را آزاد دانست. آرمانهایی چون آزادی و زندگی در
+جامعه‌ای آزاد به چیزی بیش از ابزار موثر نیاز دارد. در عوض، باز بودن و شفافیت
+قیودی هستند که یک سیستم حقوقی بر آنها بنا می‌شود نه اختیاراتی که رهبران اگر
+مناسب بدانند به آن سیستم اضافه می‌کنند. زندگی زیر حکومت کد نرم‌افزار هم
+نباید جز این باشد.
+</p>
+<p>
+کدنویسی دعوی قضایی نیست. این کار بهتر، غنی‌تر و مولدتر است. اما مسائل حقوقی
+مثال آشکاری از این است که چطور خلاقیت و انگیزش به کنترل کامل بر محصول تولید
+شده بستگی ندارد. مثل موسیقی جاز یا رمانها یا معماری، مسائل حقوقی بر اساس
+کارهای انجام شده قبلی بنا می‌شود. این افزودن و تغییر دادن همان خلاقیت همیشگی
+است. و یک جامعه آزاد همانی است که اطمینان می‌یابد مهمترین منابع‌اش به این
+معنا آزاد می‌مانند.
+</p>
+<p>
+این کتاب برای اولین بار مجموعه‌ای از نوشته‌ها و سخنرانیهای ریچارد استالمن را
+به شیوه ای که باریک‌بینی و قدرت آنها را آشکار کند گرد هم می‌آورد. این مقالات
+دامنه وسیعی از کپی رایت تا تاریخ جنبش نرم‌افزار آزاد را دربرمی‌گیرد. اینها
+شامل استدلالهایی که خوب شناخته نشده‌اند و در میان آنها بویژه دلایل روشنگری
+وجود دارد از تغییر شرایطی که انتقال کپی رایت به دنیای دیجیتال را مشکوک
+می‌شمارد. این مقالات نقش منبع را برای کسانی بازی می‌کنند که می‌خواهند
+اندیشه‌های این مرد قدرتمند را درک کنند. قدرتمند در اندیشه‌هایش، اشتیاقش و در
+کمال خواهی‌اش. حتی اگر در تمام زمینه‌های دیگر ناتوان باشد. این نوشته‌ها به
+دیگرانی که می‌خواهند بر پایه این اندیشه‌ها چیزی بنا کنند ایده می‌دهد.
+</p>
+<p>
+من استالمن را خوب نمی‌شناسم. اما آنقدر می‌شناسم‌اش که بدانم دوست داشتنش
+دشوار است. او پیشرو و ناشکیباست. خشمش بر دوستان به راحتی دشمنان زبانه
+می‌کشد. او انعطاف‌ناپذیر و سمج است؛ بر هر دو بردبار.
+</p>
+<p>
+اما وقتی که دنیا بالاخره قدرت و خطر کد را بفهمد، وقتی که در نهایت ببیند کد
+هم مانند قانون یا حکومت باید شفاف باشد تا آزاد بماند، آن وقت ما به گذشته و
+به این برنامه‌نویس انعطاف‌ناپذیر و سمج می‌نگیریم و دیدگاهی را که برای به
+حقیقت پیوستن‌اش مبارزه کرد باز می‌شناسیم. دیدگاهی که در آن دنیا آزاد است و
+دانش از بند کامپایلر رهاست. و خواهیم دید که هیچ کسی کردار و گفتارش را به
+اندازه این مرد صرف ممکن کردن آن آزادی که جامعه فردا خواهد داشت نکرده است.
+</p>
+<p>
+ما هنوز آن آزادی را نداریم. شاید در تامین آن شکست بخوریم. اما برنده یا
+بازنده در این مقالات تصویری از آنچه آن آزادی می‌تواند باشد ترسیم شده است. و
+حیاتی که چین کلمات و آثاری را خلق کرده الهاماتی در بر دارد برای هر کسی که
+مانند استالمن بخواهد برای ایجاد این آزادی بجنگد.
+</p>
+
+<p>
+<strong>لارنس لسینگ</strong><br />
+<strong>پروفسور حقوق، دانشگاه حقوق استانفورد</strong>
+</p>
+
+<hr />
+<blockquote id="fsfs"><p class="big"><a href="http://shop.fsf.org/product/free-software-free-society/">اطلاعات
+بیشتر درباره<cite>نرم‌افزار آزاد، جامعه آزاد: منتخبی از مقالات ریچارد
+استالمن</cite></a>.</p></blockquote>
+
+<div class="translators-notes">
+
+<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't have notes.-->
+ </div>
+</div>
+
+<!-- for id="content", starts in the include above -->
+<!--#include virtual="/server/footer.fa.html" -->
+<div id="footer">
+<div class="unprintable">
+
+<p>لطفا سوالات و پرسش‌های خود در رابطه با گنو و بنیاد نرم‌افزارهای آزاد را به
+<a href="mailto:gnu@gnu.org">&lt;gnu@gnu.org&gt;</a> ارسال کنید. همچنین <a
+href="/contact/">راه‌های دیگری برای تماس</a> با بنیاد نرم‌افزارهای آزاد وجود
+دارد. لطفا لینک‌های خراب و یا مشکلات دیگر یا پیشنهادات خود را به <a
+href="mailto:webmasters@gnu.org">&lt;webmasters@gnu.org&gt;</a> ارسال کنید.</p>
+
+<p>
+<!-- TRANSLATORS: Ignore the original text in this paragraph,
+ replace it with the translation of these two:
+
+ We work hard and do our best to provide accurate, good quality
+ translations. However, we are not exempt from imperfection.
+ Please send your comments and general suggestions in this regard
+ to <a href="mailto:web-translators@gnu.org">
+
+ &lt;web-translators@gnu.org&gt;</a>.</p>
+
+ <p>For information on coordinating and submitting translations of
+ our web pages, see <a
+ href="/server/standards/README.translations.html">Translations
+ README</a>. -->
+ما سخت کار می‌کنیم و تمام تلاش خود را به کار می‌بریم تا ترجمه‌های دقیق و با
+کیفیتی ارائه کنیم. اما با این حال، ما عاری از نقص نیستیم. لطفا نظرها و
+پیشنهادهای خود در این رابطه را به <a
+href="mailto:www-fa-general@gnu.org">&lt;www-fa-general@gnu.org&gt;</a>
+ارسال نمایید.</p> <p>لطفا برای اطلاعات بیشتر جهت هماهنگی و ارسال ترجمه‌های
+این مقاله صفحهٔ <a href="/server/standards/README.translations.html">راهنمای
+ترجمه‌ها</a> را ببینید.</p>
+</div>
+
+<p><span dir="ltr">Copyright &copy; 2002, 2013 Free Software Foundation,
+Inc.</span></p>
+
+<p>این صفحه تحت مجوز <a rel="license"
+href="http://creativecommons.org/licenses/by-nd/3.0/us/">Creative Commons
+Attribution-NoDerivs 3.0 United States License</a> قرار دارد.</p>
+
+<!--#include virtual="/server/bottom-notes.fa.html" -->
+<div class="translators-credits">
+
+<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't want credits.-->
+ </div>
+
+<p class="unprintable"><!-- timestamp start -->
+آخرین به روز رسانی:
+
+$Date: 2017/12/31 08:24:45 $
+
+<!-- timestamp end -->
+</p>
+</div>
+</div>
+</body>
+</html>