diff options
Diffstat (limited to 'talermerchantdemos/blog/articles/fa/lessig-fsfs-intro.html')
-rw-r--r-- | talermerchantdemos/blog/articles/fa/lessig-fsfs-intro.html | 271 |
1 files changed, 271 insertions, 0 deletions
diff --git a/talermerchantdemos/blog/articles/fa/lessig-fsfs-intro.html b/talermerchantdemos/blog/articles/fa/lessig-fsfs-intro.html new file mode 100644 index 0000000..eef7378 --- /dev/null +++ b/talermerchantdemos/blog/articles/fa/lessig-fsfs-intro.html @@ -0,0 +1,271 @@ +<!--#set var="PO_FILE" + value='<a href="/philosophy/po/lessig-fsfs-intro.fa.po"> + https://www.gnu.org/philosophy/po/lessig-fsfs-intro.fa.po</a>' + --><!--#set var="ORIGINAL_FILE" value="/philosophy/lessig-fsfs-intro.html" + --><!--#set var="DIFF_FILE" value="/philosophy/po/lessig-fsfs-intro.fa-diff.html" + --><!--#set var="OUTDATED_SINCE" value="2017-04-25" --> + +<!--#include virtual="/server/header.fa.html" --> +<!-- Parent-Version: 1.77 --> + +<!-- This file is automatically generated by GNUnited Nations! --> +<title>مقدمهای بر نرمافزار آزاد، جامعه آزاد - پروژه گنو - بنیاد نرمافزار آزاد</title> + +<!--#include virtual="/philosophy/po/lessig-fsfs-intro.translist" --> +<!--#include virtual="/server/banner.fa.html" --> +<!--#include virtual="/server/outdated.fa.html" --> +<h2>مقدمهای بر <a +href="http://shop.fsf.org/product/free-software-free-society/"><i>نرمافزار +آزاد، جامعه آزاد: منتخبی از مقالات ریچارد استالمن</i></a></h2> + +<p> +نوشته لارنس لسینگ، پروفسور حقوق، دانشگاه حقوق استانفورد +</p> + +<p> +هر نسلی فیلسوف خود را دارد - نویسنده یا هنرمندی که انگارههای زمان خود را +ثبت میکند. گاهی این فیلسوفها براحتی بازشناخته میشوند؛ اما اغلب چند نسل طول +میکشد تا موضوع روشن شود. اما شناخته شده یا نشده، کسانی که ایدههای عصر خود +را بیان میکنند زمان را نشانه میگذارند، خواه در نجوای شعری یا در انفجار +جنبشی سیاسی. +</p> +<p> +نسل ما هم یک فیلسوف دارد. او هنرمند یا نویسنده حرفهای نیست. او برنامهنویس +است. ریچارد استالمن کار خود را به عنوان برنامهنویس و معمار سیستم عامل در +آزمایشگاههای دانشگاه MIT شروع کرد. او زندگی خود در عرصه عمومی را به عنوان +یک برنامهنویس و معمار نرمافزار صرف بنیانگذاری جنبشی برای آزادی در دنیایی +کرد که بطور فزاینده با «کد» معنا میشود. +</p> +<p> +«کد» فناوری به کار انداختن رایانههاست. خواه در نرمافزار باشد یا در +سختافزار جای داده شده باشد مجموعهای از دستورات است که ابتدا به کلمه نوشته +میشود تا عملکرد ماشینها را جهت دهد. این ماشینها - رایانهها - بگونهای +فزاینده زندگی ما را معنا و نظارت میکنند. آنها تعیین میکنند که چطور تلفنها +با هم ارتباط برقرار کنند و چه چیزی از تلویزیون پخش شود. آنها تصمیم میگیرند +که آیا ویدیو قابل جریان یافتن با یک اتصال باند پهن هست یا نه. آنها چیزی را +که رایانه به کارخانه سازندهاش خبر میدهد کنترل میکنند. این ماشینها ما را +اداره میکنند. کد این ماشینها را. +</p> +<p> +ما چطور باید بر این «کد» نظارت کنیم؟ چقدر آزادی نیاز است تا با کنترلی که +اماکنپذیر میکند هماهنگ باشد؟ چه اقتداری لازم است؟ +</p> +<p> +این سوالها زندگی استالمن را به چالش کشیدهاند. او با کارها و کلماتش ما را +وادار میکند تا اهمیت «آزاد» نگهداشتن کد را بفهمیم. آزاد نه به این معنا که +کدنویسان مزدی نگیرند بلکه آزاد به معنای آنکه کنترل کدنویسان برای همه شفاف +باشد و هر کسی حق به دست گرفتن کنترل و تغییر آن به شیوهای که مناسب میداند +را داشته باشد. این «نرمافزار آزاد» است. «نرمافزار آزاد» جوابی است به دنیای +مبتنی بر کد. +</p> +<p> +«آزادی». استالمن ابهام این واژه را به شیوه خود به سوگ مینشیند. جایی برای +سوگواری نیست. معماها مردم را به فکر وادار میکنند و واژه «آزاد» معمای خوبی +است. برای گوشهای مدرن آمریکایی «نرمافزار آزاد» ایدهآل است و غیرممکن. هیچ +چیز حتی غذا مجانی نیست. چطور میشود که مهمترین کلماتی که حساسترین ماشینهایی +را که دنیا را میچرخانند «مجانی» باشد. چطور جامعهای متعادل میتواند اشتیاق +چنین تصوری را داشته باشد؟ +</p> +<p> +اعجاب کلمه «آزاد» در کاربردش برای ماست نه در خود واژه. «آزاد» حسهای گوناگونی +برمیانگیزد که فقط یکی از آنها به «قیمت» برمیگردد. حس بسیار اساسی «آزاد» +همان «آزادی» است که استالمن در عبارت «آزادی بیان» اشاره میکند یا شاید بهتر +در عبارت «نیروی کار آزاد». نه آزاد به معنی مجانی بلکه آزاد به معنی محدودیت +در کنترل شدن بوسیله دیگران. نرم افزار آزاد نظارتی شفاف دارد که تغییرپذیر +است. مانند قوانین آزاد یا قوانین «جامعه آزاد» که وقتی آزادند که نظارت را +قابل شناسایی و تغییرپذیر کنند. هدف «جنبش نرمافزار آزاد» استالمن این است که +با «آزاد» نامیدن کد، هر قدر کد بیشتری را که میتواند شفاف کند و موضوع تغییر +قرار دهد. +</p> +<p> +مکانیزم این انتقال ابزاری فوقالعاده هوشمندانه به نام «کپی لفت» است که +بواسطه پروانهای به نام GPL اعمال میشود. با استفاده از قدرت قانون کپیرایت +«نرمافزار آزاد» نه تنها اطمینان مییابد که کد باز میماند و تغییرپذیر است +بلکه نرمافزارهای دیگری هم که «نرمافزار آزاد» را مورد استفاده قرار میدهند +(و به لحاظ فنی «کارهای مشتق شده» به حساب میآیند) هم باید خودشان آزاد +باشند. اگر شما از نرمافزار آزادی استفاده و از آن اقتباس کنید و بعد نسخه +اقتباس شده را بصورت عمومی منتشر نمایید، نسخه منتشر شده باید به همان اندازه +نسخهای که از آن اقتباس شده آزاد باشد. در غیر این صورت قانون کپیرایت نقض +شده است. +</p> +<p> +«نرمافزار آزاد» مثل جوامع آزاد دشمنان خود را دارد. مایکروسافت با هشدار دادن +درباره خطرناک بودن پروانه GPL به هر کسی که گوش میدهد جنگی بر علیه GPL برپا +کرده است. هر چند آنچه خطر نامیده میشود اغلب توهم است. دیگران با «اجبار» GPL +در پافشاری بر آزاد بودن نسخههای تغییریافته مخالفت میکنند. اما وضعیت اجبار +برقرار نیست. اگر برای مایکروسافت اجباری نیست که از صدور اجازه به کاربران +برای انتشار نسخههای تغییریافته محصول Officeاش بدون پرداخت (احتمالاً) +میلیونها [دلار] خودداری کند پس برای GPL هم وقتی که بر نرمافزار آزاد ماندن +نسخههای تغییریافته اصرار میکند اجباری وجود ندارد. +</p> +<p> +و کسانی هم هستند که پیام استالمن را افراطی میدانند. اما این پیغام افراطی +نیست. در واقع بشکلی آشکار کار استالمن ترجمه سادهای از آزادی به ارث رسیده به +ما از دنیای پیش از کد است. «نرمافزار آزاد» اطمینان میدهد که دنیای تابع +فرمان کد، به اندازه عرفی که پیش از دنیای کد شکل گرفته «آزاد» است. +</p> +<p> +برای مثال: یک «جامعه آزاد» با قانون نظم میگیرد. اما محدودیتهایی وجود دارد +که هر جامعه آزادی بواسطه قانون بر این نظم لحاظ میکند. هیچ حکومتی که قواعدش +از نظم پذیرفته شده تخطی کرده باشد در عرف ما جایی ندارد. قانون نظارت +میکند. اما فقط وقتی که مرئی باشد. و قانون فقط وقتی مرئی است که شرایط آن +آشکار باشد و بوسیله کسانی که نظمشان میبخشد یا نمایندگان کسانی که به آنها +نظم میدهد (حقوقدانان، نمایندگان مجلس) قابل نظارت باشد. +</p> +<p> +این شرایط مربوط به قانون، به فراتر از کار یک نماینده مجلس توسعه مییابد. به +اعمال قانون در دادگاههای آمریکا فکر کنید. حقوقدانان بوسیله مشتریانشان +استخدام میشوند تا منافع آنها را تامین کنند. گاهی اوقات این منافع با دعوی +قضایی تامین میشود. در دعوی قضایی حقوقدانان دادخواست مینویسند. این +دادخواستها بر نظر مکتوب قضات اثر میگذارد. این نظرات مشخص میکند که چه کسی +برنده یک پرونده خاص است یا اینکه آیا قانون بخصوصی میتواند بگونهای استوار +بر یک اساس اعمال شود. +</p> +<p> +تمام مصالح در این فرآیند به معنای مورد نظر استالمن آزاد هستند. دادخواستهای +قانونی در دسترس و آزاد برای استفاده توسط دیگراناند. استدلالها شفاف (که با +اینکه بگوییم درست هستند متفاوت است) و بدون اجازه گرفتن از حقوقدانان اصلی +قابل استفادهاند. نظریاتی که ارائه کردهاند قابل نقل قول در دادخواستهای +بعدیاند. میتوان آنها را در دادخواست یا نظریه دیگری کپی یا جمع کرد. «متن +کد» قانون آمریکا از طرح و از اساس برای همه باز و آزاد است. و حقوقدانان چنین +میکنند - چون یکی از معیارهای دادخواست ماهرانه رسیدن به خلاقیت با استفاده +دوباره از آنچه در گذشته اتفاق افتاده است. متن آزاد است؛ خلاقیت و اقتصاد بر +آن بنا میشوند. +</p> +<p> +اقتصاد کد آزاد (و منظور من کد قانونی آزاد است) حقوقدانان را فقیر +نمیکند. موسسات حقوقی توجه کافی به فرآوری دادخواستهای ماهرانه دارند حتی اگر +آنچه ارائه میکنند توسط دیگران کپی شود. حقوقدان هنرمند است. کار او در اختیار +عموم است گر چه هنر کار خیریه نیست. حقوقدانان مزد میگیرند. عرصه عمومی تقاضای +چنین کاری بدون پرداخت وجهاش را ندارد. در عوض این اقتصاد با افزودن کارهای +بعدی به قبلی پیشرفت میکند. +</p> +<p> +میتوان وضعیت حقوقی متفاوتی را تصور کرد. دادخواستها و استدلالهایی که محرمانه +نگهداری میشدند. حاکمانی که نتایج را اعلام میکنند اما دلایل را نه. قوانینی +که در احتیار پلیس هستند اما شخص دیگری به آنها دسترسی ندارد. قواعدی که اجرا +میشوند بدون اینکه قانون مربوط به آن توضیح داده شود. +</p> +<p> +میتوان چنین جامعهای را تصور کرد اما نمی توان «آزاد» نامیدن آن را هم متصور +بود. حتی اگر انگیزش در چنین جامعهای بهتر یا با تاثیر بیشتر تخصیص داده شود +نمیتوان چنین جامعهای را آزاد دانست. آرمانهایی چون آزادی و زندگی در +جامعهای آزاد به چیزی بیش از ابزار موثر نیاز دارد. در عوض، باز بودن و شفافیت +قیودی هستند که یک سیستم حقوقی بر آنها بنا میشود نه اختیاراتی که رهبران اگر +مناسب بدانند به آن سیستم اضافه میکنند. زندگی زیر حکومت کد نرمافزار هم +نباید جز این باشد. +</p> +<p> +کدنویسی دعوی قضایی نیست. این کار بهتر، غنیتر و مولدتر است. اما مسائل حقوقی +مثال آشکاری از این است که چطور خلاقیت و انگیزش به کنترل کامل بر محصول تولید +شده بستگی ندارد. مثل موسیقی جاز یا رمانها یا معماری، مسائل حقوقی بر اساس +کارهای انجام شده قبلی بنا میشود. این افزودن و تغییر دادن همان خلاقیت همیشگی +است. و یک جامعه آزاد همانی است که اطمینان مییابد مهمترین منابعاش به این +معنا آزاد میمانند. +</p> +<p> +این کتاب برای اولین بار مجموعهای از نوشتهها و سخنرانیهای ریچارد استالمن را +به شیوه ای که باریکبینی و قدرت آنها را آشکار کند گرد هم میآورد. این مقالات +دامنه وسیعی از کپی رایت تا تاریخ جنبش نرمافزار آزاد را دربرمیگیرد. اینها +شامل استدلالهایی که خوب شناخته نشدهاند و در میان آنها بویژه دلایل روشنگری +وجود دارد از تغییر شرایطی که انتقال کپی رایت به دنیای دیجیتال را مشکوک +میشمارد. این مقالات نقش منبع را برای کسانی بازی میکنند که میخواهند +اندیشههای این مرد قدرتمند را درک کنند. قدرتمند در اندیشههایش، اشتیاقش و در +کمال خواهیاش. حتی اگر در تمام زمینههای دیگر ناتوان باشد. این نوشتهها به +دیگرانی که میخواهند بر پایه این اندیشهها چیزی بنا کنند ایده میدهد. +</p> +<p> +من استالمن را خوب نمیشناسم. اما آنقدر میشناسماش که بدانم دوست داشتنش +دشوار است. او پیشرو و ناشکیباست. خشمش بر دوستان به راحتی دشمنان زبانه +میکشد. او انعطافناپذیر و سمج است؛ بر هر دو بردبار. +</p> +<p> +اما وقتی که دنیا بالاخره قدرت و خطر کد را بفهمد، وقتی که در نهایت ببیند کد +هم مانند قانون یا حکومت باید شفاف باشد تا آزاد بماند، آن وقت ما به گذشته و +به این برنامهنویس انعطافناپذیر و سمج مینگیریم و دیدگاهی را که برای به +حقیقت پیوستناش مبارزه کرد باز میشناسیم. دیدگاهی که در آن دنیا آزاد است و +دانش از بند کامپایلر رهاست. و خواهیم دید که هیچ کسی کردار و گفتارش را به +اندازه این مرد صرف ممکن کردن آن آزادی که جامعه فردا خواهد داشت نکرده است. +</p> +<p> +ما هنوز آن آزادی را نداریم. شاید در تامین آن شکست بخوریم. اما برنده یا +بازنده در این مقالات تصویری از آنچه آن آزادی میتواند باشد ترسیم شده است. و +حیاتی که چین کلمات و آثاری را خلق کرده الهاماتی در بر دارد برای هر کسی که +مانند استالمن بخواهد برای ایجاد این آزادی بجنگد. +</p> + +<p> +<strong>لارنس لسینگ</strong><br /> +<strong>پروفسور حقوق، دانشگاه حقوق استانفورد</strong> +</p> + +<hr /> +<blockquote id="fsfs"><p class="big"><a href="http://shop.fsf.org/product/free-software-free-society/">اطلاعات +بیشتر درباره<cite>نرمافزار آزاد، جامعه آزاد: منتخبی از مقالات ریچارد +استالمن</cite></a>.</p></blockquote> + +<div class="translators-notes"> + +<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't have notes.--> + </div> +</div> + +<!-- for id="content", starts in the include above --> +<!--#include virtual="/server/footer.fa.html" --> +<div id="footer"> +<div class="unprintable"> + +<p>لطفا سوالات و پرسشهای خود در رابطه با گنو و بنیاد نرمافزارهای آزاد را به +<a href="mailto:gnu@gnu.org"><gnu@gnu.org></a> ارسال کنید. همچنین <a +href="/contact/">راههای دیگری برای تماس</a> با بنیاد نرمافزارهای آزاد وجود +دارد. لطفا لینکهای خراب و یا مشکلات دیگر یا پیشنهادات خود را به <a +href="mailto:webmasters@gnu.org"><webmasters@gnu.org></a> ارسال کنید.</p> + +<p> +<!-- TRANSLATORS: Ignore the original text in this paragraph, + replace it with the translation of these two: + + We work hard and do our best to provide accurate, good quality + translations. However, we are not exempt from imperfection. + Please send your comments and general suggestions in this regard + to <a href="mailto:web-translators@gnu.org"> + + <web-translators@gnu.org></a>.</p> + + <p>For information on coordinating and submitting translations of + our web pages, see <a + href="/server/standards/README.translations.html">Translations + README</a>. --> +ما سخت کار میکنیم و تمام تلاش خود را به کار میبریم تا ترجمههای دقیق و با +کیفیتی ارائه کنیم. اما با این حال، ما عاری از نقص نیستیم. لطفا نظرها و +پیشنهادهای خود در این رابطه را به <a +href="mailto:www-fa-general@gnu.org"><www-fa-general@gnu.org></a> +ارسال نمایید.</p> <p>لطفا برای اطلاعات بیشتر جهت هماهنگی و ارسال ترجمههای +این مقاله صفحهٔ <a href="/server/standards/README.translations.html">راهنمای +ترجمهها</a> را ببینید.</p> +</div> + +<p><span dir="ltr">Copyright © 2002, 2013 Free Software Foundation, +Inc.</span></p> + +<p>این صفحه تحت مجوز <a rel="license" +href="http://creativecommons.org/licenses/by-nd/3.0/us/">Creative Commons +Attribution-NoDerivs 3.0 United States License</a> قرار دارد.</p> + +<!--#include virtual="/server/bottom-notes.fa.html" --> +<div class="translators-credits"> + +<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't want credits.--> + </div> + +<p class="unprintable"><!-- timestamp start --> +آخرین به روز رسانی: + +$Date: 2017/12/31 08:24:45 $ + +<!-- timestamp end --> +</p> +</div> +</div> +</body> +</html> |